Gospodarka - główne wskaźniki makroekonomiczne

Gospodarka - główne wskaźniki
makroekonomiczne
2015-12-17 23:24:53
2
Pod względem rozwoju gospodarczego, z uwagi na koncentrację przemysłu maszynowego, Białoruś była
uważana za jedną z lepiej rozwiniętych republik radzieckich. Po rozpadzie ZSRR gospodarka białoruska, podobnie
jak innych krajów obszaru b. ZSRR, przeżyła okres silnej recesji. W roku 1996 regres został powstrzymany i
rozpoczęła się faza wzrostu gospodarczego. W latach 2000-2003 gospodarka Białorusi rozwijała się w tempie 4,7
- 6,8 % rocznie. Największy wzrost PKB odnotowano w 2008 roku, kiedy wyniósł on 10,2%. W ciągu ostatnich lat
polityka rządowa stymulowała wzrost popytu wewnętrznego i eksportu z wykorzystaniem kredytów bankowych.
W efekcie nastąpiło wyraźne zwiększenie nakładów inwestycyjnych, a przez to wzrost produkcji przemysłu i
rolnictwa.
od względem rozwoju gospodarczego, z uwagi na koncentrację przemysłu maszynowego, Białoruś była uważana
za jedną z lepiej rozwiniętych republik radzieckich. Po rozpadzie ZSRR gospodarka białoruska, podobnie jak
innych krajów obszaru b. ZSRR, przeżyła okres silnej recesji. W roku 1996 regres został powstrzymany i
rozpoczęła się faza wzrostu gospodarczego. W
latach 2000-2003 gospodarka Białorusi rozwijała się w tempie 4,7 - 6,8 % rocznie. Największy wzrost PKB
odnotowano w 2008 roku, kiedy wyniósł on 10,2%. W ciągu ostatnich lat polityka rządowa stymulowała wzrost
popytu wewnętrznego i eksportu z wykorzystaniem kredytów bankowych. W efekcie nastąpiło wyraźne
zwiększenie nakładów inwestycyjnych, a przez to wzrost produkcji przemysłu i rolnictwa.
Prowadzona w latach 2008-2010 polityka ekonomiczna państwa zakończyła się, zresztą zgodnie z
oczekiwaniami, ostrym kryzysem finansowym w 2011 roku. Rubel białoruski był w ciągu roku dwukrotnie
dewaluowany, inflacja wyniosła 108,7%, a dochody ludności w ujęciu dolarowym spadły o ponad połowę.
Pomimo podawanego przez oficjalną statystykę wzrostu podstawowych wskaźników makroekonomicznych,
gospodarkę białoruską nadal cechuje niepełna stabilność z uwagi na brak
reform rynkowych, bariery biurokratyczne, znaczne koszty świadczeń socjalnych ponoszone przez białoruskie
przedsiębiorstwa, brak przyjrzystego systemu prywatyzacji oraz utrzymywanie administracyjno-nakazowego
systemu zarządzania gospodarką.
Struktura branżowa PKB Białorusi:
Przemysł - 31,7%
Rolnictwo - 8,4%
Budownictwo - 6,9%
Handel; naprawa samochodów i inne - 14,3%
Transport i łączność - 7,1%
Podatki netto na artykuły żywnościowe- 12,8%
Przemysł
Przemysł generuje ok. 31,7 % PKB i stanowi podstawę gospodarki Białorusi. Białoruś dysponuje dużym, chociaż w
znacznej mierze przestarzałym potencjałem wytwórczym, w miarę wykwalifikowaną siłą roboczą oraz
dynamicznym potencjałem badawczo-naukowym. Do 1991 roku białoruski przemysł (zwłaszcza maszynowy,
chemiczny, petrochemiczny i przemysł lekki) był ściśle powiązany z gospodarką Związku Radzieckiego.
Republika Białorusi nadal przoduje wśród krajów WNP w produkcji nawozów potasowych, kombajnów zbożowych,
roztrząsaczy do nawozów organicznych i przemysłowych maszyn do szycia. Zajmuje drugie miejsce w produkcji
ciężarówek, traktorów, włókien sztucznych, motocykli i drewna.
