Białoruś. Brama na Wschód otwiera się dla polskich przedsiębiorców

Nowe rynki
Białoruś
brama na wschód otwiera się dla polskich przedsiębiorców
Bartosz Mendyk
Warto także zwrócić uwagę na dobre oceny dawane Białorusi przez Bank Światowy.
Według wskaźnika Doing Business zajmuje
ona wysokie 57. miejsce. Dla porównania
Polska jest na 32. miejscu.
Dla osób zainteresowanych ulokowaniem
inwestycji na Białorusi dobrą wiadomością
jest to, że procedury związane z zakupem
ziemi są oceniane jako trzecie na świecie.
Z kolei dla osób pragnących zajmować się
wyłącznie handlem, znaczące jest to, że
w zakresie egzekucji kontraktów kraj ten
oceniono jako siódmy na świecie.
Białoruś i Unia Europejska
Rok 2014 może być przełomowy w stosunkach handlowych Białorusi z państwami
Unii Europejskiej. Kraj ten nie jest objęty
sankcjami UE i pragnie utworzyć swoisty
korytarz dla towarów z Europy Zachodniej,
zwłaszcza produktów spożywczych. Poszczególne zakłady produkcyjne i hurtownie już się przygotowują do skorzystania
z możliwości współpracy z przedsiębiorstwami białoruskimi. Przykładowo, prawo
importu europejskiego mleka dostało
13 zakładów mleczarskich z Białorusi.
Szukając partnerów dla importu – eksportu warto odwiedzić strony targów:
● ZAO MinskExpo, http://www.minskexpo.com/,
● V/k Belexpo http://www.belexpo.by/,
● BelInterExpo UP, http://www.cci.by/,
● V/k Expoforum, http://www.expoforum.by/,
● T&C JSC, http://www.tibo.by/,
● V/k Asunta, http://www.asunta.by/.
Działalność gospodarcza
Polscy importerzy zainteresowani sprowadzaniem towarów z Białorusi powinni
zwrócić się o pomoc do Wydziału Promocji
Handlu Ambasady Białorusi w Warszawie;
Aleksandr Averyanov, Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Republiki Białoruś
w Rzeczpospolitej Polskiej
Będąc bezpośrednim wschodnim sąsiadem Polski, Białoruś ma dobre doświadczenie, jeśli chodzi o współpracę z polskim biznesem w wielu branżach. W 2013 r. obrót handlowy między krajami osiągnął prawie 2,4 mld USD. Polska jest siódmym co do wielkości partnerem handlowym
Białorusi. W roku ubiegłym polscy przedsiębiorcy zainwestowali w gospodarkę białoruską ponad
180 mln USD. Nie ulega jednak wątpliwości, że potencjał polsko-białoruskiej współpracy gospodarczej jest znacznie większy. Na Białorusi działa obecnie 360 firm z udziałem polskiego kapitału.
W obecnej sytuacji geopolitycznej znacząco możemy pomóc polskim przedsiębiorcom. W szczególności owoce z Polski, które nie mogą być wwożone do Rosji z Białorusi, poprzez przetworzenie mogą zostać wwiezione w postaci
soków, dżemów czy jedzenia dla dzieci. Nasz kraj może pomóc polskim przedsiębiorcom przetrwać rosyjskie embargo na owoce.
Jednakże współpraca obu państw nie musi się ograniczać tylko do rolnictwa. Zapewniam, że na zagraniczne inwestycje czekają też
takie branże, jak: farmaceutyka, biotechnologia, IT i transport.
Chciałem zwrócić także uwagę, że Białoruś dysponuje dobrze rozwiniętą infrastrukturą transportową i logistyczną; mam na myśli
rozgałęzioną sieć transportu drogowego, kolejowego i lotniczego. Autostrady biegnące przez kraj tworzą zasadniczy element europejskiego systemu transportowego. Rocznie przez Białoruś przepływa ponad 100 mln ton towarów europejskich, z czego około
90% – między Rosją a UE. Jednak potencjał tranzytowy Białorusi nie jest do końca zrealizowany; szacuje się, że białoruskie korytarze
transportowe są wykorzystywane na poziomie 25–40% ich realnej możliwości.
