Ile pieniędzy mamy i na co je wydamy w Gminie Wałbrzych

ILE PIENIĘDZY MAMY
... I NA CO JE WYDAMY
w Gminie Wałbrzych
Wałbrzych, marzec 2011 r.
1
Szanowni Mieszkańcy,
poniżej
przedstawiamy
budżet
Gminy
Wałbrzych. Zawiera on informacje dotyczące środków
finansowych, którymi będziemy dysponować w 2011
roku.
Prezentowany budżet jest tylko uproszczonym
obrazem
gospodarki
finansowej
Wałbrzycha,
pozwalającym lepiej zrozumieć, jak gromadzimy
i wydajemy
Wasze
pieniądze.
Chcemy
aby
gospodarowanie finansami było jawne i przejrzyste dla
wszystkich Mieszkańców naszego miasta.
Czym jest budżet ?
Dla przypomnienia - budżet to plan finansowy
zatwierdzany
przez
Radnych
Rady
Miejskiej
Wałbrzycha na każdy rok kalendarzowy, określający
dochody i wydatki oraz przychody i rozchody gminy
Wałbrzych.
2
PLAN
DOCHODY
WYDATKI
=
PRZYCHODY
ROZCHODY
Pojęcia: dochody, wydatki, przychody i rozchody
znamy
z
naszego
codziennego
gospodarowania
budżetem domowym.
Dochody to nasze pensje.
Jeśli spłacamy kredyt na samochód lub mieszkanie, są to nasze
rozchody, tj. zobowiązania, które kiedyś zaciągnęliśmy a teraz
musimy spłacać.
Reszta zostaje „na życie”, czyli na wydatki - na żywność, czynsz
za mieszkanie, opłaty itp.
3
Jeśli brakuje pieniędzy mamy dwa wyjścia: albo „zaciskamy
pasa” i rezygnujemy z niektórych wydatków, albo pożyczamy
pieniądze. To są właśnie przychody, które trzeba będzie kiedyś
oddać.
W przypadku Gminy Wałbrzych w 2011 r. (według
uchwały budżetowej) wygląda to tak:
Dochody - 354 213 094 zł
(2 919 zł/mieszkańca)
Przychody - 53 609 802 zł
(442 zł/mieszkańca)
Wydatki
- 378 629 128 zł
(3.120 zł/mieszkańca)
Rozchody - 29 193 768 zł
(241 zł/mieszkańca)
Jak to rozumieć?
Dochody to pieniądze, które dostajemy do dyspozycji
i możemy wydać. Jest ich: 354 213 094 zł.
4
Musimy spłacić kredyty, pożyczki i obligacje, tj.
oddać:
29 193 768 zł (to nasze rozchody).
Zostaje: 325 019 326 zł,
ale my planujemy wydać: 378 629 128 zł,
więc brakuje: 53 609 802 zł.
Trzeba te pieniądze pożyczyć – to nasze przychody.
Planujemy więc zaciągnąć kredyty i wyemitować
obligacje na kwotę 47 774 824 zł. Dodatkowo
wykorzystamy wolne środki stanowiące nadwyżkę
środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu
wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów
wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych
w wysokości 5 834 978 zł.
Trudnością przy planowaniu budżetu na 2011 rok było
zastosowanie ograniczenia nałożonego przez ustawę
o finansach publicznych zgodnie z którym rada gminy
nie mogła uchwalić budżetu, w którym planowane
wydatki bieżące byłyby wyższe niż planowane
5
dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową
z lat ubiegłych i wolne środki.
A jak było w latach poprzednich?
Budżet Miasta Wałbrzycha w latach 2009-2011
400 000 000
350 000 000
300 000 000
250 000 000
200 000 000
150 000 000
100 000 000
50 000 000
0
dy
ho
c
Do
Wykonanie za 2009 rok
y
od
ch
y
z
Pr
i
a tk
yd
W
Wykonanie za 2010 rok
dy
ho
c
z
Ro
Plan na 2011 rok
6
Wykonanie
za 2009 rok
Nazwa
w zł
1
Dochody
Przychody
Wydatki
Rozchody
2
310 878 022,64
40 848 131,26
320 941 887,01
24 949 288,00
w zł/
1 mieszkańca*
3