3
Rolnictwo i leśnictwo
Ziemie uprawne zajmują 8,87 mln ha czyli około 43% powierzchni kraju. Uprawia się głównie zboża (jęczmień,
żyto, pszenicę, pszenżyto), ziemniaki, buraki cukrowe, warzywa i len. W ciągu ostatnich lat duże znaczenie
nabiera uprawa rzepaku. Na Białorusi hoduje bydło, trzodę chlewną i drób. Największy areał upraw stanowią
zboża (46,7 %) oraz rośliny pastewne (35,2 %), uprawy ziemniaków zajmują 5,8% obszaru upraw. Większość
produkcji (ponad 76%) przypada na gospodarstwa państwowe oraz duże gospodarstwa farmerskie. Z około 2500
państwowych i kolektywnych gospodarstw istniejących na początku lat 90-tych w ciągu ostatnich 15 lat
zreorganizowano lub przekształcono w różnego rodzaju spółki i przedsiębiorstwa rolne zaledwie kilka procent
ogólnej liczby tych podmiotów. Ustawodawstwo nie sprzyja indywidualnym rolnikom, a pomoc ze strony państwa
jest znikoma i jest niewspółmierna do pomocy dla kołchozów i sowchozów. Pomoc dla państwowych gospodarstw
jest dwojakiego rodzaju: bezpośrednia - z dotacji budżetowych lub pośrednia - w postaci nisko oprocentowanych
kredytów bankowych. Niezreformowane rolnictwo stanowi istotne obciążenie dla finansów państwa i zagrożenie
dla stabilnego rozwoju gospodarki. W związku z przystąpieniem Białorusi do Wspólnego Obszaru Gospodarczego,
Białoruś jest zobowiązana do zmniejszenia pomocy publicznej dla sektora rolnego do 2017 r. z 17% do 10%
wartości produkcji tego sektora.
Białoruś posiada obszary leśne, zajmujące 39,1 % powierzchni kraju. Największe zbiorowiska leśne stanowią
puszcze: Grodzieńska, Nalibocka i Białowieska, rozciągające się wzdłuż granicy z Polską. Leśnictwo zajmuje
ważną pozycję w gospodarce. Oprócz drewna, lasy dostarczają owoców leśnych (jagody, jeżyny, borówki),
grzybów, ziół i miodu. Bogaty jest też zwierzostan (łosie, dziki, bobry, żubry, jenoty), sprzyjający rozwojowi
myśliwstwa.
Handel i usługi
Handel i usługi w Republice Białorusi są jedynym sektorem, w którym przeważa własność prywatna (83,3 %) - wg
danych Belstatu. Własność państwową stanowi tu tylko 10,8 %, a własność inwestorów zagranicznych 5,9 %.
Ponad połowa podmiotów handlowych i usługowych na Białorusi zlokalizowana jest w stolicy kraju, Mińsku.
Transport i komunikacja
Transport odgrywa ważną rolę w gospodarce Białorusi. Białoruś posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę
transportową, na którą składają się magistrale kolejowe i kołowe, wewnętrzne drogi wodne, a także ropo- i
gazociągi. Białoruś leży na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych północ-południe oraz wschódzachód, prowadzących z krajów Europy Zachodniej i Środkowej przez Rosję do Azji. Przez terytorium kraju
transportuje się około 80 % obrotu towarowego pomiędzy Europą a Rosją.
Handel zagraniczny
Głównym partnerem handlowym pozostaje Rosja, na którą przypada około 50% obrotu towarowego z zagranicą.
(Obroty handlu zagranicznego Białorusi oraz wykaz partnerów handlowych za 2011 r. można znaleźć w zakładce
Białoruś - Gospodarka-handel zagraniczny http://www.minsk.trade.gov.pl/pl/belarus/article/detail,1717,Gospodarka_-_handel_zagraniczny.html).
Wbrew powszechnym obawom, rozszerzenie Unii Europejskiej nie przyniosło negatywnych skutków w sferze
handlu i współpracy gospodarczej Białorusi z państwami, które po 1 maja 2004 roku weszły w skład tego
ugrupowania. Wysoka dynamika eksportu Białorusi do tych państw jest m.in. efektem przyjęcia przez nowych
członków UE unijnej taryfy celnej i unijnego systemu preferencji, z którego jednak w 2007 roku Białoruś została
wyłączona.
4
Informacje kwartalne dot. podstawowych wskaźników makroekonomicznych gospodarki Białorusi podane są w
poniższych plikach.
5