Innowacja pedagogiczna - Świat wokół nas (innowacja

Załącznik nr 6 do Karty zgłoszenia innowacji pedagogicznej
INNOWACJA PEDAGOGICZNA
,, ŚWIAT WOKÓŁ NAS ”
zarejestrowana pod numerem 5361.2111.2014
Miejsce realizacji: Zespół Szkół w Iwanowicach.
Szkoła Podstawowa im. A. Kordeckiego w Iwanowicach ze Szkołą
Filialną w Sobiesękach Drugich
Autor: mgr Ewa Martużalska
Przedmiot: edukacja przedszkolna
Rodzaj innowacji: organizacyjno-metodyczna
Termin realizacji: 01.09.2014 r. do 15.06.2015 r.
SPIS TREŚCI
I. Wstęp
II. Opis innowacji
1. Zakres innowacji
2. Uzasadnienie wprowadzenia innowacji
3. Cechy innowacji
4. Cel ogólny
5. Cele szczegółowe
6. Współpraca ze środowiskiem.
7. Procedury osiągania celów.
-metody pracy
-formy pracy
-środki dydaktyczne
8. Przewidywane efekty działań
9. Ewaluacja
10. Harmonogram .
11. Bibliografia
2
I.WSTĘP
,,PRAWDA TO OCZYWISTA, ŻE ROZWÓJ DZIECKA W KONTAKCIE Z PRZYRODĄ
PRZYNOSI WARTOŚCI NIE DAJĄCE WYTWORZYĆ SIĘ W ŻADEN INNY
SPOSÓB”
(K. Nejman)
Wychowawcza działalność przedszkola ma ogromne znaczenie dla ukształtowania
osobowości dziecka. Charakteryzująca dzieci w tym wieku naturalna aktywność, ciekawość
i skłonność do naśladownictwa, łatwość czerpania wiedzy z otoczenia, a także wrażliwość
emocjonalna,
stwarzają
korzystne
warunki
do
osiągnięcia
pozytywnych
efektów
zamierzonych działań. Dziecko jest istotą ciekawą świata. Dzięki potrzebom poznawczym
i dziecięcej badawczości wrasta w świat przyrody naturalnie i z wielkim zainteresowaniem.
Dziecko dąży do poznania wielo zmysłowego, chce dotknąć, powąchać , rozłożyć i złożyć,
właśnie w trakcie takich działań najlepiej zapamiętuje zdobyte wiadomości.
Tą ciekawość może i powinien wykorzystać nauczyciel.
Doprowadzenie poprzez obserwacje do zrozumienia, że rośliny
i zwierzęta przy całej swej
odmienności posiadają wspólne cechy, podlegają tym samym prawom – rosną, rozwijają się
i rozmnażają.
na etapie przedszkolnym powinno zdobyć elementarne wiadomości
o różnorodności i jedności świata oraz poznać podstawowe procesy życiowe.
Jakie rośliny i zwierzęta dziecko pozna, tak naprawdę nie jest istotne, ważne jest, aby
poznało przedstawicieli różnych gatunków, tych bliskich i tych bardziej odległych.
Obserwując przyrodę, dziecko dokonuje szeregu operacji umysłowych, takich jak: analiza,
synteza, porównanie, poszukiwanie cech różniących i wspólnych, aż wreszcie dochodzi do
uogólnienia, które jest podstawą tworzenia pojęć przyrodniczych o charakterze ogólniejszym.
Zakładam , iż po wdrożeniu innowacji dzięki aktywizującym metodom oraz bliskim
kontaktom z przyrodą i współpracy z edukatorami leśnymi przedszkolaki nabędą większą
świadomość przyrodniczo – ekologiczną.
Wykonywany zawód nauczyciela przedszkola pozwala mi na podejmowanie działań, które –
mam nadzieję – zmienią kiedyś stosunek ludzi do środowiska
3
II.OPIS INNOWACJI
1.ZAKRES INNOWACJI.
Innowacja obejmuje grupę dzieci 3,4,5,6 letnich. Będzie ona realizowana w ramach godzin
pobytu dzieci w przedszkolu i etatowych godzin pracy nauczyciela grupy przedszkolnej.
Tematyka zajęć zostanie dostosowana do zmieniających się pór roku. W proponowanym
programie nie ma podziału na grupy wiekowe.
Dzieci młodsze tj 3-latki mogą nie brać udziału w zajęciach lub włączać się w zajęcia w
każdym momencie. Zakres obowiązków wzrasta wraz z wiekiem dziecka. W przypadku
trudności z wykonaniem określonego zadania każde dziecko może liczyć na wsparcie ze
strony nauczyciela. Zajęcia będą realizowane we wszystkich grupach wiekowych przy
współpracy z rodzicami. Treści pogrupowane są w obrębie pór roku. Zaproponowane treści
w programie innowacyjnym są dostosowane do możliwości intelektualnych dzieci .
