automaty do gry

Sygn. akt VI K 52 / 15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 kwietnia 2016 r.
Sąd Rejonowy w Radomsku w VI Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSR Jakub Klekowski
Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Piotrowska
przy udziale oskarżyciela Urzędu Celnego w P. K. S. i B. G.
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 11 czerwca 2015 r., 16 lipca 2015 r., 22 października 2015 r., 21 stycznia 2016
r., 04 marca 2016 r. i 13 kwietnia 2016 r.
sprawy B. W. (1), syna S. i K. z domu N., urodzonego w dniu (...) w B.
oskarżonego o to że:
pełniąc funkcję prezesa (...) sp. z o.o. z/s w R. ul. (...) odpowiada za popełnione w dniu 21.06.2013 r. urządzanie gier
na automatach o nazwie (...) o nr (...) i (...) Bank o nr (...) w Sklepie (...) w G. ul. (...) oraz na automatach o nazwie
(...) o nr (...), (...) i (...) nr (...) na stacji paliw P.H.U. (...) w P. A. S. 52, wbrew art. 3 ustawy z dnia 19.11.2009 r.
o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201 poz. 1540 z późn. zm.), tj. urządzanie gier na automatach, w których stawka za
udział w jednej grze może być wyższa od 0,50 zł i łączna jednorazowa wartość wygranej w grze liczona jako suma
wygranej bezpośredniej oraz pośredniej może przekroczyć 60 zł,
tj. o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks
- orzeka 1. oskarżonego B. W. (1) uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa skarbowego;
2. ustala, iż koszty postępowania poniesie Skarb Państwa.
Sygn. akt VI K 52 / 15
UZASADNIENIE
SĄD USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:
(...) spółka z o.o. została założona w 2005 roku, początkowo jej siedziba mieściła się w R. przy ul. (...), a od dnia 17
października 2006 r. siedziba spółki mieści się w R. przy ul. (...). Jednym z przedmiotów działalności tej spółki jest
działalność związana z grami losowymi i zakładami wzajemnymi.
- kserokopia odpisu pełnego KRS, k. 41-44
W spółce (...) jako dyrektor do spraw organizacji i zarządzania był zatrudniony M. G. do kwietnia 2015 roku, który
zajmował się między innymi wypełnianiem procedur mających na celu dopuszczenie do eksploatacji automatów do
gry w lokalach. Jednocześnie do 2012 roku prowadził on własną działalność gospodarczą pod firmą (...) M. G., która
zajmowała się poddzierżawą powierzchni lokali oraz serwisem urządzeń. W firmie tej zatrudniał on 6 osób, spośród
których niektóre mogły być zatrudnione w spółce (...).
- zeznania M. G., k. 106verte i 765-766verte
Od 1997 roku A. G. (1) prowadzi działalność gospodarczą w formie sklepu spożywczo-monopolowego w G. przy ul.
(...). W prowadzeniu tej działalności pomaga jej mąż A. G. (2). Znali oni osobiście D. W., który od 2007 roku był
pracownikiem spółki (...) i zaproponował on wówczas wstawienie do ich sklepu automatów do gry. D. W. posiadał
świadectwo kwalifikacji wydane po zdanym egzaminie w Ministerstwie Finansów i był osobą nadzorującą punkty gier
na automatach.
- zeznania A. G. (1), k. 118-119 i 767-767verte
- zeznania A. G. (2), k. 132-133 i 767verte-768
- zeznania D. W., k. 97-99 i 768-769
W dniu 17 kwietnia 2007 r. zostały zawarte 2 umowy dzierżawy powierzchni w lokalu użytkowym:
• pierwsza pomiędzy A. G. (1) jako wydzierżawiającym a firmą (...) M. G. jako dzierżawcą, której przedmiotem była
dzierżawa powierzchni w w/w sklepie w G. pod instalację automatów do gier o niskich wygranych, gdzie strony
ustaliły wysokość czynszu na kwotę 300 zł netto + podatek VAT za 1 m2 powierzchni, przy czym na jeden automat
miało przypadać nie więcej niż 1 m2 powierzchni. Umowa ta miała trwać od dnia uruchomienia automatów w
lokalu do dnia 30 września 2012 r. z możliwością jej automatycznego przedłużenia do dnia 30 stycznia 2018 r.
M. G. zastrzegł sobie możliwość poddzierżawy powierzchni w lokalu maksymalnie 3 m2 bez zgody A. G. (1), ale
wyłącznie na działalność związaną z grami na automatach o niskich wygranych;
• druga pomiędzy firmą (...) M. G. jako wydzierżawiającym a (...) sp. z o.o. jako dzierżawcą, której przedmiotem
była dzierżawa powierzchni 2 m2 w w/w sklepie w G., gdzie strony ustaliły wysokość czynszu na 40 % przychodów
uzyskiwanych przez (...) z eksploatacji automatów zarejestrowanych w tym punkcie gier. W imieniu spółki (...)
umowę tę zawarła pełnomocnik zarządu A. W. (1).
- umowa dzierżawy powierzchni, k. 47 i 108-110
Pierwszą z w/w umów – podpisaną już przez M. D. W. przywiózł małżonkom G. do akceptacji. Umowę tę podpisał
A. G. (2).
- zeznania A. G. (2), k. 132-133 i 767verte-768
W dniu 05 marca 2008 r. Politechnika (...) Katedra (...) M. będąca Jednostką Badającą upoważnioną przez Ministra
Finansów, wydała opinię techniczną z badania poprzedzającego rejestrację 15 automatów do gier o niskich wygranych
o nazwie (...), między innymi o numerze fabrycznym (...). W/w jednostka badająca wydała pozytywną opinię
dopuszczającą urządzenia do eksploatacji i użytkowania przez spółkę (...) do dnia 31 grudnia 2014 r. W opinii tej
stwierdzono między innymi, że maksymalna stawka za udział w jednej grze wynosi 0,20 zł, 1 punkt kredytowy to 10
groszy, a maksymalna wygrana to 50 zł.
- kserokopia opinii technicznej w aktach weryfikacyjnych, k. 63
Następnie automat do gry o nazwie (...) o numerze fabrycznym (...) został zarejestrowany pod numerem GL-7240(...), a w dniu 06 maja 2008 r. dokonano jego urzędowego przemieszczenia do sklepu spożywczo-monopolowego w G.
przy ul. (...) przy udziale funkcjonariuszy celnych z Urzędu Celnego w P. Tryb. Na płycie logicznej automatu i obudowie
liczników były założone plomby rejestracyjne.
- akta weryfikacyjne aonw, k. 58-61
W dniu 20 lutego 2009 r. Politechnika W. będąca Jednostką Badającą upoważnioną przez Ministra Finansów, wydała
opinię techniczną z badania poprzedzającego rejestrację 30 automatów do gier o niskich wygranych o nazwie (...)
Bank, między innymi o numerze fabrycznym (...). W/w jednostka badająca wydała pozytywną opinię dopuszczającą
urządzenia do eksploatacji i użytkowania przez spółkę (...) do dnia 28 lutego 2015 r. Kierującym zespołem badawczym
był dr inż. A. S. (2). W opinii tej stwierdzono między innymi, że maksymalna stawka za udział w jednej grze wynosi
0,20 zł, 1 punkt kredytowy to 10 groszy, a maksymalna wygrana to 50 zł.
- kserokopia opinii technicznej w aktach weryfikacyjnych, k. 71-73
- częściowo zeznania A. S. (2), k. 851verte-853verte
Następnie automat do gry o nazwie (...) Bank o numerze fabrycznym (...) został zarejestrowany pod numerem
GL-7240- (...), a w dniu 24 lipca 2012 r. firma (...) zgłosiła pisemnie zamiar jego urzędowego przemieszczenia do
sklepu spożywczo-monopolowego w G. przy ul. (...) do eksploatacji od dnia 02 sierpnia 2012 r.
