Analiza finansowa przedsiębiorstw z punktu widzenia właściciel

Analiza finansowa przedsiębiorstw z punktu widzenia właściciel

Franciszka Bolanowska
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
„Analiza finansowa przedsiębiorstw z punktu widzenia właściciela, na przykładzie przedsiębiorstw z branży
działalność usługowa w zakresie informacji.”
Słowa kluczowe: analiza finansowa, wskaźniki, płynność, sprawność, wypłacalność, rentowność.
Streszczenie: Raport ma na celu przedstawienie wskaźników przedsiębiorstwa X, obliczonych na podstawie
danych pochodzących ze sprawozdań finansowych danego przedsiębiorstwa, pochodzących odpowiednio z lat
2010 i 2011, oraz porównania ich z danymi sektorowymi.
Keywords: financial analysis, ratios, solvency, profitability, liquidity, efficiency
Abstract: The report aims to present the indicators of company X, calculated on the basis of data from the
financial statements of a company, coming accordingly from the years 2010 and 2011, and to compare them
with the data sector.
1. Wstęp
Analiza finansowa jest narzędziem służącym do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, stanowi
bowiem najbardziej rozbudowaną część analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa. Można ją podzielić na:
a) analizę wstępną, która jest początkowym etapem analizy sprawozdań finansowych, podczas którego
formułowane są wstępne hipotezy o kondycji przedsiębiorstw (sugestie dotyczące kierunku dalszej
analizy),
b) analizę wskaźnikową, polegającej na obliczaniu wskaźników z udostępnionych danych pochodzących
ze sprawozdań finansowych, oraz ich ocenie porównawczej w czasie i przestrzeni,
c) analizę mierników syntetycznych, która umożliwia ostateczną ocenę sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa nie tylko w przeszłości. W tej analizie, dzięki niektórym modelom, umożliwione jest
również szacowanie, jak obecna sytuacja finansowa przedsiębiorstwa będzie się kształtować w
przyszłości (kolejnych latach działalności).
Analiza wskaźnikami finansowymi często jest wykorzystywana przy zarządzaniu firmą (np. przy analizie
trendów, konkurencji, ocenie wyników osiągniętych w oznaczonym czasie w stosunku do wyników
przewidywanych, oraz naturalnie do szacowania przyszłej sytuacji finansowej danego przedsiębiorstwa).
Dlatego właśnie wykorzystywana jest najczęściej przez: menedżerów – przy podejmowaniu odpowiednich
decyzji dotyczących sprawnego funkcjonowania firmy, kredytodawców – przy ocenie zdolności
przedsiębiorstwa do samofinansowania oraz udziałowców firmy – przy ocenie wielkości dywidendy i
zyskowności akcji przedsiębiorstwa.1
W niniejszym raporcie zostanie wykorzystana analiza wskaźnikowa, a uzyskane dla przedsiębiorstwa X
wyniki zostaną porównane z odpowiednimi wynikami sektorowymi.
2. Wykorzystanie metody wskaźnikowej dla przedsiębiorstwa X
Na metodę wskaźnikową składają się wybrane wskaźniki:
1. wskaźnik płynności, który informuje o stanie źródeł gotówki znajdujących się w
przedsiębiorstwie (tych przeznaczonych na regulację zobowiązań bieżących),
2. wskaźnik rentowności, który ma za zadanie ocenę wysokości zysku, jaki generuje
przedsiębiorstwo, w relacji do przychodów i zainwestowanego kapitału.
3. wskaźnik zadłużenia (wypłacalności) bada strukturę kapitału (pasywów), pod kątem zdolności
spółki do regulacji zobowiązań.
4. wskaźnik sprawności, który informuje o sposobie wykorzystania aktywów w celu generowania
przychodów ze sprzedaży.
1.1 Wskaźniki płynności.
Tabela 1. Wskaźniki płynności dla przedsiębiorstwa X.
Wskaźnik płynności / lata
Wskaźnik bieżącej płynności
Wskaźnik szybkiej płynności
Wskaźnik podwyższonej płynności
2010
0,83
0,72
0,82
2011
0,64
0,50
0,64
Źródło: opracowanie na podstawie materiałów dydaktycznych mgr Dariusza Porębskiego.
