Etos - Home.pl
Transkrypt
Etos - Home.pl
Ks. Janusz Mastalski ETOS NAUCZYCIELA W KONTEKŚCIE WSPÓŁCZESNYCH WYZWAŃ CYWILIZACYJNYCH Uściślenie pojęć Etos danego zawodu, w tym również nauczyciela, jest zespołem dóbr i wartości (postawą) niezbędnych do osiągania celu wynikającego z natury danego zawodu. „Etos jest strukturą głęboką, która tylko pośrednio ujawnia się w indywidualnych deklaracjach i działaniach; podobnie jak jeszcze bardziej pośrednio odnajdziemy go w społecznych obyczajach i państwowych prawach” (Kurczewski 1998) Uściślenie pojęć Wyzwania cywilizacyjne, to istniejące zjawiska związane z rozwojem ludzkości, które wymuszają na społeczeństwach i poszczególnych osobach konkretne interakcje, zależne od statusu, znaczenia czy ról społecznych. •pogłębiająca się globalizacja w różnych sferach życia; •przyspieszenie rozwoju ludności; •coraz większa ilość czasu wolnego; •przesunięcie się zatrudnienia do sfery usług; •pluralizm i świeckość społeczeństw, •troska o tożsamość etniczną i kulturową; •wzrastająca rolą kobiet w rozwoju cywilizacji ludzkiej; •powszechny rozwój zainteresowań artystycznych i twórczych; •przejście do demokracji uczestniczącej. Zjawiska charakterystyczne dla XXI wieku Wyzwania cywilizacyjne 1. Psychobójstwo 2. Chaos aksjologiczny. 3. Samotność. 4. Implozja środowiska rodzinnego. 5. Kłopoty z tożsamością szkoły. 6. Tendencyjna selekcja preferowanych postaw. 7. Paradoks ekologiczny. 8. Moda na psychomanipulację. 9. Kryzys dojrzałej religijności. 10. Kontrowersyjna teleologia . Wyzwania cywilizacyjne 11. Hybrydyzacja. 12. Mediatyzacja życia. 13. Triada ekranowa. 14. Personalizacja gadżetów cywilizacyjnych. 15. Zapotrzebowanie na konkretny styl i kompetencje. 16. Pokusa kopiowania. 17. Powrót do cywilizacji obrazkowej. 18. Niebezpieczny „pajdocentryzm” 19. Eksperymentowanie edukacyjne. 20. Ogromne możliwości rozwoju. Oczekiwane postawy nauczycielskie powinien posiadać predyspozycje terapeutyczne; powinien posiadać podstawowe kompetencje natury psychopedagogicznej; powinien posiadać zmysł obserwacji; powinien uczyć się dyskretnego doradztwa; powinien kształtować w sobie postawę ofiarowywania czasu; powinien robić wrażenie nieprzytłaczającego; powinien systematycznie współpracować z domem rodzinnym wychowanków; powinien dbać o dyskrecję i lojalność wobec wychowanka i jego rodziny; powinien rozwijać swoje kompetencje komunikacyjne. 1. Lekarz pierwszego kontaktu. Przestrzeń prawdy. Przestrzeń dialogu Przestrzeń odpowiedzial ności. 2. Mistrz spotkania. komunikowanie się z uczniami i innymi ludźmi oraz prowadzenie dialogu z nimi; zorientowanie się ku przyszłości i innowacjom – współpraca z uczniami, rodzicami i innymi przyjaciółmi szkoły; rozwój samodzielności i odpowiedzialności nauczyciela oraz uczniów; rozwijanie życiowej mądrości i racjonalnego (prozdrowotnego) korzystania ze współczesnych technologii informacyjnych; poszanowanie zdrowia i naturalnego środowiska, innych wartości ludzkich oraz priorytetów współczesnej pedagogiki humanistycznej. 3. Kompetentny przewodnik Postawa asertywności. Postawa budowania. Postawa empatii. Postawa dialogu. 4. Wspólnototwórczy pracownik. coraz większa anomia tożsamościowa; problemy z określeniem norm etycznych; stopniowa implozja pełnionej roli; ubezwłasnowolnienie poprzez funkcjonujące w oświacie schematy i mity; odtwórczość; alienacja z więzi społecznych; nadwrażliwość oraz podatność na frustracje i rozczarowania; zniewolenie powinnością zatracające samokrytyczność i refleksyjność; dekonstrukcja etosu nauczycielskiego. 5. Stróż etosu. Oczekiwane postawy nauczycielskie 1. Lekarz pierwszego kontaktu. 2. Mistrz spotkania. 3. Kompetentny przewodnik. 4. Wspólnototwórczy pracownik. 5. StróŜ etosu. Perspektywy 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Powrót do relacji mistrz-uczeń. Permanentne działania detoksykacyjne. Likwidacja uprzedzeń jako wychowanie do tolerancji. Integracja środowiska szkolnego. Likwidacja lęku przed aksjologią. Oddramatyzowanie procesu edukacyjnego. Reedukacja rodziców. Kształtowanie systemu motywacyjnego. Demaskowanie zagrożeń poprzez pozytywny modelling. Transcendowanie siebie. Konkluzja „Misja wychowawcza powinna się opierać na solidnym przygotowaniu, a tego się nie improwizuje, ani nie zdobywa przez powierzchowne studium i nie może być zdobyte raz na zawsze. Przeciwnie, ono musi być działaniem stałym i realizowanym w codziennym, trwałym wysiłku. Czyż bowiem nie mówimy o szkole stałego wychowania dla wszystkich uczniów, to znaczy o działaniu ciągłym w czasie, bez przerw i zaniedbań?” (Jan Paweł II, 1979) Marzenie jest programem życia (Janusz Korczak) Dziękuję za uwagę