FBT-07-061-ED CLITRAVI-EFFAT Final Joint_declaration_PL

FBT-07-061-ED
Wspólna deklaracja:
Wspieranie zatrudnienia
w europejskim przemyśle przetwórstwa mięsnego
1. Warunki ogólne1
Znaczna część przemysłu mięsnego jest jeszcze nadal przemysłem wrażliwym kosztowo.
Branża ta całkowicie jest uzależniona od kształtowania się wykazującego silną konkurencję
rynku zbytu.
W państwach członkowskich Unii Europejskiej przemysł mięsny można uznać za ważny
czynnik gospodarczy. Produkcja, przetwórstwo oraz konserwacja mięsa i wyrobów mięsnych
w 25 krajach UE stanowi 16,0% całkowitej produkcji artykułów spożywczych, napoi i
tytoniu. W 25 krajach UE export mięsa i wyrobów mięsnych wyniósł w 2006 roku 10.6%
całkowitej produkcji artykułów spożywczych, napoi i tytoniu. Szacowana wartość exportu
wyniosła 5,2 miliardy EUR, wartość importu mięsa i wyrobów mięsnych jest wielkością
podobną.
W 25 krajach UE zgodnie z danymi z 2003 roku pracowało w sektorze przetwórstwa
mięsnego ponad 1 mln ludzi, więcej niż jedna piąta (22,4 %) pracujących przy produkcji
artykułów spożywczych, napoi i tytoniu.
Niemcy, Francja i Zjednoczone Królestwo razem dały więcej niż połowę całkowitej produkcji
przemysłu mięsnego 25 krajów UE (w 2003 roku 55,3 %) i zatrudniały więcej niż połowę
zatrudnionych w branży (w 2003 roku 50,4 %). Znaczna była również ilość pracujących w
przemyśle przetwórstwa mięsnego w Polsce (11,9 % zatrudnionych w 25 krajach UE), ale
Dania była jedynym krajem członkowskim, gdzie w 2003 roku ruszyła w przemyśle
przetwórstwa mięsnego znaczna specjalizacja (przyczyniła się do wartości produktów
przemysłowych ponad dwukrotnie niż średnia w 25 krajach UE).
2. Cel deklaracji
EFFAT i CLITRAVI, organizacje pracodawców i pracobiorców europejskiego przemysłu
mięsnego pragną przyczynić się do rozwoju europejskiego przemysłu mięsnego, stworzenia
nowoczesnego, skutecznego, skierowanego na rynek, utrzymywalnego i konkurencyjnego,
zatrudniającego wykształconych oraz motywowanych pracowników i oferującego takie
możliwości pracy przemysłu produkcyjnego.
1
Komisja Europejska Commission: European Business Facts and Figures, Wydanie 2006
Dlatego EFFAT2 i CLITRAVI3 proponują, aby decyzje mające na celu poprawę
zatrudnienia podejmować biorąc pod uwagę poniższe dwa względy:
• Stworzenie takiego środowiska, w którym przedsiębiorstwa znajdą
podstawowe warunki zapewniające stworzenie i utrzymywalność dobrej
jakości miejsc pracy;
• Potrzebne są inicjatywy proaktywne z udziałem każdej z zainteresowanych
stron w tym celu, aby powstałe miajsca pracy były utrzymywalne,
zapewniały atrakcyjną pracę i karierę dla pracobiorców, i jednocześnie zyski
dla przedsiębiorstw.
3. Subsydiarność
EFFAT i CLITRAVI są mocno przekonane, że przy całkowitym poszanowaniu zasady
pomocniczości, w poniżej wymienionych branżach należy podejmować działania wspierające
zatrudnienie na najbardziej odpowiednich poziomach (UE, narodowy, regionalny, miejscowy
lub przedsiębiorstw).
4.
Kształtowanie takiego środowiska, w którym przedsiębiorstwa znajdują
podstawowe warunki zapewniające stworzenie i utrzymywalność dobrej
jakości miejsc pracy.
Działania podejmowanie dobrowolnie należy przedkładać nad działaniami obowiązkowymi i
dlatego przed złożeniem propozycji ustawodawczych należy je najpierw przemyśleć.
Przepisy prawne powstałe na poziomie europejskim należy przekazać przedsiębiorstwom w
formie łatwej do stosowania. W tym celu należy zapewnić aby przepisy prawne:
• Były łatwo zruzumiałe i możliwe do adaptacji
• Oznaczały możliwie najmniej dalszych obciążeń
• Brały pod uwagę specyfikę przemysłu mięsnego
• Koncentrowały się raczej na celach niż na środkach
• W każdym państwie członkowskim mogły być jednakowo, przejrzyście i
konsekwentnie realizowane
Bezpieczeństwo artykułów spożywczych ma podstawowe znaczenie. Jakość i bezpieczeństwo
mięsa są elementami kluczowymi z punktu widzenia wzrostu utrzymywalności przemysłu
mięsnego i bezpieczeństwa miejsc pracy w tej branży.
