FIZYKA

FIZYKA
karty pracy l klasa 3 gimnazjum
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012
Fizyka w gimnazjum
ZADANIA WYRÓWNUJĄCE
Zadanie 1. (1)
Uzupełnij poniższe zdania, tak aby były prawdziwe.
W każdym zdaniu zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
1.1. Na tłustej powierzchni patelni woda tworzy kuliste krople, ponieważ siły  A /  B
działające między drobinami wody są  C /  D niż siły  A /  B działające między
drobinami wody i drobinami tłuszczu.
A.spójności
B.przylegania
C.mniejsze
D.większe
1.2. Powierzchnia wody w szklance jest zakrzywiona w pobliżu ścianek szklanki, ponieważ siły
przylegania działające między drobinami  A /  B są  C /  D niż siły spójności
działające między drobinami  A /  B.
A.wody
B.wody i drobinami szkła
C.mniejsze
D.większe
Wszystkie substancje są zbudowane z drobin, które na siebie oddziałują. Siły wzajemnego
oddziaływania drobin tej samej substancji nazywamy siłami spójności, a siły wzajemnego
oddziaływania drobin różnych substancji – siłami przylegania.
Zadanie 2. (3)
Drewniany klocek o masie 20 g pływa w wodzie (rysunek).
Oceń prawdziwość każdego zdania.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
2.1
Ciężar tego klocka wynosi 0,2 N.
P/F
2.2
Gęstość klocka jest równa gęstości wody.
P/F
2.3
Siła wyporu działająca na klocek jest równa 0,2 N.
P/F
2.4
Gdy na pływający klocek położymy drugi taki sam klocek, to siła wyporu
P/F
działająca na klocki wzrośnie dwukrotnie.
Na pływające ciało działają dwie siły (siła ciężkości i siła wyporu), które się równoważą.
2
WRZESIEŃ 2012
Fizyka w gimnazjum
Zadanie 3. (3)
Na wykresie przedstawiono zależność energii potencjalnej ciężkości książki od wysokości tej
.
książki nad podłogą. Do obliczeń przyjmij, że g = 10 m
s2
Uzupełnij poniższe zdania, tak aby były prawdziwe.
Wpisz w każdą lukę odpowiednią liczbę.
3.1. Masa książki wynosi _______ kg.
3.2. Energia potencjalna książki na wysokości 20 cm jest równa _______ J.
3.3. Praca wykonana podczas podnoszenia książki o 0,5 m wynosi _______ J.
3.4. Energię potencjalną równą 75 J będzie miała książka na wysokości _______ m.
Energię potencjalną ciężkości ciała obliczamy z wzoru: Ep = mgh, gdzie m – masa ciała,
g – przyspieszenie ziemskie, h – wysokość nad podłożem.
Zadanie 4. (5)
Najbardziej znanymi odmianami alotropowymi węgla są grafit i diament. Różnią się między
sobą własnościami fizycznymi. Grafit jest nieprzezroczysty, czarny i można nim rysować.
g
Diament jest przezroczysty i bardzo twardy. Gęstość grafitu wynosi około 2, 1 cm3 , a diamentu
g
około 3, 5 cm3 .
Uzupełnij poniższy tekst, tak aby zdania były prawdziwe.
Zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
Diament i grafit to  A /  B pierwiastek chemiczny. Diament i grafit jest zbudowany
z  C /  D drobin. Różna gęstość diamentu i grafitu jest spowodowana  E /  F drobin
diamentu i drobin grafitu.
A.inny
B.taki sam
C.różnych
D.takich samych
E. inną masą
F. innym ułożeniem
Gęstość jest wielkością charakterystyczną dla danej substancji i stałą w określonej temperaturze.
O gęstości ciała decyduje masa drobin tworzących ciało oraz ich ułożenie.
WRZESIEŃ 2012
3
Fizyka w gimnazjum
Zadanie 5. (7)
Uczniowie wykonali doświadczenie.
