Wniosek MR wraz z opisem założeń projektu
Transkrypt
Wniosek MR wraz z opisem założeń projektu
MINISTERSTWO ROZWOJU DEPARTAMENT GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, 24 maja 2016 r. DGE-I-073-2/42/16 Pani Justyna Duszyńska Sekretarz Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji Dotyczy: Wydania opinii dla projektu Platformy Pośredniczącej elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych W związku z obowiązkiem wynikającym z §25 zarządzenia Nr 48 Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji (M.P. poz. 379), przedkładam wniosek o pozytywne zaopiniowanie realizacji projektu "Platforma pośrednicząca elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych", pod kątem zgodności projektu ze strategicznymi kierunkami rozwoju w obszarze informatyzacji. Projekt został złożony i uzyskał pozytywną ocenę formalną w konkursie o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, działanie 2.1. „Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych” (nabór nr: POPC.02.01.00-IP.01-00-002/15). W załączeniu przedkładam: 1. Podsumowanie najważniejszych informacji o projekcie, 2. Opis założeń projektu informatycznego zgodny co do treści i wymagań informacyjnych z wzorem wniosku, 3. Plik PEF2-SWv110ZNaniesionaErrataPoOcenieFormalnej.pdf, zawierający treść Studium wykonalności z naniesioną erratą powstałą w procesie oceny formalnej, 4. Plik Zal16a_Analiza_finansowa_v2.xlsx zawierający założenia finansowe włącznie z Harmonogramem Rzeczowo-Finansowym projektu. Z poważaniem Sebastian Christow Dyrektor Departamentu Gospodarki Elektronicznej /Podpisano elektronicznie/ Ministerstwo Rozwoju, Plac Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa, tel. 22 693 59 13, fax 22 693 40 98, www.mr.gov.pl Podsumowanie najważniejszych informacji o projekcie 1. Tytuł projektu: Platforma pośrednicząca elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych 2. Potrzeba realizacji projektu Wynika z narzuconego wymaganiami dyrektywy 2014/55/WE Rady i Parlamentu Europejskiego, obowiązku oraz konieczności standaryzacji e-fakturowania w procesach obsługi zamówień publicznych (realizacji dostaw publicznych), w tym również w wymiarze transgranicznym. Wykonanie Platformy Elektronicznego Fakturowania (PEF) zdejmuje z jednostek administracji publicznej większość kosztów związanych z dostosowaniem systemów informatycznych oraz organizacyjnych do obowiązku posiadania gotowości technicznej i organizacyjnej przyjmowania faktur w postaci elektronicznej po 27 listopada 2018 r. Zatem koszt implementacji wymagań jest globalnie dużo niższy w stosunku do pozostawienia obowiązku dostosowania każdej z jednostek administracji publicznej we własnym zakresie. Realizacja projektu przygotowuje technicznie polskie jednostki publiczne do implementacji prawa unijnego do prawa krajowego. Na obecnym etapie nie ma przeszkód formalnych/legislacyjnych do realizacji projektu, gdyż na mocy ustawy o VAT już obecnie dopuszczony jest elektroniczny sposób fakturowania. 3. Zgodność z celami strategicznymi 1. W Programie Zintegrowanej Informatyzacji Państwa „Platforma pośrednicząca elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych” wymieniony jest wprost wśród projektów ponadresortowych wskazanych do realizacji. 2. Działania zaplanowane w Projekcie wpisują się w realizację celu 5 Strategii „Sprawne Państwo”, który zakłada efektywne świadczenie usług publicznych, w tym standaryzację i zarządzanie usługami publicznymi, ze szczególnym uwzględnieniem technologii cyfrowych (kierunek interwencji celu 5.5). 3. Potrzeba realizacji projektu wynika z Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w Ministerstwie Rozwoju, w którym jako jeden z priorytetów strategicznych wskazano sprawną, cyfrową administrację. 4. Wpisuje się również w zapisy określone w Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” a w szczególności Działanie 1.1.1. Dostosowanie przepisów prawa w celu poprawy warunków wykonywania działalności gospodarczej, w tym uproszczenie prawa i redukcja kosztów regulacyjnych. 5. Projekt realizuje wytyczne Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa oraz Efektywnego i Sprawnego Państwa dla Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2030 (DSRK - Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności) i Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK), 6. Jest instrumentem realizacji zintegrowanych Strategii Sektorowych, w tym w szczególności Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” oraz Strategii „Sprawne Państwo”. 7. Realizuje cele Europejskiej Agendy Cyfrowej w ramach Strategii Europa 2020. 2 4. Terminy i koszty Zakładana jest realizacja projektu w okresie od 1.10.2016r. do 31.08.2019r. w tym pełne wdrożenie, włącznie z wykonaną promocją projektu oraz szkoleniami pozwalającymi na masowe wykorzystanie efektów przez urzędy w całej Polsce. Całkowity koszt realizacji: 34 512 107,39 zł 5. Główne efekty W wyniku realizacji Projektu zostanie udostępnionych siedem usług (sześć usług A2B/A2C oraz jedna usługa A2A). Są to następujące usługi: • • • • • • • Usługa zamawiania dostawy (A2B/A2C) Usługa awizowania dostawy (A2B/A2C) Usługa potwierdzania odbioru (A2B/A2C) Usługa fakturowania (A2B/A2C) Usługa wystawiania faktury korygującej (A2B/A2C) Usługa wystawiania noty księgowej (A2B/A2C) Usługa generowania raportów i zestawień dla władz publicznych (A2A) 6. Podmiot odpowiedzialny i partnerzy. Podmiot odpowiedzialny: Ministerstwo Rozwoju, Departament Gospodarki Elektronicznej, Partner: Instytut Logistyki i Magazynowania - instytut badawczy Dostawcy usług: Zostaną wyłonieni w drodze przetargu publicznego 7. Koncepcja projektu i sposób realizacji, zadania Platforma Elektronicznego Fakturowania jest rozwiązaniem opartym o standard OpenPEPPOL. Zakładane jest zamiast tworzenia własnego oprogramowania, precyzyjne wyspecyfikowanie i zakup na wolnym rynku zestawu funkcjonalności związanych z odbieraniem, przesyłaniem i konwersją dokumentów elektronicznych. Zakładane jest tworzenie otwartych struktur komunikacji, pozwalających na skalowanie rozwiązanie i wzajemne przejmowanie funkcji czyniąc całościowe rozwiązanie odpornym na zwiększone obciążenia oraz łatwym do marginalizacji udziału dostawców (Brokerów) niewywiązujących się ze zobowiązań. Stąd zakładany jest od początku zakup funkcjonalności od dwóch dostawców, każdy o pokryciu wydajnościowym 50% planowanego zapotrzebowania. Funkcjonalność PEF udostępniona zostanie jednostkom administracji publicznej nieodpłatnie. Zadania projektu: 1. Standaryzacja fakturowania elektronicznego w administracji i biznesie z uwzględnieniem normalizacji europejskiej. 2. Kompleksowa informatyzacja realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego z uwzględnieniem dorobku projektów wielkoskalowych Unii Europejskiej. 3. Edukacja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego, w tym zewnętrzne usługi doradcze dla sektora IT. 3 4. Promocja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego. 8. Podsumowanie: 1. W opinii Ministerstwa Rozwoju projekt jest w pełni zgodny ze strategicznymi kierunkami rozwoju w obszarze informatyzacji. 2. Projekt jest gotowy do wykonania (redy to do). Wyceny oraz terminy realizacji zostały opracowane na podstawie analizy rynku - zapytania o wstępną wycenę, przeprowadzonego w marcu 2016r. przez Ministerstwo Rozwoju. 3. Nie występują zagrożenia ze strony legislacyjnej, obecnie stan prawny pozwala na przeprowadzenie projektu. 4. Doświadczenie Lider (między innymi projekty CEIDG, UEPA) oraz Partnera (między innymi projekty UEPA i udział w projektach międzynarodowych Large scale pilots), oraz profesjonalne podejście do zarządzania projektem gwarantują realizację projektu w terminie, zakresie, i przewidzianym budżecie. 4 Opis założeń projektu informatycznego 1. Tytuł projektu Platforma pośrednicząca elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych. 2. Beneficjent projektu informatycznego/ podmiot odpowiedzialny za realizację projektu Projekt finansowany ze środków europejskich (84,62%) oraz ze środków budżetu państwa (15,38%). Beneficjentem projektu oraz podmiotem odpowiedzialnym za jego realizację jest: Ministerstwo Rozwoju Departament Gospodarki Elektronicznej Plac Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa tel. (22) 273 70 00 e-mail: [email protected] Podmiotami odpowiedzialnymi za faktyczną realizację projektu informatycznego są: Ministerstwo Rozwoju i Instytut Logistyki i Magazynowania. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VII Analiza instytucjonalna, str. 173. 3. Partnerzy Lider Projektu: Ministerstwo Rozwoju Departament Gospodarki Elektronicznej Plac Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa tel. (22) 273 70 00 Najważniejsze zadania i obowiązki Lidera Projektu: 1. przygotowanie i inicjacja Projektu, określanie jego zasad organizacyjnych, prawnych i administracyjnych funkcjonowania, zapewnienie sprawnej komunikacji pomiędzy interesariuszami, rozliczanie projektu, 2. zarządzanie Projektem i reprezentowanie Stron w zakresie realizacji Projektu, 3. przeprowadzenie wybranych postępowań w celu zamówienia towarów i usług niezbędnych dla realizacji Projektu. Partner Projektu: Instytut Logistyki i Magazynowania - instytut badawczy ul. Ewarysta Estkowskiego 6 61-755 Poznań tel. (61) 850 48 90 Najważniejsze zadania i obowiązki Partnera 1. przygotowanie w uzgodnieniu z Liderem Partnerstwa szczegółowej koncepcji realizacji Projektu, wniosku o dofinansowanie oraz studium wykonalności Projektu, 5 2. opracowanie Dokumentacji technicznej i Dokumentacji projektowej w zakresie realizowanych zadań w ramach Projektu dotyczących Partnera, przygotowanie w uzgodnieniu z Liderem Partnerstwa stosownych specyfikacji produktów Projektu, 3. przeprowadzanie, w uzgodnieniu z Liderem Partnerstwa, wybranych postępowań w celu zamówienia towarów lub usług niezbędnych dla realizacji Projektu, 4. monitorowanie i podejmowanie działań w celu zapewnienia osiągnięcia założonych wskaźników realizacji Projektu, 5. współpraca międzynarodowa, w porozumieniu z Liderem Partnerstwa, z jednostkami właściwymi w ramach zadań Projektu. Szczegółowy opis czynności stron związanych z realizacją Projektu został zapisany Umowie partnerskiej oraz studium wykonalności. Udział (i zaangażowanie na poziomie liczby etatów) w poszczególne zadania zarówno Lidera jak i Partnera Projektu przedstawiony został w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6 "Plan projektu" w tabeli VIII.2 "Harmonogram Projektu wraz z zasobami Układ tabelaryczny", str. 216.) 4. Odbiorcy rezultatów projektu informatycznego Opis rezultatów projektu przedstawiono w pkt. 11, natomiast opis zidentyfikowanych potrzeb odbiorców projektu – w pkt. 10 niniejszego dokumentu. Odbiorcami rezultatów projektu informatycznego będą podmioty opisane poniżej. − Grupa A (sfera finansów publicznych) – podmioty prawa publicznego (zamawiający w trybie Prawa Zamówień Publicznych): administracja państwowa i rządowa szczebla centralnego, jednostki administracji samorządowej, pozostałe instytucje stosujące przepisy Ustawy PZP - w tym publiczna służba zdrowia, sąd i prokuratura, wojsko, policja, straż graniczna, służba celna, szkoły i uczelnie oraz instytucje naukowo-badawcze, itp. Liczebność grupy A: Według Sprawozdania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2014 r. liczba zamawiających wynosiła 36 796 jednostek (w roku 2013 – 37 557), z tego 16 106 zamawiających wskazało, ze udzielało zamówień na podstawie procedur określonych w ustawie – Prawo zamówień publicznych). "Największą grupę zamawiających stanowiła administracja samorządowa (68,89% zamawiających). Kolejne grupy to administracja rządowa terenowa (3,47%) oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (2,48%)."1 − Grupa B (podmioty gospodarcze) – dostawcy dóbr i usług dla administracji publicznej w kontraktach publicznych (Dostawcy), podmioty gospodarcze realizujące zamówienia publiczne zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych dla administracji publicznej. Liczebność grupy B: w sprawozdaniu Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2012r. zawarto informację o liczbie wykonawców kontraktów publicznych o wartości od 14.000 euro w roku 2012, która wyniosłą w przybliżeniu ok. 82 tys. przedsiębiorstw. 1 Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2014 r., http://uzp.bip.gov.pl/sprawozdania/sprawozdania-roczne-prezesa-uzp.html 6 − Grupa C (podmioty komercyjne usługowo-produkcyjne branży IT) – dostawcy e-usług, systemów i aplikacji IT. Model biznesowy rynku zamówień i dostaw publicznych przewiduje znaczący udział komercyjnych podmiotów branży IT, m.in.: dostawcy usług efakturowania (dzisiejsi dostawcy usług EDI), producenci i firmy wdrożeniowe w obszarze aplikacji informatycznych i systemów ERP, dostawcy technologii usług internetowych (np. aplikacji „w chmurze”), podmioty naukowo-badawcze i badawczo-rozwojowe. Liczebność grupy C: Na podstawie listy „Najwięksi dostawcy rozwiązań i usług IT dla sektora administracji publicznej w 2013 roku”, (Computerworld TOP200, Polski Rynek Teleinformatyczny, Edycja 2014), liczebność grupy C ustalono w liczbie ponad 110 przedsiębiorstw – dostawców aplikacji i systemów informatycznych dla podmiotów sfery publicznej, w dalszej kolejności – cała branża dostawców tych rozwiązań, również dla biznesu. Inne grupy odbiorców rezultatów projektu: − Grupa D (inne podmioty komercyjne) – dla których Platforma będzie źródłem informacji, wiedzy i dobrych praktyk w zakresie elektronicznej obsługi dostaw publicznych krajowych i w UE: firmy doradztwa prawnego, podatkowego, biznesowego, transakcyjnego, firmy edukacyjne. − Grupa E (inne podmioty publiczne) – organy skarbowe, Ministerstwo Finansów, Sąd, Prokuratura i Policja, Urząd Zamówień Publicznych, Główny Urząd Statystyczny, inne upoważnione instytucje centralne. Szczegółowy opis odbiorców projektu został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale V.2 "Odbiorcy projektu", str. 144.) 5. Współpraca z interesariuszami Do przeprowadzenia projektu niezbędne jest zaangażowanie następujących podmiotów: − Ministerstwa Rozwoju – Lidera Projektu, − Instytutu Logistyki i Magazynowania (jednostki wyspecjalizowanej i doświadczonej w pracach standaryzacyjnych oraz wdrożeniowych), − Dostawcy usług PEF wybranego w postępowaniu przetargowym, − Współpraca z międzynarodową organizacją OpenPEPPOL, − Centrum Projektów Polska Cyfrowa. Ministerstwo Rozwoju posiada podpisaną z Instytutem Logistyki i Magazynowania Umowę partnerską (dołączoną do wniosku o dofinansowanie projektu), która została podpisana po przeprowadzeniu publicznego naboru partnerów do projektu zgodnie z wymaganiami opisanymi w konkursie Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Dostawcy usług zostaną wyłonieni w ramach procedury przetargowej w trakcie trwania projektu. Postępowanie będzie prowadzone zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo zamówień publicznych. Po wyłonieniu dostawców usług zostaną podpisane stosowne umowy na dostawę usług. Ministerstwo Rozwoju podpisze w trakcie realizacji projektu umowę o przystąpieniu do międzynarodowej organizacji OpenPEPPOL, stając się jednocześnie przedstawicielem OpenPEPPOL w Polsce. Do realizacji projektu niezbędne jest podpisanie umowy o dofinansowanie projektu z Centrum Projektów Polska Cyfrowa. 7 Poza wskazanymi powyżej przypadkami, nie ma potrzeby podpisywania dodatkowych umów lub porozumień, które warunkowałyby realizację projektu. Mimo to będzie prowadzona współpraca, konsultacje i badania z opisanymi poniżej grupami interesariuszy: • Grupa A (sfera finansów publicznych) – podmioty prawa publicznego (Zamawiający), Prowadzone będą konsultacje w trybie roboczym z wybranymi przedstawicielami grupy (jednostki rządowe, samorządowe, instytucje stosujące Prawo Zamówień publicznych) w zakresie potrzeb dostosowania funkcjonalnego do istniejących systemów informatycznych i wewnętrznego obiegu dokumentów, a także w zakresie user experience przygotowywanego rozwiązania. • Grupa B (podmioty gospodarcze) – dostawcy dóbr i usług dla administracji publicznej w kontraktach publicznych (Dostawcy), Prowadzone będą konsultacje w trybie roboczym z wybranymi przedstawicielami grupy (wybrane podmioty gospodarcze realizujące zamówienia publiczne zgodnie z PZP) w zakresie oczekiwań dostosowania funkcjonalnego integracji PEF z posiadanymi systemami informatycznymi, a także w zakresie user experience przygotowywanego rozwiązania. • Grupa C (podmioty komercyjne usługowo-produkcyjne branży IT) – dostawcy e-usług, systemów i aplikacji IT, Prowadzone będą konsultacje i ustalenia w trybie roboczym z wybranymi przedstawicielami grupy (dostawcy usług e-fakturowania/EDI, producenci i firmy wdrożeniowe systemów informatycznych dla jednostek publicznych, w tym systemów ERP itp.) w zakresie potrzeb i wymagań dostosowania wytwarzanych przez te firmy systemów IT do wymogów przepisów prawa i standardu e-fakturowania wprowadzonego przez Komisję Europejską we wszystkich krajach wspólnoty. • Grupa D (inne podmioty komercyjne) – dla których Platforma będzie źródłem informacji, wiedzy i dobrych praktyk w zakresie elektronicznej obsługi dostaw publicznych krajowych i w UE, Do grupy tej zaliczają się między innymi firmy doradztwa prawnego i firmy szkoleniowe. Z tą grupą nie będą prowadzone konsultacje, czy uzgodnienia, jednak dostarczana będzie wiedza i dokumentacja systemu oraz aktualne wymagania, standardy i przepisy w celu dalszej dysyminacji wiedzy. • Grupa E (inne podmioty publiczne) – korzystające z rejestrowanych i archiwowanych danych dotyczących realizacji zamówienia publicznego (w tym e-faktury, e-faktury korygujące, noty księgowe, dokumenty dostawy, e-płatności, statusy transakcji), − Prowadzone będą konsultacje i ustalenia w trybie roboczym w celu dostosowania systemu do potrzeb informacyjnych i sprawozdawczych tych podmiotów tj. organów skarbowych, Ministerstwa Finansów, sądów, prokuratury i policji, Urzędu Zamówień Publicznych, Głównego Urzędu Statystycznego oraz innych upoważnionych do dostępu do danych o e-prowadzonym fakturowaniu instytucjach centralnych. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale V.2 "Odbiorcy projektu", str. 144.) 8 Przewidywany termin realizacji projektu informatycznego Zakładane jest, że projekt rozpocznie się 1.10.2016 r. i zostanie zakończony do dnia 31.08.2019 r. pełnym wdrożeniem, włącznie z wykonaną promocją projektu oraz szkoleniami pozwalającymi na masowe wykorzystanie efektów przez urzędy w całej Polsce. Terminami przełomowymi są: 2017-02-28: Przygotowanie organizacyjne i przystąpienie strony polskiej (Ministerstwa Rozwoju) do międzynarodowej organizacji OpenPEPPOL (Pan-European Public Procurement Online), umożliwiającej wymianę e-faktur w UE. 2017-04-30: Przygotowanie dokumentacji i wyłonienie dwóch niezależnych dostawców usług platformy e-fakturowania (PEF), 2017-05-31: Udział strony polskiej (przedstawicieli projektu) w pracach nad standardem eFakturowania, opublikowanie przez Komisję Europejską ostatecznej postaci standardu, 2018-02-01: Udostępnienie do użytku pierwszych dwóch głównych usług e-faktura i e-zamówienie, 2018-09-01: Uruchomienie wszystkich pozostałych usług PEF (awizo dostawy, potwierdzenie odbioru, faktura korygująca, nota księgowa, generowanie raportów i zestawień dla władz publicznych)m, 2018-08-31 do 2019-08-31: Wdrożenia systemu, dzięki którym efekty projektu będą faktycznie wykorzystywane przez jednostki publiczne jeszcze przed zakończeniem projektu, w tym działania edukacyjne, szkoleniowe i promocyjne, 2019-08-31: Zakończenie wdrażania rozwiązań PEPPOL, Harmonogram projektu został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6 "Plan projektu", str. 204-222.) 