5-2007

Zawód: technik mechanizacji rolnictwa
Symbol cyfrowy: 311 [22]
Numer zadania: 5
311 [22]-05-072
Czas trwania egzaminu: 240 minut
ARKUSZ EGZAMINACYJNY
ETAP PRAKTYCZNY
EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE
CZERWIEC 2007
Informacje dla zdającego
1. Materiały egzaminacyjne obejmują ARKUSZ EGZAMINACYJNY z treścią zadania i
dokumentacją, zeszyt ze stroną tytułową KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ oraz
KARTĘ OCENY.
2. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny, który otrzymałeś, zawiera 6 stron. Sprawdź, czy
pozostałe materiały egzaminacyjne są czytelne i nie zawierają błędnie
wydrukowanych stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki w materiałach
egzaminacyjnych zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego etap praktyczny.
3. Na KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ: wpisz swoją datę urodzenia,
- wpisz swój numer PESEL.
4. Na KARCIE OCENY:
- wpisz swoją datę urodzenia,
- wpisz swój numer PESEL i zakoduj go,
- wpisz odczytany z arkusza symbol cyfrowy zawodu,
- zamaluj kratkę z numerem odpowiadającym numerowi zadania odczytanemu
z arkusza.
5. Zapoznaj się z treścią zadania egzaminacyjnego, dokumentacją załączoną do
zadania, stanowiskiem egzaminacyjnym i jego wyposaŜeniem. Masz na to 20 minut.
Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania egzaminu.
6. Po upływie tego czasu przystąp do rozwiązywania zadania. Rozwiązanie obejmuje
opracowanie projektu realizacji prac określonych w treści zadania, wykonanie prac
związanych z opracowywanym projektem· i sporządzenie dokumentacji z ich
wykonania.
7. Zadanie rozwiązuj w zeszycie KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ od razu na
czysto. Notatki, pomocnicze obliczenia itp., jeŜeli nie naleŜą do pracy, obwiedź linią i
oznacz słowem BRUDNOPIS. Zapisy oznaczone BRUDNOPIS nie będą oceniane.
8. Po rozwiązaniu zadania ponumeruj strony pracy egzaminacyjnej. Numerowanie
rozpocznij od strony, na której jest miejsce do zapisania tytułu pracy.
9. Na stronie tytułowej zeszytu KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ, wpisz liczbę stron
swojej pracy.
10. Zeszyt KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ i KARTĘ OCENY przekaŜ zespołowi
nadzorującemu etap praktyczny.
Powodzenia!
Zadanie egzaminacyjne
W pobliskim
miasteczku powstał zakład przetwórczy ziemniaków
konsumpcyjnych, z którym rolnik podpisał umowę na dostawę ziemniaków własnej
produkcji. Pod uprawę na ten cel przeznaczył pole o wymiarach 200 m x SOO m.
Gospodarstwo rolnika jest wyposaŜone (między innymi) w: ciągnik Ursus C - 360,
dwie przyczepy T074 o ładowności 3,S t, dwuosiowy roztrząsacz obornika N 240 o
ładowności 4,0 t, maszyny do prac polowych - w tym sadzarkę automatyczną
przenośnikową S-227 o ładowności zbiornika 300 kg, oraz jednorzędowy kombajn do
zbioru ziemniaków.
Na podstawie opisu sytuacji i załączonej dokumentacji opracuj projekt realizacji
prac związanych z przygotowaniem i eksploatacją maszyn w procesie sadzenia
ziemniaków. Przyjmij, Ŝe przeciętna masa sadzeniaka wynosi 60 g, odległość
ziemniaków w rzędzie 3S cm, szerokość międzyrzędzia 62,S cm, dzienna wydajność
agregatu sadzącego 3,S ha. ZałóŜ, Ŝe uwroci a zostaną obsiane rośliną pastewną.
W sadzarce znajdującej się na stanowisku wykonaj ustawienia zespołów
roboczych tak, aby uzyskać zadane w projekcie parametry sadzenia oraz sporządź
dokumentację z przeprowadzonych regulacji.