- akta weryfikacyjne aonw, k. 66-69
W w/w sklepie prowadzonym przez małżonków G. oba w/w automaty działały, ale zarówno A. G. (1), jak i A. G. (2)
nie grali na tych automatach, bo nie znali zasad gier. Automaty te były nadzorowane kilka razy w tygodniu przez D.
W., który czasami dokonywał w nich drobnych elektrycznych napraw, a na koniec miesiąca dokonywał spisywania
stanu liczników i rozliczenia ze spółką (...). Interweniował również po otrzymaniu informacji od właścicieli lokalu, że
zaciął się w automacie wrzutnik pieniędzy albo że w automacie zabrakło pieniędzy na wypłatę wygranej. D. W. nigdy
nie dokonywał zmian w nadzorowanych automatach czy oprogramowaniu gier. Od chwili włączenia w/w automatów
(...) i (...) Bank nie były dokonywane wpisy do księgi kontroli i eksploatacji tych automatów do gier, które to księgi
znajdowały się wewnątrz urządzeń do gier.
- zeznania A. G. (1), k. 118-119 i 767-767verte
- zeznania A. G. (2), k. 132-133 i 767verte-768
- zeznania D. W., k. 97-99 i 768-769
- zeznania J. M., k. 854verte-855verte
- księgi kontroli eksploatacji automatów, k. 126-131
Miesięczne przychody z gier na automacie (...) w sklepie spożywczo-monopolowym w G. kształtowały się na poziomie
od około 100 zł do około 12.500 zł w okresie od sierpnia 2009 r. do czerwca 2013 r. Miesięczne przychody z gier na
automacie (...) Bank w tym sklepie kształtowały się na poziomie od około 2.700 zł do około 5.500 zł w okresie od
sierpnia 2012 r. do czerwca 2013 r.
- raporty miesięcznych przychodów, k. 270-327
G. K. jest właścicielem stacji paliw P.H.U. (...) G. K., położonej w P. przy Al. (...) od 2008 roku, kiedy to nabył ją od
firmy (...).E.D. Już wówczas na tej stacji paliw było 6 sztuk automatów do gier – 3 sztuki w barze i 3 sztuki w holu.
Kierownikiem tej stacji paliw od 2008 roku jest brat G. W. K..
- zeznania W. K., k. 806-806verte
- zeznania G. K., k. 807-807verte
W dniu 05 grudnia 2007 r. została zawarta umowa dzierżawy powierzchni w lokalu użytkowym pomiędzy firmą P.H.U.
(...) G. K. jako wydzierżawiającym a (...) sp. z o.o. jako dzierżawcą, której przedmiotem była dzierżawa powierzchni
2 m2 w w/w stacji paliw w P. Tryb., gdzie strony ustaliły wysokość czynszu na kwotę 900 zł brutto. Umowa ta została
zawarta na czas nieoznaczony z możliwością 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia od dnia uruchomienia automatu.
W imieniu spółki (...) umowę tę zawarła pełnomocnik zarządu A. W. (1).
- umowa dzierżawy powierzchni, k. 468
Kolejna umowa dzierżawy powierzchni w lokalu użytkowym została zawarta w dniu 16 stycznia 2009 r. pomiędzy G.
K. jako wydzierżawiającym a T. D. jako dzierżawcą, której przedmiotem była dzierżawa 2 m2 w w/w stacji paliw w P.
Tryb. pod instalację automatów do gier o niskich wygranych, gdzie strony ustaliły wysokość czynszu na 74 % od sumy
przychodów. Umowa ta miała trwać od dnia faktycznego rozpoczęcia działalności na czas nieoznaczony z możliwością
3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. T. D. zastrzegł sobie możliwość poddzierżawy powierzchni.
- umowa dzierżawy powierzchni, k. 537-538
W dniu 14 marca 2008 r. Politechnika (...) Katedra (...) M. będąca Jednostką Badającą upoważnioną przez Ministra
Finansów, wydała opinię techniczną z badania poprzedzającego rejestrację 30 automatów do gier o niskich wygranych
o nazwie (...), między innymi o numerze fabrycznym (...). W/w jednostka badająca wydała pozytywną opinię
dopuszczającą urządzenia do eksploatacji i użytkowania przez spółkę (...) do dnia 31 grudnia 2014 r. W opinii tej
stwierdzono między innymi, że maksymalna stawka za udział w jednej grze wynosi 0,20 zł, 1 punkt kredytowy to 10
groszy, a maksymalna wygrana to 50 zł.
- kserokopia opinii technicznej w aktach weryfikacyjnych, k. 475-476
Następnie automat do gry o nazwie (...) o numerze fabrycznym (...) został zarejestrowany pod numerem GL-7240(...), a w dniu 01 lipca 2008 r. firma (...) zgłosiła pisemnie zamiar jego urzędowego przemieszczenia do stacji paliw
P.H.U. (...) G. K. do eksploatacji od dnia 09 lipca 2008 r.
- akta weryfikacyjne aonw, k. 467, 473-474
Postanowieniem z dnia 15 lipca 2008 r. Naczelnik Urzędu Celnego w P. Tryb. zatwierdził akta weryfikacyjne firmy
(...) w zakresie urządzania punktu gier na automatach zlokalizowanego w P. Tryb. przy Al. (...).
- akta weryfikacyjne aonw, k. 479
W dniu 19 stycznia 2009 r. Politechnika W. będąca Jednostką Badającą upoważnioną przez Ministra Finansów,
wydała opinię techniczną z badania poprzedzającego rejestrację 20 automatów do gier o niskich wygranych o nazwie
(...), między innymi o numerze fabrycznym (...). W/w jednostka badająca wydała pozytywną opinię dopuszczającą
urządzenia do eksploatacji i użytkowania przez spółkę (...) do dnia 31 stycznia 2015 r. Kierującym zespołem
badawczym był dr inż. A. S. (2). W opinii tej stwierdzono między innymi, że maksymalna stawka za udział w jednej
grze wynosi 0,25 zł, 1 punkt kredytowy to 5 groszy, a maksymalna wygrana to 50 zł.
- kserokopia opinii technicznej w aktach weryfikacyjnych, k. 493-495
- częściowo zeznania A. S. (2), k. 851verte-853verte
Następnie automat do gry o nazwie (...) o numerze fabrycznym (...) został zarejestrowany pod numerem GL-7240(...), a w dniu 24 lipca 2012 r. firma (...) zgłosiła pisemnie zamiar jego urzędowego przemieszczenia do stacji paliw
P.H.U. (...) G. K. do eksploatacji od dnia 03 sierpnia 2012 r.
- akta weryfikacyjne aonw, k. 488-491
W dniu 03 lipca 2008 r. Politechnika (...) Katedra (...) M. będąca Jednostką Badającą upoważnioną przez Ministra
Finansów, wydała opinię techniczną z badania poprzedzającego rejestrację 20 automatów do gier o niskich wygranych
o nazwie (...), między innymi o numerze fabrycznym (...). W/w jednostka badająca wydała pozytywną opinię
dopuszczającą urządzenia do eksploatacji i użytkowania przez spółkę (...) do dnia 31 grudnia 2014 r. W opinii tej
stwierdzono między innymi, że maksymalna stawka za udział w jednej grze wynosi 0,20 zł, 1 punkt kredytowy to 10
groszy, a maksymalna wygrana to 50 zł.
- kserokopia opinii technicznej w aktach weryfikacyjnych, k. 485
Następnie automat do gry o nazwie (...) o numerze fabrycznym (...) został zarejestrowany pod numerem GL-7240(...), a w dniu 29 sierpnia 2008 r. firma (...) zgłosiła pisemnie zamiar jego urzędowego przemieszczenia do stacji paliw
P.H.U. (...) G. K. do eksploatacji od dnia 06 września 2008 r.
- akta weryfikacyjne aonw, k. 480-483
Na w/w stacji paliw G. K. oprócz swojego brata W. K. zatrudniał jeszcze w tym czasie kilku pracowników: G. M., P. W.
