- Roedl.com

echo
Rzeczpospolita 08 stycznia 2009
Przedsiębiorstwo najlepiej darować rodzinie i to jeszcze przed jego zamknięciem
Marcin Jamroży , Marcin Sobieszek
Najpierw darowizna, potem likwidacja działalności – taka kolejność pozwoli nam uniknąć PIT. Fiskusowi nie zapłaci też
obdarowany, jeśli będzie to członek najbliższej rodziny
Transfer majątku będzie więc neutralny podatkowo.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających ustawie o podatku od spadków i
darowizn. Ta druga przewiduje wiele zwolnień. Powoduje to, że mamy możliwość bezpodatkowego przekazania firmy. Będzie tak w
przypadku darowizny dla najbliższej rodziny przedsiębiorstwa prowadzonego w ramach indywidualnej działalności gospodarczej (na
podstawie wpisu do ewidencji).
Przykład
Przedsiębiorca prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą – zakład produkcyjny. Ze względów zdrowotnych zamierza przenieść
firmę na syna nieprowadzącego działalności gospodarczej. Nastąpi to w drodze darowizny. Transfer majątku nie wywołuje
konsekwencji zarówno w zakresie podatku od spadków i darowizn po stronie syna (po spełnieniu warunków z art. 4a ust. 1 pkt 1
ustawy o podatku od spadków i darowizn), jak również w zakresie PIT po stronie przedsiębiorcy i jego syna (art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy
o PIT).
Zerowy remanent
Aby całkowicie uniknąć negatywnych skutków podatkowych po stronie darczyńcy, przekazanie firmy powinno nastąpić przed
zawiadomieniem organu podatkowego o likwidacji przedsiębiorstwa. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy o PIT
przedsiębiorca, który kończy działalność, powinien zasadniczo sporządzić tzw. remanent likwidacyjny.
Z art. 44 ust. 4 ustawy o PIT wynika, że podatek od dochodu ustalonego na skutek remanentu sporządzonego na dzień likwidacji
działalności gospodarczej wynosi 10 proc. Za dzień likwidacji działalności gospodarczej uznaje się dzień określony w zawiadomieniu
urzędu skarbowego.
Jeżeli zatem przedsiębiorstwo zostanie przekazane przed datą tego zawiadomienia, nie powstanie dochód z remanentu
likwidacyjnego. Nie będzie więc obowiązku zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego na dzień likwidacji działalności
gospodarczej (potwierdza to np. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 4 grudnia 2007 r., IPPB1/415-213/07-4/AJ).
Przykład
W skład przedsiębiorstwa produkcyjnego prowadzonego w formie indywidualnej działalności gospodarczej wchodzą wyroby gotowe
oraz materiały i półprodukty o łącznej wartości 100 000 zł. Właściciel planuje przekazać przedsiębiorstwo w darowiźnie synowi,
który będzie kontynuować działalność produkcyjną. Wskaźnik procentowy, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie
ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc likwidacji przedsiębiorstwa wynosi 20 proc. Przedsiębiorca zamierza zgłosić
likwidację własnej działalności do urzędu skarbowego. Jeżeli zgłoszenie likwidacji przedsiębiorstwa nastąpi przed przekazaniem
darowizny, wystąpi obowiązek zapłaty podatku w wysokości 2000 zł (100 000 zł x 20 proc. x 10 proc.). Jeżeli likwidacja zostanie
zgłoszona po przekazaniu przedsiębiorstwa, nie powstanie obowiązek zapłaty tego podatku.
Opodatkowane nie będzie również przekazanie przedsiębiorstwa w darowiźnie synowi, który będzie kontynuował działalność
gospodarczą w ramach własnej firmy (tak np. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 18 czerwca 2008 r., IBPB1/415289/08/AP).
Należy jednak pamiętać, że niektóre organy podatkowe uważają, iż przekazanie przedsiębiorstwa w formie darowizny powoduje
konieczność korekty kosztów podatkowych u darczyńcy, jeżeli w jego skład wchodzą stopniowo zużywające się składniki majątkowe
niezaliczane do środków trwałych (z uwagi na art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o PIT, tak np. interpretacja Izby Skarbowej w Gdańsku
z 26 kwietnia 2007 r., BI/4117-0017 /07) .
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
Podatek u niespokrewnionych
Darowizna przedsiębiorstwa osobom niespokrewnionym jest podatkowo niekorzystna. Nie jest bowiem objęta zwolnieniem od
podatku od spadków i darowizn po stronie obdarowanego.
Przykład
Przedsiębiorca prowadzący indywidualną działalność gospodarczą (handel hurtowy) zamierza ją zakończyć i przekazać firmę w
darowiźnie przyjaciółce (niespokrewnionej), która będzie kontynuowała działalność. Ustalona na dzień przeniesienia własności
wartość rynkowa składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa wynosi około 200 000 zł. Po stronie obdarowanej
wystąpi obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn w kwocie prawie 39 000 zł (art. 15 ustawy o podatku od spadków i
darowizn). Natomiast nie wystąpi podatek PIT.
Nie ma długów, nie ma PCC
Darowizna przedsiębiorstwa jest opodatkowana PCC, ale jedynie w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i
ciężarów albo zobowiązań darczyńcy (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o PCC). Podstawą opodatkowania jest wówczas wartość długów
i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. Stawka podatku jest uzależniona od przedmiotu darowizny. Jeżeli zatem
przekazywane przedsiębiorstwo będzie wolne od długów i zobowiązań, obdarowany nie zapłaci PCC od tej darowizny.
Autorzy są doradcami podatkowymi w Roedl, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz Kancelaria Prawna sp.k.
Można przekazać bez VAT
Zgodnie z art. 6 ustawy o VAT opodatkowane nie są transakcje zbycia przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części). Jak
stwierdziła Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 26 sierpnia 2008 r. (ITPP1/443-478A/08/MS): „Pojęcie transakcji
zbycia należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu »dostawy towarów« w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie obejmuje
wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż,
zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega
zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej. Jednakże swoboda, jaką
ustawodawca dał stronom w zakresie kształtowania treści umowy zbycia, nie jest nieograniczona. Istotne jest, aby w zbywanym
przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła
posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że nie podlegają
opodatkowaniu transakcje zbycia przedsiębiorstwa, w tym np. sprzedaż, darowizna czy wniesienie go aportem”.
Pogląd ten potwierdza również interpretacja Urzędu Skarbowego Łódź-Polesie z 1 marca 2007 r.
(USIII/443/VAT/510/15/07/WO).
Przy przekazaniu przedsiębiorstwa w formie darowizny problematyczne jest natomiast to, czy darczyńca nie powinien zrobić korekty
podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT. Jest to bowiem czynność niepodlegająca opodatkowaniu. Wydaje się, że
z uwagi na art. 91 ust. 9 ustawy o VAT (w przypadku zbycia przedsiębiorstwa stosownej korekty podatku naliczonego powinien
dokonać nabywca) obowiązek taki nie leży po stronie darczyńcy.
Autorzy są doradcami podatkowymi w Rödl & Partner
Rzeczpospolita
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900