Gładką deskę o długości 2 m ustawili pod pewnym kątem do poziomu. Zmierzyli kilkakrotnie
czas ruchu stalowej kulki staczającej się z najwyższego punktu deski. Następnie deskę ustawili
pod większym kątem niż poprzednio i ponownie zmierzyli kilkakrotnie czas staczania kulki
(rysunki). Pomiary zanotowali w tabeli.
Nachylenie deski
względem poziomu
Długość drogi przebytej
przez kulkę (m)
Średni czas ruchu kulki (s)
około 30°
2
0,9
około 60°
2
0,7
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi, korzystając z informacji zamieszczonych na
rysunkach i zawartych w tabeli.
Jakie wnioski mogli sformułować uczniowie po wykonaniu doświadczenia?
 A.Kulka poruszała się ruchem jednostajnym.
 B.Kulka poruszała się ruchem jednostajnie przyspieszonym.
 C.Kulka poruszała się z takim samym przyspieszeniem, niezależnie od kąta nachylenia deski
do poziomu.
 D.Kulka poruszała się z większym przyspieszeniem po desce ustawionej pod większym kątem
do poziomu.
 E. Kulka osiągnęła taka samą prędkość, niezależnie od kąta nachylenia desek.
 F. Kulka osiągnęła większą prędkość, gdy poruszała się po desce ustawionej pod większym
kątem.
Ciało porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym, gdy działa na niego stała siła
wypadkowa. Ciało porusza się z większym przyspieszeniem, gdy działa na niego większa siła
wypadkowa.
4
WRZESIEŃ 2012
Fizyka w gimnazjum
ZADANIA UTRWALAJĄCE
Zadanie 1. (1)
1.1. Uzupełnij poniższe zdanie, tak aby było prawdziwe.
Zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
Suche włosy  A /  B, ponieważ odległości między sąsiednimi włosami są na tyle  C / 
D, że siły wzajemnego przyciągania między drobinami sąsiednich włosów są bardzo  E /  F.
A.„sklejają się” B.nie „sklejają się” C.małe
D.duże
E. małe
F. duże
1.2. Uzupełnij poniższy tekst, tak aby zdania były prawdziwe.
Zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
Mokre włosy  A /  B, ponieważ przestrzenie między sąsiednimi włosami wypełniają
drobiny wody. Odległości między drobinami wody i drobinami włosów są na tyle  C /  D,
że  E /  F między nimi siły międzycząsteczkowe.
A.„sklejają się”
B.nie „sklejają się”
C.małe
D.duże
E. działają
F. nie działają
Zadanie 2. (3)
Kulkę zawieszono na siłomierzu. Siłomierz wskazał 2 N. Następnie, nie zdejmując kulki
z siłomierza, zanurzono ją całkowicie w wodzie. Siłomierz wskazał 1,8 N.
Oceń prawdziwość każdego zdania.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
2.1
Masa kulki wynosiła 20 g.
P/F
2.2
Siła wyporu wody działająca na kulkę wynosiła 0,2 N.
P/F
2.3
Kulka odczepiona z siłomierza utonęła w wodzie.
P/F
2.4
Gęstość kulki była większa niż gęstość wody.
P/F
WRZESIEŃ 2012
5
Fizyka w gimnazjum
Zadanie 3. (3)
Na wykresie przedstawiono zależność energii kinetycznej od czasu swobodnego spadania
.
kamyka z wysokości 20 m. Do obliczeń przyjmij, że g = 10 m
s2
Uzupełnij poniższe zdania, tak aby były prawdziwe.
Wpisz w każdą lukę odpowiednią liczbę.
3.1. Kamyk spadał _____ s.
3.2. Energia kinetyczna kamyka w momencie uderzenia o podłoże wynosiła _____ J.
3.3. Prędkość kamyka w momencie uderzenia o ziemię wynosiła _____
m
s .
3.4. W połowie czasu spadania energia potencjalna kamyka była równa _____ J.
3.5. Masa kamyka wynosiła _____ kg.
Zadanie 4. (5)
Większość ogrzewanych substancji zwiększa swoją objętość. Woda jest substancją, która
wykazuje anomalną rozszerzalność polegającą na tym, że woda ogrzewana od 0°C do 4°C
zmniejsza swoją objętość. Dopiero powyżej 4°C woda zaczyna zwiększać swoją objętość.