2. UZASADNIENIE WPROWADZENIA INNOWACJI:
Celem edukacji przyrodniczej w przedszkolu jest zbliżenie dziecka do przyrody,
ukształtowanie właściwego, opiekuńczego stosunku do roślin i zwierząt, doprowadzenie do
zrozumienia stanowiska i roli człowieka w przyrodzie. Tam gdzie nie ma możliwości
bezpośredniego kontaktu
z danym środowiskiem przyrodniczym trzeba wykorzystać
możliwość pośredniego poznawania przyrody poprzez film, obrazek czy książkę. Należy
jednak pamiętać że nawet najlepszy film, książka czy zdjęcie nie zastąpią obcowania z żywą
przyrodą . Do opracowania niniejszej innowacji zainspirowało mnie piękno miejscowości,
w której znajduje się nasza szkoła. Szkoła Filialna w Sobiesękach Drugich jest placówką
położoną w pięknym otoczeniu przyrodniczym (łąki, pola, sady, lasy, zagajniki). Wymienione
ekosystemy to bogate źródło w realizacji tematyki przyrodniczej i zarazem dające
bezpośredni kontakt z przyrodą. Ponadto z moich obserwacji wynika, iż dzieci w wieku
przedszkolnym posiadają zbyt mało wiadomości z zakresu przyrody, ich wiedza jest
teoretyczna, ,,książkowa”. Realizacja od września 2014r. innowacji pedagogicznej ,, Świat
wokół nas” da możliwość poszerzenia wiedzy przyrodniczej, pozwoli dzieciom badać,
odkrywać , doświadczać i rozumieć przyrodę. Innowacja poszerza zakres celów i treści
kształcenia, wychowania przedszkolnego i opieki ujętych w programie dydaktycznym „
Entliczek Pentliczek” autorstwa B. Bilewicz Kuźnia
w oddziale przedszkolnym.
4
i T. Parczewska na którym pracuję
3. CECHY INNOWACJI:
Zasada wiązania teorii z praktyką.
Sposoby realizacji treści programowych zostały tak zaplanowane, by dziecko świadomie
i aktywnie brało udział w zdobywaniu wiedzy poprzez samodzielne realizowanie sytuacji
problemowych, praktyczną działalność, pracę na rzecz przedszkola.
Celowość i systematyczność podejmowanych działań.
Opracowanie zestawu metod i form pracy dostosowanych dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Zintegrowanie innowacji z realizacją zadań wynikających z planu pracy dydaktycznowychowawczego.
4. CEL OGÓLNY INNOWACJI:
-wspomaganie dziecka w jego całościowym rozwoju tak , by było przygotowane , na miarę
swoich możliwości, do życia w zgodzie z ludźmi, z przyrodą i samym sobą.
-tworzenie więzi z rodzinnym regionem,
-rozwijanie procesów poznawczych takich jak: wyobraźnia, pamięć, uwaga, myślenie,
zapamiętywanie.
5. CELE SZCZEGÓŁOWE: dziecko potrafi:
- omówić zmiany zachodzące w przyrodzie w rożnych porach roku,
-dokonywać obserwacji przyrodniczych,
- korzystać z czasopism i albumów przyrodniczych,
- zachować bezpieczeństwo podczas wycieczek i zajęć terenowych,
- dokonywać obserwacji przyrody z użyciem lupy i lornetki,
- pomagać przy wykonywaniu doświadczeń przyrodniczych i obserwacji mikroskopowych,
- wymienić niektóre zwierzęta znajdujące się pod ochroną oraz wiosenne kwiaty chronione,
- wysiewać nasiona, podlewać i pielęgnować rośliny,
- brać udział w realizacji teatrzyków i części artystycznych,
-wykonywać prace plastyczno-techniczne z użyciem materiałów przyrodniczych,
- zachować się bezpiecznie podczas wakacji
- zachować przyjazny stosunek do wszystkich zwierząt i roślin,
5
6. WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM
I. Współpraca z rodzicami.
- zapoznanie z innowacją pedagogiczną i celowością jej realizacji w oddziale przedszkolnym
oraz zachęcenie do współpracy;
- zaproszenia na imprezy przedszkolne ( np. teatrzyki, części artystyczne);
- podnoszenie kultury ekologicznej rodziców;
- włączanie rodziców w urządzanie kącika przyrodniczego .