(1), P. P., A. W. (2), M. W. i P. W. (2). Nie grali oni na tych automatach, ponieważ nie znali zasad gier i mieli zakaz gry
na tych automatach, nie znali również wysokości wygranych, które klienci osiągali. Jako pracownicy mieli oni tylko
obowiązek włączać i wyłączać te automaty, a całym serwisem tych urządzeń zajmował się pracownik formy (...) P. B.,
który prawie codziennie przyjeżdżał na tą stację paliw nadzorować te automaty. Zdarzało się, że w automacie zabrakło
pieniędzy na wypłatę klientowi wygranej, wówczas taki klient informował o tym pracownika stacji paliw, który na
kartce spisywał wysokość wygranej i przekazywał tę kartkę P. B. przy najbliższym spotkaniu.
- zeznania W. K., k. 806-806verte
- zeznania G. K., k. 807-807verte
- zeznania G. M., k. 581-582 i 806verte-807
- zeznania P. W. (1), k. 383 i 807verte-808
- zeznania P. P., k. 808-808verte
- zeznania A. W. (2), k. 808verte
- zeznania M. W., k. 808verte-809
- zeznania P. W. (2), k. 809-809verte
P. B. w ramach serwisowania automatów uzupełniał w nich także środki pieniężne, zostawiał pieniądze tytułem
wygranej dla klienta obsłudze lokalu, a także uczestniczył osobiście w procedurze uruchamiania danego automatu.
Znał on zasady gry na w/w automatach, ale nie grał na nich. Dokonywał on na koniec każdego miesiąca rozliczeń
danego punktu automatów do gier w ten sposób, iż otrzymywał on od firmy (...) tzw. karty rozliczeniowe, na które
wpisywał dane z liczników znajdujących się w automatach do gier i na podstawie tych danych obliczał kwotę należną
dla lokalu, który następnie wystawiał fakturę VAT. P. B. opłacał taką fakturę w punkcie gier na automatach i zawoził
później taką fakturę do firmy (...). Nigdy nie miał on problemów z rozliczaniem automatów do gier. P. B. nie miał
dostępu do oprogramowania gry i nie dokonywał żadnych zmian w parametrach gry.
- zeznania P. B., k. 853verte-854verte
P. B. czasami dokonywał w automatach drobnych napraw, a poważniejszymi awariami tych urządzeń zajmowali się
pracownicy serwisu firmy (...). Od chwili włączenia automatów do gier marki (...) i (...) nie były dokonywane
wpisy do księgi kontroli i eksploatacji tych automatów do gier, które to księgi znajdowały się wewnątrz urządzeń
do gier. W urządzeniu o nazwie (...) miała miejsce naprawa okablowania automatu w kwietniu 2009 r. przez P. K.
(1) – pracownika kontroli i nadzoru firmy (...), co zostało odnotowane wpisem do księgi kontroli i eksploatacji tego
automatu do gier.
- zeznania P. B., k. 853verte-854verte
- częściowo zeznania J. M., k. 854verte-855verte
- księgi kontroli eksploatacji automatów, k. 404a
Miesięczne przychody z gier na automacie (...) na stacji paliw P.H.U. (...) w P. Tryb. kształtowały się na poziomie
od około 600 zł do około 28.000 zł w okresie od lipca 2009 r. do czerwca 2013 r. Miesięczne przychody z gier na
automacie (...) na tej stacji paliw kształtowały się na poziomie od około 13.100 zł do około 45.900 zł w okresie od
lipca 2009 r. do czerwca 2013 r. Miesięczne przychody z gier na automacie (...) na tej stacji paliw kształtowały się na
poziomie od około 2.500 zł do około 12.900 zł w okresie od sierpnia 2012 r. do czerwca 2013 r.
- raporty miesięcznych przychodów, k. 645-690
Przeciwko B. W. (1) toczyło się w Prokuraturze Apelacyjnej w Białymstoku postępowanie przygotowawcze w sprawie
o sygn. akt Ap V Ds. 28/09, o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks, polegające na tym, że
w okresie od 16 stycznia 2008 r. do 03 kwietnia 2009 r. w B. i innych miejscowościach będąc zatrudnionym w (...)
sp. z o.o. na stanowisku inspektora nadzorującego punkty gry na automatach o niskich wygranych, wbrew przepisom
ustawy i warunkom zezwolenia, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu tego samego zamiaru, wspólnie z innymi
osobami, prowadził gry na urządzeniach zarejestrowanych na w/w spółkę jako automaty do gier o niskich wygranych,
które to w rzeczywistości pozwalały na uzyskanie jednorazowej wygranej wyższej od maksymalnej dopuszczalnej
wygranej oraz za grę za stawkę wyższą niż dopuszczalna i w związku z tym nie spełniały wymogów technicznych
zgodnych dla automatów podlegających przepisom art. 2 ust. 2b ustawy z dnia 29.07.1992 r. o grach i zakładach
wzajemnych, a następnie art. 129 ust. 3 ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych. Postępowanie w tej sprawie
zostało umorzone postanowieniem z dnia 16 listopada 2015 r. na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 kpk wobec stwierdzenia,
że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.
- dokumenty z akt śledztwa Ap V Ds. 28/09, k. 865-949
W dniu 14 lipca 2010 r. zgromadzenie wspólników (...) spółka z o.o. podjęło uchwałę o powołaniu prezesa zarządu
w osobie B. W. (1).
- kserokopia odpisu pełnego KRS, k. 41-44
Do obowiązków B. W. (1) jako prezesa zarządu należało między innymi: prowadzenie przedsiębiorstwa spółki,
zarządzanie majątkiem spółki, reprezentowanie spółki wobec osób trzecich, przestrzeganie przepisów regulujących
rynek gier hazardowych, dbanie o bezpieczeństwo finansowe spółki.
- kserokopia zakresu obowiązków, k. 642-643
W dniu 21 czerwca 2013 r. w godzinach dopołudniowych funkcjonariusze Urzędu Celnego w P. Tryb. w osobach: M.
T., G. B., P. K. (2) i P. R. dokonali kontroli przestrzegania urządzania i prowadzenia gier hazardowych w zakresie gier
na automatach o niskich wygranych zgodnie z ustawą o grach hazardowych w sklepie spożywczo-monopolowym w G.
przy ul. (...). Kontrola ta obejmowała między innymi sprawdzenie zgodności działalności z udzielonym zezwoleniem i
zatwierdzonym regulaminem oraz sprawdzenie wartości maksymalnej stawki za udział w jednej grze. W/w kontrolerzy
telefonicznie poinformowali spółkę (...) o rozpoczęciu kontroli i poprosili o przyjazd nadzorującego ten punkt gier. Po
przyjeździe D. W., który udostępnił klucze i niezbędną dokumentację, funkcjonariusze celni przystąpili do czynności
kontrolnych, ujawniając miedzy innymi 2 automaty do gry marki (...) i (...) Bank, a także plomby nałożone prawidłowo
przez jednostki badające i będące w stanie nienaruszonym. Następnie kontrolerzy przeprowadzili eksperymenty na w/
w urządzeniach poprzez zagranie na nich po wrzuceniu banknotu 10-złotowego. W wyniku kilku przeprowadzonych
gier funkcjonariusze celni stwierdzili możliwość prowadzenia gier na tych automatach za stawkę wyższą niż 0,50 zł –
na urządzeniu (...) Bank za maksymalną stawkę 60 punktów równoważną 6 zł, a na urządzeniu (...) za maksymalną
stawkę 30 punktów równoważną 3 zł. Po zakończeniu w/w eksperymentów kontrolerzy dokonali otwarcia obu
automatów i przeliczenia środków pieniężnych, które się w nich znajdowały – w urządzeniu (...) Bank było 2.302 zł,
natomiast w urządzeniu (...) było 1.797 zł. Po zamknięciu w/w automatów zatrzymano je wraz z kluczami w liczbie
14 sztuk i w/w środkami pieniężnymi jako dowody w sprawie. D. W. otrzymał jeden egzemplarz protokołu kontroli,
który następnie dostarczył do firmy (...), a funkcjonariusze celni zabrali ze sobą zatrzymane automaty do gry, klucze
i środki pieniężne do magazynu depozytowego Izby Celnej w Ł..