1
dr hab. inż. Zofia Wilimowska, http://www.pwsz.nysa.pl/~ifin/dopobrania/anal_fin.pdf, data dostępu: 05.05.2013
Wskaźnik bieżącej płynności pokazuje w jakim stopniu bieżące zobowiązania firmy są pokrywane przez
bieżące aktywa. Wskaźnik sektorowy dla danej branży z roku 2010 wynosił średnio 2,07, natomiast dla roku
2011 wynosił 2,04. Jak widać w przedstawionym przedsiębiorstwie X, wartość tego wskaźnika spadła z 0,83
w 2010 roku do 0,64 w 2011. Oznaczać to może, że przedsiębiorstwo coraz gorzej radzi sobie ze swoimi
aktywami bieżącymi, które w sposób nieprawidłowy pokrywają zobowiązania firmy.
Wskaźnik szybkiej płynności informuje o stopniu pokrycia zobowiązań krótkoterminowych aktywami.
Odpowiedni wskaźnik sektorowy dla branży informacyjnej z roku 2010 wynosił 1,28, a 1,27 w roku 2011. W
roku 2010 wskaźnik szybkiej płynności dla przedsiębiorstwa X był wyższy o 0,22 niż w roku 2011, co
potwierdza wniosek wysnuty po policzeniu wskaźnika płynności bieżącej – firma w nieefektywny sposób
zarządza swoimi aktywami.
Wskaźnik podwyższonej płynności określa zdolność spółki do spłacenia bieżących zobowiązań, z
uwzględnieniem najbardziej płynnych aktywów (ich zdolność do regulacji zobowiązań jest natychmiastowa
lub prawie natychmiastowa). Wskaźnik sektorowy dla danej branży wynosił 0,33 natomiast dla roku 2011
wynosił 0,31. W obu przypadkach wskaźniki obliczone dla przedsiębiorstwa X są o wiele wyższe od średniej
dla danej branży, co oznacza, że firma bardzo dobrze radzi sobie ze spłatą bieżących zobowiązań.
1.2 Wskaźniki rentowności.
Tabela 2. Wskaźniki rentowności dla przedsiębiorstwa X
Wskaźnik rentowności / lata
Wskaźnik rentowności
Wskaźnik rentowności aktywów
Stopa zwroty z kapitału własnego
2010
0,067
0,020
0,034
2011
0,093
0,039
0,062
Źródło: opracowanie na podstawie materiałów dydaktycznych mgr Dariusza Porębskiego.
Wskaźnik rentowności sprzedaży przedstawia wartość zysku netto, przypadającego na każdą złotówkę
sprzedanych produktów, wyrobów i usług. Wskaźnik sektorowy dla branży informacyjnej w roku 2010
wynosił 3,91, a w roku 2011 wynosił 4,05. W 2010 roku, w badanym przedsiębiorstwie X, na każdą złotówkę
sprzedanych produktów przypadało około 0,07 zł zysku netto (po opodatkowaniu), natomiast dla roku 2011
zysk ten nieznacznie się polepszył i wyniósł 0,09 zł. Wynika z tego, że przedsiębiorstwo X znalazło się w
lepszej sytuacji.
Wskaźnik rentowności aktywów informuje o stosunku wielkości zysku netto (wypracowanego przez
jednostkę) do wartości majątku zaangażowanego w przedsiębiorstwie. Wskaźnik sektorowy dla danej branży
w roku 2010 wynosił 10,58 natomiast dla roku 2011 – 10,67. Wynik obliczeń tego wskaźnika dla
przedsiębiorstwa X pokazuje, że firma w bardzo zły sposób (nieefektywnie) zarządza swoim majątkiem –
wskaźniki w obu latach (2010, 2011) są znacznie niższe od średnich wskaźników sektorowych.
Stopa zwrotu z kapitału własnego przedstawia wielkość zysku netto przypadającego na jednostkę kapitału
zainwestowanego. Wskaźnik sektorowy dla branży informacyjnej w roku 2010 wynosił 20,03 a w roku 2011 –
19,02. Jak widać wyznaczniki policzone dla przedsiębiorstwa X znacznie odbiegają od wyznaczonej średniej
sektorowej. Oznacza to, że wielkość zysku przypadającego na jednostkę kapitału zainwestowanego jest zbyt
niska.
