Protokol - IV PST ds kształcenia zawodowego i ustawicznego

Transkrypt

Protokol - IV PST ds kształcenia zawodowego i ustawicznego
Protokół z IV spotkania
PST ds. kształcenia zawodowego i ustawicznego
Temat:
W jaki sposób wspierać relację mistrz-uczeń w
całożyciowym uczeniu się?
W kierunku mentoringu
Czwarte posiedzenie Pomorskiej Sieci Tematycznej ds. wysokiej jakości kształcenia zawodowego i
ustawicznego odbyło się 3 czerwca 2014 roku w Sali Herbowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Pomorskiego. W spotkaniu wzięło udział 36 osób.
Pytania i tezy do zweryfikowania podczas spotkania PST:
•
•
•
•
Czym jest mentoring, czym tutoring a czym coaching w edukacji? Kiedy i jaką metodę warto
stosować?
W jaki sposób rolę mistrza świadomie kształtować?
Jakie są modele mentoringu, coaching, tutoringu w szkołach wyższych i szkołach
zawodowych? W jaki sposób można wykorzystać mentoring w systemie doradztwa
całożyciowego?
Czy na tym polu można poszukiwać mechanizmów trwałej współpracy uczelni wyższych, szkół
zawodowych, pracodawców?
Przebieg spotkania
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Przywitanie uczestników przez dyrektora Departamentu EFS Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku
Joannę Witkowską
Przedstawienie celu i założeń spotkania – dr Anna Hildebrandt, moderator PST, Instytut Badań nad
Gospodarką Rynkową
Wystąpienie Magdaleny Ulasińskiej – założenia coachingu
Wystąpienie Adriana Migonia – założenia mentoringu
Wystąpienie Beaty Szulc – założenia tutoringu
Wystąpienie Grzegorza Matczaka – zastosowanie trzech metod wsparcia rozwoju w biznesie
Praca warsztatowa
Wnioski z pracy w grupach
Podsumowanie i zakończenie spotkania – dr Anna Hildebrandt, moderator PST
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Przebieg spotkania, wnioski z pracy w grupach
Wprowadzenie do panelu
dr Anna Hildebrandt, moderator PST, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową
Coaching, mentoring czy tutoring? Takie pytanie zostało postawione jako odpowiedź na wypracowane
przez członków PST rekomendacje dla Zarządu Województwa, dotyczące modelowego systemu
doradztwa całożyciowego w województwie pomorskim. Te metody wskazywane były najczęściej przez
członków PST, jako narzędzia najbardziej skuteczne w obszarze szeroko rozumianego doradztwa
całożyciowego.
Pytania, jakie się nasuwają w tym kontekście brzmią: którą metodę warto wykorzystywać na konkretnym
etapie edukacji całożyciowej? Jak w najlepszy sposób korzystać z tych metod w szkole, w doradztwie
życiowym, w poradnictwie zawodowym, w poradnictwie dla osób bezrobotnych, w poradnictwie dla
osób wykluczonych? Jakie warunki muszą być spełnione, aby te metody weszły w kanon metod
powszechnie stosowanych?
Wystąpienie Magdaleny Ulasińskiej
Coacha najlepiej zobaczyć w praktyce. Coaching to jedno z narzędzi służących do rozwoju. To
proces przenoszący osobę na wyższy poziom świadomości. Relacja partnerska, budowana na
zaufaniu, kiedy żadna ze stron nie jest wyżej. Jest to praca coacha z klientem, którym może być
pracownik, uczeń, dziecko. Coach nie doradza, nie ocenia i nie zna rozwiązań dobrych dla
klienta. To klient sam wyznacza sobie cel i sam również będzie go realizował. Jeśli sami sobie cel
wybierzemy, to się zaangażujemy i pojawi się motywacja, poczucie wpływu. Ważne jest to, że
klient może uczyć się na własnych błędach.
W praktyce spotkanie coachingowe odbywa się raz na jakiś czas; jest rozmowa, ale jest i
działanie – klient w ten sposób sprawdza się i uczy. Główne narzędzia pracy coachingowej to
pytania. Dotyczą one celu – co chcesz osiągnąć? Po czym poznasz realizację celu? Jak to
wpłynie na twoje otoczenie? Co sprawia, że to jest ważne? Co sprawia, że chcesz to osiągnąć?
