Europejski projekt doskonalenia zawodowego nauczycieli z zakresu

EUROPEJSKI PROJEKT DOSKONALENIA ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI
Z ZAKRESU EDUKACJI NAUK PRZYRODNICZYCH OPARTEJ NA METODZIE BADAWCZEJ
- INQUIRY-BASED SCIENCE EDUCATION (IBSE)
Wsparcie edukacji w dziedzinie przedmiotów przyrodniczych
jako sposób zwiększenia konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej
Bez nauki nie ma innowacji
Fascynacja nauką rodzi się na wczesnym etapie edukacji, a zastosowanie odpowiednich narzędzi
dydaktycznych pozwala podtrzymać i ukierunkować rodzące się zainteresowanie uczniów
przedmiotami przyrodniczymi. Dlatego Fundacja Amgen, realizująca projekty filantropijne firmy
biotechnologicznej Amgen, postanowiła wesprzeć nauczycieli, których pasją jest przekazywanie
wiedzy z zakresu chemii i biologii. Do współpracy zaprosiła doświadczonego partnera jakim jest
organizacja European Schoolnet, międzynarodowy „think tank” zajmujący się promocją
innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych, stale współpracujący z Komisją Europejską i ministerstwami
edukacji państw członkowskich.
Polska wśród czterech krajów zaproszonych do udziału w projekcie
Tak zrodził się pilotażowy projekt finansowany przez Fundację Amgen i koordynowany przez
European Schoolnet, którego celem jest rozpowszechnienie stosowania IBSE (Inquiry Based Science
Education), czyli metody nauczania opartej na samodzielnym prowadzeniu badań oraz
konstruktywnym i twórczym rozwiązywaniu problemów. O wartości tej metody stanowi jej
uniwersalny charakter, wykraczający poza obszar nauk przyrodniczych. Uczniowie nabywają ważną
umiejętność, niezbędną nie tylko w szkole, ale w późniejszym życiu zawodowym - uczą się twórczego
rozwiązywania problemów i analitycznego myślenia.
Inicjatywa będzie realizowana w Warszawie, Monachium, Dublinie i Paryżu przez starannie wybrane
ośrodki specjalizujące się w doskonaleniu zawodowym nauczycieli. Przewiduje się, że w 2012 roku
w szkoleniach weźmie udział ponad 500 osób, w tym 75 nauczycieli z Polski. Dodatkowym
elementem szkolenia będzie dostęp do specjalistycznych materiałów i dzielenie się doświadczeniami
dydaktycznymi na ogólnodostępnej, trójjęzycznej platformie e-learningowej.
W Polsce projekt skierowany jest do nauczycieli biologii i chemii z liceów i zespołów szkół
ponadgimnazjalnych, które od roku szkolnego 2012/13 będą realizować nową podstawę programową
w zakresie biologii i chemii na poziomie podstawowym, a od roku 2013/14 w zakresie rozszerzonym.
Również od roku 2013/14 szkoły te będą realizować przedmiot uzupełniający - przyrodę.
Szkolenie w formie konferencji, warsztatów, zajęć laboratoryjnych będzie realizowane w kwietniu
2012 roku. Natomiast aż do października nauczyciele będą mogli za pomocą platformy e-lerningowej
wymieniać się doświadczeniami z uczestnikami szkoleń w innych krajach, a także prezentować
przykłady implementacji rozwiązań metodycznych IBSE w praktyce szkolnej. Nauczyciele dzięki
udziałowi w szkoleniu nie tylko będą mogli podnieść swoje kwalifikacje zawodowe,
Mecenat: Amgen Foundation, European Schoolnet, Beneficjent: m.st. Warszawa
1
ale po ukończeniu warsztatów otrzymają profesjonalny sprzęt laboratoryjny i naukowe narzędzia
dydaktyczne, które pomogą im prowadzić lekcje z wykorzystaniem nowej metody.
Zasady ISBE w Polsce znają tylko nieliczni
W Polsce projekt realizowany jest w Warszawie przez samorządową placówkę doskonalenia
nauczycieli Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES). Wniosek
przygotowany przez doradców metodycznych m.st. Warszawy został uznany za najlepszy
ze wszystkich polskich projektów. Doświadczenia WCIES z IBSE dotyczą głównie pracy z nauczycielami
zainteresowanymi nowymi rozwiązaniami dydaktycznymi, którzy samodzielnie poszukują
atrakcyjnych sposobów nauczania.
Nauczyciele też muszą się uczyć
Projekt pilotażowy zapewni polskim nauczycielom dostęp do doskonalenia zawodowego, który
wesprze ich w budowaniu kompetencji pozwalających prowadzić bardziej interaktywne zajęcia
oparte na praktyce i doświadczeniach. Dzięki nim, lekcje będą ciekawsze i bliższe rzeczywistej pracy
badawczej.