W dziedzinie bezpieczeństwa artykułów spożywczych brak harmonizacji punktów
pomiarowych i praktyk narodowych, jak również ograniczony charakter wymierzanych kar,
mogą stworzyć niebezpieczne okoliczności i doprowadzić do niepożądanych następstw.
Dlatego w każdym państwie członkowskim należy zagwarantować skuteczną i spójną
realizację przepisów prawnych UE i wyników potrzebnego nadzoru.
2
EFFAT to Europejska Federacja Związków Zawodowych Przemysłu Spożywczego, Rolnictwa i Turystyki. EFFAT
reprezentuje interesy pracobiorców w instytucjach Unii Europejskiej, wspomaga pracę ERZ i jest uznanym
partnerem socjalnym, prowadzi owocne dialogi socjalne z europejskimi federacjami pracodawców.
3
CLITRAVI to europejskie centrum kontaktów niezależnych narodowych organizacji przemysłu mięsnego i
przetwórstwa mięsnego, które wypełnia różne zadania. Na poziomie UE, CLITRAVI jest organizacją ochrony
interesów. W swojej działalności skupia się na kwestiach gospodarczych i regulacyjnych.
2
Naszym wspólnym interesem jest walka przeciwko występującym w przemyśle
(przetwórstwa mięsnego) mięsnym działań niezgodnych z prawem i zapobieganie tym
zjawiskom.
Niestety jeszcze wciąż możemy doświadczać w niektórych państwach
członkowskich UE działania, w czasie których nie mający oporów biznesmeni w sposób
niezgodny z prawem pomijają przepisy bezpieczeństwa artykułów spożywczych, podatkowe i
socjalne, narażając przez to image branży i ryzykując zaufanie konsumentów do wyrobów
przemysłu mięsnego. CLITRAVI i EFFAT stanowczo potępiają działania niezgodne z prawem i
żądają dla łamiących prawo surowszych kar.
CLITRAVI i EFFAT oświadczają, że konkurencję w przemyśle mięsnym należy
oprzeć na jakości i innowacji, a nie na podejrzanych działaniach, które służyłyby
obniżeniu kosztów przedsiębiorstwa, ale szkodzą konsumentom, konkurentom i
pracobiorcom.
W wielu krajach europejskich rynek detaliczny artykułów spożywczych jest zdominowany
przez kilku detalicznych gigantów. Duże firmy multiple retailer
(hipermarkety,
supermarkety i dyskonty) wywierają nacisk na dostawców, polegający na obniżaniu cen w
interesie osiągniecia własnych celów handlowych (udział w rynku i/lub maksymalizacja
zysku). Obok zniżek uzyskiwanych na tranzakcjach z dostawcami, siła nabywcza może
manifestować również w tych zobowiązaniach kontraktowych, które są wymuszane przez
firmy handlu detalicznego na dostawcach, np. ceny z list, obniżki, wsteczny dyskont na już
sprzedane towary, znaczny wkład w koszty promocji handlu detalicznego oraz obstawanie
przy wyłączności na dostawy. Zmusza to stale dostawców do obniżki kosztów gdzie jest to
tylko możliwe, co w rezultacie ma wpływ na wynagrodzenia i również wewnętrzne warunki
przedsiębiorstw.
Dlatego CLITRAVI i EFFAT wspierają wszystkie takie inicjatywy, które stwarzają
większą przejrzystość i bardziej zrównoważone możliwości zarobkowe w całości
łańcucha dostawców artykułów spożywczych.
5. Potrzebne są inicjatywy proaktywne w tym celu, aby stwarzane miejsca pracy
były utrzymywalne, zapewniały pracobiorcom atrakcyjną pracę i karierę, i
jednocześnie przynosiły zyski przedsiębiorstwom.
EFFAT i CLITRAVI mocno wierzą w skuteczność narodowych minimalnych standardów płacy i
warunków pracy. Te standardy stanowią ważny środek w zmniejszeniu socjalnych nadużyć i
zniekształceń uczciwej konkurencji gospodarczej pomiędzy przedsiębiorstwami i państwami
członkowskimi, jak również są niezbędne do stopniowego wprowadzania standardów o
szerokim zakresie we wszystkich państwach członkowskich Wspólnoty.
