Radio D – Teil 1

Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Lekcja 22 - Zaginiony surfer
Filip i Paula szukają śladów rekina. Przy tym dokonują specyficznego odkrycia: w
basenie portu znajdują deskę surfingową. Ich uwagę przyciąga też dezorientujący
artykuł w gazecie.
Z daleka od powstałego zamieszania redaktorzy badają historię tajemniczego rekina. Zepsuta deska surfingowa bez właściela sugeruje najgorsze. Potem odkrywają jeszcze w
hamburskiej gazecie zdjęcie rekina i obok kolegów: Laury i Paula, którzy wyglądają na
przestraszonych. Ale jak to wszystko ze sobą połączyć?
Przynajmniej w gramatyce wiele da się wytłumaczyć. Punktem ciężkości tego odcinka będą zaimki osobowe: "ona" i "on", które dopasowują się do rzeczownika.
Manuskript der Folge 22
Deutsche Welle i Instytut Goethego prezentują:
Radio D – kurs niemieckiego dla początkujących. Autor –
Herrad Meese.
Spikerka
Witam Państwa serdecznie na dwudziestej drugiej lekcji
kursu niemieckiego dla początkujących Radio D. W poprzedniej lekcji Paula i Filip nagrywali w Hamburgu reportaż o rekinie, którego podobno widziano w tamtejszem
porcie. Naszym reporterom nie udało się jednak go zobaczyć, bo nie mogli przecisnąć się przez zbity tłum gapiów.
Dlatego Paula postanawia zasięgnąć informacji o rekinie
gdzie indziej.
Paula
Komm Philipp.
Und tschüs.
Philipp
Aber Paula,
Paula!
Spikerka
A teraz posłuchajmy, co się im dzisiaj przydarzyło.
Paula
Hallo, liebe Hörerinnen und Hörer.
Philipp
Willkommen...
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 1 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Paula
... bei Radio D.
Philipp
Radio D...
Paula
... die Reportage.
Szene 1: Am Kai des Hamburger Hafens
Paula
Philipp, guck mal: Was ist denn das?
Passant 3
Ein Surfbrett. Das ist ein Surfbrett.
Philipp
Das war ein Surfbrett.
Paula
Das ist ja kaputt.
Das war bestimmt der Hai.
Passant 3
Tja, meen Deern, das war der Hai.
Paula
Und der Surfer? Wo ist der Surfer?
Passantin
Tja, das weiß nu niemand, ne.
Passant 3
Der ist weg. Die Polizei sucht ihn noch.
Philipp
Es gibt also ein Surfbrett, aber keinen Surfer?
Passantin
Ja, ist das nicht schrecklich?
Spikerka
Czy zauważyli Państwo, że Filip mówi o odkrytej przez
Paulę desce surfingowej w czasie przeszłym?
Passant 3
Ein Surfbrett. Das ist ein Surfbrett.
Philipp
Das war ein Surfbrett.
Spikerka
Filip mówi, że to była deska surfingowa. Mówi tak dlatego,
bo deska jest zniszczona i nie nadaje się do użytku.
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 2 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Paula
Das ist ja kaputt.
Spikerka
Deska wygląda na pogryzioną przez rekina. Paula pozwala sobie w tej sytuacji na nieco makabryczny żart i mówi:
„To na pewno był rekin“.
Paula
Das war bestimmt der Hai.
Spikerka
Paula żartuje, ale jeden z gapiów, mówiący silnym, hamburskim dialektem, jest święcie przekonany, że pogryziona
deska to sprawka rekina.
Passant 3
Tja, meen Deern, das war der Hai.
Spikerka
No dobrze, mamy pogryzioną deskę, ale co się stało z żeglarzem? Czyżby pożarł go rekin? Żeglarza nie ma, ale
policja już go szuka…
Paula
Und der Surfer? Wo ist der Surfer?
Passantin
Tja, das weiß nu niemand, ne.
Passant 3
Der ist weg. Die Polizei sucht ihn noch.
Spikerka
Paula i Filip postanawiają poszukać właściciela deski surfingowej na własną rękę. Najpierw jednak muszą się nieco
posilić w kiosku z przekąskami..
Posłuchajmy scenki przy kiosku i spróbujmy ustalić, jaką
rolę w rozmowie ze sprzedawczynią odgrywają słowa: FISCH czyli ryba i HAMBURGER, czyli kotlet z mielonej
wołowiny.
Szene 2: Kiosk am Hamburger Hafen (1)
Verkäuferin
Guten Tag.
Was darf’s denn sein?
Paula
Ein Mineralwasser bitte.
Philipp
Einen Hamburger.
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 3 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Verkäuferin
Den haben wir nicht.
Philipp
Was? In Hamburg gibt’s keinen Hamburger?
Verkäuferin
Wir sind hier nu mal am Wasser, junger Mann.
Und im Wasser leben Fische, keine Hamburger.
Philipp
Alles klar, Chefin.
Ich nehme Fisch und Pommes.
Verkäuferin
Einmal oder zweimal?