Projekt realizacji prac powinien zawierać:
1. ZałoŜenia (dane) wynikające z treści zadania i załączonej dokumentacji.
2. Wykaz prac związanych z organizacją sadzenia i sadzeniem ziemniaków (np. w
formie schematu blokowego).
3. Obliczenie szerokości uwroci, potrzebnej ilości sadzeniaków, liczby przejazdów
agregatu między kolejnymi napełnieniami sadzarki oraz opisz organizację procesu
sadzenia.
4. Wykaz maszyn potrzebnych do wykonania zabiegu sadzenia ziemniaków oraz
zasad bezpiecznego ich stosowania
S. Szkic prowadzenia agregatu podczas sadzenia z zaznaczeniem szerokości uwrocia
E, długości agregatu e, oraz rozmieszczenia przyczep.
6. Schemat ustawienia redlic i obsypników sadzarki w stosunku do kół ciągnika
z podaniem wymiarów załoŜonych parametrów sadzenia.
Dokumentacja z wykonanych prac powinna zawierać:
Wykaz narzędzi, przyrządów i materiałów niezbędnych do wykonania regulacji i nastaw
podstawowych parametrów pracy sadzarki.
Wykaz prac w ramach przygotowania sadzarki do pracy (np. w formie schematu
blokowego).
Wykaz podstawowych czynności regulacyjnych, krótki opis ich wykonania oraz podanie
parametrów sadzenia przed regulacją i po jej wykonaniu (np. w formie tabelki).
Do wykonania zadania wykorzystaj:
Materiały pomocnicze do obliczeń - Załącznik 1.
Instrukcja obsługi sadzarki (wyciąg) Załącznik 2.
Opis procesu technologicznego sadzenia ziemniaków - Załącznik 3.
Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 240 minut.
Strona 2 z 6
Załącznik 1.
Materiały pomocnicze do obliczeń
1. Masa potrzebnych sadzeniaków, Oz
gdzie:
qs - przeciętna masa jednego sadzeniaka [kg] m szerokość międzyrzędzia [m]
ls - odległość między sadzeniakami w rzędzie [m]
2. Liczba przejazdów sadzarki między kolejnymi napełnieniami przy Vn = 0,8
podczas przejazdów wzdłuŜ dłuŜszego boku pola
.
l=
a
104• Gs' Vn
---=---"-
Q.b'Lz
gdzie:
Gs - pojemność zbiornika [kg]
Vn
- współczynnik wykorzystania pojemności zbiornika (0,8)
Q - ilość wysadzanych ziemniaków [kg/ha] b szerokość robocza sadzarki [m]
Lz - długość zagonu bez uwroci [m]
3. Potrzebna szerokość pasów uwroci [m] pętlowych Ep
Ep = 2R + e [m]
e - długość agregatu [m]
R - najmniejszy promień skrętu z uŜyciem hamulców niezaleŜnych [m]
4. Wybrane parametry ciągnika
Największa długość
Największa szerokość
(przy rozstawie kół tylnych
3570 mm
1425 mm)
1800 mm
Wysokość bez kabiny
kierowcy
- do wylotu tłumika
- do koła kierownicy
Wysokość z kabiną
kierowcy
Rozstaw osi ciągnika
Rozstaw kół przednich
Rozstaw kół tylnych
2050 mm
1620 mm
2230 mm
2125 mm
1350 i 1650
mm
1350, 1425,
1500,
1575,1650,
1725,
1800 mm
Strona 3 z 6
Prześwit ciągnika.
Najmniejszy promień
skrętu
- bez uŜycia hamulców
niezaleŜnych
- z uŜyciem hamulców
niezaleŜnych
Wznios końcówki wału
440 mm
odbioru mocy (WOM)
655 mm
Wznios haka
transportowego
Wznios zaczepu
wahliwego
Wznios zaczepu do
przyczep
jednoosiowych
815,718
mm
352 mm
Wznios haka przedniego
640 mm
3870 mm
3490 mm
420 mm
Załącznik 2.
Automatyczna sadzarka do ziemniaków - TYP 5-227
Charakterystyka techniczna i handlowa:
Jedn.