Ostatecznie polskim przedsiębiorcom Białoruś oferuje wyjątkową okazję do przyspieszenia rozwoju biznesu związanego udziałem
w prywatyzacji kraju. Dzisiaj do sektora państwowego należy około 70% produkcji przemysłowej. W przeciwieństwie do Rosji oraz
innych krajów Wspólnoty Niepodległych Państw i Europy Wschodniej Białoruś zachowała największe krajowe przedsiębiorstwa we
własności państwowej.
22
Biuletyn euro info (11)
Fot. Ambasada Republiki Białoruś w RP
Białoruś, chociaż to sąsiad Polski, nie jest
w naszym kraju znana zbyt dobrze. Tymczasem przedsiębiorcy, którzy prowadzą
tam interesy, bardzo chwalą sobie to państwo. Jest to spowodowane ciągłym poprawianiem warunków inwestycyjnych dzięki
wykorzystaniu tradycyjnych zalet Białorusi.
Zalicza się do nich strategiczne położenie
geograficzne, wysoko wykwalifikowaną
siłę roboczą, techniczne zaawansowanie
przedsiębiorstw, stabilną sytuację społeczno-ekonomiczną i konsekwentną politykę
gospodarczą nastawioną na liberalizację
rynku i rozwój instytucji finansowych.
Nowe rynki
z kolei eksporterzy – do Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP
w Mińsku. Wydział Promocji Handlu przyjmuje zapytania pod adresem: poland@
mfa.gov.by, [email protected]. Oferty
białoruskich przedsiębiorstw znajdują się
na stronie www.by.all.biz. Warto ponadto
zwrócić uwagę na katalog „Kompanie, towary, usługi” (www.b-info.by/catalogue/
export/) oraz Katalog „Biznes-Eksport”
(www.export.by).
Podstawowymi przepisami prawnymi
w zakresie działalności inwestycyjnej na
Białorusi są:
●Ustawa nr 53-3 Republiki Białoruś „O inwestycjach” z dnia 12 lipca 2013 r.,
●Ustawa nr 63-3 Republiki Białoruś
„O koncesjach” z dnia 12 lipca 2013 r.,
●D ekret Prezydenta Republiki Białoruś
Nr 10 „O utworzeniu dodatkowych
warunków dla działalności inwestycyjnej na Białorusi” z dnia 6 sierpnia
2009 r.,
●Dekret Prezydenta Republiki Białoruś
nr 450 w sprawie zniesienia licencji na
16 rodzajów działalności z dnia 1 września 2010 r.,
●Kodeks Cywilny Republiki Białoruś z dnia
7 grudnia 1998 nr 218-З,
●Ustawa z dnia 9 grudnia 1992 r „O spółkach gospodarczych”,
●Dekret Prezydenta Republiki Białoruś
nr 1, „O państwowej rejestracji i likwidacji spółek gospodarczych” z dnia
16 stycznia 2009 r.
Zgodnie z pierwszym wymienionym aktem inwestycjami są aktywa lub inne prawa, które należą do inwestora:
●ruchomości i nieruchomości oraz kapitał (pożyczki, kredyty i inne fundusze),
odsetki od kapitału, udziały w aktywach
organizacji komercyjnych założonych
na Białorusi,
●inne prawa, które można wycenić, z wyjątkiem tych, które nie zostały dopuszczone do obiegu,
●przedmioty wycofane z obiegu, posiadające jednak wartość pieniężną.
Rys. Bartosz Bartosiński
Na stronie WPHI http://minsk.trade.gov.
pl można znaleźć zapytania ofertowe
białoruskich firm, propozycje współpracy w zakresie handlu (potencjalni
dystrybutorzy), informacje dotyczące
rynku oraz kontakty do kancelarii prawnych działających w Mińsku w języku
polskim.
Polityka UE wobec Białorusi
Politykę Unii Europejskiej wobec Białorusi
należy uznać za wielowymiarową. Z jednej
strony ze względu na aspekty polityczne te relacje są trudne. Sankcje nałożone
przez UE wobec Białorusi zostały przedłużone do 31 października 2015 r. Dotyczą one
przemysłu zbrojeniowego. W komunikacie
Rady UE zaznaczono, że na Białorusi nadal
są więźniowie polityczni, a sytuacja w sferze
praw człowieka nie poprawiła się w znaczącym stopniu. Jednocześnie skrócono listę
osób i instytucji objętych sankcjami, uznając, że nie ma podstaw, by niektóre z nich
nadal były obiektem restrykcji. Z listy usunięto 24 osoby (wcześniej 143) i siedem
firm (wcześniej 25).
