Temat: Jaką funkcj´ pełni krew w organizmie?

Scenariusz lekcji w klasie
1
DZIAŁ 3. TAJEMNICE CIAŁA
Tytuł w podr´czniku: Krà˝enie krwi
Temat: Jakà funkcj´ pełni krew w organizmie?
Zakres treÊci
Ogólny plan budowy i rola układu krwionoÊnego. Składniki krwi i ich funkcja. Praca serca.
Cele ogólne
Kształcenie umiej´tnoÊci analizowania, interpretowania
oraz zapisywania wyników doÊwiadczenia.
Cele szczegółowe (osiàgni´cia ucznia)
Przebieg zaj´ç
Faza wprowadzajàca
1. Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie pozytywnych
i negatywnych skojarzeƒ z terminem „krew”. Zapisuje
na tablicy propozycje.
2. Nast´pnie kieruje do uczniów pytanie Dlaczego krew
jest nazywana ,,darem ˝ycia”? Zach´ca do udzielania odpowiedzi i wyra˝ania swoich opinii.
3. Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi, podaje temat
lekcji i zapoznaje uczniów z jej celami.
WiadomoÊci – uczeƒ:
•
•
•
•
wymienia funkcje krwi;
nazywa cz´Êci układu krwionoÊnego;
wymienia składniki krwi i wyjaÊnia ich rol´;
wyjaÊnia, co to jest t´tno.
Umiej´tnoÊci – uczeƒ:
• wskazuje serce i naczynia krwionoÊne na rysunkach
schematycznych;
• podejmuje prób´ okreÊlenia t´tna spoczynkowego i wysiłkowego;
• wykazuje zale˝noÊç mi´dzy wysiłkiem fizycznym a pracà serca;
• przedstawia dane w postaci diagramu słupkowego;
• analizuje rysunki i informacje z ró˝nych êródeł;
• samodzielnie formułuje wnioski na podstawie wykonanego doÊwiadczenia.
Postawy – uczeƒ:
• jest Êwiadomy, jak wa˝na jest znajomoÊç grupy krwi
w sytuacjach zagro˝enia zdrowia lub ˝ycia człowieka;
• przestrzega zasad pracy w grupie.
Formy pracy
Indywidualna, grupowa i zbiorowa.
Metody
Pogadanka, dyskusja, krótki wykład, burza mózgów, obserwacja, pokaz, gra dydaktyczna.
Ârodki dydaktyczne i materiały pomocnicze
Plansze i foliogramy przedstawiajàce budow´ układu
krwionoÊnego, model serca człowieka, wybrane fragmenty
filmu z cyklu Było sobie ˝ycie, słuchawki lekarskie, instrukcje pracy w grupach (załàcznik 1), karty pracy ucznia
(załàcznik 2), atlas, podr´cznik, zeszyt çwiczeƒ.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel, wykorzystujàc plansze graficzne, foliogramy i model serca, omawia budow´ układu krwionoÊnego oraz jego rol´ w organizmie człowieka.
2. Nast´pnie prezentuje wybrane fragmenty filmu z cyklu
Było sobie ˝ycie dotyczàce znaczenia poszczególnych
składników krwi.
3. Po projekcji filmu zadaje uczniom pytania, np.:
• Jak nazywa si´ cz´Êç płynna krwi i jakà funkcj´ pełni w organizmie?
• Jakie rodzaje krwinek znajdujà si´ w osoczu
krwi?
• Jaka jest rola poszczególnych rodzajów
krwinek?
W celu podsumowania tego etapu lekcji uczniowie wykonujà çwiczenia 1 i 2 (Zeszyt çwiczeƒ, cz´Êç 1, s. 63).
2. Nauczyciel prowadzi pogadank´ pt. Praca serca. W celu
pobudzenia uczniów do aktywnego udziału w lekcji kieruje do nich pytania:
• Jak nazywa si´ rytm pracy serca?
• Czy serce pracuje zawsze w jednakowym
tempie?
• Jakie czynniki mogà przyspieszaç lub zwalniaç prac´ serca?
3. Nauczyciel zaprasza dwóch uczniów na Êrodek sali
i z ich pomocà demonstruje sposób mierzenia t´tna.
Nast´pnie uczniowie, korzystajàc ze słuchawek lekarskich, słuchajà rytmu pracy swojego serca.
4. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje instrukcje
(załàcznik 1) i wyjaÊnia, jak nale˝y wykonaç poszczególne zadnia. Przypomina i zapisuje na tablicy zasady
planowania i przeprowadzania doÊwiadczenia:
ustalenie tematu doÊwiadczenia → okreÊlenie problemu badawczego → ustalenie przebiegu doÊwiadczenia
→ prowadzenie obserwacji → zapisanie wyniku → sformułowanie wniosków
Praca nauczyciela
5. Uczniowie pracujà w grupach, zgodnie z instrukcjà.
Nauczyciel sprawdza poprawnoÊç wykonywanej pracy.
