LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE STUDIÓW
Transkrypt
LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE STUDIÓW
LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE STUDIÓW PODYPLOMOWYCH „TERAPIA PEDAGOGICZNA I REWALIDACJA DZIECKA ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI” 1 STUDIA PODYPLOMOWE – KWALIFIKACYJNE Terapia pedagogiczna i rewalidacja dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Sylabus 1/1 Przedmiot: Współczesne kierunki i tendencje w pedagogice Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: PROF. S. JUSZCZYK Cel: - kształtowanie gotowości do realizacji zadań w instytucjach, środowisku otwartym oraz pracy z jednostką i grupą; wrażliwość na „inność” i niepowtarzalność jednostek, otwartość na dialog; - rozwijanie umiejętności skutecznego wpływu społecznego, dojrzałości i motywacji do prowadzenia działań prospołecznych; organizowania działań profilaktycznych w oparciu o nowoczesne metody pracy socjalnej, socjotechnicznej i terapeutycznej; - zdobycie wiedzy i umiejętności w zakresie rozwijania i identyfikowania problemów w szerokim kontekście funkcjonowania społecznego (ubóstwo, bezdomność, bezrobocie) oraz rozwiązywania problemów w zakresie patologii społecznej, dysfunkcji i zagrożeń funkcjonowania środowisk, rodziny i jednostki. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Rygory zaliczeniowe: test wiadomości Literatura (5 najważniejszych pozycji): Sylabus 1/2 Przedmiot: Pedagogika specjalna Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: PROF. A. STANKOWSKI Cel: Stworzenie podstaw teoretycznych i metodycznych dla procesów rewalidacji (czyli usprawniania, kompensacji i korektury pedagogicznej w procesie dydaktycznowychowawczym) oraz resocjalizacji. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): • • • • • pedagogika rewalidacyjna, rehabilitacyjna, pedagogika lecznicza lub inaczej pedagogika zdolnych i uzdolnionych pedagogika korekcyjna pedagogika resocjalizacyjna Rygory zaliczeniowe: test wiadomości 2 Literatura (5 najważniejszych pozycji): • • • • • • Dykcik W., Pedagogika Specjalna, Poznań 2001, Gnitecki J., Pedagogika ogólna z metodologią, Poznań 2004, Lipkowski O., Pedagogika specjalna, Warszawa 1977, Mauersberg S. (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, Warszawa 1990 Sękowska Z., Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Warszawa 1985, Wyczesany J., Pedagogika Upośledzonych Umysłowo, Kraków 2002, Sylabus 1/3 Przedmiot: Komunikacja interpersonalna Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Katarzyna Gabryś Cel: Dostarczenie wiedzy na temat podstaw i uwarunkowań komunikacji interpersonalnej i jej roli w pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych i umiejętności twórczego podejścia do problemów w komunikacji interpersonalnej. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Teoretyczne postawy i uwarunkowania komunikacji interpersonalnej – modele i style komunikacji, elementy procesu komunikacyjnego, cele i poziomy komunikowania, podmiotowe i pozapodmiotowe uwarunkowania komunikacji. ( 4 godz.) Kompetencje komunikacyjne wychowawcy – terapeuty: aktywne słuchanie, prowadzenie dialogu, empatia, umiejętne reagowanie i „podążanie”, stosowanie technik wspierających. ( 4 godz.) Wybrane aspekty komunikacji w rodzinie – specyfika komunikacji w rodzinie ujmowanej jako system, rozwojowe aspekty komunikacji rodzinnej, zaburzenia komunikacji w rodzinie – profilaktyka i terapia. ( 2 godz.) Rygory zaliczeniowe: Aktywność na zajęciach warsztatowych, przedstawienie scenariusza zajęć rozwijających kompetencje komunikacyjne pedagogów pracujących z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Literatura (5 najważniejszych pozycji): Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000. B. Harwas – Napierała, Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań 2006. M. McKay, M. Davis, P. Fanning, Sztuka skutecznego porozumiewania się, Gdańsk 2001. G. King, Umiejętności terapeutyczne nauczyciela, Gdańsk 2004. K. W. Vopel, Warsztaty – skuteczna forma nauki, Kielce 2004. 3 Sylabus 1/4 Przedmiot: Pedagogika rodziny dziecka dysfunkcyjnego Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Małgorzata Balukiewicz Cel: Ukazanie zadań i funkcji rodziny w sytuacji opieki i wychowania dziecka niepełnosprawnego. Ukazanie zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym w sytuacji zmian społeczno – ekonomicznymi w Polsce. Wskazanie form i metod podnoszenia kultury pedagogicznej rodziców dziecka niepełnosprawnego Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Sytuacja społeczno - ekonomiczna rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym.(2) Zaburzenia postaw rodzicielskich a postępy w rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.(2) Pedagogizacja rodziców jako zasadniczy element planu pracy szkoły lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego.(2) Funkcje i zadania nauczyciela w zakresie podnoszenia kultury pedagogicznej rodziców dziecka niepełnosprawnego.(2) Formy i metody współpracy nauczyciela - wychowawcy z rodziną dziecka niepełnosprawnego. (2) Rygory zaliczeniowe: test wiadomości Literatura (5 najważniejszych pozycji): 1. Cudak H., Marzec H. (2001) (red.) Współczesna rodzina polska. Jej wymiar aksjologiczny i funkcjonowanie. Piotrków Trybunalski. 2. Izdebska J. (2000) Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku. Białystok. 