2 561,56
336,58
2 644,48
205,58
Wykonanie
za 2010 rok
w zł
4
311 688 050,79
65 060 204,31
345 733 994,70
27 793 537,00
w zł/
1 mieszkańca
5
2 568,23
536,08
2 848,76
229,01
Plan na 2011 rok
w zł
6
354 213 094,00
53 609 802,00
378 629 128,00
29 193 768,00
w zł/
1 mieszkańca
7
2 918,63
441,73
3 119,81
240,55
w%
6:4
7:5
8
113,64
82,40
109,51
105,04
9
113,64
82,40
109,51
105,04
* liczb ę m ieszka ń có w p rzyjeto wed łu g sta n u n a d zień 3 1 g ru d n ia 2 0 0 9 ro ku - 1 2 1 .3 6 3
7
Budżet w latach 2009-2011 w przeliczeniu na 1 mies zkańca
3500
3000
2500
2000
W ykonanie za 2009 rok
1500
W ykonanie za 2010 rok
Plan na 2011 rok
1000
500
0
Do
y
od
ch
zy
Pr
y
od
ch
W
at
yd
ki
dy
ho
c
z
Ro
8
Skąd bierzemy pieniądze...
Pieniądze wpływają do gminy z budżetu państwa,
od urzędów skarbowych, podmiotów gospodarczych
i mieszkańców miasta. Są to:
dochody własne (74 %)
gromadzimy na
podstawie różnych ustaw
i wolno nam je wydać na
dowolne zadania gminy
subwencje (15%)
otrzymujemy z budżetu
państwa, możemy je
przeznaczyć na dowolne
zadania gminy
dotacje (11%)
otrzymujemy na
określony cel i nie wolno
ich wydać na nic innego
Dochody własne to m. in. wpływy z podatków
pobieranych
bezpośrednio
przez
gminę:
od
nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków
transportowych, z opłat (np. targowej, za zezwolenie
na sprzedaż alkoholu).
Łącznie miasto uzyskuje z ww. podatków i opłat:
60 714 698 zł
9
Gmina otrzymuje również część środków z tytułu
podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych.
Im więcej osób w Wałbrzychu pracuje, im lepiej
zarabiamy, gdy przedsiębiorstwa się rozwijają,
zwiększają swoją produkcję i sprzedaż, tym większe
wpływy z tych podatków w Urzędach Skarbowych
i w gminie. W 2011 r. jest to kwota:
71 532 101 zł
Inne dochody to m. in. wpływy z biletów
autobusowych, gospodarki komunalnej i z innej
działalności służb miejskich. Stanowi to kwotę:
30 694 036 zł
W 2011 r. oczekujemy również wpływów z budżetu
środków europejskich w wysokości:
31 774 684 zł
Dochody z majątku gminy, czyli ze sprzedaży
nieruchomości, zbycia praw majątkowych, dzierżawy,
najmu i opłat za wieczyste użytkowanie gruntów to
kwota:
65 654 591 zł
10
Subwencje z budżetu państwa w 2011 r. wyniosą:
53 401 168 zł
w tym na oświatę państwo da 44 962 896 zł.
W 2011 r. planowane dotacje mają być na poziomie
40 441 816 zł
z przeznaczeniem głównie na pomoc społeczną.
Czyli mamy razem: 354 213 094 zł.
Aby wystarczyło na wszystkie wydatki, po
uwzględnieniu zaplanowanej na 2011 rok kwoty
w wysokości 5 834 978 zł będącej wolnymi środkami
stanowiącymi nadwyżkę środków pieniężnych na
rachunku bieżącym budżetu, wynikających z rozliczeń
wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów
i pożyczek z lat ubiegłych musimy dodatkowo
pożyczyć 47 774 824 zł.
Łącznie w 2011 roku planujemy uzyskać:
407 822 896 zł
Na co wydajemy pieniądze ...
Kto wydaje gminne pieniądze?
W celu realizacji zadań nałożonych na gminę
powołano jednostki wykonujące te zadania.
11
Są to:
 Urząd Miejski
 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Jednostki oświaty – szkoły podstawowe, gimnazja,
przedszkola
 Żłobki

