Protokol - IV PST ds kształcenia zawodowego i ustawicznego
Transkrypt
Protokol - IV PST ds kształcenia zawodowego i ustawicznego
Protokół z IV spotkania PST ds. kształcenia zawodowego i ustawicznego Temat: W jaki sposób wspierać relację mistrz-uczeń w całożyciowym uczeniu się? W kierunku mentoringu Czwarte posiedzenie Pomorskiej Sieci Tematycznej ds. wysokiej jakości kształcenia zawodowego i ustawicznego odbyło się 3 czerwca 2014 roku w Sali Herbowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. W spotkaniu wzięło udział 36 osób. Pytania i tezy do zweryfikowania podczas spotkania PST: • • • • Czym jest mentoring, czym tutoring a czym coaching w edukacji? Kiedy i jaką metodę warto stosować? W jaki sposób rolę mistrza świadomie kształtować? Jakie są modele mentoringu, coaching, tutoringu w szkołach wyższych i szkołach zawodowych? W jaki sposób można wykorzystać mentoring w systemie doradztwa całożyciowego? Czy na tym polu można poszukiwać mechanizmów trwałej współpracy uczelni wyższych, szkół zawodowych, pracodawców? Przebieg spotkania • • • • • • • • • Przywitanie uczestników przez dyrektora Departamentu EFS Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku Joannę Witkowską Przedstawienie celu i założeń spotkania – dr Anna Hildebrandt, moderator PST, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Wystąpienie Magdaleny Ulasińskiej – założenia coachingu Wystąpienie Adriana Migonia – założenia mentoringu Wystąpienie Beaty Szulc – założenia tutoringu Wystąpienie Grzegorza Matczaka – zastosowanie trzech metod wsparcia rozwoju w biznesie Praca warsztatowa Wnioski z pracy w grupach Podsumowanie i zakończenie spotkania – dr Anna Hildebrandt, moderator PST Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przebieg spotkania, wnioski z pracy w grupach Wprowadzenie do panelu dr Anna Hildebrandt, moderator PST, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Coaching, mentoring czy tutoring? Takie pytanie zostało postawione jako odpowiedź na wypracowane przez członków PST rekomendacje dla Zarządu Województwa, dotyczące modelowego systemu doradztwa całożyciowego w województwie pomorskim. Te metody wskazywane były najczęściej przez członków PST, jako narzędzia najbardziej skuteczne w obszarze szeroko rozumianego doradztwa całożyciowego. Pytania, jakie się nasuwają w tym kontekście brzmią: którą metodę warto wykorzystywać na konkretnym etapie edukacji całożyciowej? Jak w najlepszy sposób korzystać z tych metod w szkole, w doradztwie życiowym, w poradnictwie zawodowym, w poradnictwie dla osób bezrobotnych, w poradnictwie dla osób wykluczonych? Jakie warunki muszą być spełnione, aby te metody weszły w kanon metod powszechnie stosowanych? Wystąpienie Magdaleny Ulasińskiej Coacha najlepiej zobaczyć w praktyce. Coaching to jedno z narzędzi służących do rozwoju. To proces przenoszący osobę na wyższy poziom świadomości. Relacja partnerska, budowana na zaufaniu, kiedy żadna ze stron nie jest wyżej. Jest to praca coacha z klientem, którym może być pracownik, uczeń, dziecko. Coach nie doradza, nie ocenia i nie zna rozwiązań dobrych dla klienta. To klient sam wyznacza sobie cel i sam również będzie go realizował. Jeśli sami sobie cel wybierzemy, to się zaangażujemy i pojawi się motywacja, poczucie wpływu. Ważne jest to, że klient może uczyć się na własnych błędach. W praktyce spotkanie coachingowe odbywa się raz na jakiś czas; jest rozmowa, ale jest i działanie – klient w ten sposób