II. Współpraca z leśnikiem działającym na naszym terenie.
7. PROCEDURY OSIĄGNIĘCIA CELÓW
Metody i techniki pracy:
Czynne:
- zajęć praktycznych – wykonywanie przez dzieci różnych zadań o charakterze praktycznym,
powtarzanie wiedzy z danego zakresu,
- zadań stawianych dziecku - zabawy badawcze, doświadczenia, eksperymenty, prace
hodowlane,
- metody problemowe - gry dydaktyczne ,burza mózgów,
- spacery i wycieczki,
- kierowanie działalnością dziecka poprzez inspirowanie, zachętę dziecka, podsunięcie
pomysłu do samodzielnych działań
- samodzielne doświadczenia poprzez spontaniczną działalność dziecka
- metody ekspresyjne – udział w przedstawieniach teatralnych, zabawy dramowe, prace
plastyczno-techniczne
Percepcyjne:
• obserwacja
•
pokaz
•
podanie przykładu, wzoru postępowania
•
filmy edukacyjne, oglądanie albumów przyrodniczych
Słowne:
- pogadanki , opis, bajki i opowiadania, objaśnienia, instrukcje.
Formy pracy:
• zajęcia z całą grupą
•
zajęcia w zespołach
•
zajęcia indywidualne wyzwalające swobodną ekspresję
6
8. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ
Dziecko:
Potrafi postępować bezpiecznie i rozważnie.
Rozumie podstawowe pojęcia i zjawiska przyrodnicze.
Chętnie przebywa w naturalnym środowisku i potrafi się nim cieszyć.
Dostrzega piękno przyrody.
Dba o zdrowie, higienę własną i otoczenia.
Wskazuje na przyrodnicze i gospodarcze znaczenie lasów i łąk.
Potrafi pracować samodzielnie i w grupie.
W działaniu wykazuje się odpowiedzialnością i znajomością zasad dobrego zachowania.
9.EWALUACJA:
Głównym celem ewaluacji będzie uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy założenia i cele
innowacji zostały osiągnięte. Ewaluacja dokonana zostanie poprzez:
-obserwacje dzieci w warunkach naturalnych,
-prowadzenie dokumentacji i notatek prowadzącego innowację,
-analizę wytworów pracy dzieci: rysunki, twórczość dziecięcą,
- przygotowanie wystawy fotograficznej i wyeksponowanie jej na wystawie szkolnej
oraz stronie internetowej szkoły.
10. Harmonogram działań
Pora roku
Formy realizacji
- ,,Wiosna” -stworzenie gazetki tematycznej,
omówienie zmian przyrody w okresie
wiosennym,
- założenie hodowli fasolek doniczkowych
( obserwacje i doświadczenia), poznanie
budowy rośliny i funkcji korzenia,
- ,,Drzewa liściaste” rodzaje drzew i ich
nazwy, oglądanie czasopism i albumów,
prezentacja multimedialna, stworzenie
albumu ,,Drzewa liściaste”,
- ,,Z przyrodą za pan brat” wycieczka do
rezerwatu przyrody ,,Olbina” w gminie
Brzeziny,
- ,,Wiosna na łące” –spacery i pikniki na
łące, obserwacje przyrody z użyciem lup,
-Zapoznanie z etapami rozwoju żaby, motyla
WIOSNA
7
i biedronki (prezentacja multimedialna),
- ,,Tych kwiatów nie zrywamy” stworzenie
gazetki tematycznej, zapoznanie z
wiosennymi kwiatami chronionymi,
- ,,Świat w pomniejszeniu” –obserwacje
mikroskopowe obiektów przyrodniczych,
- ,,Mini ogródek”- założenie ogródka
przedszkolnego, wysiew nasion, podlewanie
i pielęgnacja roślin,
- ,,Woda” – poznanie rodzajów zbiorników
wodnych, roślin i ryb zamieszkujących wody
słodkie (prezentacja multimedialna) oraz
obiegu wody w przyrodzie,
- doświadczenia z wodą ( m.in. parowanie,
związek temperatury z rozpuszczalnością,)
- ,,Dzień drzewa” –posadzenie drzewa w
ogrodzie przedszkolnym, zapoznanie z
budową drzewa i rodzajami drzew,
- założenie indywidualnych zasiewów
rzeżuchy i owsa,
*,,Chrońmy przyrodę” teatrzyk z okazji
Międzynarodowego Dnia Ziemi,
*,,Wielkanocny kiermasz”- sprzedaż
wierzbowych kotków, stroików wykonanych
z materiałów przyrodniczych oraz rzeżuchy
i owsa.