6. Koszt projektu informatycznego Dofinansowanie w ramach Projektu wynosi 100% kosztów kwalifikowanych, z czego 84,62% (29 204 145,28 zł) kwoty stanowią środki UE (EFRR), a 15,38% (5 307 962,12 zł) to współfinansowanie krajowe z budżetu państwa. Na podstawie przeprowadzonego przez Lidera Projektu rozeznania rynku w marcu 2016 roku (zapytania o szacunkową wycenę) i uzyskanych odpowiedzi przewiduje się maksymalny koszt utrzymania PEF na poziomie łącznie do 10 mln złotych/rok za udostępnienie funkcjonalności przez dwóch niezależnych dostawców usług (Brokerów), plus koszt 900 tys. zł związany z utrzymaniem zespołu koordynującego, nadzorującego i rozwijającego wymagania funkcjonalne oraz wdrożenia (wykorzystanie) PEF. Przedstawiony koszt jest wariantem pesymistycznym, czyli najdroższym z zakładanych. Po czterech latach funkcjonowania PEF, czyli w okresie już po zakończeniu realizacji projektu przewiduje się ogłoszenie kolejnego przetargu i ponowny wybór Brokerów dostarczających funkcjonalności PEF. Zakładane jest, że do tego czasu usługi PEF staną się powszechne, między innymi w związku z przewidywanym wejściem w życie obowiązku przyjmowania faktur w postaci elektronicznych przez administrację publiczną, a także powszechnym do tego czasu wykorzystaniem elektronicznego fakturowania w sektorze B2B. Powszechność tych usług na wolnym rynku, jak również ugruntowane do tego czasu sposoby przetwarzania i wykorzystania standardu elektronicznego fakturowania poważnie wpłynie na obniżenie cen. Szacuje się, że koszt 9 utrzymania PEF może spaść do około 3 mln zł/rok (wariant optymistyczny), lub wartości pośredniej rzędu 4-5 mln zł /rok. Ze względu na fakt, że model funkcjonowania PEF oparty jest o najęcie funkcjonalności (outsourcing) i zarządzanie przez Lidera Projektu, a nie na fizycznym wytworzeniu oprogramowania ciężar związany z aktualizacją oprogramowania, licencji, wymianą sprzętu IT (serwerów) leży po stronie dostawców funkcjonalności. Zatem poza stałą opłatą nie ma potrzeby przewidywania dodatkowych nakładów odtworzeniowych dla infrastruktury. Dostawcy funkcjonalności (Brokerzy), w ramach obowiązków i otrzymywanych opłat będą zobligowani do utrzymania aktualności systemu i zapewnienia aktualności funkcjonalności rozumianej jako utrzymania zgodności z wymaganiami obowiązujących norm i przepisów. Zatem ewentualne korekty wprowadzane do standardu dokumentów elektronicznych oraz rozwój funkcjonalności PEF będzie zapewniony w ramach opłaty wynikającej ze złożonej oferty w ramach przetargu, natomiast kierunek i faktyczna realizacja zmian będzie nadzorowana przez zespół nadzorujący utrzymywany przez Ministerstwo Rozwoju po zakończeniu projektu. Należy zauważyć, że PEF zakłada udostępnienie i regulację podstawowych kanałów transferu dokumentów elektronicznych oraz udostępni oprogramowanie klienckie do łączenia się z Brokerami. Nie ogranicza jednak dostępu do tych samych podstawowych kanałów transferu dokumentów elektronicznych podmiotom niezależnym. Dzięki temu, z dużym prawdopodobieństwem, po uruchomieniu PEF pojawią się niezależne konkurencyjne rozwiązania klienckie, które będą się rozwijały niezależnie od usług klienckich PEF. Dzięki temu PEF nie zawłaszczy, nie ograniczy rynku, a co najważniejsze nie będzie też hamował rozwoju usług klienckich poprzez swoją monopolistyczną pozycję. Dzięki temu jednostki publiczne będą miały wybór między dedykowanymi im bezpłatnymi rozwiązaniami klienckimi PEF, a rozwiązaniami klienckimi pojawiającymi się na wolnym rynku, które będą łączyły się z PEF w sposób narzucony (regulowany) w minimalnym wymaganym zakresie - transferu i routingu dokumentów elektronicznych. Dzięki takiemu modelowi zakłada się, że usługi budowane wokół PEF dostępne na wolnym rynku będą mogły rozwijać się dużo szybciej niż usługi platformy PEF, a być może po wielu latach finansowanie samej platformy PEF ze środków budżetu państwa przestanie być konieczne. Koszty utrzymania trwałości efektów Projektu pokryte będą ze środków budżetu państwa w funduszy przyznanych Ministerstwu Rozwoju. 7. Uzasadnienie poszczególnych pozycji kosztowych W ramach Projektu przewiduje się wydatki na poziomie 34,5 mln zł w 4 zadaniach w następujących kategoriach i podkategoriach określonych w Zasadach kwalifikowania wydatków w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020: • wynagrodzenia pracowników wykonujących merytoryczne zadania bezpośrednio związane z głównymi celami i produktami projektu, • środki trwałe i wartości niematerialne i prawne: − oprogramowanie, − sprzęt informatyczny, • usługi zewnętrzne: − usługi informatyczne, 10 • szkolenia, • informacja i promocja, • wydatki poniesione na pokrycie kosztów pośrednich. Podział wydatków na zadania oraz poszczególne kategorie wydatków został zawarty w haromonogramie rzeczowo-finansowym, załączonym w postaci elektronicznej pliku "Zal16a_Analiza_finansowa_v2.xlsx". Wszystkie wydatki związane są z realizacją głównych celów Projektu i stworzenia nowych usług elektronicznego fakturowania, których nie ma na rynku. W Projekcie przewiduje się także szereg zadań wykonywanych bezpośrednio przez pracowników Partnerów. Do tych prac można głównie zaliczyć: • Zadanie 1: Standaryzacja fakturowania elektronicznego w administracji i biznesie z uwzględnieniem normalizacji europejskiej • Zadanie 2: Kompleksowa informatyzacja realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego z uwzględnieniem dorobku projektów wielkoskalowych Unii Europejskiej • Zadanie 3: Edukacja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego, w tym zewnętrzne usługi doradcze dla sektora IT • Zadanie 4: Promocja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego Łączne koszty wynagrodzeń wynoszą 9,1 mln zł. Opis zakresu poszczególnych zadań przedstawiony został w Studium Wykonalności w Rozdziale VIII.2.6 Plan Projektu (str. 204). Wskazuje on jednoznacznie, że zaplanowane wydatki w Projekcie służą realizacji celów projektu. Szacując zapotrzebowanie na pracę kierowano się doświadczeniem Partnerów w realizacji podobnych prac, które zostały wymienione w Rozdziale VII.3 Doświadczenie stron projektu. Koszty wynagrodzeń poszczególnych Partnerów Projektu zostały skalkulowane na bazie stawek funkcjonujących u danego podmiotu, przy uwzględnieniu charakteru i złożoności planowanej do wykonania pracy. Zastosowano więc zróżnicowane stawki w zależności od kwalifikacji pracowników i przydzielono zasoby do zadań zgodnie z odpowiadającą kwalifikacją. W ramach Projektu przewiduje się zakup następujących środków trwałych: 10 laptopów (2 MR + 8 ILiM) oraz 5 urządzeń mobilnych (1 MR + 4ILiM) dla pracowników bezpośrednio realizujących zadania w Projekcie. Urządzenia mobilne niezbędne są do testów usług PEF. W przypadku laptopów założono dwie klasy cenowe laptopów, dla urządzeń mobilnych założono zakup zarówno telefonów jak i tabletów o różnych systemach operacyjnych (android oraz iOS). Bazowano na cenach rynkowych weryfikowanych w Internecie. Łączne koszty środków trwałych wynoszą 70,9 tys. zł. W ramach Projektu przewiduje się zakup następującego oprogramowania niezbędnego do realizacji celów Projektu, których łączny koszt wynosi 192,8 tys. zł: • pakiet oprogramowania typu office do laptopów, ceny przyjęto na bazie analizy cen rynkowych dostępnych w Internecie dla tego rodzaju oprogramowania (10 licencji, 1 licencja 1200 zł netto), • 1 licencja za oprogramowanie do tworzenia filmów instruktażowych oraz materiałów multimedialnych (14 000 zł, kwota ta została oszacowana w wyniku konsultacji telefonicznej z przedstawicielami oferującymi wyżej wymienione licencje), jedna 11 licencja oprogramowania umożliwiającego prowadzenie webinarów (10000 zł na 1 rok, w Projekcie przewidziano 3 lata – 30 000 zł, kwota ta została oszacowana na podstawie analizy dostępnych licencji na stronach www.adobe.com/pl/products/adobeconnect.html, www.clickmeeting.pl), • licencje do oprogramowania graficznego – planuje się zakup po jednej licencji dostępu do narzędzi umożliwiających tworzenia prezentacji PREZI (rocznie 634 zł brutto)2, do obróbki grafik i tworzenia aplikacji typu Adobe CC (rocznie 5228 zł brutto)3, oraz do tworzenia prostych infografik (rocznie 722 zł brutto)4. Cenę skalkulowana na bazie analizy cenowej dostępnych na rynku narzędzi graficznych, • licencje oprogramowania do modelowania w BPMN, przewidziano zakup dwóch licencji (dla ILiM 1 licencja na 3 użytkowników – cena 27 000 zł netto), cenę skalkulowano na bazie referencyjnego oprogramowania Igrafx Process 20155, • licencje oprogramowania do modelowania w XML, przewidziano zakup czterech licencji (1 licencja – 9730 zł netto), cenę skalkulowano na bazie referencyjnego oprogramowania Altova® MissionKit 2016 Enterprise Edition6. W kategorii usług zewnętrznych przewiduje się wydatkowanie w ramach podkategorii „usługi informatyczne”, których łączny koszt wynosi 20 mln zł. Planuje się zakup funkcjonalności PEF. W celu oszacowania kosztów uruchomienia funkcjonalności usług PEF przez brokerów dokonano rozpoznania rynkowego wśród trzech firm, potencjalnych dostawców funkcjonalności przewidywanych w Projekcie. Wysłano zapytanie o cenę systemu opisanego w Studium Wykonalności. Otrzymano odpowiedzi od trzech firm: Comarch SA, EdiSon oraz Data Interchange. Na podstawie analizy odpowiedzi ustalono cenę za usługi jednego Brokera na poziomie 10 mln zł w okresie naznaczonym w zapytaniu. W ten sposób ustalona cena systemu złożonego z usług dwóch brokerów wynosi 20 mln zł. W ramach podkategorii „usługi wspomagające realizację projektu” przewiduje się usługi związane z badaniem użyteczności, bezpieczeństwa i dostępności usług na poziome 286 400 zł. Cena została skalkulowana w wyniku badań rynku oraz pozyskania informacji o faktycznie świadczonych usługach (ceny łączne za dwie edycje w każdym badaniu): − badanie użyteczności i dostępności interfejsów GUI – 160 000 zł, − przeprowadzenie testów bezpieczeństwa – 100 000 zł, − monitoring usługi dostępności PEF – 26 400 zł, W ramach Projektu przewiduje się także koszty szkoleń. Sfinansowane zostaną niezbędne szkolenia dla członków zespołu projektowego, wśród których przewiduje się specjalistyczne szkolenia w zadaniu 3. Planuje się udział w szkoleniu osób związanych z przygotowaniem szkoleń e-learning (16 000zł). Szkolenia dotyczą możliwości graficznych programów. Koszty oszacowano na podstawie dostępnych szkoleń (http://g-media.pl/ http://www.cortland.pl/adobe-premiere-pro-cc-profesjonalna-postprodukcja.html), koszt szkolenia dla 3 osób w trzech dwudniowych szkoleniach. https://prezi.com/pricing https://creative.adobe.com/pl/plans 4 https://venngage.com/pricing/ 5 http://sites.fastspring.com/igrafx/product/lppr16?action=adds 6 https://shop.altova.com/Store/BA/E 2 3 12 Ponadto przewiduje się koszty realizacji szkoleń stacjonarnych, webinariów i e-learningu dla głównych interesariuszy Projektu (910,1 tys. zł). W tym obszarze planuje się następujące koszty: • wybór doradców MR w standaryzacji rozwiązań IT - doradcy MR przeszkolą firmy IT w zakresie standaryzacji funkcjonalności e-fakturowania w systemach informatycznych w trakcie 160 jednodniowych szkoleń: 1 osoba szkoląca x stawka dzienna (średnio 3,5 tys. dziennie z dojazdem) x 160 = 560 000 zł (688 800 brutto) • koszt obsługi szkoleń stacjonarnych (163 590 zł) - Koszty związane z wynajęciem sal szkoleniowych z komputerami i dostępem do Internetu na cele realizacji 40 szkoleń. W koszcie tym zawarto również obsługę cateringu oraz wyposażenie uczestników szkoleń w materiały piśmiennicze (notatnik i długopis). Wycenę dokonano poprzez analizę dostępnych na stronach www ofert sal szkoleniowych w dużych miastach w Polsce. Jak również bazując na wcześniejszych przesłanych ofertach za wynajęcie sal i obsługę cateringu. Koszt jednego szkolenia oszacowano na kwotę 4 089,75 zł • Podróże służbowe Trenera szkoleń stacjonarnych (58 530,80 zł) – kalkulacja kosztów podróży służbowej trenera na 40 szkoleń zawiera: koszty przejazdu, noclegu oraz delegacji. Kwoty uśredniono i przyjęto, iż w ramach zadań w jednym szkoleniu bierze udział nie miniej niż 2 trenerów. Przyjęto koszt dla jednej delegacji na poziomie 1463,27 Wydatki na informację i promocję wynoszą 678,5 tys. zł i nie przekraczają 3% kosztów kwalifikowanych Projektu, stanowią 2% kosztów kwalifikowanych. Wśród kosztów na informacje i promocję przewidziano m.in.: • domena i hosting strony internetowej Projektu – poza kosztami wynagrodzenia związanymi z budową strony przewiduje się koszty wykupienia domeny i hosting. Kwota została oszacowana na podstawie porównania ofert hostingu strony, o odpowiednich parametrach (przewidziano 100 zł na miesiąc), natomiast koszt wykupienie domeny – ok. 100 zł rok (np. https://domeny.pl/cennik-uslug-idomen.html#domeny); • zakup grafik i materiałów audio-wizualnych na cele promocji (3 000 zł)– grafiki i materiały audiowizualne konieczne będą do przygotowania materiałów informacyjnych, animacji czy strony internetowej. Kwota ta została oszacowana w wyniku analizy cenowej portali oferujących ww. materiały (np. fotolia, shutterstock, przykład: pl.fotolia.com/Info/Subscription) oraz potrzeb projektu w zakresie produkcji materiałów informacyjno-promocyjnych; • produkcja materiałów promocyjno – informacyjnych (np. roll-upy, ulotki/broszury, długopisy) (15 000zł) - w wyniku analizy rynku oszacowano kwotę niezbędną na produkcję ww. materiałów. Pozwoli to na produkcję roll-upów oraz podstawowych ulotek/broszur (dla administracji oraz przedsiębiorców) oraz drobnych materiałów promocyjnych, które dystrybuowane będą podczas spotkań z odbiorcami. Kwota została oszacowana na podstawie analizy oferty będącej załącznikiem do umowy pomiędzy ILIM a agencją świadczącą ww. usługi, wybraną w drodze przetargu; • artykuły sponsorowane (240 000 zł) – planuje się publikację artykułów przedstawiających PEF, których celem jest zainteresowanie odbiorców tworzoną platformą. Teksty publikowane będą w prasie oraz na portalach internetowych skierowanych dla głównych odbiorców tj. administracji i przedsiębiorców. Koszty 13 publikacji różnią się w zależności od popularności czy nakładu danego magazynu, a oferty ceneowe przygotowywane są indywidualnie w zależności m.in. od długości tekstu. Zaplanowana kwota umożliwi publikację kilku artykułów sponsorowanych; • promocja w Internecie (m.in. banery reklamowe, Adwords) – (224 000 zł) – koszty obejmują różne formy marketingu internetowego. Kwota została oszacowana na podstawie kalkulacji cen oraz szacowanej ilości akcji reklamowych które zostaną przeprowadzone (przykładowa oferta: www.adyourwords.com/cennik.php); • materiały informacyjne (druk plakatu, tablicy pamiątkowej) (1 500 zł). Kwota została skalkulowana na podstawie porównania cen rynkowych (np. http://tabliceunijne.info/); • uczestnictwo w płatnych konferencjach/targach/kongresach (12 000 zł) uczestnictwo w niektórych wydarzeniach wymaga określonych opłat. Sytuacja ta może dotyczyć zarówno uczestnictwa w roli słuchacza lub wystawcy. Opłaty różnią się znacząco w zależności od prestiżu konferencji, organizatora czy też wielkości stoiska i formy promocji. Kwota (15 000 zł) została oszacowana na podstawie porównania opłat konferencyjnych i pozwoli na uczestnictwo w kilku wydarzeniach w trakcie trwania projektu (przykładowa cena 600zł/osobę - uczestnictwo http://20.kmwi.pl/zgloszenie/oplata-konferencyjna); • konferencje i seminaria (179 155,59 zł) – koszty organizacji 2 konferencji obejmują wynajęcie sali konferencyjnej wraz z niezbędnym wyposażeniem (rzutnik, mikrofony itp.), catering dla uczestników, przygotowanie ‘ścianki’ promocyjnej, materiały dla uczestników, transport materiałów. Koszty zostały skalkulowane na podstawie porównania doświadczeń ILIM w organizacji podobnych konferencji (konferencja eAdministracja dla Biznesu 2015). Podczas analizy kosztów zakładano liczbę uczestników około 300 osób, seminaria natomiast dla odbiorców projektu zorganizowane będą w miastach wojewódzkich. Zakłada się przeprowadzenie trzech seminariów z odbiorcami. Koszty obejmują wynajęcie sali oraz poczęstunek dla uczestników, które zostały oszacowane podczas porównania cen usług cateringowych oraz wynajmu sal w miastach wojewódzkich (przykładowe oferty: http://masterscatering.pl/#, http://www.centrumzielna.pl/pl/oferta). Zakłada się organizację 3 spotkań, w każdym przewiduje się udział każdorazowo około 60 osób. W ramach kosztów pośrednich (3,2 mln zł) uwzględniono koszty poszczególnych Partnerów Projektu związane z zaangażowaniem pracowników wykonujących czynności nie związane bezpośrednio z realizacją zadań w projekcie, w tym m.in. koszty wynagrodzeń personelu zarządzającego, koszty wynagrodzeń osób kierujących zespołami projektowymi u poszczególnych Partnerów oraz wynagrodzenie personelu wsparcia Projektu. Ponadto w ramach tej kategorii kosztów zaklasyfikowano koszty przygotowania studium wykonalności przez ILiM. 8. Strategiczny charakter projektu informatycznego Projekt „Platforma Pośrednicząca elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych” jest zgodny z następującymi, obszarowymi dokumentami strategicznymi: 9.1 Priorytetowy obszar POPC – zgodność z celami: a) II. osi priorytetowej E-administracja i otwarty rząd, poprzez Działanie 2.1 Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych 14 − Jako cel szczegółowy 2. Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 – Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych, w szczególności z celem: efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. − prowadzenie działalności gospodarczej wskazanym – wystawianie i przesyłanie przez przedsiębiorców elektronicznych faktur do wszystkich podmiotów publicznych Poprzez utworzenie platformy umożliwiającej obrót elektronicznymi fakturami między przedsiębiorcami a podmiotami sfery finansów publicznych, organy administracji będą miały możliwość odbierania e-faktur oraz ich integrację z systemami finansowo-księgowymi. − poprawa warunków otoczenia biznesu poprzez: redukcję kosztów rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej, w tym e-fakturowanie − zwiększenie odsetka osób odsyłających dokumenty elektroniczne. b) projekt podejmowany w kluczowych obszarach wskazanych w POPC, w szczególności w obszary realizacji zamówień publicznych, prowadzenia działalności gospodarczej oraz obszar podatków ze względu na przyjęty w koncepcji platformy e-fakturowania model procesowy, realizujący elementy kontroli biznesowych stanowiących element kontrolny w rozliczaniu podatku VAT. c) Zgodnie ze wskazaniami merytorycznych kryteriów wyboru projektów dla działania 2.1 Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 dla projektów typu I. Tworzenie lub rozwój e-usług publicznych (A2B, A2C), Projekt wpłynie na realizację obligatoryjnego wskaźnika rezultatu bezpośredniego „Liczba załatwionych spraw poprzez udostępnioną on-line usługę publiczną”. Sprawami załatwianymi przez udostępnione on-line usługi publiczne Platformy elektronicznego fakturowania będą działania opisane w pkt. 15. E-usługi dla obywateli i przedsiębiorców. 9.2. Dokumenty strategiczne wskazujące potrzebę realizacji projektu Potrzeba realizacji projektu wynika z Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju opracowanego w Ministerstwie Rozwoju, w którym jako jeden z priorytetów strategicznych wskazano sprawną, cyfrową administrację. Wskazane założenia dotyczące Inicjatywy Paperless Poland oraz Cashless Poland wyraźnie wskazują na konieczność wdrożenia elektronicznych faktur, jako czynnika usprawniającego działanie administracji publicznej i biznesu. Dokument odwołuje się również do celów strategii zintegrowanych m.in. Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” a w szczególności Działanie 1.1.1. Dostosowanie przepisów prawa w celu poprawy warunków wykonywania działalności gospodarczej, w tym uproszczenie prawa i redukcja kosztów regulacyjnych oraz Strategii „Sprawne Państwo 2020”. Ponadto, ze względu na praktyczne zastosowanie tworzonej platformy e-fakturowania w dostawach publicznych, projekt uzupełnia działania Urzędu Zamówień Publicznych w obszarze priorytetu „zamówienia publiczne”, zgodnie z celem pełnej elektronizacji procesu zamówień publicznych wynikających z treści Komunikatu Komisji Europejskiej „End-to-end e-procurement to modernise public administration” (COM(2013) 453 final). W modelu procesowym zamówień publicznych faza obsługi kontraktów publicznych (po udzieleniu zamówienia, obejmująca e-fakturowanie dostaw) jest jedną z dwóch faz całego procesu realizacji zamówień publicznych. Z punktu widzenia planowania działań i programów wdrażania elektronicznego fakturowania, w krajach członkowskich UE pojawiły się dwa nowe elementy: obowiązkowość odbioru przez administrację publiczną i europejski wzór semantyczny efaktury. W Polsce dotyczy to także planów objętych Strategicznym Programem Rozwoju 15 Elektronicznego Fakturowania w Polsce 2014–2020 utworzonym w ramach prac Krajowego Forum Elektronicznego Fakturowania. Krajowe dokumenty strategiczne wskazujące potrzebę realizacji projektu: a) Program Operacyjny Polska Cyfrowa oraz Efektywne i Sprawne Państwo dla Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2030 (DSRK - Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności) i Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK) - pełna elektronizacja procesów zamówień i dostaw publicznych (w których Platforma PEF jest elementem składowym środowiska informatyzacji zamówień publicznych w fazie po udzieleniu zamówienia) jest spełnieniem warunku transparentności i sprawności działań administracji publicznej. b) Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” oraz Strategia „Sprawne Państwo” - w tym kontekście Platforma PEF jest instrumentem realizacji zintegrowanych Strategii Sektorowych, w tym w szczególności osiągnięcie w 2020 roku stanu, w którym fakturowanie elektroniczne będzie dominującą formą fakturowania i standardem przy zamówieniach publicznych, co wynika z realizacji celów Europejskiej Agendy Cyfrowej w ramach Strategii Europa 2020. Sformułowane cele strategiczne utworzenia Platformy PEF w procesie kompleksowej informatyzacji realizacji zamówień publicznych w polskiej administracji publicznej i gospodarce umożliwiają osiągnięcie szeregu celów pośrednich wynikających ze Strategii Sektorowych Innowacyjności i Efektywności Gospodarki oraz Sprawne Państwo: • osiągnięcie przez gospodarkę i administrację publiczną co najmniej średniego poziomu miar statystycznych UE w obszarze elektronicznego fakturowania w kraju i w relacjach ponadgranicznych – wzrost konkurencyjności (COM (2013) 453 final), • obniżenie kosztów fakturowania w skali całej gospodarki, promocja efektywniejszych metod zarządzania przepływami finansowymi, przepływem dóbr i usług – wzrost efektywności (COM (2013) 453 final), • stymulacja rozwoju nowych usług i produktów rynku e-fakturowania w obrocie krajowym i ponadgranicznym – wzrost innowacyjności (COM (2013) 453 final), • rozwój nowych scenariuszy i instrumentów polityki budżetowej oraz fiskalnej Państwa (wprowadzenie metod i narzędzi kontroli fiskalnej, w tym w obszarze unikania podatków, przyśpieszenia płatności i zmniejszenie zatorów finansowych w gospodarce), • poprawa efektywności ekonomicznej działań administracji publicznej i obniżenie kosztów budżetowych Państwa (wsparcie zakupów i opatrzenia administracji publicznej) (COM (2013) 453 final), • zwiększenie udziału w rynku zamówień publicznych (krajowym i UE) podmiotów z sektora MSP, w tym także mikroprzedsiębiorstw (Impact Assessment – SWD(2013) 222 final), zgodnie z celem strategicznym cyfryzacji i reform obszaru zamówień publicznych, w tym elektronicznego fakturowania. Działania zaplanowane w Projekcie wpisują się również w realizację celu 5 Strategii „Sprawne Państwo”, który zakłada efektywne świadczenie usług publicznych, w tym standaryzację i zarządzanie usługami publicznymi, ze szczególnym uwzględnieniem technologii cyfrowych (kierunek interwencji celu 5.5). 