Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej

Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un
Wpisany przez Jakub Klein
W sytuacji gdy pracownik wykonuje pracę na terytorium RP dla podmiotu z siedzibą poza
UE/EOG, nie będzie podlegał on obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,
zdrowotne i fundusze pozaubezpieczeniowe.
Osoba zatrudniona w Polsce przez pracodawcę nieposiadającego siedziby na terytorium Unii
Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego niebędących państwami
członkowskimi Unii Europejskiej oraz Szwajcarii jest pracownikiem w świetle polskiego prawa
pracy i podlega przepisom Kodeksu pracy na takich samych zasadach, jak inni pracownicy.
W sytuacji gdy pracownik wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla podmiotu
z siedzibą poza UE/EOG, nie będzie podlegał on obowiązkowi opłacania składek na
ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i fundusze pozaubezpieczeniowe.
Obywatelowi polskiemu wykonującemu pracę dla pracodawcy zagranicznego nieposiadającego
siedziby ani przedstawicielstwa na terytorium Polski ani UE, EOG czy Szwajcarii będzie jednak
przysługiwało prawo do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym. Osoba
zakwalifikowana do grona osób, które podlegają dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i
rentowym, podlega im od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie
wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony do ZUS. Wnioski składać
można osobiście lub za pośrednictwem poczty, przy czym w tym ostatnim przypadku datą
wpływu wniosku jest data stempla pocztowego.
Pracownik ten nie będzie mógł jednak podlegać ubezpieczeniom chorobowemu i
wypadkowemu - ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. Spowodowane jest to nieuwzględnieniem
przez polską ustawę tej kategorii osób w przepisach stanowiących o obowiązku lub możliwości
podlegania tym rodzajom ubezpieczeń.
1/6
Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un
Wpisany przez Jakub Klein
Podobnie jak w przypadku ubezpieczeń emerytalnego i rentowego, pracownik będzie mógł
przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego, ale tylko na zasadzie dobrowolności. Polskie
przepisy, precyzyjnie określające osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniu
zdrowotnemu, pominęły osoby zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
wykonujące pracę dla podmiotów zagranicznych nieposiadających siedziby na obszarze UE,
EOG i Szwajcarii. Pracownik, jeśli postanowi ubiegać się o objęcie dobrowolnym
ubezpieczeniem zdrowotnym, powinien, po przedstawieniu we właściwym ze względu na
miejsce zamieszkania oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia dokumentu tożsamości i
dokumentu potwierdzającego ostatni okres ubezpieczenia, wypełnić wniosek o objęcie
dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym i podpisać dwa egzemplarze umowy z NFZ, która
zawierana jest na czas nieokreślony.
Umowę można w każdej chwili rozwiązać pod warunkiem pisemnego poinformowania NFZ.
Umowa natomiast wygasa automatycznie w przypadku nieopłacenia składek lub gdy
zostaniemy objęci obowiązkiem podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Dokumentami
poświadczającymi ostatni okres ubezpieczenia mogą być, między innymi, potwierdzenie
dowodu wpłaty ostatniej składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności
pozarolniczej, zaświadczenie od byłego pracodawcy potwierdzające fakt opłacania składek
na ubezpieczenie zdrowotne, miesięczny raport ZUS RMUA, czy też zaświadczenie
potwierdzające fakt objęcia ubezpieczeniem z Urzędu Pracy. Jeśli pracownik zdecyduje się
podpisać z NFZ umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, zobowiązany będzie do
zgłoszenia do swojego ubezpieczenia członków rodziny niepodlegających obowiązkowi
ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Fakt ten nie skutkuje koniecznością odprowadzania
dodatkowej składki.
Zgłoszenia do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego dokonać należy poprzez
złożenie do właściwej ze względu na miejsce zamieszkania pracownika jednostki ZUS
formularza ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 16 10 (obywatel polski wykonujący pracę w
podmiocie zagranicznym za granicą lub w podmiocie zagranicznym na terytorium RP, jeżeli
podmiot nie posiada w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstw).
2/6
Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un
Wpisany przez Jakub Klein
Jeżeli natomiast pracownik zdecyduje się podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu
zdrowotnemu, powinien złożyć - również do właściwej ze względu na swoje miejsce
zamieszkania jednostki ZUS i niezależnie od faktu składania ZUS ZUA - formularz ZUS ZZA z
kodem tytułu ubezpieczenia 24 10 (osoba objęta dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym).
Zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny pracownik powinien dokonać
składając do właściwej ze względu na miejsce zamieszkania pracownika jednostki ZUS
formularz ZUS ZCNA.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób dobrowolnie
podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym stanowi zadeklarowana kwota, nie
niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. W roku 2008 kwota ta wynosi
1.126,00 zł. Wysokość składki emerytalnej wynosi 19,52%, a rentowej 6,5% podstawy wymiaru.