Nie jest to jednak pełny obraz relacji. Białoruś nie zaangażowała się w spór „ukraiński”
pomiędzy Unią Europejską i USA a Rosją.
W związku z tym na Białoruś nie zostały nałożone sankcje przez UE; Białoruś również
nie nałożyła sankcji na towary unijne. Ponadto mimo że co do zasady Mińsk popiera
integrację w ramach Unii Euroazjatyckiej1,
jest zauważalne wyłamywanie się i działanie niezgodne z oczekiwaniami Kremla.
Władze Białorusi nawet nie próbują ukryć,
że Mińsk chce pomóc krajom UE obejść
embargo nałożone przez Moskwę i umożliwić wysyłanie przez Białoruś odpowiednio
przetworzonych produktów do Rosji i innych państw Unii Euroazjatyckiej. (Rosselhoznadzor2 poinformował już kilkakrotnie,
że przechwycił towary, które nie zostały odpowiednio przetworzone na Białorusi.).
Minister Gospodarki Republiki Białoruś
Nikołaj Snopkov stwierdził, że zagadnienia reeksportu zostały omówione
z przedstawicielami Euroazjatyckiej
Wspólnoty Gospodarczej3 i nie usłyszał
z ich strony żadnego sprzeciwu. W jego
opinii Rosja i inni członkowie Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej są gotowi wpuścić na swoje terytorium mleko,
warzywa, owoce i inne produkty spożywcze z Europy – wraz z możliwością
reeksportu. Wydaje się zatem, że tuż za
polską wschodnią granicą istnieje brama, która otwiera się na oścież dla europejskich wyrobów.
Polska i Białoruś
Zagadnienia związane z obejściem sankcji były tematem spotkania wicepremiera
i ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego z wicepremierem Białorusi Michaiłem Rusym, które odbyło się na początku
października. Wniosków ze spotkania jest
kilka.
Po pierwsze Białoruś jest gotowa od razu
wznowić kontakty i pomóc polskim przedsiębiorcom poprzez przetworzenie towarów na terenie swojego kraju. Po drugie
oba kraje natychmiast wznawiają współpracę w wielu dziedzinach – od ruchu
granicznego do wymiany gospodarczej.
Sfery te dotychczas pozostawały uśpione.
Strona polska wyraziła zainteresowanie
współpracą w sektorze rolno-spożywczym
i przetwórstwie spożywczym, energetyce
(w tym OZE i efektywności energetycznej)
oraz transporcie i logistyce.
Biuletyn euro info (11)
23
Nowe rynki
Wpływ Unii Celnej oraz EUG
na polskich przedsiębiorców
Licencje w imporcie i eksporcie
oraz certyfikacja
Spółka z udziałem
zagranicznym
Białoruś wraz z Rosją oraz Kazachstanem
tworzą Unię Celną oraz Jednolity Obszar
Gospodarczy. Pomiędzy tymi krajami nie
ma kontroli celnej, a zatem białoruskie towary mogą bez żadnych przeszkód trafiać
na rosyjski rynek. Jest to ważna informacja
dla polskich przedsiębiorców zainteresowanych współpracą z Białorusinami.
Licencjonowaniem jest objętych 37 rodzajów działalności gospodarczej (np. handel
napojami alkoholowymi i wyrobami tytoniowymi, wysyłanie obywateli Białoruskich do pracy za granicę), które zostały
określone w Dekrecie Prezydenta Republiki Białoruś nr 450. Koszt licencji wynosi
równowartość 75 EUR. Są one wydawane
na okres od 5 do 10 lat. Licencje eksportowe i importowe są wydawane przez Ministerstwo Handlu.
Spółki z udziałem zagranicznym występują najczęściej w formie joint venture, której
kapitał zakładowy stanowią udziały inwestorów zagranicznych oraz białoruskich
osób fizycznych i prawnych. Jest to osoba
prawna, w której kapitale zakładowym
wartość inwestycji zagranicznych wynosi
równowartość 20 000 USD. Jej podstawowym celem jest uzyskanie zysków.