9.3 Zapisy prawa wspólnotowego obligujące państwa członkowskie do wdrożenia konkretnych rozwiązań 16 a) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/55/UE o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych, która została opublikowana w dn. 16 kwietnia 2014 r. i weszła w życie 27 maja tego roku. Realizacja projektu wprost ułatwia wywiązanie się państwa polskiego z obowiązku zapisanego w Dyrektywie. Dyrektywa 2014/55/UE o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych: − wprowadza obowiązek dla kupujących (administracji publicznej) przyjmowania faktur w postaci elektronicznej zgodnych z Normą Europejską i krótką listą standardów (wymaganie techniczne). Termin wdrożenia obowiązku: organy centralne do dnia 27 listopada 2018 r. , organy subcentralne – koniec 2019 r. − wprowadza pojęcie i nakazuje utworzenie Normy Europejskiej (modelu semantycznego i krótkiej listy standardów akceptowanych przez administrację publiczną) – wykonawca: CEN, termin: do 27 maja 2017 r. Zakres działania Dyrektywy: • wyłącznie faktury do dostaw objętych Dyrektywami o zamówieniach publicznych, • wyłącznie faktury wysyłane do sektora publicznego, • obejmuje wszystkie poziomy administracji publicznej (krajowe, regionalne, lokalne), we wszystkich Państwach Członkowskich UE. Zadaniem postawionym przed Polską i innymi państwami członkowskimi UE jest wdrożenie postanowień Dyrektywy nie później niż do 27 listopada 2018 r. (termin transpozycji do przepisów krajowych), a po tym terminie administracja publiczna wszystkich szczebli jest zobowiązana do akceptowania faktur w postaci elektronicznej zgodnych z Normą Europejską e-faktury, w rozliczeniach dostaw objętych zamówieniami publicznymi. Środowisko informatyzacji Platformy PEF umożliwi realizację obowiązku odbioru przez instytucje publiczne faktur od dostawców, przesłanych w postaci elektronicznej i spełniających wymagania Normy Europejskiej dla faktury elektronicznej w postaci ustrukturyzowanej, zgodnych z jednym z zalecanych przez Komisję standardów. b) Inne, kluczowe dokumenty UE i Komisji Europejskiej dla realizacji Projektu : • Komunikat COM(2013) 453, Kompleksowe e-zamówienia jako środek modernizacji administracji publicznej (End-to-end e-procurement to modernise public administration – COM(2013) 453 final ), • dokument oceny wpływu propozycji Dyrektywy 2014/55/UE (Impact Assessment SWD(2013) 222 final) zawiera analizę i uzasadnienie decyzji zamieszczonych w tym dokumencie, • Dyrektywa 2014/24/UE dot. zamówień publicznych, • Dyrektywa 2014/25/UE dot. udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, • wytyczne realizacji Aktu o Jednolitym Rynku 2 (Single Market Act 2) , • „Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” , COM (2010) 2020, • Europejska Agenda Cyfrowa – w obszarach strategicznych Europejskiej Agendy Cyfrowej wskazano korzyści z technologii teleinformatycznych dla obywateli UE, w tym administrację elektroniczną. Tak, więc realizacja projektu poprzez działania mające na celu elektronizację fakturowania wpisuje się w ten obszar, • Zalecenia Rady UE w sprawie krajowego programu reform Polski z 2014 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na lata 2012–2016. 17 9.4. Zalecenia Rady EU w sprawie krajowego programu reform Polski na 2014 r. W „Zaleceniach” Rada UE stwierdza, że „pomimo wysiłków podejmowanych w ostatnim czasie, Polska wciąż pozostaje znacząco w tyle za innymi państwami członkowskimi w zakresie wykorzystania potencjału rozwoju TIK”. Rada wskazała m.in. na: • względnie niską sprawność administracji publicznej, • względnie niski poziom wykorzystania e-administracji. Realizacja Projektu przyczyni się do poprawy sytuacji w ww. obszarach. Zwiększy się zakres spraw, które obywatele i przedsiębiorcy będą mogli załatwić drogą elektroniczną. Przełoży się to na większe wykorzystanie rozwiązań dla e-administracji a także, zgodnie z dokumentem „Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu”, umożliwi walkę ze zjawiskiem wykluczenia cyfrowego. Dodatkowo, cele społeczne realizacji projektu wdrożenia Platformy e-Fakturowania, są zgodne z art. 43 i 49 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, gdyż odnoszą się do poprawy warunków funkcjonowania przedsiębiorców i zapewnienia im podstawowych swobód gwarantowanych przez Traktat – swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług transgranicznych. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.7 Spójność celów Projektu z celami dokumentów strategicznych, str. 113. 9. Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego Wyniki badań przedstawiane przez Główny Urząd Statystyczny oraz raporty Urzędu Zamówień Publicznych wskazują, że jednostki sfery publicznej nie wykazują w większości gotowości do odbioru i przetwarzania ustrukturyzowanych faktur elektronicznych. Jednakże problem ten dotyczy w dużym stopniu także przedsiębiorstw. Pomimo tego, że 89,9% ogółu przedsiębiorstw wysyła faktury do jednostek administracji publicznej, jedynie tylko 13,7% z nich tworzy i przesyła faktury elektroniczne posiadające ustandaryzowaną strukturę umożliwiającą ich automatyczne przetwarzanie przez systemy informatyczne jednostek sfery publicznej lub przedsiębiorstw. Należy zaznaczyć, że w 2013 roku na 1,5 mld faktur wystawionych w całej polskiej gospodarce, zaledwie około 10% miało postać elektroniczną (daje to nam 16 miejsce w Europie). Stosowanie faktur w formatach PDF i innych nieustrukturyzowanych wywołuje konieczność manualnego wprowadzania danych z tych faktur do systemów informatycznych, identycznie jak w przypadku faktur papierowych, powodując znaczące koszty, w tym koszty obsługi powstałych błędów oraz ich skutków. Brak możliwości automatycznego przetwarzania danych uniemożliwia automatyczną kontrolę transakcji, a tym samym także poprawę efektywności innych procesów administracyjnych i biznesowych prowadzonych drogą elektroniczną. Kluczowe dla zapewnienia poprawności realizacji zamówienia publicznego jest uwzględnienie całości cyklu transakcyjnego dostaw realizowanych w ramach publicznych kontraktów między jednostkami sfery publicznej i jej dostawcami. Z tego względu uruchomione zostaną także pozwalające na wymianę pozostałych dokumentów w ramach realizacji zamówienia publicznego. W efekcie sprawy obsługiwane on-line przez Platformę elektronicznego fakturowania będą następujące: • zamawianie (zlecenia) dostawy, • awizowanie dostawy, • potwierdzanie odbioru, 18 • • • fakturowanie, wystawianie faktury korygującej, wystawianie noty księgowej. Dodatkową kwestią, którą należy mieć na uwadze jest fakt, że Komisja Europejska nałożyła na Polskę oraz inne kraje członkowskie Unii Europejskiej obowiązku wdrożenia Dyrektywy 2014/55/UE Rady i Parlamentu Europejskiego o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych. Instrumentem wdrożenia obowiązku odbioru faktur elektronicznych będzie wykorzystanie funkcjonalności Platformy e-Fakturowania. Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z Dziennikiem Urzędowym Unii Europejskiej w postępowaniach o wartościach powyżej progów unijnych w roku 2014 polskim wykonawcom udzielono na rynkach zagranicznych zaledwie 82 zamówienia publiczne (w roku 2013 – 89; w 2012 – 53; w 2011 – 50).7 Taka niewielka ilość zamówień zagranicznych udzielona polskim firmom jest m.in. spowodowana niewystarczającym przystosowaniem polskich przedsiębiorstw do konkurowania na rynkach zagranicznych. Utworzenie Platformy, której działanie wykorzystuje międzynarodowe standardy e-fakturowania (w tym dostęp do sieci OpenPEPPOL) powinno przyczynić się do poprawy sytuacji polskich przedsiębiorstw pod tym względem. W efekcie pozwoli to na wsparcie administracji publicznej i przedsiębiorstw w Polsce w osiągnięciu organizacyjnej i technicznej gotowości do realizacji trans-granicznych procesów gospodarczych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, a także umożliwienie uczestnictwa jednostek administracji sfery finansów publicznych i przedsiębiorstw (zwłaszcza sektora MSP) w unijnym rynku zamówień publicznych oraz dostosowania metod współpracy wspieranych przez Unię Europejską. Usługi elektroniczne oraz funkcjonalności platformy e-fakturowania w końcowym efekcie będą dotyczyły wszystkich organów i instytucji (jednostek sfery finansów publicznych) udzielających zamówienia publicznego w Polsce. Ponadto, zgodnie z wymaganiami UE, platforma PEF będzie elementem europejskiego, transgranicznego systemu ustandaryzowanych usług elektronicznych wspierających procesy dostaw publicznych oraz ułatwiających dostęp przedsiębiorców do rynków zamówień publicznych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. W pkt. 4. „Odbiorcy rezultatów projektu informatycznego” głównych odbiorców projektu informatycznego scharakteryzowano w 5 grupach. Poniżej przedstawiono potrzeby dla poszczególnych grup użytkowników. • Grupa A (sfera finansów publicznych) – podmioty prawa publicznego (Zamawiający) Realizowane potrzeby interesariuszy grupy A: o wykonanie przepisów prawa wynikającego z nowej Dyrektywy 2014/55/UE – wiodącą funkcją platformy będzie umożliwienie odbioru e-faktur od dostawców, o elektroniczne wsparcie wykonania całego cyklu realizacji zamówienia publicznego („End-to-end e-procurement to modernise public administration” (COM(2013) 453 final) – zamawianie dostawy publicznej , awizacja i potwierdzanie odbioru, o automatyzacja procesu obsługi zamówienia publicznego (w tym efakturowania), która pozwoli zmniejszyć pracochłonność i koszty obsługi administracyjnej w jednostkach sfery finansów publicznych, usprawnić i ułatwić działania oraz monitorować realizację dostaw publicznych, 7 Urząd Zamówień Publicznych, Sprawozdanie o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2014 roku. 19 • • • • o spójność i integracja procesów realizacji zamówienia publicznego umożliwiająca: eliminowanie błędów w realizacji poszczególnych etapów zamówienia publicznego oraz fakturowania i płatności, pilnowanie terminów realizacji zamówień i skuteczne przeciwdziałanie opóźnieniem, kompletowanie dokumentacji i jej kompletność, pełną transparentność i kontrolę procesu realizacji zamówień publicznych. Grupa B (podmioty gospodarcze) – dostawcy dóbr i usług dla administracji publicznej w kontraktach publicznych (Dostawcy) Realizowane potrzeby interesariuszy grupy B: o możliwość utworzenia i przesłania do odbiorcy publicznego faktury w postaci elektronicznej (w formacie ustrukturyzowanym zgodnym z Normą Europejską), wymaganej przez nowe przepisy i wymagania sfery finansów publicznych – niezależnie od stanu przygotowania organizacyjno-technicznego przedsiębiorcy do obsługi zamówienia publicznego, o dostęp do jednolitego rynku cyfrowego i zamówień publicznych UE, wypełnienie standardów transgranicznej realizacji dostaw publicznych, wzrost konkurencyjności na rynku UE, o automatyzacja procesu obsługi zamówienia publicznego (w tym efakturowania), która pozwoli zmniejszyć pracochłonność i koszty obsługi administracyjnej w przedsiębiorstwach, skrócić czas oraz usprawnić i ułatwić działania, Grupa C (podmioty komercyjne usługowo-produkcyjne branży IT) – dostawcy e-usług, systemów i aplikacji IT. Model biznesowy rynku zamówień i dostaw publicznych przewiduje znaczący udział komercyjnych podmiotów branży IT, m.in.: Realizowane potrzeby interesariuszy grupy C: o dostosowanie produktów IT do wymagań interoperacyjności wg Normy Europejskiej, o edukacja w zakresie wymagań Normy Europejskiej i standardów, rozwiązań systemowych interoperacyjnej komunikacji z systemami zamówień publicznych w UE, konwersji i walidacji dokumentów procesu zamówień publicznych (w tym e-faktur), o integracja oferowanych e-usług i systemów przedsiębiorstw branży IT z platformą e-fakturowania, o promocja standardów e-fakturowania wśród przedsiębiorstw – wykonawców zamówień publicznych i jednocześnie klientów dla przedsiębiorstw branży IT, Grupa D (inne podmioty komercyjne) – dla których Platforma będzie źródłem informacji, wiedzy i dobrych praktyk w zakresie elektronicznej obsługi dostaw publicznych krajowych i w UE: Grupa E (inne podmioty publiczne) – korzystające z rejestrowanych i archiwowanych danych dotyczących realizacji zamówienia publicznego (w tym e-faktury, e-faktury korygujące, rachunki, noty księgowe, dokumenty dostawy, e-płatności, statusy transakcji): Realizowane potrzeby interesariuszy grupy E: o umożliwienie e-monitorowania i e-kontroli biznesowych transakcji w obrocie publicznym oraz raportowania (tworzenia raportów dla organów kontrolnych, 20 zarówno na podstawie transakcji i przesyłanych dokumentów, jak i treści dokumentów), o umożliwienie wykonania elektronicznych kontroli krzyżowych. Na wstępie analizy poziomu wykorzystania udostępnianych usług należy zaznaczyć, że zgodnie z kryteriami merytorycznymi dla konkursu w ramach Działania 2.1 POPC osiągnięcie określonego poziomu wykorzystania usług wpływa na możliwą do zdobycia liczbę punktów, jednakże nie jest dyskryminujące. Kluczowym czynnikiem wpływającym na prognozowane wykorzystanie zrealizowanych usług publicznych jest fakt, że obecnym stanie prawnym nie ma obowiązku przesyłania faktur w postaci elektronicznej. Zgodnie z analizami przedstawionymi w rozdziale X Studium Wykonalności (Analiza popytu) w 2014 r. zamówień na podstawie procedur określonych w ustawie – Prawo zamówień publicznych udzielało około 16 tys. zamawiających (grupa A). Do tego należy doliczyć grupę około 82 tys. wykonawców, którzy w 2012 roku realizowali zamówienia publiczne (grupa B). Sumarycznie liczebność usługobiorców można określić na około 98 tys. podmiotów. Należy zaznaczyć, że o ile liczebność grupy zamawiających nie powinna podlegać gwałtownym znacznym zmianom (przy założeniu stałości przepisów prawa), to liczebność grupy wykonawców uzależniona jest od ich aktywności i jakości oferty (jeden wykonawca może realizować wiele zamówień dla wielu zamawiających). Najczęściej obsługiwaną sprawą przez platformę będzie wystawienie faktury – liczba uruchomień tej usługi będzie równoznaczna z liczbą załatwionych spraw, Według sprawozdania o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych Urzędu Zamówień Publicznych w 2014 roku udzielono około 175 tys. zamówień publicznych. Często w ramach jednego zamówienia publicznego rozliczanych jest kilka faktur. Przyjmując minimalne założenie, że do każdego udzielonego zamówienia jest wystawiana jedna faktura, otrzymujemy liczbę 175 tys. faktur wystawianych rocznie. Zgodnie z danymi UZP zamówienia publiczne w roku 2012 otrzymało około 82 tys. wykonawców . Można zatem przyjąć, że jest to docelowa grupa odbiorców usługi. Wskazana w kryterium merytorycznym oceny wniosku poziom 20% oznacza grupę około 16 500 wykonawców usług. Jednocześnie z tych samych danych wynika, że podmiotów zamawiających w 2014 r. było około 16 000. Oznacza to, że przy założeniu wystawiania jednej faktury do jednego kontraktu dla grupy docelowej wykonawców usług, możliwe jest wystawienie rocznie maksymalnie ok. 16 000 faktur elektronicznych. Usługa e-fakturowania zostanie więc w ciągu dwóch lat po jej uruchomieniu wykonana ok. 32 000 razy. Jednakże uwzględniając prognozowany poziom wykorzystania faktur elektronicznych na poziomie 30 %, prognozowana liczba faktur tworzonych i przekazywanych za pośrednictwem PEF wyniesie ok. 11 tys. w ciągu dwóch lat od uruchomienia usługi. Wynikająca stąd wartość obligatoryjnego wskaźnika rezultatu bezpośredniego projektu „Liczba załatwionych spraw poprzez udostępnioną on-line usługę publiczną” ustalona jest w liczbie 11 000. Na każdym etapie projektu (w trakcie jego trwania oraz po zakończeniu jego realizacji będzie się odbywała stała weryfikacja zgodności wyników projektu z potrzebami użytkowników. W obszarze związanym z oczekiwaną przez użytkowników funkcjonalnością będzie następowała nieustanna weryfikacja obowiązujących przepisów prawa oraz praktyk gospodarczych tak aby powstające rozwiązanie było w pełni z nimi zgodne. Należy zaznaczyć, że w ramach Projektu zostanie stworzony model, który będzie umożliwiał dołączanie do Platformy PEF niezależnych aplikacji, które będą również umożliwiały 21 przesyłanie dokumentów elektronicznych (zgodnych z normą europejską oraz wymaganiami Platformy PEF). Pozwoli to na stopniowe zwiększanie użyteczności dostępnych aplikacji i zwiększy wybór dostępny dla użytkowników. Natomiast w ramach procesu analizy interakcji użytkowników z platformą usług oraz dla zapewnienia, że proponowane rozwiązania będą intuicyjne i łatwe w obsłudze dla użytkowników zostanie zrealizowane: • Zbudowanie zespołu ekspertów w obszarze analizy i usprawniania użyteczności z kompetencjami potwierdzonymi certyfikatem IBUQ (ang. International Board for Usability Qualification) a także osób posiadające doświadczenie w pracy w urzędach administracji publicznej, doświadczenie w realizacji zadań związanych z utrzymaniem systemów IT, doświadczenie w fakturowaniu elektronicznym. Osoby z tymi kompetencjami będą wchodzić w skład zespołu analityków, co pozwoli na wykonywane ocen eksperckich na różnych etapach realizacji prac (ze szczególnym uwzględnieniem projektowania i prototypowania). • Wytypowanie reprezentatywnych grup użytkowników usług z pośród głównych interesariuszy. • Współpraca z reprezentantami grup użytkowników w czasie tworzenia prototypów usług, oceny ich funkcjonalności oraz usuwania błędów: o wspólna praca z deweloperami w trakcie określania wymaganych funkcjonalności, o uczestniczenie w testach gotowych prototypów, wyszukiwanie błędów, • Zaprojektowanie modelu informacyjnego w oparciu o priorytet wysokiej użyteczności dla ww. grup użytkowników. • Wykorzystanie metodyki projektowania interakcji, w której użytkownicy są od początku angażowani w proces monitoringu użyteczności. Zakłada się również tworzenie projektów każdej z usług (oraz powtarzalnych komponentów, z których usługi będą agregowane), w tym: tworzenie prototypów projektów interfejsów użytkownika, przeprowadzanie ocen eksperckich użyteczności (zawierającej również weryfikację implementacji wytycznych dla ułatwień skierowanych do użytkowników o różnym rodzaju niepełnosprawności), uruchamianie prototypowych wersji usług i udostępnianie wybranym użytkownikom w środowisku testowym, zbieranie opinii użytkowników testowych i analiza statystyk ruchowych. • Monitoring i doskonalenie użyteczności wdrożonych usług. W ramach weryfikacji zgodności projektu z potrzebami użytkowników i łatwości obsługi po zakończeniu projektu zakłada się następujące działania: o zbieranie opinii i propozycji użytkowników dotyczących poprawy użyteczności o analiza liczby i rodzaju zgłoszeń helpdesk w kontekście każdej z usług oraz funkcjonalności systemu, o analiza statystyk ruchowych usług dostępnych na środowisku produkcyjnym o analiza statystyk dostarczanych przez narzędzia Google Analytics, o minimum dwa testy użyteczności realizowane przez specjalistyczne firmy zewnętrzne. Wykonane w momencie 70% zaawansowania prac oraz na moment końcowych prac nad projektem. • Tworzenie projektów usług będzie odbywać się w cyklu: o Określenie kontekstu użycia usługi (wraz z analizą interesariuszy), o Sprecyzowanie wymagań (z uwzględnieniem opinii użytkowników) i stworzenie dokumentu wymagań, 22 o Tworzenie prototypów projektów (na które będą się składać projekty interfejsów graficznych, diagramy przepływów) , o Przeprowadzenie oceny eksperckiej użyteczności (zawierającej również weryfikację implementacji wytycznych WCAG 2.0 uwzględniających potrzeby użytkowników o różnym stopniu niepełnosprawności) przygotowanych projektów i wprowadzenie ewentualnych modyfikacji, o Uruchomienie prototypowych wersji usług i udostępnienie ich wybranym użytkownikom na środowisku testowym, o Zebranie opinii użytkowników testowych i analiza statystyk ruchowych środowiska testowego, o Uwzględnienie uwag i wdrożenie produkcyjne usług. Od wykonawców wybranych do realizacji prac oczekiwane będzie przyjęcie iteracyjnej i przyrostowej metodyki wytwórczej. Wyniki powyższych analiz uwzględnione zostaną przy opracowywaniu wymagań specyfikacji przetargowej w wyniku, której wybrani będą dostawy rozwiązań. Wyniki analogicznych analiz realizowanych już w czasie funkcjonowania i dopracowywania PEF pozwolą na podniesienie jakości użytkowej PEF. Dzięki tym wszystkim działaniom zapewnione zostanie powstanie usług adekwatnych do oczekiwań poszczególnych grup interesariuszy Platformy PEF. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IX.1.1"Potrzeby użytkowników", str. 259. 10. Cele projektu informatycznego Strategicznym celem projektu jest uruchomienie i wykorzystanie nowych metod gospodarowania oraz nowoczesnych narzędzi ich wsparcia na rzecz rozwoju polskiej administracji i gospodarki. Cel zostanie osiągnięty poprzez uproszczenia procesów obsługi dostaw publicznych i ich elektronizację oraz ułatwienia w realizacji tych procesów dla ich wykonawców. Celem głównym projektu jest wsparcie we wdrożeniu obowiązkowego odbioru faktur elektronicznych przez administrację publiczną. Cel ten wynika z wypełnienia nałożonego na Polskę i inne kraje członkowskie Unii Europejskiej obowiązku wdrożenia Dyrektywy 2014/55/UE o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych. Instrumentem wdrożenia tego obowiązku będzie wykorzystanie funkcjonalności Platformy eFakturowania (PEF) wspierającej proces wdrożenia i realizacji obowiązku odbioru e-faktur przez administrację. Cele szczegółowe proponowanego w projekcie rozwiązania to: 1. wsparcie procesu przystosowania jednostek sfery publicznej w zakresie organizacyjnym oraz technicznym (adaptacja standardów odbioru i przetwarzania faktury elektronicznej w systemach informatycznych jednostek) - realizowane w Zadaniu 1 (Standaryzacja fakturowania elektronicznego w administracji i biznesie z uwzględnieniem normalizacji europejskiej) i 3 (Edukacja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego) projektu, 23 2. wsparcie procesu udostępnienia i utrzymania wielokanałowego systemu komunikacji elektronicznej między wystawcami i odbiorcami faktur elektronicznych - realizowane w Zadaniu 2 projektu (Kompleksowa informatyzacja realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego z uwzględnieniem dorobku projektów wielkoskalowych Unii Europejskiej), 3. wsparcie procesu adaptacji nałożonych Dyrektywą standardów e-fakturowania u producentów i dystrybutorów aplikacji i systemów informatycznych stosowanych w jednostkach sfery publicznej - realizowane w Zadaniu 1 (Standaryzacja fakturowania elektronicznego w administracji i biznesie z uwzględnieniem normalizacji europejskiej) i 3 (Edukacja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego) projektu, 4. objęcie wsparciem elektronicznym całego procesu obsługi dostaw publicznych (od zamawiania poszczególnych partii dostaw do fakturowania) - Zadanie 2 projektu (Kompleksowa informatyzacja realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego z uwzględnieniem dorobku projektów wielkoskalowych Unii Europejskiej). Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.6, str. 108. Przyjęto następujące wartości wskaźników produktu projektu: Poziom Poziom bazowy docelowy Liczba usług publicznych udostępnionych on-line o stopniu dojrzałości 3 – pobranie / wypełnienie formularza i odesłanie dokumentu elektronicznego 0 0 Liczba usług publicznych udostępnionych on-line o stopniu dojrzałości co najmniej 4 – transakcja 0 6 Liczba udostępnionych usług wewnątrz-administracyjnych 0 1 Wskaźniki produktu projektu oraz następujące wartości wskaźników rezultatu projektu: Wskaźnik rezultatu projektu Obligatoryjny wskaźnik rezultatu bezpośredniego Liczba załatwionych spraw poprzez udostępnioną on-line usługę publiczną Rezultat bezpośredni specyficzny dla projektu Liczba podmiotów publicznych odbierających e-faktury od dostawców (na koniec projektu) Wartość bazowa (2016) Wartość Źródło danych docelowa (pomiaru (2019) wskaźnika) 0 11 000 0 80 Protokoły zdawczo odbiorcze realizacji usług platformy statystyki platformy efakturowania 24 Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.8 i IV.9, str. 119 i 124. Zgodnie ze wskazaniami merytorycznych kryteriów wyboru projektów dla działania 2.1 Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 dla projektów typu I. Tworzenie lub rozwój e-usług publicznych (A2B, A2C), zadaniem wnioskodawcy jest wykazanie realizacji obligatoryjnego wskaźnika rezultatu bezpośredniego „Liczba załatwionych spraw poprzez udostępnioną on-line usługę publiczną” projektu. Wydzielone sprawy obsługiwane on-line przez platformę elektronicznego fakturowania są następujące: 1. wystawienie zamówienia (zlecenia) dostawy, 2. wystawienie awizo dostawy (awizacja), 3. potwierdzanie odbioru, 4. wystawianie faktury, 5. wystawianie faktury korygującej, 6. wystawianie noty księgowej. Najczęściej obsługiwaną sprawą przez platformę będzie wystawienie faktury – liczba uruchomień tej usługi będzie równoznaczna z liczbą załatwionych spraw. Wynikająca stąd wartość obligatoryjnego wskaźnika rezultatu bezpośredniego projektu „Liczba załatwionych spraw poprzez udostępnioną on-line usługę publiczną” ustalona jest w liczbie 11 000. Inne wskaźniki nie zostały określone w projekcie. Uzasadnienie takiej decyzji znajduje się w załączonym Studium Wykonalności, w rozdziale IV.8, str. 123. W „Szczegółowym opisie osi priorytetowych Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014–2020”, dla II osi priorytetowej, Działanie 2.1, wprost wskazano, że spośród projektów dziedzinowych szczególne preferencje uzyskają projekty realizujące zalecenia Rady w sprawie krajowego programu reform Polski, tj. poprawy warunków otoczenia biznesu poprzez: redukcję kosztów rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej, w tym e-fakturowanie. Projekt PEF pozwoli na osiągnięcie celu strategicznego POPC poprzez zwiększenie odsetka osób odsyłających dokumenty elektroniczne. Szczegółowa analiza przedstawiona w Studium Wykonalności, wskazuje, że liczba przesyłanych dokumentów elektronicznych dla usługi fakturowania wyniesie co najmniej 11 tysięcy w ciągu 2 lat od uruchomienia usługi. Celem strategicznym pełnej elektronizacji procesów zamówień i dostaw publicznych (w których Platforma PEF jest elementem składowym środowiska informatyzacji zamówień publicznych w fazie po udzieleniu zamówienia) jest spełnienie warunku transparentności i sprawności działań administracji publicznej, wynikającego ze strategicznych założeń Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa oraz Efektywnego i Sprawnego Państwa dla Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2030 (DSRK - Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności) i Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK). W tym kontekście Platforma PEF jest instrumentem realizacji zintegrowanych Strategii Sektorowych, w tym w szczególności Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”oraz Strategii „Sprawne Państwo”. Osiągnięcie w 2020 roku stanu, w którym fakturowanie elektroniczne będzie dominującą formą fakturowania i standardem przy 25 zamówieniach publicznych, wynika z realizacji celów Europejskiej Agendy Cyfrowej w ramach Strategii Europa 2020. W Programie Zintegrowanej Informatyzacji Państwa Projekt „Platforma pośrednicząca elektronicznego fakturowania dla sfery finansów publicznych” wymieniony jest wprost wśród projektów ponadresortowych wskazanych do realizacji. W rozdziale 6.1.1 PZIP Rekomendacje do katalogu podstawowych e-usług publicznych do wdrożenia na poziomie centralnym, w pkt. 6 Prowadzenie działalności gospodarczej, w tym zamówienia publiczne PZIP, przewiduje się: • elektroniczne fakturowanie w administracji publicznej – udostępnienie platformy umożliwiającej przedsiębiorcom wystawianie elektronicznych faktur dla administracji, a administracji odbieranie takich faktur i integrację z systemami finansowoksięgowymi; • pełny elektroniczny wgląd w akta spraw podatkowych – wprowadzenie elektronicznych wzorów raportów danych dla ksiąg podatkowych i dokumentów księgowych (w tym e-fakturowania) dla wszystkich rodzajów podmiotów gospodarczych. Rozwiązanie takie przyczyni się również do skrócenia czasu kontroli podatkowej i skarbowej oraz zmniejszy ich uciążliwość. Przedsiębiorcy zyskają także możliwość elektronicznego wglądu w akta sprawy oraz sprawnej komunikacji z organami skarbowymi. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.7, str. 113-118. 11. Główne zadania przewidziane w projekcie W projekcie wydzielono następujące zadania: Zadanie 1. Standaryzacja fakturowania elektronicznego w administracji i gospodarce z uwzględnieniem normalizacji europejskiej. Okres realizacji: od 2016-10-01 do 2019-08-31, szczegółowy harmonogram został przedstawiony w Załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6, na stronie 215217). Produkty zadania: − Standardy elektronicznego fakturowania dla dokumentów elektronicznych, Opis zadania: Działania standaryzacyjne mają na celu implementację wypracowanych, uzgodnionych i zatwierdzonych przez Radę i Parlament UE standardów dot. realizacji procesu zamówień publicznych (w tym e-fakturowania) na Platformie PEF. Tworzą podstawę merytoryczną zapewnienia interoperacyjności Platformy PEF w ponadgranicznej realizacji zamówień publicznych na wspólnym unijnym rynku i Jednolitym Rynku Cyfrowym UE. Zadanie pierwsze przygotowuje polskie jednostki do przyjęcia wymagań Dyrektywy 2014/55/UE. W obecnym stanie prawnym, nie istnieją przeszkody prawne by prowadzić działania wyprzedzające przed wprowadzeniem formalnego wymogu, dlatego standardem eFaktury wdrażanym w pierwszym etapie projektu będzie standard opracowany w projekcie OpenPEPPOL (do czasu publikacji krótkiej listy standardów w dostawach publicznych, co nastąpi w maju 2017r.). W ramach działań standaryzacji fakturowania elektronicznego planowane są zadania: • (Zadanie 1.1) Uczestnictwo w pracach standaryzacyjnych Krajowego Wielostronnego Forum Elektronicznego Fakturowania (KWFeI) i Europejskiego Wielostronnego Forum Elektronicznego Fakturowania (EMSFeI). 26 • • (Zadanie 1.2) Uczestnictwo w pracach standaryzacyjnych CEN/PC 434 i PKN/KT 271 , CEN TC440 (Zadanie 1.3) Uruchomienie Projektu OpenPEPPOL w Polsce. Zadanie 2. Kompleksowa informatyzacja realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego z uwzględnieniem dorobku projektów wielkoskalowych Unii Europejskiej. Okres realizacji: od 2016-10-01 do 2019-08-31, szczegółowy harmonogram został przedstawiony w Załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6, na stronie 215217. Produkty zadania: 1.Usługi − Usługa zamawiania dostawy, − Usługa awizowania dostawy, − Usługa potwierdzania odbioru, − Usługa fakturowania, − Usługa wystawiania faktury korygującej, − Usługa wystawiania noty księgowej, − Usługa generowania raportów i zestawień dla władz publicznych. 2.Warstwa informatyczna PEF, − Specyfikacja wymagań PEF, − Dokumentacja przetargowa PEF, − Platforma Elektronicznego Fakturowania, − Dokumentacja techniczna PEF, − Portal PEF, − Dokumentacja techniczna Portalu PEF. 3.Badania stanu e-fakturowania w administracji publicznej. 4.Dokumentacja przetargowa badań użyteczności bezpieczeństwa i dostępności usług. 5.Badania użyteczności bezpieczeństwa i dostępności usług. Opis zadania: Istotą planowanych w zadaniu działań jest udostępnienie funkcjonalności Platformy Elektronicznego Fakturowania służących do dokumentowania procesu realizacji przez zamawiających i wykonawców dostaw publicznych w fazie po udzieleniu zamówienia oraz wymiany faktur elektronicznych. Koncepcja architektury logicznej i informatycznej oraz interoperacyjności procesowej i standaryzacji danych Platformy PEF, zapewni wykorzystanie dorobku i zgodność projektu z wymaganiami projektów wielkoskalowych UE, w szczególności projektu PEPPOL. W ramach planowanych działań zostaną przeprowadzone badania i analizy w Polsce i UE najlepszych praktyk informatyzacji procesów zamówień publicznych, konsultacje i uzgodnienia w środowiskach administracji publicznej, przedsiębiorstw, dostawców rozwiązań informatycznych, instytucji i organizacji właściwych merytorycznie dla procesów elektronizacji fakturowania, w celu realizacji odpowiedniego modelu organizacyjnego systemu e-fakturowania w Polsce. Informatyzacja realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego wg przyjętych w zadaniu standaryzacji założeń i wymagań funkcjonalnych platformy PEF obejmuje realizację zadań: 27 • • • • • • • • • • • • (Zadanie 2.1) Wykonanie analizy stanu informatyzacji jednostek administracji sfery finansów publicznych oraz audytu szczegółowych potrzeb kompleksowej elektronizacji i standaryzacji procesów realizacji zamówień publicznych fakturowania elektronicznego. Opracowanie rekomendacji dla e-usług platformy PEF do integracji z administracją publiczną wraz z planowaniem i kontrolą poziomu jakości. (Zadanie 2.2) Badanie stanu e-fakturowania w administracji publicznej przygotowanie badania, narzędzi badawczych oraz metodyki, przeprowadzenie cyklicznego badania mającego na celu pomiar postępu we wdrażaniu rozwiązań Projektu, (Zadanie 2.3) Opracowanie krajowej wersji elektronicznego wzoru standardu ustrukturyzowanej e-faktury dla komunikacji platformy PEF z administracją publiczną, na okres do opublikowania Normy Europejskiej e-faktury. Adaptacja listy wybranych formatów krajowych e-faktury. Opracowanie wzorów pozostałych elektronicznych dokumentów procesu obsługi dostaw publicznych (w tym: zamówienia, potwierdzenia zamówienia, awizo dostawy, protokołu Z-O, faktury korygującej, noty księgowej). (Zadanie 2.4) Opracowanie szczegółowej koncepcji funkcjonalno-organizacyjnej, użytkowej, informacyjnej i informatycznej Platformy PEF, opracowanie koncepcji szczegółowych komponentów funkcjonalnych Platformy PEF wraz z planowaniem i kontrolą poziomu jakości. Współpraca z wybranymi Brokerami w fazie uruchamiania systemu. (Zadanie 2.5) Opracowanie wymagań integracji Platformy PEF z systemami finansowo-księgowymi jednostek administracji sfery finansów publicznych , opracowanie koncepcji i projektów: portalu PEF (Krajowe Forum e-Fakturowania oraz działania Help Desku Platformy PEF (w tym założeń dotyczących interaktywnych poradników oraz udostępnianych szkoleń e-learningowych). (Zadanie 2.6) Opracowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ) dla przeprowadzenia postępowania w procesie zamówień publicznych wyłonienia brokerów Platformy PEF. Udział w organizacji przetargu publicznego w celu wyłonienia Brokerów PEF (Zadanie 2.7) Analizy funkcjonalne, testy integracyjne i akceptacyjne w procesie odbioru od wykonawcy/operatora wytworzonej Platformy PEF wraz z planowaniem i kontrolą poziomu jakości. (Zadanie 2.8) Opracowanie wymagań integracji Platformy PEF z systemami i platformami zewnętrznymi wraz z planowaniem i kontrolą poziomu jakości (dotyczy ewentualnej wymiany danych w JPK (Jednolitym Pliku Kontrolnym) Ministerstwa Finansów, opracowania wytycznych dla ewentualnej przyszłej integracji z systemem e-Zamówienia oraz specyfikacji interfejsu dla zapytań raportowych), (Zadanie 2.9) Opracowanie koncepcji informatyzacji dla projektu OpenPEPPOL i e-PRIOR Supplier Portal, wsparcie działań Władz Krajowych w realizacji projektu OpenPEPPOL (Zadanie 2.10) Wsparcie krajowego wdrożenia rozwiązań PEPPOL (Zadanie 2.11) Analiza implementacyjna usług Platformy PEF w trzech jednostkach administracji centralnej sfery finansów publicznych - badanie procesów współpracy administracji z platformą PEF. (Zadanie 2.12) Monitorowanie funkcjonowania Platformy PEF i kontrola jakości obsługi użytkowników Platformy PEF po ogłoszeniu Normy Europejskiej e-faktury wraz z weryfikacją planu kontroli poziomu jakości. 28 Zadanie 3. Edukacja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego. Okres realizacji: od 2016-10-01 do 2019-08-31, szczegółowy harmonogram został przedstawiony w Załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6, na stronie 215217). Produkty zadania: 1.Dokumentacja przetargowa związana z obsługą zadań szkoleniowych. 2.Dokumentacja przetargowa dot. wyboru doradców MR w zakresie standaryzacji rozwiązań IT. 3.Szkolenia i doradztwo. Opis zadania: W ramach zadania przeprowadzone zostaną szkolenia, w celu stałego podnoszenia kompetencji cyfrowych oraz wsparcia merytorycznego pracowników jednostek administracji publicznej wszystkich szczebli, dotyczących funkcjonowania e-administracji, w tym efektywnego wykorzystania Platformy Elektronicznego Fakturowania w administracji publicznej. Zadanie 4. Promocja w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i fakturowania elektronicznego Okres realizacji: od 2016-10-01 do 2019-08-31, szczegółowy harmonogram został przedstawiony w Załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6, na stronie 215217). Opis zadania: Istotą planowanych działań promocyjnych jest komunikowanie wyników prac w zakresie informatyzacji realizacji dostaw publicznych i e-fakturowania w ramach projektu wśród jednostek sfery finansów publicznych oraz w przedsiębiorstwach. Działania obejmą także komunikację nowych obowiązków dla wybranych grup podmiotów wynikających z przygotowania do wdrażania Dyrektywy 2014/55/UE o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych. Szczegółowy opis zadań, harmonogram oraz diagram produktów został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6 "Plan projektu", str. 204. Zadanie X. Zarządzanie projektem - zgodnie z wymaganiami konkursu niewykazane w harmonogramie, jednak przywołane ze względu na wymaganie wniosku przypisania produktów projektu do zadań. Okres realizacji: od 2016-10-01 do 2019-08-31, szczegółowy harmonogram został przedstawiony w Załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2.6, na stronie 215217). Produkty zadania: Dokumentacja Zarządcza: − Plan Projektu, • Plan Jakości Projektu • Rejestr Ryzyka, • Plan komunikacji, − Rejestr Zagadnień Projektowych, − Rejestr Jakości, − Plany Etapów, 29 • Plany Jakości Etapu, − Raporty z realizacji Etapów. 12. Uproszczenie procedur Platforma pozwoli na automatyczną komunikację pomiędzy systemami teleinformatycznymi przedsiębiorców i systemami organów i instytucji zamawiających upraszczając i przyśpieszając proces wymiany danych w stosunku do wartości obecnie obserwowanych w obrocie gospodarczym. Wyeliminowany zostanie czasochłonny i kosztowny proces przesyłania papierowych faktur, które w większości wypadków są drukowane z systemów finansowo-księgowych przez przedsiębiorców, a następnie wprowadzane manualnie do takich systemów przez klientów instytucjonalnych. Wykorzystanie standardowych dokumentów elektronicznych pozwoli również na przeprowadzanie automatycznych kontroli biznesowych dokumentów przesyłanych w trakcie realizacji zamówienia publicznego i znaczne skrócenie procesów decyzyjnych i akceptacyjnych. Wydajne zarządzanie procesem zamówień publicznych może w znacznym stopniu poprawić ogólną efektywność wydatków publicznych, a wyniki badań Banku Światowego wskazują, że w pełni elektroniczna obsługa zamówień publicznych może przyczynić się do istotnej poprawy ich efektywności i uzyskania oszczędności w wysokości do 13% łącznych wydatków na zamówienia publiczne. Analiza wpływu systemu e-fakturowania na procesy zamówień publicznych wykazała, że rozwiązanie to może przynieść wielorakie korzyści: • obniżenie kosztów obsługi zamówień publicznych w przedsiębiorstwach i jednostkach sfery finansów publicznych, • obniżenie wartości kalkulowanych zamówień i zwiększenie efektywności wydatkowania środków publicznych, • poprawę sprawności operacyjnej i niezawodności działania, • gotowość technologiczną i standaryzacyjną do współpracy transgranicznej – oddziałującą bezpośrednio na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw i administracji. 