program profilaktyki zespołu szkół nr 2 w jeleśni szkoły podstawowej

PROGRAM PROFILAKTYKI
ZESPOŁU SZKÓŁ NR 2 W JELEŚNI
SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2
I GIMNAZJUM NR 2
WSTĘP
Profilaktykę rozumiemy jako proces wspomagający zdrowie psychiczne i fizyczne, proces wspierania
działań wychowawczych w obszarze szeroko rozumianej ochrony młodego człowieka przed zagrożeniami,
jakie niesie otaczający świat i jego rozwijająca się samodzielność. Będziemy towarzyszyć uczniowi
w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach oraz wspierać go w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania im.
Ufamy, że zintegrowane działania wychowawcze i profilaktyczne podejmowane przez szkołę zapewnią jej
uczniom warunki dla optymalnego wykorzystywania potencjału i szans rozwojowych.
Szkolny Program Profilaktyczny opiera się na wytycznych następujących aktów prawnych:
1. Konstytucja RP
2. Karta Nauczyciela
3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz.124)
4. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (Dz. U. poz. 977z późn. zm.)
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226)
7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu
Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 (Dz. U. Nr 78, poz. 428)
8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania
i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach (Dz. U. poz. 532)
9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków
organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,
niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowanie społecznym (Dz. U.poz. 1113)
10. Ustawa z dnia 4 sierpnia 2015 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi
(Dz. U.z 2015 r. poz. 1286)
11. Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolny 2015/2016
12. Priorytety Śląskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2015/2016
13. Konwencja Praw Dziecka
14. Statut szkoły.
Młody człowiek to człowiek najbardziej zagrożony niekorzystnym wpływem środowiska, w którym
żyje. Do najbardziej ryzykownych zachowań obserwowanych w tym wieku, stymulowanych wpływami
otoczenia należą:
•
narastające zachowania agresywne
•
brak dyscypliny i niska kultura języka
•
brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne
•
niska świadomość odpowiedzialności za wulgaryzmy używane w Internecie
•
palenie tytoniu
•
picie alkoholu
•
używanie środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze, leki)
•
wagarowanie, jako szczególnie niebezpieczny sposób unikania sytuacji problemowych
•
bezkrytyczne, zagrażające zdrowiu uleganie komercyjnym modom
•
przedwczesna inicjacja seksualna
•
przeciwdziałanie nadwadze i otyłości
Celem programu profilaktyki jest uświadomienie dziecku właściwych zachowań wobec
współczesnych zagrożeń.
Cele programu profilaktycznego:
1. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów.
2. Przekazanie informacji o konsekwencjach palenia tytoniu, picia alkoholu, używania
narkotyków, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych.
3. Rozwijanie psychospołecznych umiejętności życiowych uczniów umożliwiających radzenie
sobie z problemami życia codziennego i samorealizacją.
4. Kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz motywowania do podejmowania
w środowisku szkolnym różnych form aktywności zaspokajających potrzeby psychiczne,
emocjonalne, społeczne i duchowe.
5. Rozszerzenie form pomocy dzieciom znajdującym się trudnej sytuacji materialnej.
Cele będą realizowane przez:
•
udział w programach informacyjno-edukacyjnych
•
udział w zajęciach alternatywnych
•
realizacje programów profilaktycznych
•
udział w akcjach i kampaniach ogólnopolskich
•
współpracę między instytucjami, które zajmują się wychowaniem dzieci i młodzieży,
propagowaniem zdrowia, bezpieczeństwem, pomocą rodzinie, pomocą psychologicznopedagogiczną
Prowadzenie działań profilaktycznych w szkole jest poprzedzone diagnozą, która opracowano w
oparciu o analizę następujących aspektów:
•
obserwacja zachowań uczniów w czasie zajęć i przerw;
•
dokumentacja szkolna, w tym dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag;
•
informacja nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych
•
indywidualne rozmowy z uczniami
•
rozmowy z rodzicami
•
informację z instytucji współpracujących ze szkołą
•
opinia uczniów
Działania profilaktyczne będą realizowane w ramach:
•
godzin wychowawczych
•
nauczania różnych przedmiotów
•
kół przedmiotowych
•
zajęć pozalekcyjnych
•
zajęć świetlicowych
•
spotkań z rodzicami
•
Rad Pedagogicznych
•
wycieczek szkolnych
•
wyjść poza teren szkolny
DOSKONALENIE WARUNKÓW BEZPIECZNEGO FUNKCJONOWANIA UCZNIA
W SZKOLE I POZA SZKOŁĄ
CELE CZĄSTKOWE
ZADANIA
Bezpieczeństwo
ucznia w szkole.