3. Majkowski W.: (1997) Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Studium socjologiczne. Kraków. 4. Obuchowska I.: (1999) (red.): Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa. 5. Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E.: Wspomaganie dzieci w rozwoju do skupienia uwagi i zapamiętywania. Uwarunkowania psychologiczne i pedagogiczne, programy i metody. Warszawa 2007. 6. Chodkowska M. (red.) Pedagogika specjalna wobec potrzeb teraźniejszości i wyzwań przyszłości. Lublin 1998. 4 Sylabus 1/5 Przedmiot: Terapia uzależnień i psychoprofilaktyka Forma zajęć / liczba godzin: 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Anna Kurzeja Cel: pogłębianie wiedzy ogólnej w obszarze uzależnień zdobycie szczegółowej wiedzy na temat oddziaływań terapeutycznych i pomocowych wobec osób uzależnionych poznanie definicji i teorii psychopatologii i uzależnień zapoznanie ze światowymi standardami profilaktyki i terapii uzależnień Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Podstawowe definicje dotyczące uzależnienia, fazy rozwoju, mechanizmy. Teorie wyjaśniające problem uzależnienia. Motywowanie do leczenia. Problemy diagnozowania. Proces leczenia i oddziaływań terapeutycznych wobec osób uzależnionych. Rola społeczności terapeutycznej. Nawroty i współuzależnienie.(4h) Zagadnienia dotyczące profilaktyki uzależnień. Umiejętność konstruowania programów profilaktycznych oaz prowadzenia zajęć profilaktyczno-wychowawczych.(2h) Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i problemami profilaktyki uzależnień oraz przedstawienie koncepcji profilaktyki w pedagogice (koncepcja Brammera, Jessorów). Poziomy profilaktyki. Szczególne zwrócenie uwagi na profilaktykę uzależnień oraz na oddziaływania profilaktyczne ukierunkowane na dzieci i młodzież.(4h) Rygory zaliczeniowe: Literatura (5 najważniejszych pozycji): Cekiera Cz.: Psychoprofilaktyka uzależnień oraz terapia i resocjalizacja osób uzależnionych. Lublin 1993. Cekiera Cz.: Ryzyko uzależnień. Lublin 1994. Dziewięcki M.: Nowoczesna profilaktyka uzależnień. Kielce 2001. Szymańska J.: Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa 2000. Gaś Z.: Pomoc psychologiczna młodzieży. Warszawa 1995. Gaś Z.: Profilaktyka uzależnień. Warszawa 1993. Gaś Z.: Psychoprofilaktyka. Lublin 2000. Gaś Z.: Uzależnienia. Skuteczność programów profilaktycznych. Warszawa 1994. Świątkiewicz G. (red.): Profilaktyka w środowisku lokalnym. Warszawa 2002. 5 Sylabus 1/6 Przedmiot: Metodyka pracy w klasach integracyjnych Forma zajęć / liczba godzin: 5 w. 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin Prowadzący: dr Dariusz Dziuba Cel: Wyposażanie słuchacza w wiedzę i umiejętności w zakresie uwzględniania w szkolnych oddziaływaniach specjalnych potrzeb edukacyjnych. Przygotowanie do uwzględnienia zasad różnicowania w planowaniu i prowadzeniu zajęć grupowych i indywidualnych w klasie integracyjnej. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Specjalne potrzeby edukacyjne – rozpoznanie. [2h] Postawy i reagowanie uczniów w warunkach klasy integracyjnej – modelowanie zachowań. [2h] Planowanie edukacyjne w grupie integracyjnej. [2h] Metody pracy grupowej i indywidualnej. [2h] Metody współpracy nauczyciela przedmiotowego i wspomagającego. [2h] Wybrane problemy w zakresie nauczania dzieci niepełnosprawnych (słabowidzących, słabosłyszących, przewlekle chorych i in.) [5h] Rygory zaliczeniowe: Zaliczenie: z oceną, praca pisemna Literatura (5 najważniejszych pozycji): Sakowicz-Boboryko Integracja edukacyjna uczniów z wadą słuchu. Białystok 1999, Trans Humana. Palak Z. Uczniowie niewidomi i słabowidzący w szkołach ogólnodostępnych. Lublin 2000, UMCSS. Stankowski A. i Balukiewicz M. O trudnej sztuce bycia razem, czyli różne oblicza integracji. Kraków 2006, Impuls BYERS R. i ROSE R. Jak zaplanować pracę z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Opracowanie metodyczne dla nauczycieli. 2002 APS Warszawa. Dziuba D. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej. W: Auxilium sociale nr 1/2002 6 Sylabus 1/7 Przedmiot: Przepisy prawa oświatowego i ustawodawstwo dotyczące niepełnosprawności Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Jerzy Grad Cel: Zapoznanie słuchaczy z podstawami prawa oświatowego ze szczególnym uwzględnieniem rewalidacji, integracji dzieci i młodzieży Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Podstawy prawa oświatowego – 3 godz. 2. Odpowiedzialność prawna nauczycieli – 3 godz. 3. Odpowiedzialność prawna dzieci i młodzieży – 2 godz. 4. Funkcjonowanie dzieci niepełnosprawnych w środowisku szkolnym – przepisy prawa – 2 godz. Rygory zaliczeniowe: zaliczenie Literatura (5 najważniejszych pozycji): 1. Ustawa o systemie oświaty 2. Karta Nauczyciela Sylabus 1/8 Przedmiot: Diagnostyka psychopedagogiczna Forma zajęć / liczba godzin 5 w, 5 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Małgorzata Kantyka Cel: : Poznanie różnych form i metod oraz rodzajów diagnozy pedagogicznej, psychologicznej, socjologicznej i medycznej stosowanej do określenia potrzeb dziecka. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania diagnostycznego z dzieckiem w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Tematyka wykładów: Pojęcie diagnozy – konteksty definicyjne Specyfika, cele i oczekiwania w diagnostyce małego dziecka. Warunki badania małego dziecka. Metody stosowane w rozpoznawaniu potrzeb małego dziecka. Zasady opisu i interpretacji wyników badań małego dziecka 7 Tematyka ćwiczeń: 1. Znaczenie diagnozy rozwojowej w psychomotorycznego małego dziecka ocenie sytuacji i potrzeb rozwoju 2. Znaczenie kontroli rozwoju fizycznego określenie prawidłowego i nieprawidłowego rozwoju dziecka 3. Metody kontroli i diagnozy rozwoju psychomotorycznego. 4. Znaczenie diagnozy w ocenie sytuacji i potrzeb dziecka niepełnosprawnego 5. Znaczenie diagnozy sytuacji małego dziecka w rodzinie do określenia jego potrzeb Rygory zaliczeniowe: Przygotowanie warsztatów i prezentacji. Literatura (5 najważniejszych pozycji): Literatura: Bogdanowicz M., (1986) Psychologia kliniczna dziecka wieku przedszkolnego Cytowska B. Winczura B.(red) (2006): Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne John-Borys M. (red) (1997): Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat trzech. Karwowska-Struczyk M. Hajnicz W.: (1998): Obserwacja w poznaniu dziecka Kielin J.: (2002): Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalistycznych. Sylabus 1/9 Przedmiot: Diagnostyka neuropediatryczna Forma zajęć / liczba godzin 10 w. ; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadząca: dr Katarzyna Wojaczyńska-Stanek Cel: Zapoznanie się z podstawowymi zagadnieniami pediatrii- symptomatologia chorób, przebieg kliniczny, rokowanie. Problem choroby przewlekłej, postępującej, nieuleczalnej. Wpływ choroby i jej leczenia na możliwości rozwoju dziecka zarówno somatyczne jak i intelektualne. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Terminologia i symptomatologia w neurologii dziecięcej -2 godz Ocena neurorozwojowa dziecka- 2 godz Dziecko z chorobą somatyczną- 2 godz Patologia ciążowo-porodowa i jej wpływ na rozwój dziecka- 1 godz Schorzenia neurologiczne u dzieci-2 godz Niepełnosprawność ruchowa -1 godz Rygory zaliczeniowe: Test zaliczeniowy. 8 Literatura (5 najważniejszych pozycji): 1.Wybrane zagadnienia z pediatrii. Red.: B. Koehler, E. Marszał, J. Świetliński. Katowice: ŚAM 2002, 2. Pediatria- podręcznik dla studentów-Red Kubicka, Kawalec, PZWL 2004 3. Wcześniak-Ewa Helwich, PZWL 2002 4. Kaciński M.: Choroby zapalne układu nerwowego u dzieci; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005. 5. Czochańska J, Szczepanik E, Pakszys M.: Zespoły padaczkowe u dzieci i młodzieży. BiFolium Lublin 2002 Sylabus 1/10 Przedmiot: Wybrane zagadnienia z psychiatrii Forma zajęć / liczba godzin10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadząca: lek. Aleksandra Lamparska-Warchalska Cel: Znajomość podstawowych problemów zaburzeń psychicznych u dzieci, umiejętność wczesnego wykrywania nieprawidłowości rozwojowych bądź psychopatologii i skierowanie do specjalistycznej opieki, znajomość zasad pracy i stymulacji rozwoju dziecka z różnymi problemami psychicznymi. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Zaburzenia rozwojowe i emocjonalne we wczesnym dzieciństwie. Wpływ czynników biologicznych i środowiskowych na rozwój dziecka. Problemy wieku adolescencji (2godz.) 2. Całościowe zaburzenia rozwoju – rodzaje, przyczyny, objawy kliniczne, przebieg, rokowanie (2godz.) 3. Nerwice dziecięce – charakterystyka poszczególnych zespołów psychopatologicznych (2godz.) 4. Dzieci z zaburzeniami zachowania i zespołami hiperkinetycznymi, możliwości pomocy (2 godz.) 5. Metody terapii. Postępowanie z dzieckiem z zaburzeniami psychicznymi – ujęcie interdyscyplinarne (2godz.) Rygory zaliczeniowe: Aktywny udział w zajęciach, znajomość podstawowych zagadnień psychiatrii wieku rozwojowego Literatura (5 najważniejszych pozycji): 1. Psychiatria dzieci i młodzieży, wydawnictwo lekarskie PZWL 2005, I. Namysłowska 2. Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci, wydawnictwo lekarskie PZWL 2005, T. Wolańczyk, J. Komender 9 3. Psychiatria wieku rozwojowego, wydawnictwo lekarskie PZWL 2000, A. Popielarska, M. Popielarska 4. Neuropsychologia kliniczna dziecka, wydawnictwo naukowe PWN 2006, A. R. Borkowska, Ł. Domańska 5. Psychoterapia medyczna, wydawnictwo lekarskie PZWL 1996, J. W. Aleksandrowicz Sylabus 1/11 Przedmiot: Profilaktyka z elementami poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego i wczesnej interwencji Forma zajęć / liczba godzin 10 w. ,ćw. 10; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadząca: dr I. Sosnowska-Wieczorek, mgr B.Łężak Cel: • • • analiza czynników generujących potrzeby dzieci niepełnosprawnych i ich rodzin omówienie roli poradnictwa psychologiczno – pedagogicznego we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka i jego rodziny analiza własnych postaw wobec niepełnosprawności Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Profilaktyka występowania zaburzeń rozwojowych u dzieci / 2 godz. / 2. Zasady konstruowania programów profilaktycznych / 2 godz. / 3. Rola skoordynowanych działań Służby Zdrowia, Oświaty, Pomocy Społecznej i instytucji pozarządowych w opiece nad dzieckiem i jego rodziną. / 2 godz. / 4. Cele i zadania Poradni Psychologiczno Pedagogicznej. / 4 godz. / 5. Znaczenie wczesnej interwencji w rozwoju dziecka niepełnosprawnego. / 2 godz. / 6. Konstruowanie programów wczesnego wspomagania rozwoju dziecka/ 2 godz. / 7. Udział rodziców w rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka. / 2 godz. / 8. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna organizowana w przedszkolu i szkole / 4 godz. / Rygory zaliczeniowe: kolokwium zaliczeniowe Literatura (5 najważniejszych pozycji): E. Franus (1975) : Sprawdziany rozwoju dziecka, Warszawa, Nasza Księgarnia. D. Osik, A. Wojnarska (2001): Wspomaganie rozwoju uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Lublin Cz.. Szmugiel (2001): Podstawy diagnostyki i rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, Kraków Z Sękowska: (1998) Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa Smoleńska J. (1998): Kompetencje nauczyciela wczesnej rewalidacji, Warszawa, MEN 10 Sylabus 2/12A Przedmiot: wczesne wspomaganie i rewalidacja osób z zaburzeniami sensorycznymi /wzroku i słuchu/ Forma zajęć / liczba godzin 15 w., 25 ćw.; semestr 2; forma zaliczenia: egzamin Prowadzący: dr Iwona Sosnowska-Wieczorek, mgr Marta Niemiec Cel: Celem przedmiotu jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę z zakresu wspomagania i rewalidacji osób z wadami wzroku i słuchu. Osiągnięcie umiejętność posługiwania się terminologią, klasyfikacjami i charakterystykami stosowanymi w obszarze wspomagania rozwoju osób z zaburzeniami widzenia i słyszenia. Poznanie podstaw teoretycznych oddziaływań oraz nowatorskich kierunków pracy z dziećmi z zaburzeniami sensorycznymi. Ukształtowanie właściwych oddziaływań nauczycieli-terapeutów do podopiecznych wymagających specyficznej opieki od chwili wykrycia nieprawidłowości Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Przedmiot, cel, zadania i funkcje surdo i tyflopedagogiki -8h 2. Metody pracy z niesłyszącymi -4h 3. Metody wspomagające komunikację językową -4h 4. Wczesna interwencja u dzieci z wadą słuchu - autorski program -4h 5. Wykorzystanie pomocy dydaktycznych w pracy z sensorycznymi -4h dziećmi z zaburzeniami 6. Ważniejsze teorie i mechanizmy intensywnego wspomagania rozwoju małych dzieci, rozwój zdolności widzenia, etiologia zaburzeń w rozwoju zdolności widzenia (4h) 7. Znaczenie wczesnej rewalidacji w zakresie niepełnosprawności wzroku, diagnozowanie, profilaktyka; wybrane metody terapii (stymulacji i usprawniania), wykorzystanie techniki w tyflpedagogice(4h) 8. Formy pracy oraz specyficzne uwarunkowania w zakresie wczesnego wspomagania dzieci z niepełnosprawnością wzroku oraz ich rodzin. Rola ośrodków wczesnej interwencji, specyfika pracy nauczyciela domowego (4 h) 9. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna organizowana w przedszkolu i szkole /4 godz./ Rygory zaliczeniowe: -obecność i aktywność na zajęciach; -egzamin pisemny. Literatura (5 najważniejszych pozycji): Dykcik W. (red): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań 2005 Góralówna M. (1998): Problemy dzieci z ryzyka i wczesnej diagnozy w: Wczesna opieka nad dzieckiem z wadą słuchu, Szczecin PZG. Orkan, Łęcka (1998): Kompetencje nauczyciela wczesnej rewalidacji, Warszawa, MEN. Rocławski B (1998): Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk, Glottispol, Biblioteka Logopedyczna. Kalbarczyk M.: Świat otwarty dla niewidomych. Szanse i możliwości. WSiP, Warszawa 2004 11 Pilecki J., Kozłowski M. (red.): Rehabilitacja oraz edukacja dzieci i młodzieży z dysfunkcjami narządu wzroku. Wyd. Edukacyjne, Kraków 1999 Walczak G.: Stymulacja umiejętności widzenia słabo widzących dzieci. WSiP, Warszawa 1998 Walkiewicz M.: Funkcjonalna ocena wzroku i proces wspomagania rozwoju widzenia u dzieci slabo widzących. APS, Warszawa 2002 Walthes R.: Tyflopedagogika. GWP, Gdańsk 2007 Sylabus 2/12B Przedmiot: Wczesne wspomaganie i rewalidacja osób upośledzonych umysłowo Forma zajęć / liczba godzin: 10 w. 10 ćw.; semestr 2; forma zaliczenia: egzamin Prowadzący: dr Dariusz Dziuba Cel: Celem przedmiotu jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę z zakresu wspomagania i rewalidacji osób z intelektualną niepełnosprawnością. Osiągnięcie umiejętność posługiwania się terminologią, klasyfikacjami i charakterystykami stosowanymi w obszarze wspomagania rozwoju osób niepełnosprawnych intelektualnie. Poznanie podstaw teoretycznych oddziaływań stosowanych w odniesieniu do wychowanków z intelektualną niepełnosprawnością. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): • Upośledzenie umysłowe – niepełnosprawność intelektualna - przegląd koncepcji, definicji, podstawowe pojęcia i klasyfikacje. (2h) • Charakterystyka rozwoju dziecka niepełnosprawnego. Etiologia i profilaktyka. (2h) • Wczesna diagnoza i wspomaganie. System orzekania i kierowania do wybranych form oddziaływania edukacyjnego i terapeutycznego. (2h) • Reakcje otoczenia na niepełnosprawność. (2h) • Cele i zasady kształcenia dziecka niepełnosprawnego intelektualnego. Modele rewalidacji. (2h) Rygory zaliczeniowe: Egzamin pisemny Literatura (5 najważniejszych pozycji): • Kościelska M.; Oblicza upośledzenia. Warszawa; 1995; PWN • Kulesza E.M. Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego – diagnoza i wspomaganie. Studia empiryczne. Warszawa 2004, APS • Pilecka W. i Pilecki J. red. Stymulacja psychoruchowego rozwoju dzieci o obniżonej sprawności umysłowej. AP Kraków, 2004 • Lovaas O. I. Nauczanie dzieci niepełnosprawnych umysłowo. Warszawa 1993, WsiP • Kielin J. Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych. Gdańsk 2002, GWP 12 Sylabus 2/12C Przedmiot: Wczesne wspomaganie i rewalidacja przewlekle chorych i z dysfunkcją ruchu Forma zajęć / liczba godzin 10w., 10 ćw.; semestr 2; forma zaliczenia: egzamin Prowadzący: dr Krystyna Moczia, mgr Aleksandra Radzioch - Dzienis Cel: -zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami pedagogiki leczniczej, jej dorobkiem i perspektywami rozwoju; -przedstawienie regionalnych i lokalnych ośrodków leczniczych, rehabilitacyjnych oraz opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjnych. -kształcenie kompetencji w różnych aspektach pracy z uczniem z zaburzeniami somatycznymi i ruchowymi -ukształtowanie właściwych postaw wymagających specyficznej opieki nauczycieli-terapeutów wobec podopiecznych - Poszerzenie wiedzy i umiejętności w zakresie udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej dziecku przewlekle choremu i z dysfunkcją ruchu) oraz jego rodzinie (rodzicom, opiekunom). Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Pojęcie choroby przewlekłej, zaburzeń somatycznych i niepełnosprawności ruchowej. Niepełnosprawność wieloraka, sprzężona. Prezentacja regionalnych i lokalnych ośrodków leczniczych i rehabilitacyjnych (4 godziny) 2. Współczesne tendencje w hospitalizacji i rehabilitacji osób przewlekle chorych.. Cele pedagoga-terapeuty wobec dzieci leczonych w ośrodkach leczniczych (4 godziny) 3. Zaspokajanie potrzeb dziecka przewlekle chorego i z niepełnosprawnością ruchową. Sprzęt ułatwiający funkcjonowanie społeczne osób niepełnosprawnych ruchowo i chorych somatycznie w szkole w domu (4 godziny) 4. Specyficzne uwarunkowania w pracy z dzieckiem z na podstawie wybranych zespołów chorobowych i niepełnosprawności ruchowej m.in. zaburzenia metaboliczne, mukowiscydoza, FAS, mózgowe porażenie dziecięce, wrodzony brak kończyn, epilepsja, zaburzenia łaknienia, przewlekła niewydolność nerek, choroby nowotworowe i inne (8 godziny) Rygory zaliczeniowe: -obecność na zajęciach -egzamin Literatura (5 najważniejszych pozycji): Góralczyk, E.: (1996). Choroba dziecka w twoim życiu. Warszawa Maciarz, A.: (2006). Dziecko przewlekle chore. Opieka i wsparcie. Warszawa Pilecka,W., Majewicz, P., Zawadzki A.: (1999). Jak wspomagać psychospołeczny rozwój dzieci niepełnosprawnych somatycznie. Kraków A.I Brzezińska (2005r.), Psychologiczne portrety człowieka. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk. I. Obuchowska (1991r.) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. WSiP, Warszawa. 13 B. Cytowska ,B. Wilczura (2006r.), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Kraków M. Piszczek (2006r.)Dziecko, którego rozwój emocjonalno- poznawczy nie przekracza pierwszego roku życia. CMPPP, Warszawa. M. Piszczek (2006r.) Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia. CMPPP, Warszawa. Sylabus 2 /12D Przedmiot: Wczesne wspomaganie i rewalidacja osób ze sprzężonymi niepełnosprawnościami Forma zajęć / liczba godzin: 10 w, 5 ćw.; semestr 2; forma zaliczenia: egzamin Prowadzący: dr Małgorzata Kantyka Cel: Zapoznanie się z najważniejszymi pojęciami ora koncepcjami pedagogiki terapeutycznej. Poznanie form terapii psychologicznej, pedagogicznej oraz logopedycznej i innej specjalistycznej niezbędnej do opracowania programu korekcyjnego dziecka z zaburzeniami. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania terapeutycznego z dzieckiem. Zapoznanie się z formami współpracy i pomocy rodzinie. Wykorzystanie środków dydaktycznych najczęściej stosowanych w diagnostyce i w terapii w pedagogice terapeutycznej przez różnych specjalistów Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Najczęstsze przyczyny powstawania i rodzaje zaburzeń u dzieci – klasyfikacja medyczna /2 godz./. Wybrane metody terapii oraz możliwości ich zastosowania u dzieci/6 godz./. Zasady współpracy z rodzicami dziecka niepełnosprawnego/4 godz./. Zasady opracowywania programów terapeutycznych i sposoby ich realizacji/3 godz./. Rygory zaliczeniowe: Przygotowanie prezentacji na określony temat. Przeprowadzenie warsztatów terapeutycznych. Literatura (5 najważniejszych pozycji): Kaja B., (1998) Zarys terapii dziecka Maas V., (1998) Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii Integracji Sensorycznej Skorek E. (pod red): (2005): Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycja zajęć. T I i II Skorek M., (2004) Terapia pedagogiczna TII. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć A., Krajewska K.:(2005) Skarbie/4 godz./.c nauczyciela terapeuty (na bazie własnych doświadczeń z pracy terapeutycznej), czyli od programu do realizacji – propozycje rozwiązań pracy terapeutycznej prowadzonej z dziećmi w wieku przedszkolnym o specyficznych potrzebach edukacyjnych. 14 Sylabus 2/12E Przedmiot: Diagnoza i terapia dysleksji rozwojowej Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw. semestr 2; forma zaliczenia: egzamin Prowadzący: dr Małgorzata Kantyka, mgr Beata Witkowska Cel: Zapoznanie się z najważniejszymi pojęciami oraz koncepcjami pedagogiki Korekcyjnej. Poznanie form diagnozy psychologicznej, pedagogicznej oraz logopedycznej i innej specjalistycznej niezbędnej do opracowania programu korekcyjnego dziecka z zaburzeniami dysleksji. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania korekcyjnego z dzieckiem. Zapoznanie się z formami współpracy i pomocy rodzinie. Wykorzystanie środków dydaktycznych najczęściej stosowanych w diagnostyce i korekcie przez różnych specjalistów Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Teorie dotyczące przyczyny i powstawania zaburzeń związanych z dysleksją . Zasady diagnozy dzieci z trudnościami w uczeniu. Zasady organizacji procesu terapeutycznego Pamięć jako funkcja niezbędna w procesie uczenia się Style uczenia się, techniki zapamiętywania Rygory zaliczeniowe: : Egzamin ustny oraz przygotowanie konspektu do zajęć korekcyjnych wraz ze środkami dydaktycznymi. Literatura (5 najważniejszych pozycji): Bogdanowicz M., (2002) Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie Czjkowsk iI., Herda K., (1998) Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole Gruszczyk E. (1992), Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki Grygier M., Lukaszczyk E., Łyżeczko I., Miłkowski M., Mrozek B., (1974) Materiały pomocnicze do pracy korekcyjnej z dziećmi o fragmentarycznych deficytach i zaburzeniach rozwojowych Krasowicz-Kupis G. (2003) Język, czytanie i dysleksja Selikowitz M., (1999) Dysleksja Sylabus 2/12F Przedmiot: Praca z dzieckiem zdolnym Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Beata Dyrda Cel: Po ukończeniu kursu studenci będą posiadać podstawowe wiadomości i umiejętności pozwalające im na rozpoznawanie i stymulowanie rozwoju zdolności i uzdolnień dzieci i młodzieży. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Program zajęć obejmuje następujące treści: definicje zdolności; psychologiczne modele zdolności; zdolności ogólne i uzdolnienia kierunkowe – 2 godziny 15 diagnozowanie zdolności dzieci i młodzieży; edukacja dzieci zdolnych; uczeń zdolny; wybrane programy wspomagające rozwój uczniów zdolnych; modele opieki nad dzieckiem zdolnym; instytucje działające na rzecz zdolnych – 3 godziny niepowodzenia szkolne uczniów zdolnych; Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć – diagnoza i terapia; elementy treningu umiejętności wychowawczych dla osób pracujących z dzieckiem zdolnym – 5 godzin Rygory zaliczeniowe: przygotowanie autorskiego programu dydaktyczno-wychowawczego pracy z dzieckiem zdolnym. Sylabus 3/13 Przedmiot: Emisja Głosu Forma zajęć / liczba godzin: 5w., 5 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: Prof. M Knapik Cel: Pozyskanie umiejętności mówienia donośnie i wyraźnie bez nadwyrężania głosu, unikania sytuacji prowadzących do zagrożeń głosu, tworzenia najbardziej odpowiedniej techniki posługiwania się głosem, radzenia sobie z oddechem, wspomagania głosu ciałem i wyobraźnią. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Indywidualne przygotowanie do pracy głosem, 2. Prowadzenie oddechu, 3. Praca z rezonatorami i ukierunkowaniem głosu, 4. Zastosowanie poznanych umiejętności podczas mówienia i śpiewania, 5. Głośne mówienie i krzyk, 6. Swoboda wypowiedzi i interpretacja. Rygory zaliczeniowe: -aktywna obecność na zajęciach Literatura (5 najważniejszych pozycji): 16 Sylabus 3/14 Przedmiot: Muzykoterapia Forma zajęć / liczba godzin: 5w., 5 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący; dr hab. Mirosław KISIEL CELE Celem zajęć jest samodzielne przestudiowanie wybranych zagadnień z literatury przedmiotu oraz poznanie niektórych metod wykorzystania muzyki i rytmu wspomagających procesy reedukacyjne, wychowawcze, ogólnorozwojowe i kształcące. TREŚĆ PRZEDMIOTU 1. 2. 3. 4. Podstawy teoretyczne muzykoterapii. Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. Oddziaływanie muzyką jako narzędzie w profilaktyce i terapii. Formy i metody pracy terapeutycznej z dziećmi i młodzieżą, z zastosowaniem technik muzycznych i rytmicznych. 5. Nabycie umiejętności prowadzenia zajęć terapeutycznych środkami muzyki. Rygory zaliczeniowe: Aktywny udział w zajęciach. Przygotowanie i realizacja w symulacji metodycznej wybranych ćwiczeń z wykorzystaniem muzyki. LITERATURA: Janiszewski M., Muzykoterapia aktywna. Warszawa – Łódź 1993. Karolak W.: Sztuka jako zabawa, zabawa jako sztuka. Warszawa 1995. Kisiel M.: Pedagogiczne aspekty wykorzystania muzyki w stymulacji rozwoju dziecka. Dąbrowa Górnicza 2007. Konieczna E.,J.: Arteterapia w teorii i praktyce. Kraków 2003. Lewandowska K.: Muzykoterapia dziecięca. Gdańsk 2000. Stadnicka J.: Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową. Warszawa 1998. Wierszyłowski J.: Psychologia muzyki. Warszawa 1981. Sylabus 3/15 Przedmiot: Polisensoryczna percepcja literatury dziecięcej Forma zajęć / liczba godzin: 5 w., 5 ćw., semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: Prof. Katarzyna Krasoń Cel: Celem przedmiotu jest poznanie podstaw hermeneutycznych i polisensorycznych działań interpretacyjnych podejmowanych na tekstach literackich nacechowanych terapeutycznie w celu ukazania możliwości wsparcia rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych 17 Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Tematyka wykładów: 1. Inteligencje wielorakie – implikacje dla wsparcia rozwoju poprzez komunikat literacki 2. Metafora, jako element występujący w różnych ujęciach teoretycznych (np. w literaturoznawstwie, psychologii, pedagogice). Pojęcie, jego znaczenia i zakresy stosowalności – znaczenie w terapii 3. Przekodowanie znaków wg relacji słowo: ekspresja niewerbalna, jako przejaw idei wsparcia rozwoju przez przeżywanie. 4. Założenia przekładu intersemiotycznego, podstaw hermeneutycznych działań interpretacyjnych, metody w podejściach A. Baluch, W. Żuchowskiej, M. Dagiel, H. Cybulskiej, H. Muszyńskiej, K. Krasoń. 5. Porozumiewanie się poprzez przenośne formułowanie komunikatów (np. za pomocą literatury), a także określanie walorów takiej drogi interakcji werbalnej dla biblioterapii. Tematyka ćwiczeń: 1. Opracowanie pozawerbalne wybranych tekstów lirycznych w postaci konkretyzacji plastycznej (piktogramy i rysunki swobodne) 2. Dramowe analizowanie tekstu w edukacji i terapii. Znaczenie empatii, projekcji i werbalizacji (procedura Osuchowskiej). 