-,,Lato” stworzenie gazetki tematycznej,
omówienie zmian przyrody w okresie lata,
- ,,Letnie ziółka”- zajęcia w terenie z
kartami pracy ,poznanie pożytecznej roli
roślin łąkowych, zbiór roślin,
- zasuszanie zebranych roślin łąkowych
i wykonanie ,,mini zielnika”,
- ,,Świat w pomniejszeniu” –obserwacje
mikroskopowe obiektów przyrodniczych,
- zajęcia terenowe w lesie, poznanie funkcji
lasu oraz roślin i zwierząt środowiska
leśnego i ich zależności od siebie,
- ,,Zwierzęta chronione” – poznanie
polskich zwierząt chronionych, praca z
atlasem,
- ,,Spulchniacze ziemi” –założenie hodowli
dżdżownic, obserwacja i wyciąganie
wniosków,
- ,,Witaminy na talerzu” – wykonanie
kanapek z użyciem samodzielnie
wyhodowanych warzyw,
- wycieczki po okolicy ,obserwacje ptaków
LATO
8
z użyciem lornetki,
-podsumowanie zajęć i zorganizowanie
konkursu wiedzy,
-uzyskanie odznak ,,Przyjaciele Ziemi”,
-,, Wakacyjne porady”- spotkanie z
policjantem poznanie zagrożeń nad wodą,
w lesie, na polu, na drodze,
*,,Letnie wróżki” – udział w
przedstawieniu w samodzielnie wykonach
strojach ekologicznych ,
- ,,Mini biesiada” poczęstunek dla rodziców
, potrawy wykonane z warzyw ogródka
przedszkolnego.
- ,,Jesień” stworzenie gazetki tematycznej,
omówienie zmian przyrody w okresie
jesiennym,
-,,Jesienny las”- wycieczka do lasu,
zbieranie ,,darów lasu”, porównywanie
różnego rodzaju szyszek, poznanie z jakich
drzew pochodzą, zajęcia ruchowe metodą
Labana,
-Wykonanie prac plastyczno-technicznych
z użyciem materiałów przyrodniczych,
- ,,Świat w pomniejszeniu” –obserwacje
mikroskopowe,
- ,,Badamy ziemię” – rozróżnianie różnych
rodzajów ziemi, porównywanie przez dotyk
i lupę,
- zajęcia terenowe w lesie, poznanie
niektórych grzybów jadalnych i trujących,
poznanie prawidłowego sposobu zbierania
grzybów i zasad bezpieczeństwa,
-,, Jabłkowe Święto” – wycieczka do sadu,
udział w zabawach, wykonywanie prac
plastycznych, degustacja różnych gatunków
jabłek i soku z jabłek,
- ,, Jaka pogoda”- prowadzenie jesiennego
kalendarza pogody,
JESIEŃ
*,,Wieczór lampionów” – uroczystość z
udziałem rodziców
*4 października ,,Światowy Dzień
Zwierząt”- inscenizacja słowno-muzyczna.
9
ZIMA
-„Zima” stworzenie gazetki tematycznej,
omówienie zmian przyrody w okresie
zimowym,
- ,,Drzewa iglaste”- rodzaje drzew i ich
nazwy, oglądanie czasopism i albumów,
prezentacja multimedialna,
- ,,Skarby ziemi”: jak powstał węgiel,
produkty wytworzone z węgla,
- badanie właściwości śniegu i lodu :
wykonywanie doświadczeń,
-,,W krainie wiecznej zimy” –poznanie
przyrody i zwierząt polarnych i (prezentacja
multimedialna),
- ,, Dokarmiamy ptaki” – zorganizowanie
ptasiej stołówki w ogródku przedszkolnym,
- Spotkanie z leśniczym: prezentacja
multimedialna dotycząca pracy leśnika,
uwrażliwienie dbania o przyrodę, zapoznanie
z zabiegami pielęgnacyjnymi w lesie i
sposobami dokarmiania zwierząt.
* Dzień Górnika – udział w uroczystości
* dodatkowe akcje
11. BIBLIOGRAFIA
„ Kącik przyrody w wychowaniu przedszkolnym”- E,J Frątczakowie
WSiP 1979
„Przyroda – przeżywanie i obserwowanie z dziećmi przedszkolnymi”- M.Arnolt, E. Janik
WSiP 198
„ Encyklopedia powszechna” - PWN Warszawa 1995 /
Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2001
Wojnarowska B., Promocja zdrowia, Warszawa 1994
Praca zbiorowa, Przedszkolak ekologiem, WOM Katowice 1996
„Mali obrońcy przyrody”- A.Sobik „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 3/1999
”Jesienne spacery i zajęcia”- E. Kalinowska „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr.7/1999
10
11