Ls LAS
Transkrypt
Ls LAS
Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych Ls STRUKTURA AGRARNA 1 LAS STRUKTURA UŻYTKÓW • • • • • • użytki rolne lasy wody tereny komunikacyjne tereny osiedlowe nieużytki 61% 29% 3% 3% 2% 2% użytki rolne : 3% 62% 35% Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt: I - II kl. III - IV kl. V - VI kl. (j.t. Dz. U. Nr 45, poz. 435 z 2005r.) ∗ o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami STRUKTURA WŁASNOŚCIOWA gospodarstwa rolne : USTAWA z dnia 28 września 1991 r. o lasach. oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony: 1,9 mln a) przeznaczony do produkcji leśnej lub w tym (obszarowo) : indywidualne Skarbu Państwa 94% b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku 6% narodowego albo Średnia powierzchnia gospodarstwa ok. 8 ha c) wpisany do rejestru zabytków, Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych w grupach obszarowych : ∗ związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla pow. użytków rolnych 1-2 2-5 5-7 7-10 10-15 >15 potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia % ogólnej liczby 23 34 13 13 10 melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi 9 leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, LASY : ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ w zarządzie LP - 76,7% w zarządzie PN - 2,0% w Zasobie WRSP - 0,7% komunalne - 0,9% prywatne - 16,8% • iglaste 77% pow. w tym So Md 69%, Św 6% • liściaste 23% pow. w tym Bk 4%, Db Js Kl 6%, Ol 5%, Brz Ak 6% miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne. Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych 2 ZASADY GOSPODARKI LEŚNEJ 3) zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów, 1) powszechnej ochrony lasów, W celu realizacji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Lasy Państwowe obowiązane są w szczególności do: • inicjowania, koordynowania i prowadzenia okresowej oceny stanu lasów i zasobów leśnych oraz prognozowania zmian w ekosystemach leśnych, • sporządzania okresowych wielkoobszarowych inwentaryzacji stanu lasów oraz aktualizacji stanu zasobów leśnych, • prowadzenia banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów. W celu zapewnienia powszechnej ochrony lasów właściciele lasów są obowiązani do kształtowania równowagi w ekosystemach leśnych, podnoszenia naturalnej odporności drzewostanów, a w szczególności do : • wykonywania zabiegów profilaktycznych i ochronnych zapobiegających powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów, • zapobiegania, wykrywania i zwalczania nadmiernie pojawiających i rozprzestrzeniających się organizmów szkodliwych, • ochrony gleby i wód leśnych. 2) trwałości i ciągłości utrzymania lasów, Właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do : • zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk, • ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 2 lat od usunięcia drzewostanu, a w razie szkód wywołanych przez pożary i inne klęski żywiołowe - w okresie do 5 lat, • pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej, • przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu lub uproszczonym planie urządzenia lasu • racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez: ∗ pozyskiwanie drewna w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu, ∗ pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego. 4) powiększania zasobów leśnych Powiększanie zasobów leśnych następuje w wyniku zalesienia gruntów oraz podwyższania produkcyjności lasu w sposób określony w planie urządzenia lasu. Do zalesienia mogą być przeznaczone nieużytki, grunty rolne nieprzydatne do produkcji rolnej oraz inne grunty nadające się do zalesienia, a w szczególności: • grunty położone przy źródliskach rzek lub potoków, na wododziałach, wzdłuż brzegów rzek oraz na obrzeżach jezior i zbiorników wodnych, • lotne piaski i wydmy piaszczyste, • strome stoki, zbocza, urwiska i zapadliska, • hałdy i tereny po wyeksploatowanym piasku, żwirze, torfie i glinie. Grunty przeznaczone do zalesienia określa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Obowiązek zalesiania gruntów ciąży na nadleśniczych w odniesieniu do gruntów w zarządzie Lasów Państwowych oraz na właścicielach lub użytkownikach wieczystych pozostałych gruntów. Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych GOSPODAROWANIE MIENIEM SKARBU PAŃSTWA BĘDĄCYM W ZARZĄDZIE LASÓW PAŃSTWOWYCH Art. 38. (Ustawa o lasach) 1. Sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych, zastrzeżeniem art. 40a, może następować w przypadkach: z 1) zbywania udziałów lasów stanowiących własność Skarbu Państwa we współwłasnościach, 2) regulacji granicy polno-leśnej, 3) stwierdzenia przez nadleśniczego nieprzydatności gruntów, budynków i budowli na potrzeby gospodarki leśnej, 4) zmiany przeznaczenia na cele nieleśne i nierolnicze, 5) podyktowanych ważnymi względami gospodarczymi lub społecznymi, o ile nie narusza to interesu Skarbu Państwa. 2. Sprzedaż, o której mowa w ust. 1 pkt 1-4, wymaga zgody Dyrektora Generalnego, z zastrzeżeniem ust. 3, a sprzedaż, o której mowa w ust. 1 pkt 5, może nastąpić na wniosek Dyrektora Generalnego za zgodą Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. 3. Nadleśniczy może samodzielnie sprzedać grunty leśne i nieleśne o powierzchni do 1 ha, jeśli stanowią enklawę wśród gruntów innej własności. 4. Sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych następuje w drodze przetargu. 3 Art. 38a. Nieruchomości przeznaczone na drogi krajowe, stanowiące własność Skarbu Państwa, zarządzane przez Lasy Państwowe, stają się nieodpłatnie, z mocy prawa, przedmiotem trwałego zarządu ustanowionego na rzecz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej stała się ostateczna. 2. Ustanowienie trwałego zarządu stwierdza wojewoda w drodze decyzji. 3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej. Art. 38b. Lasy Państwowe mogą, w drodze umowy zawartej pomiędzy Dyrektorem Generalnym a Prezesem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, przekazywać nieodpłatnie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa lasy i grunty, na których nie jest możliwe prowadzenie racjonalnej gospodarki, stanowiące w szczególności enklawy i półenklawy wśród gruntów wchodzących do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Art. 38e. 1. Lasy, grunty i inne nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie Lasów Państwowych mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w przypadkach uzasadnionych potrzebami i celami gospodarki leśnej, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości. 2. Zamiana dokonywana przez: 1) nadleśniczego - wymaga zgody dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, 2) dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych - wymaga zgody Dyrektora Generalnego. Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych PODATEK LEŚNY Ustawa z dnia 30.11.2002 o podatku leśnym. Dz.U.02.200.1682 Opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają określone w ustawie lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. Lasem w rozumieniu ustawy są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy. Za działalność leśną, w rozumieniu ustawy, uważa się działalność właścicieli, posiadaczy lub zarządców lasów w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymywania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nieprzerobionym. Podstawę opodatkowania podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków. Podatek leśny od 1 ha, za rok podatkowy wynosi równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna, obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych stawka podatku leśnego ulega obniżeniu o 50%. Średnią cenę sprzedaży drewna ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału. Rada gminy może obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna, przyjmowaną jako podstawa obliczania podatku leśnego na obszarze gminy. Zwalnia się od podatku leśnego: 1) lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat; 2) lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków; 3) użytki ekologiczne. 4 Dokumentacja urządzeniowo - leśna Dokumentację urządzeniowo - leśną tworzą następujące dokumenty: plan urządzenia lasu, uproszczony plan urządzenia lasu, inwentaryzacja stanu lasu. Przy ich sporządzaniu uwzględnia się: ¾ wymogi: hodowli, ochrony, urządzania, przeciwpożarowej, użytkowania lasu, ¾ wymogi ochrony przyrody i krajobrazu, ¾ zasady gospodarki w lasach uznanych za lasy ochronne, ¾ potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, ¾ zagospodarowanie otoczenia lasów. ochrony Plan urządzenia lasu Plan urządzenia lasu sporządza się na 10 lat dla lasów będących w zarządzie Lasów Państwowych, dla każdego nadleśnictwa, a także dla każdego obiektu będącego w użytkowaniu wieczystym na mocy odrębnych przepisów. Uproszczony plan urządzenia lasu Wykonuje się dla pozostałych lasów (komunalne, prywatne, agencyjne) o ile kompleks ma powierzchnię co najmniej 10 ha.. Plan wykonuje się na okres 10 lat, zatwierdza go wojewoda. Inwentaryzacja stanu lasu Inwentaryzacja stanu lasu, sporządzana na okres 10 lat, dla lasów jak w przypadku uproszczonego planu urządzenia lasu ale o powierzchni mniejszej od 10 ha. Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych Ustawa o gospodarce nieruchomościami Wycena lasów - podstawy prawne 1. ustawa z dnia 28.09.1991r. o lasach /jt. Dz.U. nr 45 poz. 435 z 2005r./, 2. ustawa z dnia 21.08.1997r o gospodarce nieruchomościami. /jt. Dz.U. nr 261 poz. 2603 z 2004r./, 3. rozporządzenie Rady Ministrów z 21.09.2004r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego /Dz.U. nr 207, poz. 2109/ 4. zarządzenie nr 14 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z 23 sierpnia 1985 r. w sprawie zasad ustalania wartości drzewostanów /Dz. Urzęd. MLiPD nr 2, poz.7/, 5. rozporządzenie Ministra Środowiska z 20.06.2002r. w sprawie jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu /Dz.U. nr 99 poz. 905/ 6. rozporządzenie MOŚ,ZNiL z dnia 9 kwietnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego / Dz. U. nr 52, poz.327/ 7. rozporządzenie MOŚ,ZNiL z dnia 25 maja 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad nabywania przez kierowników jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych lasów, gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz innych nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych i prawnych / Dz.U. nr 69, poz. 450/ 8. rozporządzenie MOŚ,ZNiL z dnia 25 maja 1998 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania przetargu na sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych / Dz. U. nr 69 poz. 451/ 9. standard V.6 – Określenie wartości nieruchomości leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych, PFSRM, Warszawa 2004r. 1. 2. 3. 4. 5 (j.t. Dz. U. nr 261 poz. 2603 z 2004 r.) Art. 134 Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi, z zastrzeżeniem art. 135, wartość rynkowa nieruchomości. Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. Wartość rynkową nieruchomości określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. Jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość rynkową nieruchomości określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia. Art. 135 1. Jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej, gdyż tego rodzaju nieruchomości nie występują w obrocie, określa się jej wartość odtworzeniową. 2. Przy określaniu wartości odtworzeniowej nieruchomości, oddzielnie określa się wartość gruntu, oddzielnie jego części składowych. 3. Przy określaniu wartości gruntu stosuje się przepis art. 134 ust.2-4. 4. Przy określaniu wartości budynków lub ich części, budowli, urządzeń infrastruktury technicznej i innych urządzeń szacuje się koszt ich odtworzenia z uwzględnieniem stopnia zużycia. 5. Przy określaniu wartości drzewostanu leśnego albo zadrzewień, jeżeli w drzewostanie znajdują się materiały użytkowe, szacuje się wartość drewna znajdującego się w tym drzewostanie. Jeżeli w drzewostanie nie występuje materiał użytkowy lub wartość drewna, które może być pozyskane, jest niższa od kosztów zalesienia i pielęgnacji drzewostanu, szacuje się koszty zalesienia oraz koszty pielęgnacji drzewostanu do dnia wywłaszczenia. 6. Przy określaniu wartości plantacji kultur wieloletnich szacuje się koszty założenia plantacji i jej pielęgnacji do czasu pierwszych zbiorów oraz wartość utraconych pożytków w okresie od dnia wywłaszczenia do dnia zakończenia pełnego plonowania. Sumę kosztów i wartość utraconych pożytków zmniejsza się o sumę rocznych odpisów amortyzacyjnych, wynikającą z okresu wykorzystania plantacji od pierwszego roku plonowania do dnia wywłaszczenia. 7. Przy określaniu wartości zasiewów, upraw i innych zbiorów jednorocznych szacuje się wartość przewidywanych plonów według cen kształtujących się w obrocie rynkowym, zmniejszając ją o wartość nakładów koniecznych w związku ze zbiorem tych plonów. Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych 6 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. nr 207, poz. 2109) Skale ocen cech nieruchomości (działek) leśnych oraz wynikających z tych cech wielkości współczynników korekcyjnych. Nr cech Cechy rynkowe Ocena Współczynniki korekcyjne vi 1. Stopień degradacji siedliska leśnego nie występuje niewielki częściowo zdegradowane znacznie zdegradowane 0,1 0,05 - 0,05 - 0,1 nie występuje uszkodzenia słabe uszkodzenia średnie uszkodzenia silne 0,2 0,05 - 0,1 - 0,2 nie występuje występuje 0,05 - 0,05 nie występuje występuje 0,05 - 0,05 bardzo dobre dobre słabe bardzo dobre dobre średnie trudne b. trudne bardzo dobra dobra niska bardzo korzystne korzystne przeciętne niekorzystne bardzo dobre dobre przeciętne niskie 0,1 0,05 - 0,1 0,2 0,1 0 - 0,1 - 0,2 0,1 0,05 - 0,05 0,05 0,00 - 0,05 - 0,1 0,1 0,05 0,00 - 0,05 Metoda wskaźników szacunkowych gruntów Okręg podatkowy I II III IV Wskaźniki szacunkowe w m3 drewna z 1ha gruntów stanowiących lasy Grupy typów siedliskowych lasów 1 2 3 4 5 31 29 26 23 26 24 22 19 23 21 19 17 14 13 12 11 9 8 7 6 Grupy typów siedliskowych lasów tworzą: Grupa 2. 