Wolny przepływ siły roboczej jest jedną z założycielskich idei Unii Europejskiej od Traktatu
Rzymskiego. Piąte poszerzenie UE umożliwiło przedsiębiorstwom w 15-tu krajach UE na
przyciągnięcie z nowych państw członkowskich wykwalifikowanych i motywowanych
pracobiorców. Ci pracobiorcy często zarabiają swoją pracą znacznie więcej niż zarobki w ich
krajach ojczystych. Mimo to, połączenie tej doktryny z zasadą wolnego przepływu usług
doprowadziło w Europie bez granic do nadużyć.
3
Zatrudnianie mobilnych, migracyjnych pracobiorców w statusie samozatrudnienia miało
negatywne skutki zarówno dla przedsiębiorstw jak i dla pracobiorców, oraz spowodowało
zniekształcenia w konkurencji na podstawie składek socjalnych. Na podstawie sytuacji
„zdanych na łaskę migracyjnych pracobiorców” otworzyła się możliwość płacenia im niższych
zarobków niż pracobiorcom miejscowym. Wszystko to doprowadziło to negatywnej spirali
warunków pracy i uzupełniania pracy z najtańszych źródeł.
Dlatego należy wzmacniać walkę z nielegalnym zatrudnianiem. Należy wymierzać surowsze
kary na łamiących prawo. Szukających pracy poza granicami należy informować o
obowiązujących w kraju podejmowania pracy prawach pracobiorców.
EFFAT i CLITRAVI proponują niezależny system pozwoleń dla agencji pośrednictwa
pracy i pracobiorców pracujących w statusie samozatrudnienia. Poprzez to,
możnaby stworzyć „białą listę” agencji/pracobiorców, z której możnaby korzystać
w całej UE.
Gdzie jest to możliwe należy poprawiać wykształcenie. W przemyśle mięsnym należy
również zwiększać poziom automatyzacji. Obok problemów higieny i bezpieczeństwa
związanych z artykułami spożywczymi (biologiczne czynniki działające, substancje
chemiczne itp.) również wiele innych niebezpieczeństw zagraża zdrowiu oraz fizycznemu
samopoczuciu pracobiorców (powtarzająca się praca, stres itp.)
Mimo, że można udowodnić, że higiena i bezpieczeństwo w miejscu pracy są czynnikami
mającymi wpływ na wydajność, inwestycje poprawiające jakość środowiska pracy nie stały
się jeszcze rozpowszechnioną praktyką w państwach członkowskich. Jakość należy
traktować jako napęd – wytycznych strategii lizbońskiej - kwitnącej godspodarki, większej
ilości i lepszej jakości miejsc pracy oraz przyjmującego społeczeństwa.
EFFAT i CLITRAVI inicjują do skłaniania i wzmacniania
poprawy sytuacji
warunków pracy przemysłu mięsnego w państwach członkowskich.
Należy uczynić bardziej skutecznym i zharmonizować w całości łańcucha artykułów
spożywczych kontrole weterynaryjne i inne, które przeprowadzają wykwalifikowani i
niezależni nadzorujący, od gospodarstwa do sklepu. Poprzez pomiary standardów, struktur i
praktyk narodowych (benchmarking) będzie można rozpocząć kształtowanie wspólnych
europejskich praktyk i standardów.
Bezpieczeństwo artykułów spożywczych należy zapewnić w trakcie produkcji, nie
można tym kierować. Dlatego utrzymywalny przemysł mięsny potrzebuje więcej,
dobrze wykwalifikowanych, osiągalnych pracobiorców, i jest to podstawową
potrzebą utrzymywalnego europejskiego przemysłu artykułów spożywczych.
Zagadnienie
szkolenia
zawodowego
i
wykształcenia
jest
wspólną
odpowiedzialnością pracodawców i pracobiorców.
4
6. Dalsze kroki CLITRAVI i EFFAT
Dwie organizacje wspólnie wzywają do realizacji powyższych działań oraz założeń, i dlatego
między innymi:
• Systematycznie prowadzą wymianę informacji i opinii
• Wydają wspólne oświadczenia
• Uruchamiają wspólne projekty
• Organizują wspólne seminaria na temat aktualnych zagadnień celem wymiany
informacji i opinii.
EFFAT i CLITRAVI życzą sobie pełnej konsultacji od Komisji Europejskiej w obu fazach
artykułów 138 i 139 Traktatu Amsterdamskiego związanej z rozwojem wypadków
oddziaływania socjalnego na poziomie Wspólnoty.
Podpisano: Budapest, 02.07.2007.*
Podpisujący
Harald Wiedenhofer
Podpisujący
Jan Heemskerk
* Prawnie obowiązująca jest wyłącznie wersja w języku angielskim.
5