- protokół kontroli, k. 2-5
- zdjęcia, k. 6-7
- płyta z zapisem eksperymentu, k. 8
- protokół oględzin, k. 9-10
- protokół zatrzymania rzeczy, k. 11-13
- wykaz dowodów rzeczowych nr 01, k. 80
- zeznania G. B., k. 980verte-981verte
- zeznania D. W., k. 97-99 i 768-769
W tym samym dniu 21 czerwca 2013 r., ale w godzinach popołudniowych, ci sami funkcjonariusze Urzędu Celnego
w P. Tryb. w osobach: M. T., G. B., P. K. (2) i P. R. dokonali kontroli przestrzegania urządzania i prowadzenia gier
hazardowych w zakresie gier na automatach o niskich wygranych zgodnie z ustawą o grach hazardowych na stacji
paliw P.H.U. (...) G. K., położonej w P. przy Al. (...). Kontrola ta obejmowała między innymi sprawdzenie zgodności
działalności z udzielonym zezwoleniem i zatwierdzonym regulaminem oraz sprawdzenie wartości maksymalnej stawki
za udział w jednej grze. W/w kontrolerzy zastali kierownika stacji paliw W. K. oraz telefonicznie poinformowali spółkę
(...) o rozpoczęciu kontroli i poprosili o przyjazd nadzorującego ten punkt gier, ale zostali poinformowani, że osoba
taka nie przyjedzie na kontrolę. Następnie funkcjonariusze celni przystąpili do czynności kontrolnych, ujawniając
miedzy innymi 3 automaty do gry marki (...), (...) i (...). Później w/w kontrolerzy przeprowadzili eksperymenty na w/
w urządzeniach poprzez zagranie na nich po wrzuceniu banknotu 10-złotowego. W wyniku kilku przeprowadzonych
gier funkcjonariusze celni stwierdzili możliwość prowadzenia gier na tych automatach za stawkę wyższą niż 0,50 zł –
na urządzeniu (...) za maksymalną stawkę 20 punktów równoważną 2 zł, na urządzeniu (...) za maksymalną stawkę
100 punktów równoważną 5 zł, a na urządzeniu (...) za maksymalną stawkę 100 punktów równoważną 10 zł. Po
zakończeniu w/w eksperymentów kontrolerzy nie dokonali otwarcia w/w automatów z uwagi na brak kluczy, po czym
zatrzymali te urządzenia jako dowody w sprawie i zabrali ze sobą do magazynu depozytowego Izby Celnej w Ł..
- protokół kontroli, k. 379-381
- zdjęcia, k. 382
- płyta z zapisem eksperymentu, k. 383
- protokół oględzin, k. 387-388
- protokół zatrzymania rzeczy, k. 384-386
- wykaz dowodów rzeczowych nr 01, k. 504
- zeznania G. B., k. 980verte-981verte
- zeznania W. K., k. 806-806verte
W dniu 22 października 2013 r. funkcjonariusze Urzędu Celnego w P. Tryb. w osobach: M. T. i P. K. (2) dokonali
otwarcia obu automatów w magazynie depozytowym Izby Celnej w Ł. i przeliczenia środków pieniężnych, które się w
nich znajdowały – w urządzeniu (...) było 3.157,26 zł, w urządzeniu (...) było 3.156 zł, natomiast w urządzeniu (...)
było 3.159 zł.
- protokół oględzin, k. 539-540
- protokół przeliczenia środków pieniężnych, k. 544, 547, 550
Automaty do gry o nazwie (...) Bank o numerze fabrycznym (...), (...) o numerze fabrycznym (...), (...) o numerze
fabrycznym (...), (...) o numerze fabrycznym (...) i (...) o numerze fabrycznym (...) nie spełniają wymogów
technicznych zgodnych dla automatów o niskich wygranych określonych przepisami art. 129 ust. 3 ustawy o grach
hazardowych z dnia 19.11.2009 r. (Dz. U. Nr 201 poz. 1540), ponieważ stawka za udział w jednej grze może być wyższa
od 0,50 zł i łączna jednorazowa wartość wygranej w grze liczona jako suma wygranej bezpośredniej oraz pośredniej
może przekroczyć 60 zł.
- pisemna opinia biegłego R. R., k. 147-156 i 553-563
- płyta z badania automatów, k. 157 i 564
Stawki za udział w jednej grze były ustawione na w/w wysokości od początku, czyli w momencie badań automatów
przez jednostkę badającą. Wygrane na w/w automatach były bezpośrednie, czyli do 500 punktów oraz pośrednie,
bonusowe, dające możliwość kontynuacji wyniku gry w grach poprzednich, przy czym 1 punkt ma wartość 10 groszy.
Stawka za udział w jednej grze wynosiła od 1 punktu do 100 punktów. Po wrzuceniu pieniędzy do automatu punkty
pojawiały się na liczniku „kredyt” i aby grać trzeba było te punkty przenieść do licznika „bank”.
- ustna uzupełniająca opinia biegłego R. R., k. 955verte-951verte
W dniu 28 listopada 2013 r. funkcjonariusze celni oddali na przechowanie A. W. (1), czyli prokurentowi spółki
(...), zatrzymane automaty do gry marki (...) i (...) Bank wraz z kluczami i środkami pieniężnymi, które się w nich
znajdowały w chwili zatrzymania. Następnie w dniu 05 grudnia 2013 r. funkcjonariusze celni oddali na przechowanie
A. W. (1) księgi kontroli eksploatacji w/w automatów do gier.
- protokół oddania rzeczy na przechowanie, k. 135-137, 145-146
- protokół zdawczo-odbiorczy, k. 142
- wykaz dowodów rzeczowych nr 02, k. 158
Od przełomu lutego i marca 2015 r. prezesem zarządu spółki (...) jest J. M., który od 2007 roku w firmie tej był
zatrudniony na stanowisku kierownika działu produkcji oraz nadzorującego pracę działu serwisu. Nigdy nie grał on
automatach, ponieważ pracownicy spółki (...) mieli zakaz takiego grania, ale znał on zasady tych gier. Wszystkie
zezwolenia na prowadzenie gier wygasły w spółce (...) w maju 2015 r.
- zeznania J. M., k. 854verte-855verte
B. W. (1) ma 49 lat, jest kawalerem, nie posiada nikogo na utrzymaniu. Legitymuje się wykształceniem średnim, z
zawodu jest ślusarzem-spawaczem. Aktualnie zatrudniony jest w spółce (...) jako pracownik administracyjno-biurowy
z wynagrodzeniem w wysokości około 2.150 zł brutto miesięcznie. Jest właścicielem samochodu osobowego marki F.
(...), rok produkcji 2009 o wartości około 20.000 zł. B. W. (1) nie był dotychczas karany sądownie.
- oświadczenie B. W. (1), k. 764verte
- zapytanie o karalność, k. 752
Oskarżony B. W. (1) w toku dochodzenia nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania
wyjaśnień.
Na rozprawie głównej oskarżony nie przyznał się do winy i początkowo odmówił składania wyjaśnień, ale później złożył
wyjaśnienia odpowiadające poczynionym wyżej ustaleniom. Potwierdził między innymi, że był prezesem zarządu
spółki (...) w okresie od lipca 2010 roku do lutego 2015 roku, kiedy to sam zrezygnował z tej funkcji. Prezesem
został już po wybuchu tzw. afery hazardowej i skupił się wyłącznie na realizacji uzyskanych przez spółkę zezwoleń.
Każdy z automatów posiadał świadectwo rejestracji i był odebrany przez Urząd Celny. W 2010 roku spółka (...)
miała zaciągniętych wiele kredytów na zakup automatów, których było wówczas w lokalach od 700 do 1.000 sztuk.
