Przedmiotowy System Oceniania z historii

Przedmiotowy System Oceniania
z historii
na rok szkolny 2007 / 2008
Nauczyciele uczący wiedzę o społeczeństwie w roku szkolnym 2007/2008
1.
2.
3.
4.
5.
mgr Jarosław Bonecki
dr Grzegorz Gębka
dr Ryszard Kotowski
mgr Andrzej Kuśmierczuk
mgr Jadwiga Sprawka
-2-
Elementy Przedmiotowego Systemu Oceniania
1. Wymagania edukacyjne sformułowane dla danego etapu kształcenia.
2. Obszary aktywności ucznia poddawane ocenianiu.
3. Sposoby oceniania różnych form aktywności ucznia.
4. Kryteria oceniania.
5. Zasady oceniania przedmiotowych osiągnięć ucznia.
6. Kryteria oceniania umiejętności przedmiotowych w odniesieniu do skali ocen wyrażonych w stopniach
szkolnych
7. Narzędzia pomiaru osiągnięć ucznia.
8. Sposoby dokumentowania i analizy osiągnięć uczniów.
9. Sposoby gromadzenia informacji o osiągnięciach ucznia i klasy.
10. Zasady przeprowadzenia egzaminów sprawdzających
***
1. Wymagania edukacyjne sformułowane dla danego etapu kształcenia
Wynikają one ze standardów wymagań egzaminacyjnych:
I. WIADOMOŚCI I ROZUMIENIE
Zdający zna faktografię i terminologię historyczną w stopniu umożliwiającym rozumienie przeszłości
w odniesieniu do:
1) państw - ich organizacji, struktury władzy, terytorium,
2) systemów politycznych,
3) struktury i organizacji społeczeństw,
4) życia gospodarczego,
5) wydarzeń politycznych i militarnych oraz konfliktów i kryzysów społecznych, gospodarczych, religijnych
i ideologicznych,
6) działalności najważniejszych postaci, dynastii, grup społecznych,
7) życia religijnego,
8) osiągnięć cywilizacyjnych,
9) osiągnięć kultury i sztuki, myśli politycznej, społecznej i filozoficznej, które stosuje do opisu, wyjaśnienia
i oceny poniższych zagadnień oraz problemów:
POZIOM PODSTAWOWY
w wymiarze dziejów świata:
1) różnorodność cywilizacji świata w przeszłości
i obecnie,
2) konflikty społeczne, wojny, ludobójstwo, w tym
POZIOM ROZSZERZONY
jak na poziomie podstawowym oraz:
1) trwałe osiągnięcia cywilizacji starożytnych i religie starożytnego Wschodu,
2) przemiany ustrojowe w Grecji i w Rzymie,
-3-
Holocaust,
3) przemiany form gospodarowania od czasów najdawniejszych po współczesną rewolucję techniczną
oraz historyczny rozwój kultury materialnej,
4) rola państwa jako podstawowej formy zorganizowania społeczeństw i przemiany państw,
w wymiarze dziejów Europy:
5) fundamenty Europy; jedność i różnorodność oraz
przemiany ideowe, rola chrześcijaństwa w tworzeniu
tożsamości europejskiej,
6) kształtowanie się narodów Europy i ich wkład
w historię, współistnienie i konflikty pomiędzy państwami,
7) przemiany w obrębie struktur, świadomości
i obyczajowości społeczeństw europejskich,
w wymiarze historii Polski:
8) przemiany form państwa polskiego,
9) uwarunkowania i przeobrażenia polskiej świadomości narodowej i politycznej,
10) rola Polski w dziejach gospodarki i struktur społecznych Europy,
11) postawy jednostek oraz grup społecznych wobec
potrzeb epok,
12) wielokulturowość w dziejach Polski, współistnienie religii i wyznań oraz znaczenie chrześcijaństwa, w tym Kościoła katolickiego.