13. Przewidywane korzyści dla obywateli /przedsiębiorców wynikające z realizacji projektu informatycznego Korzyścią bezpośrednią identyfikowaną z rezultatem specyficznym dla Projektu elektronicznego fakturowania w dostawach publicznych będzie pojawienie się w jednostkach sfery publicznej techniczno-organizacyjnej gotowości do odbioru faktur elektronicznych zgodnych z nałożonymi standardami. Obecnie tej gotowości jednostki publiczne nie posiadają, dlatego miarą jej pojawienia się będzie liczba podmiotów publicznych (80), które będą odbierały faktury elektroniczne zgodne z nałożonymi przepisami o fakturowaniu elektronicznym w dostawach publicznych. Na potrzeby monitorowania i pomiaru rezultatów Projektu, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi kryteriów merytorycznych wyboru projektów, mierzalnym wskaźnikiem bezpośrednim rezultatu, specyficznym dla projektu będzie liczba podmiotów publicznych odbierających elektroniczne faktury od dostawców (wymagania te definiują warunek określenia maksymalnie jednego, autorskiego wskaźnika rezultatu bezpośredniego projektu). Pomiar osiągania tego wskaźnika będzie realizowany w trakcie projektu a po jego zakończeniu jego wartość będzie mogła być monitorowana na podstawie 30 wskaźników realizacji procesu fakturowania przez platformę, z częstotliwością jednego roku lub wyższą. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.7 Spójność celów Projektu z celami dokumentów strategicznych, str. 114; w rozdziale IV.8 Wskaźniki rezultatu Projektu, str. 119 oraz w rozdziale IV.9 Wskaźniki produktu Projektu, str. 124 W „Szczegółowym opisie osi priorytetowych Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014–2020”, dla II osi priorytetowej, Działanie 2.1, wprost wskazano, że spośród projektów dziedzinowych szczególne preferencje uzyskają projekty realizujące zalecenia Rady w sprawie krajowego programu reform Polski, tj. poprawy warunków otoczenia biznesu poprzez: redukcję kosztów rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej, w tym e-fakturowanie. Projekt PEF pozwoli na osiągnięcie celu strategicznego POPC poprzez zwiększenie odsetka osób odsyłających dokumenty elektroniczne. Szczegółowa analiza przedstawiona w rozdziale IV.8 Wskaźniki rezultatu Projektu, wskazuje, że liczba przesyłanych dokumentów elektronicznych dla usługi fakturowania wyniesie co najmniej 11 tysięcy w ciągu 2 lat od uruchomienia usługi. Pomiar tego wskaźnika będzie realizowany na podstawie wskaźników realizacji procesu fakturowania przez platformę, z częstotliwością dowolną, w okresie realizacji projektu co pół roku. Zgodnie ze wskazaniami merytorycznych kryteriów wyboru projektów dla działania 2.1 Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 dla projektów typu I. Tworzenie lub rozwój e-usług publicznych (A2B, A2C), Projekt wpłynie na realizację obligatoryjnego wskaźnika rezultatu bezpośredniego „Liczba załatwionych spraw poprzez udostępnioną on-line usługę publiczną”. Sprawami załatwianymi przez udostępnione on-line usługi publiczne Platformy elektronicznego fakturowania będą działania ujęte w cykl transakcyjny dostaw realizowanych w ramach publicznych kontraktów między jednostkami sfery publicznej i jej dostawcami. Pomiar realizacji wskaźnika zostanie dokonany zgodnie z harmonogramem projektu, ostatecznie w terminie końca jego realizacji. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.7 Spójność celów Projektu z celami dokumentów strategicznych, str. 113 Wydajne zarządzanie procesem zamówień publicznych może w znacznym stopniu poprawić ogólną efektywność wydatków publicznych, a wyniki badań Banku Światowego wskazują, że w pełni elektroniczna obsługa zamówień publicznych może przyczynić się do istotnej poprawy ich efektywności i uzyskania oszczędności w wysokości do 13% łącznych wydatków na zamówienia publiczne8. Analiza9 wpływu systemu e-fakturowania na procesy zamówień publicznych wykazała, że rozwiązanie to może przynieść wielorakie korzyści: • 8 9 obniżenie kosztów obsługi zamówień publicznych w przedsiębiorstwach i jednostkach sfery finansów publicznych, End-to-end e-procurement to modernise public administration, Communication COM(2013) 453 Final, s. 2. H. Daniel, D. Hemple, N. Srinivasan, A model of value assessment in collaborative R&D programs, „Industrial Marketing Management” 2002, Vol. 31, No. 8, s. 653–664, http://dx.doi.org/10.1016/S0019-8501(01)00173-0; J.L.C. Cheng, The Role of Cross-national Research in Organizational Inquiry: A Review and Proposal, „Academy of Management Proceedings” 1984, s. 90– 94, http://dx.doi.org/ 10.5465/AMBPP.1984.4978264. 31 • obniżenie wartości kalkulowanych wydatkowania środków publicznych, • poprawę sprawności operacyjnej i niezawodności działania, zamówień i zwiększenie efektywności • gotowość technologiczną i standaryzacyjną do współpracy transgranicznej – oddziałującą bezpośrednio na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw i administracji. Proces informatyzacji obsługi transakcji gospodarczych (w tym e-fakturowania i obsługi pozostałych e-dokumentów) jest ukierunkowany na wygenerowanie znacznych oszczędności w wydatkach na zamówienia publiczne10, co tworzy impuls dla wzrostu gospodarczego dzięki otwarciu rynku wewnętrznego na jednolity rynek cyfrowy UE w publicznym obrocie gospodarczym oraz wspieraniu uproszczeń i ograniczaniu obciążeń administracyjnych. Automatyzacja przetwarzania danych ustrukturyzowanych wpłynie na znaczną redukcję kosztów wielu procesów obsługi finansowo-księgowej w urzędach i pozwoli wykorzystać efekt standaryzacji przetwarzania danych finansowo-księgowych z zastosowaniem Państwowej Chmury Obliczeniowej11. Umożliwi to wyeliminowanie błędów w dokumentach i pozwoli znacząco zredukować czas pracowników poświęcony na ich kontrolę i korektę. Elektroniczna rejestracja i e-buforowanie zarówno transakcji, jak i dokumentów przyniesie pełną transparentność wydatkowania środków budżetowych oraz umożliwi monitorowanie danych wymaganych przez administrację rządową i dostęp do nich, a także ułatwi prowadzenie kontroli biznesowych12 pod względem podmiotowym, przedmiotowym, ilościowym i wartościowym. Zwiększy się precyzja, zgodność i prawidłowość postępowania stron zamówienia publicznego, a kontrole biznesowe zamówień publicznych ograniczą możliwość wystąpienia korupcji i oszustw podatkowych, zwiększając bezpieczeństwo danych i ograniczając liczbę sporów sądowych13. Przyjmując przedstawione w Studium Wykonalności założenia operacyjne, wykonano szacunkową kalkulację kosztów ponoszonych obecnie i po wdrożeniu kompleksowej informatyzacji obsługi zamówień publicznych powyżej obowiązującego progu 14 000 EUR w jednostkach sfery finansów publicznych i w przedsiębiorstwach – dla okresu 10 lat (Tabela poniżej). Bank Światowy szacuje, że kompleksowe e-zamówienia mogą przyczynić się do uzyskania oszczędności rzędu 6–13,5 proc. łącznych wydatków na zamówienia publiczne. Por. End-to-end e-procurement to modernise public administration, Communication COM(2013) 453 Final, s. 2. 11 Zgodnie z założeniami Programu Zintegrowanej Informatyzacji Państwa, pkt. 6.3.6. 12 Kontrole biznesowe – przepisy dotyczące zakresu fakturowania, oznaczające stosowanie procedur, które gwarantują autentyczność pochodzenia faktury i integralność jej danych (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej). 13 Dane jednostki zakupowej obsługującej zakupy publiczne w Lombardii wskazują, że w wyniku wprowadzenia e-zamówień liczba sporów sądowych zmniejszyła się o 88 procent. Por. COM(2013) 453 Final, s. 4. 10 32 Tabela: Kalkulacja efektywności (według wskaźnika redukcji kosztów) jednostek sfery finansów publicznych w wyniku elektronizacji obsługi zamówień publicznych Liczba jednostek administracji publicznej – podmiotów udzielających zamówienia publicznego Liczba Stawka godzin godzinow Liczba Analizow /obsługa a zamówień any okres zamówieni publicznych/r /liczba Wartość a ok lat/ jednostko publiczneg wa o/ Stan obecny Koszty 773 088 000 PLN 19 327 200 16 106 6 1 20 PLN 10 PLN 792 415 200 Razem koszty stanu obecnego PLN Stan po wdrożeniu systemu e-fakturowania w zamówieniach publicznych 154 617 600 16 106 6 4 40 PLN 10 PLN Redukcja kosztów (bezwzględna wartość oszczędności) obsługi 637 797 600 zamówień publicznych PLN Wzrost efektywności według wskaźnika względnej zmiany kosztów obsługi 80,49% zamówień publicznych 16 106 6 20 40 PLN 10 Źródło: opracowanie własne ILiM Przewidywane korzyści związane z wdrożeniem systemu e-fakturowania w zamówieniach publicznych mogą być znacznie wyższe, biorąc pod uwagę pozostałe wartości zamówień poniżej progu określonego w ustawie Prawo zamówień publicznych (PZP). Wzrost efektywności14 kosztowej w prognozowanym okresie 10 lat w wyniku elektronizacji obsługi zamówień publicznych w jednostkach sfery finansów publicznych, szacowany na podstawie względnej zmiany kosztów odniesionej do stanu obecnego, wynosi 80,49%. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.13 Korzyści i oddziaływanie, str. 130 14. E-usługi dla obywateli i przedsiębiorców W wyniku realizacji Projektu zostanie udostępnionych siedem usług (sześć usług A2B/A2C oraz jedna usługa A2A). Są to następujące usługi: • Usługa zamawiania dostawy (A2B/A2C) • Usługa awizowania dostawy (A2B/A2C) • Usługa potwierdzania odbioru (A2B/A2C) • Usługa fakturowania (A2B/A2C) • Usługa wystawiania faktury korygującej (A2B/A2C) 14 B. Śliwczyński, Controlling operacyjny łańcucha dostaw w zarządzaniu wartością produktu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2011, s. 103–110. 33 • Usługa wystawiania noty księgowej (A2B/A2C) • Usługa generowania raportów i zestawień dla władz publicznych (A2A) Poniżej przedstawiono opisy poszczególnych usług: U1: Usługa zamawiania dostawy (A2B/A2C) Usługa zamawiania dostawy polega na obsłudze procesów związanych z generowaniem i przesyłaniem zamówień dostawy dla realizacji dostaw w ramach zamówienia publicznego. Usługa pozwala na przyjęcie przez Dostawcę dokumentu zamówienia dostawy (zlecenia dostawy) wysłanego przez Zamawiającego. Jedną z kluczowych zalet usługi jest możliwość przeprowadzenia kontroli technicznej zlecenia dostawy (na zgodność ze standardami Platformy). Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Usługa zapewnia możliwość automatyzacji i elektronicznej obsługi dokumentów zamówień dostaw w ramach kontraktów publicznych. Jednostki sfery publicznej mogą wygenerować i przesłać, a przedsiębiorcy mogą otrzymać dokument zamówienia dostawy w standardowym formacie zgodnym z normą europejską. Taki dokument może być następnie automatycznie przetwarzany przez aplikacje biznesowe przedsiębiorcy. Dane z zamówienia mogą zostać wykorzystane do przeprowadzania kontroli biznesowych pozostałych dokumentów przesyłanych w ramach realizacji zamówienia publicznego. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu zlecenia dostawy. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. W przypadku, jeśli Zamawiający wystawia dokument zlecenia dostawy poprzez aplikację internetową (webform), udostępniany jest formularz do wypełnienia danymi, który będzie stanowił podstawę do wygenerowania wystandaryzowanego dokumentu zlecenia dostawy. Dokument zlecenia dostawy może zostać również utworzony w aplikacji desktopowej Zamawiającego. Dokument ten może zostać także wygenerowany bezpośrednio z systemu f-k/ERP Zamawiającego. 2. Jeżeli dokument zlecenia dostawy jest przygotowany zgodnie ze przyjętymi standardami dokumentów elektronicznych w procesie zamówień publicznych, można go wysłać bezpośrednio na Platformę. Jeżeli elektroniczny dokument zlecenia dostawy nie został przygotowany zgodnie ze standardami, musi on zostać odpowiednio skonwertowany. 3. Zlecenie dostawy zostanie następnie udostępnione Dostawcy. Może to się odbyć za pomocą interfejsów API lub poprzez aplikację internetową lub desktopową. W pierwszym przypadku zlecenie dostawy może zostać automatycznie zaimportowane do systemu ERP/f-k Dostawcy (lub innego alternatywnego systemu informatycznego obsługującego standard dokumentów elektronicznych stosowanych w procesach realizacji zamówień publicznych). Jeżeli zlecenie dostawy odbierane jest przez aplikację internetową lub desktopową użytkownik może wyeksportować dokument lub przepisać dane ręcznie do systemu f-k/ERP Dostawcy. 34 4. Po wprowadzeniu danych ze zlecenia dostawy do systemu f-k lub ERP Dostawcy (w sposób ręczny lub poprzez import wyeksportowanego dokumentu) będą one mogły stanowić podstawę zapisów księgowych. Dodatkowy scenariusz związany jest z wymianą dokumentów z podmiotami, z których co najmniej jeden jest zagraniczny. W tym przypadku scenariusz powyżej może zostać zmodyfikowany w następujący sposób: 1. W przypadku Dostawców zagranicznych dokumenty zlecenia dostawy będą przesyłane we właściwym standardzie poprzez środowisko OpenPEPPOL. Infrastruktura OpenPEPPOL będzie odpowiedzialna za dalsze przekazywanie zlecenia dostawy do Dostawcy z zagranicy. 2. Zamawiający zagraniczni przesyłają zlecenia dostawy również poprzez środowisko OpenPEPPOL. Takie zlecenie dostawy będzie już zgodne ze standardami określonymi dla Platformy Elektronicznego Fakturowania i w tym przypadku nie zachodzi konieczność konwersji zlecenia dostawy. Poziom dojrzałości usługi Usługa znajduje się na piątym (personalizacja) poziomie dojrzałości. Użytkownik (Zamawiający) ma możliwość przeprowadzenia pełnej transakcji związanej z koniecznością przesłania zlecenia w postaci elektronicznej do Dostawcy. Użytkownik (Zamawiający) może uruchomić formularz webform (w aplikacji internetowej) lub odpowiednią formatkę w aplikacji desktopowej, w którym wprowadza właściwe dane, a na tej podstawie generowany jest dokument ustrukturyzowanego zlecenia dostawy. Dokument jest przesyłany do odbiorcy, co kończy transakcję i zamyka proces. Nie ma potrzeby przesyłania żadnych dodatkowych papierowych dokumentów. Dodatkowo cały proces jest głęboko spersonalizowany. Formularz aplikacji internetowej oraz aplikacja desktopowa zwierają dane pobrane z profilu Zamawiającego. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Kluczowym celem realizacji usługi jest umożliwienie wymiany dokumentów zlecenia dostawy i jego automatyczne przetwarzanie przez systemy wykorzystywane przez jednostki sfery publicznej i podmioty gospodarcze. Do tego niezbędne jest zapewnienie możliwości integracji pomiędzy e-usługą a systemami f-k lub ERP wykorzystywanymi przez te podmioty. Należy podkreślić, że wymieniane będą dokumenty oparte na tzw. normie europejskiej, dzięki czemu integracja pomiędzy systemami akceptującymi odpowiednie standardy dokumentów będzie bardzo prosta. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Ze względu na brak obowiązku składania zamówienia dostawy w sposób elektroniczny, nadal będzie istniała możliwość wykorzystania kanału niecyfrowego. W takiej sytuacji konieczne będzie wygenerowanie i przekazanie zamówienia dostawy w sposób tradycyjny (np. papierowy), a dostawca będzie musiał ręcznie wprowadzić zamówienie do swojego systemu informatycznego. Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Usługa zamawiania dostawy będzie dostępna za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na utworzenie i przesłanie w odpowiednim standardzie dokumentu zlecenia dostawy. 35 • • Aplikacji desktopowej – Aplikacja ta jest zainstalowana lokalnie na komputerze użytkownika (tzw. „gruby klient”). Aplikacja również pozwoli na przygotowanie i przesłanie w odpowiednim standardzie dokumentu zlecenia dostawy. Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu ERP lub aplikacji f-k użytkownika. W tych systemach zostanie wygenerowany odpowiedni dokument, który następnie zostanie przesłany poprzez usługę do odpowiedniego odbiorcy. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Analizując ryzyko związane z uwierzytelnianiem w systemie Platformy PEF należy rozważyć następujące aspekty: • Dostęp do danych użytkownika, które sam wprowadził w procesie realizacji e-procedur (e-zamówienia, e-fakturowanie itp.) – użytkownik zostaje zidentyfikowany w systemie na podstawie login i hasła PEF. • Przesyłanie dokumentów elektronicznych w procesach (kolejnych fazach) realizacji zamówień i dostaw publicznych docelowo nie będzie wymagało stosowania podpisu elektronicznego • Dostęp do edycji dokumentów i danych uczestników zamówień publicznych przechowywanych w podsystemach Platformy lub aplikacji klienckiej – uwierzytelnianie następuje za pomocą indywidualnego login i hasła. Zakres usług zaufania wykorzystywanych na Platformie PEF jest określony przez założenia standardów i infrastruktury OpenPEPPOL. Zakłada się zakup usług u Brokerów, którzy zapewnią zgodność z wymaganiami eIDAS i współpracę z OpenPEPPOL. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). U2: Usługa awizowania dostawy (A2B/A2C) Usługa polega na obsłudze procesów związanych z generowaniem i przesyłaniem awizo dostawy dla realizacji dostaw w ramach zamówienia publicznego. Usługa pozwala na przyjęcie przez Zamawiającego dokumentu awizo dostawy wysłanego przez Dostawcę. Jedną z kluczowych zalet usługi jest możliwość przeprowadzenia kontroli technicznej awiza dostawy (na zgodność ze standardami Platformy) oraz kontroli biznesowej (na zgodność procesową z przesłanymi wcześniej dokumentami zlecenia dostawy w ramach realizacji zamówienia publicznego). Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Usługa zapewnia możliwość automatyzacji i elektronicznej obsługi dokumentów awiza dostawy w ramach realizacji kontraktów publicznych. Podmioty gospodarcze mogą 36 wygenerować i przesłać, a jednostki sfery publicznej mogą otrzymać dokument awiza dostawy w standardowym formacie zgodnym z normą europejską. Taki dokument może być następnie automatycznie przetwarzany przez aplikacje biznesowe wykorzystywane w jednostce sfery publicznej. Dane ze zlecenia dostawy mogą zostać wykorzystane do przeprowadzania kontroli biznesowych awiza dostawy przesyłanych w ramach realizacji zamówienia publicznego. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu awiza dostawy. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. W przypadku, jeśli Dostawca wystawia dokument awiza dostawy poprzez aplikację internetową (webform) udostępniany jest formularz do wypełnienia danymi, który będzie stanowił podstawę do wygenerowania wystandaryzowanego dokumentu awiza dostawy. Dokument awiza dostawy może zostać również utworzony w aplikacji desktopowej Dostawcy. 2. W celu weryfikacji poprawności wystawianego dokumentu awiza dostawy nastąpi weryfikacja danych znajdujących się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione), przy czym nowy dokument może zostać już częściowo automatycznie uzupełniony. Pozwoli uzyskać to pewność, że awizo dostawy odpowiada danym przekazanym w zleceniu dostawy. Dzięki temu Zamawiający otrzyma dokument w postaci elektronicznej wstępnie już sprawdzony. Po pozytywnej weryfikacji, zostanie wygenerowane awizo dostawy zgodne z przyjętym dla Platformy standardem tego dokumentu. 3. Dokument ten może zostać wygenerowany także bezpośrednio z systemu f-k/ERP Dostawcy. Jeżeli dokument awiza dostawy jest przygotowany zgodnie z przyjętymi standardami dokumentów elektronicznych w procesie zamówień publicznych można go wysłać bezpośrednio na Platformę. Jeżeli elektroniczny dokument awiza dostawy nie został przygotowany zgodnie ze standardami, musi on zostać odpowiednio skonwertowany. 4. Awizo dostawy zostanie następnie udostępnione Zamawiającemu. Może to się odbyć za pomocą interfejsów API lub poprzez aplikację internetową lub desktopową. 5. W pierwszym przypadku awizo dostawy może zostać automatycznie zaimportowane do systemu ERP/f-k Zamawiającego (lub innego alternatywnego systemu informatycznego obsługującego standard dokumentów elektronicznych stosowanych w procesach realizacji zamówień publicznych). 6. Jeżeli awizo dostawy odbierane jest przez aplikację internetową lub desktopową użytkownik może wyeksportować dokument lub przepisać dane ręcznie do systemu fk/ERP Zamawiającego. Dokument zostanie również zweryfikowany pod kątem zgodności z danymi znajdującymi się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione). Po wprowadzeniu danych z awiza dostawy do systemu f-k lub ERP Zamawiającego (w sposób ręczny lub poprzez import wyeksportowanego dokumentu) będą one mogły stanowić podstawę zapisów księgowych. 37 Dodatkowy scenariusz związany jest z wymianą dokumentów z podmiotami, z których co najmniej jeden jest zagraniczny. W tym przypadku scenariusz powyżej może zostać zmodyfikowany w następujący sposób: 1. W przypadku Zamawiających zagranicznych dokumenty awiza dostawy będą przesyłane we właściwym standardzie poprzez środowisko OpenPEPPOL. Infrastruktura OpenPEPPOL będzie odpowiedzialna za dalsze przekazywanie awiza dostawy do Zamawiającego z zagranicy. 