Nie przewidziano żadnych ograniczeń
w zakresie ubiegania się o wydanie licencji przez osoby prawne z siedzibą poza
granicami Białorusi. Mogą one zwracać
się z wnioskiem o wydanie im licencji na
równi z rezydentami, pod warunkiem
spełnienia stawianych wymogów (np. prowadzenia działalności gospodarczej w formie osoby prawnej lub jednoosobowej
działalności gospodarczej). Poszczególne
towary przy wprowadzaniu do obrotu na
terytorium Białorusi wymagają świadectwa urzędu dozoru przemysłowego – Gospromnadzoru. Wykaz towarów oraz informacje dotyczące procedury otrzymania
certyfikatu znajdują się na stronie: http://
gospromnadzor.by/rus/sertifikaciia/
Podstawowym aktem prawnym (obok kodeksu cywilnego) regulującym powołanie
sp. z o.o. jest ustawa o spółkach gospodarczych, a także dekret prezydencki o rejestracji i likwidacji spółek gospodarczych.
W celu zawiązania spółki założyciele zawierają umowę założycielską oraz zatwierdzają statut spółki. Umowa jest dokumentem założycielskim.
1 stycznia 2015 r. na bazie Unii Celnej
i Jednolitego Obszaru Gospodarczego powstanie Euroazjatycka Unia Gospodarcza
(EUG). Będzie to struktura otwarta także na
inne państwa. Swój akces zgłosiły już Armenia i Kirgistan. Traktat założycielski zobowiązuje sygnatariuszy do zapewnienia
swobodnego przepływu towarów, usług,
kapitału i siły roboczej. Strony zobowiązały
się również do prowadzenia uzgodnionej
polityki w kluczowych sektorach gospodarki – energetyce, przemyśle, rolnictwie
i transporcie.
Na kształt Komisji Europejskiej zostanie
powołana Specjalna Euroazjatycka Komisja Gospodarcza. Jej głównym celem jest
zapewnienie warunków funkcjonowania
i rozwoju Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, zawierającej w sobie Unię Celną.
Komisja ma opracowywać propozycje
w dziedzinie integracji w ramach organizacji, zapewnić warunki makroekonomiczne
niezbędne do stworzenia Euroazjatyckiej
Unii Gospodarczej w 2015 r.
W zakładce: http://www.tsouz.ru/db/
techregulation/ znajduje się rejestr jednostek certyfikujących i laboratoriów
badawczych Unii Celnej. Oceniają one
przestrzeganie przepisów technicznych oraz prowadzą ocenę zgodności
wyrobów z etykietą.
Nieoficjalne tłumaczenie kodeksu celnego Unii Celnej na język angielski:
http://www.tsouz.ru/Docs/kodeks/
Documents/TRANSLATION%20CUC.
pdf. Kodeks ten reguluje większość zagadnień związanych z importem. Natomiast świadczenia dotyczące robót
i usług na terytorium Federacji Rosyjskiej, podstawy opodatkowania, stawki
i procedury ładowania, zachęty podatkowe (np. zwolnienie z podatku), są
określane zgodnie z ustawodawstwem
Federacji Rosyjskiej.
24
Biuletyn euro info (11)
Elementem charakterystycznym dla Białorusi było wprowadzenie obowiązkowej
certyfikacji towarów konsumpcyjnych,
robót i usług. Towary i surowce do ich produkcji muszą mieć certyfikat bezpieczeństwa dołączony do każdej partii towarów
wwożonych na terytorium Białorusi.
Wykaz wszystkich akredytowanych organizacji ds. certyfikacji:
http://www.bsca.by/Ru/reestr-akkr-organ/
Białoruska Uniwersalna Giełda Towarowa (informacje i wzory dokumentów):
http://www.butb.by
Ministerstwo Handlu:
http://www.mintorg.gov.by/
Formy prowadzenia
działalności gospodarczej
Wśród różnych form prowadzenia działalności gospodarczej niektóre są warte
szczególnej rekomendacji. Podpisując
każdą umową, należy skonsultować się
z miejscowym prawnikiem, ze względu na
specyfikę miejscową prawa spółek. Może
być bowiem tak, że np. dyrektor generalny biura będzie miał więcej uprawnień
w spółce niż jej właściciel.
Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością
Spółkę mogą zawiązać co najmniej dwie
osoby. Maksymalna liczba wspólników to
pięćdziesiąt osób. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki i ponoszą
ryzyko w związku z działalnością spółki jedynie do wysokości wartości wniesionych
udziałów. Udziałowcy, którzy nie w pełni
pokryli udziały, odpowiadają w sposób solidarny proporcjonalnie do wysokości nie
wniesionego wkładu.
