D - Sąd Okręgowy w Kaliszu

Sygn. akt V U 707/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 lutego 2014 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie :
Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski
Protokolant Anna Werner-Dudek
po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2014 r. w Kaliszu
odwołania W. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 28 marca 2013 r. Nr (...)
w sprawie W. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o wysokość świadczenia
1. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 28 marca 2013
r. znak (...) w ten sposób, że ustala, iż przy ustaleniu wysokości emerytury odwołującego W. P.
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za 1973 r. stanowi kwota 40717 zł, za 1974 r.
– kwota 49274 zł, za 1975 r. – kwota 49440 zł, za 1976 r. – kwota 49440 zł, za 1977 r. – kwota 53049
zł, za 1978 r. - kwota 67067 zł., poczynając od dnia 01 lutego 2013 r.
2. oddala odwołanie w odniesieniu do obliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
społeczne dla ustalenia wysokości emerytury za okres 1970-1972,
3. umarza postępowanie w odniesieniu do obliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
społeczne dla ustalenia wysokości emerytury za okres 1979-1981.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 28 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O. przeliczył W. P. emeryturę, w oparciu o
podstawę wymiaru świadczenia z 20 najkorzystniejszych lat, ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 106,45%.
Ten ostatni wskaźnik ZUS obliczył przyjmując podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w oparciu o
wysokość wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z przedłożonych angaży.
Odwołanie od tej decyzji wniósł W. P. domagając się przeliczenia postawy wymiaru emerytury w oparciu także kwotę
przysługująca mu premii regulaminowej wynikającej z każdego angażu., dodatku stażowego oraz dodatku funkcyjnego
za lata 1970-81. Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
Sąd ustalił co następuje:
W niniejszej sprawie przedmiotem sporu jest wysokość podstawy wymiaru składek za lata 1970-81.
Wysokość emerytury przyznanej W. P., dla osoby mającej ukończony podstawowy wiek emerytalny, obliczona była
pierwotnie w oparciu o podstawę wymiaru uprzednio pobieranej renty. Do obliczenia tej wielkości stosowany był
wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia 138,15% obliczony z zarobków z 3 kolejnych lat tj. z lat 1982-84.
W dniu 18 lutego 2013 r. odwołujący wystąpił z wnioskiem o przeliczenie emerytury od podstawy wymiaru emerytury,
powołując się na zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z lat 1987-90 oraz na umowy o pracę i angaże
poczynając od 1970 r.
Wskazane w angażach kwoty miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego oraz kwoty dodatku funkcyjnego zostały
przez ZUS przyjęte jako podstawa wymiaru składek odpowiednio za poszczególne miesiące zatrudnienia w (...)
wykonywanego w latach 1969-81. Z uwagi na wpis w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego o wysokości
zarobków za 1969 r. i 1970 r. – do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne z tego zakładu, przyjęte
zostały tam wskazane kwoty. Do kolejnego pisma odwołujący dołączył zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu
za lata 1979-81 i ZUS przyjął wskazane tam kwoty rocznego wynagrodzenia jako podstawa wymiaru składek za dany
rok – wydając w tym zakresie oddzielną decyzję przeliczającą wysokość emerytury.
/bezsporne/
W. P.podjął pracę w (...) w K.w dniu 17 listopada 1969 r. Początkowo na stanowisku magazyniera magazynu
materiałowego, za wynagrodzeniem 1500 zł miesięcznie plus premia. Z dniem 01.01.1970 r. wysokość wynagrodzenia
zasadniczego ustalono na kwotę 2 200 zł, od dnia 01.06.1971 r. – na kwotę 2 500 zł. Z dniem 15 grudnia 1972
r. odwołującemu powierzone zostało stanowisko kierownika działu zaopatrzenia, zbytu i transportu ze stawką
wynagrodzenia zasadniczego w kwocie 2 800 zł. W każdym z dekretów płacowych jako dodatkowy składnik
wynagrodzenia wskazywana była premia bez bliższego określenia jej charakteru oraz wysokości tak w ujęciu
kwotowym jak i procentowym.
W dekrecie płacowym z dnia 1 maja 1973 r. pracodawca, utrzymując dotychczasową stawkę wynagrodzenia
zasadniczego, wskazał na dodatek funkcyjny w kwocie 200 zł miesięcznie oraz na premię regulaminową określając jej
wskaźnik na 20%. Taki składnik wynagrodzenia wymieniany był w kolejnych dekretach płacowych. Ostatni taki dekret
wydany był w dniu 01.10.1979 r. W kolejnych dekretach, poczynając od dnia 01.10.1980 r. zachowany był składnik
wynagrodzenia w postaci premii regulaminowej ale już bez procentowego określenia.