Jaki jest pierwszy krok by ten cel zrealizować?
Wszystko klient robi SAM.
Coach odkrywa mocne strony klienta, potencjał – wszystko, co pomoże klientowi w realizacji
celu; pomaga mu odkryć wartości. Coach wzmacnia, stoi z boku, kibicuje, nie ocenia i nie
mówi klientowi, co dla niego dobre.
Wystąpienie Adriana Migonia
Reprezentuję Youth Business Poland - Program Mentoringowy dla początkujących
przedsiębiorców. Youth Business Poland jest częścią Prince’s Youth Business International, sieci
programów działających pod auspicjami Fundacji Księcia Karola, która wspiera
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
przedsiębiorczość w blisko 40 krajach świata. Misją YBP jest zapewnienie wysokiej jakości
kompleksowego i skutecznego wsparcia dla młodych ludzi, aby mogli otwierać i rozwijać firmy,
oraz tworzyć nowe miejsca pracy.
Misję realizujemy poprzez: udzielanie wsparcia mentoringowego i szkoleniowego
początkującym przedsiębiorcom, budowę ogólnopolskiej sieci mentorów, angażowanie
sektora państwowego i świata biznesu
do
wspierania przedsiębiorczości w Polsce,
promowanie kultury organizacyjnej opartej o społeczną odpowiedzialność biznesu,
promowanie mentoringu i coachingu jako efektywnego narzędzia wsparcia dla
przedsiębiorców.
Definicja mentoringu w YBP brzmi: "Wspieranie osób w osiąganiu tego, co dla nich ważne bez
przejmowania odpowiedzialności i robienia tego za nich”. Odbywa się to poprzez
wspomaganie procesów uczenia się, wyznaczania celów, rozumienia rzeczywistości,
planowania i mobilizacji do działania.
W jaki sposób? Stymulując pytaniami proces definiowania celów, zasobów i strategii
postępowania, tak aby uczestnik mentoringu doprecyzował je zgodnie z własnym wartościami.
Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem.
Wystąpienie Beaty Szulc
Tutoring w edukacji to pomoc w indywidualnym rozwoju, to pomoc osobie w stawaniu się
samodzielną. Autonomia przejawia się takimi stwierdzeniami: chroń mnie, ale mnie nie
ograniczaj; pomóż mi działać samodzielnie; jeśli mnie zastępujesz, nie rozwijam się; potrzebuję,
żeby mnie słuchać i ze mną rozmawiać; rozumiem tylko wtedy, gdy coś robię.
Takie podejście daje poczucie sprawczości, poczucie własnej wartości, właściwe
uniezależnianie się od dorosłych. Pozwala to na czerpanie radości z nauki, na wiarę we własne
siły i na chęć podejmowania wyzwań.
Tutoring to forma długofalowej pracy opartej na relacji zakładającej dobrowolność i
współpracę obu stron, nakierowaną na całościowy rozwój młodego człowieka. Tutoring to
zaplanowany proces rozwoju dziecka, który następuje we wspierającej relacji tutee (dziecka ucznia) z drugą osobą – tutorem (nauczycielem, dorosłym). Pozwala to na wykorzystanie
potencjału i samodzielności ucznia, co jest kluczowe w tej formie rozwoju.
Tutoring obejmuje pełen rozwój umiejętności i kompetencji w wybranych obszarach,
związanych z podejmowanym zakresem obowiązków i odpowiedzialności. Oparty jest o
prowadzoną wraz z tutorem dyskusję nad sposobem pracy i efektami wykonywanych zadań.
Tutoring to: zmiana systemu opieki szkolnej z wychowawstwa klasowego na zindywidualizowany
skierowany na każdego ucznia z osobna, przejęcie opieki nad max 10 uczniami z osobna; w
takiej relacji uczeń powinien być inicjatorem poprzez wybór tutora.
