prezentacja

CHARAKTERYSTYKA RÓŻNYCH
Ó
TYPÓW MIKORYZY
MIKORYZY, ZASIEDLANIE
KORZENI I ROZWÓJ SYMBIOZY
MIKORYZOWEJ
Bożenna Borkowska
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa 96
96-100
100 Skierniewice
Miejsce GRZYBÓW wśród żywych
organizmów
Archeany
Zwierzęta
Rośliny
Eubakterie
Grzyby
Protista
(pierwotniaki, glony)
Prokaryota
(organizmy bezjądrowe)
Eukaryota
(organizmy jądrowe)
Grzyby były wcześniej
zaliczane do roślin. Wraz
z rozwojem biologii
molekularnej, fizjologii,
biochemii i innych nauk uznano że grzyby należy
uznano,
wyodrębnić z królestwa
roślin i utworzyć osobne
królestwo
ó
grzybów.
ó
Charakterystyka królestwa grzybów
• grzyby wcześniej zaliczane do królestwa roślin zostały wyodrębnione w
królestwo grzybów
• liczba gatunków szacowana na 1.5 mln (opisanych mniej niż 10%)
• grzyby charakteryzują się wielką różnorodnością (genetyczną, fizjologiczną,
morfologiczną i funkcjonalną)
• posiadają
i d j także
kż wspólne
ól cechy
h (zawsze cudzożywne, ściany komórkowe są
zbudowane z chityny, pokarm pobierają przez absorpcję)
• wyodrębniono
d b i
4 typy grzybów:
bó
- Zygomycetes
- Ascomycetes
- Basidiomycetes
- Mitosporing (dawniej Imperfecti)
Podział grzybów ze względu na ich
funkcjonowanie
Grzyby są cudzożywne (heterotroficzne) tzn. że korzystają z materii
organicznej wytwarzanej przez inne organizmy, z którymi tworzą
wielorakie powiązania:
• symbioza - zrównoważone współżycie z żywymi roślinami
(połączenia poprzez
korzenie). Od roślin otrzymują asymilaty, a
dostarczają im wodę i związki mineralne.
• saprofity
fit (saprotrofy)
(
t f ) - żyją
ż j na martwych
t
h tkankach
tk k h roślinnych.
śli
h
• patogeny/pasożyty - żyją na żywych organizmach ludzi, zwierząt,
roślin, a także innych grzybów. Nie tylko „ogładzają gospodarza” ale
wydzielają szkodliwe dla tych organizmów związki (toksyny).
Symbioza
y
Symbioza – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch organizmów,
które przynosi korzyści każdej ze stron (mutualizm) lub tylko jednej, ale
drugiej nie szkodzi (komensalizm).
Symbioza może być obligatoryjna (związek niezbędny) oraz fakultatywna
(związek może być okresowy).
Powszechnie spotykanym rodzajem symbiozy jest mikoryza – współżycie
ó
roślin i grzybów zasiedlających korzenie. Grzyb ułatwia pobieranie wody i soli
y , modyfikując
y
ją
system
y
korzeniowyy p
przez „p
„przedłużenie” i
mineralnych,
„rozgałęzienie” korzeni. Grzyb wspomaga również aktywność enzymatyczną,
dzięki czemu uruchamiane są składniki pokarmowe, dotychczas niedostępne
dla roślin. Od rośliny „dostaje
dostaje” w zamian substancje organiczne, powstające w
procesie fotosyntezy.
Symbiozą jest również współżycie bakterii z roślinami np. wiążących azot
atmosferyczny. Bakterie często towarzyszą symbiozie roślin z grzybami,
spełniając wtedy rolę wspomagającą.
wspomagającą Bakterie te zwane są helperami lub Plant
Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR).
MIKORYZA
O
Rodzaje mikoryzy
Najstarszą i najbardziej rozpowszechnioną jest mikoryza endotroficzna
(wewnętrzna) zwana arbuskularną (arbuscular mycorrhizal fungi – (AMF,
AM) lub pęcherzykowato-arbuskularną (vesicular-arbuscular – VAM, VA).