Na wykresie pokazano zależność objętości wody od temperatury.
6
WRZESIEŃ 2012
Fizyka w gimnazjum
Uzupełnij poniższy tekst, tak aby zdania były prawdziwe.
Zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
Podczas ogrzewania  A /  B wody najpierw rośnie, a później maleje. Ogrzewanie wody
zmienia  C /  D. Nie ma jednak wpływu na  E /  F.
A.objętość
C.masę drobin
E. masę wody
B.gęstość
D.odległości między drobinami
F. wielkość sił spójności
Zadanie 5. (7)
Uczniowie wykonali doświadczenie. Z balkonu upuścili na ziemię stalową kulkę. Najpierw
zmierzyli wysokość, z jakiej ją upuścili. Następnie kilku uczniów zmierzyło czas jej spadania.
Doświadczenie powtórzyli, upuszczając kulkę z balkonu znajdującego się na wyższej kondygnacji.
Wyniki zanotowali w tabeli.
Wysokość nad ziemią (m)
Średni czas spadania kulki (s)
6
1,1
12
1.6
Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi, korzystając z informacji zawartych w tabeli.
Jakie wnioski mogli sformułować uczniowie po wykonaniu doświadczenia?
 A.Kulka spadała ruchem jednostajnym.
 B.Kulka spadała ruchem jednostajnie przyspieszonym.
 C.Kulka spadała z takim samym przyspieszeniem, niezależnie od wysokości, z jakiej została
upuszczona.
 D.Kulka poruszała się z większym przyspieszeniem, gdy została upuszczona z większej
wysokości.
 E. Kulka osiągnęła taką samą prędkość, niezależnie od wysokości, z jakiej spadała.
 F. Kulka osiągnęła większą prędkość, gdy spadała z większej wysokości.
WRZESIEŃ 2012
7
Fizyka w gimnazjum
ZADANIA ROZWIJAJĄCE
Zadanie 1. (1)
Uzupełnij poniższy tekst, tak aby zdania były prawdziwe.
Zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
1.1. Na mokre ręce  A /  B nałożyć rękawiczki, ponieważ między rękawiczkami a skórą
znajduje się woda, która powoduje, że odległości między drobinami są  C /  D i dlatego
siły międzycząsteczkowe  E /  F rękawiczek do skóry.
1.2. Na suche ręce  A /  B nałożyć suche rękawiczki, ponieważ odległości między drobinami
rękawiczki i skóry są  C /  D i siły międzycząsteczkowe  E /  F rękawiczek do skóry.
A.można łatwo
B.trudno
C.małe
D.duże
E. powodują przyleganie
F. nie powodują przylegania
Zadanie 2. (3)
Dwa prostopadłościenne klocki o jednakowej objętości wykonano z różnych substancji. Jeden
klocek umieszczono w naczyniu z wodą, a drugi w naczyniu z olejem (rysunki). Zanurzenia
kg
kg
klocków w cieczach były jednakowe. Gęstość wody wynosi 1000 m3 , a oleju – 900 m3 .
Oceń prawdziwość każdego zdania.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
8
2.1
Ciężar klocka I był większy niż klocka II.
P/F
2.2
Na klocek I działała większa siła wyporu niż na klocek II.
P/F
2.3
Gdy w oleju umieszczono klocek I, to jego zanurzenie nie zmieniło się.
P/F
2.4
Gęstość klocka I wynosiła 500 m3 , a klocka II – 450 m3 .
WRZESIEŃ 2012
kg
kg
P/F
Fizyka w gimnazjum
Zadanie 3. (3)
Na wykresie przedstawiono zależność wysokości kulki o masie 0,2 kg rzuconej pionowo w górę
.
od czasu jej wznoszenia na maksymalną wysokość. Do obliczeń przyjmij, że g = 10 m
s2
Uzupełnij poniższe zdania, tak aby były prawdziwe.
Wpisz w każdą lukę odpowiednią liczbę.