W praktyce tutoring wygląda w następujący sposób: cotygodniowe krótkie spotkanie z
uczniem, pomoc w kontaktach z innymi nauczycielami, rzecznik na linii rodzic – nauczyciel –
uczeń, regularnie kontaktuje się z rodzicami, odbywa z uczniem comiesięczne tutoriale (min. 30
- 40 minut, ułożenie z uczniem planu pracy na semestr w formie umowy – kontraktu,
monitorowanie postępów ucznia w ciągu semestru, podsumowanie wykonania przez ucznia
planu na koniec semestru i zainspirowanie do autorefleksji ucznia.
W jakim celu stosuje się tutoring? Dzięki takiej metodzie następuje: wzrost otwartości i
kreatywności, wzrost umiejętności podejmowania decyzji, spadek zachowań agresywnych,
większa świadomość w zakresie ścieżek edukacyjnych.
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Wszystkie trzy metody: tutoring, mentoring i coaching oparte są na indywidualnej i partnerskiej
relacji, dialogu między osobą wspierającą i wspieraną w rozwoju oraz na wzajemnym szacunku.
Wystąpienie Grzegorza Matczaka
W biznesie, kierując firmą nie rozróżniam, którą metodą się posługuję. Wszystkie są ważne i
wszystkimi posługuję się w zależności od sytuacji biznesowej.
Synopsys to firma najnowocześniejszych technologii. Nie jesteśmy w stanie zdobyć specjalistów
po uczelniach, którzy sprostaliby naszym oczekiwaniom. Dlatego to my musimy przeszkalać
swoich pracowników – studentów musimy sami dokształcać. Stosujemy wszystkie te trzy metody.
Tutoring na wstępie – pokazujemy sposób działania firmy. Dajemy bazę i pracownik musi sam
przejść drogę w firmie. Gdy pojawiają się pierwsze pytania (A dlaczego to jest tak zrobione? A
co być ty zrobił? Po co?), pojawia się coaching. Na końcu jest mentoring – mentorem dla mnie
jest osoba, którą sam chciałbym się stać.
W naszej firmie widzimy płynne przejście między tymi metodami.
Po co ja wchodzę w relację mistrza-ucznia? Po co poszedłem do tej szkoły? Co ja tu robię? – to
kluczowe pytania, na które trzeba sobie odpowiedzieć i temu służą te wszystkie trzy metody.
Kontrakt psychologiczny - spectrum oczekiwań obu stron (pracodawca-pracownik) ale często
niewypowiedziany – na poziomie edukacji warto ten kontrakt wydobyć na zewnątrz. Co dalej?
Po co ty tu jesteś? Po co ja to robię? Kim chciałbym być? W jakim obszarze? W firmie jest to
łatwiejsze do wykonania. Tam rola pracownika jest nieco łatwiejsza.
Dla ucznia – jest to trudniejsze – uczeń jeszcze nie wiem, po co się uczy. Tu wielką rolę może
odebrać właśnie coach, mentor i tutor. Przy zastosowaniu tych technik można wpływać na
najważniejsze – na motywację uczniów. Wówczas na nic innego nie trzeba kłaść nacisku.
Warsztat
CEL WARSZTATU: wypracowanie rozwiązań umożliwiających najlepsze wykorzystanie metod
coachingu, tutoringu, mentoringu w całożyciowej edukacji, ze szczególnym uwzględnieniem
punktu widzenia: ucznia, rodzica, nauczyciela, osoby dorosłej pracującej, osoby dorosłej
niepracującej, osoby wykluczonej.
Część 1: określanie celów – co chcemy osiągnąć?
Część 2: określanie sytuacji faktycznej: Jak jest? Co już działa? Jakie z tego faktu płyną
informacje? Co z tego wynika?
Część 3: poszukiwanie rozwiązań: Jakie są opcje? Kto nas może wesprzeć w procesie zmiany?
Co można zrobić inaczej?
Część 4: podejmowanie decyzji co do działań: Co chcemy zrobić już dziś? Od czego
zaczynamy? Jakie są pierwsze kroki?
Podsumowanie pracy w grupach
Coaching
Wprowadzenie coachingu na studiach wyższych pedagogicznych, studiach zawodowych.
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Spotkania informacyjne promujące metody coachingowe w edukacji – dla różnych grup
odbiorców (zbadanie ich potrzeb).
Szerzenie dobrych praktyk – na niektórych uczelniach już to funkcjonuje.
Stworzenie sieci szkoleń, które przygotowywałyby coachów.