- zabezpieczenie uczniów przed skutkami
niepożądanych działań ludzi z zewnątrz permanentne wdrażanie uczniów do
przestrzegania procedur i przepisów związanych
z bezpieczeństwem - doskonalenie kompetencji
kadry pedagogicznej w zakresie znajomości i
przestrzegania przepisów - eliminowanie
zagrożeń pożarowych - zapewnienie
bezpieczeństwa i higieny pracy i odpoczynku
między lekcjami - chronienie mienia szkolnego
- przeciwdziałanie agresji w szkole - wspieranie
wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i
zdrowym stylu życia oraz eliminowanie
zagrożeń związanych z zachowaniami
ryzykownymi uczniów (profilaktyka
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
wszyscy nauczyciele,
pedagog,
funkcjonariusze policji
TERMIN
REALIZACJI
Cały rok
szkolny
uniwersalna)
Ukształtowanie
umiejętności
samodzielnego,
codziennego dbania
o własne
bezpieczeństwo.
Doskonalenie
umiejętności
rozpoznawania
zagrożeń i
właściwego
zachowanie się w
sytuacjach
niebezpiecznych
Wyeliminowanie z
życia szkoły agresji i
przemocy.
- zaznajamianie z przepisami bhp, drogami
ewakuacyjnymi w szkole - zaznajamianie i
systematyczne przypominanie zasad
bezpiecznego poruszania się po drogach,
podróżowania, nawiązywania znajomości,
wypoczynku nad wodą itp.
minimalizowanie zagrożeń związanych z
drogą „do” i „ze” szkoły - kształtowanie
gotowości i umiejętności udzielania
pierwszej pomocy w nagłych wypadkach
- uświadamianie zagrożeń związanych z
życiem towarzyskim, podróżami,
aktywnością w okresach wolnych od nauki
- doskonalenie umiejętności szacowania
ryzyka sytuacyjnego, rozpoznawania
nietypowych sygnałów niebezpieczeństwa
- doskonalenie umiejętności
rozpoznawania i nazywania zachowań
agresywnych, - kształtowanie postaw
odrzucających przemoc oraz umiejętności
nieagresywnego, asertywnego
zachowywania się w sytuacjach
konfliktowych i problemowych monitorowanie nasilenia zjawiska agresji i
przemocy w szkole
wszyscy nauczyciele,
funkcjonariusze policji,
specjaliści, w tym
pracownicy PPP,
cały rok
szkolny
funkcjonariusze policji,
specjaliści, , w tym
pracownicy PPP,
cały rok
szkolny
wszyscy nauczyciele,
pedagog,
funkcjonariusze policji,
specjaliści, , w tym
pracownicy PPP,
cały rok
szkolny
WSPIERANIE NABYWANIA UMIEJĘTNOŚCI RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH
TRUDNYCH, RYZYKOWNYCH I KONFLIKTOWYCH
Wpojenie wiedzy
niezbędnej dla
podejmowania w
sytuacjach
ryzykownych
trafnych decyzji.
- doskonalenie umiejętności rozpoznawanie
czynników ryzyka i właściwego oceniania
poziomu zagrożenia - propagowanie wiedzy o
społecznych mechanizmach wywierania
wpływu i konstruktywnych sposobach radzenia
sobie z nimi, (negocjowanie, mediacje,
asertywna komunikacja własnych potrzeb,
sztuka odmawiania, dyskusja )
Wspieranie rozwoju - ukształtowanie odpowiedzialności za własne
autonomii i
zdrowie - stymulowanie rozwoju
umiejętności dbania samoakceptacji i samokontroli - wspieranie
o własne dobro.
rozwoju niezależności od opinii grupy i
Wzmacnianie
odporności na nieakceptowana presję
poczucia własnej
rówieśniczą - wspieranie rozwoju silnych więzi
wartości.
emocjonalnych z konstruktywnymi
jednostkami i grupami. Wzmacnianie poczucia
własnej wartości.