Drugą
pod
względem częstotliwości występowania jest mikoryza
ektotroficzna (ecto-mycorrhizal fungi – EMF, EM ). Wytworzyła się ona
znacznie p
późniejj niż mikoryza
y arbuskularna i zasiedla 3-5% roślin.
Najmłodszą mikoryzą o znacznie mniejszym zasięgu występowania niż dwie
poprzednie jest mikoryza erikoidalna (ericoid mycorrhiza – ERM, ER,
zwana też
t ż ektendomikoryza),
kt d ik
) która
któ zasiedla
i dl rośliny
śli należące
l ż
d Ericaeae
do
Ei
.
Wyróżnia się też mikoryzę arbutoidalną, która zasiedla rośliny należące
do Arbutus i Pyrola oraz monotroidalną rozwijającą się na roślinach
bezchlorofilowych.
Jedną z ważniejszych dla roślin ozdobnych jest mikoryza storczykowa
Jest to mikoryza obligatoryjna, oznacza to, że storczyki rosną wyłącznie po
zasiedleniu przez grzyby mikoryzowe. Nasiona nie wykiełkują bez grzybów
mikoryzowych.
Rodzaje mikoryzy
Oprócz grzybów,
grzybów które wchodzą z roślinami w symbiozę znajduje się na
korzeniach wiele innych grzybów nie tworzących żadnych powiązań z
roślinami, ale mogących pośrednio wspomagać ich wzrost np. grzyb
Trichoderma harzianum, który jest pasożytem patogenów grzybowych.
Dark septate endophytes (DSE) – grzyby ‘wielofunkcyjne’.
wielofunkcyjne .
Poznane jako pseudomikoryzowe, aktywne również jako saprofityczne,
obligatoryjnie lub fakultatywnie patogeniczne (analogicznie do grzybów z
grupy rhizoctonia). Mogą współdziałać
ó
ć z grzybami mikoryzowymi albo
być dla nich alternatywą, szczególnie w procesie pobierania składników
pokarmowych i zaopatrywania rośliny gospodarza w wodę.
wodę Ograniczają
wzrost larw atakujących rośliny.
Piriformospora indica i Sebacina sp. , zasiedlając korzenie tworzą
struktury podobne do mikoryzy erikoidalnej, storczykowej także
endomikoryzy (rozgałęzienia strzępek). Zasiedlają rośliny jedno i
dwuliścienne
ś
rosnące w różnych
ó
strefach klimatycznych.
Zasiedlanie korzeni roślin
Kilka milimetrów warstwyy g
glebyy p
przylegającej
y g ją j do korzeni,, p
poddanejj
biologicznej i chemicznej aktywności korzeni nosi nazwę ryzosfera.
Strefa gleby w której rozwijają strzępki grzybów mikoryzowych nosi
nazwę mikoryzosfera (ryzosfera „poszerzona”
poszerzona” o zewnętrzną część
grzybni).
Grzyb, który znajdzie na korzeniu miejsce dogodne dla rozpoczęcia
wrastania, zostaje rozpoznawany przez roślinę jako patogen lub
„przyjaciel”. W przypadku patogena roślina uruchamia mechanizmy
obronne, które mają uniemożliwić, a przynajmniej utrudnić infekcję.
Reakcja taka nie występuje w kontakcie z grzybami mikoryzowymi.
mikoryzowymi
Powstawanie mikoryzy
Powstawanie połączeń mikoryzowych odbywa się w kilku etapach:
• faza
f
asymbiotyczna
bi t
g y
• wczesne stadium kontaktu grzyb-roślina
• faza symbiotyczna
Pierwsza faza jest znacznie krótsza dla endomikoryzy (do trzech
tygodni), druga przebiega podobnie dla wszystkich typów mikoryzy.