1.3 Wskaźniki zadłużenia.
Tabela 3. Wskaźniki zadłużenia dla przedsiębiorstwa X
Wskaźnik zadłużenia / lata
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
Wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku
2010
0,398
0,207
3,145
2011
0,381
0,222
3,402
Źródło: opracowanie na podstawie materiałów dydaktycznych mgr Dariusza Porębskiego.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia informuje o jakości struktury finansowania majątku przedsiębiorstwa, czyli
jaki udział stanowią kapitały obce w całości źródeł finansowania. Według standardów wskaźnik ten powinien
mieścić się w przedziale 0,57 – 0,67. W przedsiębiorstwie X wskaźnik dla kolejnych lat 2010, 2011, znajduje
się pod progiem (0,57). Taki wynik informuje nas, że poziom zadłużenia badanego przedsiębiorstwa oraz
ryzyko finansowe nie jest wysokie.
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego przedstawia stopień zabezpieczenia udzielanych kredytów przed
kapitał własny przedsiębiorstwa. Średnie wartości tego wskaźnika dla branży informacyjnej powinny
wynosić 0,5 (choć do interpretacji można również przyjąć przedział od 0,5 do 1,0). W danym
przedsiębiorstwie X obliczony wskaźnik znajduje się poniżej ustalonego progu, co oznacza, że zobowiązania
długoterminowe są niższe niż kapitał własny.
Wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowymi rzeczowymi składnikami majątku przedstawia stopień w
jakim rzeczowe składniki majątku przedsiębiorstwa zabezpieczają zobowiązania długoterminowe. W
przedsiębiorstwie X wskaźnik ten kształtował się na poziomie wyższym niż 1, co informuje nas o tym, że
pokrycie zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku jest bardzo dobre.
1.4 Wskaźniki sprawności działania.
Tabela 3. Wskaźniki sprawności działania dla przedsiębiorstwa X
Wskaźnik sprawności działania / lata
Wskaźnik rotacji należności
Wskaźnik rotacji należności w dniach
Wskaźnik rotacji zapasów
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach
2010
4,23
85,10
14,12
25,50
2011
3,31
108,90
10,50
34,30
Źródło: opracowanie na podstawie materiałów dydaktycznych mgr Dariusza Porębskiego.
Wskaźnik rotacji należności informuje ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności.
Zadowalający poziom tego wskaźnika mieści się w przedziale 7 – 10. W roku 2010 badane przedsiębiorstwo
X znajdowało się pod ustaloną średnią – wskaźnik spadł z 4,23 w 2010 roku do 3,31 w 2011 roku. Niski
poziom wskaźnika (czyli znajdujący się poniżej wartości 7) informuje, że poziom należności jest zbyt wysoki.
Znaczy to, że przedsiębiorstwo zbyt mocno kredytuje swoich klientów, co oznacza długotrwałe zamrożenie
środków pieniężnych w należnościach.
Wskaźnik rotacji należności w dniach określa okres oczekiwania na uzyskanie należności za swoją sprzedaż
kredytową. Sektorowy wskaźnik wynosił w roku 2010 – 48,14, a w 2011 – 49,23. Wyznacznik ten, w
przedsiębiorstwie X, osiągnął w 2010 roku wartość znacznie wykraczającą ponad próg – 85,10, a w roku 2011
skoczył jeszcze wyżej, osiągając poziom 108,90. Wiadomo, że im wyższy jest poziom tego wskaźnika tym
firma odznacza się większymi problemami ze ściągalnością swoich zobowiązań, co prowadzi do obniżenia
płynności.
Wskaźnik rotacji zapasów określa ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy. Wysoki
wskaźnik zapasów oczywiście nie jest korzystny dla przedsiębiorstw, a to głównie z powodu zbyt wysokich
kosztów magazynowania. Dla badanego przedsiębiorstwa X, w 2010 roku wskaźnik ten wynosił 14,12, a w
następnym roku spadł, co wpłynęło korzystnie na działalność firmy (mniejsze koszta magazynowania
zapasów).
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach pokazuje co ile dni dane przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla
zrealizowania sprzedaży. W przypadku danego wskaźnika jego wysoka wartość nie jest dobra dla firmy,
ponieważ świadczy o zbyt wolnym obrocie zapasami, co w oczywisty sposób łączy się z dodatkowymi
kosztami ponoszonymi przez przedsiębiorstwo, w szczególności w postaci kosztów magazynowych.