3. Ruchowo-przestrzenna analiza utworu. Konkretyzacja kinetyczna (metoda autorska – K. Krasoń) 4. Formy teatralne w pracy z tekstem nacechowany, terapeutycznie. 5. Wielozmysłowej interpretacje intersemiotyczne (praca w zespołach). Literatura (5 najważniejszych pozycji): 1. Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 1996 2. Brun B., Pedersen E. W., Runberg M.: Symbole duszy. Warszawa 1995 3. Gadamer H.-G., Semantyka i hermeneutyka, [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, Warszawa 2000 4. Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, Poznań 2002 5. Krasoń K., Dziecięce odkrywanie tekstu poetyckiego, kinestetyczne interpretacje liryki, Katowice 2005 Sylabus 3/16 Przedmiot: Techniki usprawniające Forma zajęć / liczba godzin 20 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: mgr Marta Niemiec, mgr Iwona Wielasiewicz Cel: - zapoznanie słuchaczy z podstawowymi rodzajami metod i technik usprawniających w rewalidacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - kształcenie praktycznych kompetencji w zakresie wykorzystania możliwości metod i technik usprawniających w różnych aspektach pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 18 - ukształtowanie właściwych oddziaływań nauczycieli-terapeutów do podopiecznych wymagających specyficznej opieki od chwili wykrycia nieprawidłowości Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Wczesne usprawnianie dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym oraz z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego – wykorzystanie metod i technik neurofizjologicznych i edukacyjnyc: Glena Domana- Delcato, B. i K. Bobathów, V. Vojty, A. Peto (nauczania kierowanego), Kabata, W. Scherborne (ruchu rozwijającego) (6h) 2. Metody i techniki usprawniania dzieci autystycznych: technika niedyrektywna, holding, behawioralna, sensoryczna, hipoterapia, autoterapia, metoda Knillów (2h) 3. Usprawnianie dzieci z fragmentarycznymi zaburzeniami rozwoju oraz z niezgrabnością ruchową: MDS, kinezjologia edukacyjna, Integracja sensoryczna (2h) 4. Podstawy audio-psycho-fonologii w ujęciu metody Tomatisa , wykorzystanie metody treningu słuchowego Tomatisa w rozwiązywaniu różnorodnych problemów szkolnych: dysleksja , zaburzenia uwagi ,mowy koncentracji , zapamiętywania . (6 h. ) 5. Kształtowanie słuchu fonemowego i fonetycznego wg Bronisława Rocławskiegopodstawy glottodydaktyki. (2h.) 6. Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu . (2h.) Rygory zaliczeniowe: -obecność i aktywność na zajęciach; - prezentacja wybranej techniki usprawniania w formie warsztatowej Literatura: - Banaszek G. (2002) Rozwój niemowląt, jego zaburzenia a rehabilitacja metodą Vojty - Brearly G. (1999) Psychoterapia dzieci niepełnosprawnych ruchowo - Doman G. (1996) Jak postępować z dzieckiem z uszkodzeniem mózgu - Ford F. R. (1963) Choroby układu nerwowego niemowląt, dzieci i młodzieży - Matyja M, Domagalska M. (1997) Podstawy usprawniania neurorozwojowego według Berty i Karela Bobathów - Jaklewicz H. (1993) Autyzm wczesnodziecięcy: diagnoza, przebieg, leczenie - Kauffman B. N., (1991) Terapia dzieci autystycznych. Tom II - Knill Ch., (1995) Dotyk i komunikacja - Olechnowicz H.,(1995) Dziecko własnym terapeutą - Schopler E., Lansing M., Waters L., Davis J. H., (1994) Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych - Bogdanowicz M., (1992) Metoda Dobrego Startu - Borkowska M.: Mikrozaburzenia czynności i niezręczność ruchowa. W: ABC rehabilitacji dzieci. Mózgowe porażenie dziecięce. Red. M. Borkowska, (1995) - Dennison P., Dennison G., (2003) Kinezjologia edukacyjna dla dzieci - Kaja B. ,(1998) Zarys terapii dziecka 19 - Kałużna A.: Integracja czynności zmysłowo – ruchowych. W: ABC rehabilitacji dzieci. Mózgowe porażenie dziecięce. Red. M. Borkowska, (1995) - Maas V., (1998) Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii Integracji Sensorycznej -Madaule P .(1995) Audio-psycho-fonologia dla śpiewaków -Tomatis A. (1995) Ucho i śpiew -Rocławski B . (2001) Słuch fonemowy i fonetyczny . Teoria i praktyka -Kujawa E . Kurzyna M . (2002) Metoda 18 struktur wyrazowych -Kaja B. (2000) Wspomaganie rozwoju , psychostymulacja , psychokorekcja Sylabus 3/17 Przedmiot: Artreterapeutyczne podstawy wsparcia dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: mgr Joanna Godawa Cel: Projektowanie i prowadzenie zajęć warsztatowych z wykorzystaniem arteterapii wpierających i potęgujących rozwój dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Zapoznanie a podstawami arteterapii w jej wąskim i szerokim znaczeniu. Rodowód leczenia przez sztukę. (3h) Definicje biblioterapii, organizacja procesu biblioterapeutycznego, struktura programów biblioterapeutycznych..Rodzaje bajek terapeutycznych oraz ich rola w rozwoju dziecka.(2h) Wykorzystanie elementów arteterapii na zajęciach z dziećmi-projektowanie i prowadzenie zajęć warsztatowych, tworzenie wizualizacji i pisanie bajek relaksacyjnych, wykorzystanie różnorodnych technik plastycznych na zajęciach z dziećmi.