Różnice morfologiczne powstają w trzeciej fazie. W zależności od typu
mikoryzy
ik
grzyb
b rozwija
ij się
i w różnych
óż
h częściach
ś i h korzenia
k
i i tworzy
t
różne
óż
struktury.
Rozwój mikoryzy
Faza asymbiotyczna
kiełkujący zarodnik
Spory kiełkują bez kontaktu z rośliną. Jeżeli zarodniki
endomikoryzy nie znajdą rośliny-gospodarza do 3 tyg., to
zamierają. Zarodniki ektomikoryzy żyją znacznie dłużej bez
korzeni roślin.
roślin
Wczesna faza symbiotyczna
Po „znalezieniu żywej i całej komórki korzenia, strzępka
wytwarza „przylgę” (apressorium) i przytwierdza się do
powierzchni
h korzenia.
k
Wikipedia
Faza symbiotyczna
y
y
W tej fazie grzyby zasiedlają korzeń. W zależności od typu
mikoryzy,
y y, g
grzyby
y y inaczejj rozrastają
ją się
ę na zewnątrz
ą i wewnątrz
ą
korzenia.
Rozwój mikoryzy
Endomikoryza tworzona jest przez niewiele gatunków grzybów z wieloma
rodzajami roślin.
ś
Grzyby te należą do Rzędu Glomales (Zygomycetes).
Grzybnia widoczna tylko pod mikroskopem, po wybarwieniu.
Autor: II.Sowik
Sowik
Ektomikoryza tworzona jest przez bardzo wiele rodzajów grzybów
należących
do
Ascomycetes
(workowce)
i
Basidiomycetes
(podstawczaki), ze stosunkowo niewielką liczbą roślin. Grzybnia rozwija
się głównie na zewnątrz korzenia stąd nazwa „ekto
ekto”, tworząc w wielu
przypadkach owocniki wyrastające nad powierzchnię gleby.
Schemat; B
B.Borkowska
Borkowska
Erikoidalna
tworzona
jest
przez
nieliczne
rodzaje
grzybów
Hymenoscyphus ericae (w Europie),
Europie) Scytalidium vaccinii (Ameryka Półn),
Półn) także z
Oidiodendron griseum, Myxotrichum setosum, Clavaria spp. Wyłącznie z
roślinami należącymi do Ericaceae
Wikipedia: D.Mdgdley
Inne typy mikoryzy erikoidalnej
Arbutoidalna – ograniczona do rodzajów Arbutus, Pyrola i Arctostophylus
należących do Ericaceae. Ma cechy EMF: tworzona jest mufka i struktura
podobna
d b
d sieci
do
i i Hartiga.
H i
R śli
Roślina
wytwarza liczne
li
b
boczne
k
korzenie.
i
Rozwijając się wewnątrz komórek wykazuje cechy AMF i ERM.
Monotropoidalna – ograniczona jest do małej grupy roślin
M
Monotropoidae
id , także
kż należącej
l ż
j do
d Ericaceae
Ei
. Ten
T
typ mikoryzy
ik
spełnia
ł i
bardzo specyficzną rolę (podobną do mikoryzy storczykowej) dostarczając
swojemu gospodarzowi związki węgla transportowane od innych roślin
znajdujących się w pobliżu.
Opisana będzie przy mikoryzie storczykowej
Mikoryza
y storczykowa
y
STORCZYKI należą do myko-heterotrofów (MHP). We wszystkich
dotychczas omówionych
ó
typach mikoryzy, rola rośliny
ś
polegała na
dostarczaniu C (cukrów) partnerowi grzybowemu. W myko-heterotrofii, to
grzyb zaopatruje roślinę w związki organiczne,
organiczne czerpiąc je od
sąsiadujących roślin, z którymi jest najczęściej w symbiozie ektotroficznej.
Naturalny kierunek transportu węglowodanów (nie tylko roślin
mikoryzowych) jest z góry
ó
w dół
ó (basipetalny). W przypadku mykoheterotrofii cukry transportowane są w górę rośliny, z korzeni zasiedlonych
przez grzyby innych roślin znajdujących się w danym środowisku.
