Grudzień w Bibliotece - BUW

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa
Tel.: 5525660 fax: 5525659, e-mail: [email protected]
http://www.buw.uw.edu.pl
grudzień 2006
WYSTAWA
„PIĘKNA
NIEWIASTA:
MODA
KOBIECA
W
POLSKICH
CZASOPISMACH XIX-WIECZNYCH ZE ZBIORÓW BUW”...
... przygotowana przez Sekcję Informacji i Dydaktyki OUiIN BUW została otwarta 21
grudnia. WernisaŜ połączony został z tradycyjnym spotkaniem przedświątecznym
pracowników BUW i bibliotek wydziałowych UW z Dyrekcją Biblioteki, które zaszczyciła
swą obecnością JM Rektor UW prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow.
Celem wystawy jest zwrócenie uwagi na dziewiętnastowieczne zbiory BUW — jedne z
najbogatszych w kraju, a nieco zapomniane przez czytelników. Autorzy wystawy wybrali
temat stosowny na czas karnawału — modę, stale obecną w czasopismach kobiecych.
Zaprezentowane reprodukcje — wyłącznie z obiektów znajdujących się w BUW — ukazują
zmiany ubiorów od lat dwudziestych XIX wieku do początków wieku XX. Przegląd mody
rozpoczyna schyłkowy okres stylu empire, przekształcającego się właśnie w biedermeier,
początkowo skromny i prosty, potem przesadnie modelowany. Powrót do naturalnej sylwetki
nie trwał długo, w połowie stulecia nadchodzi epoka pełnej majestatu krynoliny, dziś chyba
najmocniej kojarzącej się nam z dziewiętnastym wiekiem, a po niej — czas wielkich tiurniur,
zniekształcających kobiecą sylwetkę. Rewię mody kończy styl secesji, pełen płynnych i
giętkich linii. Wystawa uwzględnia teŜ pewne specyficzne zagadnienia: modę ślubną i
Ŝałobną, bieliznę oraz pojawiające się pod koniec stulecia nowinki – stroje sportowe.
Wystawę uzupełniają prezentowane w gablotach kobiece drobiazgi — dodatki do stroju, jak
parasolka czy rękawiczki, przybory toaletowe, robótki. Są to zarówno obiekty muzealne,
akcesoria teatralne, jak i pamiątki rodzinne pracowników.
Zwiedzający mogą nabyć reprodukcje wybranych obiektów; w przygotowaniu jest takŜe CDROM prezentujący całość wystawy, a juŜ teraz dostępna jest wersja wirtualna na stronie
internetowj Biblioteki.
Wystawę moŜna zwiedzać do 15 lutego w godzinach otwarcia BUW.
(Małgorzata Jarosławska)
WIZYTA W MOSKWIE
W dniach 7–9 grudnia na zaproszenie Biblioteki — Fundacji „Ruskoje ZarubieŜ’je”
przebywała w Moskwie delegacja Uniwersytetu Warszawskiego, reprezentowanego przez
dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej Biblioteki Ewę Kobierską-Maciuszko, zastępcę
dyrektora BUW d/s naukowych p. Wandę Rudzińską, pracownika Gabinetu Zbiorów XIX
Wieku Zbigniewa Olczaka oraz przedstawiciela Instytutu Rusycystyki UW — prof. Ludmiłę
Szypielewicz. Celem roboczej wizyty było nawiązanie stałej współpracy między naszymi
instytucjami.
Biblioteka — Fundacja „Ruskoje ZarubieŜ’je” dokumentuje dzieje emigracji rosyjskiej
poprzez gromadzenie materiałów archiwalnych, publikacji i obiektów muzealnych, ponadto
patronuje programom badawczym dotyczącym róŜnorakich aspektów Ŝycia Rosjan
1
mieszkających poza swoim krajem. Prowadzi bibliotekę, archiwum i wydawnictwo;
dysponuje takŜe salami wystawienniczymi i konferencyjnymi, zapewnia badaczom i
stypendystom miejsca noclegowe w Moskwie.
W czasie rozmów z przedstawicielami Fundacji, reprezentowanej m. in. przez Wiktora
Aleksandrowicza Moskwina, dyrektora, Władimira Sergiejewicza Ugarowa, zastępcę
dyrektora, Mariję Anatolewną Wasiljewą, sekretarza naukowego, Swietłanę Nikołajewną
Dubrowiną naczelnika Oddziału Współpracy Międzynarodowej i Międzyregionalnej oraz
Dimitrija Konstantynowicza Trubczaninowa, postanowiono nawiązać współpracę między
naszymi instytucjami. Biblioteka Uniwersytecka zobowiązała się do przygotowania wystawy
pod roboczym tytułem „Profesorowie Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego 1870–
1915”, która będzie eksponowana w moskiewskiej siedzibie Fundacji. WernisaŜ wystawy
zaplanowano na 19 listopada 2008 roku. Instytut Rusycystyki we współpracy z Fundacją
zorganizuje w tym czasie w Moskwie konferencję naukową. Koordynatorem programu ze
strony rosyjskiej jest Dimitrij Konstantynowicz Trubczaninow.
