Super-Jowisz rozerwany przez czarną dziurę

Super-Jowisz rozerwany przez czarną dziurę - TVP.INFO
1z2
TVP.pl
Informacje
Sport
Kultura
http://tvp.info/informacje/nauka/superjowisz-rozerwany-przez-czarna-...
Rozrywka
VOD
Serwisy tvp.pl
Program telewizyjny
forum TVP
Rejestracja
13:17
Warszawa
0°C, 1006 hPa
Informacje
Opinie
Magazyn
Aktywacja tvp info
Oglądaj online
Odzyskiwanie hasła tvp info
Logowanie
02.04.2013
Wtorek
WIDEO
O antenie
Formularz
Regulamin
Wywiady
Jak
Info
Polska
Polecamy
Tylko
się
Biznes
u zmienili
nas Świat
Komentarze
Aktualności
Serwis
Polska
PoBiznes
godzinach
Info Świat
Pytanie
Patronaty
Wiadomości
Kultura
Biznes
Kartka
do
zNauka
Kontakt
kalendarza
Teleexpress
KulturaLudzie
Twarze
Technologie
Panorama
Info
Rozmaitości
Parametry
Agro
Minęła
Info
odbioru
dwudziesta
FOTOProgramy
Info TVP
Dziennik
Ludzie
Info
Nauka
Twoje Info
Agrobiznes
Rozmaitości
Pogoda
ProgramRaporty
TVP INFO
Strona główna » Informacje » Nauka
Pierwsze rozerwanie tak małego ciała
Super-Jowisz rozerwany przez czarną
dziurę
Autor: kapi, gsad; Źródło:
A
11:52
A A
02.04.2013
PAP
Czarna dziura w galaktyce odległej o 47 milionów lat świetlnych spowodowała rozerwanie obiektu o
masie mniejszej niż gwiazdowa. Ciałem tym był mały brązowy karzeł albo bardzo duża planeta –
wynika z obserwacji przeprowadzonych z polskim udziałem.
O rezultatach obserwacji błysku rentgenowskiego poinformowała
Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Badania przeprowadził dr
Marek Nikołajuk z Uniwersytetu w Białymstoku, we współpracy z
prof. Rolandem Walterem z Uniwersytetu Genewskiego w
Szwajcarii.
Wideo
Najnowsze informacje
Tekst
12:29 RPO: zatrzymanie Blidy niekonieczne
12:18 8. rocznica śmierci Jana Pawła II
11:57 Warszawa: „wylotówka” na Janki będzie
rozbudowana
11:56 Abbas oskarża Izrael o śmierć więźnia
11:52 Super-Jowisz rozerwany przez czarną dziurę
11:09 68-latka spędziła święta zamknięta w pracy
11:07 Znaleziono ciała alpinistów z Polski i Iranu
11:04 Na niebiesko dla dzieci z autyzmem
W roku 2011 naukowcy badali jedną z galaktyk, gdy w polu
widzenia zauważyli błysk promieniowania rentgenowskiego
pochodzący z innego obiektu. Udało się zidentyfikować jego źródło
jako galaktykę NGC 4845, odległą o 47 milionów lat świetlnych od
Ziemi. Galaktyka ta nigdy wcześniej nie była obserwowana w
zakresie wysokich energii.
Analizy pozwoliły na oszacowanie masy czarnej
dziury na 300 tysięcy mas Słońca (fot.
spaceinimages.esa.int)
Czytaj także
Czarna dziura „pożarła” gwiazdę
Polski wkład w badania czarnej dziury
Chińczycy zbudowali czarną dziurę
Podziel się:
Lubię to!
Więcej
Zarejestruj się, aby zobaczyć co
lubią Twoi znajomi.
Pierwsze obserwacje były przeprowadzone za pomocą satelity
INTEGRAL, należącego do Europejskiej Agencji Kosmicznej
(ESA). Aby zrozumieć naturę zjawiska naukowcy przeprowadzili
dalsze obserwacje, używając innych instrumentów: amerykańskich
kosmicznych obserwatoriów XMM-Newton oraz Swift, a także
japońskiego instrumentu MAXI, działającego na Międzynarodowej
Stacji Kosmicznej (ISS).