(5h) Rygory zaliczeniowe: obecność na zajęciach, przygotowanie zajęć warsztatowych Literatura (5 najważniejszych pozycji): E.Nęcka, Trening twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005 W.Szulc, Sztuka w służbie medycyny. Od antyku do postmodernizmu, Poznań 2001 E.Konieczna, Arteterapia w teorii i praktyce, Impuls 2004 M. Molicka, Bajko – terapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań 2002 O.Handford, W.Karolak: Bajka w twórczym rozwoju i arteterapii, Łódź 2007 Sylabus 3/18 Przedmiot: Zooterapia w pracy z dzieckiem dysfunkcyjnym Forma zajęć / liczba godzin: 5 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Anna Kurzeja Cel: Zapoznanie studentów z zooterapią jako metodą wspomagającą leczenie. Przedstawienie różnych form zooterapii. 20 Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Rys historyczny i początki rozwoju terapii z udziałem zwierząt. Relacja człowiek- zwierzę. 1h Zooterapia jako metoda pracy z dzieckiem dysfunkcyjnym. Formy zooterapii, cele. 1h Doświadczenia polskie i zagraniczne. Dobór zwierząt do pracy terapeutycznej. 1h Prezentacja pracy różnych ośrodków wykorzystujących zooterapię. 1h Zajęcia terapeutyczne z udziałem zwierząt.1h Literatura (5 najważniejszych pozycji): Heipertz-Hengst C.: Jazda konna dla osób niepełnosprawnych, Warszawa 1997. Konecki K.T.: Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych, Warszawa 2005. Kulisiewicz B.: Witaj piesku! Dogoterapia we wspomaganiu rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Kraków 2007. Machoś-Nikodem M.: Dogoterapeutyczny program polisensorycznej stymulacji porozumiewania się, Warszawa 2007. Masgutova S.: Rola dogoterapii w emocjonalnej rehabilitacji dzieci z trudnościami w rozwoju, Czeneka, 2004, nr 16. Pawlik-Popielarska B.: Terapia z udziałem psa. Gdańsk 2005. Serpell J.: W towarzystwie zwierząt, Warszawa 1999, s. 77. Straub I.: Hipoterapia. Neurofizjologiczna gimnastyka lecznicza na koniu, Stuttgart 1991. Strumińska A. (red.), Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, Warszawa 2003. Sutton C.: Jak radzić sobie z trudnymi zachowaniami u dzieci, Warszawa 1992. Szymańska K.: 4 – letnie doświadczenia z zajęć Dogoterapii, prowadzonej w ZSS nr 5 przy współpracy z Fundacją „Cze-ne-ka”, teoria i praktyka, Warszawa 2004, nr 16, Wojciechowska H., Masgutova-Hawryluk S.: Kynoterapia w integracji odruchów. Metoda i techniki neurokinezjologiczne w pracy z deficytami rozwoju psychoruchowego, WarszawaBydgoszcz 2006. Wysokińska M., Radwańska A.: Pies asystujący jako jeden ze środków przywracania jakości życia osobie niepełnosprawnej, Czeneka, 2004, nr 16 Sylabus 3/19 Przedmiot: Adaptacja społeczno - zawodowa Forma zajęć / liczba godzin: 5w., semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Krystyna Moczia Cel: -zapoznanie słuchaczy z zakresem pojęcia adaptacja -wdrażanie do współpracy ze środowiskiem lokalnym w celu eliminowania uprzedzeń psychicznych i emocjonalnych wobec dzieci niepełnosprawnych. -ukształtowanie postawy nauczyciela - wychowawcy doradcy zawodowego Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 21 Wykłady 1. Pojęcie adaptacji społecznej i zawodowej. Autonomia osób niepełnosprawnych i przewlekle chorych (1 godzina) 2. Ograniczenia w zaspokajaniu potrzeb przez osoby niepełnosprawne somatycznie (1 godzina) 3. Poradnictwo zawodowe dla osób chorych somatycznie i z niepełnosprawnością ruchową jako model wspomagania (2 godziny) 4. Udział osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych ruchowo w kulturze i sporcie. Literatura beletrystyczna o tematyce niepełnopsrawności somatycznej (1 godzina) Rygory zaliczeniowe: -aktywna obecność na zajęciach -prezentacja: udział osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych w kulturze i sporcie Literatura (5 najważniejszych pozycji): Pedagogika specjalna [red] W.Dykcik, Poznań 2006 Jak wygrać z bezrobociem – wskazówki do pracy doradczej i przykłady dobrej praktyki. Warszawa 2007 O trudnej sztuce bycia razem. Red. A.Stankowski, M.Balukiewicz. Kraków 2006 Szczepanik R.: Elementy pedagogiki specjalnej. Łódź 2007 Sylabus 3/20 Przedmiot: Podstawy terapii logopedycznej z logorytmiką Forma zajęć / liczba godzin: 5 w., 5 ćw., semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie Prowadzący: dr Małgorzata Kantyka Cel: Zapoznanie z zasadami funkcjonowania i rozwoju mowy. Omówienie rodzajów zaburzeń najczęściej występujących u dzieci oraz zasad i diagnozowania i terapii wraz z wykorzystaniem terapii alternatywnych. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): Tematyka wykładów: Podstawy anatomii i fizjologii układu nerwowego w zakresie rozwoju psychomotorycznego małego dziecka z uwzględnieniem najważniejszych funkcji językowych Podstawy diagnozy Ogólne zasady i formy terapii dziecka Tematyka ćwiczeń: Rozwój mowy dziecka Diagnoza i terapia osób z zaburzeniami układu nerwowego. Problemy diagnozy i terapii osób z upośledzeniem umysłowym oraz zaburzeniami psychicznymi. 22 Rygory zaliczeniowe: prezentacje na zaliczenie projekt w postaci konspektu zajęć z logopedii oraz przygotowanego narzędzia do badania lub do terapii (do omówienia z prowadzącym) Literatura (5 najważniejszych pozycji): Logopedia, pytania i odpowiedzi: Pod red: T. Gałkowskiego i G. Jastrzębowskiej. Opole 1999r. Podstawy logopedii dla studentów logopedii, pedagogiki, psychologii, filologii: G. Jastrzębowska. Opole 1996r. Foniatria kliniczna: Pod red: A Pruszewicza. Warszawa 1992r. Rozwijanie mowy dziecka. Program terapeutyczno-stymulacyjny: Z. Tarkowski. Lublin 1993r Logopedia. Wybrane zagadnienia z materiałami do ćwiczeń: E. Minczakiewicz. Kraków 1990r. 23