środowisku MHP
uważany jest czasem za „oszukańczą mikoryzę” (mycorrhizal cheaters)
ponieważ roślina korzysta z energii znajdującej się w ekosystemie, nic nie
dając w zamian.
Storczyki z naturalnego środowiska Polski. Po
lewej: Dactylorhiza majalis (kukułka
szerokolistna) – częściowo heterotroficzny. Po
prawej: Cephalanthera longifolia (buławik
mieczolistny – w pełni myko-heterotroficzny
Mikoryza storczykowa, cd.
Pełne myco-heterotrofy to niektóre storczyki oraz niewielka grupa roślin
Monotropaceae, należących do Ericaceae
Częściowe myco-heterotrofy są to niektóre rodzaje z rodziny Gentianae,
wiele
i l storczyków
t
kó i część
ść mchów.
hó
Niektóre storczyki pozostają cudzożywne przez całe życie (obligatoryjna
myko-heterotrofia),
k h t t fi ) inne
i
wytwarzają
t
j aparatt fotosyntetyczny,
f t
t t
ale
l jego
j
aktywność nigdy nie jest
wystarczająca do zapewnienia całkowitej
autotrofii ((częściowa
ę
lub fakultatywna
y
myko-heterotrofia).
y
)
Monotropa hypopitis
- heterotrof
Gentiana clusii
Gentiana punctata
Zdjęcia: Wikipedia
Mikoryza storczykowa, cd.
Storczyki są niezwykle cenną rośliną dekoracyjną.
dekoracyjną Rozmnażane z nasion
były niepowtarzalnie różnorodne. Ze względu na trudności związane z
kiełkowaniem nasion i dalszą uprawą, storczyki zaczęto rozmnażać metodą
in vitro. Wprowadzenie mikrorozmnażania całkowicie zmieniło rolę
mikoryzy. Grzyby już nie są potrzebne, aby dostarczać związków węgla od
innych roślin,
roślin bo nie mają z nimi kontaktu.
kontaktu Mikoryza potrzebna jest jednak
aby „ułatwić” roślinom aklimatyzację do warunków ex vitro, poza tym
wspomaga korzenie w pobieraniu wody i związków pokarmowych.
Storczyki rozmnażane
z nasion są różnorodne
Orchis simia
Phalaenopsis
Zdjęcia: Wikipedia
Mikoryza storczykowa,
storczykowa cd.
cd
Mikoryza storczykowa zaliczana jest do ektomikoryzy, chociaż
morfologicznie ma cechy zarówno endo- jak i mikoryzy erikoidalnej
Grzyby izolowane z dorosłych roślin należą głównie do Rhizoctonia spp..
Grzybnia rozrasta się w komórkach kory korzenia formując zwoje (ang.
coils) zwane pelotons.
pelotons Nie tworzy mufki.
mufki
Orchis mascula
Ophrys-bombyliflora
Orchis
Zdjęcia: Wikipedia
Mikoryza anturium
Zdjęcie: Wikipedia
ANTURIUM jak i inne rośliny z Araceae (obrazkowate), w warunkach
naturalnych są epifitami (nie mają bezpośredniego kontaktu z glebą), a ich
system korzeniowy jest przystosowany do „przymocowania
przymocowania” rośliny na
drzewie, a nie do penetrowania gleby. Sprawia to, że rośliny te mają
specyficzne wymagania co do wody i sposobu żywienia. Korzystając ze
związków organicznych rośliny-gospodarza mają ograniczoną aktywność
fotosyntetyczną. Pochodząc z terenów o dużej wilgotności (np. lasy
tropikalne) zostały przystosowane morfologicznie i fizjologicznie do
tropikalne),
korzystania z wody w atmosferze.
