kontekst międzynarodowy (europejski)

Studia doktoranckie:
nowe regulacje prawne, nowe rozwiązania
a jakość kształcenia
- kontekst międzynarodowy (europejski)
Andrzej Kraśniewski
Politechnika Warszawska
ekspert boloński
Seminarium Bolońskie dla prorektorów, 26 czerwca 2012 r.
A. Kraśniewski - 1
Europejska mini-rewolucja 2000-2010
mini-revolution (quiet revolution) in doctoral education
zmiany na rynku pracy
zmiany oczekiwań wobec absolwenta
zmiany w procesie kształcenia
A. Kraśniewski - 2
Rynek pracy naukowców – dwa modele
 Europa Południowa, Centralna i Wschodnia
rynek „tradycyjny” - uczelnie i instytuty badawcze
 Europa Północno-Zachodnia, USA
rynek „rozszerzony” o instytucje gospodarcze
•
•
w Niemczech większość osób zarządzających dużymi firmami ma
stopień doktora
w Sun Microsystems (USA) do pracy w dziale projektowania
przyjmowani tylko doktorzy
źródło: F.X. Grau Vidal, Council EUA-CRUE, Sevilla 2010
A. Kraśniewski - 3
Rynek pracy - nie tylko uczelnie
Około 50% osób posiadających stopień doktora
pracuje obecnie poza szkolnictwem wyższym, z
tego tylko część prowadzi badania naukowe
źródło: Trends 2010, EUA, 2010
A. Kraśniewski - 4
Rynek pracy - nie tylko uczelnie
Wizja kariery zawodowej - Niemcy
źródło: W. Krull, Volkswagen Foundation, EUA-CDE Conf., Berlin 2010
A. Kraśniewski - 5
Oczekiwania wobec absolwenta
opinie pracodawców
źródło: L. Borrell-Damian, Collaborative Doctoral Education, EUA DOC-CAREERS, 2009
A. Kraśniewski - 6
„Umasowienie” kształcenia
Liczba uczestników studiów doktoranckich
źródło: GUS 2011
33040
27066
25622
dla porównania:
W. Brytania,
Niemcy
- ok. 100 000
10482
2695
1990/91
1995/96
2000/01
2004/05
2010/11
A. Kraśniewski - 7
„Deprywatyzacja” kształcenia
odpowiedzialność indywidualna
indywidualna
praca naukowa
(mistrz-uczeń)
zwiększony
udział w zajęciach
zbiorowych
kariera
akademicka
kariera
nieakademicka
odpowiedzialność instytucjonalna
idea: rozszerzyć spektrum kompetencji
(wiedza, umiejętności, inne) przyszłego doktora
A. Kraśniewski - 8
Zmiany w programach kształcenia
Imperial College, London
źródło: M. Ritter, Pro-Rector, Imperial College London, EUA Conf., Maastricht 2004
A. Kraśniewski - 9
Industrial doctorate
Bosch:
nakłady na badania: 3 mld euro = 7.5% sprzedaży (2004)
Industrial
Research
Degree
(160 studentów)
źródło: M. Rimini-Döring, R. Bosch GmbH, EUA Conf., Salzburg 2005
A. Kraśniewski - 10
Doktoraty „zawodowe” („specjalistyczne”?)
Heather Eggins:
The professional doctorate:
a response to 21st century requirements
for European Higher Education? (2009)
EUA Bologna Handbook, Raabe Publ.
założenie:
doktorat - w rozumieniu przyjętym w
Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego
(na 8. poziomie Europejskich Ram Kwalifikacji)
A. Kraśniewski - 11
Strukturalizacja kształcenia
29%
uczelni
18%
uczelni
graduate school
- kształcąca na poziomie
doktorskim i magisterskim
49%
uczelni
graduate/doctoral/research school
- kształcąca wyłącznie
na poziomie doktorskim
2006
2009
(Trends V)
(Trends 2010)
także koncentracja (masa krytyczna)
Francja: szkoły doktorskie, w tym obejmujące kilka uczelni - PRES
(nie ma innej drogi do doktoratu)
Niemcy: Graduiertenkollegs - część Exzellenzinitiative
(równolegle tradycyjny „prywatny” model kształcenia)
A. Kraśniewski - 12
Strukturalizacja kształcenia
ECTS na studiach doktoranckich
dane z 2010/11
(18)
(10)
(18)
źródło: The European Higher Education Area in 2012, Eurydice, April 2012
A. Kraśniewski - 13
Zmiana podejścia do opieki nad doktorantem
SUPERVISION
conflict
resolution
formal
arrangements
selection of
a supervisor
role and
responsibilities
of a supervisor
MONITORING
&
ASSESSMENT
models
of supervision
multiple
supervision
qualification
requirements
for a supervisor
training of
supervisors
źródło: A. Krasniewski, EUA Conf. on Doctoral Programmes in Europe, Nice, Dec. 2006
A. Kraśniewski - 14
uwaga na marginesie
Opieka nad doktorantami
ważny, a w dyskusjach w Polsce zwykle pomijany
problem
źródło: A. Gustafsson, EUA-CDE Workshop, 2009
A. Kraśniewski - 15
Internacjonalizacja i mobilność
Cudzoziemcy wśród doktorantów
źródło: Doctoral Programmes in Europe’s Universities, EUA 2007
W. Brytania
Francja
USA
42%
35%
33%
law (59%)
engineering and technology (58%)
business and management (58%)
maths and computing (51%)
źródło: Promoting the UK doctorate, Universities UK, 2009
G. Clarke, UK CGE, Bologna Seminar, Warszawa, 2010
A. Kraśniewski - 16
Projekty European University Association
konferencja EUA: Doctoral Programmes in Europe,
Nicea (2006) – ok. 600 uczestników
A. Kraśniewski - 17
Obecne projekty EUA
Accountable Research Environments
for Doctoral Education (ARDE)
KRASP - partnerem EUA
Promoting collaborative doctoral education
for enhanced career opportunities
(DOC-CAREERS II)
Cooperation on Doctoral Education between
Africa, Asia, Latin America and Europe
(CODOC)
A. Kraśniewski - 18
EUA Council for Doctoral Education
EUA-CDE
powołanie – styczeń 2008 r.
 członkostwo – 1200 euro/rok (dla uczelni EUA)
 korzyści