6. Nauczyciel wyjaÊnia uczniom zasady tworzenia diagramu słupkowego na przykładzie çwiczenia 3 (Zeszyt
çwiczeƒ, cz´Êç 1, s. 64). Omawia znajomoÊç grupy krwi
w sytuacjach zagro˝enia zdrowia i ˝ycia człowieka. Nast´pnie rozdaje uczniom karty pracy (załàcznik 2).
Uczniowie wykonujà zadanie 1 z karty pracy.
Faza podsumowujàca
1. Nauczyciel podsumowuje lekcj´ – prosi uczniów o wymienienie czynników, które wpływajà korzystnie na
prac´ serca oraz szkodliwych dla serca. Uczniowie wykonujà zadanie 2 z karty pracy.
Praca domowa
1. WyjaÊnij jednym zdaniem, czym zajmuje si´ kardiolog.
2. Dowiedz si´, jakà masz grup´ krwi, i zapisz informacj´
w zeszycie czerwonym pisakiem. Przygotuj plakietk´
z tà informacjà, którà b´dziesz nosił przy sobie.
Zadanie dodatkowe dla ch´tnych uczniów
Wyszukaj w ró˝nych êródłach informacje o chorobach
układu krwionoÊnego: niedokrwistoÊci (potocznie anemia),
białaczki, hemofilii. Sporzàdê o nich krótkà notatk´.
Załàcznik 1
Instrukcja dla grup
Zbadaj swoje t´tno, czyli jak szybko bije twoje serce
Rytm uderzeƒ serca, czyli t´tno, najłatwiej wyczuç powy˝ej nadgarstka na t´tnicy promieniowej lub na t´tnicy szyjnej.
Spróbuj zmierzyç liczb´ uderzeƒ serca w spoczynku i po wysiłku.
Wykonaj doÊwiadczenie opisane w poleceniu 3 na s. 64 (Zeszyt çwiczeƒ, cz´Êç 1). W tym celu:
1. Usiàdê wygodnie i połó˝ r´k´ na stole, wn´trze dłoni skieruj do góry, jak pokazano na zdj´ciu.
tym palcem wyczuj t´tno
2. UmieÊç Êrodkowy palec drugiej r´ki powy˝ej nadgarstka. Czy czujesz rytmiczne uderzenia serca? JeÊli nie, to zmieƒ
poło˝enie palca, tak aby wyraênie wyczuç t´tno.
3. Policz liczb´ uderzeƒ serca w ciàgu minuty lub zmierz t´tno w ciàgu 15 sekund, a wynik pomnó˝ przez 4. Zapisz wynik
w tabeli.
4. Wykonaj dziesi´ç przysiadów i ponownie policz liczb´ uderzeƒ serca w ciàgu minuty. Zapisz wynik w tabeli.
5. Uzupełnij pozostałe punkty polecenia 3 z zeszytu çwiczeƒ.
2
3
Załàcznik 2
Karta pracy
1 Przedstawianie danych w formie wykresu słupkowego.
Przeanalizuj dane zapisane w tabeli.
Rodzaj aktywnoÊci fizycznej
Spoczynek
Spacer
Bieg
Liczba uderzeƒ serca
70
100
130
Przedstaw informacje zawarte tabeli w formie wykresu słupkowego, według poni˝szej instrukcji.
1. Podpisz osie wykresu: Liczba uderzeƒ serca na minut´ (t´tno), Rodzaj aktywnoÊci fizycznej.
2. Dobierz odpowiednià skal´ na osi liczby uderzeƒ serca i zaznacz na niej wartoÊci.
3. Wyniki zamieszczone w tabeli przedstaw w postaci odpowiedniej wysokoÊci słupków o szerokoÊci 1 cm.
4. Ka˝demu słupkowi przyporzàdkuj inny kolor i podpisz je (spoczynek, spacer, bieg).
2 Czynniki wpływajàce na prac´ serca.
Pogrupuj czynniki wpływajàce na prac´ serca. Do grupy PRZYJACIELE dobierz czynniki wpływajàce na serce pozytywnie
i zamaluj je na czerwono, a do grupy WROGOWIE dobierz czynniki szkodliwe dla serca i zamaluj je na szaro.
SERCE
PRZYJACIELE
stresy
WROGOWIE
choroby
odpoczynek
właÊciwe od˝ywianie
spacery
alkohol
papierosy
otyłoÊç
spokojny sen
zm´czenie