Doskonalenie
- kształtowanie umiejętności proszenia o
umiejętności w
pomoc i rozpowszechnianie informacji o
wszyscy nauczyciele,
trenerzy, pedagog,
pracownicy PPP
Cały rok
szkolny
wszyscy
nauczyciele, ,
pracownicy PPP
cały rok
szkolny
wszyscy nauczyciele
cały rok
szkolny
osobistym działaniu
Podniesienie
kompetencji
wychowawczych
opiekunów
instytucjach i „ przyjaznych” dorosłych, którzy
udzielają wsparcia uczniom
- kształtowanie pożądanych postaw i
zachowań rodziców wobec zagrożeń
związanych z sytuacjami ryzykownymi
(narkotyki i dopalacze – warsztaty) wzbogacanie wiedzy o prawidłowym rozwoju
w okresie dorastania - podnoszenie
umiejętności rozpoznawania sytuacji i
zachowań ryzykownych - udostępnienie
rodzicom i opiekunom materiałów
informacyjnych na tematy związane z
kryzysami rozwojowymi i życiowymi dzieci i
młodzieży ( alkohol, narkotyki, dopalacze,
multimedia) -prowadzenie spotkań dla
rodziców z zakresu odpowiedzialności karnej
dzieci i młodzieży
wszyscy
nauczyciele,
specjaliści, pedagog,
funkcjonariusze
policji
W miarę
potrzeb
ELIMINOWANIE WAGARÓW JAKO PODSTAWOWEGO CZYNNIKA ZWIĘKSZAJĄCEGO
ZAGROŻENIE DRMORALIZACJĄ I UTRATĄ SZANS ROZWOJOWYCH
Kontrolowanie
aktualnego zakresu i
charakteru zjawiska
wagarów.
Zminimalizowanie
zjawiska wagarów.
- monitorowanie nasilenia
nieusprawiedliwionej absencji - rozpoznawanie
przyczyn zjawiska indywidualnie i w skali
populacji szkolnej
- motywowanie do uczestnictwa w lekcjach
poprzez: uatrakcyjnianie szkoły i zajęć stwarzanie warunków do osiągnięcia sukcesu i
uzyskania aprobaty społecznej, wspomaganie w
sytuacjach problemowych, kształtowanie
poczucia przynależności i pozytywnych postaw
wobec obowiązków szkolnych - realizacja
szkolnych procedur utrudniających
wagarowanie i wspierających rodziców i
uczniów w radzeniu sobie z problemem udzielanie uczniom i rodzicom pomocy
psychologiczno-pedagogicznej - współpraca z
sądem i policją
wychowawcy,
pedagog
cały rok
szkolny
wszyscy nauczyciele,
pedagog
Cały rok
szkolny
ELIMINOWANIE ZAGROŻEŃ UTRATY ZDROWIA I SZANS ROZWOJOWYCH PRZEZ
UZALEŻNIENIA – ZAPOBIEGANIE UZYWANIU ŚRODKÓW UZALEŻNIAJĄCYCH
Propagowanie
wiedzy podnoszącej
efektywność działań
profilaktycznych.
- aktywne uczestniczenie w lokalnych i
wszyscy nauczyciele,
krajowych akcjach edukacyjnych, spektaklach
pedagog, specjaliści
profilaktycznych, debatach (alkohol, papierosy,
narkotyki, dopalacze, gry komputerowe,
Internet, hazard) -propagowanie wśród
uczniów, rodziców programów profilaktycznych
i promocji zdrowia rekomendowanych przez
Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii -
Według
potrzeb
współpraca z osobami i instytucjami
zajmującymi się problematyką uzależnień
(alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze, gry
komputerowe, Internet, hazard) - podnoszenie
kompetencji opiekunów w zakresie
mechanizmów powstawania uzależnień, metod
zapobiegania, rozpoznawania objawów
zażywania środków uzależniających i
właściwych sposobów reagowania upowszechnianie informacji o punktach
konsultacyjnych i liniach pomocowych dla
uczniów, w których można zgłaszać przypadki
niebezpiecznych zdarzeń w Internecie współpraca z rodzicami uczniów w zakresie
bezpiecznego korzystania z nowych mediów
przez ich dzieci
Ukształtowanie
- promowanie aktywnych i atrakcyjnych form
pożądanych
zagospodarowania czasu wolnego społecznie postaw
propagowanie wiedzy dotyczącej zdrowego
wobec zagrożeń
odżywiania się, przeciwdziałanie nadwadze i
cywilizacyjnych.
