spis treści

SPIS TREŚCI
WSTĘP ..........................................................................................................................7
ROZDZIAŁ 1
PRAWO CYWILNE................................................................................ 11
1.1. UMOWY I ZOBOWIĄZANIA W OBROCIE GOSPODARCZYM.....................................................11
1.1.1. Pojęcie umowy.........................................................................................................11
1.1.2. Umowy o przeniesienie praw ...................................................................................14
1.1.3. Umowy o korzystanie z cudzych rzeczy lub praw ...................................................... 19
1.1.4. Umowy o usługi.......................................................................................................22
1.1.5. Umowa przewozu.....................................................................................................27
1.2. NEGOCJACJE ....................................................................................................................29
1.3. ROSZCZENIA....................................................................................................................35
1.3.1. Przedawnienie roszczeń........................................................................................... 35
1.3.2. Odpowiedzialność przewoźnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania
umowy przewozu osób ............................................................................................. 37
1.3.3. Dochodzenie roszczeń.............................................................................................. 38
ROZDZIAŁ 2
PRAWO HANDLOWE ........................................................................... 39
2.1. WARUNKI I FORMALNOŚCI DOTYCZĄCE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI NA RYNKU,
OBOWIĄZKI SPOCZYWAJĄCE NA PRZEWOŹNIKACH ORAZ KONSEKWENCJE UPADŁOŚCI
PRZEDSIĘBIORSTWA .........................................................................................................39
2.1.1. Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej ............................. 39
2.1.2. Krajowy rejestr sądowy, centralna ewidencja i informacja o działalności
gospodarczej ...........................................................................................................43
2.1.3. Rachunkowość w przedsiębiorstwie..........................................................................48
2.1.4. Postępowanie upadłościowe i jego skutki .................................................................54
2.2. FORMY ORGANIZACYJNO-PRAWNE SPÓŁEK HANDLOWYCH ORAZ ZASADY ICH
ZAKŁADANIA I FUNKCJONOWANIA ....................................................................................61
2.2.1. Spółki ...................................................................................................................... 61
2.2.2. Spółki osobowe ........................................................................................................65
2.2.3. Spółki kapitałowe.....................................................................................................74
2.2.4. Łączenie, podział i przekształcanie spółek ................................................................ 88
ROZDZIAŁ 3
PRAWO SOCJALNE............................................................................. 92
3.1. ROLA I FUNKCJE RÓŻNYCH INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH ZWIĄZANYCH Z TRANSPORTEM
DROGOWYM ....................................................................................................................92
3.1.1. Związki zawodowe ...................................................................................................92
3.1.2. Rady pracownicze....................................................................................................94
3.1.3. Przedstawiciele pracowników ..................................................................................95
3.1.4. Państwowa Inspekcja pracy .....................................................................................96
3.1.5. Państwowa Inspekcja sanitarna ...............................................................................98
3.2. ZRZESZENIA, STOWARZYSZENIA I INSTYTUTY W TRANSPORCIE DROGOWYM ....................... 98
3.3. OBOWIĄZKI PRACODAWCÓW W ZAKRESIE UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO PRACOWNIKÓW 105
3.3.1. Zakres ubezpieczeń społecznych............................................................................. 105
3.3.2. Zgłoszenie do ubezpieczeń ..................................................................................... 111
3
Spis treści
3.4. PRAWO PRACY............................................................................................................... 112
3.4.1. Podstawowe zasady prawa pracy........................................................................... 112
3.4.2. Stosunek pracy i umowa o pracę............................................................................ 114
3.4.3. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia........................................................... 119
3.4.4. Obowiązki pracodawcy i pracownika..................................................................... 120
3.4.5. Odpowiedzialność materialna pracowników .......................................................... 123
3.5. PRZEPISY DOTYCZĄCE CZASU PRACY KIEROWCÓW .......................................................... 125
3.5.1. Wprowadzenie....................................................................................................... 125
3.5.2. Maksymalny czas pracy kierowcy w transporcie drogowym.................................... 128
3.5.3. Stosowanie rozporządzeń: Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 561/2006,
Nr 3821/85 oraz przepisów krajowych ................................................................... 135
3.5.4. Kontrole drogowe w przedsiębiorstwie transportowym........................................... 142
3.5.5. Prawa i obowiązki kierowców w zakresie kwalifikacji wstępnej i szkolenia
okresowego w transporcie drogowym osób ............................................................ 144