2. Dostawcy zagraniczni przesyłają awiza dostawy również poprzez środowisko OpenPEPPOL. Takie awizo dostawy będzie już zgodne ze standardami określonymi dla Platformy Elektronicznego Fakturowania i w tym przypadku nie zachodzi konieczność konwersji awiza dostawy. Poziom dojrzałości usługi Usługa znajduje się na piątym (personalizacja) poziomie dojrzałości. Użytkownik (Dostawca) ma możliwość przeprowadzenia pełnej transakcji związanej z koniecznością przesłania awiza dostawy w postaci elektronicznej do Zamawiającego. Użytkownik (Dostawca) może uruchomić formularz webform (w aplikacji internetowej) lub odpowiednią formatkę w aplikacji desktopowej, w których wprowadza odpowiednie dane, a na tej podstawie generowany jest dokument ustrukturyzowanego awiza dostawy. Dokument jest przesyłany do odbiorcy, co kończy transakcję i zamyka proces. Nie ma potrzeby przesyłania żadnych dodatkowych papierowych dokumentów. Dodatkowo cały proces jest głęboko spersonalizowany. Formularz aplikacji internetowej oraz aplikacja desktopowa zwierają dane pobrane z profilu Dostawcy. Co więcej, dokument awiza dostawy może zostać wygenerowany na podstawie otrzymanego od Zamawiającego dokumentu zlecenia dostawy. Podstawowe dane z dokumentu zlecenia zostaną umieszczone w dokumencie awiza dostawy w momencie jego wypełniania. Dzięki temu będzie istniała możliwość weryfikacji biznesowej danych znajdujących się w dokumencie ustrukturyzowanego elektronicznego awiza dostawy. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Kluczowym celem realizacji usługi jest umożliwienie wymiany dokumentów awiza dostawy i jego automatyczne przetwarzanie przez systemy wykorzystywane przez jednostki sfery publicznej i podmioty gospodarcze. Do tego niezbędne jest zapewnienie możliwości integracji pomiędzy e-usługą a systemami f-k lub ERP wykorzystywanymi przez te podmioty. Należy podkreślić, że wymieniane będą dokumenty oparte na tzw. normie europejskiej, dzięki czemu integracja pomiędzy systemami akceptującymi odpowiednie standardy dokumentów będzie bardzo prosta. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Ze względu na brak obowiązku przesyłania awiza dostawy w sposób elektroniczny, nadal będzie istniała możliwość wykorzystania kanału niecyfrowego. W takiej sytuacji konieczne będzie wygenerowanie i przekazanie awiza dostawy w sposób tradycyjny (np. papierowy), a odbiorca będzie musiał ręcznie wprowadzić informację o planowanej realizacji dostawy (awizie) do swojego systemu informatycznego. Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Usługa awiza dostawy będzie dostępna za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na utworzenie i przesłanie w odpowiednim standardzie dokumentu awiza dostawy. 38 • • Aplikacji desktopowej – Aplikacja ta jest zainstalowana lokalnie na komputerze użytkownika (tzw. „gruby klient”). Aplikacja również pozwoli na przygotowanie i przesłanie w odpowiednim standardzie dokumentu awiza dostawy. Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu ERP lub aplikacji f-k użytkownika. W tych systemach zostanie wygenerowany odpowiedni dokument, który następnie zostanie przesłany poprzez usługę do odpowiedniego odbiorcy. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Analizując ryzyko związane z uwierzytelnianiem w systemie Platformy PEF należy rozważyć następujące aspekty: • Dostęp do danych użytkownika, które sam wprowadził w procesie realizacji e-procedur (e-zamówienia, e-fakturowanie itp.) – użytkownik zostaje zidentyfikowany w systemie na podstawie login i hasła PEF. • Przesyłanie dokumentów elektronicznych w procesach (kolejnych fazach) realizacji zamówień i dostaw publicznych docelowo nie będzie wymagało stosowania podpisu elektronicznego • Dostęp do edycji dokumentów i danych uczestników zamówień publicznych przechowywanych w podsystemie Platformy lub aplikacji klienckiej – uwierzytelnianie następuje za pomocą indywidualnego login i hasła. Zakres usług zaufania wykorzystywanych na Platformie PEF jest określony przez założenia standardów i infrastruktury OpenPEPPOL. Zakłada się zakup usług u Brokerów, którzy zapewnią zgodność z wymaganiami eIDAS i współpracę z OpenPEPPOL. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). U3: Usługa potwierdzania odbioru (A2B/A2C) Usługa polega na obsłudze procesów związanych z generowaniem i przesyłaniem potwierdzeniem odbioru dla realizacji dostaw w ramach zamówienia publicznego. Usługa pozwala na przyjęcie przez Dostawcę potwierdzenia odbioru wysłanego przez Zamawiającego. Jedną z kluczowych zalet usługi jest możliwość przeprowadzenia kontroli technicznej potwierdzenia odbioru (na zgodność ze standardami Platformy) oraz kontroli biznesowej (na zgodność procesową z przesłanymi wcześniej dokumentami zlecenia dostawy i/lub awizo wysyłki). Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Usługa zapewnia możliwość automatyzacji i elektronicznej obsługi dokumentów potwierdzenia odbioru związanych ze zrealizowanym zleceniem (zamówieniem) dostawy. 39 Jednostki sektora publicznego mogą wygenerować i przesłać, a przedsiębiorcy mogą otrzymać dokument potwierdzenia odbioru w standardowym formacie zgodnym z normą europejską. Taki dokument może być następnie automatycznie przetwarzany przez aplikacje biznesowe przedsiębiorcy. Dane z pozostałych dokumentów przesyłanych w ramach realizacji zamówienia publicznego mogą zostać wykorzystane do przeprowadzania kontroli biznesowych potwierdzenia odbioru. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu potwierdzenia odbioru. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. W przypadku, jeśli Zamawiający wystawia dokument potwierdzenia odbioru poprzez aplikację internetową udostępniany jest formularz do wypełnienia danymi, który będzie stanowił podstawę do wygenerowania wystandaryzowanego dokumentu potwierdzenia odbioru. Dokument potwierdzenia odbioru może zostać również utworzony w aplikacji desktopowej Zamawiającego. 2. W celu weryfikacji poprawności wystawianego dokumentu potwierdzenia odbioru nastąpi weryfikacja danych znajdujących się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione), przy czym nowy dokument może zostać już częściowo automatycznie uzupełniony. Pozwoli uzyskać to pewność, że potwierdzenie odbioru odpowiada danym przekazanym w awizie dostawy. Dzięki temu Dostawca otrzyma dokument w postaci elektronicznej wstępnie już sprawdzony. Po pozytywnej weryfikacji, zostanie wygenerowane potwierdzenie odbioru zgodne z przyjętym dla Platformy standardem tego dokumentu. 3. Dokument potwierdzenia odbioru może zostać także wygenerowany bezpośrednio z systemu f-k/ERP Zamawiającego. Jeżeli dokument potwierdzenia odbioru jest przygotowany zgodnie ze przyjętymi standardami dokumentów elektronicznych w procesie zamówień publicznych można go wysłać bezpośrednio na Platformę. Jeżeli elektroniczny dokument potwierdzenia odbioru nie został przygotowany zgodnie ze standardami, musi on zostać odpowiednio skonwertowany. 4. Potwierdzenie odbioru zostanie następnie udostępnione Dostawcy. Może to się odbyć za pomocą interfejsów API lub poprzez aplikację internetową oraz desktopową. 5. W pierwszym przypadku potwierdzenie odbioru może zostać automatycznie zaimportowane do systemu ERP/f-k Dostawcy (lub innego alternatywnego systemu informatycznego obsługującego standard dokumentów elektronicznych stosowanych w procesach realizacji zamówień publicznych). Jeżeli potwierdzenie odbioru odbierane jest przez aplikację internetową lub desktopową, użytkownik może wyeksportowany dokument lub przepisać dane ręcznie do systemu f-k/ERP Dostawcy. Dokument zostanie również zweryfikowany pod kątem zgodności z danymi znajdującymi się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione). 6. Po wprowadzeniu danych ze zlecenia dostawy do systemu f-k lub ERP Dostawcy (w sposób ręczny lub poprzez import wyeksportowanego dokumentu) będą one mogły stanowić podstawę zapisów księgowych. 40 Dodatkowy scenariusz związany jest z wymianą dokumentów z podmiotami, z których co najmniej jeden jest zagraniczny. W tym przypadku scenariusz powyżej może zostać zmodyfikowany w następujący sposób: 1. W przypadku Dostawców zagranicznych dokumenty potwierdzenia odbioru będą przesyłane we właściwym standardzie poprzez środowisko OpenPEPPOL. Infrastruktura OpenPEPPOL będzie odpowiedzialna za dalsze przekazywanie potwierdzenia odbioru do Dostawcy z zagranicy. Jeżeli Zamawiający nie jest w stanie wygenerować potwierdzenia odbioru zgodnie ze standardami OpenPEPPOL, może skorzystać z usług innych podmiotów, które pozwolą na odpowiednie dostosowanie dokumentu i przesłanie go do odpowiedniego punktu dostępowego środowiska OpenPEPPOL. 2. Zamawiający zagraniczni przesyłają potwierdzenia odbioru również poprzez środowisko OpenPEPPOL. Taki dokument będzie już zgodny ze standardami określonymi dla Platformy Elektronicznego Fakturowania i w tym przypadku nie zachodzi konieczność konwersji potwierdzenia odbioru. Poziom dojrzałości usługi Usługa znajduje się na piątym (personalizacja) poziomie dojrzałości. Użytkownik (Zamawiający) ma możliwość przeprowadzenia pełnej transakcji związanej z koniecznością przesłania potwierdzenia odbioru w postaci elektronicznej do Dostawcy. Użytkownik (Zamawiający) może uruchomić formularz webform (w aplikacji internetowej) lub odpowiednią formatkę w aplikacji desktopowej, w którym wprowadza odpowiednie dane, a na tej podstawie generowany jest dokument ustrukturyzowanego potwierdzenia odbioru. Dokument jest przesyłany do odbiorcy, co kończy transakcję i zamyka proces. Nie ma potrzeby przesyłania żadnych dodatkowych papierowych dokumentów. Dodatkowo cały proces jest głęboko spersonalizowany. Formularz aplikacji internetowej oraz aplikacja desktopowa zwierają dane pobrane z profilu Dostawcy. Co więcej, dokument potwierdzenia odbioru może zostać wygenerowany na podstawie otrzymanego od Dostawcy dokumentu awizo dostawy. Podstawowe dane z dokumentu awiza dostawy zostaną umieszczone w dokumencie potwierdzenia odbioru w momencie jego wypełniania. Dzięki temu będzie istniała możliwość weryfikacji biznesowej danych znajdujących się w dokumencie ustrukturyzowanego elektronicznego potwierdzenia odbioru. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Kluczowym celem realizacji usługi jest umożliwienie wymiany dokumentów potwierdzenia odbioru i jego automatyczne przetwarzanie przez systemy wykorzystywane przez jednostki sfery publicznej i podmioty gospodarcze. Do tego niezbędne jest zapewnienie możliwości integracji pomiędzy e-usługą a systemami f-k lub ERP wykorzystywanymi przez te podmioty. Należy podkreślić, że wymieniane będą dokumenty oparte na tzw. normie europejskiej, dzięki czemu integracja pomiędzy systemami akceptującymi odpowiednie standardy dokumentów będzie bardzo prosta. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Ze względu na brak obowiązku przesyłania potwierdzenia odbioru w sposób elektroniczny, nadal będzie istniała możliwość wykorzystania kanału niecyfrowego. W takiej sytuacji konieczne będzie wygenerowanie i przekazanie potwierdzenia odbioru w sposób tradycyjny (np. papierowy), a dostawca będzie musiał ręcznie wprowadzić informację związaną z potwierdzeniem odbioru do swojego systemu informatycznego. 41 Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Usługa potwierdzenia odbioru będzie dostępna za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na utworzenie i przesłanie w odpowiednim standardzie dokumentu potwierdzenia odbioru. • Aplikacji desktopowej – Aplikacja ta jest zainstalowana lokalnie na komputerze użytkownika (tzw. „gruby klient”). Aplikacja również pozwoli na przygotowanie i przesłanie w odpowiednim standardzie dokumentu potwierdzenia odbioru. • Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu ERP lub aplikacji f-k użytkownika. W tych systemach zostanie wygenerowany odpowiedni dokument, który następnie zostanie przesłany poprzez usługę do odpowiedniego odbiorcy. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Analizując ryzyko związane z uwierzytelnianiem w systemie Platformy PEF należy rozważyć następujące aspekty: • Dostęp do danych użytkownika, które sam wprowadził w procesie realizacji e-procedur (e-zamówienia, e-fakturowanie itp.) – użytkownik zostaje zidentyfikowany w systemie na podstawie login i hasła PEF. • Przesyłanie dokumentów elektronicznych w procesach (kolejnych fazach) realizacji zamówień i dostaw publicznych docelowo nie będzie wymagało stosowania podpisu elektronicznego. • Dostęp do edycji dokumentów i danych uczestników zamówień publicznych przechowywanych w podsystemie Platformy lub aplikacji klienckiej – uwierzytelnianie następuje za pomocą indywidualnego login i hasła. Zakres usług zaufania wykorzystywanych na Platformie PEF jest określony przez założenia standardów i infrastruktury OpenPEPPOL. Zakłada się zakup usług u Brokerów, którzy zapewnią zgodność z wymaganiami eIDAS i współpracę z OpenPEPPOL. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). U4: Usługa fakturowania (A2B/A2C) Usługa polega na możliwości wysłania faktury elektronicznej do Zamawiającego za zrealizowane zamówienie. Jedną z kluczowych zalet usługi jest możliwość przeprowadzenia kontroli technicznej faktury (na zgodność ze standardami Platformy) oraz kontroli biznesowej (na zgodność procesową z danymi przesłanych wcześniej innych dokumentów w ramach realizacji zamówienia publicznego). 42 Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Usługa zapewnia możliwość automatyzacji i elektronicznej obsługi faktur elektronicznych związanych z realizowanym kontraktem publicznym. Podmioty gospodarcze mogą wygenerować i przesłać, a jednostki sektora publicznego mogą otrzymać dokument faktury dostawy w standardowym formacie zgodnym z normą europejską. Taki dokument może być następnie automatycznie przetwarzany przez aplikacje biznesowe wykorzystywane w jednostce sfery publicznej. Dane z pozostałych dokumentów przesyłanych w ramach realizacji zamówienia publicznego mogą zostać wykorzystane do przeprowadzania kontroli biznesowych faktury. Usługa e-fakturowania wypełnia również nałożony na Polskę i inne kraje członkowskie obowiązek wdrożenia Dyrektywy 2014/55/UE o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu faktury. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. W przypadku, jeśli Dostawca wystawia dokument faktury poprzez aplikację internetową (webform) udostępniany jest formularz do wypełnienia danymi, który będzie stanowił podstawę do wygenerowania wystandaryzowanego dokumentu faktury. Dokument faktury może zostać również utworzony w aplikacji desktopowej Dostawcy. 2. W celu weryfikacji poprawności wystawianego dokumentu faktury elektronicznej nastąpi weryfikacja danych znajdujących się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione), przy czym nowy dokument może zostać już częściowo automatycznie uzupełniony. Pozwoli uzyskać to pewność, że faktura odpowiada danym przekazanym w zleceniu lub awizie dostawy. Dzięki temu Zamawiający otrzyma dokument w postaci elektronicznej wstępnie już sprawdzony. Po pozytywnej weryfikacji, zostanie wygenerowana faktura zgodne z przyjętym dla Platformy standardem tego dokumentu. 3. Dokument ten może zostać wygenerowany także bezpośrednio z systemu f-k/ERP Dostawcy. Jeżeli dokument faktury jest przygotowany zgodnie z przyjętymi standardami dokumentów elektronicznych w procesie zamówień publicznych można go wysłać bezpośrednio na Platformę. Jeżeli elektroniczny dokument faktury nie został przygotowany zgodnie ze standardami, musi on zostać odpowiednio skonwertowany. 4. Faktura elektroniczna zostanie następnie udostępniona Zamawiającemu. Może to się odbyć za pomocą interfejsów API lub poprzez aplikację internetową lub desktopową. 5. W pierwszym przypadku faktura może zostać automatycznie zaimportowana do systemu ERP/f-k Zamawiającego (lub innego alternatywnego systemu informatycznego obsługującego standard dokumentów elektronicznych stosowanych w procesach realizacji zamówień publicznych). 6. Jeżeli faktura odbierana jest przez aplikację internetową lub desktopową użytkownik może wyeksportować dokument lub przepisać dane ręcznie do systemu f-k/ERP 43 Zamawiającego. Po wprowadzeniu danych z faktury do systemu f-k lub ERP Zamawiającego (w sposób ręczny lub poprzez import wyeksportowanego dokumentu) będą one mogły stanowić podstawę zapisów księgowych. Dodatkowy scenariusz związany jest z wymianą dokumentów z podmiotami, z których co najmniej jeden jest zagraniczny. W tym przypadku scenariusz powyżej może zostać zmodyfikowany w następujący sposób: 1. W przypadku Zamawiających zagranicznych dokumenty faktury będą przesyłane we właściwym standardzie poprzez środowisko OpenPEPPOL. Infrastruktura OpenPEPPOL będzie odpowiedzialna za dalsze przekazywanie faktury do Zamawiającego z zagranicy. 2. Dostawcy zagraniczni przesyłają faktury również poprzez środowisko OpenPEPPOL. Taka faktura będzie już zgodna ze standardami określonymi dla Platformy Elektronicznego Fakturowania i w tym przypadku nie zachodzi konieczność konwersji faktury. Poziom dojrzałości usługi Usługa znajduje się na piątym (personalizacja) poziomie dojrzałości. Użytkownik (Dostawca) ma możliwość przeprowadzenia pełnej transakcji związanej z koniecznością przesłania faktury w postaci elektronicznej do Zamawiającego. Użytkownik (Dostawca) może uruchomić formularz webform (w aplikacji internetowej) lub odpowiednią formatkę w aplikacji desktopowej, w którym wprowadza odpowiednie dane, a na tej podstawie generowany jest dokument ustrukturyzowanej faktury. Dokument jest przesyłany do odbiorcy, co kończy transakcję i zamyka proces. Nie ma potrzeby przesyłania żadnych dodatkowych papierowych dokumentów. Dodatkowo cały proces jest głęboko spersonalizowany. Formularz aplikacji internetowej oraz aplikacja desktopowa zwierają dane pobrane z profilu Dostawcy. Co więcej, dokument faktury może zostać wygenerowany na podstawie dokumentów wcześniej otrzymanych od Zamawiającego (np. zlecenia dostawy, potwierdzenia odbioru). Podstawowe dane z wcześniejszego dokumentu zostaną umieszczone w dokumencie faktury w momencie jej wypełniania. Dzięki temu będzie istniała możliwość weryfikacji biznesowej danych znajdujących się w dokumencie ustrukturyzowanej elektronicznej faktury. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Kluczowym celem realizacji usługi jest umożliwienie wymiany faktury elektronicznej i jej automatyczne przetwarzanie przez systemy wykorzystywane przez jednostki sfery publicznej i podmioty gospodarcze. Do tego niezbędne jest zapewnienie możliwości integracji pomiędzy e-usługą a systemami f-k lub ERP wykorzystywanymi przez te podmioty. Należy podkreślić, że wymieniane będą dokumenty oparte na tzw. normie europejskiej, dzięki czemu integracja pomiędzy systemami akceptującymi odpowiednie standardy dokumentów będzie bardzo prosta. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Dyrektywa 2014/55/UE o elektronicznym fakturowaniu w dostawach publicznych nakłada na jednostki sektora publicznego obowiązek przyjmowania faktur elektronicznych w ramach zamówień publicznych. W związku z tym, jednostki te nie będą mogły żądać faktur w postaci papierowej i będzie istniała konieczność udostępnienia podmiotom gospodarczym funkcjonalności związanych z przyjmowaniem i przetwarzaniem faktur w postaci elektronicznej. Należy jednak zauważyć, że podmioty gospodarcze nie będą jeszcze miały obowiązku składania faktur w postaci elektronicznej i wciąż będzie dostępny kanał nie 44 cyfrowy. Odpowiedź na zasadność wprowadzenia takiego obowiązku ma dać analiza ex-post przeprowadzona po zakończeniu projektu. Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Usługa faktury elektronicznej będzie dostępna za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na utworzenie i przesłanie w odpowiednim standardzie faktury elektronicznej. • Aplikacji desktopowej – Aplikacja ta jest zainstalowana lokalnie na komputerze użytkownika (tzw. „gruby klient”). Aplikacja również pozwoli na przygotowanie i przesłanie w odpowiednim standardzie faktury elektronicznej. • Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu ERP lub aplikacji f-k użytkownika. W tych systemach zostanie wygenerowany odpowiedni dokument, który następnie zostanie przesłany poprzez usługę do odpowiedniego odbiorcy. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Analizując ryzyko związane z uwierzytelnianiem w systemie Platformy PEF należy rozważyć następujące aspekty: • Dostęp do danych użytkownika, które sam wprowadził w procesie realizacji e-procedur (e-zamówienia, e-fakturowanie itp.) – użytkownik zostaje zidentyfikowany w systemie na podstawie login i hasła PEF. • Przesyłanie dokumentów elektronicznych w procesach (kolejnych fazach) realizacji zamówień i dostaw publicznych docelowo nie będzie wymagało stosowania podpisu elektronicznego • Dostęp do edycji dokumentów i danych uczestników zamówień publicznych przechowywanych w podsystemie Platformy lub aplikacji klienckiej – uwierzytelnianie następuje za pomocą indywidualnego login i hasła. Zakres usług zaufania wykorzystywanych na Platformie PEF jest określony przez założenia standardów i infrastruktury OpenPEPPOL. Zakłada się zakup usług u Brokerów, którzy zapewnią zgodność z wymaganiami eIDAS i współpracę z OpenPEPPOL. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). U5: Usługa wystawiania faktury korygującej (A2B/A2C) Usługa polega na możliwości wysłania faktury korygującej do Zamawiającego w ramach realizowanego zamówienia. Jedną z kluczowych zalet usługi jest możliwość przeprowadzenia kontroli technicznej faktury korygującej (na zgodność ze standardami Platformy) oraz 45 kontroli biznesowej (na zgodność procesową z danymi przesłanych wcześniej innych dokumentów w ramach realizacji zamówienia publicznego). Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Usługa zapewnia możliwość automatyzacji i elektronicznej obsługi faktur korygujących związanych z realizowanym kontraktem publicznym. Podmioty gospodarcze mogą wygenerować i przesłać, a jednostki sfery publicznej mogą otrzymać dokument faktury korygującej w standardowym formacie zgodnym z normą europejską. Taki dokument może być następnie automatycznie przetwarzany przez aplikacje biznesowe wykorzystywane w jednostce sfery publicznej. Dane z pozostałych dokumentów przesyłanych w ramach realizacji zamówienia publicznego mogą zostać wykorzystane do przeprowadzania kontroli biznesowych faktury korygującej. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu faktury korygującej. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. W przypadku, jeśli Dostawca wystawia dokument faktury korygującej poprzez aplikację internetową (webform) udostępniany jest formularz do wypełnienia danymi, który będzie stanowił podstawę do wygenerowania wystandaryzowanego dokumentu faktury korygującej. Dokument faktury korygującej może zostać również utworzony w aplikacji desktopowej Dostawcy. 2. W celu weryfikacji poprawności wystawianego dokumentu elektronicznej faktury korygującej nastąpi sprawdzenie danych znajdujących się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione), przy czym nowy dokument może zostać już częściowo automatycznie uzupełniony. Pozwoli uzyskać to pewność, że faktura korygująca odpowiada rzeczywistej sytuacji. Dzięki temu Zamawiający otrzyma dokument w postaci elektronicznej wstępnie już sprawdzony. Po pozytywnej weryfikacji, zostanie wygenerowana faktura korygująca zgodna z przyjętym dla Platformy standardem tego dokumentu. 3. Dokument ten może zostać wygenerowany także bezpośrednio z systemu f-k/ERP Dostawcy. Jeżeli dokument faktury korygującej jest przygotowany zgodnie z przyjętymi standardami dokumentów elektronicznych w procesie zamówień publicznych można go wysłać bezpośrednio na Platformę. Jeżeli elektroniczny dokument faktury korygującej nie został przygotowany zgodnie ze standardami, musi on zostać odpowiednio skonwertowany. 4. Elektroniczna faktura korygująca zostanie następnie udostępniona Zamawiającemu. Może to się odbyć za pomocą interfejsów API lub poprzez aplikację internetową lub desktopową. 5. W pierwszym przypadku faktura korygująca może zostać automatycznie zaimportowana do systemu ERP/f-k Zamawiającego (lub innego alternatywnego systemu informatycznego obsługującego standard dokumentów elektronicznych stosowanych w procesach realizacji zamówień publicznych). 46 6. Jeżeli faktura korygująca odbierana jest przez aplikację internetową lub desktopową użytkownik może wyeksportować dokument lub przepisać dane ręcznie do systemu fk/ERP Zamawiającego. Dokument zostanie również zweryfikowany pod kątem zgodności z danymi znajdującymi się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione). Po wprowadzeniu danych z faktury korygującej do systemu f-k lub ERP Zamawiającego (w sposób ręczny lub poprzez import wyeksportowanego dokumentu) będą one mogły stanowić podstawę zapisów księgowych. Dodatkowy scenariusz związany jest z wymianą dokumentów z podmiotami, z których co najmniej jeden jest zagraniczny. W tym przypadku scenariusz powyżej może zostać zmodyfikowany w następujący sposób: 1. W przypadku Zamawiających zagranicznych dokument faktury korygującej będzie przesyłany we właściwym standardzie poprzez środowisko OpenPEPPOL. Infrastruktura OpenPEPPOL będzie odpowiedzialna za dalsze przekazywanie faktury korygującej do Zamawiającego z zagranicy. 2. Dostawcy zagraniczni przesyłają faktury korygujące również poprzez środowisko OpenPEPPOL. Taka faktura korygująca będzie już zgodna ze standardami określonymi dla Platformy Elektronicznego Fakturowania i w tym przypadku nie zachodzi konieczność konwersji faktury korygującej. Poziom dojrzałości usługi Usługa znajduje się na piątym (personalizacja) poziomie dojrzałości. Użytkownik (Dostawca) ma możliwość przeprowadzenia pełnej transakcji związanej z koniecznością przesłania faktury korygującej w postaci elektronicznej do Zamawiającego. Użytkownik (Dostawca) może uruchomić formularz webform (w aplikacji internetowej) lub odpowiednią formatkę w aplikacji desktopowej, w którym wprowadza odpowiednie dane, a na tej podstawie generowany jest dokument ustrukturyzowanej faktury korygującej. Dokument jest przesyłany do odbiorcy, co kończy transakcję i zamyka proces. Nie ma potrzeby przesyłania żadnych dodatkowych papierowych dokumentów. Dodatkowo cały proces jest głęboko spersonalizowany. Formularz aplikacji internetowej oraz aplikacja desktopowa zwierają dane pobrane z profilu Dostawcy. Co więcej, dokument faktury korygującej może zostać wygenerowany na podstawie dokumentów wcześniej otrzymanych od Zamawiającego (np. zlecenia dostawy, potwierdzenia odbioru, faktury). Podstawowe dane z wcześniejszego dokumentu zostaną umieszczone w dokumencie faktury korygującej w momencie jej wypełniania. Dzięki temu będzie istniała możliwość weryfikacji biznesowej danych znajdujących się w dokumencie ustrukturyzowanej elektronicznej faktury korygującej. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Kluczowym celem realizacji usługi jest umożliwienie wymiany faktury korygującej i jej automatyczne przetwarzanie przez systemy wykorzystywane przez jednostki sfery publicznej i podmioty gospodarcze. Do tego niezbędne jest zapewnienie możliwości integracji pomiędzy e-usługą a systemami f-k lub ERP wykorzystywanymi przez te podmioty. Należy podkreślić, że wymieniane będą dokumenty oparte na tzw. normie europejskiej, dzięki czemu integracja pomiędzy systemami akceptującymi odpowiednie standardy dokumentów będzie bardzo prosta. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Ze względu na brak obowiązku przesyłania faktur korygujących w sposób elektroniczny, nadal będzie istniała możliwość wykorzystania kanału niecyfrowego. W takiej sytuacji konieczne będzie wygenerowanie i przekazanie faktury korygującej w sposób tradycyjny (np. 47 papierowy), a odbiorca będzie musiał ręcznie wprowadzić informację związaną z fakturą korygującą do swojego systemu informatycznego. Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Usługa e-faktury korygującej będzie dostępna za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na utworzenie i przesłanie w odpowiednim standardzie e-faktury korygującej. • Aplikacji desktopowej – Aplikacja ta jest zainstalowana lokalnie na komputerze użytkownika (tzw. „gruby klient”). Aplikacja również pozwoli na przygotowanie i przesłanie w odpowiednim standardzie e-faktury korygującej. • Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu ERP lub aplikacji f-k użytkownika. W tych systemach zostanie wygenerowany odpowiedni dokument, który następnie zostanie przesłany poprzez usługę do odpowiedniego odbiorcy. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Analizując ryzyko związane z uwierzytelnianiem w systemie Platformy PEF należy rozważyć następujące aspekty: • Dostęp do danych użytkownika, które sam wprowadził w procesie realizacji e-procedur (e-zamówienia, e-fakturowanie itp.) – użytkownik zostaje zidentyfikowany w systemie na podstawie login i hasła PEF. • Przesyłanie dokumentów elektronicznych w procesach (kolejnych fazach) realizacji zamówień i dostaw publicznych docelowo nie będzie wymagało stosowania podpisu elektronicznego. • Dostęp do edycji dokumentów i danych uczestników zamówień publicznych przechowywanych w podsystemie Platformy lub aplikacji klienckiej – uwierzytelnianie następuje za pomocą indywidualnego login i hasła. Zakres usług zaufania wykorzystywanych na Platformie PEF jest określony przez założenia standardów i infrastruktury OpenPEPPOL. Zakłada się zakup usług u Brokerów, którzy zapewnią zgodność z wymaganiami eIDAS i współpracę z OpenPEPPOL. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). U6: Usługa wystawiania noty księgowej (A2B/A2C) Usługa polega na możliwości wysłania noty księgowej do innej jednostki sektora finansów publicznych lub do Dostawcy. Jedną z kluczowych zalet usługi jest możliwość przeprowadzenia kontroli technicznej noty księgowej (na zgodność ze standardami 48 Platformy) oraz kontroli biznesowej (na zgodność procesową z danymi z przesłanych wcześniej innych dokumentów w ramach realizacji zamówienia publicznego). Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Usługa zapewnia możliwość automatyzacji i elektronicznej obsługi not księgowych związanych z realizowanym kontraktem publicznym. Jednostki sektora publicznego mogą wygenerować i przesłać, a inne jednostki sektora publicznego lub dostawcy mogą otrzymać dokument noty księgowej w standardowym formacie zgodnym z normą europejską. Taki dokument może być następnie automatycznie przetwarzany przez aplikacje biznesowe wykorzystywane przez podmioty. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu noty księgowej. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. W przypadku, jeśli podmiot należący do sektora finansów publicznych w Polsce wystawia dokument noty księgowej poprzez aplikację internetową udostępniany jest formularz do wypełnienia danymi, który będzie stanowił podstawę do wygenerowania wystandaryzowanego dokumentu noty księgowej. Dokument noty księgowej może zostać również utworzony w aplikacji desktopowej podmiotu publicznego. 2. W celu sprawdzenia poprawności wystawianego dokumentu noty księgowej nastąpi weryfikacja danych znajdujących się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione), przy czym nowy dokument może zostać już częściowo automatycznie uzupełniony. Dzięki temu odbiorca noty księgowej otrzyma dokument w postaci elektronicznej już wstępnie sprawdzony. 3. Nota księgowa może zostać również wygenerowana bezpośrednio z systemu f-k/ERP jednostki będącej wystawcą noty księgowej. Jeżeli nota księgowa jest przygotowana zgodnie ze przyjętymi standardami dokumentów elektronicznych w procesie zamówień publicznych można ją wysłać bezpośrednio na Platformę. Jeżeli dokument noty księgowej nie został przygotowany zgodnie ze standardami, nota księgowa musi zostać odpowiednio skonwertowana. 4. Elektroniczna nota księgowa zostanie następnie udostępniona organizacji, która jest odbiorcą noty. Może to się odbyć za pomocą interfejsów API lub poprzez aplikację internetową oraz desktopową. 5. W pierwszym przypadku nota księgowa może zostać automatycznie zaimportowana do systemu ERP/f-k podmiotu będącego odbiorcą noty (lub innego alternatywnego systemu informatycznego obsługującego standard dokumentów elektronicznych stosowanych w procesach realizacji zamówień publicznych). 6. Jeżeli nota księgowa odbierana jest przez aplikację internetową lub desktopową użytkownik może wyeksportować dokument lub przepisać dane ręcznie do systemu fk/ERP odbiorcy noty. Dokument zostanie również zweryfikowany pod kątem zgodności z danymi znajdującymi się w dokumentach poprzedzających (jeżeli zostały wystawione). Po wprowadzeniu danych z noty księgowej do systemu f-k lub ERP 49 odbiorcy (w sposób ręczny lub poprzez import wyeksportowanego dokumentu) będą one mogły stanowić podstawę zapisów księgowych. Dodatkowy scenariusz związany jest z wymianą dokumentów z podmiotami, z których co najmniej jeden jest zagraniczny. W tym przypadku scenariusz powyżej może zostać zmodyfikowany w następujący sposób: 1. W przypadku zagranicznych odbiorców noty księgowe będą przesyłane we właściwym standardzie poprzez środowisko OpenPEPPOL. Infrastruktura OpenPEPPOL będzie odpowiedzialna za dalsze przekazywanie noty księgowej do podmiotu z zagranicy. 2. Podmioty zagraniczne przesyłają noty księgowe również poprzez środowisko OpenPEPPOL. Taka nota księgowa będzie już zgoda ze standardami określonymi dla Platformy Elektronicznego Fakturowania i w tym przypadku nie zachodzi konieczność konwersji noty księgowej. Z tego względu może ona zostać wykorzystana bezpośrednio w dalszej części procesu i zostać zweryfikowana pod kątem zgodności z Kontraktem. Poziom dojrzałości usługi Usługa znajduje się na piątym (personalizacja) poziomie dojrzałości. Jednostka administracji publicznej ma możliwość przeprowadzenia pełnej transakcji związanej z koniecznością wysłania noty księgowej do innej jednostki sektora finansów publicznych lub w określonych sytuacjach do Dostawcy. Użytkownik (jednostka sektora finansów publicznych wystawiająca notę księgową) może uruchomić formularz webform (w aplikacji internetowej) lub odpowiednią formatkę w aplikacji desktopowej, w którym wprowadza odpowiednie dane, a na tej podstawie generowany jest dokument ustrukturyzowanej noty księgowej. Dokument jest przesyłany do odbiorcy noty księgowej (inna jednostka sektora finansów publicznych lub Dostawca), co kończy transakcję i zamyka proces. Nie ma potrzeby przesyłania dodatkowych papierowych dokumentów. Dodatkowo cały proces jest głęboko spersonalizowany. Formularz webform zwiera nie tylko dane pobrane z profilu podmiotu wystawiającego notę księgową, ale będzie wygenerowany na podstawie obowiązującego kontraktu. Podstawowe dane z kontraktu zostaną umieszczone już w formularzu w momencie jego wypełniania. Dzięki będzie istniała możliwość weryfikacji biznesowej danych znajdujących się w dokumencie ustrukturyzowanej noty księgowej. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Kluczowym celem realizacji usługi jest umożliwienie wymiany dokumentów noty księgowej i jego automatyczne przetwarzanie przez systemy wykorzystywane przez jednostki sfery publicznej i podmioty gospodarcze. Do tego niezbędne jest zapewnienie możliwości integracji pomiędzy e-usługą a systemami f-k lub ERP wykorzystywanymi przez te podmioty. Należy podkreślić, że wymieniane będą dokumenty oparte na tzw. normie europejskiej, dzięki czemu integracja pomiędzy systemami akceptującymi odpowiednie standardy dokumentów będzie bardzo prosta. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Ze względu na brak obowiązku przesyłania noty księgowej w sposób elektroniczny, nadal będzie istniała możliwość wykorzystania kanału niecyfrowego. W takiej sytuacji konieczne będzie wygenerowanie i przekazanie noty księgowej w sposób tradycyjny (np. papierowy), a dostawca będzie musiał ręcznie wprowadzić informację związaną z dokumentem do swojego systemu informatycznego. 50 Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Usługa będzie dostępna za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na utworzenie i przesłanie w odpowiednim standardzie noty księgowej. • Aplikacji desktopowej – Aplikacja ta jest zainstalowana lokalnie na komputerze użytkownika (tzw. „gruby klient”). Aplikacja również pozwoli na przygotowanie i przesłanie w odpowiednim standardzie noty księgowej. • Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu ERP lub aplikacji f-k użytkownika. W tych systemach zostanie wygenerowany odpowiedni dokument, który następnie zostanie przesłany poprzez usługę do odpowiedniego odbiorcy. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Analizując ryzyko związane z uwierzytelnianiem w systemie Platformy PEF należy rozważyć następujące aspekty: • Dostęp do danych użytkownika, które sam wprowadził w procesie realizacji e-procedur (e-zamówienia, e-fakturowanie itp.) – użytkownik zostaje zidentyfikowany w systemie na podstawie login i hasła PEF. • Przesyłanie dokumentów elektronicznych w procesach (kolejnych fazach) realizacji zamówień i dostaw publicznych docelowo nie będzie wymagało stosowania podpisu elektronicznego • Dostęp do edycji dokumentów i danych uczestników zamówień publicznych przechowywanych w podsystemie Platformy lub aplikacji klienckiej – uwierzytelnianie następuje za pomocą indywidualnego login i hasła. Zakres usług zaufania wykorzystywanych na Platformie PEF jest określony przez założenia standardów i infrastruktury OpenPEPPOL. Zakłada się zakup usług u Brokerów, którzy zapewnią zgodność z wymaganiami eIDAS i współpracę z OpenPEPPOL. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). U7: Usługa generowania raportów i zestawień dla władz publicznych (A2A) Usługa polega na możliwości udostępniania danych na bazie utrzymywanych zasobów w buforach brokerów danych transakcyjnych instytucjom uprawnionym (w tym Ministerstwu Finansów, urzędom i izbom skarbowym, policji i prokuraturze, urzędom statystycznym, itd.). 51 Potrzeby, które zaspokaja e-usługa i sposób ewaluacji: Specyfika funkcji kontrolnych i zarządczych w państwie, przypisanych do poszczególnych instytucji, wymaga od systemu PEF umożliwienia uprawnionym użytkownikom z tych instytucji korzystania zestawu predefiniowanych raportów, opracowanych w oparciu o regulacje prawne krajowe i unijne oraz definiowania własnych raportów i kierowania zapytań do bazy danych systemu PEF. Docelowo usługa zapewni kompleksową analizę obszaru zamówień publicznych i przyczyni się do sprawnego reagowania w przypadku wykrytych nieprawidłowości. Drugą ważną kwestią jest możliwość wsparcia proponowanych zmian legislacyjnych wiarygodnymi danymi statystycznymi, uzyskanymi z systemu PEF. W celu ewaluacji potrzeb zaspokajanych przez usługę stale będzie weryfikowana jej zgodność z aktualnym stanem prawnym i praktyką gospodarczą. Ponadto będą realizowane działania związane z monitoringiem i doskonaleniem użyteczności wdrożonych usług opisanych w pkt. 10 „Zaspokajanie potrzeb odbiorców rezultatów projektu informatycznego”. Opis kluczowego scenariusza użycia e-usługi: Kluczowym scenariuszem użycia e-usługi jest związany z utworzeniem, wysłaniem, a następnie odebraniem dokumentu potwierdzenia odbioru. Główne kroki scenariusza przedstawiają się następująco: 1. Podmiot sfery publicznej uprawniony do pozyskania danych dotyczących realizacji zamówień publicznych określa zakres niezbędnych danych, które mają znaleźć się w raporcie. 2. Po pozytywnej weryfikacji, dane zgodne z parametrami zlecenia zostaną pobrane z buforów utrzymywanych przez brokerów. Pozyskane z buforów dane poddane zostaną następnie procedurze obliczeń statystycznych. Wyniki działań przekazane zostaną zlecającemu wygenerowanie raportu. 3. W przypadku udostępnienia danych z zasobów na Platformie Elektronicznego Fakturowania, Zlecający będący instytucją nadzoru lub kontroli będzie korzystał z tych danych na zasadach określonych w odrębnych przepisach, uwzględnionych w systemie uprawnień platformy PEF. 4. Zlecającemu udostępniona zostanie funkcjonalność definiowania własnych raportów i pytań ad-hoc do bazy danych systemu PEF. Poziom dojrzałości usługi Jest to usługa A2A, dla której nie określa się poziomu dojrzałości. Punkty styku i stopień integracji e-usługi z innymi systemami dziedzinowymi Usługa będzie udostępniana poprzez odpowiednie API. Dzięki niemu będzie istniała możliwość integracji z systemami dziedzinowymi uprawnionych podmiotów publicznych. Punkty styku e-usługi z kanałami niecyfrowymi Nie przewiduje się możliwości realizacji usługi w sposób nie cyfrowy. Planowany sposób udostępnienia e-usługi odbiorcom Dostęp do tej usługi będzie możliwy za pomocą: • Aplikacji internetowej (webowej) – Aplikacja ta dostępna jest za pomocą przeglądarki internetowej (tzw. „cienki klient”). Pozwoli ona na zdefiniowanie zakresu wymaganych danych w raporcie i wyświetlenie oraz pobranie wyników zapytania. 52 • Interfejsów API – Interfejsy API pozwolą na skorzystanie z usługi bezpośrednio z systemu informatycznego zlecającego wygenerowanie raportu. Sposób elektronicznej identyfikacji użytkownika w e-usłudze, jeśli ma to zastosowanie dla danej e-usługi W Projekcie zakładane jest uwierzytelnianie za pomocą mechanizmu pojedynczego logowania SSO (ang. Single Sign-On) do Platformy PEF. Pozwoli to użytkownikom na dostęp do wszystkich usług Platformy PEF już po uwierzytelnieniu w jednym, dowolnym z modułów. Planowane jest umożliwienie korzystania również z następujących usług zaufania (w nawiasach podano nazwę usługi zgodnie z definicjami ww. rozporządzenia): • Kwalifikowany podpis elektroniczny (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Profil Zaufany ePUAP (usługa tworzenia, weryfikacji i walidacji podpisów elektronicznych). • Kwalifikowane certyfikaty bezpieczeństwa np. z wykorzystaniem protokołu SSL (Uwierzytelnianie witryn internetowych). Szczegółowy, opis usług wraz z ich analizą procesową został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.3 Usługi objęte Projektem, str. 40). 