otyłości - propagowanie wiedzy dotyczącej
zaburzeń odżywiania (otyłość, anoreksja,
bulimia) - rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej
konstruktywnych metod radzenia sobie ze
stresem - propagowanie wiadomości
dotyczących „plag” cywilizacyjnych i sposobów
eliminowania zagrożeń z nimi związanych podporządkowanie działań wychowawczych
ideałom olimpijskim – kreowanie modelu
absolwenta - promowanie zdrowego stylu życia
Zminimalizowanie
- eliminowanie na terenie szkoły przejawów
negatywnie
„mody” na narkotyki, dopalacze, palenie
modelującego
papierosów, picie alkoholu, nadużywanie
wpływu środowiska. multimedii - wygaszanie zainteresowań
środkami uzależniającymi - wzmacnianie norm
przeciwnych używaniu środków i substancji
uzależniających oraz wzmacnianie postaw
odrzucających środki uzależniające kształtowanie norm przeciwnych
podejmowaniu zachowań ryzykownych wdrażanie do samooceny i akceptacji własnych
mocnych i słabych stron oraz sukcesu,
przynależ
ności i satysfakcji życiowej poprzez organizację
zajęć rozwijających zainteresowania i
uzdolnienia - upowszechnianie wiedzy o
wczesnej interwencji , adresowanej do
okazjonalnych użytkowników narkotyków,
dopalaczy
- wspieranie uczniów, którzy że względu na
swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub
uwarunkowania biologiczne są w wyższym
stopniu narażeni na rozwój zachowań
wszyscy nauczyciele,
trenerzy, pedagog
Cały rok
szkolny
wszyscy nauczyciele,
pedagog
Cały rok
szkolny
ryzykownych (profilaktyka selektywna)
Zniechęcenie
uczniów do
kontynuacji
eksperymentów.
- reagowanie na próby eksperymentowania ze Wszyscy nauczyciele, Cały rok
środkami uzależniającymi zgodnie z
pedagog
szkolny
opracowanymi procedurami, - wspieranie
rodziców i uczniów w rozwiązywaniu
problemów - wdrążanie działań z zakresu
przeciwdziałania używaniu środków i substancji
psychoaktywnych poprzez tworzenie
indywidualnych programów edukacyjnoterapeutycznych (w razie potrzeby)
ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU
I PRZECIWDZIAŁANIE TYM ZAGROŻENIOM
Rozpoznanie skali i
natężenia zagrożeń
występujących w
środowisku ucznia.
Udzielenie pomocy
w sytuacji trudnej
- monitorowanie nasilenia zjawiska agresji i
przemocy w szkole (badanie ankietowe w szkole
podstawowej i gimnazjum) - monitorowanie
występowania w populacji uczniów zachowań
ryzykownych, takich jak: palenie papierosów,
spożywanie napojów alkoholowych, zażywanie
narkotyków i dopalaczy, nadużywanie
technologii multimedialnej (badanie ankietowe
w szkole podstawowej – klasy IV-VI i gimnazjum)
- monitorowanie występowania w populacji
uczniów zjawiska wagarów - ocenianie stopnia
realizacji i efektywności programów
wychowawczego i profilaktycznego (badanie
ankietowe)
- udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej uczniom zagrożonym przemocą
(fizyczną, psychiczną i seksualną)
pedagog,
wychowawcy
Według
potrzeb
wszyscy nauczyciele, cały rok
pedagog, dyrektor
szkolny
- udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej uczniom uzależnionym od
technologii informacyjnych i multimedialnych wskazywanie specjalistycznych ośrodków i
instytucji pomocowych oraz wspieranie rodziców
i ucznia, u którego rozpoznano wczesne objawy
używania środków i substancji uzależniających
lub innych występowania zachowań
ryzykownych ( profilaktyka wskazująca)
- współpraca z instytucjami pomocowymi,
policją i Sądem Rodzinnym zgodnie z
obowiązującymi przepisami
Szkolny Program Profilaktyczny będzie poddany ewaluacji dwa razy w roku ( na koniec I semestru
i na zakończenie roku szkolnego) poprzez diagnozę wybranych obszarów w formie sprawozdania
przedstawionego na posiedzeniach Rady Pedagogicznej i zamieszczony w protokole RP.
Sposoby i środki ewaluacji:
•
Stała obserwacja
•
Analiza dokumentacji klasowej i szkolnej
•
Ocena ilości i jakości prac wykonanych przez uczniów
•
Frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę
•
Ankiety dla uczniów dotyczące bezpieczeństwa uczniów w szkole, uzależnień
•
Ankiety dla rodziców dotyczące problematyki bezpieczeństwa uczniów w szkole oraz profilaktyki
i wychowania
•
Analiza trudności wychowawczych przeprowadzona przez pedagoga szkolnego na podstawie
danych zebranych od rodziców i wychowawców klas
•
Wywiady, rozmowy