Moskiewscy partnerzy przygotowali dla swoich gości program kulturalny, na który składał się
spektakl w Teatrze na Tagance („Antygona” Sofoklesa) oraz zwiedzanie Moskwy.
(Zbigniew Olczak)
DR SABINE WEFERS...
... dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej i Krajowej Turyngii (ThULB), wygłosiła dwa wykłady
dla zainteresowanych pracowników BUW i gości z innych warszawskich bibliotek.
Pierwszy wykład Wczoraj – dziś – jutro. Biblioteki uniwersyteckie w Niemczech koncentrował
się na dwóch zagadnieniach:
1) Wymogi związane z elektronicznymi nośnikami informacji i wynikające stąd
konsekwencje dla bibliotek.
2) Przemiany w szkolnictwie wyŜszym i ich wpływ na pracę bibliotek.
Na konkretnych przykładach przedstawiono w ogólnym zarysie rozwój, jaki dokonał się w
ostatnich dziesięcioleciach; zostały takŜe ukazane perspektywy, związane z koniecznością
dostosowania struktur do zachodzących przemian.
Drugi wykład dotyczył projektu UrMEL (University Multimedia Electronic Library)
UrMEL ma umoŜliwić powstanie wspólnych projektów łączących róŜnorakie działania
podejmowane na uniwersytecie w celu udostępnienia dokumentacji multimedialnej i
historycznej. Ponadto ma wspierać integrowanie innych instytucji w Turyngii na rzecz
realizacji projektów, dla których pełni funkcję wspólnej platformy. Chodzi tu nie tylko o
biblioteki, lecz takŜe muzea, archiwa i inne instytucje kulturalne.
Podstawowe zagadnienia wykładu:
1) Biblioteki sytuują się dziś na początku procesu badawczego a niekoniecznie jedynie na
jego końcu. Ich rola polega na podejmowaniu róŜnorodnej, częstokroć zdecydowanie
niekonwencjonalnej współpracy partnerskiej i zajmowaniu się materiałami rozproszonymi
merytorycznie i przestrzennie.
2) Przedstawienie UrMEL i jej struktury, umoŜliwiającej realizację szerokiego spektrum
zadań.
3) Szczegółowa prezentacja UrMEL oraz propozycji, z jakimi biblioteki mogą aktywnie
wychodzić naprzeciw przemianom dokonującym się na uczelni, np. wspomaganie procesu
nauczania metodą e-learning.
Spotkanie zorganizował Instytut Goethego w Warszawie we współpracy z BUW.
(aw)
2
KONFERENCJE, SZKOLENIA, WARSZTATY
W dniach 7-8 grudnia we Wrocławiu odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa
Dokument – ksiąŜka – biblioteka jako przedmiot wartościowania organizowana przez
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.
Konferencja podzielona była na dwie części. Pierwsza z nich miała charakter ściśle naukowy,
druga powiązana była z uroczystościami jubileuszu 50-lecia Instytutu. W czasie pierwszego
dnia zaprezentowano osiem referatów, które w róŜnych ujęciach przedstawiały problematykę
wartościowania w odniesieniu do zagadnień związanych z badaniami i praktyką informacji
naukowej i bibliotekoznawstwa. Wśród referatów szczególnie interesujące były wystąpienia
profesor Barbary Sosińskiej-Kalaty (Uniwersytet Warszawski), profesora Mirosława Górnego
(Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu) oraz profesora Jacka Wojciechowskiego
(Uniwersytet Jagielloński). Profesor Sosińska-Kalata mówiła o kryteriach ocen systemów
porządkowania dokumentów - od tych stosowanych w czasach antycznych do współczesnych
systemów, których zadaniem miałoby być porządkowanie zasobów Internetu. Profesor Górny
przedstawił problematykę ocen efektywności bibliotek naukowych. Wskazał, jakie działania
powinny poprzedzać badanie poziomu efektywności, aby uzyskane wyniki faktycznie
odzwierciedlały jakość działań bibliotecznych. Referat profesora Wojciechowskiego dotyczył
konieczności ponownego określenia ról bibliotekarzy w sytuacji, gdy zmieniające się
potrzeby uŜytkowników narzucają zmiany w sposobie funkcjonowania bibliotek. Profesor
podkreślił, Ŝe lansowany często w środowisku podział na specjalistów z zakresu informacji
oraz z zakresu bibliotekoznawstwa jest obecnie bezzasadny. W nowej sytuacji szczególnie
istotną funkcję pełnić będą bibliotekarze dziedzinowi.
Obrady konferencyjne oraz uroczystości z okazji jubileuszu Instytutu odbywały się
w zabytkowej sali Oratorium Marianum. To przepiękne wnętrze pochodzi z XVIII wieku i
obok Auli Leopoldyńskiej oraz Sali Teatralnej naleŜy do najbardziej reprezentacyjnych
pomieszczeń Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest ono przykładem barokowego dzieła sztuki
komplementarnej, w którym architektura, rzeźba, malarstwo i ornamentyka łączą się na wzór
polifonii w organiczną całość.