Powołując spółkę, ważne jest, aby określić
sposób wyznaczania i odwoływania organów wykonawczych oraz funkcjonowania
komisji rewizyjnej. Ostatecznie warto ustalić, czy udziały mogą być dziedziczone.
Kapitał zakładowy spółki dzieli się na
udziały o wysokościach określonych w dokumentach założycielskich. Wysokość
udziałów nie musi być równa. Przepisy nie
określają wysokości minimalnego kapitału
zakładowego; definiują go wspólnicy.
Spółka akcyjna
Spółką akcyjną jest spółka, której kapitał
zakładowy dzieli się na akcję o równej
wartości nominalnej, a akcjonariusze nie
odpowiadają za zobowiązania spółki i ponoszą ryzyko szkody w związku z działalnością spółki jedynie do wysokości wartości przysługujących im akcji.
Spółki akcyjne dzielą się na otwarte i zamknięte. W spółce otwartej akcjonariusze
mogą rozporządzać akcjami bez zgody in-
Nowe rynki
nych; w spółce zamkniętej zbycie akcji jest
możliwe tylko za zgodą innych akcjonariuszy na rzecz określonych osób. Spółkę
akcyjną mogą zawiązać co najmniej dwie
osoby. Aby tego dokonać, założyciele zawierają umowę na piśmie o jej utworzeniu.
Dokumentem założycielskim jest statut
spółki. Wysokość minimalnego kapitału
zakładowego spółki typu zamkniętego
wynosi równowartość ok. 3692 PLN; wysokość minimalnego kapitału zakładowego
spółki typu otwartego to równowartość
ok. 14 854 PLN.
Rejestracja osoby prawnej
Statut spółki wymaga sporządzenia go
w zwykłej formie pisemnej. Wniosek o rejestrację spółki powinien być sporządzony według określonego wzoru oraz podpisany przez wszystkich założycieli lub
ich pełnomocników. W przypadku gdyby
założyciele (pełnomocnicy) nie złożyli
swoich podpisów w obecności pracownika urzędu rejestrowego, musiałyby one
być uwierzytelnione notarialnie. Pracownik urzędu rejestrowego, który przyjmuje
dokumenty, powinien złożyć na statucie
pieczątkę¸ która potwierdza fakt dokonania rejestracji. Data pieczęci na statucie
stanowi datę dokonania rejestracji osoby
prawnej.
Przedstawicielstwo i oddział
Przedstawicielstwo to jednostka, która mieści się poza terytorium państwa,
w którym normalnie prowadzi ono swoją
działalność gospodarczą. Zadaniem przedstawicielstwa jest reprezentowanie i chro-
Fot. Bartosz Bartosiński
Aktu zarejestrowania podmiotów gospodarczych z udziałem zagranicznym
dokonuje komitet wykonawczy obwodu.
(W Mińsku – Komitet Wykonawczy Miasta,
czyli „Ispołkom”). Opłata rejestracyjna z tytułu rejestracji spółki wynosi na Białorusi
ok. 178 PLN.
nienie interesów firmy oraz dokonywanie
w jej imieniu czynności prawnych. Nie ma
ono natomiast osobowości prawnej; działa
na podstawie regulaminu zatwierdzonego
przez osobę reprezentowaną.
Oddział jest zobowiązany do złożenia
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
wniosku o rejestrację. Ze względu na cenę
założenia te formy działalności są szczególnie atrakcyjne dla polskich przedsiębiorców.
Do wniosku należy załączyć następujące
dokumenty:
●dokumenty założycielskie podmiotu zagranicznego,
●wyciąg z rejestru sądowego podmiotu
zagranicznego,
●pełnomocnictwo dla kierownika przedstawicielstwa,
●regulamin przedstawicielstwa,
Przed złożeniem wniosku o rejestrację w organie rejestrowym wspólnicy powinni:
Do wniosku o rejestrację należy załączyć
następujące dokumenty:
1) uzgodnić z organem rejestrowym nazwę spółki (nie może powtarzać już istniejących nazw),
2) zlokalizować siedzibę spółki (wynająć
lokal),
3) powziąć uchwałę o utworzeniu spółki,
4) opracować statut,
5) wnieść udziały w wysokości określonej
prawem lub statutem.
1) dwa egzemplarze statutu oraz jego
wersję elektroniczną,
2) dla wspólnika polskiego – wyciąg z rejestru sądowego lub kopię paszportu
wraz z tłumaczeniem przysięgłym,
3) dowód dokonania opłaty skarbowej
z tytułu rejestracji podmiotu.
●pełnomocnictwo dla osoby fizycznej re-
prezentującej na Białorusi podmiot prawa zagranicznego w zakresie otwarcia
przedstawicielstwa,
●potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości ok. 2317 PLN.
Ustawowy termin rejestracji przedstawicielstwa wynosi dziesięć dni od dnia złożenia dokumentów. Zaświadczenie stanowi
podstawę do uzyskania wiz dla obcokrajowców, uzyskania pozwolenia na pracę,
założenia rachunków bankowych, tymczasowego wwozu mienia niezbędnego
do funkcjonowania przedstawicielstwa,
rejestracji samochodów.
Specyfika kontraktów
handlowych
Na Białorusi uznaje się wyłącznie umowy w formie pisemnej. Konieczne jest
postawienie na niej pieczątki obydwóch
stron umowy pod rygorem nieważności.
Pieczątka jest w ogóle elementem, na
który kontrahenci będą zwracać uwagę.
Pewną różnicą w stosunku do polskiego
porządku prawnego jest to, że reprezentacja osoby prawnej z reguły przysługuje
jednej osobie, chyba że inaczej stanowi
statut tego podmiotu. Różni się również
pełnomocnictwo, dlatego należy zwracać na nie szczególną uwagę. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na
piśmie i opatrzone pieczątką firmową.
Jego termin nie może przekroczyć trzech
lat, a jeśli tego nie określono – wynosi on
Biuletyn euro info (11)
25
Nowe rynki
rok od dnia wystawienia. Pełnomocnictwo nieopatrzone datą jest nieważne.
Wybór białoruskiego prawa i sądu kraju kontrahenta może być korzystniejszy,
gdy egzekucja wobec wierzyciela będzie
prowadzona na Białorusi. Sąd miejscowy
wyda bowiem wyrok, który bez czynności
dodatkowych można skierować do miejscowego komornika. Warto wspomnieć, że
egzekucja wierzytelności na Białorusi i tak
jest bardzo szybka – to państwo zajmuje
pod tym względem 7. miejsce na świecie.
Sama egzekucja wynosi średnio ok 90. dni.
Całościowy proces od momentu wniesienia pozwu do sądu do egzekucji przeciętnie trwa ok. 270 dni.
Do najważniejszych obowiązków eksportowych zalicza się:
●oznaczenie w umowie eksportowej
terminu zapłaty nie późniejszego niż
90 dni od wysyłki towaru lub od dnia
wykonania usług,
●odsprzedaż bankom 30% wpływów walutowych po kursie Narodowego Banku Republiki Białoruś w ciągu 7 dni od
wpływu należności na jego rachunek,
●termin zakończenia operacji zagranicznych wynosi 60 dni (przy imporcie),
a importer jest zobowiązany zapewnić
w tym czasie wwóz towaru na terytorium Białorusi. Importer powinien
opłacić cło towaru po jego rozliczeniu
na Białorusi. W większości przypadków
importer nie może dokonać zaliczki.
Specjalne strefy ekonomiczne
i obszary wiejskie
Dla polskiego eksportera dosyć istotny
jest fakt, że rosyjski system prawny definiuje odrębnie takie pojęcia jak zagranica „bliższa” oraz „dalsza”. Ta pierwsza – to
kraje WNP; ta druga – pozostałe państwa
świata. Towary i usługi przedsiębiorstwa
z zagranicy bliższej (a więc np. z Białorusi)
są traktowane jako preferencyjne. Dlatego
tak istotne jest, żeby wobec zagrożenia objęcia wielu towarów embargiem przenieść
choćby części produkcji na Białoruś. Najlepiej do Specjalnych Stref Ekonomicznych
(SSE) w Grodnie albo w Brześciu, które specjalizują się w obsłudze przedsiębiorców
z Polski. Aspekt geograficzny również ma
swoje znaczenie; są one bowiem usytuowane przy samej granicy z Polską.