Paula
Einmal.
Verkäuferin
Sechs Euro bitte.
Spikerka
Paula i Filip są w Hamburgu. Mieszkaniec Hamburga to –
po niemiecku – Hamburger, co brzmi tak samo, jak kotlet
hamburger z kiosku z przekąskami. Ta zbieżność wyrazów nadaje komiczny wydźwięk rozmowie pary naszych
reporterów ze sprzedawczynią.
Philipp
Einen Hamburger.
Verkäuferin
Den haben wir nicht.
Spikerka
Filip udaje zdziwienie, że w Hamburgu nie ma „hamburgerów“.
Philipp
Was? In Hamburg gibt’s keinen Hamburger?
Spikerka
Sprzedawczyni poucza go, że jest w mieście nadmorskim…
Verkäuferin
Wir sind hier nu mal am Wasser, junger Mann.
Spikerka
…a w morzu żyją ryby a nie kotlety, zwane hamburgerami!
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 4 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Verkäuferin
Und im Wasser leben Fische, keine Hamburger.
Spikerka
Filip stara się udobruchać sprzedawczynię, mówiąc pojednawczo: „Wszystko jasne, Szefowo“ i zamawia to, czego w Hamburgu nie brakuje – smażoną rybę z frytkami.
Philipp
Alles klar, Chefin.
Ich nehme Fisch und Pommes.
Spikerka
„Raz czy dwa razy?“ – pyta sprzedawczyni. Chodzi jej o
to, czy ma podać jedną, czy dwie porcje ryby. Drugą – dla
Pauli. Ale Paula nie jest głodna i zamawia tylko butelkę
wody mineralnej.
Verkäuferin
Einmal oder zweimal?
Paula
Einmal.
Spikerka
Woda mineralna to Mineralwasser.
Paula
Ein Mineralwasser bitte.
Spikerka
Filip płaci sześć euro i zabiera się do jedzenia. Paula natomiast sączy swoją wodę i rozgląda się ze znudzeniem
dookoła. Nagle wpada jej w oko gazeciarz, głośno wykrzykujący najświeższe wiadomości:
Szene 3: Kiosk am Hamburger Hafen (2)
Zeitungsverkäufer
Hamburger Zeitung; Hamburger Zeitung...
Hai in Hamburg
Hai terrorisiert Menschen
Hamburger Zeitung
Paula
Die ist bestimmt interessant.
Zeitungsverkäufer
Schönen Dank, schöne Frau.
Paula
Danke.
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 5 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Zeitungsverkäufer
Vielen Dank.
Zeitungsverkäufer
Hamburger Zeitung
Hai terrorisiert Menschen
Hamburger Zeitung
Spikerka
Słysząc, że „rekin terroryzuje ludzi“ Paula kupuje gazetę
i zabiera się do lektury.
Paula
Hey, Philipp, siehst du das?
Philipp
Was denn?
Paula
Das Foto!
Philipp
Waaaas?
Paula
Siehst du das? Ein Hai und...
Philipp
... Paul...
Paula
... und Laura – sie haben Angst, ganz klar.
Philipp, ich will sie sofort sprechen.
Philipp
Ja.
Spikerka
Na pierwszej stronie gazety Paula dostrzega zdjęcie, które
wprawia ją w osłupienie.
Paula
Hey, Philipp, siehst du das?
Philipp
Was denn?
Paula
Das Foto!
Spikerka
Na zdjęciu widać płetwę rekina i dwoje ludzi, których Paula i Filip dobrze znają, bo wymieniają ich imiona: Laura i
Paul.
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 6 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Paula
Siehst du das? Ein Hai und...
Philipp
... Paul...
Spikerka
Laura i Paul to ich koledzy z innej redakcji. Nic więc dziwnego, że nasi reporterzy są przejęci.
Paula
... und Laura – sie haben Angst, ganz klar.
Spikerka
Paula chce natychmiast z nimi mówić.
Paula
Philipp, ich will sie sofort sprechen.
Philipp
Ja.
Spikerka
Paula usiłuje dodzwonić się do Laury. Czy to się jej uda i
czy Laurze naprawdę przytrafiło się coś złego – tego dowiemy się wkrótce, a teraz pora na kolejną porcję gramatyki.
Paula
Und nun kommt wieder − unser Professor.
Ayhan
Radio D...
Paula
... Gespräch über Sprache.
Profesor
Dziś wyjaśnimy sobie, czym możemy zastąpić rzeczownik.
Posłuchajmy zdania, w którym jest mowa o „gazecie“ Zeitung. Jakim innym słowem, możemy zastąpić rzeczownik
Zeitung?
Sprecherin
die Zeitung
Sie ist bestimmt interessant.
Spikerka
Słowo Zeitung możemy zastąpić zaimkiem SIE.