ROZDZIAŁ 4
PRZEPISY PODATKOWE................................................................... 148
4.1. PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ........................................................................ 148
4.2. PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTU ............................................................................ 151
4.3. PODATKI ZWIĄZANE Z EKSPLOATACJĄ POJAZDÓW ........................................................... 151
4.3.1. Podatek akcyzowy od paliw płynnych..................................................................... 151
4.3.2. Opłata za przejazd po drogach krajowych.............................................................. 152
4.4. PODATEK DOCHODOWY ................................................................................................. 152
4.4.1. Podatek dochodowy od osób prawnych.................................................................. 152
4.4.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych ................................................................. 153
ROZDZIAŁ 5
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA I ZARZĄDZANIE FINANSAMI
PRZEDSIĘBIORSTWA........................................................................ 156
5.1. PRZEDSIĘBIORSTWO A BANKI ......................................................................................... 156
5.1.1. Kryteria wyboru banku przez małe przedsiębiorstwa transportowe......................... 157
5.1.2. Kryteria wyboru banku przez średnie i duże przedsiębiorstwa transportowe ........... 157
5.2. OPERACJE ROZLICZENIOWE PROWADZONE W OBROCIE KRAJOWYM ZA POŚREDNICTWEM
BANKU .......................................................................................................................... 158
5.2.1. Rozliczenia bezgotówkowe..................................................................................... 158
5.2.2. Rozliczenia gotówkowe .......................................................................................... 161
5.2.3. Kredytowanie działalności przedsiębiorstwa .......................................................... 161
5.3. KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA TRANSPORTOWEGO ............................................................ 199
5.3.1. Pojęcie nakładu, wydatku i kosztu.......................................................................... 199
5.3.2. Klasyfikacja kosztów i ich kalkulacja ..................................................................... 200
5.3.3. Podział kosztów działalności operacyjnej............................................................... 201
5.4. FORMY I STRUKTURY ORGANIZACYJNE ........................................................................... 207
5.4.1. Organizacja w przedsiębiorstwie transportowym ................................................... 207
5.4.2. Zarządzanie przedsiębiorstwem ............................................................................. 218
5.5. PLANOWANIE W PRZEDSIĘBIORSTWIE ............................................................................. 223
5.5.1. Konieczność planowania w przedsiębiorstwie i jego metody................................... 223
5.5.2. Zasady planowania działalności gospodarczej i rodzaje planów............................. 225
5.6. UBEZPIECZENIA ZWIĄZANE Z TRANSPORTEM DROGOWYM ............................................... 240
5.6.1. Ubezpieczenie OC ................................................................................................. 242
5.6.2. Ubezpieczenie AUTOCASCO................................................................................. 244
5.6.3. Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NW), kierowcy i pasażerów
pojazdu mechanicznego......................................................................................... 246
4
Spis treści
5.6.4. Inne ubezpieczenia................................................................................................. 248
5.6.5. Kryteria wyboru ubezpieczeń ................................................................................. 254
5.6.6. Ubezpieczenia zdrowotne i emerytalne ................................................................... 254
5.7. MARKETING W TRANSPORCIE ......................................................................................... 255
5.7.1. Istota i miejsce marketingu w działalności transportowej ....................................... 255
5.7.2. Zachowanie konsumentów na rynku usług transportowych ..................................... 255
5.7.3. Badania marketingowe .......................................................................................... 257
5.7.4. Strategie marketingowe w transporcie.................................................................... 262
5.7.5. Usługa transportowa jako element marketingu....................................................... 264
5.7.6. Cena usługi transportowej jako element marketingu............................................... 265
5.7.7. Dystrybucja usług transportowych jako element marketingu................................... 266
5.7.8. Promocja usług transportowych............................................................................. 267
5.8. TECHNIKI ELEKTRONICZNE W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM ................................. 269
5.8.1. Systemy informatyczne........................................................................................... 269
5.8.2. Sieci lokalne i rozległe........................................................................................... 271
5.8.3. Monitoring pojazdów............................................................................................. 273
5.9. CENY PRZEWOZÓW I CENNIKI ......................................................................................... 275
Urzędowe ceny za bilety.................................................................................................... 275
5.9.1. Bilety ulgowe i przejazdy bezpłatne........................................................................ 276
5.9.2. Finansowanie przejazdów ulgowych ...................................................................... 277
5.9.3. Przejazdy ulgowe w komunikacji miejskiej ............................................................. 277
5.9.4. Kalkulowane ceny za bilety .................................................................................... 277
5.9.5. Fakturowanie usług przewozowych ........................................................................ 277
ROZDZIAŁ 6
DOSTĘP DO RYNKU .......................................................................... 279
6.1. DOSTĘP DO ZAWODU PRZEWOŹNIKA................................................................................ 279
6.1.1. Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i Licencje
wspólnotowe.......................................................................................................... 289
6.1.2. Zezwolenia na wykonywanie transportu drogowego osób ....................................... 291
6.1.3. Regularny transport drogowy osób ........................................................................ 296
6.1.4. Okazjonalny przewóz osób..................................................................................... 297
6.1.5. Zasady dopuszczania do wykonywania przewozów na potrzeby własne ................... 298
6.1.6. Przypadki szczególne w świetle Ustawy z dnia 5 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy
o transporcie drogowym oraz ustawy o czasie pracy kierowców ............................. 299
6.1.7. Inne przepisy mające znaczenie przy wykonywaniu transportu drogowego.............. 302
6.1.8. Dokumenty niezbędne w pasażerskich przewozach osób ......................................... 303
6.2. STRUKTURA I ZASADY ORGANIZACJI KRAJOWEGO DROGOWEGO TRANSPORTU PASAŻERÓW304
6.3. ROZKŁADY JAZDY W KRAJOWYM DROGOWYM PRZEWOZIE OSÓB...................................... 305
6.3.1. Zasady organizacji przewozów w międzymiastowej komunikacji pasażerskiej ......... 307
6.3.2. Czynności przygotowawcze do projektowania rozkładu jazdy autobusów................ 309
6.3.3. Procedury badań przewozów pasażerskich............................................................. 309
6.3.4. Narzędzia wspomagania budowy i koordynacji rozkładów jazdy autobusów w
komunikacji pasażerskiej ....................................................................................... 311
6.3.5. Nadzór, kontrola i sankcje ..................................................................................... 312
6.3.6. Najem pojazdów .................................................................................................... 317
ROZDZIAŁ 7
NORMY TECHNICZNE I TECHNICZNE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI .. 321
7.1. WYMAGANIA TECHNICZNE ............................................................................................. 321
7.2. HOMOLOGACJA POJAZDÓW ............................................................................................ 332
7.2.1. Rejestracja pojazdów............................................................................................. 334
5
Spis treści
7.2.2. Przeglądy techniczne pojazdów.............................................................................. 336
7.3. UTRZYMANIE POJAZDÓW I ICH WYPOSAŻENIA ................................................................. 338
7.3.1. Obsługa codzienna pojazdu ................................................................................... 338
7.3.2. Obsługi techniczne pojazdu ................................................................................... 339
7.3.3. Naprawy pojazdów................................................................................................ 340
ROZDZIAŁ 8
BEZPIECZEŃSTWO DROGOWE........................................................ 342
8.1. KWALIFIKACJE KIEROWCY ............................................................................................. 343
8.2. PRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW RUCHU DROGOWEGO PRZEZ KIEROWCÓW ZAWODOWYCH
NA TERENIE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ ............................................. 350
8.2.1. Oznakowanie dróg................................................................................................. 351
8.2.2. Ograniczenia prędkości ......................................................................................... 352
8.2.3. Jazda z włączonymi światłami mijania................................................................... 353
8.2.4. Ograniczenia ruchu pojazdów ciężarowych............................................................ 354
8.2.5. Ograniczenia postojowe ........................................................................................ 356
8.2.6. Kontrola kierowców przez pracodawcę.................................................................. 357
8.3. INSTRUKCJE DLA KIEROWCÓW Z ZAKRESU WYMOGÓW BEZPIECZEŃSTWA......................... 359
8.3.1. Przygotowanie pojazdu do pracy przewozowej....................................................... 359
8.3.2. Obowiązkowe wyposażenie pojazdu....................................................................... 361
8.4. PROCEDURY STOSOWANE W RAZIE WYPADKU ................................................................. 363
8.4.1. Wzywanie pomocy ................................................................................................. 367
8.4.2. Pierwsza pomoc w wypadkach drogowych ............................................................. 369
8.4.3. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych stanach zagrożenia
zdrowia i życia poszkodowanych w wypadkach drogowych .................................... 374
8.4.4. Postępowanie w razie pożaru................................................................................. 377
8.4.5. Ewakuacja pasażerów z autobusu.......................................................................... 379
8.5. MOCOWANIE ŁADUNKÓW W TRANSPORCIE OSÓB ............................................................. 380
8.6. PODSTAWOWY UKŁAD SIECI DROGOWEJ W EUROPIE ........................................................ 382
BIBLIOGRAFIA............................................................................................................ 384
PRZYKŁADOWE ZADANIE ......................................................................................... 390
6