Dla pracownic Oddziału Udostępniania i Informacji Naukowej BUW, ElŜbiety Petrović i
Anny Szczepańskiej, uczestniczących w konferencji wizyta we Wrocławiu stała się równieŜ
okazją do odwiedzenia jednej z pierwszych w Polsce bibliotek publicznych specjalizujących
się w gromadzeniu materiałów audiowizualnych – Mediateki. Wyczerpujących informacji na
temat obiektu udzielił jeden z pracowników – Grzegorz Karpacki. Zbiory Mediateki liczą
około 27 tysięcy pozycji, z czego 7 tysięcy to zbiory elektroniczne. Mediateka nastawiona jest
na grupę docelową czytelników między 16. a 26. rokiem Ŝycia, a w ciągu ostatniego roku
liczba uŜytkowników zwiększyła się z czterech do ośmiu tysięcy. Instytucja przyciąga nie
tylko atrakcyjnymi zbiorami – w placówce prowadzony jest m.in. punkt doradztwa
zawodowego, organizowane są warsztaty dotyczące róŜnorodnych zagadnień (np.
„Zarządzanie czasem”, „Techniki szybkiego uczenia się”), a takŜe zajęcia konwersacyjne w
językach obcych. W tym roku w budynku otworzono równieŜ Multicentrum — centrum
edukacji interaktywnej. Znajduje się tam 25 stanowisk komputerowych wyposaŜonych w
specjalnie zaprojektowany, wspomagany komputerowo nowoczesny system edukacyjny
umoŜliwiający poznawanie nowych technologii. Warto moŜe wspomnieć, Ŝe tak nowoczesna
placówka mieści się w centrum Wrocławia, w budynku pochodzącym z 1695 roku.
W Zjeździe Absolwentów, który odbywał się drugiego dnia konferencji, udział wzięła Alina
Szczerkowska, jako absolwentka wrocławskiego Instytutu Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa.
(Anna Szczepańska)
3
Trzecie warsztaty Biblioteki cyfrowe organizowane przez Poznańskie Centrum
Superkomputerowo-Sieciowe odbyły się w dniach 12-14 grudnia, tradycyjnie w Poznaniu.
W warsztatach brali udział bibliotekarze i informatycy z bibliotek które powołały do Ŝycia
biblioteki cyfrowe (Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego, Biblioteka Narodowa i in.),
dzieląc się swoimi doświadczeniami. Byli obecni takŜe przedstawiciele takich instytucji, które
dopiero noszą się z zamiarem utworzenia bibliotek cyfrowych (Biblioteka Jagiellońska,
Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska, itd.). Wykłady poświęcone były m.in.
prezentacjom nowości i zmian wprowadzonym do wersji dLibry 3.0, jak i projektom zmian
w wersji 3.5. W warsztatach ze strony BUW wzięli udział: Agnieszka Wróbel (OUiIN)
i Tomasz Trynkowski (Oddział Komputeryzacji).
(Agnieszka Wróbel)
SZKOLENIA CENTRUM NUKAT
W dniach 5-6 grudnia w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie odbyły się warsztaty
zorganizowane przez Centrum NUKAT Mikroformy, dokumenty niesamoistne wydawniczo,
dokumenty elektroniczne a NUKAT. W warsztatach uczestniczyli przedstawiciele 30
bibliotek współkatalogujących w katalogu centralnym.
Celem warsztatów było ustalenie wspólnego, spójnego stanowiska w sprawie tworzenia
rekordów bibliograficznych dla wyŜej wymienionych typów dokumentów w bazie NUKAT.
Główna koncepcja warsztatów opierała się na konfrontacji poglądów bibliotekarzy z
wstępnym stanowiskiem pracowników Centrum NUKAT, które zostało przygotowane w
formie prezentacji i rozesłane do bibliotek przed warsztatami, aby kaŜdy uczestnik mógł
przygotować się do dyskusji. KaŜdą z sesji rozpoczynała prezentacja, po której następowało
wspólne omawianie zaprezentowanych zagadnień. Do moderowania dyskusji i wystąpienia w
roli ekspertów zaproszono Krystynę Sanetrę z Biblioteki Jagiellońskiej oraz Andrzeja
Padzińskiego z Biblioteki Akademii Rolniczej w Lublinie. Centrum NUKAT reprezentowały:
Maria Burchard, Agnieszka Kasprzyk, Magdalena Rowińska, Katarzyna Zuba.
Większość propozycji Centrum NUKAT uzyskała poparcie bibliotekarzy uczestniczących w
warsztatach. Najbardziej oŜywiona dyskusja toczyła się nad sposobami katalogowania
dokumentów elektronicznych dostępnych zdalnie oraz zbiorów bibliotek cyfrowych. Udało
się wypracować wspólne ustalenia, które po redakcji w Centrum NUKAT i uzgodnieniu z
ekspertami zostaną ogłoszone jako obowiązujące w katalogu.