Zdaniem B. W. (1) prezes zarządu spółki nie jest odpowiedzialny za prowadzenie gier w poszczególnych lokalizacjach,
bo za to odpowiada osoba nadzorująca punkty gier, posiadająca świadectwo zawodowe wydane przez Ministerstwo
Finansów. Oskarżony podkreślił, iż Izby Celne podejmowały próby cofnięcia koncesji, ale dla niego wiążąca była opinia
jednostki badającej automaty do gry. Nie rozważał on możliwości wystąpienia do Ministra Finansów o dokonanie
ponownej weryfikacji legalności prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych. Według B. W. (1) spółka
(...) skarżyła niekorzystne dla niej decyzje dyrektorów Izby Celnej do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, które
uchylały te decyzje i nakazywały ponowne uruchomienie automatów. Oskarżony zaprzeczył, aby potrafił grać w gry
na automatach, ale jednocześnie poinformował, iż przed objęciem funkcji prezesa zarządu spółki (...) był w niej
zatrudniony jako nadzorujący punkty gier, choć na terenie innego województwa. Sprawdzał wówczas prawidłowość
działania automatu do gry w danym punkcie i przekazywał informacje w tym temacie prowadzącemu lokal. Tam,
gdzie koncesje się kończą, spółka (...) zabiera automaty natychmiast i kończy tam działalność. Na każdym automacie
w lokalu jest informacja o numerze telefonu do osoby nadzorującej dany punkt gier. Zdaniem B. W. (1) przepis art.
129 ust. 3 ustawy o grach hazardowych gwarantuje podmiotom organizującym gry na automatach możliwość ich
urządzania do końca udzielonych zezwoleń wydanych na podstawie ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych.
Nie ma żadnego przepisu nakazującego tym podmiotom konieczność dostosowania automatów do gry do nowych
wymogów ustawowych. W sprawach o czyn z art. 107 kks znaczna część sądów zawiesza postępowania do czasu zajęcia
stanowiska przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
- wyjaśnienia B. W. (2), k. 732, 764verte-765, 766verte-767verte, 809, 855verte, 981verte
SĄD DOKONAŁ NASTĘPUJĄCEJ OCENY DOWODÓW:
Dokonując oceny materiału dowodowego Sąd – ze względu na karnoskarbowy charakter sprawy - uznał za wiarygodne
w całości i najbardziej obiektywne dowody nieosobowe w postaci następujących dokumentów: kserokopia odpisu
pełnego KRS, umowy dzierżawy powierzchni, kserokopie opinii technicznych, akta weryfikacyjne aonw, księgi kontroli
eksploatacji automatów, raporty miesięcznych przychodów, dokumenty z akt śledztwa Ap V Ds. 28/09, kserokopia
zakresu obowiązków, protokoły kontroli, zdjęcia, płyty z zapisem eksperymentu, protokoły oględzin, protokoły
zatrzymania rzeczy, wykazy dowodów rzeczowych, protokoły przeliczenia środków pieniężnych, płyty z badania
automatów, protokoły oddania rzeczy na przechowanie, protokół zdawczo-odbiorczy oraz zapytanie o karalność.
Materiał ten nie był w toku postępowania kwestionowany przez oskarżonego i oskarżyciela, jak również Sąd nie znalazł
żadnych podstaw, by podważać jego wiarygodność.
Cechę rzetelności i zupełności posiadają również pisemne opinie biegłego z dziedziny informatyki, telekomunikacji i
automatów do gier R. R. (2), który swe wnioski sformułował po osobistym zbadaniu przedmiotowych automatów do
gier. Wnioski te są jasne i logiczne, odpowiadają wyczerpująco na pytania organu dochodzenia.
Identycznie Sąd ocenił ustną uzupełniająca opinię biegłego R. R. (2), który szczegółowo i obszernie objaśnił Sądowi
i stronom sposób analizowania przez niego zgromadzonych w sprawie dowodów, rzeczowo odpowiadał na zadane
pytania i kategorycznie stwierdził, że stawki za udział w jednej grze w badanych przez niego automatach nie były nigdy
zmieniane, a więc były takie same jak w czasie ich sprawdzania przez jednostkę badającą.
Dokonując oceny osobowego materiału dowodowego swe ustalenia Sąd oparł przede wszystkim na niebudzących
wątpliwości, szczerych i konkretnych wyjaśnieniach oskarżonego B. W. (1), którym w całości dał wiarę. W sposób
spójny, logiczny i kategoryczny opisał on zarówno historię działalności spółki (...) w zakresie urządzanie gier na
automatach, swoją rolę w realizacji uzyskanych przez spółkę zezwoleń, a także wiarygodnie przedstawił fakty związane
z aktualnymi losami kierowanej przez niego firmy. Jego wypowiedź jest spontaniczna, szczegółowa, zgodna z w/
w dowodami w postaci dokumentów, opinii biegłego, a nawet uzupełnia ich treść. Treść depozycji oskarżonego
świadczy o dogłębnej znajomości branży hazardowej w Polsce, również przepisów prawnych w tym zakresie. B.
W. (1) bez wahania potwierdził, iż w przeszłości zajmował się nadzorowaniem punktów gier na automatach, choć
zaprzeczył, aby potrafił grać w gry na automatach, co zdaniem Sądu jest trudne do zweryfikowania. Oskarżony fachowo
wypowiadał się także na temat nieudanych prób odebrania zezwoleń spółce (...) przez Izby Celne oraz o działaniu w
zaufaniu do przepisów prawa i instytucji państwowych. B. W. (1) logicznie zauważył także, iż przepis art. 129 ust. 3
ustawy o grach hazardowych gwarantuje podmiotom organizującym gry na automatach możliwość ich urządzania do
końca udzielonych zezwoleń, dlatego też nie rozważał on możliwości wystąpienia do Ministra Finansów o dokonanie
ponownej weryfikacji legalności prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych. Z powyższych względów nie
sposób odmówić wiary wyjaśnieniom oskarżonego, choć stwierdzenie, iż prezes zarządu spółki nie jest odpowiedzialny
za prowadzenie gier w poszczególnych lokalizacjach, należy traktować jako jego linię obrony zmierzającą do uniknięcia
odpowiedzialności karnej za zarzucany mu czyn.
Sąd dał wiarę w całości zeznaniom D. W. i P. B., którzy obszernie, szczegółowo i rzetelnie przedstawili charakter
swojej pracy, poszczególne czynności, jakie podejmowali przy nadzorze punktów gier na automatach, częstotliwość
tego nadzoru, a także udział w czynnościach weryfikacyjnych lub kontrolnych funkcjonariuszy celnych. Depozycje tych
świadków zawierają wiele fachowych spostrzeżeń, tworzą logiczną całość, nie zawierają wewnętrznych sprzeczności.
Oprócz tego zeznania D. W. są konsekwentne i zbieżne z treścią protokołu kontroli i depozycji świadka G. B.. Pomimo
faktu, iż D. W. i P. B. byli w przeszłości podwładnymi B. W. (1), Sąd nie dopatrzył się u nich prób zeznawania na jego
korzyść w celu uniknięcia przez niego odpowiedzialności karnej, lecz stwierdził, iż opisywane przez nich okoliczności
rzeczywiście miały miejsce. Obaj w/w świadkowie zgodnie zaprzeczyli, aby dokonywali poważnych napraw automatów
do gier, zdejmowali plomby naklejone przez jednostkę badającą i żeby grali w gry na tych automatach. D. W. bez
oporów i szczerze potwierdził także, iż znał wcześniej A. i A. G. (2) oraz że przywiózł im umowę podpisaną przez M.
G.. Powyższe nakazuje traktować depozycje w/w świadków jako niezwykle istotną część materiału dowodowego.