sprawdza się i uczy. Główne narzędzia pracy coachingowej to pytania. Dotyczą one celu – co chcesz osiągnąć? Po czym poznasz realizację celu? Jak to wpłynie na twoje otoczenie? Co sprawia, że to jest ważne? Co sprawia, że chcesz to osiągnąć? Jaki jest pierwszy krok by ten cel zrealizować? Wszystko klient robi SAM. Coach odkrywa mocne strony klienta, potencjał – wszystko, co pomoże klientowi w realizacji celu; pomaga mu odkryć wartości. Coach wzmacnia, stoi z boku, kibicuje, nie ocenia i nie mówi klientowi, co dla niego dobre. Wystąpienie Adriana Migonia Reprezentuję Youth Business Poland - Program Mentoringowy dla początkujących przedsiębiorców. Youth Business Poland jest częścią Prince’s Youth Business International, sieci programów działających pod auspicjami Fundacji Księcia Karola, która wspiera Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przedsiębiorczość w blisko 40 krajach świata. Misją YBP jest zapewnienie wysokiej jakości kompleksowego i skutecznego wsparcia dla młodych ludzi, aby mogli otwierać i rozwijać firmy, oraz tworzyć nowe miejsca pracy. Misję realizujemy poprzez: udzielanie wsparcia mentoringowego i szkoleniowego początkującym przedsiębiorcom, budowę ogólnopolskiej sieci mentorów, angażowanie sektora państwowego i świata biznesu do wspierania przedsiębiorczości w Polsce, promowanie kultury organizacyjnej opartej o społeczną odpowiedzialność biznesu, promowanie mentoringu i coachingu jako efektywnego narzędzia wsparcia dla przedsiębiorców. Definicja mentoringu w YBP brzmi: "Wspieranie osób w osiąganiu tego, co dla nich ważne bez przejmowania odpowiedzialności i robienia tego za nich”. Odbywa się to poprzez wspomaganie procesów uczenia się, wyznaczania celów, rozumienia rzeczywistości, planowania i mobilizacji do działania. W jaki sposób? Stymulując pytaniami proces definiowania celów, zasobów i strategii postępowania, tak aby uczestnik mentoringu doprecyzował je zgodnie z własnym wartościami. Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem. Wystąpienie Beaty Szulc Tutoring w edukacji to pomoc w indywidualnym rozwoju, to pomoc osobie w stawaniu się samodzielną. Autonomia przejawia się takimi stwierdzeniami: chroń mnie, ale mnie nie ograniczaj; pomóż mi działać samodzielnie; jeśli mnie zastępujesz, nie rozwijam się; potrzebuję, żeby mnie słuchać i ze mną rozmawiać; rozumiem tylko wtedy, gdy coś robię. Takie podejście daje poczucie sprawczości, poczucie własnej wartości, właściwe uniezależnianie się od dorosłych. Pozwala to na czerpanie radości z nauki, na wiarę we własne siły i na chęć podejmowania wyzwań. Tutoring to forma długofalowej pracy opartej na relacji zakładającej dobrowolność i współpracę obu stron, nakierowaną na całościowy rozwój młodego człowieka. Tutoring to zaplanowany proces rozwoju dziecka, który następuje we wspierającej relacji tutee (dziecka ucznia) z drugą osobą – tutorem (nauczycielem, dorosłym). Pozwala to na wykorzystanie potencjału i samodzielności ucznia, co jest kluczowe w tej formie rozwoju. Tutoring obejmuje pełen rozwój umiejętności i kompetencji w wybranych obszarach, związanych z podejmowanym zakresem obowiązków i odpowiedzialności. Oparty jest o prowadzoną wraz z tutorem dyskusję nad sposobem pracy i efektami wykonywanych zadań. Tutoring to: zmiana systemu opieki szkolnej z wychowawstwa klasowego na zindywidualizowany skierowany na każdego ucznia z osobna, przejęcie opieki nad max 10 uczniami z osobna; w takiej relacji