3. Typy siedliskowe lasów 1 Lasy: świeży, wilgotny, łęgowy, łęgowy wyżynny, łęgowy górski wilgotny, ols jesionowy, ols jesionowy wyżynny, ols jesionowy górski, wyżynny świeży, wyżynny wilgotny, górski świeży, górski wilgotny, ols górski, górski, wyżynny 2 Lasy mieszane: świeży, wilgotny, bagienny, wyżynny świeży, wyżynny wilgotny, górski świeży, górski wilgotny, ols 3 Bory mieszane: świeży, wilgotny, bagienny, wyżynny świeży, wyżynny wilgotny, górski świeży, górski wilgotny, górski bagienny 4 Bory: świeży, wilgotny, górski świeży, górski wilgotny, górski bagienny, wysokogórski świeży, wysokogórski wilgotny, wysokogórski bagienny 5 Bory: suchy, bagienny WG = Σ Ni x Pi x c x (1+ v1 + v2 + v3 + …) Przy stosowaniu metody wskaźników szacunkowych w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na cele leśne uwzględnia się (vi): - stopień degradacji siedliska leśnego - szkodliwe oddziaływanie przemysłu na drzewostan - masowe występowanie szkodników - położenie w stosunku do siedlisk i głównych dróg - możliwość przemieszczenia drewna do miejsca odbioru transportem mechanicznym - jakość dróg dojazdowych - rodzaje gruntów przyległych - walory rekreacyjne. 4. 5. Położenie nieruchomości w strefie szkodliwego oddziaływania przemysłu na drzewostany (czynniki o charakterze abiotycznym) Położenie nieruchomości w obszarach zagrożonych masowym występowaniem szkodników pierwotnych Położenie nieruchomości w obszarach zagrożonych lub opanowanych przez szkodniki wtórne Położenie nieruchomości w odniesieniu do drogi głównej lub działki siedliskowej 6. Możliwości przeprowadzenia zrywki (warunki) 7. Jakość drogi dojazdowej 8. Sąsiedztwo użytków przyległych 9. Walory rekreacyjne nieruchomości Źródło: Komentarz do Standardu V.6 Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych Lz WSKAŹNIKI SZACUNKOWE GRUNTÓW ZADRZEWIONYCH I ZAKRZEWIONYCH Grunty zadrzewione i zakrzewione Wg ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO I BUDOWNICTWA dla gruntu ornego: z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2001 r. Nr 38, poz.454) Okręg podatkowy Gruntami zadrzewionymi i zakrzewionymi są grunty porośnięte Wskaźniki szacunkowe w decytonach ziarna żyta z 1 ha gruntów ornych klasy gruntów: I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VIz roślinnością leśną, których pole powierzchni jest mniejsze od 0,1000 I 145 132 118 100 80 60 35 15 8 ha, a także: II 126 115 103 86 70 52 30 12 5 a) śródpolne skupiska drzew i krzewów niezaliczone do lasów, III 110 100 90 75 60 45 25 10 1 b) tereny torfowisk, pokrytych częściowo kępami krzewów i drzew IV 94 85 76 64 50 38 20 6 1 karłowatych, c) grunty porośnięte wikliną w stanie naturalnym oraz krzewiastymi formami wierzb w dolinach rzek i obniżeniach terenu, d) przylegające do wód powierzchniowych grunty porośnięte drzewami lub krzewami, stanowiące biologiczną strefę ochronną cieków i zbiorników wodnych, e) jary i wąwozy pokryte drzewami i krzewami w sposób naturalny lub sztuczny w celu zabezpieczenia przed erozją, niezaliczone do lasów, Dla gruntów stanowiących zadrzewienia śródpolne wskaźnik szacunkowy ustala się: 1) jeżeli grunty są klasyfikowane - w wysokości 50% wskaźnika szacunkowego ustalonego dla odpowiedniej klasy gruntu ornego, z tym że dla klasy III i IV przyjmuje się wskaźniki gruntu ornego klasy IIIb i IVb; 2) jeżeli grunty nie są klasyfikowane - jak dla klasy VI gruntu ornego. Skale ocen cech gruntów zadrzewionych i zakrzewionych oraz wynikających z tych cech współczynników korekcyjnych. Numer cechy Cechy rynkowe f) wysypiska kamieni i gruzowiska porośnięte drzewami i krzewami, g) zadrzewione i zakrzewione tereny nieczynnych cmentarzy, poza 1. zwartymi kompleksami lasów, h) skupiska drzew niewyposażone w i krzewów urządzenia mające i budowle charakter służące parku, ale rekreacji i 7 2. wypoczynkowi. 