(Katarzyna Zuba)
W dniach 27 listopada – 1 grudnia Ośrodek Języka i Kartoteki Wzorcowej KABA Centrum
NUKAT organizował szkolenie w zakresie tworzenia leksyki jhp KABA. Było to pierwsze
szkolenie z tego zakresu w nowej formule. Dotychczasowe szkolenia w tworzeniu leksyki jhp
KABA odbywały się w trybie staŜy indywidualnych w Ośrodku JiKW KABA trwających
tydzień lub 2 tygodnie. Osoba odbywająca taki staŜ uzyskiwała uprawnienia do
samodzielnego tworzenia słownictwa jhp KABA, jednak dopiero po długotrwałej praktyce w
tworzeniu haseł wzorcowych jhp KABA w swojej bibliotece pod kierunkiem osoby bardziej
doświadczonej.
Rozpoczęty w 2006 roku system szkoleń ma na celu umoŜliwienie bibliotekarzom tworzenia
propozycji haseł wzorcowych jhp KABA bezpośrednio po szkoleniu. W tym celu został
przygotowany i przesłany uczestnikom jeszcze przed szkoleniem, komplet materiałów
szkoleniowych. Obecnie są one udostępnione na stronie internetowej Ośrodka JiKW KABA,
dzięki czemu moŜliwa jest ich aktualizacja w przypadku ewentualnych zmian zasad.
Materiały szkoleniowe zawierają niezbędne do tworzenia słownictwa jhp KABA informacje.
NaleŜą do nich:
- ogólne wprowadzenie dotyczące jhp KABA,
4
-
organizacja pracy nad tworzeniem i modyfikowaniem słownictwa jhp KABA,
warsztat pracy w tworzeniu słownictwa jhp KABA,
metoda tworzenia słownictwa jhp KABA,
zasady wypełniania rekordu khw w formacie MARC 21,
omówienie i zilustrowanie przykładami zagadnienia kompatybilności jhp,
semantyka i morfologia jhp KABA.
Do materiałów szkoleniowych naleŜą takŜe, będące w trakcie opracowania, przykłady
tworzonych gniazd słownictwa jhp KABA ilustrujące najbardziej typowe przypadki.
Szkolenie przeprowadzone na przełomie listopada i grudnia trwało 5 dni. Dwa pierwsze dni
przeznaczone były na dokładne omówienie i pokazanie na przykładach w bazie NUKAT w/w
zagadnień oraz wyjaśnienie kwestii trudniejszych. Trzy następne dni przeznaczone były na
ćwiczenia w tworzeniu słownictwa jhp KABA.
Uczestnikami szkolenia byli bibliotekarze z bibliotek juŜ stosujących jhp KABA w
opracowaniu przedmiotowym. Warunkiem wzięcia udziału w szkoleniu była znajomość zasad
stosowania jhp KABA — tworzenie słownictwa stanowi kolejny, wyŜszy poziom znajomości
tego języka.
Podobny schemat organizacji zastosowano w przypadku szkolenia w zakresie stosowania jhp
KABA w katalogowaniu przedmiotowym, które odbyło się na wiosnę 2006 roku. Ośrodek
JiKW KABA planuje następną turę szkoleń w 2007 roku — wiosną odbędzie się szkolenie w
zakresie stosowania, a jesienią w zakresie tworzenia słownictwa jhp KABA. Zastosowana
formuła spotkała się bowiem z dobrym przyjęciem ze strony uczestników szkolenia.
(Maria Nasiłowska)
***
NUKAT WYPŁYWA NA POWIERZCHNIĘ GŁĘBOKIEGO INTERNETU
W GOOGLE SCHOLAR BETA
Dzięki współpracy pracowników Centrum NUKAT z twórcami wyszukiwarki Google Scholar
opisy dokumentów gromadzone w katalogu NUKAT zostały udostępnione do przeszukiwania
dla wyszukiwarki Google Scholar Beta.
Jeśli opis dla poszukiwanego w Google Scholar dokumentu znajduje się w NUKAT, w
wynikach wyszukiwania pojawi się link "Find in NUKAT" łączący uŜytkownika
bezpośrednio z danym opisem w bazie NUKAT.
Dokumenty udostępniane przez biblioteki współkatalogujące w NUKAT moŜna wyszukiwać
w Google Scholar według nazw autorów i współautorów (osoby, ciała zbiorowe, imprezy),
tytułów i tytułów serii oraz numerów ISBN i ISSN.
Dla uŜytkowników zlokalizowanych w Polsce na podstawie ich adresu IP link wyświetla się
domyślnie, pozostali uŜytkownicy mogą włączyć przeszukiwanie bazy NUKAT w
ustawieniach wyszukiwarki.
Dane będą aktualizowane raz na miesiąc. Wkrótce pojawi się równieŜ polska wersja językowa
interfejsu Google Scholar Beta.
(Agnieszka Kasprzyk)
ZASOBY ELEKTRONICZNE W BIBLIOTEKACH. KILKA REFLEKSJI PO POWROCIE
ZE STAśU WE FRANCJI
Międzynarodowy staŜ Zasoby elektroniczne w bibliotekach organizowany przez
Stowarzyszenie Maison des Cultures du Monde, Bibliotekę Centre Pompidou i Bibliotekę
Narodową Francji odbywał się w ParyŜu w terminie 13-30 listopada.