Kolejne stawki wynagrodzenia zasadniczego przedstawiały się następująco:
- 3 100 zł od dnia 01.11.1973 r.,
- 3 400 zł od dnia 01.08.1977 r.,
- 4 000 zł od dnia 05.12.1977 r.,
- 4 600 zł od dnia 01.8.1978 r.,
- 5 000 zł od dnia 01.08.1979 r.,
- 5 500 zł od dnia 01.10.1979 r.,
- 6 000 zł od dnia 01.10.1980 r.,
- 6 500 zł od dnia 01.12.1980 r.
W stosunku pracy w (...) w K.odwołujący pozostawał do dnia 30 czerwca 1981 r. (dowód: świadectwo pracy w
aktach rentowych, dekrety płacowe w aktach emerytalnych). W listopadzie 1973 r. odwołujący miał w ciągłości 4 dni
nieobecności z powodu choroby, w listopadzie 1974 r. – 6 dni nieobecności z powodu choroby, w grudniu 1974 r. – 2
dni, w lutym 1977 r. – 2 dni, w czerwcu 1977 r. – 2 dni, w lutym 1978 r. – 5 dni (dowód: legitymacja ubezpieczeniowa
odwołującego w aktach emerytalnych).
Wypłata premii regulaminowej w Zakładach miała miejsce w każdym miesiącu przez cały okres zatrudnienia
odwołującej się. Nie zdarzyło się by ktokolwiek z pracowników, który zadania wykonywał nienagannie, był pozbawiony
premii. Przypadki pozbawienia premii zdarzały się za przewinienia: decyzja uprawnionego podmiotu o pozbawieniu
premii z tej przyczyny była konieczna, aby pozbawić pracownika prawa do jej otrzymania. Odwołujący nigdy nie była
pozbawiony premii. Wysokość premii ustalano jako określony procent od wynagrodzenia zasadniczego. Wysokość
premii za dany miesiąc umniejszana była proporcjonalnie do ilości dni nieobecności z powodu choroby (dowód:
zeznania świadków: S. L., A. K.).
Sąd zważył co następuje:
Zgodnie z art.111 ust.1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. Nr 162 poz.1118) wysokość
emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art.15 , jeżeli do jej obliczenia
wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub emerytalno-rentowe, na podstawie przepisów
prawa polskiego m.in. z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu przypadających
przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest
wyższy od poprzednio obliczonego.
Podstawowym środkiem dowodowym na okoliczność wysokości dochodów stanowiących podstawę wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne jest zaświadczenie zakładu pracy wydane na odpowiednim druku a dopiero w braku
możliwości uzyskania takowego dopuszczalne jest posługiwanie się innymi dokumentami jak wpisy w legitymacji
ubezpieczeniowej, angaże, karty wypłat czy inna podobna dokumentacja płacowa. Uwzględnieniu mogą podlegać przy
tym tylko takie składniki co do których istnieje pewność w jakich kwotach były wypłacane.
W niniejszej sprawie, w odniesieniu do danych za okres do maja 1973 r. do końca 1978 r., w świetle zapisów
w angażach i świetle zeznań świadków S. L. i A. K., nie budzi wątpliwości wypłacanie odwołującemu nie tylko
wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego ale także premii regulaminowej. Prawo do tych składników we
wskazanym okresie określały przedłożone przez odwołującego dekrety płacowe. Wobec uwzględnienia w zaskarżonej
decyzji przy obliczeniach wynagrodzenia za każdy rok kalendarzowy składnika tego wynagrodzenia w postaci
wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku stażowego w stawkach wynikających z kwot zawartych odpowiednio w
kolejnych dekretach, istotnym stawało się dokonanie ocen co do możliwości doliczenia kolejnych składników, w tym
premii regulaminowej. Wysokość premii za okres od maja 1973 r. ustalono jako określony procent od wynagrodzenia
zasadniczego. Zatem co do zasady istniała możliwość kwotowego obliczenia tego składnika wynagrodzenia za pracę.
Wskazywane przez S. L. zasady ustalania wysokości premii i jej wypłacania pozwalały w odniesieniu do odwołującego
na przyjęcie, iż ten składnik wynagrodzenia wypłacany był każdego miesiąca i to w stawkach wynikających z
procentowego wskaźnika zawartego w dekrecie gdyż odwołujący za okres zatrudnienia w Zakładach nigdy tego
składnika nie był pozbawiony. Nigdy ten składnik nie był umniejszany z uwagi na wykazywaną przez odwołującego
aktywność zawodową. Jedynie nieobecności w pracy z powodu choroby sprawiały o proporcjonalnym zmniejszeniu
wysokości premii stosownie do ilości dni, w których odwołującego z tej przyczyny nie było w pracy. Takie dni
precyzyjnie wymienione są w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego o czym była mowa w części zawierającej
ustalenia faktyczne.