3) powstanie i rozwój religii monoteistycznych,
4) kręgi cywilizacji średniowiecznych; Europa
a inne cywilizacje,
5) znaczenie chrześcijaństwa w cywilizacjach średniowiecznej Europy,
6) funkcjonowanie władzy i struktura społeczeństw
średniowiecznych,
7) powstanie i rozwój Polski w wiekach średnich
oraz znaczenie chrześcijaństwa dla powstania i rozwoju państwowości i kultury polskiej,
8) cywilizacyjne przemiany w Europie od odrodzenia do oświecenia,
9) nowe horyzonty; Europa wobec odmiennych kultur i systemów wartości,
10) przeobrażenia chrześcijaństwa w XVI i XVII
wieku,
11) powstanie nowożytnej państwowości,
12) uwarunkowania potęgi i upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów,
13) rewolucja przemysłowa i jej następstwa,
14) mapa polityczna XIX- wiecznej Europy i świata,
15) przemiany świadomości Europejczyków,
16) procesy demokratyzacyjne i parlamentaryzm
w XIX wieku,
17) społeczeństwo polskie bez własnego państwa,
18) I i II wojna światowa - geneza, charakter i następstwa konfliktów,
19) systemy totalitarne i ich zbrodniczy charakter,
20) funkcjonowanie demokracji w XX wieku,
21) ewolucja stosunków międzynarodowych i ich
charakter oraz struktury ponadnarodowe w polityce
i gospodarce,
22) rewolucja techniczna w XX wieku,
23) przemiany w sferze kultury; sobór watykański II
i encykliki papieskie,
24) Rzeczpospolita między okresem zniewolenia
a niepodległością.
II. KORZYSTANIE Z INFORMACJI
Zdający stosuje faktografię i terminologię historyczną do wyjaśnienia procesu historycznego:
POZIOM PODSTAWOWY
POZIOM ROZSZERZONY
1) umieszcza opisywane wydarzenia w czasie jak na poziomie podstawowym oraz:
i w przestrzeni,
1) korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy histo2) wskazuje przyczyny i skutki wydarzeń,
rycznej - wyszukuje i interpretuje informacje zgod3) przeprowadza hierarchizację faktów,
nie z warsztatem historycznym,
-4-
4) uwzględnia zmiany zachodzące w czasie,
2) wskazuje związki pomiędzy różnymi dziedzinami
5) uogólnia fakty,
życia społecznego (polityką, gospodarką, kulturą)
6) wskazuje cechy charakterystyczne poszczegól- w przeszłości.
nych epok i okresów historycznych,
7) korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy historycznej - wyszukuje informacje.
III. TWORZENIE INFORMACJI
Zdający przedstawia oraz ocenia wydarzenia i zjawiska historyczne, formułując przejrzystą i logiczną
wypowiedź pisemną:
POZIOM PODSTAWOWY
1) porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa między wydarzeniami historycznymi,
2) formułuje oceny,
3) uzasadnia sformułowane oceny.
POZIOM ROZSZERZONY
jak na poziomie podstawowym oraz:
1) porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa między zjawiskami i procesami,
2) krytycznie analizuje i ocenia różne interpretacje
historii.
2. Obszary aktywności ucznia poddawane ocenianiu
1)
Zajęcia lekcyjne
odpowiedzi ustne,
prace pisemne,
prace domowe,
inicjatywy twórcze,
referaty,
praca z mapą,
analiza tekstów źródłowych i rocznika statystycznego
2)
Prowadzenie zeszytu przedmiotowego
3)
Działalność pozalekcyjna typu
koła zainteresowań,
konkursy,
olimpiady
3. Sposoby oceniania różnych form aktywności ucznia.
poprzez:
I. Ustne wypowiedzi:
1) Zadawanie uczniom pytań wprowadzających nowy materiał, bądź pytań sprawdzających i utrwalających
zdobytą wiedzę z trzech ostatnich lekcji.
2) W semestrze oceniane są 1-2 wypowiedzi, w zależności od liczby uczniów w klasie i liczby godzin
przedmiotu w tygodniu.
-5-
3) Dawanie uczniom poleceń dotyczących rozwiązywania problemów przy zastosowaniu metod aktywizujących, wykonywanie zadań, ćwiczeń, obliczeń, pracy z atlasem i źródłami historycznymi, które uczniowie prezentują ustnie.
4) Prace domowe.
II. Prace pisemne:
1
W ciągu semestru nauczyciel przeprowadza przynajmniej jedną pracę pisemna, zapowiedzianą co najmniej tydzień wcześniej. W klasie humanistycznej ponadto nauczyciel przeprowadza pracę pisemną
rozszerzonej odpowiedzi i analizę tekstów źródłowych.
