Cisza przed burzą

Jak przygotować się do okresu dojrzewania
córki?
Przyjrzyjmy się
dorastającym dzieciom

Dorastanie

Rozwój fizyczny

 Łańcuch reakcji powodujący szereg przeobrażeń w
całym organizmie.
 Skok pokwitaniowy (przyspieszenie wzrostu)
 Wzmożona aktywność gruczołów płciowych
 Wzrost masy ciała (tkanka tłuszczowa)
 Kształtowanie się dorosłej sylwetki, kobiece
proporcje bioder i piersi
Rozwój psychiczny

 Wpływ przemian hormonalnych
 Wysoka dynamika uczuć, niekontrolowane emocje
 Zdolność rozumowania bez pomocy konkretów –
myślenie przybiera postać operacji formalnych
 Niepewność – zachowania „dorosłe” na przemian z
„dziecinnymi”
Rozwój społeczny

 Silne dążenie do okazywania niezależności
 Zaostrzony krytycyzm wobec rodziców
 Wzrost znaczenia grupy rówieśniczej
 Odkrycie problemów sensu i wartości życia
 Kształtowanie się postawy życiowej (wybór
własnych poglądów, wola i samoocena)
 Konieczność samodzielnego działania, wyborów i
popełniania błędów
Przyjrzyjmy się
Rodzicom

Postawy rodziców
Postawa
Stosunek
emocjonalny
do dziecka
Nadmiernie
wymagająca
Odtrącająca
Unikająca
Nadmiernie
chroniąca
Stopień
dominacji

Cechy
Kształtowanie ideału za wszelką
cenę. Życiem dziecka
niepodzielnie rządzą rodzice.
Częsta dezaprobata i rządy
„twardej ręki”.
Rzekomo liberalny sposób
wychowania – unikanie
wymagań
z powodu obojętności.
Ideał – dziecko „bezpieczne i
uśmiechnięte”. Chronienie przed
trudnościami, wyręczanie,
uległość.
wg. M. Ziemska, Postawy rodzicielskie, Warszawa 2009
Poszerzanie zakresu
odpowiedzialności

Nastolatki, które akceptują odpowiedzialność dorastają szybko!
 Dawać swobodę odpowiednią do wieku
 Dostosować sposób stawiania wymagań
 Nie rezygnować z codziennych obowiązków
 Umożliwiać ponoszenie konsekwencji
 Traktować sprawy „na serio”
 Taktowność przy rówieśnikach (i rodzeństwie!)
 Wymagać postawy opiekuńczej wobec młodszego
rodzeństwa
 Wymagać troski o Rodziców
Czego jeszcze
potrzebują?

 Jasnych reguł (zgodne z ich poczuciem
sprawiedliwości)
 Wspierania prawdomówności
 Potwierdzania swoich możliwości, poczucia bycia
potrzebnym
 Dobrej lektury, ograniczenia / selekcji mediów
 Wartościowych rozmów rodzinnych
 Rozróżnienia między popularnością a szacunkiem
 Bezwarunkowej miłości rodziców
Równowaga czy
harmonia?

Równowaga
Harmonia
Działające siły
wzajemnie się niwelują
Siły działają zbieżnie,
zachodzi konwergencja
Każda ze stron walczy o
swoje prawa. Równowaga na
drodze negocjacji,
„pokojowego
współistnienia”, zastraszania.
Dobrowolne i szczere
współżycie. Koncentracja na
tym co łączy. Rodzice
odkrywają, że bunt dzieci
pozwala im się rozwinąć, a
dzieci, że wymagania
Rodziców są wartościową
pomocą.
Profesjonalni rodzice









Mają jasny cel wychowania (ideał osoby dorosłej)
Wytrwale uczą wolności
Dają dobry przykład
Ojciec przejmuje rolę wiodącą jako wychowawca
Mają świadomość zagrożeń, ale nie są nadopiekuńczy
Wskazują gdzie leży granica między dobrem a złem
Mają bliskie relacje z dzieckiem, często rozmawiają
Mają dobrych przyjaciół, z którymi się wspierają
nawzajem
Czy chcesz aby Twoja
córka…?