Nazwa parametru
Wielkość parametru
miary
Typ maszyny S-227
Pojemność zbiornika
kg
Szerokość międzyrzędzi
cm
62,5 -67,5
Głębokość wysadzania
cm
6-12
470 mm
cm
cm
10- 15
29
520 mm
cm
32
570 mm
62,5 cm
cm
Wydajność przy ustawieniu
35
0,30 do 0,44
szerokości międzyrzędzi
67,5 cm
ha/h
0,32 do 0,47
Prędkość robocza
km/h
4 do 6
Prędkość transportowa
km/h
do 12
osób
1
Wysokość przykrycia
Odległość sadzeniaków w
rzędzie przy średnicy kół
jezdnych
traktorzysta
Obsługa
zawieszana trzypunktowo
180 lub 300
w czasie pracy
1 do 2
długość
Wymiary
szerokość
135
cm
wysokość
157
138
Zawieszenie sadzarki na ciągniku
W celu zawieszenia sadzarki na ciągniku naleŜy wykonać następujące czynności:
- podjechać tyłem ciągnika blisko maszyny, zwolnić
mechanizm podnoszenia na ciągniku,
załoŜyć cięgna dolne ciągnika na czopy i zabezpieczyć zawleczkami,
łącznik górny ciągnika połączyć sworzniem z ramieniem zawieszenia i zabezpieczyć
zawleczką,
wyregulować połoŜenie maszyny za pomocą prawego wieszaka ciągnika oraz łącznika
górnego ciągnika tak, aby rama sadzarki była w połoŜeniu poziomym lub lekko pochylona
do przodu - max 3°.
Ustawienie i regulacja
- Ustawienia odległości sadzeniaków w rzędzie dokonujemy przez zmianę średnicy kół
jezdnych. W tym celu - połączeniem śrubowym - rys. 3 poz. 8, 10, 11 - mocujemy
segmenty obręczy - rys. 3 poz. 7 na jednym z trzech otworów w wspornikach do tarczy
piasty (we wszystkich segmentach jednakowo) uzyskując średnicę kół: 470, 520 i 570 mm,
a zatem odległości sadzeniaków 29, 32, 35 cm.
- Ustawienie szerokości międzyrzędzi 62,5 cm lub 67,5 cm dokonujemy przez zmianę
połoŜenia redlic przednich i obsypników bocznych, w przystosowanych do tego celu
Strona 4 z 6
elementach ramy tj. jarzma przedniego i gniazd do mocowania jarzma tylnej belki ramy.
- Regulacja głębokości wysadzania odbywa się przez ustawienie na odpowiedniej wysokości
redlic przednich (na jednym poziomie) i zamocowanie śrubami.
- Regulacja wysokości przykrycia odbywa się przez ustawienie na odpowiedniej wysokości
obsypników w gniazdach jarzma i zamocowanie śrubami. Wszystkie trzy obsypniki
powinny znajdować się na jednym poziomie.
- Rozsuwanie ruchomych skrzydełek obsypników dokonuje się przez ich obrót, a po
ustawieniu na odpowiedniej szerokości (na wszystkich odkładnicach jednakowej) blokuje
się połączeniem śrubowym.
- Regulacja urządzenia wstrząsowego odbywa się przez odpowiednie wysunięcie palca
wstrząsowego i zablokowanie połączeniami śrubowymi tak, aby w czerpaku po przejściu
palca znajdował się tylko jeden sadzeniak.
- Regulacja amortyzatora spręŜynowego oporu gleby jarzma odbywa się przez odpowiednie
napięcie spręŜyny tak, aby odległość między sąsiednimi zwojami wynosiła max. 3 mm.
Uwaga: wszystkich regulacji dokonuje się w czasie postoju z wyłączonym silnikiem ciągnika
Rys. 1. Jarzmo
Rys. 2. Rama
Rys. 3. Zespół osi
Strona 5 z 6
Załącznik 3.
Praca maszynami do sadzenia ziemniaków
Sadzeniaki dostarcza się na pole w workach lub luzem przyczepami ciągnikowymi.