3. Warunki przeprowadzenia zrywki Dostępność i związana z tym możliwość transportu drewna (warunki dojazdu) Walory rekreacyjne bardzo dobre dobre średnie trudne bardzo trudne droga utwardzona Współczynniki korekcyjne 0,2 0,1 0,0 - 0,1 - 0,2 0,1 droga gruntowa 0,0 brak dojazdu bardzo dobre dobre przeciętne niskie - 0,1 0,1 0,05 0,0 - 0,05 Ocena Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych 8 Źródło: Komentarz do Standardu V.6 METODYKA SZACOWANIA NIERUCHOMOŚCI LEŚNYCH I ZADRZEWIONYCH (wg standardu wyceny nieruchomości leśnych i zadrzewionych) WARTOŚĆ RYNKOWA DRZEWOSTAN wg wartości drewna 1) technika szacunku brakarskiego (drzewostan bliskorębny i starszy) 2) technika wskaźnikowa (drzewostan młodszy) WARTOŚĆ ODTWORZENIOWA GRUNT 1) podejście porównawcze (jak grunty rolne klasy V, VI do zalesienia) 2) metoda wskaźników szacunkowych DRZEWOSTAN wg kosztów wyhodowania (uprawy i młodniki oraz zieleń miejska udostępniana publicznie) 1) technika szczegółowa 2) technika wskaźnikowa Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych Standard V.6 – Określenie wartości nieruchomości leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych 1.2. Standard dotyczy: 1. nieruchomości leśnych określonych w ustawie z dnia 28 września 1991r. o lasach (Dz. U. Nr 56 z 2000 r. poz. 679, tekst jednolity, z późniejszymi zmianami), jako las: 2. nieruchomości przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele produkcji leśnej, 3. części składowych nieruchomości leśnych, których wartość w szczególnych przypadkach może być określana odrębnie, 4. nieruchomości stanowiących grunty zadrzewione i zakrzewione, określonych w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa, w sprawie ewidencji gruntów i budynków 1.3. Wartość nieruchomości gruntowych wykorzystywanych aktualnie na cele produkcji leśnej, a przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na inne cele, określa się jak nieruchomości innego niż leśne przeznaczenia z uwzględnieniem celu, na jakie są przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. 9 Wartość rynkową drzewostanów w wieku bliskorębnym, rębnym i starszych WD= [(VG×ri)×(k1×U1×C1+k2×U2×C2+...ki×Ui×Ci+...kn×Un×Cn)+VDR×kDR×CDR] gdzie: VG – miąższość grubizny z korą określonego gatunku drzew występujących w drzewostanie (w przypadku drzewostanów mieszanych), ri – współczynniki do obliczenia miąższości netto (bez kory) odczytane z tabeli nr 3 znajdującej się w komentarzu do Standardu, k1, k2, ...ki ...kn – wskaźnik (procent) udziału w grubiźnie całkowitej określonych sortymentów drewna ustalony na podstawie szacunku brakarskiego, C1, C2, ...Ci, ... Cn – ceny sprzedaży przez właściwe terytorialne nadleśnictwo ze względu na położenie nieruchomości określonych sortymentów drewna , lub ceny tych sortymentów występujące na rynku lokalnym , U1, U2, ...Ui ...Un – wskaźnik redukcyjny ceny sprzedaży 1 m3 drewna C1, C2, ...Ci ... Cn o koszty pozyskania i zrywki odniesiony do określonych sortymentów stosowany przez właściwe terytorialnie nadleśnictwo, VDR – miąższość drobnicy określona ze wzoru Vdr = VG · P% P% – procentowy udział miąższości drobnicy w miąższości grubizny odczytany z tablic na podstawie wielkości pierśnicy (d) i wysokości (h) przeciętnego drzewa w drzewostanie, kDR – wskaźnik (procent) przeliczający miąższość drobnicy całkowitej na miąższość drobnicy użytkowej mającej wartość handlową, CDR – cena sprzedaży drobnicy użytkowej stanowiącej drobnicę tyczkową lub gałęziową przez właściwe terytorialne nadleśnictwo, lub ceny tej drobnicy występujące na rynku lokalnym; ceny te uwzględniają pozyskanie drobnicy przez nabywcę. Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych 5.7. Przy określaniu miąższości grubizny w drzewostanach w wieku bliskorębnym, rębnym i starszych należy stosować metodę całkowitego pomiaru pierśnic drzew w tym drzewostanie. WIEK DRZEWOSTANÓW RĘBNYCH I BLISKORĘBNYCH DRZEWOSTANY DRZEWOSTANY BLISKORĘBNE RĘBNE Wiek rębności przedział przedział klasa wieku klasa wieku wieku wieku 30 Ib 11-20 IIa 21-30 40 IIa 21-30 IIb 31-40 50 IIb 31-40 III 41-50 60 IIIa 41-50 III 51-60 70 IIIb 51-60 IVa 61-70 80 IIIb 51-60 IV 61-80 90 100 110 120 130 IIIb-IVa IV IVb-Va V Vb-1/2VI 51-70 61-80 71-90 81-100 91-110 71-90 81-100 91-110 101-120 111-130 140 VI 101-120 IVb-Va V Vb-1/2VI VI 1/2VI1/2VII VII 121-140 Źródło: Instrukcja urządzania lasu, 2003 Współczynniki służące do przeliczenia miąższości brutto drewna na miąższość netto. Klasy wieku Rodzaj drzewa V i wyżej II III IV KO, KDO, BP, przestoje Sosna, modrzew 0,72 0,75 0,77 0,79 Świerk, jodła, daglezja 0,78 0,80 0,82 0,82 Dąb, jesion, klon, jawor, wiąz i inne 0,70 0,72 0,73 0,75 twardoliściaste Buk, grab 0,81 0,84 0,86 0,87 