Wsparcie
przedsiębiorców,
UMWP,
ośrodków
badawczych,
parków
naukowotechnologicznych.
Pierwsze kroki: znalezienie szkół, ośrodków, które wykorzystują coaching – stworzenie katalogu
dobrych praktyk; grupy wsparcia, koła na uczelniach wyższych i niższych w ramach kół
studenci, uczniowie pokazują, czego oczekują i w ten sposób zarażają nauczycieli (działania
oddolne).
Przygotowanie nauczycieli.
Przedstawienie idei coachingu wśród uczniów, w sposób przystępny, praktyczny – jaka zmiana
się z tym wiąże, jakie korzyści, pokazywanie historii coachów, ich historii sukcesu.
Zapraszanie coachów na lekcje, spotkania w szkołach.
Coaching dla rodziców – warsztaty z rodzicami, zmiana charakteru w celu lepszej współpracy
dla dobra ucznia, zmiana charakteru spotkań na bardziej partnerskie, aktywne, nie oceniające.
Mentoring
Wprowadzenie mentoringu do szkół – przeszkolenie nauczycieli – nauczyciele także potrzebują
mentorów.
Podejmowanie działań rozwijających dialog i partnerstwo – poprawa relacji uczeń-nauczyciel;
wdrażanie młodych nauczycieli po studiach w metody mentoringowe.
Indywidualizacja kształcenia.
Godzina wychowawcza jako początek idei mentoringu – przeszkolenie nauczycieli
1 godzina tygodniowo w szkole średniej dla uczniów – propagowanie idei.
Poszukiwanie kandydatów na mentorów, nadawanie im statusu mentorów, zróżnicowanie i
dopasowanie mentorów do uczniów.
Tutoring
Stworzenie systemu projektów tematycznych dla uczniów już na poziomie wczesnym i
podstawowym – każdy uczeń może sobie wybrać projekt, który go interesuje; tutor pomaga w
bardziej świadomym wyborze projektu; historia uczestnictwa zapisywana jest na karcie ucznia
(karta predyspozycji dla uczniów). Nie jest ona tożsama z opinią psychologicznopedagogiczną.
Najpierw pilotaż w kilku szkołach – przeszkolenie tutoringowe dla nauczycieli, pierwsze karty
uczniów, a w dłuższym okresie – całe województwo – baza informatyczna i baza wymiany
projektów; w każdym kolejnym roku baza projektów jest coraz większa i większy wybór dla
uczniów; eliminowane są projekty słabo oceniane przez uczniów, promowane – dobrze
ocenione.
Wprowadzenie tutoringu do szkół – umożliwić ścieżkę uczniom, promować oddolne inicjatywy;
nie wprowadzać osób z zewnątrz, ale przeszkolić nauczycieli, którzy najlepiej znają swoich
uczniów i ich środowisko rodzinne.
Zmiana roli wychowawcy, który mógłby pełnić taką rolę tutora.
Spotkania z uczniami i rodzicami promujące ideę tutoringu.
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Spotkania wykładowców szkół wyższych z nauczycielami szkół zawodowych – tutoring
nauczycielski.
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Załącznik nr 1. Lista uczestników drugiego posiedzenia Pomorskiej Sieci Tematycznej ds. wysokiej
jakości kształcenia zawodowego i ustawicznego
L.p.
1
2
3
Imię i Nazwisko
Anna Hildebrandt
Gabriela Albertin
Szymon Białek
Instytucja
IBnGR
Kuratorium Oświaty w Gdańsku
Zespół Szkół Łączności
4
Agnieszka Bojko
5
6
7
8
9
10
Jacek Byczkowski
Katarzyna Chyser
Katarzyna Dampc
Dorota Granoszewska-Babiańska
Ghaemi Hossein
Remigiusz Kempa
Zespół Szkół Ekonomicznych Im.
Ks. St. Pasierba
ZSŁ w Gdańsku
Urząd Miasta Gdańska
Starostwo Powiatowe Lębork
UMWP DES
Politechnika Gdańska
Zespół Szkół Łączności
11
12
13
Magdalena Kiełkiewicz-Zyngiel
Wioletta Kucharska
Kamil Łukasiak
UMWP DEFS
UMWP
Zespół Szkół Łączności
14
15
16
Grzegorz Matczak
Odeta Mazur-Gołyszny
Jacek Mazur
17
18
19
20
21
Adrian Migoń
Damian Orzeł
Szymon Polak
Bogumiła Ropińska
Adrian Rybandt
Synopsys Sp. z o.o.