Ośrodek Sportu i Rekreacji
 Zarząd Dróg i Komunikacji
 Straż Miejska
 Biuro Obsługi Socjalnej
 Schronisko dla Zwierząt
 Wałbrzyskie Centrum Zatrudnienia Socjalnego
 Wałbrzyski Ośrodek Kultury
 Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA „Zamek Książ”

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna
„Biblioteka pod Atlantami”
 Muzeum w Wałbrzychu
 Zespół Pieśni i Tańca
 Park Wielokulturowy „Stara Kopalnia”
12
Ponadto w naszej gminie funkcjonują spółki prawa
handlowego, które realizują zadania gminy.
Są to:
 Miejski Zarząd Budynków sp. z o.o.

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne
sp. z o.o.
 Miejski Zakład Usług Komunalnych sp. z o.o.
 Przedsiębiorstwo „Zamek Książ” sp. z o.o.

Spółka Celowa Wałbrzyskie Centrum Sportowo –
Rekreacyjne „AQUA - ZDRÓJ”
Na jakie cele wydajemy pieniądze?
Mamy do wydania:
407 822 896 zł
Przypomnijmy, musimy spłacić zaciągnięte w latach
poprzednich kredyty oraz wykupić obligacje. Łącznie:
29 193 768 zł
13
Zostaje nam:
378 629 128 zł
Kwota ta zostanie przeznaczona na wydatki tzw.
bieżące związane w szczególności z utrzymaniem
miasta, funkcjonowaniem szkół i innych jednostek
gminy,
pomocą
społeczną,
realizacją
gminnego
programu przeciwdziałania alkoholizmowi, dotacjami
na działalność kulturalną i sportową oraz na wydatki
majątkowe.
W 2011 roku przeznaczymy 73 159 569 zł
tj. 19,32 % wydatków ogółem na
INWESTYCJE
Najważniejsze z nich to:
 inwestycje w kulturze i ochronie dziedzictwa
narodowego
35 822 821 zł
 inwestycje drogowe
14 115 723 zł
14
 inwestycje w gospodarce komunalnej i ochronie
środowiska
9 409 646 zł
 inwestycje w gospodarce mieszkaniowej
6 125 200 zł
Najwięcej w 2011 r. planujemy wydać (bez wydatków
inwestycyjnych) na oświatę i wychowanie
73 374 665 zł
w
szczególności
przedszkoli,
szkół
na
utrzymanie
i
działalność
podstawowych
i
gimnazjów,
stypendia dla uczniów, dokształcanie i doskonalenie
nauczycieli, dowóz uczniów do szkół, dotacje dla
niepublicznych przedszkoli i szkół.
Inne wydatki bieżące (bez inwestycji):
 Pomoc społeczna
59 177 797 zł
(wypłata zasiłków, świadczeń rodzinnych, zaliczek
alimentacyjnych, dodatków mieszkaniowych.)
 Gospodarka mieszkaniowa
49 250 864 zł
(administrowanie mieszkaniami i lokalami użytkowymi)
15
 Transport
40 256 504 zł
(komunikacja miejska, utrzymanie dróg, działalność ZDiK)
 Administracja publiczna
25 376 103 zł
(promocja gminy, prowadzenie ewidencji ludności, USC,
wydawanie dowodów osobistych, funkcjonowanie Rady
Miejskiej, utrzymanie Urzędu Miejskiego)

Gospodarka komunalna i ochrona
środowiska
12 225 611 zł
(oczyszczanie miasta, utrzymanie zieleni, oświetlenie ulic,
działalność Schroniska dla Zwierząt)
 Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
6 773 640 zł
(dotacje dla instytucji kultury)
 Kultura fizyczna
4 553 374 zł
(dotacje dla klubów sportowych i stowarzyszeń,
funkcjonowanie OSiR)
 Bezpieczeństwo publiczne
(funkcjonowanie Straży Miejskiej)

Ochrona zdrowia
3 281 094 zł
2 197 880 zł
(przeciwdziałanie alkoholizmowi, narkomanii, programy
zdrowotne)