Mikoryza anturium,
anturium cd.
cd
Mimo, że epifity nie mają bezpośredniego kontaktu z glebą to znaleziono
na ich korzeniach grzyby z rodzaju Glomus, które tworzą endomikoryzę: G.
constrictum, G. etunicatum, G. microcarpum.
ROŚLINY POKREWNE:
POKREWNE Piperaceae
Pi
(Peperomia
P
i sp. Piper
Pi
sp.,
Pothomorphae umbellatum) i Bromeliaceae (Vriesea werkleana).
Piper nigrum
Zantedescia aetiopica
Piper methysticum
Zdjęcia: Wikipedia
Anturium - dlaczego mikoryzacja?
Zdjęcie: Wikipedia
Anturium ma ogromne znaczenie w produkcji ogrodniczej. Uprawa jest
trudna i narażona na liczne niebezpieczeństwa, związane z
wymaganiami
i i roślin
śli epifitów.
ifitó
Z względu
Ze
l d na specyficzną
fi
b d
budowę
związaną z pochodzeniem (brak drobnych korzeni i przystosowanie liści
do wysokiej wilgotności), oraz z racji rozmnażania, obecnie prawie
wyłącznie w kulturach in vitro i uprawie bezglebowej, także podatność na
liczne patogeny - wprowadzenie mikoryzacji jest jak najbardziej zasadne.
Szczepionka dla anturium zawiera grzyby należące do rodzaju Glomus.
EFEKTY MIKORYZACJI
-M
-M
M
+M
+M
-M
+M
Grzyby mikoryzowe są “zaangażowane”
zaangażowane w:
Istotą symbiozy mikoryzowej jest wpływ na:
y
udostępnianie
ęp
ip
pobieranie fosforu ((P),
), azotu
• odżywianie:
mikroelementów, oraz przemieszczanie asymilatów
((N),
),
ęp
przed stresami: abiotycznymi
y y
– susza,, zasolenie,, p
pH,,
• ochronę
temperatura biotycznymi – patogeny glebowe, infekcje liści
(najnowsze sugestie), nicienie
• procesy fizjologiczne
wymianę gazową
–
fotosyntezę,
gospodarkę
• procesy biochemiczne - aktywność enzymatyczną
• poprawę struktury gleby
wodną,
Efekty
y symbiozy
y
y mikoryzowej
y
j
W produkcji ogrodniczej liczy się głównie reakcja:
• morfologiczna
f l i
–
wygląd
ogólny
roślin,
rozgałęzienie,
k it i i rozbudowa
kwitnienie,
b d
systemu
t
k
korzeniowego
i
wielkość
liści,
• podwyższona odporność na stresy –
głównie patogeny glebowe
Szczególne znaczenie w produkcji ogrodniczej ma:
• mikoryzacja
ik
j roślin
śli rozmnażanych
ż
h metodą
t d in
i vitro
it oraz uprawianych
i
h
podłożach bezglebowych
na
Efekty symbiozy mikoryzowej
mikoryzowej, cd.
cd
W ochronie środowiska najważniejsze jest:
• obniżenie chemizacji: niższe nawożenie i ograniczenie
pestycydów
• możliwość ograniczenia zużycia wody
• przywracanie równowagi biologicznej
Reakcja morfologiczna, borówka wysoka
Borówka wysoka ‘Bluecrop’,
inokulowana Arctostaphylos uva-
ursi
-M
+M
Area of 10 leaves
Total shoot lenght of 15 plants
2000
900
1500
mm
m2
1000
600
300
500
0
Borówka wysoka i wiele innych roślin, reaguje
na dobrze dobraną szczepionkę silniejszym
wzrostem pędów. Powierzchnia liści zmienia się
w niewielkim stopniu lub nawet jest zmniejszona
inoculum
5
4
3
2
1
Ko
nt
r
5
3
4
2
1
5
4
3
2
r
inoculum
1
Ko
nt
5
4
2
3
r
Ko
nt
1
0
Ko
nt
r
cm
1
2
3
4
5
1200
2500
-
Erica I
Erivac 3
V. myrtillus
V vitis idaea
V.