5
Warunkiem zgłoszenia na staŜ było przesłanie aplikacji z informacjami o zakresie swojej
pracy w bibliotece oraz projektu zawierającego zagadnienia (dotyczące zasobów
elektronicznych), które uczestnik chciałby podczas pobytu w ParyŜu poruszyć. Podstawowym
warunkiem była takŜe znajomość języka francuskiego, w stopniu przynajmniej średnio
zaawansowanym (najlepiej potwierdzona międzynarodowym certyfikatem).
Do udziału w staŜu zostało zakwalifikowanych 14 osób z 13 krajów. Byłam jedyną
uczestniczką z naszego kraju.
StaŜyści to pracownicy bibliotek: narodowych, uniwersyteckich, parlamentarnych oraz
mniejszych bibliotek regionalnych lub działających przy centrach kultury.
Organizatorzy, aby sprostać oczekiwaniom wszystkich uczestników, zaproponowali bardzo
bogaty program. Zajęcia odbywały się w Bibliotece Narodowej (BnF) oraz Bibliotece Centre
Pompidou (BPI)
Zagadnienia zostały zgrupowane w cztery duŜe bloki:
1. Dokonywanie wyboru.
2. „Wprowadzanie w ruch”.
3. Opisywanie dokumentów elektronicznych.
4. Usługi powiązane z zasobami elektronicznymi.
1. Dokonywanie wyboru. Wszystko zaleŜy od zapotrzebowania uŜytkowników. To oni
powinni powiedzieć, jakie bazy są im najbardziej potrzebne i jakie publikacje
powinny być digitalizowane w pierwszej kolejności. Digitalizuje się takŜe zasoby
dostępne dotychczas w formie analogowej (typu kasety VHS) oraz – to ciekawostka –
tworzy się cyfrowe archiwa wydarzeń kulturalnych w bibliotece (rejestrowanie
konferencji i wystaw). W BPI jest specjalna sekcja, w której pracuje socjolog,
układający ankiety dla czytelników i analizujący statystyki przeszukiwania wszystkich
baz (z OPAC włącznie!). Zarówno w BPI, jak i w BnF system przeprowadzania ankiet
wśród czytelników (ilościowych, jak i jakościowych) oraz dogłębna analiza statystyk
są bardzo rozwinięte.
2. „Wprowadzanie w ruch”. Trzeba zacząć od koncepcji strony internetowej (temat
w BUW bardzo na czasie...), za pośrednictwem której będą udostępniane wszystkie
zasoby elektroniczne (OPAC, zbiory na CD, bazy danych, linki do innych ciekawych
stron) w moŜliwie najprostszy sposób (dobrze jest kierować się zasadą trzech
kliknięć). Istotne jest, aby wszystkie elektroniczne nabytki dostawały opis
bibliograficzny w jednym z przyjętych na świecie standardów (tendencja do
wycofywania się z tradycyjnego MARC-a na rzecz MARCXML lub Dublin Core).
Poza tym trzeba mieć dobre narzędzia statystyczne do ciągłego śledzenia
wykorzystania strony biblioteki oraz zasobów elektronicznych.
3. Opisywanie dokumentów elektronicznych. Przedstawiono nam obszerną syntezę
większości stosowanych obecnie standardów i formatów do tworzenia opisów
bibliograficznych. Najistotniejsze jest, aby wybrać taki, który będzie odpowiadał na
wszystkie potrzeby biblioteki i pozwoli na skatalogowanie róŜnorodnych zasobów.
Uwaga generalna – MARC powoli wychodzi z uŜycia, gdyŜ, mimo kilku pól
zarezerwowanych dla dokumentów elektronicznych (konkretnie: 215, 230, 336, 337,
856), format ten nie daje moŜliwości transferu metadanych przez Internet. W tej
chwili w Europie do opisu zasobu elektronicznych umieszczanych w sieci stosuje się
zazwyczaj Dublin Core – polski przykład to BN Polona (być moŜe zdecydowano się
na opisy w Dublin Core ze względu na przyszłą wymianę danych z Europejską
Biblioteką Cyfrową).
4. Usługi powiązane z zasobami elektronicznymi. Kilka tematów, które dotyczą
korzystania z zasobów elektronicznych:
6
a) prawo autorskie – we Francji obowiązuje Prawo digitalizacji zbiorów, które
zakłada, Ŝe nawet publikacje, które są objęte prawem autorskim, mogą być
digitalizowane dla potrzeb biblioteki i udostępniane, ale jedynie na miejscu.
