Prace Komisji Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii

POLISH ACADEMY OF SCIENCES
WROCŁAW BRANCH
-- PHILOLOGY Vol. 2-Piotr P. Chruszczewski, Stanisław Prędota (eds.)
ISBN 978-83-917 386-6-5
Prace
Komisji Nauk Filologicznych
Oddziału Polskiej Akademii Nauk
we Wrocławiu
II
RADA NAUKOWA
Prac Komisji Nauk Filologicznych
Oddziału Polskiej Akademii Nauk
we Wrocławiu
Piotr Cap (Łódź)
Piotr P. Chruszczewski (Wrocław)
Józef Darski (Poznań)
Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk (Poznań)
Jacek Fisiak (Poznań)
James A. Fox (Stanford, USA)
Stanisław Gajda (Opole)
Piotr Gąsiorowski (Poznań)
Franciszek Grucza (Warszawa)
Philippe Hiligsmann (Louvain-La-Neuve, Belgia)
Henryk Kardela (Lublin)
Ewa Kębłowska-Ławniczak (Wrocław)
Tomasz P. Krzeszowski (Warszawa)
Barbara Lewandowska-Tomaszczyk (Łódź)
Ryszard Lipczuk (Szczecin)
Witold Mańczak (Kraków)
Michał Post (Wrocław)
Stanisław Prędota (Wrocław)
Aleksander Szwedek (Poznań)
ElŜbieta Tabakowska (Kraków)
Jerzy Wełna (Warszawa)
Roland Willemyns (Bruksela, Belgia)
Tadeusz Zabrocki (Poznań)
Prace
Komisji Nauk Filologicznych
Oddziału Polskiej Akademii Nauk
we Wrocławiu
II
Pod redakcją
Piotra P. Chruszczewskiego
oraz
Stanisława Prędoty
przy współpracy
Iwony Witczak-Plisieckiej i Moniki Kopytowskiej
POLSKA AKADEMIA NAUK
ODDZIAŁ we WROCŁAWIU
Wrocław 2010
Prace
Komisji Nauk Filologicznych
Oddziału Polskiej Akademii Nauk
we Wrocławiu
II
Adres wydawcy:
Oddział Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
ul. Podwale 75, 50-449 Wrocław
www.pan.wroc.pl
Komisja Nauk Filologicznych
Oddziału PAN we Wrocławiu
Przewodniczący
Prof. dr hab. Stanisław Prędota
Wiceprzewodniczący
Prof. dr hab. Andrzej Zawada
Sekretarz
Prof. WSF dr hab. Piotr P. Chruszczewski
Redakcja naukowa i opracowanie redakcyjne:
Piotr P. Chruszczewski, Stanisław Prędota
Projekt okładki:
Maciej Sławuski
www.slawuspolonus.art.pl
Skład: Piotr P. Chruszczewski
Druk i oprawa: Drukarnia Eikon Plus, Kraków
© Copyright by authors
Copyright for this edition by Oddział Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu 2010
All rights reserved
ISBN 978-83-917 386-6-5
Publikacja w całości sponsorowana przez prywatnych darczyńców
PRZEDMOWA
Mamy zaszczyt przedstawić Czytelnikowi – prosząc o Ŝyczliwe przyjęcie –
drugi tom Prac Komisji Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii
Nauk we Wrocławiu. Publikacja ta jest zbiorem rozpraw Gości Komisji,
profesorów o uznanym autorytecie w dziedzinie wiedzy przez siebie
reprezentowanej.
Daliśmy
teŜ
szansę
ogłoszenia
drukiem
kilku
debiutanckich artykułów i komunikatów naukowych, których autorzy są
początkującymi badaczami.
Cieszymy się, Ŝe gościnnie moŜemy opublikować na naszych łamach
równieŜ przegląd wszytkich kierunków badań Katedry Pragmatyki
Językowej działającej przy Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Łódzkiego.
Badania te prowadzone są nad róŜnymi pragmatycznymi aspektami
dyskursu, pojmowanego jako zjawisko z załoŜenia semiotyczne, relizujące
się przez teksty, którym znaczenie jest nadawane przez niewerbalne
zmienne kontekstowe w zaleŜności od sytuacji komunikacyjnej, nadawcy/
odbiorcy, oraz zanurzenia kulturowego w jakim badany dyskurs występuje.
Stanisław Prędota
Wrocław, wrzesień 2010 r.
Piotr P. Chruszczewski
Recenzent:
Prof. WSF dr hab. Janusz Malak
Uniwersytet Opolski &
WyŜsza Szkoła Filologiczna we Wrocławiu
Korekta:
Piotr P. Chruszczewski
Iwona Dembowska-Wosik
Monika Kopytowska
Stanisław Prędota
Iwona Witczak-Plisiecka
Jakub Wosik
Sprawozdanie z działalności
Komisji Nauk Filologicznych
Oddziału Polskiej Akademii Nauk
we Wrocławiu
(2009)
I
W 2009 roku Komisję Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii
Nauk we Wrocławiu swoimi wykładami byli uprzejmi zaszczycić:
Dr Abraham Solomonic (em.) (Jerozolima, Izrael) wykład (i prelekcja dla
gimnazjalistów Gimnazjum nr 13 we Wrocławiu). Tematy prelekcji i
wykładu: „Signs around us”; „Semiotics we live by”.
Prof. Ryszard Szymkowski (em. hon.) (Kansas University, USA) temat
wykładu: „Ikona a obraz katolicki”.
