przemiany miasta spis tresci

Spis treści
PRZEDMOWA
EWA KALTENBERG-KWIATKOWSKA
SOCJOLOGIA ALEKSANDRA WALLISA ................................................................
11
CZĘŚĆ I
SPOJRZENIE NA MIASTO
BOHDAN JAŁOWIECKI
SPOŁECZNY JĘZYK ARCHITEKTURY OD GOTYCKIEJ KATEDRY
DO HlPERMARKETU ....................................................................................
21
KAZIMIERZ KRZYSZTOFEK
TENDENCJE ZMIAN w PRZESTRZENI PÓŹNONOWOCZESNEGO MIASTA ............
1. Miasta jako centra przemysłów kultury .......................................................
2. Multikulturyzacja wielkich miast jako efekt globalizacji ............................
3. Realno-wirtualna hybrydyzacja przestrzeni miejskiej .................................
4. Uwagi końcowe ...........................................................................................
37
37
45
49
51
ANDRZEJ MAJER
ŚWIADOMOŚĆ MIASTA - MIASTO W ŚWIADOMOŚCI ..............................................
53
ZBIGNIEW RYKIEL
MIASTO JAKO MIEJSCE A PRZEMIANY JEGO ARCHITEKTURY,
SYMBOLIKI I ŚWIADOMOŚCI TERYTORIALNEJ MIESZKAŃCÓW .............................
1. Podstawowe pojęcia ....................................................................................
2. Dzielnica jako miejsce w mieście ................................................................
3. Praga jako miejsce ......................................................................................
4. Urbanistyczne, architektoniczne i społeczne przemiany Pragi ....................
5. Profanacja symboliczna ...............................................................................
6. Praga posocjalistyczna .................................................................................
7. Transformacja a przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta ........
8. Praga jako miejsce nieistniejące...................................................................
68
68
69
70
73
74
76
77
80
EWA REWERS
MIASTO JAKO PRZESTRZEŃ KULTUROWA .......................................................
83
MARIKA PIRYELI
ARCHITEKTURA „MÓWI" JĘZYKIEM SYMBOLI................................................
95
PIOTR LORENS
TEMATYZACJA PRZESTRZENI PUBLICZNEJ MIASTA ..........................................
1. Wprowadzenie ..............................................................................................
2. Geneza zjawiska tematyzacji przestrzeni ......................................................
3. Amerykańskie procesy rozwoju urbanistycznego
jako źródło zjawiska tematyzacji przestrzeni ................................................
4. Typologia przestrzeni tematycznych ............................................................
5. Tworzenie i funkcjonowanie przestrzeni tematycznej ..................................
6. Wnioski .........................................................................................................
103
103
104
105
117
118
120
ANDRZEJ BARANOWSKI, MAŁGORZATA DYMNICKA
SPOŁECZNA PAMIĘĆ i TOŻSAMOŚĆ NA PRZYKŁADZIE GDAŃSKA ......................
1. Wstąp ............................................................................................................
2. Tożsamość społeczno-kulturowa ..................................................................
3. Tożsamość przestrzeni ..................................................................................
4. Pamięć i tożsamość .......................................................................................
125
125
126
129
131
KRZYSZTOF CZEKAJ
ALEKSANDER WALLIS. O SZKOLE CHICAGOWSKIEJ i SOCJOLOGII
POZNAŃSKIEJ, CZYLI KRÓTKA ROZPRAWA O PARKU, BURGESSIE
i ZNANIECKIM...................................................................................................... 134
1. Wprowadzenie .............................................................................................. 134
2. Aleksander Wallis i jego analiza porównawcza koncepcji
Roberta E. Parka i Floriana Znanieckiego .................................................... 138
3. Uwagi zamykające........................................................................................ 143
CZĘŚĆ II PRZESTRZENIE i OBRAZY MIASTA
KRZYSZTOF FRYSZTACKI
MIĘDZY PRZESTRZENIĄ i PUBLICZNOŚCIĄ MIEJSKĄ ..............................................
151
MARIAN GOLKA
PRZEMIANY POLSKIEJ ULICY ................................................................................
159
ANNA KARWIŃSKA
MIĘDZY MIEJSCEM MAGICZNYM A INSTYTUCJĄ TOTALITARNĄ.
PRZESTRZEŃ I KULTURA DOMU ............................................................................
1. Wielowymiarowość domu ...........................................................................
2. Dom jako produkt życia społecznego i kultury. Wybrane przykłady ..........
3. Dom jako instytucja społeczna - ujęcie socjologiczne.................................
4. Zakończenie .................................................................................................
168
169
175
179
184
LESŁAW MICHAŁOWSKI
O ZWIĄZKACH MIESZKANIA ZE STYLEM ŻYCIA ................................................ 188
JERZY BIAŁAS
ZMIANY i MODYFIKACJE POZYCJI EKOLOGICZNEJ
A PRESTIŻOWA STRUKTURA MIASTA .....................................................