2
Nieobecność ucznia na zapowiedzianym wcześniej sprawdzianie (pracy pisemnej) nieusprawiedliwiona
zwolnieniem lekarskim oznacza, że uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.
3
Nauczyciel może przeprowadzić niezapowiedzianą 15-20 minutową kartkówkę dotyczącą materiału
programowego z trzech ostatnich lekcji; w wymiarze 3-5 w semestrze w zależności od ilości godzin
w tym okresie.
4
Nauczyciel powinien sprawdzić i omówić przeprowadzoną pracę pisemną (rozszerzonej odpowiedzi,
sprawdzian, test, analizę tekstu źródłowego i kartkówkę) w ciągu trzech tygodni od jej napisania.
5
Prace pisemne domowe. Ilość pisemnych prac domowych wynika z planu dydaktycznego nauczyciela.
6
Aktywność ucznia oceniana jest poprzez wykonywanie prac dla chętnych i pisanie referatów.
III. Obserwacja pracy ucznia na lekcji i analiza notatek prowadzonych przez ucznia.
obserwacja pracy ucznia na lekcji,
analiza notatek prowadzonych przez ucznia.
4. Kryteria oceniania ucznia.
rozumienie tematu,
poprawność merytoryczna wypowiedzi,
kompozycja wypowiedzi ( spójność formy, logika ),
sposób prezentacji,
umiejętność zintegrowania wiedzy z różnych dziedzin,
poprawność językowa ,
ujęcie problemu – kompozycja.
1. Ocena wystawiona przez nauczyciela jest oceną ostateczną.
2. Przewidywane oceny nauczyciel podaje na sześć dni przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej.
-6-
3. Ocena semestralna i roczna jest wypadkową ocen uzyskanych przez ucznia za wszystkie obszary jego
aktywności podlegające ocenie.
Obszary aktywności ucznia podlegające ocenie.
Oceny
celujący
bardzo
dobry
dobry
dostateczny
dopusz- niedostaczający
teczny
Wypowiedzi ustne
Prace klasowe
Kartkówki
Pisemne prace domowe
Aktywność
Analiza tekstów źródłowych, mapy
i rocznika statystycznego
• Przyjęta skala procentowa i punktowa:
0 - 29 pkt. --- niedostateczny (< 30%)
30 – 49 pkt. --- dopuszczający ( 30%)
50 – 64 pkt. --- dostateczny (50%)
65 – 77 pkt. --- dobry (70%)
78 – 90 pkt. --- bardzo dobry (85%)
91 – 100 pkt. – celujący (95%)
• Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej
1.
Zrozumienie tematu – umieszczenie go w czasie i przestrzeni, znalezienie i wybór źródeł informacji
2.
Zakres wiedzy społeczno – politycznej – dobór materiału rzeczowego – faktów, wydarzeń zjawisk
i ich hierarchizacja
3.
Sposób prezentacji:
umiejętność posługiwania się wiedzą i pojęciami,
dostrzeganie związków między faktami z różnych dziedzin życia,
ujmowanie zjawisk dotyczących naszego kraju w tzw. szerokim kontekście międzynarodowym,
analiza, porównywanie, wyjaśnienie, uogólnienie, własna ocena
4.
Język: ortografia, interpunkcja, styl, gramatyka, słownictwo
5.
Konstrukcja pracy i jej forma graficzna: wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity, marginesy, literatura, przypisy.
5. Zasady oceniania przedmiotowych osiągnięć ucznia
1. Znajomość materiału rzeczowego: programowego i pozaprogramowego
-7-
2. Rozumienie materiału rzeczowego:
rozumienie pojęć,
rozumienie związków między faktami.
3. Wykorzystanie umiejętności:
umieszczanie faktów oraz postaci w czasie i przestrzeni,
umiejętności związane z wypowiedzią, np. porównywanie, wnioskowanie, uzasadnianie, interpretowanie i ocenianie.
4. Uczeń posiada co najmniej trzy oceny w ciągu semestru, w tym jedna ocena ustna i jedna z pracy pisemnej.
5. Ocena semestralna wynika z ocen cząstkowych.
6. Nauczyciel zawiera kontrakt z uczniem w sprawie nie przygotowań do zajęć edukacyjnych w wymiarze
1-3 razy w semestrze, w zależności od ilości godzin danego przedmiotu.