– Galaktyka NGC 4845 pojaśniała tysiąc razy, uzyskując
maksimum blasku w styczniu 2011 roku, a później stopniowo
słabnąc. Obserwacje były kompletnym zaskoczeniem, dotyczyły
galaktyki, która była spokojna od co najmniej 20-30 lat – powiedział
Marek Nikołajuk, główny autor publikacji, która ukaże się w
magazynie „Astronomy and Astrophysics”.
300 tys. mas Słońca
Analizy pozwoliły na oszacowanie masy czarnej dziury na 300 tysięcy mas Słońca. Błysk rentgenowski został
zinterpretowany jako efekt rozerwania obiektu, który zbliżył się do czarnej dziury. Obiekt ten miał masę pomiędzy 14 a 30
masami Jowisza, co oznacza na pewno masę mniejszą niż gwiazdowa.
W tym przedziale mas obiektów nie ma jasnej granicy pomiędzy wielkimi planetami a brązowymi karłami („nieudanymi
gwiazdami”). Często naukowcy przyjmują jako granicę 13 mas Jowisza, ale liczba ta jest przedmiotem sporów i w
katalogu planet można spotkać obiekty masywniejsze.
– Analiza charakteru błysku oraz badanie jego ewolucji w czasie pozwoliły nam odrzucić wyjaśnienia takie, jak mało
prawdopodobny wybuch supernowej. Za nagłym i silnym pojaśnieniem musiało się kryć coś równie gwałtownego, a
energetycznie bardzo wydajnego. Najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem jest rozerwanie masywnej planety lub
maleńkiego brązowego karła przez siły pływowe czarnej dziury w galaktyce NGC 4845 – tłumaczył Nikołajuk.
Najpopularniejsze
Wideo
Tekst
1. Mazowieckie: bez prądu pozostaje 7,5 tys.
gospodarstw
2. Śmigus-dyngus czy bitwa na śnieżki?
3. Marihuana trafi do czeskich aptek
4. Niewykrywalne myśliwce F-22 w Korei Płd.
5. Poczekamy na Allena w Warszawie
6. Policja apeluje o podwójną ostrożność
7. Poprawił się stan jasnogórskiego obrazu
8. W Europie biało, Arktyka ma się zazielenić
Na forum
Przejdź do forum
Jak sądzicie, co nam przyniesie
ogłoszony właśnie kolejny pomysł na
reformę służby zdrowia?
...
Według naukowca, na dwa-trzy miesiące przed błyskiem wielka planeta (lub mały brązowy karzeł) zawędrowała zbyt
blisko czarnej dziury. Olbrzymie siły pływowe spowodowały rozerwanie obiektu, ale nie całkowicie.
– Około 10 proc. zewnętrznych warstw zostało wchłoniętych przez czarną dziurę, a reszta obiektu, w tym gęste jądro
planety, zdołała odlecieć od czarnej dziury. Materia pochodząca od rozerwanego super-Jowisza po spirali spadała na
czarną dziurę, rozgrzewając się do temperatury wielu milionów stopni Celsjusza i świecąc w zakresie rentgenowskim –
wyjaśnił Nikołajuk.
Nie pierwszy raz
Astronomowie obserwowali już wcześniej rozrywanie obiektów przez czarne dziury, ale po raz pierwszy mamy do
czynienia z rozerwaniem tak małomasywnego obiektu. Po raz pierwszy zjawisku towarzyszyło też powstanie gorącej
plazmy, która świeciła w zakresie wysokoenergetycznego promieniowania rentgenowskiego.
–<>i> Do tej pory obserwacje wskazywały, że w tego typu procesach powszechne jest małoenergetyczne
promieniowanie rentgenowskie. Będzie musiało to zostać uwzględnione przez teoretyków analizujących tego rodzaju
procesy – skomentował Nikołajuk.
Jeżeli obiekt jest planetą, wyniki polskiego i szwajcarskiego astronoma staną się kolejną przesłanką potwierdzającą
istnienie planet w innych galaktykach niż Droga Mleczna.
na Facebooku
Twitterze
2013-04-02 13:18