Brzoza, olsza 0,73 0,75 0,77 0,79 Osika, topola, wierzba, lipa 0,74 0,77 0,79 0,80 Źródło: Instrukcja urządzania lasu; część pierwsza. Załącznik do zarządzenia nr 43 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 18.04.2003r. 10 Podział surowca drzewnego wg klasyfikacji jakościowo - wymiarowej (PN - 92/D – 02002) Symbol W WA WA0 WA1 WB WBO WB1 WC WC0 WC1 WD S S1 S10 S11 S2 S2a S2b S3 S3a S3b S4 M M1 M2 k kp ko z zp zo Nazwa drewno wielkowymiarowe (okrągłe o średnicy górnej mierzonej bez kory od 14 cm wzwyż) drewno wielkowymiarowe, klasa A drewno wielkowymiarowe, klasa A - bez określenia drewno wielkowymiarowe, klasa A - specjalne (o szczególnych cechach jakościowych i wymiarowych) drewno wielkowymiarowe, klasa B drewno wielkowymiarowe, klasa B - bez określenia drewno wielkowymiarowe, klasa B - specjalne drewno wielkowymiarowe, klasa C drewno wielkowymiarowe, klasa C - bez określenia drewno wielkowymiarowe, klasa C - specjalne drewno wielkowymiarowe, klasa D drewno średniowymiarowe (okrągłe o średnicach mierzonych bez kory: górnej od 5cm wzwyż i dolnej do 24cm) drewno średniowymiarowe, grupa 1 (dłużycowe) drewno średniowymiarowe, grupa 1 - bez określenia drewno średniowymiarowe, grupa 1 - specjalne drewno średniowymiarowe, grupa 2 - (stosowe użytkowe) drewno średniowymiarowe, grupa 2 - podgrupa a drewno średniowymiarowe, grupa 2 - podgrupa b drewno średniowymiarowe, grupa 3 (żerdziowe) drewno średniowymiarowe, grupa 3 - podgrupa a drewno średniowymiarowe, grupa 3 - podgrupa b drewno średniowymiarowe, grupa 4 (opałowe) drewno małowymiarowe (okrągłe o średnicy dolnej mierzonej bez kory do 5cm, w korze do 7cm) drewno małowymiarowe, grupa 1 (drobnica tyczkowa - użytkowa) drewno małowymiarowe, grupa 2 (drobnica gałęziowa - opałowa) karpina (surowiec drzewny pozyskany z karp) karpina przemysłowa - karpy sosnowe przeznaczone do celów przemysłowych o zawartości żywicy karpina opałowa - karpy przeznaczone do celów opałowych zrębki (cząstki drewna rozdrobnionego) zrębki przemysłowe - kawałki drewna o określonych wymiarach i jakości przeznaczone do wyrobu płyt wiórowych i pilśniowych oraz używane przy produkcji żelazostopów zrębki opałowe - kawałki drewna o określonych wymiarach i jakości przeznaczone do celów opałowych Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych Wartość rynkowa drzewostanów młodszych z wyjątkiem upraw i młodników − w przypadku drzewostanów jednogatunkowych gdzie: WS – wskaźnik wartości 1 ha drzewostanu na pniu wyrażony w m3 drewna dla określonego gatunku, klasy bonitacji, wieku i wieku rębności z „Tablic wskaźników wartości drzewostanów”, opracowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa (T. Partyka; T.Trampler), Z – stopień zadrzewienia ustalony przez rzeczoznawcę majątkowego, P – pole powierzchni drzewostanu w ha, C – cena 1 metra sześciennego drewna tartacznego iglastego WBO z rynku lokalnego lub nadleśnictwa właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, U – wskaźnik redukujący cenę sprzedaży drewna tartacznego iglastego (WBO) o koszty pozyskania i zrywki, − w przypadku drzewostanów mieszanych ⎡ n ⎛ ⎢⎣ i ⎜⎝ w SP zi × i ⎞⎤ ⎟⎥ × ⎟⎥ ⎠⎦ C × P ha × U gdzie: Zi - cząstkowy stopień zadrzewienia dla i- tego gatunku, przy spełnieniu warunku że suma cząstkowych zadrzewień daje stopień zadrzewienia całego drzewostanu tj. Z n = ∑Z i =1 i Stopień zadrzewienia Z w drzewostanach określa się jako stosunek miąższości rzeczywistej drzewostanu do miąższości określonej na podstawie tablic zasobności w zależności od gatunku, wieku i bonitacji Z= V rzecz V tab 11 − technika szczegółowa W = WS × Z × P × C × U W=⎢ ∑ ⎜ Wartość odtworzeniowa drzewostanów w podejściu kosztowym, metoda kosztów odtworzenia 1ha 1ha gdzie: Vrzecz/1 ha – miąższość rzeczywista drzewostanu ustalona dla określonego gatunku, Vtab/1ha - miąższość ustalona na podstawie „Tablic zasobności i przyrostu drzewostanów” opracowanych przez Bolesława Szymkiewicza na podstawie gatunku, wieku i bonitacji. W = WKi × P × k1,i × k2,i gdzie: WKi – ponoszone koszty związane z przygotowaniem gleby do założenia uprawy, zalesieniem lub odnowieniem, pielęgnacją, ochroną uprawy w zależności od składu gatunkowego drzewostanu i jego wieku, odniesione do powierzchni 1 ha, we właściwym terytorialnie nadleśnictwie lub występujące na rynku lokalnym ze względu na położenie nieruchomości, P – pole powierzchni drzewostanu w hektarach, k1,i – współczynnik uwzględniający jakość hodowlaną drzewostanów ustaloną na podstawie kryteriów podanych w instrukcji urządzania