b) szkolenia – niezbędne jest permanentne szkolenie nie tylko uŜytkowników, ale
przede wszystkim bibliotekarzy. I nie chodzi tutaj o prezentacje moŜliwości,
jakie daje dana baza, lecz o praktyczny kurs przeszukiwania baz oraz
pozostałych cyfrowych zasobów biblioteki (wraz z ćwiczeniami). Nie sposób
nadąŜyć za wszystkimi nowościami i zmianami pojawiającymi się w tej
dziedzinie, ale trzeba wypracować skuteczną metodę, która pokaŜe, jak
formułować pytania – w tej chwili większość osób ma syndrom „Google” –
wpisuje dwa-trzy słowa i czeka na wynik wyszukiwania. W BnF 1,5-godzinne
szkolenie z zakresu zasobów elektronicznych jest obowiązkowe.
c) bloki tematyczne – to ciekawy pomysł BnF. Dwa razy w roku wybierany jest
jakiś temat (najczęściej społeczno-kulturalny, typu: migracje, waŜna rocznica)
i bezpośrednio na stronie biblioteki umieszcza się informacje o wszystkich
zasobach, które BnF posiada na ten temat (publikacje drukowane,
audiowizualne, elektroniczne).
d) kontakt z czytelnikami – podobnie jak w BUW, BPI kontaktuje się
z czytelnikami za pomocą środków „tradycyjnych”, takich jak telefon, czy
poczta elektroniczna. Poza tym biblioteka ta zakupiła specjalne
oprogramowanie – Question Point (opracowane przez Bibliotekę Kongresu),
które pozwala na chat z bibliotekarzem, archiwizację wszystkich pytań
i wymianę pytań pomiędzy sześcioma największymi bibliotekami
informacyjnymi we Francji. W BPI codziennie rano przez 3 godziny trzy
osoby odpowiadają na wszystkie pytania czytelników zadawane za
pośrednictwem róŜnych środków przekazu. Później moŜna jedynie
telefonować, a połączenia są przełączane do głównej recepcji biblioteki.
Oprócz tego zwiedziliśmy Bibliotekę Narodową – najnowszą siedzibę - Site FrançoisMitterand oraz dawny główny budynek BnF, w którym w tej chwili mieszczą się kolekcje
specjalne – Site Richelieu (tam teŜ digitalizuje się kolekcje specjalne). Byliśmy na wycieczce
w Bibliotece Centre Pompidou - BPI (największa biblioteka publiczna ParyŜa, gdzie
większość zasobów to właśnie „elektronika”). Uczestnikom staŜu zaprezentowano takŜe
ogromny projekt europejski (w którym Polska teŜ ma swój udział) – Cyfrową Bibliotekę
Europejską EUROPEANA (projekt zakładający centralizację bibliotek wirtualnych).
(Zuzanna Wiorogórska)
SPOTKANIE Z PRZEDSTAWICIELAMI OECD W PARYśU
W 1996 roku między BUW a OECD podpisano umowę, na mocy której Organizacja zaczęła
przekazywać nam w depozyt swoje wydawnictwa w wersji drukowanej.
W roku 2003 OECD wytypowało kilka polskich instytucji (w tym BUW), którym na zasadach
szczególnego uprzywilejowania, za symboliczną opłatę udostępniło wersję elektroniczną
swoich publikacji. Od tej pory nie gromadzimy juŜ wersji papierowej.
Podczas mojego pobytu w ParyŜu (gdzie byłam na międzynarodowym staŜu) spotkałam się
w siedzibie OECD z Alexandrą Demiramon, specjalistką ds. bibliotek depozytowych oraz
Matthew E. Brosiusem, specjalistą ds. marketingu i kontaktów z klientami.
Spotkanie, zainicjowane przed Matyldę Strojnowską z OWC, miało na celu zaktualizowanie
naszych kontaktów z OECD.
Spotkanie przebiegło w bardzo Ŝyczliwej atmosferze, a ustalenia są następujące:
7
1. OECD w Polsce ma swojego bezpośredniego przedstawiciela handlowego, ale ich
publikacje dystrybuuje równieŜ Ars Polona i AKME, jednakŜe
2. osobą odpowiedzialną za kontakty między OECD a BUW będzie bezpośrednio
Alexandra Demiramon;
3. ustaliliśmy, Ŝe w sprawach bardziej szczegółowych z A. Demiramon będzie
kontaktowała się Matylda Strojnowska;
4. nadal będziemy depozytariuszami wersji elektronicznej wydawnictw OECD na
dotychczasowych, preferencyjnych warunkach (ok. 500 euro rocznie);
5. jeŜeli kiedykolwiek chcielibyśmy zrezygnować z prenumeraty baz, moŜemy dostać
archiwa na CD lub DVD (w tej chwili taka procedura jest prowadzona dla jednego
z uniwersytetów angielskich) – trzeba jednak będzie za nie dodatkowo zapłacić;
6. OECD przychyla się do naszego pomysłu zorganizowania w naszej bibliotece
kilkugodzinnego szkolenia dla bibliotekarzy BUW i bibliotek wydziałowych (do
ustalenia jest, czy szkolenie prowadzić będzie rzeczony sales manager, czy ktoś z firm
polskich).
Przy okazji spotkania przeszłam krótkie szkolenie obsługi baz i muszę przyznać, Ŝe nawet na
mnie, humanistce niezbyt zainteresowanej na przykład zawiłościami w międzynarodowych
stosunkach handlowych, moŜliwości przeszukiwań wywarły wraŜenie.