1. Prestiżowa struktura miasta..........................................................................
2. Ekologiczne i kulturowe uwarunkowania modernizacji ..............................
3. Podsumowanie .............................................................................................
197
198
201
204
DANIEL KOLIBOWSKI
SZTUKI PLASTYCZNE JAKO SPOŁECZNE MARGINALIA .....................................
206
FLORIAN ZIELIŃSKI
SZATA IDEOLOGICZNA MIASTA - POMNIKI .......................................................
219
CZĘŚĆ III MIASTO POLSKIE i JEGO METAMORFOZY
MAREK S. SZCZEPAŃSKI
MIASTA REALNEGO SOCJALIZMU - MIASTA REALNEGO KAPITALIZMU
AKTORZY PIERWSZOPLANOWI i EPIZODYCZNI .................................................
1. Wstęp, czyli o miejskim włóczęgostwie ......................................................
2. Ateńczycy realnego socjalizmu ...................................................................
3. Realny socjalizm: gensek i sofokraci ...........................................................
4. Katechizm socjalistycznego industrializmu .................................................
5. Towarzysz Gomułka i ślepe kuchnie ...........................................................
6. Miasta III Rzeczypospolitej i ich aktorzy - preliminaria .............................
7. Cheops w Tychach, czyli o prywatnych inwestorach ..................................
8. NIMBY i LULU - formy społecznej mobilizacji.........................................
9. Sacrum w miejskiej przestrzeni: między sztuką a rzemiosłem ....................
235
235
236
237
238
240
241
243
246
247
10.Pożegnanie miejskich demiurgów i sofokratów? ........................................ 248
11.Na miejskich marginesach ........................................................................... 249
12.Walt Whitman na zakończenie .................................................................... 250
ANDRZEJ SADOWSKI
KAPITAŁ SPOŁECZNY i KULTUROWY HETEROGENICZNEJ
„METROPOLII" WSCHODNIEGO POGRANICZA .................................................
1. Miasto heterogeniczne kulturowo ...............................................................
2. Kapitał społeczny i kulturowy.....................................................................
3. Heterogeniczność kulturowa Białegostoku .................................................
4. Wizerunek miasta a tożsamość jego mieszkańców .....................................
252
253
258
260
262
WŁADYSŁA w MISIAK
NOWE PROCESY I ZJAWISKA PO PRZEŁOMIE 1989 ROKU
W MIASTACH POLSKICH ............................................................................. 267
1. Tezy wyjściowe ........................................................................................... 267
2. Globalizacja ................................................................................................ 268
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Bezrobocie ...................................................................................................
Rozpiętość dochodów ..................................................................................
Bezpieczeństwo............................................................................................
Osiedla strzeżone .........................................................................................
Handel uliczny i bazary ...............................................................................
Graffiti .........................................................................................................
Sąuoty ..........................................................................................................
270
271
276
277
278
280
281
TOMASZ NAWROCKI
MIASTO BEZ CENTRUM?
CENTRUM KATOWIC w OCZACH MIESZKAŃCÓW ...................................................
1. Osobiste powody podjęcia tematu ...............................................................
2. Nie zawsze tak było, czyli szczypta historii.................................................
3. Podążając za Aleksandrem Wallisem ..........................................................
4. Badania, podstawowe informacje .................................................................
5. Centrum miasta upadłego? ...........................................................................
6. Szare, ponure, mało atrakcyjne skrzyżowanie linii tramwajowych ..............
7. Przebiegając przez centrum ..........................................................................
8. Pomiędzy teatrem a dworcem, czyli najbardziej i najmniej
atrakcyjne miejsca ........................................................................................
9. Węzeł komunikacyjny i... znaczenie centrum miasta ...................................
10. Centrum Katowic się zmienia, ale w jakim kierunku? .................................
11. Kilka wniosków ............................................................................................
285
285
285
288
290
291
291
292
292
293
294
296
ROBERT GEISLER
MIASTO POSOCJALISTYCZNE WOBEC WYZWAŃ SPOŁECZEŃSTWA
INFORMACYJNEGO I OBYWATELSKIEGO. PRZYPADEK TYCHÓW ............................
1. Wstęp ............................................................................................................
2. Społeczeństwo obywatelskie - społeczeństwo informacyjne ........................
3. Tychy - między teorią a empirią ...................................................................
4. Tychy i tyszanie ............................................................................................
5. Czy miasto okablowane? ..............................................................................
6. A-przedsiębiorczy i a-uczący się ..................................................................
7. Zakończenie, czyli czy Tychy będą e-miastem? ...........................................
300
300
301
303
304
308
309
310
JACEK GĄDECKI
„APATOR KOCHA POLONIĘ" - o GALERIACH ZEWNĘTRZNYCH
W PRZESTRZENI POLSKICH MIAST .......................................................
1. Inspiracje ......................................................................................................
2. Polskie galerie zewnętrzne ...........................................................................
3. Przekaz .........................................................................................................
314
315
316
318
WYKAZ AUTORÓW ...............................................................................................
323