uczeń powinien być inicjatorem poprzez wybór tutora. W praktyce tutoring wygląda w następujący sposób: cotygodniowe krótkie spotkanie z uczniem, pomoc w kontaktach z innymi nauczycielami, rzecznik na linii rodzic – nauczyciel – uczeń, regularnie kontaktuje się z rodzicami, odbywa z uczniem comiesięczne tutoriale (min. 30 - 40 minut, ułożenie z uczniem planu pracy na semestr w formie umowy – kontraktu, monitorowanie postępów ucznia w ciągu semestru, podsumowanie wykonania przez ucznia planu na koniec semestru i zainspirowanie do autorefleksji ucznia. W jakim celu stosuje się tutoring? Dzięki takiej metodzie następuje: wzrost otwartości i kreatywności, wzrost umiejętności podejmowania decyzji, spadek zachowań agresywnych, większa świadomość w zakresie ścieżek edukacyjnych. Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wszystkie trzy metody: tutoring, mentoring i coaching oparte są na indywidualnej i partnerskiej relacji, dialogu między osobą wspierającą i wspieraną w rozwoju oraz na wzajemnym szacunku. Wystąpienie Grzegorza Matczaka W biznesie, kierując firmą nie rozróżniam, którą metodą się posługuję. Wszystkie są ważne i wszystkimi posługuję się w zależności od sytuacji biznesowej. Synopsys to firma najnowocześniejszych technologii. Nie jesteśmy w stanie zdobyć specjalistów po uczelniach, którzy sprostaliby naszym oczekiwaniom. Dlatego to my musimy przeszkalać swoich pracowników – studentów musimy sami dokształcać. Stosujemy wszystkie te trzy metody. Tutoring na wstępie – pokazujemy sposób działania firmy. Dajemy bazę i pracownik musi sam przejść drogę w firmie. Gdy pojawiają się pierwsze pytania (A dlaczego to jest tak zrobione? A co być ty zrobił? Po co?), pojawia się coaching. Na końcu jest mentoring – mentorem dla mnie jest osoba, którą sam chciałbym się stać. W naszej firmie widzimy płynne przejście między tymi metodami. Po co ja wchodzę w relację mistrza-ucznia? Po co poszedłem do tej szkoły? Co ja tu robię? – to kluczowe pytania, na które trzeba sobie odpowiedzieć i temu służą te wszystkie trzy metody. Kontrakt psychologiczny - spectrum oczekiwań obu stron (pracodawca-pracownik) ale często niewypowiedziany – na poziomie edukacji warto ten kontrakt wydobyć na zewnątrz. Co dalej? Po co ty tu jesteś? Po co ja to robię? Kim chciałbym być? W jakim obszarze? W firmie jest to łatwiejsze do wykonania. Tam rola pracownika jest nieco łatwiejsza. Dla ucznia – jest to trudniejsze – uczeń jeszcze nie wiem, po co się uczy. Tu wielką rolę może odebrać właśnie coach, mentor i tutor. Przy zastosowaniu tych technik można wpływać na najważniejsze – na motywację uczniów. Wówczas na nic innego nie trzeba kłaść nacisku. Warsztat CEL WARSZTATU: wypracowanie rozwiązań umożliwiających najlepsze wykorzystanie metod coachingu, tutoringu, mentoringu w całożyciowej edukacji, ze szczególnym uwzględnieniem punktu widzenia: ucznia, rodzica, nauczyciela, osoby dorosłej pracującej, osoby dorosłej niepracującej, osoby wykluczonej. Część 1: określanie celów – co chcemy osiągnąć? Część 2: określanie sytuacji faktycznej: Jak jest? Co już działa? Jakie z tego faktu płyną informacje? Co z tego wynika? Część 3: poszukiwanie rozwiązań: Jakie są opcje? Kto nas może wesprzeć w procesie zmiany? Co można zrobić inaczej? Część 4: podejmowanie decyzji co do działań: Co chcemy zrobić już dziś? Od czego zaczynamy? Jakie są pierwsze kroki? Podsumowanie pracy w grupach Coaching Wprowadzenie coachingu na studiach wyższych pedagogicznych, studiach zawodowych. Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spotkania informacyjne promujące metody coachingowe w edukacji – dla różnych grup odbiorców (zbadanie ich potrzeb). Szerzenie dobrych praktyk – na niektórych uczelniach już to funkcjonuje. Stworzenie sieci szkoleń, które przygotowywałyby coachów. Wsparcie przedsiębiorców, UMWP, ośrodków badawczych, parków naukowotechnologicznych. Pierwsze kroki: znalezienie szkół, ośrodków, które wykorzystują coaching – stworzenie katalogu dobrych praktyk; grupy wsparcia, koła na uczelniach wyższych i niższych w ramach kół studenci, uczniowie pokazują, czego oczekują i w ten sposób zarażają nauczycieli (działania oddolne). Przygotowanie nauczycieli. Przedstawienie idei coachingu wśród uczniów, w sposób przystępny, praktyczny – jaka zmiana się z tym wiąże, jakie korzyści, pokazywanie historii coachów, ich historii sukcesu. Zapraszanie coachów na lekcje, spotkania w szkołach. Coaching dla rodziców – warsztaty z rodzicami, zmiana charakteru w celu lepszej współpracy dla dobra ucznia, zmiana charakteru spotkań na bardziej partnerskie, aktywne, nie oceniające. Mentoring Wprowadzenie mentoringu do szkół – przeszkolenie nauczycieli – nauczyciele także potrzebują mentorów. Podejmowanie działań rozwijających dialog i partnerstwo – poprawa relacji uczeń-nauczyciel; wdrażanie młodych nauczycieli po studiach w metody mentoringowe. Indywidualizacja kształcenia. Godzina wychowawcza jako początek idei mentoringu – przeszkolenie nauczycieli 1 godzina tygodniowo w szkole średniej dla uczniów – propagowanie idei. Poszukiwanie kandydatów na mentorów, nadawanie im statusu mentorów, zróżnicowanie i dopasowanie mentorów do uczniów. Tutoring Stworzenie systemu projektów tematycznych dla uczniów już na poziomie wczesnym i podstawowym – każdy uczeń może sobie wybrać projekt, który go interesuje; tutor pomaga w bardziej świadomym wyborze projektu; historia uczestnictwa zapisywana jest na karcie ucznia (karta predyspozycji dla uczniów). Nie jest ona tożsama z opinią psychologicznopedagogiczną. Najpierw pilotaż w kilku szkołach – przeszkolenie tutoringowe dla nauczycieli, pierwsze karty uczniów, a w dłuższym okresie – całe województwo – baza informatyczna i baza wymiany projektów; w każdym kolejnym roku baza projektów jest coraz większa i większy wybór dla uczniów; eliminowane są projekty słabo oceniane przez uczniów, promowane – dobrze ocenione. Wprowadzenie tutoringu do szkół – umożliwić ścieżkę uczniom, promować oddolne inicjatywy; nie wprowadzać osób z zewnątrz, ale przeszkolić nauczycieli, którzy najlepiej znają swoich uczniów i ich środowisko rodzinne. Zmiana roli wychowawcy, który mógłby pełnić taką rolę tutora. Spotkania z uczniami i rodzicami promujące ideę tutoringu. Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spotkania wykładowców szkół wyższych z nauczycielami szkół zawodowych – tutoring nauczycielski. Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik nr 1. Lista uczestników drugiego posiedzenia Pomorskiej Sieci Tematycznej ds. wysokiej jakości kształcenia zawodowego i ustawicznego L.p. 1 2 3 Imię i Nazwisko Anna Hildebrandt Gabriela Albertin Szymon Białek Instytucja IBnGR Kuratorium Oświaty w Gdańsku Zespół Szkół Łączności 4 Agnieszka Bojko 5 6 7 8 9 10 Jacek Byczkowski Katarzyna Chyser Katarzyna Dampc Dorota Granoszewska-Babiańska Ghaemi Hossein Remigiusz Kempa Zespół Szkół Ekonomicznych Im. Ks. St. Pasierba ZSŁ w Gdańsku Urząd Miasta Gdańska Starostwo Powiatowe Lębork UMWP DES Politechnika Gdańska Zespół Szkół Łączności 11 12 13 Magdalena Kiełkiewicz-Zyngiel Wioletta Kucharska Kamil Łukasiak UMWP DEFS UMWP Zespół Szkół Łączności 14 15 16 Grzegorz Matczak Odeta Mazur-Gołyszny Jacek Mazur 17 18 19 20 21 Adrian Migoń Damian Orzeł Szymon Polak Bogumiła Ropińska Adrian Rybandt Synopsys Sp. z o.o. WUP Gdańsk Zespół EkonomicznoAdministracyjny Szkół YBP PSSE ZSŁ w Gdańsku Starostwo Powiatowe w Chojnicach Zespół Szkół Łączności 22 23 Magdalena Skiba Wojciech Sowiński UM Gdańsk Zespół Szkół Łączności 24 25 26 Arkadiusz Śmigielski Jacek Szada - Borzyszkowski Michał Szczęsny OptiNav Sp. z o.o. Zespół Szkół Łączności Zespół Szkół Łączności 27 28 29 30 31 32 33 Katarzyna Szczuka Beata Szulc Magdalena Tyszer Magdalena Ulasińska Beata Wierzba Joanna Witkowska Kacper Wojtasiński UMWP DEFS Chrześcijańska Szkoła Montessori Zespół Szkół Łączności Trener biznesu Pomorskie Szkoły Rzemiosł UMWP DEFS ZSŁ w Gdańsku Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 34 Piotr Wołkowiński 35 36 Elżbieta Wysocka Marek Zimakowski Pełnomocnik GOM ds. ekonomii społecznej YBP Urząd Gminy w Przywidzu Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik nr 2 Program spotkania PST ds. kształcenia zawodowego i ustawicznego IV spotkanie 3 czerwca 2014 r. godz. 11.00-15.00 Sala Herbowa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Temat: W jaki sposób wspierać relację mistrz-uczeń w całożyciowym kształceniu? W kierunku mentoringu Program: 11.00 – 11.15 – Wprowadzenie do panelu – cel, zadania, przebieg spotkania Joanna Witkowska, Dyrektor Departamentu EFS UMWP dr Anna Hildebrandt, moderator PST ds. wysokiej jakości kształcenia zawodowego i ustawicznego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 11.15 – 14.30 – Praca warsztatowa z udziałem młodzieży i ekspertów „Mentoring, coaching czy tutoring?” Anna Brzosko, Instytut Talentów, Magdalena Ulasińska, Trener Biznesu i certyfikowany Coach ICC Prof. dr hab. Maria Mendel, Uniwersytet Gdański Adrian Migoń, Fundacja Inkubator Technologiczny, Youth Business Poland Grzegorz Matczak, Synopsys Poland Sp. z o.o. Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Beata Szulc, Chrześcijańska Szkoła Montessori w Gdańsku 14.30 – 14.50 – Przedstawienie rekomendacji dla zarządu województwa 14.50 – 15.00 – Podsumowanie i zakończenie spotkania dr Anna Hildebrandt, moderator PST Tło: W świetle globalnych trendów odchodzimy od kształcenia tylko na potrzeby jednego zawodu w stronę kształcenia kompetencji tzw. życiowych, które umożliwią realizację różnych ścieżek zawodowych. W związku z tym odchodzimy od tradycyjnie pojmowanego kształcenia ustawicznego oraz doradztwa zawodowego w stronę kształcenia i doradztwa całożyciowego. W tym kontekście istotnego znaczenia nabiera postać mentora, tutora, coacha. Pytania i tezy do zweryfikowania podczas spotkania PST: • Czym jest mentoring, czym tutoring a czym coaching w edukacji? Kiedy i jaką metodę warto stosować? • W jaki sposób rolę mistrza świadomie kształtować? • Jakie są modele mentoringu, coaching, tutoringu w szkołach wyższych i szkołach zawodowych? W jaki sposób można wykorzystać mentoring w systemie doradztwa całożyciowego? • Czy na tym polu można poszukiwać mechanizmów trwałej współpracy uczelni wyższych, szkół zawodowych, pracodawców? Usługa współfinansowana w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego