WSA w Bydgoszczy o opodatkowaniu spadków i darowizn

WSA w Bydgoszczy o opodatkowaniu spadków i darowizn
Darowizna jest zwolniona z podatku, jeśli została zgłoszona do urzędu
Teza
Podatnik może skorzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny - udziałów w spółce - na
mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ale pod warunkiem zgłoszenia tego
faktu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania
obowiązku podatkowego.
Z uzasadnienia
Sąd ustalił, że między synem, a rodzicami doszło do zawarcia umowy darowizny, której
przedmiotem było 20 udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Umowa została
zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Na podstawie tej
umowy sporządzono wniosek, na podstawie którego Sąd Rejonowy dokonał wpisu w
Krajowym Rejestrze Sądowym dla spółki z o.o., uwzględniającego skarżącego jako
wspólnika posiadającego 20 udziałów w spółce. Od tego dnia skarżący występował jako
udziałowiec spółki, biorąc udział w nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników, podpisywał
niezbędne dokumenty oraz figurował jako wspólnik na liście obecności.
Sąd wyjaśnił też, że nie ulegało wątpliwości, że umowa z prawnego punktu widzenia jest
ważna, a zatem w tym samym dniu, na mocy art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków
i darowizn, powstał obowiązek podatkowy. Sąd przyznał rację organom podatkowym, które
wskazywały, że podatnik mógł skorzystać ze zwolnienia z tytułu przekazania mu udziałów w
formie darowizny na mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ale pod
warunkiem zgłoszenia tego faktu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie
miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Mając na uwadze fakt, że strona nie skorzystała z powyższego zwolnienia, zdaniem sądu,
organy prawidłowo w oparciu o przepis art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn
opodatkowały wartość przekazanych udziałów na zasadach określonych dla nabywców
zaliczanych do I grupy podatkowej, doliczając do nabytego majątku w oparciu o przepis art. 9
ust. 2 tej ustawy wartość praw majątkowych nabytych przez skarżącego od rodziców w
okresie 5 lat poprzedzających rok w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Co więcej, w kolejnym piśmie rodzice odwołali powyższą darowiznę 20 udziałów w spółce.
Podpisy na odwołaniu zostały potwierdzone notarialne. Notarialne poświadczenie podpisów
na odwołaniu darowizny dokonano jednak dopiero po otrzymaniu pisma naczelnika urzędu
skarbowego do złożenia wyjaśnień na okoliczność zawarcia darowizny. Jak stwierdził sąd,
fakt odwołania darowizny pozostaje jednak bez wpływu na zobowiązania podatkowe
powstałe w związku z pierwotnie zawartą umową darowizny.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 16 grudnia 2009 r. (sygn.
akt I SA/Bd 842/09, nieprawomocny)
Komentarz
Agnieszka Morska, ekspert podatkowy, Sendero tax & legal
Sąd administracyjny słusznie wskazał, że poprzez odwołanie darowizny nie można uchylić się
od obowiązku uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Mimo, iż przepisy prawa
cywilnego dopuszczają, w określonych okolicznościach, odwołanie darowizny przez
darczyńcę, to jednak ustawa o podatku od spadków i darowizn nie przewiduje możliwości
niezapłacenia podatku. Odwołanie darowizny nie skutkuje bowiem nieważnością uprzednio
dokonanego przysporzenia majątkowego, natomiast opodatkowaniu podatkiem od spadków i
darowizn podlega to właśnie przysporzenie majątkowe dokonane w drodze darowizny. Wyrok
WSA potwierdza również niekorzystne dla podatników stanowisko, że organy podatkowe
powinny rozstrzygać wątpliwości w kwestii istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego
zasadniczo samodzielnie, natomiast instytucja wystąpienia do sądu powszechnego wskazana
w art. 199a par. 3 Ordynacji podatkowej powinna znaleźć zastosowanie jedynie w szczególnie
skomplikowanych przypadkach. Trudno zgodzić się z argumentacją sądu. Wydaje się
bowiem, że nie było zamiarem ustawodawcy, aby to organ arbitralnie decydował o
skorzystaniu z instytucji wystąpienia do sądu powszechnego.