(Zuzanna Wiorogórska)
„WYJAZDOWE” POSIEDZENIE ZARZĄDU TOWARZYSTWA NAUKOWEGO
WARSZAWSKIEGO NA ZAPROSZENIE DYREKTOR BUW ...
.....odbyło się w BUW 19 grudnia. Pretekstem spotkania u nas był oczywiście księgozbiór
TNW przekazany nam w darze przez Polską Akademię Nauk rok temu, zdezynfekowany,
policzony i spoczywający spokojnie w gościnnych i przepastnych magazynach Oddziału
Gromadzenia. Goście obejrzeli prezentację zbiorów XIX-wiecznych w wyborze i omówieniu
Zbigniewa Olczaka, co pozwoliło im zrozumieć w jakiej tradycji bibliotekarskiej i
akademickiej usytuujemy wkrótce zbiory TNW. Następnie zwiedzili w towarzystwie Doroty
Gabriel-Marcinkowskiej magazyny
OGiUZ zachwycając się nieustannie nie tylko
komfortowymi warunkami przechowywania 13 tys. wol. TNW, ale równieŜ Biblioteką jako
miejscem i jako instytucją. Była to kolejna, bardzo udana akcja przedstawienia naszej pracy i
naszych zbiorów środowisku akademickiemu.
(EKM)
„LOSY POLAKÓW W ROSJI...” - WYSTAWA.
6 grudnia w Rosyjskim Ośrodku Nauki i Kultury w Warszawie przy ul. Belwederskiej otwarta
została wystawa „Losy Polaków w Rosji: Leon Barszczewski – oficer, podróŜnik,
naukowiec, fotograf”. Współorganizatorami wystawy były: Ambasada Rosji w Polsce i
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. Wystawę zrealizowała Elena Sziłowa z Rosyjskiego
Ośrodka Nauki i Kultury (RONIK) w Warszawie. Otwarcia wystawy dokonała Anna Szelag
— attache kulturalny Ambasady Rosji w Polsce. O bohaterze wystawy — Leonie
Barszczewskim mówił jego prawnuk, a zarazem właściciel spuścizny po nim – Igor Strojecki.
Wykład dotyczący udziału Polaków w rozwoju Syberii wygłosiła Zofia Lech, autorka ksiąŜki
Syberia Polską pachnąca. W otwarciu wystawy ze strony BUW wzięła udział dyrektor Ewa
Kobierska-Maciuszko oraz Alina Cywińska, Anna Zawadzka i Emilia SłomianowskaKamińska.
W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie sylwetką Leona Barszczewskiego (1849-1910).
Ponownego „odkrycia” dokonują muzea, naukowcy, ale przede wszystkim dbający o zasługi i
8
wizerunek swojego pradziadka — wspomniany juŜ Igor Strojecki. Kim był bohater wystawy?
W zaproszeniu na otwarcie wystawy napisano m.in. ”...pułkownik wojsk rosyjskich,
przyrodnik, geograf, glacjolog, jeden z najaktywniejszych podróŜników polskich o bardzo
szerokich zainteresowaniach naukowych...niewiele publikował... świadectwem jego pracy
naukowej jest bardzo bogaty zbiór klisz fotograficznych, naleŜący do rodziny podróŜnika.”
Urodził się w Warszawie, ukończył szkołę kadetów w Kijowie, następnie Szkołę Piechoty w
Odessie, po ukończeniu której słuŜył w Guberni Chersońskiej i w Besarabii. W 1876 roku
został skierowany wraz z pułkiem, którym dowodził, do Emiratu Bucharskiego. W
Samarkandzie przebywał ponad 20 lat i ten pobyt stał się najbardziej znaczący w jego
dorobku. Pozostawił po sobie setki fotografii, notatek i obiektów muzealnych. Brał udział w
kilkudziesięciu wyprawach, które zilustrował fotografiami, otrzymał najwyŜsze wyróŜnienie
na wystawie fotografii w ParyŜu w 1895 roku i w Warszawie w 1901 roku. Był członkiem
Cesarskiego Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego oraz Towarzystwa Przyrodników w
Moskwie. W 1904 roku na dwa lata przed emeryturą znalazł się w Siedlcach, gdzie
ufundował Szkołę Handlową dla dziewcząt.
Na grudniowej wystawie zaprezentowano bogaty zbiór fotografii i fotogramów ze zbiorów
Igora Strojeckiego, stroje ludowe i inne eksponaty z okolic Samarkandy oraz kilkadziesiąt
ksiąŜek pochodzących ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, poświęconych
udziałowi Polaków w badaniu Syberii. Dotyczyły one m.in. badań prowadzonych przez
Benedykta Dybowskiego, Wiktora Godlewskiego, Jana Czerskiego, Aleksandra
Czekanowskiego, Juliana Talko-Hryncewicza, Stanisława Kierbedzia i wielu innych. NaleŜy
zaznaczyć, Ŝe BUW posiada niezwykle cenne zbiory dotyczące tej problematyki, na wystawę
wypoŜyczono zaledwie znikomą ich część. Wyboru prac na wystawę dokonała E.