Pozostałe działy
28 722 027 zł
(m. in. utrzymanie żłobków, rezerwy, odsetki
od kredytów)
16
Jak widać prawie połowa wydatków dotyczy sfery
społecznej:
oświaty,
pomocy
społecznej,
bezpieczeństwa, ochrony zdrowia, kultury i sportu.
149 358 450 zł
Łącznie:
SPRAWY DOTYCZĄCE SFERY
SPOŁECZNEJ NASZYCH
MIESZKAŃCÓW SĄ TRAKTOWANE
JAKO NAJWAŻNIEJSZE
BUDŻET NA 2011 r. wg stanu na 01.01.2011 r.
Dz.
010
100
600
630
700
710
750
751
752
754
756
757
758
Dz.
Nazwa
Rolnictwo i łowiectwo
Górnictwo i kopalnictwo
Transport i łączność
Turystyka
Gospodarka mieszkaniowa
Działalność usługowa
Administracja publiczna
Urzędy naczelnych organów władzy
państwowej, kontroli i ochrony prawa
oraz sądownictwa
Obrona narodowa
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona
przeciwpożarowa
Dochody od osób prawnych, od osób
fizycznych i od innych jednostek nie
posiadających osobowości prawnej oraz
wydatki związane z ich poborem
Obsługa długu publicznego
Różne rozliczenia
Nazwa
Dochody
25 072 097
53 597
60 903 465
565 000
1 316 753
Wydatki
181 700
12 000
54 372 227
671 000
55 376 064
1 522 411
26 013 103
20 283
20 283
1 000
1 000
1 307 947
3 281 094
135 084 292
62 500
53 401 168
19 798 402
3 337 270
Dochody
Wydatki
17
801
851
852
Oświata i wychowanie
Ochrona zdrowia
921
Pomoc społeczna
Pozostałe zadania w zakresie polityki
społecznej
Edukacyjna opieka wychowawcza
Gospodarka komunalna i ochrona
środowiska
Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
926
Kultura fizyczna
853
854
900
Ogółem
2 287 074
41 639 463
79 766 562
2 337 880
59 197 797
345 489
1 416 918
-
2 195 825
12 529 441
21 635 257
18 716 034
42 876 461
969 991
4 553 374
354 213 094
378 629 128
Wynik: (-) deficyt
Treść
Ogółem, w tym:
wolne środki stanowiące nadwyżkę
środków pieniężnych na rachunku
bieżącym budżetu gminy,
wynikających z rozliczeń
wyemitowanych papierów
wartościowych, kredytów i pożyczek
z lat ubiegłych
kredyty
obligacje
Suma bilansująca
- 24 416 034
Przychody
53 609 802
Rozchody
29 193 768
5 834 978
-
27 774 824
20 000 000
23 193 768
6 000 000
407 822 896
407 822 896
18
Jak powstaje budżet
Wałbrzycha ?
Prezydent Miasta przygotowuje projekt budżetu na kolejny
rok, uwzględniając w nim informacje otrzymane z Ministerstwa
Finansów (subwencje, dotacje, udziały w podatku dochodowym
od osób fizycznych), przewidywane kwoty dochodów własnych
oraz deficyt budżetowy (nadwyżki wydatków nad dochodami).
Wszystkie jednostki (szkoły, przedszkola, żłobki, ZDiK, MOPS,
OSiR itd.) przedstawiają swoje potrzeby finansowe na realizację
zaplanowanych zadań własnych gminy i zleconych. Kołdra jest
zawsze za krótka i stąd do budżetu wpisywane są zadania
najważniejsze i niezbędne do realizacji.
Gotowy projekt budżetu Prezydent Miasta przedstawia Radzie
Miejskiej Wałbrzycha do 15 listopada roku poprzedzającego rok
budżetowy. Radni na poszczególnych Komisjach omawiają
projekt wprowadzając poprawki lub akceptując zaproponowane
zapisy. Następnie pod koniec roku, a najpóźniej do 31 stycznia
roku następnego na sesji budżetowej Rada Miejska głosuje nad
budżetem i od tego momentu staje się on najważniejszym
19
dokumentem finansowym dla naszego miasta na dany rok
kalendarzowy.
Uchwała budżetowa dostępna jest w Biuletynie Informacji
Publicznej
Urzędu
Miejskiego
na
stronie
internetowej
www.bip.um-walbrzych.dolnyslask.pl.
20