rodzinne pamiątki jako elementy tradycji. na ścianach

Scenariusz lekcji języka polskiego
Przedział wiekowy: Gimnazjum
Czas trwania zajęć: 45 minut
TEMAT:
RODZINNE PAMIĄTKI JAKO ELEMENTY TRADYCJI.
NA ŚCIANACH SOPLICOWSKIEGO DWORKU ...
CEL GŁÓWNY:

Analiza, interpretacja i refleksja nad fragmentem „Pana Tadeusza”.
CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
 formułuje wypowiedź, w której tłumaczy - w jaki sposób Mickiewicz zamyka w słowa świat swego
dzieciństwa,
 przypomina wygląd soplicowskiego dworku,
 prezentuje swoje rodzinne pamiątki,
 tworzy opis przedmiotu,
 redaguje tekst powitania, które Tadeusz mógł wypowiedzieć do stryja (z wykorzystaniem archaizmów),
 przypomina style językowe współczesnej polszczyzny,
 wyszukuje w tekście fragmenty, które opisują wrażenia powracającego do domu Tadeusza i za pomocą
rzeczowników nazywa odczucia, emocje i przeżycia bohatera,
 dowiaduje się kim byli bohaterowie obrazów w Soplicowie,
 poznaje pojęcie tradycji i zwrotów z nią związanych.
FORMY PRACY:
 indywidualna,
 zbiorowa.
METODY:
 ekspresji,
 tekstu przewodniego (fragment „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza),
 problemowa.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
 tekst przewodni – „Pan Tadeusz” A. Mickiewicza,
 rodzinne pamiątki przyniesione przez uczniów, kilka pięknych „staroci” do dekoracji sali,
 aria Skołuby ze „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki
https://www.youtube.com/watch?v=mUYhIUlHX70
 film „Pan Tadeusz” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1.
Nauczyciel przed lekcją przygotowuje w widocznym miejscu stolik na rodzinne pamiątki, ustawia
jakieś przedmioty np. kuferki, skrzyneczki, albumy, aby stworzyć odpowiedni klimat do zajęć.
2.
Przywitanie się z uczniami.
3.
Sprawy organizacyjne:
 sprawdzenie obecności.
4.
Prezentacja zadania domowego – Kącik rodzinnych pamiątek. Uczniowie opowiadają przed klasą
o swoich rodzinnych pamiątkach; przedstawiają np. wspomnienia związane z tymi przedmiotami.
5.
Uczniowie pisemnie formułują opis przedmiotu, na który zwracają uwagę, gdy powracają do domu po
długiej nieobecności.
6. Głośne odczytanie fragmentu z I księgi „Pana Tadeusza” (wersy: 41-72)
7. Podanie tematu lekcji : RODZINNE PAMIĄTKI JAKO ELEMENTY TRADYCJI.
NA ŚCIANACH SOPLICOWSKIEGO DWORKU ...
8. Odtworzenie fragmentu filmu „Pan Tadeusz” w reżyserii A. Wajdy (początkowa scena przyjazdu
Tadeusza do Soplicowa – zatrzymanie filmu na scenie uścisku młodego Soplicy i stryja).
9. Uczniowie układają tekst powitania, które Tadeusz mógł wypowiedzieć do stryja. Zwracamy uwagę na
wymogi grzecznościowe, konieczność okazania szacunku osobom starszym oraz na archaizmy.
10. Krótkie powtórzenie stylów językowych (schemat porozumienia, co warunkuje styl jakim się
posługujemy).
11. Uczniowie wyszukują w tekście fragmentów, które opisują wrażenia powracającego do domu
Tadeusza, a następnie nazywają te odczucia, przeżycia i emocje; np. ZADOWOLENIE, SPEŁNIENIE
OCZEKIWAŃ, SATYSFAKCJA, WZRUSZENIE, ROZRZEWNIENIE, RADOŚĆ, SZCĘŚCIE.
12. Uczniowie wyliczają przedmioty, które zwróciły uwagę przybysza; MEBLE, OBRAZY NA ŚCIANACH –
przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie, portret Rejtana, walka Jasińskiego i Korsaka na szańcach
Pragi, ZEGAR KURANTOWY.
13. Zredagowanie NOTATKI O POSTACIACH HISTORYCZNYCH Z WYŻEJ WYMIENIONYCH OBRAZÓW
Tadeusz Kościuszko – dowódca powstania narodowego, zwycięzca bitwy racławickiej.
Tadeusz Rejtan – poseł, który na sejmie w 1773 roku nie chciał dopuścić do podpisania traktatu
rozbiorowego.
Jakub Jasiński – poeta i bojownik o wolność Polski, poległ na warszawskich szańcach.
Henryk Dąbrowski – twórca polskich oddziałów wojskowych na obczyźnie.
14. Odniesienie się do tematu lekcji – nauczyciel pyta uczniów o czym już mówiliśmy, a do czego jeszcze
musimy nawiązać. Krótka pogadanka na temat tradycji; uczniowie próbują ją zdefiniować.
15. NOTATKA – (i ćwiczenia językowe)
Tradycja – to przekazywane z pokolenia na pokolenie historycznie ukształtowane obyczaje, poglądy,
wierzenia, zasady postępowania i sposoby myślenia.
SYNONIMY (WYRAZY BLISKOZNACZNE) – zwyczaje, obrzędy, ceremonie, obyczajowość,
przyzwyczajenie
WYRAZY POKREWNE – tradycjonalista, tradycyjny, tradycjonalizm, tradycyjność
TRADYCJA MOŻE BYĆ – pradawna, ustna, głęboko zakorzeniona, historyczna, literacka, rodzinna
TRADYCJĘ MOŻNA – podtrzymywać, pielęgnować, szanować, wskrzesić
NA TRADYCJI MOŻNA SIĘ – oprzeć
Z TRADYCJI MOŻNA – czerpać,
Z TRADYCJĄ MOŻNA – zerwać
16. Nauczyciel przeprowadza krótką pogadankę.
PAMIĄTKI – to przedmioty nam bliskie; każdy ma takie niezależnie od wieku, zawsze tak było, w każdej
epoce.
Dzisiaj na każdym kroku możemy nawet spotkać sklepy z pamiątkami, ponieważ przedmioty maja moc
zatrzymania magii danej chwili.
Są one również ważnym motywem w różnych dziedzinach sztuki: LITERATURZE, FILMIE, MUZYCE.
17. Odsłuchanie arii Skołuby ze „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki.
18. ZADANIE DOMOWE:
Przygotuj mapę myśli dotyczącą wniosków z dzisiejszej lekcji.
19. Pożegnanie się z uczniami.