 Była odpowiedzialna - wspomagaj teraz jej
odpowiedzialność za prace domowe, wygląd pokoju,
wypełnianie dyżurów w domu
 Szanowała innych – nalegaj na zachowanie dobrych manier
wobec rodziców, nauczycieli, rodzeństwa
 Nie brała narkotyków– nie pozwalaj teraz na śmieciowe
jedzenie, nieplanowane zakupy i zachcianki
 Była szczęśliwą żoną – ucz hojności, samozaparcia,
wypełniania zobowiązań
ZACZNIJ WCZEŚNIEJ !!!
Kilka pytań

Dlaczego tak często
mówicie mi „nie”

 Wolność jest związana z odpowiedzialnością.
 Nastolatki mają teraz wiele możliwości bez
odpowiedzialności.
 Nasze „nie” to nie „kara” ale wsparcie w odróżniania
dobra i zła
 Dobrze uformowane sumienie będzie twoim
przewodnikiem przez całe życie
 Słowo „nie” jest także słowem miłości.
 Wolność bez ograniczeń to nie wolność, lecz katastrofa
 Silny charakter, czyste sumienie i jasny cel - wyniosą Cię
na szczyt
Dlaczego wciąż zwracacie
uwagę na moje zachowanie?

Dziecko – Co możesz dla mnie zrobić?
Nastolatek – Pozwól mi to zrobić samodzielnie!
Dorosły – Co mogę zrobić dla Ciebie?
 Dojrzali ludzie troszczą się o innych, widzą ich potrzeby
 „Dobre maniery” to wyraz szacunku dla godności osoby
 Dobrego zachowania uczymy się w domu, to procentuje
później – wyraz dojrzałości
 Lepiej być szanowanym niż „popularnym”
Dlaczego traktujecie mnie jak dziecko?
Czy nie macie do mnie zaufania?

 Chcemy byś miała silny charakter kiedy wejdziesz w dorosłe
życie – dlatego czasem zwracamy ci uwagę
 Chcemy byś dorastała – nie dobrze byłoby zatrzymać Cię na
poziomie dziecka
 Korzystanie z doświadczenia innych jest normalne w dorosłym
życiu
 Przyjmowanie uwag nie jest łatwe, także dla dorosłych – ale
pozwala wzrastać
 Upominamy Cię ponieważ Cię kochamy
 Ufamy w twoją prawość, ale z powodu małego doświadczenia
Twój osąd może mylić (pomyśl o młodszym rodzeństwie!)
 Staraj się korzystać z naszych rad!
Dlaczego nie kupujecie mi najmodniejszych
ubrań? Chciałabym mieć iPad’a…

 Nie jesteś tylko konsumentem (człowiek nie żyje po to by
kupować)
 Pieniądze służą utrzymaniu najbliższych i potrzebującym
(nie tylko po to by je wydawać)
 Wykształcić głęboki osąd i umiejętność decyzji
 Unikać tendencji do osądzania po wyglądzie, gadżetach i
stanie konta
 Niedostatek materialny wzmacnia charakter człowieka
 „Charakter jest tym co pozostaje, kiedy zostajesz
bankrutem”
Dlaczego mam czytać nudne książki, skoro
jest tyle ciekawszych rzeczy do zrobienia?

 Ostrożnie ze słowem „nudne” – „nudni ludzie
narzekają na nudę”
 Czytanie książek to spotkanie się z myślami
drugiego człowieka – okazja do rozwoju
 Czytanie książek pozwala wyrobić dojrzały
(doświadczony) osąd wielu spraw
 Wszyscy wielcy ludzie mieli nawyk czytania
 ½ godziny – 1 strona/ 2min – 18 książek/rok
 Szukaj rekomendacji
 Lepsza książka niż TV/Internet
Dlaczego mam „dyżury” w domu? Dlaczego
muszę sprzątać mój pokój, skoro podoba mi się
taki jaki jest?

 Dbamy o dom „drużynowo”
 Czas na Twój wkład w tworzenie atmosfery domu
 Masz już więcej „dorosłych praw”, powinnaś mieć
więcej „dorosłych obowiązków”
 Wypełnianie obowiązków jest ważnym kryterium
oceny Twojej odpowiedzialności
Literatura

 James B. Stenson; Preparing for Adolescence, Scepter 2001
 Stanisław Sławiński; O wychowaniu nastolatka, MAW 1971
 Gerardo Castillo; Twoje dziecko w okresie dorastania,
Apostolicum 2008
 Ken Canfield; Wspaniały czas zmian, Święty Paweł 2012