polski_dla_nies³ysz¹..

Materiały pomocnicze dla egzaminatorów
1. Wymagania wpisane w tematy wypracowań i zasady konstrukcji
modelu
2. Ocena przykładowych wypracowań
1
Wymagania wpisane w tematy wypracowań i zasady konstrukcji modelu odpowiedzi
Należy pamiętać, że układ treści w modelu odzwierciedla tylko porządek wymagań podanych
w temacie, nie jest natomiast wzorem kompozycji wypracowania.
Temat 1. Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława Prusa, porównaj postawy bohaterów wobec
miłości. Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij przyczyny tych postaw.
Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława
Prusa
1.
2.
3.
4.
5.
porównaj postawy bohaterów wobec miłości.
Rozpoznanie sytuacji
Prezentacja bohaterów
Postawa Wokulskiego
Postawa Szumana
Wnioski z analizy fragmentów
Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij
przyczyny tych postaw.
6. Przyczyny
postaw
Wokulskiego
i Szumana
2. Częściowo także prezentacja bohaterów
Podsumowanie
Temat 2. Dlaczego Judym zrezygnował ze szczęścia osobistego? Odpowiedz na pytanie, analizując
podane fragmenty Ludzi bezdomnych. Wskaż, które cechy postawy bohatera były
romantyczne, a które pozytywistyczne.
Dlaczego Judym zrezygnował ze szczęścia 1.Określenie
sytuacji
przedstawionych
osobistego? Odpowiedz na pytanie analizując we fragmentach
2. Przedstawienie poglądów i postawy Judyma
podane fragmenty Ludzi bezdomnych.
ujawniających
się
podczas
odczytu
u Czerniszów
3.Wyjaśnienie motywów postępowania Judyma,
wyrażonych w rozmowie z Joasią
Wskaż, które cechy postawy bohatera były 4. Romantyczne cechy postawy Judyma
5. Pozytywistyczne cechy postawy Judyma
romantyczne, a które pozytywistyczne.
Realizacja tej części polega na identyfikowaniu
cech, które mogą być poparte przykładami
wynikającymi
z
analizy
fragmentów,
jak i znajomości kontekstu powieści.
6.Funkcjonalne
wykorzystanie
kontekstu
powieści
Przyznajemy punkt, gdy przywołany element
treści rozwija/ pogłębia temat wypracowania.
Podsumowanie
2
Temat 1. Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława Prusa, porównaj postawy
bohaterów wobec miłości. Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij
przyczyny tych postaw.
i.
W Lalce Bolesława Prusa wiele osób doświadczyło miłości. Także
bohaterowie przedstawieni w przytoczonych fragmentach, Stanisław Wokulski
oraz doktor Szuman, przeżyli to gorące uczucie.
W pierwszym fragmencie przypomniana została wizyta Wokulskiego 1b
w teatrze i moment, w którym zobaczył Izabelę Łęcką. Od samego początku
Izabela wzbudziła jego ogromne zainteresowanie. W pierwszej chwili
Wokulski odniósł wrażenie, że już kiedyś się spotkali i byli dobrymi 3a
znajomymi. Jej uroda, a szczególnie oczy, spowodowały, że przypomniał sobie
syberyjskie pustynie. Był przekonany, że czekał na nią od dawna i że są sobie 3c
przeznaczeni.
Spotkanie
w
teatrze
spowodowało
zmianę
stosunku
bohatera
do codziennych obowiązków i zaniedbanie sklepu. Wolał chodzić na koncerty
i na odczyty. Głównym celem Wokulskiego stało się szukanie okazji 3i
skł.
do spotkania panny Izabeli. Ciągle też myślał o niej Ale uczuć swoich nie
nazwałby miłością i nie był pewny, czy istnieje w ludzkim języku odpowiedni
wyraz. Bez Izabeli życie Wokulskiego nie miało sensu. Służba w sklepie,
skł.
leks.
styl.
(pwt)
skł.
uniwersytet, Syberia, ożenienie się z wdową po Minclu. Widok Izabeli 3f
dodawał mu sił i radości, a brak jej osoby powoływał tęsknotę. Wydawało mu
się też, że myli się w uczuciach do Izabeli. Raz wydawało mu się, że jest kimś 3j
dla niego ważnym, innym razem, że jest zwykłą panną na wydaniu. Podjął
wreszcie decyzję, że musi ją poznać.
Drugim fragmencie Wokulski rozmawia z doktorem Szumanem, po tym 1c
kiedy ten rozczarował się już Izabelą. Szuman w swej wypowiedzi nazwał
Stanisława „starym
romantykiem”, ponieważ dla zakochanego bohatera
miłość była uczuciem idealnym, duchowym i jednocześnie zgubnym. Według
lekarza w pogoni za złą miłością łatwo można stracić „majątek, zdrowie,
serce, energię, a w końcu i rozum…”. Doradza przyjacielowi, aby zajął się
interesami lub ożenił ze Stawską bo Izabela nie jest nic warta
3
4a
4f
interesami lub ożenił ze Stawską, bo Izabela nie jest nic warta.
Doktor Szuman w czasach wczesnej młodości przeżył wielką miłość
6g
i śmierć narzeczonej. Stało się to przyczyną podjęcia próby samobójczej.
leks.