Arctostaphylos uva-ursi
Reakcja morfologiczna, w warunkach
optymalnych (żurawina)
Area of 10 leaves
Total shoot length
g of 10 plants
p
1800
1500
mm
m2
cm
8000
6000
4000
1200
900
600
2000
300
0
0
KN2
inoculum
Erica 1 Eriv ac 3
Vac
my rt
Vac
mont
ARC uursi
KN2
inoculum
Erica 1
Eriv ac
3
Vac
my rt
Vac
mont
Żurawina odm. ‘Pilgrim’ reaguje inaczej niż borówka - wzrost pędów jest zahamowany, ale
powierzchnia liści jest większa
ARC uursi
Reakcja morfologiczna, w warunkach
stresu (żurawina)
Całkowita długość pędów z 15 roślin
pH of
substrate
Contr
-M
Fungi
Fungi +
bacteria
Erica 1
Vacci
Mac
2443
2465
2394
2051
2294
2009
2834
2256
2468
2268
4,5
(standard)
65
6,5
(with mineral
wool)
Mikoryzacja nie wpływała na długość pędów przy optymalnym pH
substratu, natomiast w warunkach stresowych (wysokie pH) stymulowała
wzrost korzeni.
Ogólna reguła: Symbioza mikoryzowa jest aktywna tylko w warunkach
stresowych.
Dlaczego symbioza mikoryzowa
podwyższa odporność na stresy
• ochrona fizyczna: grzybnia pozostająca na zewnątrz
korzeni utrudnia dotarcie organizmów szkodliwych do
powierzchni korzeni.
• system korzeniowy jest rozbudowany dzięki czemu
j
jego
powierzchnia
i
h i i zasięg
i
znacznie
i się
i zwiększają,
i k j
umożliwiając
pobieranie
wody
i
minerałów
niedostępnych dla roślin bez mikoryzy.
mikoryzy
• korzenie mikoryzowe mają podwyższoną zdolność do
tworzenia żelowego „filmu” (mucilage), który
optymalizuje strefę mikoryzosfery.
Dlaczego
g symbioza
y
mikoryzowa
y
podwyższa odporność na stresy, cd
•
szczególne znaczenie mają pęcherzyki endomikoryzy,
które są magazynem zarówno wody jak i związków
pokarmowych. W krytycznej sytuacji,
roślina
może
wykorzystać te „zapasy
„zapasy”.. Przy innych typach
mikoryzy, sama grzybnia może być źródłem wody i
ą ó mineralnych.
e a yc
związków
• ustabilizowana mikoryza
y
uaktywnia
y
aquapory
q p y ((kanałyy
wodne), które usprawniają gospodarkę wodną
• mikoryza wpływa także na ruchy aparatów szparkowych,
regulując wymianę gazową (transpirację i asymilację
CO2).
Dlaczego symbioza mikoryzowa
podwyższa odporność na stresy, cd.
• w badaniach ekologicznych stwierdzono,
stwierdzono że równowaga
rozwoju pomiędzy systemem korzeniowym i częścią
zieloną ma zasadnicze znaczenie dla
odporności
roślin na stresy. Mikoryza poprawia i stabilizuje
stosunek korzeni do części nadziemnej,
nadziemnej
pośrednio podwyższając tolerancję roślin na stresy.
Zdjęcie: J. Maszkiewicz
SZCZEPIONKI
(inokula)
Co
o to
o są
ą szczepionki
po
Działalność człowieka i rozwój przemysłowy oraz postęp w
rolnictwie naruszył, a czasem zniszczył naturalne stosunki w
ekosystemach i agrosystemach.
agrosystemach
Zaistniała konieczność celowego wprowadzania mikroorganizmów
do siedlisk naturalnych i uprawnych.
uprawnych Początkowo mikroorganizmy
pożyteczne były wprowadzane przez dodawanie gleby ze
stanowisk naturalnych.
y
Ulepszoną
p
ą formą
ą było
y
wprowadzanie
p
grzybów mikoryzowych do podłoża przygotowywanego dla roślin.