Wskaźnik sektorowy w roku 2010 wynosił 43,63, a w 2011 roku wynosił 40,32. Jak widać jego wartość, dla
przedsiębiorstwa X, znajduje się poniżej ustalonej średniej. Jednak wzrost jego wartości w 2011 roku, może
oznaczać zaniedbanie ze strony przedsiębiorstwa, przez co poniosło ono dodatkowe koszta.
3. Podsumowanie
Powyższe obliczenia i ich interpretacje dotyczące przedsiębiorstwa X przedstawiają jego sytuację
finansową. W sektorze płynności, porównując otrzymane wyniki do średniej sektorowej widzimy, że pomimo
iż firma świetnie radzi sobie ze spłatą bieżących zobowiązań, reszta wskaźników nie prezentuje się zbyt
dobrze. Drugimi omawianym sektorem jest rentowność. W tym dziale badane przedsiębiorstwo X można
określić mianem spółki znajdującej się w bardzo złej kondycji. Wyliczenia wykazały duży problem firmy z
rentownością aktywów oraz zwrotem z kapitału. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że na przełomie lat 2010 i
2011 przedsiębiorstwo poprawiło znacząco rentowność sprzedaży. Rozpatrując trzeci sektor, a więc
zadłużenie ogólne, można wyraźnie zauważyć że przedsiębiorstwo Y prezentuje bardzo złą formę (zwróćmy
choćby uwagę na zbyt duży poziom zadłużenia), chociaż firma nadrabia dobrym pokryciem zobowiązań.
Ostatnimi z omawianych wskaźników są wskaźniki sprawności działania. Po wykonaniu analizy obliczonych
wskaźników widać, że pomimo zaniedbania w kwestii zbyt wysokiego poziomu należności, przedsiębiorstwo
X poprawiło swoją sytuację w kwestii gromadzenia zbyt dużej ilości zapasów.
Podsumowując, można dojść do wniosku, że w badanym przedsiębiorstwie X, wyliczone wskaźniki
informują o nieumiejętności kierownictwa w kwestii zarządzania firmą i jej zasobami. Jednak kierownictwo
może przede wszystkim starać się dążyć do zwiększenia przychodów – jest to strategia bardziej opłacalna w
długim terminie.
Bibliografia:
1. Wskaźniki poziomu płynności w małym przedsiębiorstwie, [G. Michalski, autorstwo = 100%], [w:]
A. Bielawska [red.], „Uwarunkowania rynkowe rozwoju mikro i małych przedsiębiorstw”, Zeszyty
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 458, Ekonomiczne problemy usług nr 10, Szczecin 2007,
ISSN 1640-6818, s. 277-285.
2. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial
Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008.
3. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk,
Gdańska, 2009
4. Czynniki kształtujące koszt kapitału obcego w małym przedsiębiorstwie, [G. Michalski, autorstwo =
100%], w: „Uwarunkowania rynkowe rozwoju mikro i małych przedsiębiorstw”, A. Bielawska [red.],
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 427, „Ekonomiczne problemy usług”, Szczecin
2006, nr 2, ISBN 978-83-7241-543-1, s. 465-471.
5. Korzyści firmy z utrzymywania płynności finansowej, [G. Michalski, autorstwo = 100%], Finanse i
Bankowość nr 11, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 972, Wydawnictwo
AE, Wrocław 2003, s. 115-124.
6. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction
to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or
http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041
7. Materiały dydaktyczne mgr Dariusza Porębskiego, https://sites.google.com/site/dapodarek/dydaktyka
8. http://finansopedia.forsal.pl/wiki/Wska%C5%BAnik_rotacji_nale%C5%BCno%C5%9Bci_w_dniach
9. http://rifp.pl/analiza-finansowa-przedsiebiorstwa/analiza-wskaznikowa/
10. http://rachunkowosc.com.pl/artykul/200304/4/Analiza_wstepna_sprawozdan_finansowych__nie_taka_prosta
11. dr hab. inż. Zofia Wilimowska, http://www.pwsz.nysa.pl/~ifin/dopobrania/anal_fin.pdf