15. Komplementarność projektu informatycznego z innymi projektami, w tym wykorzystanie istniejących zasobów Projekt Platformy PEF nie jest bezpośrednią kontynuacją lub uzupełnieniem innych projektów. Projekt jest autonomiczny, a jego powodzenie nie zależy od innych projektów. Projekt jest jedynym w zakresie elektronizacji środowiska e-fakturowania w Polsce i nie dubluje prac innych projektów. Brak zależności od innych projektów powoduje, że z tego względu nie występuje ryzyko dla realizacji projektu Platformy PEF. Natomiast od powodzenia i terminowej realizacji wdrożenia e-usług fakturowania elektronicznego dla jednostek sfery finansów publicznych zależy skuteczne wykonanie obowiązku osiągnięcia e-gotowości odbioru od wykonawców zamówień publicznych ustrukturyzowanych faktur elektronicznych zgodnych z normą UE. Tym samym realizacja Projektu spowoduje skuteczne wdrożenie wymagań dyrektywnych UE. Platforma PEF wspiera implementację Dyrektywy 2014/55/WE o e-fakturowaniu w dostawach publicznych, zapewniając gotowość odbioru przez jednostki sfery finansów publicznych ustrukturyzowanych faktur elektronicznych zgodnych z normą UE. Dyrektywa wprowadza pojęcie normy europejskiej dla faktury elektronicznej oraz nakazuje jej opracowanie, wyznaczając tym samym obowiązek stosowania określonych standardów(organizacją odpowiedzialną za realizację opracowania normy europejskiej i listy standardów jest Europejski Komitet Standaryzacyjny CEN –European Committee for Standardization). Platforma PEF będzie komplementarna z wymaganiami normy europejskiej o e-fakturowaniu w zamówieniach publicznych. Obecnie brak jest krajowych i europejskich standardów e-faktur i innych e-dokumentów dostaw publicznych (zdefiniowanej struktury dokumentu, zakresu i kolejności danych oraz formatu dla poszczególnych danych w dokumencie). Osiągnięcie na Platformie PEF 53 zgodności zastosowanych standardów krajowych z normą UE zapewni interoperacyjność komunikacji, przetwarzania i przesyłania informacji w spójny sposób pomiędzy systemami informatycznymi przedsiębiorstw i administracji publicznej w Polsce i w operacjach transgranicznych UE, niezależnie od wykorzystywanych przez nie technologii. Zdolność do współdziałania zostanie osiągnięta na trzech różnych poziomach: pod względem treści faktury (aspekt semantyczny), stosowanego formatu lub języka (aspekt syntaktyczny) oraz metody przesyłania (interoperacyjności transmisyjnej). Interoperacyjność transmisyjna PEF na rynku cyfrowym UE zostanie osiągnięta poprzez utworzenie na platformie PEF punktu dostępowego (Access Point) do systemu PEPPOL. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.12, str. 127. 16. Unikatowy charakter projektu Zgodnie z opisem zawartym w pkt. 16, projekt Platformy PEF jest jedynym w zakresie elektronizacji środowiska e-fakturowania w Polsce. Jest projektem innowacyjnym, niepowiązanym z żadnym innym projektem, stąd planowane do realizacji w wyniku projektu produkty/usługi nie powielają rozwiązań oferowanych lub już realizowanych przez inne instytucje publiczne. Stanowi to gwarancję, że wydatki zaplanowane w projekcie nie będą dublować się z kosztami innych działań w podobnym zakresie. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IV.12 Komplementarność z innymi działaniami, str. 127. 17. Otwarte standardy i technologie Procesy i funkcje e-fakturowania (np. zintegrowane w ramach systemów finansowoksięgowych oraz e-płatności) wymagane dla przedsiębiorstw realizujących zamówienia publiczne (dostawców) i jednostek sfery finansów publicznych (zamawiających), będą obsługiwane przez komercyjne rozwiązania informatyczne. Rozwiązania i usługi komercyjne w łączności z platformą PEF wykorzystywać będą otwarte standardy zatwierdzone przez Komisję Europejską (wszystkie z krótkiej listy towarzyszącej opublikowanej Normie Europejskiej faktury elektronicznej). Wymaganiem jest, aby wszystkie komponenty komercyjne spełniały wymagania integracji z platformą pośredniczącą PEF, która integruje się z siecią szkieletową OpenPEPPOL zbudowaną z zastosowaniem otwartych standardów i niezależnych technologicznie specyfikacji kompleksowej informatyzacji systemów zamówień publicznych. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale: "Wstęp", str. 10. 18. Opis ryzyk związanych z realizacją projektu informatycznego Na etapie planowania projektu, przeprowadzono bazową analizę ryzyk oraz szans projektu. Na jej podstawie wyznaczono ryzyka , których wartość można było obniżyć już na etapie planowania Projektu. W wybranych zadaniach obarczonych dużym ryzykiem dokonano modyfikacji harmonogramu (przyspieszono czas rozpoczęcia zadań lub wydłużono czas 54 realizacji), by utworzyć bufor na ewentualne opóźnienia związane z obsługą wystąpienia ryzyka. Ponowna analiza ryzyk wykazała, że podjęte działania wpłynęły na obniżenie wartości oceny wpływu ryzyka na powodzenie Projektu. Z tego powodu obecnie większość ryzyk posiada niewysoki szacowany wpływ na Projekt lub ma małe prawdopodobieństwo wystąpienia. Wybrane, zidentyfikowanym ryzyka o najwyższej wartości: − Ryzyko opóźnienia dostarczenia wymaganych funkcjonalności Platformy PEF przez podwykonawców (ID ryzyka R.II.3). Przyjęto strategię łagodzenia ryzyka polegającą na głębokiej współpracy z dostawcą - żądaniu regularnego przekazywania efektów cząstkowych, wymagania bieżącego dostępu do efektów prac (możliwość monitorowania postępu) oraz wprowadzenie kar umownych. W przypadku zidentyfikowania wyznaczonego etapu prac przewidywane jest zaangażowanie Lidera i partnera projektu w stworzenie i realizację planu naprawczego. − Brak bieżącego rozliczania transz płatności przez instytucję finansującą - wpływ na płynność finansową (ID ryzyka R.II.5). Przyjęto strategię łagodzenia ryzyka poprzez bieżące rozliczanie projektu i przygotowanie wniosków o płatność, bieżące nadzorowanie rozliczeń projektu, wystąpienie do CPPC o audyt projektu na wczesnym etapie realizacji w celu wychwycenia ewentualnych nieprawidłowości, które powtarzane latami mogą doprowadzić do trudności w rozliczeniach. Jako plan awaryjny przyjęto poinformowanie instytucji finansującej o zagrożeniu związanym z koniecznością tymczasowego wstrzymania prac w projekcie. Zaciągnięcie kredytu na pokrycie niezbędnych wydatków. − Przekroczenie budżetu (np. pracochłonności) w realizacji któregokolwiek z zadań (ID ryzyka R.III.5). Przyjęto strategię łagodzenia ryzyka poprzez szczegółową analizę kosztów – szczególnie w pierwszej fazie projektu, w celu wczesnego wykrycia niedoszacowania kosztów, Intensywny nadzór nad efektywnością pracy. Jako plan awaryjny przyjęto wprowadzenie procedury zarządzania zmianą w określonym obszarze (zmiana zakresu – eliminacja zadań o mniejszym znaczeniu, przesunięcia pomiędzy kategoriami budżetu), − Oferty złożone w przetargu na udostępnienie funkcjonalności platformy przekraczają budżet przewidziany na to zadanie. (ID ryzyka R.III.6). Przyjęto strategię łagodzenia ryzyka poprzez precyzyjne określenie funkcjonalności systemu z wykorzystaniem metody priorytetyzacji "MoSCoW" używanej w analizie biznesowej z podziałem na funkcjonalność wymaganą. Jako plan awaryjny przyjęto rewizję wymagań funkcjonalnych i ograniczenie wymagań niepriorytetowych, lub zamówienie platform usług platformy u mniejszej liczby dostawców (brokerów) - w projekcie zakładane jest wybranie jednocześnie dwóch konkurujących ze sobą brokerów, dających łączne pokrycie zapotrzebowania wydajnościowego systemu - pod taki elastyczny model współpracy przygotowana została architektura systemu. Projekt nie jest powiązany z innymi toczącymi się projektami lub projektami planowanymi do realizacji, stąd nie występują ryzyka wynikające z zagrożeń realizacji innych projektów informatycznych. Projekt realizowany jest na bazie istniejących przepisów prawnych - ustawa o VAT obecnie dopuszcza elektroniczny sposób fakturowania. Zatem nie występuje zagrożenie związane z koniecznością przeprowadzenia zmian legislacyjnych. W celu minimalizacji ryzyk związanych z potencjalnymi problemami podczas zarządzania projektem (metazadanie), ustalono, iż projekt będzie zarządzany metodycznie - z uwzględnieniem metodyki podejścia projektowego stosowaną w Ministerstwie Rozwoju – Lidera Projektu, która oparta jest o wymagania PRINCE2. W uzasadnionych przypadkach 55 metodyka dominująca będzie uzupełniana stosowanymi dobrymi praktykami zarządzania opisanych przez Project Management Institute w PMBOK® (Project Management Body of Knowledge). W wybranych obszarach realizacji Projektu, wymagających elastycznego podejścia oraz szybkiego dostarczenia wartości użytkowej – w szczególności podczas prac związanych uruchamianiem funkcjonalności platformy stosowane będą zwinne metodyki zarządzania bazujących na manifeście Agile. Szczegóły zarządzania projektem zostały opisane w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII.2. "Organizacja wdrożenia i późniejszej eksploatacji projektu", str. 187. W trakcie trwania Projektu, zgodnie z przyjętą metodyką, prowadzony będzie proces zarządzania ryzykiem szczegółowo opisany w załączonym Studium wykonalności w rozdziale VIII.2.7 "Zarządzanie ryzykiem", str. 223. 19. Uzasadnienie wykonalności projektu informatycznego Platforma elektronicznego fakturowania będzie funkcjonowała w granicach i na podstawie istniejących przepisów prawa, w tym przede wszystkim ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j., Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 , z późn. zm.). Na gruncie obowiązującego prawa nie ma przeszkód formalno-prawnych do uruchomienia i skutecznego przeprowadzenia projektu. Na podstawie przeprowadzonego w marcu 2016 roku przez Ministerstwo Rozwoju rozeznania rynku w procedurze zapytania o wstępną wycenę, stwierdzam, że zarówno czas jak i zaplanowane środki są wystarczające dla potencjalnych dostawców. Ewentualne oszczędności z tytułu obniżenia kosztów realizacji PEF wynikające z uzyskania niższych cen w postępowaniach przetargowych zostaną zwrócone do Centrum Projektów Polska Cyfrowa. Projekt jest wykonalny pod względem technicznym, technologicznym i finansowym w zakładanym terminie 35 miesięcy. Funkcjonalności PEF zostaną dostarczone przez zewnętrznych dostawców wyłonionych zgodnie z Prawem Zamówień Publicznych. Na przygotowanie dokumentacji przetargowej zaplanowano 4 miesiące pracy. Dodatkowo zaplanowano 3 miesiące na przeprowadzenie procedury przetargowej, co pozwoli na udzielenie odpowiedzi na pytania potencjalnych oferentów oraz zapewnia bufor czasowy na nieprzewidziane problemy. Na dostarczenie pierwszych funkcjonalności PEF zaplanowano 10 miesięcy. Dodatkowo po uruchomieniu PEF zaplanowano czas na wdrożenia rozwiązania elektronicznego fakturowania. W przypadku opóźnień w dostarczeniu funkcjonalności czas wdrożeń może częściowo posłużyć jako bufor wydłużając czas dostarczenia funkcjonalności platformy. Na podstawie analizy punktów krytycznych i punktów ostatecznych oraz analizy harmonogramu (Studium wykonalności rozdział VIII.2.6 Plan projektu, tabela VIII.3 "Kamienie Milowe" str. 217), widoczne jest, że Realizacja projektu w okresie 35 miesięcy jest realna nawet w przypadku konieczności wprowadzenia i zmian do projektu zgodnie z przyjętą i opisaną w Studium wykonalności procedurą zarządzania zamianą (SW, punkt VIII.2.9). Za realizację Projektu odpowiada Ministerstwo Rozwoju (Lider Projektu), które ma doświadczenie w realizacji projektów o podobnej skali i o podobnym charakterze. Lider i Partner Projektu posiadają doświadczenie w realizacji technicznej i organizacji prac, takich jak CEIDG czy UEPA. Posiadają także doświadczenie w pracach badawczo-rozwojowych, w tym we współpracy międzynarodowej, co jest wymaganiem niezbędnym do wykonywania zadania związanego ze standaryzacją fakturowania elektronicznego oraz wdrożeniem współpracy z systemem OpenPEPPOL. Partner Projektu bierze udział i terminowo wywiązuje 56 się z zadań wykonywanych na rzecz dużych, międzynarodowych projektów "Large Scale Pilots", co podwyższa zaufanie do terminowej realizacji projektu PEF. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale VIII "Wykonalność i trwałość instytucjonalna przedsięwzięcia", str. 185. 20. Projekt jest realizowany zgodnie z wymaganiami w zakresie interoperacyjności Podstawą koncepcji architektury systemowej Platformy PEF jest model zorientowany na usługi (ang. Service Oriented Architecture – SOA). W ramach modelu usługowego SOA będą wydzielone warstwy dostępu do danych, logiki biznesowej e-usług oraz warstwy prezentacji dla użytkowników. System teleinformatyczny Platformy PEF oparty jest na modelu usługowym zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (t.j. Dz. U. 2016 poz. 113). Zarządzanie usługami realizowanymi przez system teleinformatyczny Platformy PEF ma na celu dostarczanie tych usług na deklarowanym poziomie dostępności i odbywać się będzie w oparciu o udokumentowane procedury. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IX.2.4. "Model usługowy", str. 295 Pełna dostępność do interfejsów usług sieciowych zostanie osiągnięta poprzez: − opis usług sieciowych wg standardu opisu WSDL (ang. Web Services Description Language), − udostępnianie interfejsu usług sieciowych na określonym dla usługi poziomie jej dostępności (szczegóły dotyczące sposobów zapewnienia wymaganego poziomu dostępności opisane są w rozdziale IX.1.3 Dostępność usług) , − cykliczne udostępnianie informacji potwierdzających poziom dostępności usług, realizowane także w formie usługi Platformy PEF – raporty dostępności usług (wynik monitoringu dostępności usług) brokerzy będą zobowiązani publikować w swoich serwisach informacyjnych , − udostępnienie informacji: o usługach oraz niezbędnych danych technicznych wymaganych do korzystania z usług (m.in. opisy struktur danych, klas obiektów i specyfikacji protokołów komunikacyjnych) – zestawienia świadczonych przez siebie usługach brokerzy będą zobowiązani publikować w swoich serwisach informacyjnych, − automatyzację wymiany danych usług Platformy PEF z innymi usługami oraz procesy zarządzania tą wymianą. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IX.2.4 . "Model usługowy", str. 295 Zaplanowano cykliczne udostępnianie informacji potwierdzających poziom dostępności usług, realizowane także w formie usługi Platformy PEF – raporty dostępności usług (wynik monitoringu dostępności usług) brokerzy będą zobowiązani publikować w swoich serwisach informacyjnych . 57 Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IX.1.4. "Monitorowanie usług", str. 269 W komunikacji platformy PEF z jednostkami sfery finansów publicznych w fazie po udzieleniu zamówienia stosowany jest jeden standard (z listy opublikowanej przez KE, do momentu ogłoszenia listy postulowany jest standard PEPPOL BIS jako najbliższy wytycznym KE zawartym w zleceniu dla CEN). Zastosowanie jednego standardu w łączności platformy centralnej z jednostkami sfery finansów publicznych pozwoli na uproszczenie procesu wdrażania nowych reguł i metod odbioru faktur, integracji systemów oraz wdrażania standardu w aplikacjach informatycznych wykorzystywanych w tych jednostkach. Takie podejście zapewni także najniższe koszty implementacji zmian po stronie jednostek sfery finansów publicznych, w tym koszty wdrożenia standardu e-fakturowania. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący cyfryzacji procesu zamówień publicznych w fazie po uzyskaniu zamówienia – (po udzieleniu zamówienia publicznego) a w 2014 roku ogłosiła Dyrektywę 2014/55/UE w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych. Występujące w tej fazie realizacji zamówień publicznych e-płatności są już w dużym stopniu uregulowane przepisami dotyczącymi jednolitego obszaru płatności SEPA (Single Euro Payments Area). Wszystkie podejmowane działania mają na celu maksymalizowanie korzyści dla gospodarki UE oraz umożliwienie przedsiębiorstwom i instytucjom zamawiającym państw członkowskich UE wykorzystanie w pełni korzyści jednolitego rynku cyfrowego. Zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/55/UE w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych, interoperacyjność osiągnięta będzie poprzez umożliwienie przedstawiania i przetwarzania informacji w spójny sposób pomiędzy systemami informatycznymi instytucji zamawiających, podmiotów zamawiających i wykonawców z państw członkowskich, niezależnie od wykorzystywanych przez nie technologii, aplikacji lub platform. Interoperacyjność rozwiązań platformy PEF pozwoli na udostępnianie usług szerokiemu kręgowi jednostek sfery finansów publicznych i przedsiębiorstw oraz jednocześnie pozwoli zapobiec redundancji i niespójności danych uczestników na Jednolitym Rynku Cyfrowym UE i danych dotyczących obowiązujących procedur realizacji zamówień publicznych. Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale: IX.2. str 287; IX.2.4. "Model usługowy", str. 295 W ramach prac standaryzacyjnych CEN PC434 definiowany jest referencyjny proces realizacji zamówień publicznych (fazy po udzieleniu zamówienia publicznego) zaimplementowany na platformie PEF oraz wymagania jego integracji (w tym e-fakturowania) z systemami finansowo-księgowymi administracji publicznej (zamawiających) i przedsiębiorstw (dostawców). Standaryzacją na platformie PEF objęte będą struktury danych i zasady komunikacji, wymagania organizacyjno-prawne i komponenty architektury systemowej, co pozwoli na komunikację elektroniczną przedsiębiorstw z dowolną europejską instytucją rządową w procesach dostaw publicznych. Należy zauważyć, że zgodnie z Art. 2 cyt. „podstawowe elementy faktury elektronicznej” oznaczają zbiór podstawowych komponentów informacji, które faktura elektroniczna musi 58 zawierać, aby umożliwić interoperacyjność transgraniczną, w tym informacje niezbędne do zapewnienia zgodności z przepisami prawa. Według danych dostępnych autorom niniejszego opracowania, w ramach prac Europejskiego Wielostronnego Forum Elektronicznego Fakturowania powstały rekomendacje dla Komisji Europejskiej, aby w ramach jej uprawnień (dotyczących kształtowania brzmienia Normy Europejskiej faktury) uwzględnić model europejski interoperacyjności – tzw. EIF15 (European Interoperability Framework), przewidujący pięć jej poziomów. Stanowić to może potencjalną konieczność dostosowania platformy PEF do tych wymagań, co zostanie zbadane i ewentualnie wykonane w trakcie realizacji projektu (zadanie 1 oraz 2 w zakresie działań związanych z badaniem Normy Europejskiej i krótkiej listy standardów opublikowanych przez Komisję Europejską zgodnie z Dyrektywą 2014/55/UE). Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IX.2.1. "Podstawa prawna", str. 287 Interfejsy systemów teleinformatycznych w zakresie weryfikacji danych będą bazowały na uregulowaniach na poziomie europejskim. Norma europejska dotycząca fakturowania elektronicznego będzie opierać się co najmniej na istniejących specyfikacjach technicznych opracowanych w ramach prac europejskich organizacji normalizacyjnych, takich jak CEN (CWA 16356-MUG oraz CWA 16562-CEN BII) oraz uwzględniać inne stosowne specyfikacje techniczne opracowane w ramach międzynarodowych organizacji normalizacyjnych, takich jak UN/CEFACT (CII wersja 2.0) oraz ISO (w specyfikacji faktury finansowej opartej na metodologii określonej w normie ISO 20022). Ponadto w ramach interoperacyjności na poziomie technologicznym przyjęto założenia: 1. projektowanie, wdrażanie, eksploatowanie, monitorowanie, przeglądanie, utrzymanie i udoskonalanie zarządzania usługami Platformy PEF realizującej zadanie obsługi dostaw publicznych będzie się odbywać z uwzględnieniem Polskich Norm: PNISO/IEC 20000-1 i PN-ISO/IEC 20000-2, 2. architektura systemu Platformy PEF będzie oparta o model usługowy SOA16 z wydzieleniem warstwy dostępu do danych, logiki biznesowej e-usług oraz warstwy prezentacji dla użytkowników, usługi będą bazowały na udokumentowanych 3. realizowane i wystandaryzowanych procesach i regułach zarządzania danymi, zawierających reguły kontroli, korekty, anonimizacji, wprowadzania i synchronizacji oraz integracji danych, których celem jest zapewnienie kompletności, spójności i jednolitości danych, 4. wymagania systemowe Platformy PEF będą zgodne z normą europejską elektronicznego fakturowania w celu uniknięcia ewentualnych zakłóceń konkurencji oraz zapobieżenia sytuacjom, w których dostawcy z państw trzecich napotykają techniczne przeszkody w dostępie do polskiego rynku zamówień publicznych i w celu ułatwienia europejskim dostawcom przesyłania faktur elektronicznych nabywcom w państwach trzecich, 15 COM(2010) 744 final of 16/12/2010 "Towards interoperability for European public services" – Annex 2 16 SOA (ang. Service Oriented Architecture) - model zorientowany na usługi 59 5. szyfrowanie danych wymienianych z zewnętrznymi systemami informatycznymi (systemami F/K jednostek sfery finansów publicznych i przedsiębiorstw) będzie realizowane z wykorzystaniem protokołu SSL w wersji 3.0, Szczegółowy opis został przedstawiony w załączonym Studium Wykonalności w rozdziale IX.2.5. "Interoperacyjność systemów", str. 298. 60