Przyczep tych najczęściej nie rozładowuje się na polu, lecz ustawia się je wodpowiednich
miejscach na uwrociach. Sadzarkę załadowuje się wówczas bezpośrednio z przyczep.
Najczęściej stosuje się napełnianie sadzarek bezpośrednio z przyczep ustawionych
na uwrociach pola, przy czym sadzeniaki powinny być dowoŜone okresowo w ciągu dnia
pracy. Dlatego teŜ równocześnie z zespołem pracowników zatrudnionych na polu przy
obsłudze sadzarek i ich napełnianiu potrzebne jest zatrudnienie drugiego zespołu
pracowników do ładowania kolejnej przyczepy w gospodarstwie.
Sposób rozstawienia przyczep z sadzeniakami zaleŜy od długości pola.
W przeciętnych warunkach na polach długości do 250 m sadzarki napełnia się z jednej
strony pola, potrzebna jest więc jedna przyczepa z ziemniakami. Na polach długości do
500 m potrzebne są juŜ dwie przyczepy, umoŜliwiające napełnianie po obydwu stronach
pola. Natomiast na polach dłuŜszych konieczne jest przygotowanie worków lub koszy z
ziemniakami na środku pola, niezaleŜnie od ustawienia skrzynek lub przyczep na obu
uwrociach. Napełnianie sadzarek na linii środkowej pola jest stosowane wtedy, kiedy
moŜliwe jest wykonywanie nawrotów agregatu poza polem na drodze lub sąsiednim polu
z trwałymi uŜytkami zielonymi. Przyczepy z sadzeniakami są wówczas rozstawiane przed
rozpoczęciem sadzenia na środku pola i przestawiane w trakcie pracy sadzarki w
odpowiednie miejsca. Częściowe straty wynikające z ugniatania kołami ciągnika
zasadzanych redlin są wtedy mniej istotne w porównaniu z likwidacją podwójnych uwroci
na polu. W praktyce stosuje się róŜne sposoby napełniania zbiornika sadzarki. JeŜeli
sadzeniaki dostarczane są luzem, to korzystne jest zastosowanie na przyczepie koszy.
Kosze te są napełniane podczas pracy sadzarki przez pracownika, a następnie
opróŜniane do zbiornika sadzarki po jej podjechaniu z boku do przyczepy. Zamiast koszy
mogą być stosowane specjalne zasobniki z uchylonym dnem, zawieszane na burcie
przyczepy, o pojemności równej zbiornikowi sadzarki. Po otwarciu dna zasobnika
sadzeniaki wypadają do zbiornika sadzarki.
Pierwszy przejazd agregatu powinien być wykonany po linii prostej. Ma to duŜe
znaczenie dla prostoliniowego prowadzenia sadzarki w kolejnych przejazdach i ułatwia
późniejsze uprawy pielęgnacyjne oraz zbiór ziemniaków. Agregat z sadzarką prowadzi
się po polu sposobem czółenkowym.
Zasady bezpieczeństwa pracy przy sadzeniu ziemniaków
Bardzo waŜnym warunkiem bezpiecznej pracy sadzarkami zawieszanymi jest
zachowanie równowagi agregatu. W tym celu maszyny te mogą być zawieszane tylko na
ciągnikach o odpowiedniej wielkości, określonej w instrukcji obsługi maszyny. Nie wolno
transportować sadzarek z napełnioną skrzynią ani teŜ przewozić ludzi siedzących na
maszynie. Podczas pracy sadzarek nie wolno przebywać w strefie działania znaczników,
a podczas transportu oba znaczniki muszą być zawsze podniesione i zabezpieczone
przed przypadkowym opadnięciem. Zbiornik sadzarki naleŜy napełniać w czasie postoju
przy opuszczonej maszynie do pozycji roboczej. Wszelkie naprawy i regulacje mogą być
dokonywane tylko podczas postoju. Po odłączeniu siewnika lub sadzarki od ciągnika
naleŜy ustawić maszynę na twardym, równym podłoŜu, upewniając się, czy nie grozi jej
przewrócenie się. Wszelkie mechanizmy napędowe muszą być zawsze osłonięte
odpowiednimi osłonami.
Strona 6 z 6