3.1. Kulka wzniosła się na wysokość ______ m.
3.2. Maksymalna energia potencjalna kulki wynosiła ______ J.
3.3. Energia kinetyczna kulki w momencie jej wyrzucania była równa ______ J.
3.4. Kulka została wyrzucona z prędkością ______
m
s .
3.5. Energia potencjalna kulki po 0,1 s ruchu wynosiła ______ J.
3.6. Energia kinetyczna kulki po 0,1 s ruchu była równa ______ J.
WRZESIEŃ 2012
9
Fizyka w gimnazjum
Zadanie 4. (5)
Bimetal ma kształt paska składającego się z dwóch metali znacznie różniących się
rozszerzalnością temperaturową (Rysunek 1). Bimetal wykorzystuje się w termostatach,
żeby utrzymać stałą temperaturę, na przykład w lodówce (Rysunek 2).
Rysunek 1
Rysunek 2
Uzupełnij poniższy tekst, tak aby zdania były prawdziwe.
Zaznacz litery przyporządkowane odpowiednim informacjom.
Gdy w lodówce wzrośnie temperatura, bardziej zwiększy swoją objętość  A /  B, przez co
zmaleje jego  C /  D. Pasek wygnie się  E /  F i zamknie obwód prądu. Spowoduje to
 G /  H agregatu lodówki.
A.pasek I
C.masa
E. w dół
G.wyłączenie
B.pasek II
D.gęstość
F. w górę
H.uruchomienie
Zadanie 5. (7)
Uczniowie wykonali doświadczenie.
Z kawałka materiału, nici i ciężarka o masie 50 g zbudowali spadochron. Z wysokości 5 m
najpierw puścili sam ciężarek, a następnie ciężarek zaczepiony na spadochronie. Za każdym
razem kilku uczniów mierzyło czas ruchu ciężarka od momentu jego puszczenia do momentu
uderzenia o ziemię. Wyniki zanotowali w tabeli.
Opis sytuacji
Średni czas spadania ciężarka (s)
Ciężarek (bez spadochronu)
1
Ciężarek na spadochronie
8
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi, korzystając z informacji zawartych w tabeli.
Jakie wielkości fizyczne mogli wyznaczyć uczniowie w tym doświadczeniu?
 A.Ciężar ciężarka.
 B.Gęstość ciężarka.
 C.Objętość ciężarka.
 D.Przyspieszenie ziemskie.
 E. Przyspieszenie ciężarka spadającego na spadochronie.
 F. Prędkość, z jaką ciężarek uderzył o ziemię (w obu sytuacjach).
 G.Siłę wypadkową działającą na ciężarek spadający na spadochronie.
10
WRZESIEŃ 2012
Fizyka w gimnazjum
ODPOWIEDZI
ZADANIA WYRÓWNUJĄCE
Zadanie 1.
1.1. A, D, B; 1.2. B, D, A
Zadanie 2.
2.1 – P, 2.2 – F, 2.3 – P, 2.4 – P
Zadanie 3.
3.1 – 3, 3.2 – 6, 3.3 – 15, 3.4 – 2,5
Zadanie 4.
B, D, F
Zadanie 5.
B, D, F
ZADANIA UTRWALAJĄCE
Zadanie 1.
1.1. B, D, E; 1.2. A, C, E
Zadanie 2.
2.1 – F, 2.2 – P, 2.3 – P, 2.4 – P
Zadanie 3.
3.1 – 2, 3.2 – 40; 3.3 – 20; 3.4 – 30; 3.5 – 0,2
Zadanie 4.
B, D, E
Zadanie 5.
B, C, F
ZADANIA ROZWIJAJĄCE
Zadanie 1.
1.1 – B, C, E; 1.2 – A, D, F
Zadanie 2.
2.1 – P, 2.2 – P, 2.3 – F, 2.4 – P
Zadanie 3.
3.1 – 0,45; 3.2 – 0,9; 3.3 – 0,9; 3.4 – 3; 3.5 – 0,5; 3.6 – 0,4
Zadanie 4.
A, D, E, H
Zadanie 5.
A, D, E, F, G, H
WRZESIEŃ 2012
11