Na projekt składają się następujące elementy:
•
Warsztaty praktyczne (Face-to-Face Sessions)
Podczas 3-dniowej sesji nauczyciele będą mogli poznać metodę IBSE w oparciu o praktyczne
ćwiczenia z użyciem metody eksperymentalnej, obejmującej zarówno doświadczenie
bezpośrednie (hands-on learning), jak i doświadczenie intelektualne (minds-on learning).
Każde spotkanie przygotowane będzie w odniesieniu do podstawy programowej obowiązującej
w danym kraju i ze wskazaniem na możliwość zastosowania dobrych rozwiązań metodycznych
z wykorzystaniem IBSE w praktyce szkolnej.
•
Nauka w ramach e-learningu (Distance Learning Session)
Korzystanie ze zgromadzonych na platformie edukacyjnej projektu materiałów połączone
z wymianą doświadczeń między nauczycielami. E-learning będzie dostępny przez okres wakacji aż
do końca października.
•
Dzielenie się wiedzą (Community of Practice)
Uczestnicy projektu będą zaproszeni do aktywności na platformie komunikacyjnej projektu
w celu dzielenia się swoimi dobrymi praktykami i doświadczeniami.
Projekt będzie realizowany z udziałem doradców metodycznych m.st. Warszawy oraz
współpracowników naukowo-dydaktycznych z polskich uczelni wyższych - Uniwersytetu
Warszawskiego i Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Doświadczenia skutecznie pomagają uczniom w przyswajaniu wiedzy
W polskim systemie edukacji przedmioty przyrodnicze na ogół nauczane są w sposób
encyklopedyczny, a praktyczne sposoby zastosowania przekazywanej wiedzy nie są powszechną
Mecenat: Amgen Foundation, European Schoolnet, Beneficjent: m.st. Warszawa
2
praktyką. Tymczasem, badania Komisji Europejskiej pokazują, że nauka przedmiotów ścisłych jest
skuteczniejsza, gdy nauczyciele wykorzystują metody edukacyjne oparte na eksperymentach
i praktycznych ćwiczeniach, jak np. IBSE.
Dlatego WCIES jako główny cel inicjatywy szkoleniowej stawia pogłębienie wiedzy pedagogów
w dziedzinie innowacyjnych sposobów nauczania jakie oferuje IBSE, zarówno w kontekście
teoretycznym jak i praktycznym. Projekt pomoże w integracji tej metody z celami kształcenia
i treściami nauczania nowej podstawy programowej biologii i chemii (w zakresie podstawowym lub
rozszerzonym) oraz przyrody (przedmiotu uzupełniającego), a także w jej implementacji do praktyki
szkolnej.
Europa inwestuje w naukę
Wspieranie edukacji przedmiotów ścisłych ma kluczowe znaczenie dla poprawy konkurencyjności
Unii Europejskiej. Podczas przełomowego szczytu UE w Lizbonie w 2000 r. zadeklarowano, że Europa
powinna stać się najbardziej konkurencyjną i dynamiczną na świecie gospodarką opartą na wiedzy.
Zdolną do zrównoważonego wzrostu gospodarczego, stworzenia większej ilości, wymagających
większych kompetencji miejsc pracy oraz zagwarantowania większej spójności społecznej. Szefowie
państw i rządów w całej Europie podkreślają potrzebę znaczącego zwiększenia liczby osób
wchodzących na ścieżkę nauki i kariery w sektorze technologii. W 2002 r. wezwali do zwiększenia
udziału środków na badania z 1,9% do 3%. europejskiego PKB. Oszacowano, że aby ten cel został
osiągnięty, w obszarze zasobów ludzkich, jest niezbędne wykształcenie dodatkowego pół miliona
naukowców.
Amgen wspiera naukę
Amgen jest organizacją opartą na wiedzy, inwestującą w badania oraz rozwój, a jednocześnie
aktywnie angażującą się we wspieranie społeczności lokalnych krajów, gdzie prowadzi działalność.
Dlatego zdecydowała się wspierać europejską edukację w podejmowaniu wyzwań stawianych przez
nowoczesną gospodarkę. Poprzez realizowane projekty Fundacja Amgen wspiera osoby chcące
rozwijać swoje kompetencje w obszarze przedmiotów ścisłych. Cel ten realizuje również m.in.
poprzez program stypendialny Amgen Scholars, dzięki któremu polscy studenci mają szansę
bezpłatnie zdobywać doświadczenie badawcze u boku wybitnych naukowców na takich uczelniach
jak Cambridge University czy Karolinska Institute.
Więcej informacji na temat projektu można znaleźć na stronach:
www.scienceteachertraining.com
www.wcies.edu.pl
www.europeanschoolnet.org
www.amgen.pl/spolecznaodpowiedzialnoscbiznesu/fundacja_amgen.html
Mecenat: Amgen Foundation, European Schoolnet, Beneficjent: m.st. Warszawa
3