W SSE często nie trzeba ponosić kosztów
inwestycji związanej z postawieniem budynku, w którym będzie się odbywała
26
Biuletyn euro info (11)
produkcja. Władze strefy często są w stanie odsprzedać stary zakład do remontu,
który będzie się nadawał do powyższego
celu. Dzięki temu finalny produkt będzie
miał otwartą drogę na rynek prawie całego b. ZSRR, a zwłaszcza do Rosji.
●ceł
na urządzenia wykorzystywane
w produkcji (lista takich urządzeń jest
zamknięta) pod warunkiem, że podmiot
będzie używać takiego sprzętu przez
pięć lat w swoim przedsiębiorstwie.
Inną zaletą SSE jest to, że przedsiębiorca
z Polski wywożąc produkty/prefabrykaty
z terenu UE, jest zwolniony z VAT. Dodatkowo, jeżeli towar od razu jedzie do SSE,
(Grodno lub Brześć) to jest on także zwolniony z opłat celnych na granicy białoruskiej. Jeżeli gotowy produkt opuści teren
Białorusi, to również obciążany jest stawką
0% NDS (białoruski odpowiednik podatku
VAT).
Dla polskiego eksportera
dosyć istotny jest fakt, że
rosyjski system prawny
definiuje odrębnie takie
pojęcia jak zagranica
„bliższa” oraz „dalsza”.
Ponadto przedsiębiorcy operujący w SSE
przez 5 lat – nie płacą podatku dochodowego oraz kilku innych danin. Nieopodatkowany jest przykładowo dochód ze
sprzedaży płodów rolnych, artykułów
żywnościowych dla dzieci oraz innowacyjnych towarów własnej produkcji wg
listy zatwierdzonej przez Radę Ministrów
Białorusi.
Są także i inne korzyści. Przedsiębiorstwa
mogą ubiegać się o zwolnienia podatkowe w zakresie podatku dochodowego od
osób prawnych, pod warunkiem że:
●prowadzą odrębną rachunkowość w zakresie przychodów i rozchodów poniesionych w związku z operowaniem na
terytorium wiejskim,
●uzyskają certyfikat własnej produkcji
wystawiony przez Białoruską Izbę Gospodarczą i przedstawią go lokalnym
władzom. n
W siedzibie SSE można dokonać wszystkich formalności – założyć działalność gospodarczą/oddział, uzyskać pozwolenie na
budowę itd. Administracja SSE na bieżąco
stara się pomagać rozwiązywać problemy,
z którymi styka się przedsiębiorca. W parlamencie białoruskim została uchwalona ustawa, która dla inwestorów (w tym
z Polski) oraz pracowników wyspecjalizowanych znosi obowiązek posiadania wiz.
W samym Brześciu operuje już 82 przedsiębiorców z zagranicy, w tym 10 z Polski,
co stanowi 12% kapitału strefy.
Bartosz Mendyk
Kancelaria Ius Europae
1
Obszary wiejskie
Ustawodawstwo Białorusi przewiduje, że
ulgi podatkowe można uzyskać nie tylko
w SSE, ale również dzięki inwestycjom na
obszarach wiejskich lub w średnich i małych miastach. Przedsiębiorcy mogą być
zwolnieni z:
●podatku dochodowego od osób fizycznych, (przez siedem lat od rejestracji
działalności),
●podatku od nieruchomości mieszczących się na przedmiotowym obszarze,
●obowiązku państwowego uzyskania
specjalnych uprawnień (licencji),
●obowiązkowej sprzedaży waluty obcej
otrzymanej w ramach transakcji od białoruskich nierezydentów,
2
3
nia Gospodarcza Rosji, Białorusi oraz KazachU
stanu, która powstanie w 1 styczniu 2015 r.
(stosowne dokumenty już są podpisane) oparta na Euroazjatyckiej Wspólnocie Gospodarczej, Unii Celnej Białorusi, Kazachstanu i Rosji
opierająca się na swobodzie przepływu osób,
usług oraz kapitału i Unii Celnej. Jest to organizacja wyłącznie ekonomiczna.
Rosyjska Służba Nadzoru Weterynaryjnego
i Fitosanitarnego.
ros. Евразийское экономическое сообщество, ЕврАзЭС, jest to organizacja skupiająca
pięć państw (Rosja, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan) związanych unią celną.
EaWG została powołana 10 października 2000
w Biszkeku.