Zatem obliczając wysokość premii regulaminowej, przyjąć należało w pierwszej kolejności, że obliczenia te mogły
zostać dokonane dopiero od maja 1973 r. albowiem dopiero wtedy ten składnik wynagrodzenia został w dekrecie
płacowym wskazany oraz został tam podany także mechanizm ustalania jego wysokości. Obliczeń należało dokonać
za okres do końca 1978 r. albowiem za 1979 r. 1980 r. i 1981 r. odwołujący uzyskał zaświadczenie o zatrudnieniu i
wynagrodzeniu i w oparciu o ten dokument, ZUS wydał nową decyzję przeliczającą wysokość emerytury.
Szczegółowe obliczenia przedstawiają się następująco:
Za 1973 r. kwota wypłaconych premii regulaminowych wynosi 4 517 zł i została obliczona jako 6 – krotność kwoty 560
zł (2 800 zł x 20%) plus kwota 537 zł za listopad (pomniejszenie o kwotę 83 zł za 4 dni nieobecności z powodu choroby
od kwoty 620 zł wynikającej ze stawki miesięcznej 3 100 zł x 20%) i kwota 620 zł za grudzień.
Za 1974 r. kwota wypłaconych premii regulaminowych wynosi 7 274 zł i została obliczona jako 10 – krotność kwoty
620 zł (3 100 zł x 20%) plus kwota 496 zł za listopad (pomniejszenie z kwoty 620 zł o kwotę 124 zł za 6 dni nieobecności
z powodu choroby) i kwota 578 zł za grudzień (pomniejszona z kwoty 620 zł o kwotę 42 zł za 2 dni nieobecności z
powodu choroby).
Za 1975 r. i za 1976 r. roczna wysokość premii jest taka sama i wynosi po 7 440 zł za każdy rok (620 zł x 12).
Za 1977 r. kwota wypłaconych premii regulaminowych wynosi 7 662,23 zł i została obliczona jako 7-krotność kwoty
620 zł pomniejszona o kwotę 84 zł za 4 dni nieobecności z powodu choroby w lutym i w czerwcu) plus 4-krotność
kwoty 680 zł (3 400 zł x 20%) plus 768,23 zł za grudzień (w tym miesiącu odwołujący do dnia 4 grudnia miał stawkę
3 400 zł a od dnia 5 grudnia – stawkę 4 000 zł; wynagrodzenie za pierwszy okres wyniosło kwotę 438,68 zł a za
pozostały miesiąc – 3 492,45 zł co po zsumowaniu stanowiło o miesięcznym wynagrodzeniu w kwocie 3 931,26 zł i
odpowiednio premii – 768,26 zł). Stawka dziennego wynagrodzenia w pierwszej części grudnia wynosiła kwotę 109,67
zł a za pozostałą część miesiąca – 129,35 zł (odpowiednio podzielone kwoty 3 400 zł i 4 000 zł przez 31 dni).
Za 1978 r. kwota wypłaconych premii wynosiła 9 066,67 zł i została obliczona jako 7-krotność kwoty 800 zł (4 000 zł
x 20%) pomniejszonej o kwotę 133,33 zł za 5 dni nieobecności z powodu choroby w lutym plus 5-krotność kwoty 920
zł (stawka 4 800 zł x 20%). Doliczenie powyższych rocznych wielkości odpowiednio do kwot przyjętych przez ZUS
po zaokrągleniu do pełnych jedności sprawi o faktycznych kwotach pobranego przez odwołującego wynagrodzenia
w latach 1973-78. Wielkości te stanowiąc roczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rzutują na
wielkość obliczonej emerytury albowiem sprawią o wyższym wskaźniku wysokości podstawy wymiaru świadczenia.
Mając na uwadze wyżej przedstawioną analizę zaskarżona decyzja podlegała zmianie jak w punkcie 1 sentencji wyroku.
Co do możliwości uwzględnienia premii jako dodatkowego składnika wynagrodzenia za lata 1970-72, to wobec
wskazania wynagrodzenia za 1970 r. w legitymacji ubezpieczeniowej, to już ta okoliczność rzutuje na ujęcie tego
składnika w podanej przez zakład pracy kwocie. Co do 1971 r. i 1972 r. to brak możliwości przyjęcia premii do podstawy
wymiaru składki wynikał z braku precyzyjnego określenia charakteru tego składnika i jego wielkości w podawanych
przez odwołującego dekretach płacowych za te lata. Z tej przyczyny nie była wiadoma tak wielkość tej premii jak i
zasady nabywania prawa. W tych warunkach uzasadnione było rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 sentencji wyroku.
Te same zasady odnoszą się do powoływanego w odwołaniu dodatku stażowego. Brak jednoznacznych elementów
rzutujących na zasady obliczania dodatku oraz okresu pracy, który warunkował jego nabycie sprawił o przeszkodach
do uwzględnienia tego składnika w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne.
Umarzając postępowanie odnośnie obliczenia wysokości emerytury z uwzględnieniem zarobków za lata 1979-81, sąd
miał na uwadze fakt, iż ZUS po przedłożeniu nowego zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu obejmującego
wynagrodzenia za podany wyżej okres wydał nową decyzję uwzględniającą tę część odwołania.