Samoregulacja i samokontrola: motywacyjne mechanizmy
Transkrypt
Samoregulacja i samokontrola: motywacyjne mechanizmy
Samoregulacja i samokontrola: motywacyjne mechanizmy zachowania dr Jacek Buczny [email protected] tel. 58 721 46 03 Założenia i cele przedmiotu 1. Przypomnienie podstawowych i przedstawienie zaawansowanych zagadnień dotyczących motywacyjnych mechanizmów regulacji zachowania. 2. Prezentacja wiedzy umożliwiającej rozumienie niepowodzeń w realizacji zamierzeń i podstaw uzależnień behawioralnych. 3. Zaprezentowanie szeregu działań praktycznych służących zmianie motywacji na przykładzie kształtowania postaw przedsiębiorczych i zdrowotnych, aktywizacji osób bezrobotnych i budowania zasobów umożliwiających zmianę osobistą. Treści programowe 1. Podstawowe mechanizmy motywacyjne. Motywacja w szerokim i wąskim rozumieniu. 2. Biologiczne podstawy procesów kontroli reakcji i zachowania. 3. Samoregulacja a samokontrola. Autonomiczna i nieautonomiczna regulacja zachowania. 4. Teoria wyczerpywania zasobów samokontroli i jej związek z uzależnieniami (np. problemowych i patologicznym hazardem). Przeciwdziałanie wyczerpywaniu samokontroli. 5. Oddziaływanie na motywację. Rola informacji zwrotnych w kierowaniu działaniem. 6. Problem nadmiernej samokontroli i perfekcjonizmu. Pracoholizm. 7. Praktyczne metody kształtowania motywacji i pobudzania zmiany osobistej. Moja sylwetka Moje zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim na mechanizmach kontroli poznawczej, samokontroli i samoregulacji. Interesują mnie mechanizmy psychologiczne, które sprzyjają tworzeniu i realizacji celów oraz warunkują powodzenie samokontroli, np. motywacja wewnętrzna (poczucie autonomii), ale także procesy utajone, związane z mechanizmami operującymi poza świadomością podmiotu. W moich pracach badawczych koncentruję się na samokontroli proaktywnej. Polega ona na przewidywaniu zdarzeń i trudności w płynnej samoregulacji, w celu aktywnego przeciwdziałania zakłóceniom w samoregulacji i redukcji impulsów i osłabieniu towarzyszącym pokusom. Interesuje mnie także samokontrola retroaktywna polegająca na radzeniu sobie z trudnościami i zaburzeniami w procesie samoregulacji, związanymi z bieżącymi czynnościami. Badam także konsekwencje niezdolności do radzenia sobie z trudnościami i braku umiejętności do zmagania się z konsekwencjami impulsów. Zatem interesują mnie procesy psychologiczne, które uznaje się za przejawy załamania samokontroli. Od kilku lat uczestniczę w projektach dotyczących aktywizacji osób bezrobotnych, gdzie zajmuję się szkoleniami oraz projektowaniem metod wsparcia osób pozostających bez pracy. Realizuję badania naukowe w ramach projektów sponsorowanych przez Ministerstwo Zdrowia i Narodowe Centrum Nauki w Krakowie. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu 1. Uczestnictwo w zajęciach. Możliwa jest jedna nieobecność. Za obecność na wszystkich zajęciach uczestnik kursu otrzymuje 10 punktów. 2. Krytyczna analiza wybranego artykułu. Sformułowanie praktycznych wniosków na podstawienia doniesień z badań. Szczegółowe instrukcje zostaną przedstawione podczas zajęć. Maksymalnie do zdobycia za pracę 40 punktów. Progi dla ocen końcowych (1) 0 – 19 punktów: niedostateczny; (2) 20 – 24: dostateczny; (3) 25 – 28: dostateczny plus; (4) 29 – 33: dobry; (5) 33 – 36: dobry plus; (6) 37 i więcej: bardzo dobry. Literatura podstawowa 1. Baumeister, R. F., Heatherton, T. F. i Tice, D. M. (2000). Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność do samokontroli. Warszwa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2. Buczny, J. i Łukaszewski, W. (2008). Regulacja działania wytrwałego. Czasopismo Psychologiczne, 14, 131–143. 3. Kadzikowska-Wrzosek, R. (2013). Siła woli. Autonomia, samoregulacja i kontrola działania. Sopot: Smak Słowa. 4. Wojdyło, K. i Buczny, J. (2011). Samoregulacja i samokontrola powinnościowe: Analiza psychometryczna Skali Rozbieżności Ja (SkRAP). Psychologia Społeczna, 6, 375–390. Literatura uzupełniająca 1. Aronson, E. i Wieczorkowska, G. (2001). Kontrola naszych myśli i uczuć. Warszawa: Jacek Santorski & Co Wydawnictwo. 2. Inzlicht, M. i Schmeichel, B. J. (2012). What is ego depletion? Toward a mechanistic revision of the resource model of self-control. Perspectives on Psychological Science, 7, 450–463. 3. Job, V., Walton, G. M., Bernecker, K i Dweck, C. S. (2013). Beliefs about willpower determine the impact of glucose on self-control. Proceedings of the National Academy of Sciences. doi:10.1073/pnas.1313475110 4. Łukaszewski, W. (2002). Zwrotne informacje o wyniku czynnoąci. W: I. Kurcz i D. Kądzielawa (red.), Psychologia czynności. Nowe perspektywy (s. 84-99). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 5. Muraven, M. (2008). Autonomous self-control is less depleting. Journal of Research in Personality, 42, 763–770. 6. Muraven, M. (2010). Building self-control strength: Practicing self-control leads to improved self-control performance. Journal of Experimental Social Psychology, 46, 465–468. 7. Niedźwieńska, A. (2008) (red.). Samoregulacja w poznaniu i działaniu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 8. Tice, D., Baumeister, R., Shmueli, D., Muraven, M. (2007). Restoring the self: Positive affect helps improve self-regulation following ego depletion. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 379–384. 9. Wojdylo, K., Baumann, N., Buczny, J., Owens, G., Kuhl, J. (2013). Work craving: A conceptualization and measurement. Basic and Applied Social Psychology, 35, 547–568. Wykorzystywane metody dydaktyczne 1. 2. 3. 4. Prezentacje multimedialne. Dyskusja w grupie. Techniki studiowania: analiza literatury i przygotowanie analizy krytycznej. Planowanie i tworzenie tekstów.