7. Promowanie aktywności ucznia podczas lekcji poprzez wprowadzenie zasady oceny mobilizującej.
8. Zasady oceniania odpowiedzi ustnych i prac pisemnych w oparciu o wymagania edukacyjne –
p.3 / I-II.
9. Rytmiczność oceniania ucznia - bieżąca, semestralna, roczna.
10. Promowanie uczniów uczestniczących w konkursach i olimpiadach ocenami dobrymi, bardzo dobrymi
i celującymi.
6. Kryteria oceniania umiejętności przedmiotowych w odniesieniu do skali ocen wyrażonych w stopniach szkolnych:
1) Poziom wymagań koniecznych (ocena dopuszczająca)
• uczeń dysponuje niepełną wiedzą określoną podstawami programowymi
• rozróżnia podstawowe typy źródeł informacji,
• posiada skromny zasób słownictwa, popełnia błędy językowe.
2) Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna)
• zna podstawowe źródła informacji, sformułuje proste wnioski,
• umie określić związki przyczynowo – skutkowe,
• wykonuje polecenia na miarę swoich możliwości.
3) Poziom wymagań rozszerzonych (ocena dobra)
• dysponuje pełną wiedzą określoną programem,
• wyjaśnia przyczyny różnic w interpretacji faktów,
• porównuje wydarzenia współczesne z przeszłością,
• posługuje się właściwie słownictwem przedmiotowym,
• efektywnie pracuje w grupie.
4) Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra)
-8-
• dysponuje pełną wiedzą określoną programem
• przedstawia własne opinie na forum publicznym (debaty, dyskusje)
• integruje wiedzę z różnych przedmiotów,
• opracowuje projekty.
5) Poziom wykraczający poza program nauczania (ocena celująca)
• posiada kompetencje zapisane w poziomie 4,
• rozwija własne zainteresowania,
• osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych np. Olimpiadzie Historycznej, Konkursie
Piastowskim, Losy Polaków po 17 września 1939r.
7. Narzędzia pomiaru osiągnięć ucznia:
1.
Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi.
2.
Testy sprawdzające wiadomości i umiejętności:
standaryzowane,
przygotowywane przez nauczyciela przedmiotu.
3.
Kartkówki.
4.
Ćwiczenia przedmiotowe (praca z tekstem źródłowym, ćwiczenia z mapą i rocznikiem statystycznym).
5.
Badania pilotażowe i próbne matury.
8. Sposoby dokumentowania i analizy osiągnięć uczniów:
A. Sposoby dokumentowania
1) ocenianie prac w zeszycie,
2) uwagi w zeszycie,
3) karty oceny ucznia,
4) prace pisemne (przechowywanie prac pisemnych przez jeden rok).
B. Sposoby analizy osiągnięć uczniów
1) Przedmiotem analizy osiągnięć uczniów są wypowiedzi ustne i prace pisemne - p.3 / I-II.
2) Na podstawie analizy, interpretacji i zestawienia wyników nauczania w zakresie przyswajanej wiedzy
i umiejętności nauczyciel uzyskuje informacje o stopniu opanowania materiału.
3) Wnioski z przeprowadzonej analizy nauczyciel wykorzystuje do swojej dalszej pracy z zespołem klasowym stosując zasadę indywidualizacji
praca z uczniem zdolnym
praca z uczniem słabym
4) Wyniki analizy są przedstawiane uczniom w postaci recenzji ustnej lub pisemnej i wyznaczają kierunek pracy dydaktycznej nauczyciela.
-9-
9. Sposoby gromadzenia informacji o osiągnięciach ucznia i klasy
informacja na temat osiągnięć uczniów zapisana jest w dziennikach lekcyjnych,
szczególne osiągnięcia (konkursy, olimpiady) są rejestrowane w Szkolnej księdze konkursów i olimpiad
oraz na świadectwach rocznych,
narzędzia ewaluacji są obecnie przygotowywane,
gromadzenie informacji o osiągnięciach ucznia tworzy się na podstawie wyników egzaminu maturalnego.
zestawienia dotyczące losów absolwentów.
10. Zasady przeprowadzenia egzaminów sprawdzających
Sposób i metody przeprowadzenia egzaminów sprawdzających reguluje Statut V Liceum Ogólnokształcącego w Lublinie (uczeń musi osiągnąć co najmniej 75% wiedzy i umiejętności na ocenę dopuszczającą
z egzaminu pisemnego i ustnego).