Obie składki opłacane są w pełni przez pracownika. Za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie lub
ustanie ubezpieczeń emerytalnego i rentowego, a ubezpieczenia trwały tylko przez część
miesiąca, minimalna kwota podstawy wymiaru składek zmniejszana jest proporcjonalnie do dni
kalendarzowych trwania ubezpieczeń w tym miesiącu. Podstawa wymiaru składek osób
objętych dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnemu i rentowymi jest ograniczona i nie może
być wyższa w danym roku kalendarzowym od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności
prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany
rok kalendarzowy. W roku 2008 kwota ta wynosi 85.290,00 zł.
Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota deklarowanego
miesięcznego dochodu, nie niższa jednak niż kwota odpowiadająca przeciętnemu
miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw w poprzednim kwartale. W
odróżnieniu od składek społecznych, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne
3/6
Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un
Wpisany przez Jakub Klein
jest niepodzielna i nie podlega zmniejszeniu w przypadku niepodlegania ubezpieczeniu przez
pełny miesiąc. Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% i jest także w pełni
opłacana przez pracownika.
Osoby podlegające dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym są zobowiązane do
comiesięcznego składania deklaracji rozliczeniowych ZUS DRA oraz do opłacenia składek na
ubezpieczenia za dany miesiąc w terminie do 10. dnia następnego miesiąca. Deklaracja
rozliczeniowa powinna być składana za każdy miesiąc kalendarzowy, nawet gdy w stosunku do
poprzedniego miesiąca nie zaszły żadne zmiany. Jeśli pracownik postanowi przystąpić do
dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego, rentowego i zdrowotnego, za każdy miesiąc składać
będzie musiał dwie deklaracje rozliczeniowe. W jednej deklaracji powinny zostać wykazane
podstawa wymiaru oraz naliczone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W drugiej
natomiast zamieścić należy podstawę wymiaru i naliczoną składkę na ubezpieczenie
zdrowotne. Deklaracja dotycząca składek społecznych powinna zostać opatrzona jednym z
numerów z zakresu od 01 do 39, a zdrowotnej - z zakresu od 40 do 49.
Pracownik powinien opłacać składki na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe na
rachunek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z końcówką 51, w terminie do 10. dnia
następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeżeli będzie podlegać również do dobrowolnego
ubezpieczenia zdrowotnego, opłacać będzie wówczas składki na wszystkie wymienione
ubezpieczenia w terminie do 15. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Osoby
podlegające dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym mogą opłacać składki
zarówno w formie gotówkowej, jak i w formie bezgotówkowej, przy czym za termin dokonania
zapłaty uważa się odpowiednio dzień wpłacenia należności z tytułu składek w banku lub
placówce pocztowej albo dzień obciążenia rachunku bankowego płatnika.
Pod względem podatkowym pracownik ten będzie podlegał nieograniczonemu obowiązkowi
podatkowemu i rozliczać się będzie jako osoba osiągająca dochody z zagranicy bez
4/6
Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un
Wpisany przez Jakub Klein
pośrednictwa płatników z tytułu stosunku pracy. W związku z brakiem comiesięcznego
obowiązku składania deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu PIT-53, nie będzie
zobligowany do składania co miesiąc żadnych dokumentów do urzędu skarbowego. Będzie
natomiast zobligowany do comiesięcznego naliczania oraz wpłacania zaliczek na podatek
dochodowy od osób fizycznych w terminie do 20. dnia następnego miesiąca. Zaliczkę na
podatek obliczamy stosując stawkę 19%, jednak podatnik może stosować progresywnie skalę
podatkową. Co roku za listopad opłacać powinien podwójnie naliczoną zaliczkę na podatek, w
związku ze zwolnieniem z obowiązku dokonania tego za grudzień. Ewentualna różnica
pomiędzy wysokością zaliczki za listopad a grudniową wyrównana zostanie przy rozliczeniu
rocznym na formularzu PIT-36.
Naliczając zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, pracownik będzie mógł
uwzględniać zryczałtowane koszty uzyskania przychodu, także w wysokości zwiększonej o 25%
w związku z wykonywaniem pracy poza miejscowością, w której podatnik zamieszkuje. Kwoty
te wynoszą w roku 2008 odpowiednio 111,25 zł i 139,06 zł. Przysługiwać będzie mu także
prawo do pomniejszania miesięcznych zaliczek na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej
podatek, wynoszącej w 2008 roku 48,90 zł. Odmiennym niż w przypadku rozliczania dochodów
ze stosunku pracy będzie sposób odliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
od odpowiednio podstawy opodatkowania i naliczonej zaliczki na podatek. Od podstawy
opodatkowania i naliczonej zaliczki na podatek dochodowy odliczamy bowiem składki
społeczne i zdrowotną opłacone w danym miesiącu.
Obowiązek dokonywania wszelkich obliczeń składek i zaliczek oraz przygotowywanie
stosownych dokumentów zgłoszeniowych, rozliczeniowych i podatkowych pozostaje w gestii
pracownika.
Podstawa prawna:
5/6
Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un
Wpisany przez Jakub Klein
- artykuł 6 ustęp 1, 7 ustęp 3, 10, 11, 12, 13 i 14 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych,
- artykuł 66 ustęp 1, 68 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej,
- artykuł 32 ustęp 3, 44 ustęp 3 a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
6/6