WUP Gdańsk
Zespół EkonomicznoAdministracyjny Szkół
YBP
PSSE
ZSŁ w Gdańsku
Starostwo Powiatowe w Chojnicach
Zespół Szkół Łączności
22
23
Magdalena Skiba
Wojciech Sowiński
UM Gdańsk
Zespół Szkół Łączności
24
25
26
Arkadiusz Śmigielski
Jacek Szada - Borzyszkowski
Michał Szczęsny
OptiNav Sp. z o.o.
Zespół Szkół Łączności
Zespół Szkół Łączności
27
28
29
30
31
32
33
Katarzyna Szczuka
Beata Szulc
Magdalena Tyszer
Magdalena Ulasińska
Beata Wierzba
Joanna Witkowska
Kacper Wojtasiński
UMWP DEFS
Chrześcijańska Szkoła Montessori
Zespół Szkół Łączności
Trener biznesu
Pomorskie Szkoły Rzemiosł
UMWP DEFS
ZSŁ w Gdańsku
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
34
Piotr Wołkowiński
35
36
Elżbieta Wysocka
Marek Zimakowski
Pełnomocnik GOM ds. ekonomii
społecznej
YBP
Urząd Gminy w Przywidzu
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Załącznik nr 2 Program spotkania
PST ds. kształcenia zawodowego i ustawicznego
IV spotkanie
3 czerwca 2014 r. godz. 11.00-15.00
Sala Herbowa Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Pomorskiego
Temat:
W jaki sposób wspierać relację mistrz-uczeń w
całożyciowym kształceniu?
W kierunku mentoringu
Program:
11.00 – 11.15 – Wprowadzenie do panelu – cel, zadania, przebieg spotkania
Joanna Witkowska, Dyrektor Departamentu EFS UMWP
dr Anna Hildebrandt, moderator PST ds. wysokiej jakości kształcenia zawodowego i
ustawicznego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową
11.15 – 14.30 – Praca warsztatowa z udziałem młodzieży i ekspertów
„Mentoring, coaching czy tutoring?”
Anna Brzosko, Instytut Talentów, Magdalena Ulasińska, Trener Biznesu i certyfikowany
Coach ICC
Prof. dr hab. Maria Mendel, Uniwersytet Gdański
Adrian Migoń, Fundacja Inkubator Technologiczny, Youth Business Poland
Grzegorz Matczak, Synopsys Poland Sp. z o.o.
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego
Beata Szulc, Chrześcijańska Szkoła Montessori w Gdańsku
14.30 – 14.50 – Przedstawienie rekomendacji dla zarządu województwa
14.50 – 15.00 – Podsumowanie i zakończenie spotkania
dr Anna Hildebrandt, moderator PST
Tło:
W świetle globalnych trendów odchodzimy od kształcenia tylko na potrzeby jednego zawodu w stronę
kształcenia kompetencji tzw. życiowych, które umożliwią realizację różnych ścieżek zawodowych. W
związku z tym odchodzimy od tradycyjnie pojmowanego kształcenia ustawicznego oraz doradztwa
zawodowego w stronę kształcenia i doradztwa całożyciowego.
W tym kontekście istotnego znaczenia nabiera postać mentora, tutora, coacha.
Pytania i tezy do zweryfikowania podczas spotkania PST:
•
Czym jest mentoring, czym tutoring a czym coaching w edukacji? Kiedy i jaką metodę warto
stosować?
•
W jaki sposób rolę mistrza świadomie kształtować?
•
Jakie są modele mentoringu, coaching, tutoringu w szkołach wyższych i szkołach
zawodowych? W jaki sposób można wykorzystać mentoring w systemie doradztwa
całożyciowego?
•
Czy na tym polu można poszukiwać mechanizmów trwałej współpracy uczelni wyższych, szkół
zawodowych, pracodawców?
Usługa współfinansowana w 85% ze
środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu
Społecznego