Od niedawna na bazie grzybów i bakterii wspomagających,
produkowane są szczepionki (inokula).
(inokula) Można już mówić o
„przemyśle mikoryzowym” silnie rozwiniętym w krajach
zachodnich,, u nas dopiero
p
powstającym.
p
ją y
Oczywiście
y
oferowane
szczepionki mają różną wartość (bywa, że żadną).
Co to są
ą szczepionki,
p
, cd.
Rodzaj grzybów i ich pochodzenie: szczepionki nie powinny być
„uniwersalne”, tzn. grzyby w niej obecne powinny mieć zdolność do
formowania jednego z wymienionych wcześniej typów mikoryzy.
Spotykane biopreparaty (bo to nie są szczepionki), w których jest
wiele grzybów zarówno endoendo jak ekto-mikoryzowych,
ekto mikoryzowych a często i
Trichoderma są o „nieprzewidywalnym” działaniu, jeżeli w ogóle
zadziałają.
j Najlepsze
j
(najskuteczniejsze)
j
j
szczepionki są tworzone dla
konkretnych roślin czy grupy roślin i zawierają grzyby/bakterie, które
łatwo (skutecznie) wchodzą w połączenie symbiotyczne z roślinami
na które zostały zastosowane.
zastosowane Idealnym jest,
jest gdy grzyby pochodzą z
tych samych ekosystemów co rośliny.
Szczepionki, cd.
borowik
Rosnące w podłożu strzępki
„szukające” korzeni do
zasiedlenia lub łączące rośliny
sąsiadujące. Przy ektomikoryzie
strzępki mogą rosnąć dłuższy
czas bez korzeni
z dębem
z sosną
w górach ze świerkiem
Włośnianka rosista -
Hebeloma crustiliniforma
Lakówka pospolita - Laccaria laccata
Rośliny
y z naturalnych
y stanowisk –
źródła inokulum
Vaccinium myrtillus
V. vitis idaea
Arctostaphylos
p y uva-ursi
Calluna vulgaris
Ledum palustre
Szczepionki tworzone dla
Vaccinium, w firmie
Mykoflor (W. Szałański)
Co to są szczepionki, cd.
Formy szczepionek: szczepionki mogą być oparte na zarodnikach
((sporach)
h) lub
l b żywych
h strzępkach
k h (propagule),
(
l ) a także
k mieszane. Inokulum
k l
zawierające propagule jest „agresywne” tzn. że bardzo szybko następuje
zasiedlenie korzeni.
korzeni Jeżeli w inokulum znajdują się zarodniki wtedy
zasiedlanie zaczyna się dopiero po 3-4 tyg. Zasiedlenie nie jest
równoznaczne z widoczną reakcją rośliny. Dopiero po zaistnieniu równowagi
we wzroście
ś
i procesach fizjologiczno-biochemicznych
f
pomiędzy partnerami
symbiozy można się spodziewać oczekiwanych efektów.
Szczepionki mogą byćć produkowane w formie
f
„suchej” lub „mokrej”.
Szczepionka „sucha” jest przygotowywana na bazie korzeni, jako nośnik
może też być używana glinka,
glinka wermikulit i inne materiały.
materiały Jeżeli
szczepionka nie jest granulowana, to łatwo pyli (suche korzenie i podłoże) i
może być szkodliwa dla alergików. Szczepionka w formie żelowej jest
bardziej kłopotliwa w przygotowaniu, ale jest bezpieczna. Jest to doskonała
forma do mikoryzacji młodych roślin, przez zanurzenie systemu
korzeniowego.
DZIĘKUJĘ ŻYCZĘ POWODZENIA W
MIKORYZACJI ROŚLIN
Sadzenie roślin mikoryzowanych: to
jest to!
Grzyby saprofityczne
są piękne
Zdjęcia: J.Maszkiewicz