Profesor
Tak jest. Jeśli ktoś, tak jak tu, mówi: „Ona jest bardzo
ciekawa“, wiemy, że ma na myśli gazetę, o której była
mowa przed chwilą. Rodzaj zaimka odpowiada rodzajowi
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 7 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
rzeczownika, który ów zaimek zastępuje. Zaimek SIE odnosi się do rzeczowników rodzaju żeńskiego, przed którymi – jak wiemy – występuje rodzajnik określony DIE.
Sprecherin
die Zeitung
Sie ist bestimmt interessant.
Spikerka
Zaimek ER zastępuje rzeczowniki rodzaju męskiego w
liczbie pojedynczej, poprzedzone rodzajnikiem określonym
DER – po polsku: on.
Sprecher
Der Surfer ist weg.
Er ist weg.
Profesor
Taka forma jest często stosowana w mowie potocznej.
Warto jednak pamiętać, że kiedy w ten sposób mówimy o
osobach i „redukujemy” je do zaimków osobowych
ON/ONA, ryzykujemy, że zostaniemy posądzeni o to, że
jesteśmy mało uprzejmi.
Sprecherin
die Zeitung
Die ist bestimmt interessant.
Sprecher
der Surfer
Der ist weg.
Profesor
Rzeczowniki w liczbie mnogiej możemy zastąpić zaimkiem SIE.
Sprecherin
Paul und Laura – sie haben Angst.
Spikerka
Wiem, że tak jak rodzajniki, także zaimki zmieniają formę
w odmianie przez przypadki.
Profesor
Tak jest. Rodzajnik odnoszący się do rzeczownika rodzaju
męskiego w bierniku liczby pojedynczej łatwo rozpoznamy
po końcówce ‚n’. Posłuchajmy tego na przykładzie i
zwróćmy uwagę na rodzajnik DEN i zaimek IHN.
Sprecher
Die Polizei sucht den Surfer.
Die Polizei sucht ihn.
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 8 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Spikerka
Zaimek SIE wyróżnia to, że ma taką samą formę w mianowniku i bierniku oraz w liczbie mnogiej.
Sprecherin
Paul und Laura haben Angst.
Ich will sie sprechen.
Spikerka
Dla naszych słuchaczy nie jest to nic nowego. Dziś jedyną
nowością był dla nich zaimek IHN.
Profesor
Zgoda, ale w dzisiejszej lekcji nie chodziło nam wcale o
pojedyncze wyrazy, tylko o funkcję jaką pełni zaimek i o
to, że w języku niemieckim funkcję zaimka mogą przejąć
rodzajniki określone DER, DIE i DAS.
Spikerka
Dziękujemy za wyjaśnienia. Państwa zaś zapraszam teraz
do wysłuchania scenek z dzisiejszej lekcji.
Paula dostrzega porzuconą deskę surfingową.
Paula
Philipp, guck mal: Was ist denn das?
Passant 3
Ein Surfbrett. Das ist ein Surfbrett.
Philipp
Das war ein Surfbrett.
Paula
Das ist ja kaputt.
Das war bestimmt der Hai.
Passant 3
Tja, meen Deern, das war der Hai.
Paula
Und der Surfer? Wo ist der Surfer?
Passantin
Tja, das weiß nu niemand, ne.
Passant 3
Der ist weg. Die Polizei sucht ihn noch.
Philipp
Es gibt also ein Surfbrett, aber keinen Surfer?
Passantin
Ja, ist das nicht schrecklich?
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 9 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Spikerka
Paula i Filip posilają się przy kiosku z przekąskami.
Verkäuferin
Guten Tag.
Was darf’s denn sein?
Paula
Ein Mineralwasser bitte.
Philipp
Einen Hamburger.
Verkäuferin
Den haben wir nicht.
Philipp
Was? In Hamburg gibt’s keinen Hamburger?
Verkäuferin
Wir sind hier nu mal am Wasser, junger Mann.
Und im Wasser leben Fische, keine Hamburger.
Philipp
Alles klar, Chefin.
Ich nehme Fisch und Pommes.
Verkäuferin
Einmal oder zweimal?
Paula
Einmal.
Verkäuferin
6 Euro bitte.
Spikerka
Paula dostrzega w gazecie szokujące zdjęcie.
Paula
Hey, Philipp, siehst du das?
Philipp
Was denn?
Paula
Das Foto!
Philipp
Waaaas?
Paula
Siehst du das? Ein Hai und...
Philipp
... Paul...
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 10 von 11
Deutsch lernen und unterrichten – Arbeitsmaterialien
Radio D – Teil 1
Paula
... und Laura – sie haben Angst, ganz klar.
Philipp, ich will sie sofort sprechen.
Spikerka
W następnej lekcji nasi reporterzy dokonają nowego, zaskakującego odkrycia. Do usłyszenia!
Paula
Bis zum nächsten Mal, liebe Hörerinnen und Hörer.
Słuchali Państwo Radia D. Był to kurs niemieckiego przygotowany przez Instytut Goethego i radio Deutsche Welle.
Ayhan
Und tschüs.
Herrad Meese
Ihr Deutsch ist unser Auftrag!
DW-WORLD.DE/radioD
© Deutsche Welle
Seite 11 von 11