lasu. Współczynnik k1,i przyjmuje następujące wartości w zależności od jakości drzewostanu: k1,1= 1,0 jakość bardzo dobra i dobra, k1,2= 0,9 jakość zadawalająca, k1,3= 0,8 jakość zła. K2,i – współczynnik uwzględniający wypady i przerwy w uprawach i młodnikach, które są przewidziane do poprawek i uzupełnień. Współczynnik k2,i przyjmuje następujące wartości w zależności od stopnia zadrzewienia określającego stopień zdatności lub stopień pokrycia powierzchni drzewami. k2,1=1,0 gdy stopień zadrzewienia ustalony przez rzeczoznawcę majątkowego wynosi 0,8 i wyżej, k2,2= 0,8 gdy stopień zadrzewienia wynosi 0,7, k2,3= 0,6 gdy stopień zadrzewienia wynosi 0,5-0,6. − technika wskaźnikowa W = WK × Z × P × C × U × k1,i gdzie: WK – wskaźnik wartości kosztów poniesionych na założenie i pielęgnację 1 ha drzewostanu wyrażony w m3 drewna dla określonego gatunku, klasy bonitacji i wieku drzewostanu odczytany z tablic wskaźników opracowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa (T. Partyka, T. Tramper), Z – stopień zadrzewienia ustalony przez rzeczoznawcę majątkowego, P – pole powierzchni drzewostanu w ha, C– cena 1m3 drewna tartacznego iglastego WBO z rynku lokalnego lub nadleśnictwa właściwego do miejsca położenia nieruchomości, U – wskaźnik redukujący cenę sprzedaży drewna o koszty pozyskania i zrywki, k1,i – jak wyżej Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych 5.3. Wartość rynkową drzew określa się na nieruchomościach: a) leśnych stanowiących płazowiny, b) leśnych stanowiących zręby na których pozostawiono nasienniki, c) leśnych stanowiących grunty niezalesione, uprawy i młodniki na których pozostawiono przestoje, d) zadrzewionych w których drzewa wytworzyły sortymenty użytkowe średnio i wielkowymiarowe. SZACUNEK BRAKARSKI 12 Podstawa prawna: Zarządzenie nr 25 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 12 marca 2003r. w sprawie sporządzania szacunków brakarskich (Biuletyn Informacyjny Lasów Państwowych nr 3/2003r.) Metody: Wartość rynkowa drzew na nieruchomościach ⎛ n ⎞ WD = (vG × ri )×⎜ ∑ (ki × U i × Ci ) ⎟ ⎝ i=1 ⎠ gdzie: vG – miąższość grubizny drzewa z korą odczytana z tablic na podstawie pomierzonej pierśnicy i wysokości drzewa, ri – współczynnik do obliczania miąższości netto (bez kory), odczytany z tabeli nr 3 zawartej w komentarzu do Standardu na podstawie rodzaju drzewa oraz klasy wieku; współczynnik ten stosujemy do tych gatunków drzew, dla których z tablic miąższości odczytujemy miąższość grubizny łącznie z korą; ki – wskaźnik udziału w grubiźnie całkowitej określonego i-tego sortymentu; Ci – cena sprzedaży przez właściwe terytorialne nadleśnictwo określonego i-tego sortymentu ; Ui – wskaźnik redukujący ceny sprzedaży „Ci” i-tego sortymentu o koszty pozyskania i zrywki, obliczony ze wzoru U i = 1 − Kp + Kz Ci gdzie Kp i Kz oznaczają koszty pozyskania oraz koszty zrywki. 1. przez porównanie do wyników z lat poprzednich 2. szacowanie posztuczne każdego drzewa do wycięcia 3. szacowanie na podstawie powierzchni próbnych 4. szacowanie mas oraz udziału procentowego sortymentów na podstawie oceny powierzchni Realizacja: program komputerowy HP-ACER v.2.22a Prof. dr hab. Andrzej Nowak – Wycena nieruchomości leśnych i zadrzewionych WARTOŚĆ NIERUCHOMOŚCI ZADRZEWIONYCH, ZAKRZEWIONYCH LUB LEŚNYCH UDOSTĘPNIANYCH PUBLICZNIE (parki, ogrody ozdobne, zieleńce, lasy ochronne) § 45 Rozporządzenia – Dz.U. nr 207 poz. 2109 z 2004r. DRZEWOSTAN I INNE ROŚLINY GRUNT W STREFIE ZAINWESTOWANIA MIEJSKIEGO 50% wartości gruntów o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych KOSZT ICH NASADZENIA I PIELĘGNACJI DO DNIA OKREŚLENIA WARTOŚCI POZA STREFĄ ZAINWESTOWANIA MIEJSKIEGO (OBSZARY WIEJSKIE) w razie braku transakcji rynkowych dokonywanych na gruntach przyległych - metoda wskaźników szacunkowych 13 14 Usuwanie drzew i krzewów USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. nr 92 poz. 880 z 30.04.2004r.) Rada gminy jest obowiązana zakładać i utrzymywać w należytym stanie tereny zieleni i zadrzewienia. Usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem - do wniosku dołącza się zgodę jej właściciela. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator zabytków. Wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody wymaga uzyskania zgody odpowiednio dyrektora parku narodowego albo organu uznającego obszar za rezerwat przyrody. Przepisów tych nie stosuje się do drzew lub krzewów: 1) w lasach; 2) owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody - na obszarach nieobjętych ochroną krajobrazową; 3) na plantacjach drzew i krzewów; 4) których wiek nie przekracza 5 lat; 5) usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych; 6) niszczących nawierzchnię i infrastrukturę drogową, ograniczających widoczność na łukach i skrzyżowaniach, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków; 7) usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z wałów przeciwpowodziowych i terenów w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału; 8) które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu; 9) stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu. Nie pobiera się opłat za usunięcie drzew: 9 na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie; 9 na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej; 9 jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków; 9 które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych; 9 które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi; 9 w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych; 9 które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane; 9 z terenów zieleni komunalnej, z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z zadrzewień, w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów; 9 które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości; 9 topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm, nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków; 9 jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych; 9 z grobli stawów rybnych; 9 jeżeli usunięcie było związane z wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących kształtowaniu stosunków wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń. 15 S/RIIIa Sad „METODA SKIERNIEWICKA” wyceny wartości roślin ( Rozporządzenie MRRiB w sprawie ewidencji gruntów i budynków - Dz.U. nr 38 poz. 454 z 2001r.). Do sadów zalicza się grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 autor Krzysztof Zmarlicki, 2007r. 1) Plantacje towarowe (rośliny sadownicze): Wrs = Wb × Wbwb + Wuk × Wbwuk ha zasadzone drzewami i krzewami owocowymi o zwartym nasadzeniu (minimum 600 drzew lub 2000 krzewów na 1 ha), szkółki drzew i krzewów owocowych oraz winnice. Ogród działkowy (Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych - Dz. U. nr 169 poz. 1419) Rodzinnym ogrodem działkowym w rozumieniu ustawy jest wydzielony obszar gruntu będący we władaniu Polskiego Związku Działkowców, podzielony na tereny ogólne i działki oraz wyposażony w infrastrukturę niezbędną do jego prawidłowego funkcjonowania. Urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących działki i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu stanowią własność Polskiego Związku Działkowców. Nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych użytkownika działki, stanowią jego własność. Wrs Wb – wartość rośliny sadowniczej – wartość bieżąca rośliny z uwzględnieniem amortyzacji Wbwb – wskaźnik oceny bonitacyjnej wartości bieżącej – wartość utraconych korzyści Wuk Wbwuk – wskaźnik oceny bonitacyjnej wartości utraconych korzyści 2) Ogrody działkowe i przydomowe ¾ rośliny ogrodowe z wyjątkiem roślin cebulowych, krzewów ozdobnych i trawników Wro = Wb × Wbwb + Wuk × Wbwuk ¾ rośliny cebulowe, krzewy ozdobne i trawniki Wprd = Wt × Wt – wartość tabelaryczna Wbwb + Wbwuk 2 16 METODYKA WYCENY ROŚLIN W ZALEŻNOŚCI OD FAZY ROZWOJOWEJ - wg standardu rolnego Rodzaj roślin Faza rozwojowa Metoda wyceny UPRAWY I ZASIEWY 1. okres uprawy (od rozpoczęcia prac kosztów odtworzenia (poniesione nakłady) agrotechnicznych do wysiewu nasion) KULTURY WIELOLETNIE plonujące na koniec okresu uprawy 2. okres istnienia zasiewów a) niemożliwe określenie przyszłych pożytków b) możliwe określenie przyszłych pożytków kosztów odtworzenia (poniesione nakłady) zysków (rynkowa wartość spodziewanych plonów nakłady konieczne do ich uzyskania - ewentualne koszty rekultywacji po zakończeniu zbioru) 1. okres założenia i pielęgnacji (od kosztów odtworzenia (poniesione nakłady) rozpoczęcia prac agrotechnicznych do początku okresu plonowania) KULTURY WIELOLETNIE plonujące corocznie w określonym czasie 2. okres plonowania podejście mieszane (koszty założenia uprawy i pielęgnacji do pierwszych zbiorów - odpisy amortyzacyjne + wartość utraconych plonów z uwzględnieniem kosztów ich uzyskania - koszty likwidacji plantacji i ewentualnej rekultywacji gruntów) 3. okres likwidacji plantacji wartość drewna i innych materiałów - koszty likwidacji - koszty doprowadzenia gruntu do stanu umożliwiającego dalsze rolnicze wykorzystanie (koszty rekultywacji)