Słomianowska-Kamińska, wszelkie inne prace związane z wypoŜyczeniem wykonały
KoleŜanki z WypoŜyczalni Międzybibliotecznej, za co naleŜą im się ogromne podziękowania.
(Emilia Słomianowska-Kamińska)
FINAŁ ATAKU PRZESTRZENI W OBIEKTYWIE
Konkurs fotograficzny zorganizowany przez Fundację Rozwoju Tańca, Stowarzyszenie Na
Rzecz Kultury Aktywnej SO:ON oraz Zarząd Samorządu Studentów Uniwersytetu
Warszawskiego został rozstrzygnięty. Konkurs ten towarzyszył Ogólnopolskiemu
Festiwalowi Tańca PolemiQi 2006. Tematem przewodnim imprezy był ATAK
PRZESTRZENI. Celem zarówno ATAKU PRZESTRZENI w obiektywie, jak i całej
ubiegłorocznej edycji festiwalu tańca było otwarcie się na improwizacje, kreacyjność i
poszukiwanie nowych jakości w zetknięciu z określonym klimatem, architekturą, organizacją
przestrzeni i światła.
ATAK PRZESTRZENI to próba dopasowania się do warunków, jakie oferuje dany teren.
Celem akcji było wtopienie się i zasymilowanie z przestrzenią publiczną, uŜytkową.
Przestrzeń została przez tancerzy potraktowana jako wyzwanie – miejsce, które moŜna
oswoić za pomocą ruchu.
Zadaniem fotografów było uchwycenie i zarejestrowanie efektu współgrania tancerzy z takim
czy innym miejscem, atmosferą oraz światłem. W rezultacie powstały prace, które próbują
łączyć typową fotografię reporterską z kreacyjną.
Celem konkursu Atak przestrzeni w obiektywie było przede wszystkim propagowanie i
rozwijanie niesztampowej fotografii reporterskiej, a takŜe uwraŜliwienie dzisiejszych
odbiorców na współczesną sztukę taneczną. Spośród nadesłanych prac jury w składzie Rafael
Lewandowski (reŜyser filmowy), Sylwia Witowska (tancerka, producent filmowy), Anna
Piotrowska (tancerka, choreograf), Aleksandra Hirszfeld (filozof, fotograf) wybrało jako
najciekawszą propozycję prace Tomasza Dyczewskiego, a tym samym przyznało mu I
9
miejsce w konkursie oraz nagrodę w wysokości 800 zł,. Decydujące znaczenie miał tutaj
świadomy warsztat autora połączony z dawką fantazji i kreacji. Drugie miejsce (400 zł)
przyznano Krzysztofowi Kuczykowi, którego prace swym charakterem najbardziej wpisywały
się w konwencję reportaŜu. Dodatkowo została przyznana Nagroda Czytelnika BUW-u.
Czytelnicy oddawali głosy na prace konkursowe w trakcie trwania wystawy. Nagroda
ufundowana przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie większością głosów
powędrowała w ręce Olgi Pulwarskiej, autorki prac odznaczających się duŜą wirtuozerią i
abstrakcyjnością. Wręczenie nagród odbyło się 11 grudnia na scenie Klubu DWG (Aleja
Niepodległości 141), w ramach wieczoru Tańca Węgierskiego. Gościnnie wystąpił na nim
Ildikó Mándy Company z Budapesztu w przedstawieniu pt.: "Thanatophobia" (horror
śmierci). Wszystkim uczestnikom konkursu za udział oraz władzom Biblioteki
Uniwersyteckiej w Warszawie za owocną współpracę serdecznie dziękuję.
(Koordynator konkursu: Aleksandra Hirszfeld, Stowarzyszenie Na Rzecz Kultury Aktywnej SO:ON)
ZABAWA KARNAWAŁOWA...
... odbyła się 30 grudnia. W szaleństwach wzięli udział najmłodsi potomkowie pracowników
BUW – od 4 miesięcy do 14 lat. Dzieci bawiły się w Rodzinnym Centrum Rozrywki HulaKula na dwóch placach zabaw — Hula-Park i Hula-Land. PrzeŜyły wizytę Mikołaja, który co
prawda wymagał mówienia wierszyków i śpiewania kolęd, ale ostatecznie zadowalał się
„przybiciem piątki” od tych, co śpiewać ani recytować nie chcieli.
(aw)
KADRY
Nowo zatrudnieni:
- lic. Alicja Kochańska, Oddział Udostępniania i Informacji Naukowej, od 6 listopada.
Przestali pracować:
- mgr Maciej Dzięciołowski, Centrum NUKAT, od 31 grudnia,
- dr Maria M. Biernacka, Gabinet Zbiorów XIX w., od 31 grudnia.
Numer zamknięty 17 stycznia 2007 r.
Uwagi, komentarze i teksty do biuletynu proszę kierować do Anny Wołodko, pok. 235, tel.: 0225525650, 0601786494,
e-mail: [email protected]
10