Jako całkowicie wiarygodne Sąd ocenił również zeznania M. G., które są konkretne, niezmienne w toku
całego postępowania, szczegółowe i zawierają wiele fachowych spostrzeżeń. Pozostają one w zgodzie nie tylko z
wyjaśnieniami B. W. (1), ale także z dokumentami w postaci umów dzierżawy powierzchni i akt weryfikacyjnych
aonw. Świadek ten potwierdził prowadzenie przez siebie działalności gospodarczej mającej na celu wyszukiwanie
powierzchni w lokalach celem wstawienia do nich automatów do gry oraz fakt urządzania gier na takich automatach
przez spółkę (...) w sklepie prowadzonym przez A. G. (1) w G.. W tym zakresie depozycje M. G. są zbieżne z wypowiedzią
D. W. uznaną wyżej za prawdziwą. Kategoryczny sposób składania zeznań oraz ich obszerność wskazują na to, iż
opisywane w nich zdarzenia rzeczywiście miały miejsce.
Jeśli chodzi o depozycje A. G. (1) i A. G. (2), to Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować ich wiarygodność.
Wprawdzie na rozprawie głównej zasłonili się oni niepamięcią lub niewiedzą co do wielu okoliczności, ale potwierdzili
swoje relacje z dochodzenia, które są spontaniczne, szczere, wzajemnie się uzupełniają i korelują ze sobą. Z zeznań
tych świadków niezbicie wynika, iż nie grali oni w gry na automatach wstawionych do ich sklepu, nie znali wysokości
stawek, za jakie można było na nich grać, nie czerpali zysków z wysokości wygranych, lecz z samej dzierżawy
powierzchni pod automaty, a serwisowaniem tych urządzeń zajmował się D. W.. Sąd uwierzył w te zapewnienia, tym
bardziej, iż są one zbieżne z wersją zdarzeń D. W., a ponadto Sąd nie doszukał się u A. G. (1) i A. G. (2) jakiegokolwiek
powodu, aby zeznawać nieprawdę.
Sąd dał wiarę w całości także wypowiedziom właściciela stacji paliw P.H.U. (...) G. K., kierownika tej stacji W. K.
oraz byłych i obecnych pracowników, czyli G. M., P. W. (1), P. P., A. W. (3), M. W. i P. W. (2). Zgodnie zaprzeczyli
oni, aby kiedykolwiek grali w gry na automatach na tej stacji paliw, podkreślając, iż mieli zakaz takiego grania, w
związku z czym nie znali wysokości stawek ani wygranych, nie wykonywali przy tych urządzeniach żadnych czynności.
W tym zakresie zeznania w/w świadków są ze sobą zbieżne, wzajemnie się uzupełniają, tworzą logiczną całość i są
niezmienne w toku całego postępowania. Oprócz tego depozycje G. K. korelują z dokumentami w postaci umów
dzierżawy powierzchni i akt weryfikacyjnych aonw, a W. K. z dowodami w postaci zdjęć, protokołu kontroli, płyty z
zapisem eksperymentu, protokołu oględzin, protokołu zatrzymania rzeczy. Wszyscy w/w świadkowie zgodnie wskazali
P. B. jako osobę nadzorującą automaty do gry na przedmiotowej stacji paliw, co znalazło potwierdzenie w wersji
zdarzeń prezentowanej przez niego. O neutralnym nastawieniu G. K., W. K., G. M., P. W. (1), P. P., A. W. (3), M. W.
i P. W. (2) do sprawy i osoby oskarżonego świadczy także ich zapewnienie, iż go nie znają i nigdy go nie widzieli, a
zatem zdaniem Sądu nie mieli interesu, aby zeznawać nieprawdę. Ponadto większość spośród w/w świadków zgodnie
przedstawiło procedurę w przypadku, gdy w automacie zabrakło środków pieniężnych na wypłatę wygranej klientowi,
co potwierdził także sam P. B., którego wypowiedź wyżej uznano za wiarygodną w całości. Niemniej jednak w obliczu
braku znajomości zasad gier na automatach u G. K., W. K., G. M., P. W. (1), P. P., A. W. (3), M. W. i P. W. (2), Sąd
wykorzystał ich depozycje w niewielkim zakresie, podobnie jak małżonków G..
Jako całkowicie wiarygodne Sąd ocenił również zeznania G. B., które są rzetelne, kategoryczne, spójne, a także
pozostają w zgodzie z protokołami kontroli, protokołami oględzin automatów, zdjęciami, płytami z zapisem
eksperymentów i protokołami zatrzymania rzeczy. Obszerność, szczegółowość i fachowość treści jego wypowiedzi
przemawia za tym, iż rzeczywiście był on uczestnikiem obu kontroli w dniu 21 czerwca 2013 r. Świadek ten pamiętał,
kto był obecny podczas tych kontroli, co wynika również z relacji D. W. i W. K., znał podstawy prawne przeprowadzania
czynności kontrolnych przez funkcjonariuszy celnych, a także wskazał sam cel tych kontroli. G. B. szczerze potwierdził
także, iż opinia techniczna wydawana przez jednostkę badającą jest ważna przez 6 lat, a on sam nie zna żadnego
przepisu nakazującego podmiotowi urządzającemu gry na automatach dostosowanie tych urządzeń do wymogów
ustawowych. Powyższe nakazuje wysoko ocenić walor dowodowy tych depozycji.
Tak samo należy ocenić depozycje J. M., który zbieżnie z oskarżonym, szczegółowo, spontanicznie i fachowo
przedstawił profil i historię działalności spółki (...), swoją rolę w tej firmie od kierownika działu produkcji do prezesa
zarządu, budowę automatów do gier, przyczyny pękania plomb nałożonych na te urządzenia, niemożliwość ingerencji
w oprogramowanie za wyjątkiem producenta. Znaczna ilość szczegółów i technicznych spostrzeżeń, jak również pewny
ton jego wypowiedzi sprawiają, iż nie da się tej części jego zeznań zakwestionować czy podważyć. Świadek ten znał
także prawne regulacje działalności z branży hazardowej, co wskazuje na to, iż rzeczywiście bywał przy czynnościach
funkcjonariuszy celnych dotyczących uruchamiania automatów do gry w danym punkcie oraz kontroli prawidłowości
urządzania gier. J. M. posiadał też wiedzę z zakresu wysokości stawki za jedną grę i wartości jednorazowej wygranej,
choć jednocześnie zaprzeczył, aby kiedykolwiek grał na tych automatach.
Jeśli chodzi o zeznania A. S. (2), czyli kierującego jednostką badającą urządzenia do gier, to Sąd dał im wiarę w części,
w której potwierdził swoją autoryzację opinii technicznych wydanych przez Politechnikę (...), a dotyczących badania
automatów do gier o nazwie (...) Bank i (...). W tym fragmencie swojej wypowiedzi świadek ten fachowo, kategorycznie
i obszernie objaśnił techniczne i prawne aspekty wprowadzania do eksploatacji i użytkowania automatów do gier,
stwierdzając jednak, iż typy urządzeń do gier znajdujące się w sklepie w G. i na stacji paliw w P. Tryb. w dniu 21 czerwca
2013 r. nie były automatami o niskich wygranych. A. S. (2) próbował także przekonać Sąd co do tego, iż powoływanie
w takich sprawach biegłego sądowego jest obejściem prawa, gdyż tylko jednostka badająca władna była wydawać
wiążące opinie techniczne. Takie stanowisko świadka należy odczytać jako próbę wejścia w rolę biegłego, co jest
proceduralnym nieporozumieniem, a także świadczy o nieznajomości przepisów polskiej procedury karnej, zgodnie z
którą biegłym sądowym może być każda osoba posiadająca wiadomości specjalne. Sąd nie dał wiary A. S. (2) w jego
zapewnienia, iż w wyniku badań w/w automatów doszedł do przekonania, iż maksymalna stawka za udział w jednej
grze wynosiła 20 groszy, a maksymalna jednorazowa wygrana wynosiła 50 zł. Stoi to w sprzeczności z konkluzjami
biegłego R. R., który stanowczo stwierdził, że stawki za udział w jednej grze w badanych przez niego automatach nie
były nigdy zmieniane, a więc były takie same jak w czasie ich sprawdzania przez jednostkę badającą, czyli przekraczały
kwotę 50 groszy. Skoro A. S. (2) usilnie forsował przed Sądem swoje wcześniejsze obliczenia i poglądy, a oprócz tego
kwestionował kwalifikacje moralne biegłych sądowych, to ocena jego zeznań nie może być jednoznaczna.
