Zbiór i przechowywanie ziemniaków

Zbiór i przechowywanie ziemniaków
Dobra, jakość zbioru oraz ograniczenie strat w okresie przechowywania ziemniaków składają
składaj się na
całokształt prawidłowo wykonanych zabiegów agrotechnicznych
Przygotowanie do zbioru
Jakość zebranych ziemniaków oraz prawidłowe wykonanie mechanicznego zbioru ziemniaków zależy
zale od
właściwego
ciwego przygotowania plantacji, które ma na celu:
- przyśpieszenie
pieszenie dojrzewania bulw, szczególnie odmian średnio późnych i późnych
źnych pozwalające
pozwalaj
na
łatwiejsze oddzielanie bulw od stolonów i zwiększenie
zwi
ich odporności
ci na uszkodzenia mechaniczne (do
chemicznego zniszczenia naci zaleca się stosowanie oprysku preparatem: Basta 150 SL, Reglone 200 SL,
Reglone Turbo 200 SL, Harvade 250 SC),
- zwiększenie zabezpieczeniaa bulw przed chorobami wirusowymi i zarazą
zarazą ziemniaka,
- ułatwienie pracy maszyn zbierających
ących i uzyskanie przez to większych
wi
wydajności
ści przy mniejszej ich
aktywności,
- w przypadku plantacji nasiennych uzyskanie wyższego
wy szego plonu sadzeniaków o lepszej zdrowotności.
zdrowotn
Zbiór
W zależności
ci od powierzchni plantacji i zasobów siły roboczej ziemniaki możemy
możemy zbierać
zbiera ręcznie, po
wykopaniu kopaczką przenośnikową
ś
ą (elewatorowa), albo kombajnem jednojedno lub dwurzędowym.
dwurz
Podczas
zbioru bardzo ważne jest, aby używać
żywać maszyn sprawnych technicznie, o minimalnym zagrożeniu
zagro
dla bulw
ich elementów roboczych (kopiących
ących i przemieszczających).
przemieszczaj
Zbiór ziemniaków należyy przeprowadzać w czasie suchej i ciepłej pogody, przy temperaturze gleby powyżej
powy
10°C i wilgotności nie większej niżż 15%. Im gleba jest wilgotniejsza i ma niższą
niż ą temperaturę
temperatur tym większa
jest podatność bulw na uszkodzenia mechaniczne. Przy niskiej temperaturze gleby skórka bulw jest bardziej
narażona na uszkodzenia przez pręty
ęty kopaczek lub kombajnów, a także
tak podczas rozładunku.
Zbiór ziemniaków jadalnych wykonuje się
si po osiągnięciu
ciu przez bulwy pełnej dojrzałości,
dojrzało
tj., gdy ich skórka
nie ściera się łatwo pod naciskiem kciuka.
Tylko bulwy dojrzałe, zdrowe i nieuszkodzone mechanicznie przechowują
przechowują sięę dobrze. Uszkodzenia
Uszk
mechaniczne otwierają drogęę do infekcji bulw chorobami bakteryjnymi, co powoduje dalsze straty w czasie
przechowywania. Szczególnie starannego zbioru i przechowywania wymagają
wymagają odmiany jadalne i dla
przetwórstwa spożywczego,
ywczego, ponieważ wady zewnętrzne i wewnętrzne eliminująą ziemniaki z obrotu
rynkowego. Podczas kopania i przygotowywania ziemniaków do przechowywania, należy
nale zwrócić uwagę na
usunięcie
cie bulw z widocznymi objawami porażenia
pora enia chorobami. Zmniejsza to ryzyko szybkiego
rozprzestrzeniania się chorób
rób w trakcie przechowywania.
Przechowywanie
Zadaniem przechowalnictwa jest stworzenie takich warunków, które zabezpieczą
zabezpieczą plon użytkowy,
u
w tym
przypadku bulwy, przed działaniem niekorzystnych warunków zewnętrznych.
zewn trznych. W konsekwencji podjętych
podj
działań producent
ucent ogranicza ubytki i straty masy bulw oraz zachowuje ich cechy jakościowe.
jako
Przy małej produkcji ziemniaki przechowuje się
si najczęściej w piwnicy. W większej
ększej produkcji i przy braku
piwnic przechowuje się ziemniaki w kopcach. Jest to najtańszy
najta szy sposób przechowywania, ale jednocześnie
jednocze
przynoszący największe
ksze straty. W dobrych warunkach starty wynoszą od 3-20%,
20%, dochodząc
dochodz do 50% w złych
warunkach, panujących
cych w kopcu lub w wyniku wpływu zewnętrznych
zewn trznych warunków w okresie zimy. Źródłami
strat są:: oddychanie, utrata wody, psucie się
si i gnicie, przedwczesne kiełkowanie.
Istotnym warunkiem odpowiedniego
edniego przechowywania bulw jest zapewnienie im właściwego
wła
właś
mikroklimatu
(wilgotności
ci i temperatury). Przechowalnie są
s najlepszym miejscem przechowywania ziemniaków.
Zapewniają one optymalne warunki, w których straty nie przekraczają
przekraczaj kilku procent.
Cały okres
res przechowalniczy ziemniaków można
mo
podzielić na 4 etapy:
Etap 1- wstępny
pny okres przechowywania, na który składają
składaj się osuszenie i zabliźnienie
źnienie ran połączone
poł
z
korkowaceniem skórki. Długość
ść tego okresu jest różna,
ró
ale przyjmuje się,
ę że nie powinien trwać
trwa więcej niż 2
tygodnie w temperaturze 15 oC.
Etap 2 – schładzanie bulw ziemniaka. W ciągu
ci
doby można uzyskać obniżenie
żenie temperatury w zakresie 0,20,2
o
0,5 C przy wilgotności
ci powietrza od 90% do 95% okres ten może
mo trwać od 4 do 8 tygodni od momentu
rozpoczęcia schładzania.
Etap 3 - długotrwałe przechowywanie. Na tym etapie istotną
istotn rolę odgrywa samo przeznaczenie
przechowywanych ziemniaków. Ziemniaki jadalne powinny być
by przechowywane w temperaturze 5-7
5 oC, a
sadzeniaki 3-5 oC.
Etap 4 – przygotowanie ziemniaków do użytkowania,
u
polegające
ce na powolnym podnoszeniu temperatury do
12-15 oC przez okres 2-33 tygodni. Przyjmuje się,
si żee ubytek masy bulw ziemniaków w okresie ich
przechowywania nie powinien przekroczyć
przekroczy 5%.
Należy pamiętać, że na dobrą, jakość zbioru oraz ograniczenie poziomu start w okresie przechowywania
bulw ziemniaka składa się całokształt prawidłowo wykonanych zabiegów agrotechnicznych począwszy
pocz
od
uprawy gleby, doboru odmiany, terminowego sadzenia, pielęgnacji
piel gnacji i ochrony do przygotowania
prz
plantacji do
zbioru i przeprowadzenia go za pomocą sprawnych technicznie maszyn.
Opracowała: Anna Moskal
Akceptował kierownik działu: Jan Kocój