regularna informacja (biuletyn elektroniczny, e-maile)
możliwość udziału w projektach badawczych
warsztaty, seminaria, szkoły letnie/zimowe, doroczna
konferencja tematyczna, spotkania robocze
http://www.eua.be → EUA Membership and Services
→ EUA Council for Doctoral Education
EUA Doctoral Week: Global Perspectives,
Funding of Doctoral Education and Quality Assurance,
Sztokholm, 23-27 września 2012 r.
A. Kraśniewski - 19
EUA-CDE: Salzburg II
Salzburg Principles (2005)
Salzburg II
projekt EUA-CDE (2010-)
A. Kraśniewski - 20
Salzburg II
CEL: nowe spojrzenie na postulaty z 2005 r.

potwierdzenie szczególnego statusu kształcenia
na poziomie doktorskim
proces reformowania 
kopiowanie rozwiązań stosowanych na poziomie
studiów I i II stopnia

upowszechnienie rozwiązań (zróżnicowanych)
wynikających z doświadczeń i dobrych praktyk

kluczowe zagadnienia
 zapewnianie jakości
 dostosowanie do zróżnicowanych karier
 internacjonalizacja i mobilność
A. Kraśniewski - 21
Studia doktoranckie:
nowe regulacje prawne, nowe rozwiązania
a jakość kształcenia
- kontekst międzynarodowy (europejski)
Andrzej Kraśniewski
Politechnika Warszawska
ekspert boloński
Seminarium Bolońskie dla prorektorów, 26 czerwca 2012 r.
A. Kraśniewski - 22