SĄD ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:
Mając na uwadze poczynione ustalenia faktyczne i dokonując oceny dowodów jak w powyższy sposób Sąd nie uznał za
udowodnione, aby oskarżony B. W. (1) pełniąc funkcję prezesa (...) sp. z o.o. z/s w R. ul. (...) odpowiadał za popełnione
w dniu 21.06.2013 r. urządzanie gier na automatach o nazwie (...) o nr (...) i (...) Bank o nr (...) w Sklepie (...) w
G. ul. (...) oraz na automatach o nazwie (...) o nr (...), (...) i (...) nr (...) na stacji paliw P.H.U. (...) w P. A. S. 52,
wbrew art. 3 ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201 poz. 1540 z późn. zm.), tj. urządzanie gier
na automatach, w których stawka za udział w jednej grze może być wyższa od 0,50 zł i łączna jednorazowa wartość
wygranej w grze liczona jako suma wygranej bezpośredniej oraz pośredniej może przekroczyć 60 zł.
Zarzucane oskarżonemu przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks polega na urządzaniu lub prowadzeniu gry
losowej, gry na automacie lub zakładu wzajemnego wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji. W myśl art. 3
obowiązującej od 01 stycznia 2010 r. ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201 poz. 1540 z późn.
zm.) „urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach jest
dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w ustawie”.
Stosownie do art. 9 § 3 kks „za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także
ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się
sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną”.
Nie ulega wątpliwości, że B. W. (1) jako prezes zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z całą pewnością
był osobą prowadzącą bieżące sprawy gospodarcze spółki w rozumieniu art. 201 § 1 ksh, a jego tłumaczenie na
rozprawie, że „prezes zarządu spółki nie jest odpowiedzialny za prowadzenie gier w poszczególnych lokalizacjach, bo
za to odpowiada osoba nadzorująca punkty gier”, jest próbą wprowadzenia Sądu w błąd, gdyż – jak już wskazano
wyżej w stanie faktycznym - do obowiązków B. W. (1) jako prezesa zarządu należało między innymi przestrzeganie
przepisów regulujących rynek gier hazardowych oraz dbanie o bezpieczeństwo finansowe spółki.
Skoro ustalono wyżej, że oskarżony był prezesem spółki (...) od lipca 2010 r. do lutego 2015 r., to zdaniem Sądu
nie może tłumaczyć się brakiem odpowiedzialności za funkcjonowanie automatów do gry kontrolowanych w dniu 21
czerwca 2013 r. w sklepie w G. oraz na stacji paliw w P. Tryb.
W zasadzie ustalony wyżej stan faktyczny jest bezsporny, a kwestią podlegającą rozważaniom tak naprawdę jest ocena
zachowania B. W. (1) w świetle obowiązujących w w/w dniu kontroli przepisów regulujących rynek gier hazardowych.
Przypomnieć należy, że oskarżony i jego obrońca nie zakwestionowali wniosków postawionych przez biegłego R. R.,
iż we wszystkich 5 automatach do gry skontrolowanych przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego w P. Tryb. stawka
za udział w jednej grze mogła być wyższa od 0,50 zł, a łączna jednorazowa wartość wygranej w grze liczona jako
suma wygranej bezpośredniej oraz pośredniej mogła przekroczyć 60 zł. Zdaniem tego biegłego parametry te nie uległy
zmianie od początku eksploatacji tych automatów, czyli:
• od marca 2008 roku w przypadku urządzeń o nazwie (...) o numerach fabrycznych (...) i (...),
• od lipca 2008 roku w przypadku urządzenia o nazwie (...) o numerze fabrycznym (...),
• od stycznia 2009 roku w przypadku urządzenia o nazwie (...) o numerze fabrycznym (...),
• od lutego 2009 roku w przypadku urządzenia o nazwie (...) Bank o numerze fabrycznym (...).
Skoro zatem jednostki badające, czyli Politechnika (...) i Politechnika W., działające z upoważnienia Ministra
Finansów dnia 05 lipca 2005 r. nr GL-7240-III/UP/1/1/05 oraz GL-7240-III/UP/1/6/05, wydały w kwestii w/
w automatów do gry opinie techniczne w latach 2008-2009 będące podstawą do rejestracji tychże urządzeń jako
automatów o niskich wygranych, to podstaw prawnych tych badań i rejestracji należy szukać we wcześniejszych aktach
prawnych niż ustawa z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201 poz. 1540 z późn. zm.), która – jak już
wyżej wspomniano – weszła w życie z dniem 01 stycznia 2010 r.
W/w ustawa w art. 144 uchyliła ustawę z dnia 29.07.1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. poz.
27, z późn. zm.), która to w art. 2 ust. 2b zawierała definicję gier na automatach o niskich wygranych, którymi były
„gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w
których wartość jednorazowej wygranej nie może być wyższa niż równowartość 15 euro, a wartość maksymalnej stawki
za udział w jednej grze nie może być wyższa niż 0,07 euro. Równowartość 15 euro i 0,07 euro ustalano według kursu
kupna, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia poprzedniego roku kalendarzowego”. W myśl art. 7
ust. 1a tejże ustawy „urządzanie gier na automatach o niskich wygranych dozwolone było wyłącznie w punktach gier na
automatach o niskich wygranych”. Zgodnie z art. 15b ust. 4 i 4a cytowanej ustawy „Automaty i urządzenia do gier mogą
być eksploatowane i użytkowane przez podmioty posiadające zezwolenie na urządzanie i prowadzenie działalności w
zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach, gier na automatach o niskich wygranych lub przez
podmioty wykonujące monopol Państwa, po dopuszczeniu ich do eksploatacji i użytkowania przez wyznaczonego
naczelnika urzędu celnego. Wyznaczony naczelnik urzędu celnego dopuszcza do eksploatacji i użytkowania automaty
i urządzenia do gier na podstawie opinii jednostki badającej, upoważnionej przez ministra właściwego do spraw
finansów publicznych.”.
Podstaw prawnych badań automatów do gier należało szukać we wskazanym w w/w opiniach technicznych § 8
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 03.06.2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych
(Dz. U. z 2003 r., Nr 102, poz. 946). Stosownie do § 8 ust. 2 pkt 5 tego rozporządzenia „badanie poprzedzające
rejestrację polega na sprawdzeniu, czy konstrukcja automatu lub urządzenia do gier zapewnia prawidłowe ustalenie
wartości maksymalnej stawki i wartości maksymalnej jednorazowej wygranej”. Z kolei zgodnie z § 10 ust. 1, 2, 3 i 4
w/w rozporządzenia „W celu potwierdzenia rejestracji minister właściwy do spraw finansów publicznych dokonuje
na wniosku, o którym mowa w § 9, poświadczenia rejestracji, w którym wskazuje numer rejestracji automatu lub
urządzenia do gier. Poświadczenie rejestracji stwierdza uprawnienie określonego podmiotu do wprowadzenia do
eksploatacji i użytkowania automatu lub urządzenia do gier. Poświadczenia rejestracji dokonuje się na sześć lat, z
zastrzeżeniem ust. 4.”, w myśl którego „Poświadczenie rejestracji traci ważność:
1) wraz z wygaśnięciem zezwolenia, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 1a ustawy (zezwolenia Ministra Finansów);
2) w przypadku:
a) wycofania automatu lub urządzenia do gier z eksploatacji, z zastrzeżeniem ust. 6 (czasowe zawieszenie eksploatacji
automatu),
b) określonym w § 14 ust. 6 (wycofanie rejestracji przez Ministra Finansów).”.