Doktor stał się osobą rześko myślącą. Jego stosunek do miłości jest bardzo
6i
pesymistyczny. Porównuje on zachowanie zakochanych mężczyzn do gonienia
styl.
za kurami. Wokulski przyznaje Szumanowi rację. Porównanie do świata
5g
zwierząt wywołało w nim cierpienie i wstręt do samego siebie. Wyobraził
sobie, że sam ugania się za Izabelą jak wilk za wilczycą. Miłość Wokulskiego
była od początku nieszczęśliwa. Bohater traktował ukochaną w sposób 6b
leks.
idealizowany, bo uczucie zakochania przeżył dopiero jako człowiek dojrzały.
Przedstawionych
bohaterów
łączyła
przyjaźń.
Przeżyli
7/0
nieszczęśliwą miłość i chcieli się z tego powodu zabić.
1b, 1c,
---------
3a,3c, 3i, 4a, 4f
3f, 3j,
Rozwinięcie tematu
13
Kompozycja
3
Styl
3
Język
5+3+2+2
Suma
31 pkt
4
5g
też
6g, 6i, 6b
7/0
Temat 2. Dlaczego Judym zrezygnował z osobistego szczęścia? Odpowiedz na pytanie,
analizując podane fragmenty Ludzi bezdomnych. Wskaż, które cechy postawy
bohatera były romantyczne, a które pozytywistyczne.
Doktor Judym to główny bohater powieści Stefana Żeromskiego
skł.
pt. „Ludzie bezdomni”. Napisanej w okresie pozytywizmu, aby przedstawić
hasła programowe tej epoki. W powieści pokazane są różne środowiska
rzecz.
społeczne, a także historia nieszczęśliwej miłości Joasi do Judyma. Dlaczego
Judym zrezygnował ze szczęścia osobistego? Przyczyny postaram się
przedstawić w dalszej części pracy.
i.
skł.
skł.
Judym bardzo poważnie traktował zawód lekarza. Możemy się o tym
przekonać czytając pierwszy fragment. Ukazana jest w nim scena, gdzie
1a
Judym wygłosił referat przed innymi lekarzami. W początkowej części
wykładu zaprezentował nowe sposoby stosowania chemicznych środków
do usuwania bakterii. Doktor Judym zaobserwował podczas pobytu
za granicą. Ta część odczytu zainteresowała niektórych słuchaczy. Druga
skł.
część referatu dotyczyła sytuacji w kraju. Oskarżył środowisko lekarskie,
że z powodu obojętności najbiedniejsze warstwy społeczne żyją w bardzo
złych warunkach, gdzie brak podstawowych zasad higieny.
2d
Judym dużo
mówił o konieczności walki z chorobami i walce ze śmiercią. Referat dotyczył
styl.
także zachowania lekarzy w życiu codziennym. Lekarze powinni według
(pwt)
Judyma
zmieniać warunki życia biednych. Judym zarzucił kolegom,
styl.
że prowadzą wygodne życie i służą tylko ludziom bogatym. Stwierdził,
(pwt)
że współczesna medycyna leczy skutki, a nie przyczyny chorób. Stwierdził też,
że bycie lekarzem związane jest z obowiązkiem moralnym, że należy pomagać
wszystkim ludziom i szerzyć higienę tam, gdzie jej nie ma. Doktor Tomasz
porównuje zawód lekarza do innych zajęć, do pracy rolnika, robotnika,
urzędnika i stwierdza, że lekarz musi się najbardziej poświęcać, ma ważne
zadanie społeczne do wykonania. Judym podobny jest do Wokulskiego, który
też pomagał najbiedniejszym. Bohaterowie głosili zasadę pracy u podstaw.
Stanisław i Tomasz zwracali też uwagę jak ważna jest nauka. Tomasz jest
5
2b
(2d)
2c
2a
2e
5d
styl.
Stanisław i Tomasz zwracali też uwagę jak ważna jest nauka. Tomasz jest
bardzo odważny, mówi swoje zdanie i nie zmienia go nawet wtedy kiedy inni 5f
2h
lekarze nie chcą go słuchać, drwią z niego, krytykują.
Przyczyny rezygnacji Judyma ze szczęścia osobistego poznajemy też
w rozmowie z Joasią. We fragmencie drugim Tomasz wyznał Joasi miłość
skł.
i jednocześnie poinformował o decyzji, ponieważ nie może być jego żoną. 1b
Stwierdził, że jest odpowiedzialny za najbiedniejszych, bo sam należał kiedyś
do tej grupy ludzi i dlatego ich dobrze rozumie. Z powieści wiemy, że był 3a
synem szewca, ale udało mu się zdobyć wykształcenie, gdy wyjechał 6
na stypendium do Paryża. Dlatego uważa, że teraz swoją pracą lekarza musi
pomóc biednym. To będzie jak spłacenie długu. Judym wybiera życie
w samotności jak bohaterowie romantyczni. Oni też kochali, ale rezygnowali 3c
ze szczęścia osobistego.
To, że bohaterowi nie jest łatwo podjąć decyzję 4d
4i
o takim życiu pokazuje obraz rozdartej sosny.
Judym był bohaterem, który swój zawód traktował jak misję. Poświęcił
życie dla realizacji ważnego celu. Nie potrafił jednak znaleźć wśród innych
styl.
lekarzy takich, którzy chcieliby pomóc mu, a ze szczęścia osobistego 7/2
zrezygnował sam.
1a, 1b
2d,2b, 2c, 3a, 3c
4d, 4i
2a, 2e, 2h
Rozwinięcie tematu
17
Kompozycja
5
Styl
3
Język
3+ 4+2+2
Suma
36
6
5d, 5f
6/1
7/2