Mgr Jacek Mianowski (Uniwersytet Wrocławski) temat wykładu “On the
Beginnings of Runic Scripts in the British Isles”.
Ks. prof. zw. dr hab. Michał Czajkowski (em.) (Uniwersytet Kardynała
Wyszyńskiego) temat wykładu: „Dekalog – spojrzenie biblisty”.
II
W dniach od 27 lutego do 1 marca 2009 roku Komisja Nauk
Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu wraz z
WyŜszą Szkołą Filologiczną we Wrocławiu zorganizowała międzynarodową
sesję naukową pt. “Consultant Assembly for Discussing the Idea of
Urban Discourse in Semiotic Terms”.
W czasie sesji referaty i prezentacje przedstawili:
Prof. WSF dr hab. Piotr P. Chruszczewski (Wrocław)
Profesor dr hab. Roland Posner (Berlin)
Dr Vessela Posner (Berlin)
Profesor UKW dr hab. GraŜyna Sawicka (Bydgoszcz)
Mgr Mikołaj Sobociński (Toruń)
Mgr Małgorzata Tyc-Klekot (Wrocław)
Dr hab. ElŜbieta Wąsik (Poznań)
Prof. dr hab. Zdzisław Wąsik (Wrocław, Poznań, Jelenia Góra)
Wyniki prowadzonych dyskusji opublikowane zostały w pracy pt.
Consultant Assembly for Discussing the Idea of Urban Discourse in
Semiotic Terms pod redakcją Zdzisława Wąsika; Wrocław 2009.
III
W 2009 roku podjęta została decyzja o organizacji 22-23 maja 2010 roku
międzynarodowej konferecji pt. “Languages in Contact” (we współpracy
z Uniwersytetem Wrocławskim oraz WyŜszą Szkoła Filologiczną we
Wrocławiu) oraz o zredagowaniu i publikacji (we wpółpracy z Katedrą
Pragmatyki Językowej Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Łódzkiego)
drugiego tomu rozpraw pt. Prace Komisji Nauk Filologicznych Oddziału
Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu II.
PAMIĘCI
PROFESORA GERARDA LABUDY (1916 – 2010)
9
10
SPIS TREŚCI –
TABLE OF CONTENTS
PRZEDMOWA S. PRĘDOTA, P. CHRUSZCZEWSKI .........................................................5
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ...........................................................................................7
P. CHRUSZCZEWSKI, M. OLĘDZKI 13
O PODSUMOWANIU BADAŃ NAD ETYMOLOGIĄ TERMINU SZLACHTA T. CZARNECKI ..........31
POLEN – UND DEUTSCHENBILDER F. KSIĘśYK ..................................................................43
SŁOWNIK LANGENSCHEIDT PARTNER R. LIPCZUK ............................................................63
ADAGIA (1552) REYERA GHEURTZA S. PRĘDOTA ..............................................................77
WOKÓŁ ANGLOSASKICH PRZEKŁADÓW BIBLII J. MIANOWSKI ..........................................95
DEONYMISCHE VERBEN D. SCHELLER-BOLTZ ...............................................................109
NOMINALE WORTBILDUNG J. STOPYRA ...........................................................................147
FREMDSPRACHLICHE INFORMATIONEN M. SZCZODROWSKI ...........................................159
ZUID-AFRIKAANSE TAALSTRIJD VOOR HET NEDERLANDS W. VAN ZYL ..........................169
MIĘDZY DYSKURSEM ARTYSTYCZNYM I RELIGIJNYM
SEKCJA TEMATYCZNA ................................................................................................189
BADANIA NAD PRAGMATYCZNYMI ASPEKTAMI DYSKURSU .................................................191
O WARTOŚCI POZNAWCZEJ POJĘCIA MAKRO AKTU MOWY P.CAP .....................................195
PRÓBA IDENTYFIKACJI KANADIANIZMÓW A. BEDNAREK ................................................209
UMIŁOWANA DIALOG INTERTEKSTUALNY J. CRUST ..........................................................229
W RAMACH DYSKURSU FILMOWEGO M. DYNEL ..............................................................243
KOGNITYWNO-AFEKTYWNE ASPEKTY KOMUNIKACJI MASOWEJ M. KOPYTOWSKA ........259
PRZESUNIĘCIE PERSPEKTYWY ODBIORU W DYSKURSIE POLITYCZNYM A. WIECZOREK ...289
GRANICE PRAGMATYKI I. WITCZAK-PLISIECKA ............................................................305
KAMPANIA NA RZECZ REFORMY SŁUśBY ZDROWIA PREZYDENTA OBAMY J. WOSIK........323
POLEMIKI – RECENZJE – KOMUNIKATY .................................................................341
CZY CUDZOZIEMCY NADALI NAZWĘ POLSCE? W. MAŃCZAK .........................................343
ONOMASTYKA A „SPRAWA POLSKA” P. URBAŃCZYK .....................................................359
EURÓPAI HELYESÍRÁSOK M. NÉMETH ...............................................................................365
EURÓPAI NYELVMŐVELÉS M. NÉMETH ..............................................................................371
DEKALOG – SPOJRZENIE BIBLISTY M. CZAJKOWSKI .......................................................377
BADANIA NAD JAMAJSKĄ PAREMIOLOGIĄ A. KNAPIK .....................................................383
SOCJOLINGWISTYCZNE STUDIUM DYSKURSU KORPORACYJNEGO J. KOŁATA ...................389
PREFERENCJE UśYTKOWNIKÓW S. WACH ........................................................................393
NOTY O AUTORACH .....................................................................................................401
11