Omawiane wyżej rozporządzenie Ministra Finansów zostało zmienione dwukrotnie – rozporządzeniami Ministra
Finansów z dnia 24.02.2009 r. i z dnia 29.10.2009 r., czyli już po wydaniu opinii technicznych dla automatów
wskazanych w opisie zarzucanego B. W. (1) czynu. Po pierwszej z w/w zmian, która weszła w życie w dniu 21
marca 2009 r., art. 8 ust. 2 pkt 5 tego rozporządzenia otrzymał następujące brzmienie: „badanie poprzedzające
rejestrację polega na sprawdzeniu, czy konstrukcja automatu lub urządzenia do gier zapewnia dla automatów o
niskich wygranych prawidłowe ustalenie wartości maksymalnej stawki i uniemożliwienie przekraczania wartości
maksymalnej stawki w wyniku kontynuacji gry za uzyskane wygrane oraz prawidłowe ustalenie wartości jednorazowej
wygranej i uniemożliwienie uzyskania jednorazowej wygranej w kwocie wyższej niż 15 euro, o której mowa w art. 2 ust.
2b ustawy”. Jednocześnie rozporządzenie zmieniające z dnia 24.02.2009 r. nie zawierało jakiegokolwiek przepisu,
który nakazywałby podmiotom prowadzącym działalność w zakresie gier na automatach o niskich wygranych,
przeprowadzenie dodatkowych badań automatów już zarejestrowanych przez uprawnione do tego jednostki, tak aby
dostosować je do zmienionej treści przepisu § 8 ust. 2 pkt 5.
Sąd doszedł do przekonania, iż opinie techniczne wydane w latach 2008-2009 dla automatów do gier o nazwach: (...),
(...), (...) i (...) Bank czyniły zadość w/w przepisom ustawy o grach i zakładach wzajemnych oraz rozporządzenia w
sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych, albowiem wszystkie wskazywały wysokość maksymalnej
stawki za udział w jednej grze oraz maksymalnej wygranej, a także termin ważności tych opinii przez 6 lat. W
tym czasie, czyli w latach 2008-2009 Urząd Celny w P. Tryb. nie kwestionował ważności poświadczeń rejestracji
tychże urządzeń do gier, a Minister Finansów sam nie cofał tych rejestracji, w związku z (...) spółka (...) mogła
prowadzić działalność w tym zakresie właściwie bez prawnych przeszkód. Niezgodność treści w/w opinii technicznych
z ustaleniami biegłego R. R. w zakresie wysokości stawki za udział w jednej grze oraz wysokości jednorazowej wygranej
nie miała wpływu na prawidłowość funkcjonowania w/w automatów, ponieważ ze strony urzędów celnych nie było w
tych latach żadnych zastrzeżeń co do wydanych poświadczeń rejestracji urządzeń do gier.
Kolejna ustawa o grach hazardowych zmieniła poprzednią definicję gier na automatach o niskich wygranych,
określając je w art. 129 ust. 3 jako „gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych o
wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których wartość jednorazowej wygranej nie może być wyższa niż 60 zł, a wartość
maksymalnej stawki za udział w jednej grze nie może być wyższa niż 0,50 zł”. Na skutek tej zmiany automaty do gier
o nazwach: (...), (...), (...) i (...) Bank, będące przedmiotem rozpoznawanej sprawy, przestały spełniać w/w wymogi
ustawowe, co wykazał w swojej opinii biegły R. R., a oskarżony nie kwestionował tych wniosków biegłego. Ustawa
o grach hazardowych w art. 129 ust. 1 przewidziała jednak możliwość kontynuacji działalności w
zakresie gier na automatach o niskich wygranych na podstawie zezwoleń udzielonych przed dniem
wejścia w życie ustawy do czasu wygaśnięcia tych zezwoleń, przez podmioty, którym ich udzielono,
według przepisów dotychczasowych, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Takie jednoznaczne brzmienie w/
w przepisu nie pozwalało zdaniem Sądu na jego interpretację rozszerzającą, która jest niedozwolona co do przepisów
przewidujących wyjątki od reguły. Inaczej mówiąc – od dnia 01 stycznia 2010 r. do dnia wygaśnięcia zezwolenia oraz
do dnia utraty ważności poświadczenia rejestracji spółka (...) mogła bez przeszkód prawnych kontynuować swoją
działalność na omawianych 5 automatach do gier, mimo że stwierdzone w tych grach wysokości stawek za jedną grę
i jednorazowych wygranych przekraczały ustawowe wymogi.
Taki właśnie stan prawny istniejący od dnia 01 stycznia 2010 r. zastał w lipcu 2010 roku B. W. (1) jako nowy prezes
zarządu spółki (...) i – jak sam stwierdził – skupił się na realizacji w/w zezwoleń. Przepisy art. 129 ust. 1 i 3 w/w ustawy
nie były zmieniane do września 2015 r., czyli przez cały okres sprawowania funkcji prezesa zarządu w spółce (...)
przez oskarżonego. Jednocześnie w latach 2010-2015 ustawodawca nie zdecydował się w ustawie o grach
hazardowych nałożyć jakiegokolwiek obowiązku na prowadzących punkty gier z automatami o
niskich wygranych, aby poddali je ponownym badaniom przez jednostki badające, o czym zeznał
nawet świadek G. B. dokonujący kontroli takich punktów w G. i P. Tryb.
W ocenie Sądu B. W. (1) jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. miał świadomość czasowego charakteru działalności w
zakresie gier na automatach o niskich wygranych i niemożliwości uzyskania nowego zezwolenia na taka działalność,
albowiem świetnie się orientował w branży hazardowej, znał przepisy prawa regulujące rynek gier hazardowych oraz
zasady działania urządzeń do gier o niskich wygranych. Oskarżony wiedział zatem, że w obszarze tego typu automatów
spółka będzie musiała zakończyć działalność wraz z wygaśnięciem ważności poświadczeń rejestracji poszczególnych
automatów do gier. Jednocześnie Sąd uwierzył B. W. (1) w jego szczere zapewnienia, iż działał w zaufaniu do instytucji
państwowych, wydanych przez nich dokumentów i przepisów prawa. Nie miał on obowiązku kolejny raz weryfikować
prawidłowości dopuszczenia do eksploatacji posiadanych przez spółkę automatów do gry, a gdyby zaczął te urządzenia
wycofywać z eksploatacji, to zdaniem Sądu mógłby narazić się na zarzut działania na szkodę spółki, której przecież
był prezesem zarządu. Kontynuował on zatem linię działalności swoich poprzedników w zakresie automatów do gier
o niskich wygranych, co miało zapewnić spółce (...) zysk i przetrwanie. Jeśli chodzi o automaty do gier eksploatowane
w punktach gier w sklepie w G. oraz na stacji paliw w P., to nie zostały cofnięte rejestracje tych urządzeń przez Urząd
Celny w P. Tryb. do dnia 21 czerwca 2013 r., czyli do dnia kontroli, a zatem oskarżony nie musiał spodziewać się tych
kontroli ufając, że może na tych automatach prowadzić działalność do czasu naturalnego wygaśnięcia tych rejestracji.
Reasumując – nie da się B. W. (1) przypisać działania z zamiarem użytkowania automatów do gier wbrew przepisom
ustawy o grach hazardowych, podczas gdy właśnie przepisów tej ustawy przestrzegał, w szczególności art. 129
ust. 1. Czyn ten wprawdzie zaistniał, ale zachowanie oskarżonego nie wyczerpało znamion czynu zabronionego
zakwalifikowanego z art. 107 § 1 kks, a więc postępując w oparciu o art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 kpk w zw.
z art. 113 § 1 kks, Sąd uniewinnił B. W. (1) od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa skarbowego.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 kpk ustalając, że poniesie je Skarb Państwa.