2014_06_Miesięcznik Kapitałowy Inwestycje giełdowe z

20
Cudze chwalicie…
czyli niepotrzebne wycieczki z
Inwestycje giełdowe z wykorzystaniem polskich
dedykowanych funduszy inwestycyjnych stają się
coraz bardziej popularne i skutecznie konkurują
z propozycjami z zagranicy.
Wojciech Jabłoński
N
a polskim rynku w ostatnim czasie można zaobserwować rosnące zainteresowanie inwestorów,
którzy chcieliby wnieść swój publiczny portfel
inwestycyjny do dedykowanego im funduszu. W związku z tym w naturalny sposób nasuwa się pytanie, czy
można stworzyć mechanizm, w którym po wniesieniu
aktywów do funduszu inwestor nadal będzie miał wpływ
na swój portfel inwestycyjny. Na Zachodzie usługi powiernicze tego typu funkcjonują od dawna, przyjrzyjmy
się zatem na co inwestor może liczyć obecnie w Polsce.
Powiernicy z rozwagą
Język angielski używa co najmniej czterech pojęć
na opisanie usług powierniczych – są to: trust fund
(fundusz powierniczy), fiduciary (powiernik), custodian
bank (bank powierniczy/depozytariusz), escrow bank
account (bankowy rachunek powierniczy). Polski kapitalizm jest relatywnie wciąż dość młody, stąd zapewne
ta różnica w bogactwie słownictwa opisującego usługi
na rynku kapitałowo-finansowym.
Według Wikipedii, powiernictwo to sytuacja, kiedy
powiernik z rozwagą opiekuje się majątkiem innej osoby.
W Polsce w mniej lub bardziej rozwiniętym stopniu oferowane są usługi typu powierniczego, takie jak: family
office, prowadzenie rachunków maklerskich, usługi
banków depozytariuszy (dla funduszy) oraz bankowych
rachunków powierniczych. Pewnego rodzaju powiernictwem możemy też nazwać OFE, które powinny z rozwagą
(na co liczymy) inwestować powierzone im środki na
nasze przyszłe emerytury. Formą powiernictwa są także
fundusze inwestycyjne, gdzie zarządzający pomnażają
kapitał powierzony im przez inwestorów. Także Agencja
Nieruchomości Rolnych czy NFI są powiernikami, którzy
zarządzają (czy z rozsądkiem?) naszym wspólnym majątkiem w postaci majątku Skarbu Państwa. I w końcu zarządy spółek, które także z rozwagą powinny zarządzać
powierzonymi im aktywami firmy.
Cypr i Szwajcaria tracą atuty
Skoro tak wiele jest typów powiernictwa, jakich
usług powierniczych brakuje w Polsce? W krajach
zachodnich popularne są trust fund, czyli prywatne
fundusze powiernicze w formie trustów i fundacji,
do których wnoszone są prywatne majątki w celu lepszego nimi zarządzania, zwiększenia bezpieczeństwa,
anonimowości, planowania sukcesji czy planowania
podatkowego. Dotychczas w Polsce prywatne fundusze
powiernicze nie zafunkcjonowały jeszcze na szerszą
skalę. Zalążkiem rynku takich funduszy są dedykowane
fundusze inwestycyjne zamknięte. Są one z powodze-
21
z kapitałem
niem wykorzystywane przez właścicieli majątków od
roku 2006. Obecnie na polskim rynku funkcjonuje około
300 funduszy inwestycyjnych zamkniętych.
W ostatnich latach Polacy coraz częściej powierzali
majątki także spółkom czy funduszom zagranicznym,
które ze względu na odmienne uregulowania prawne
pozwalają odnieść różne korzyści, np. podatkowe. Do
niedawna popularnością cieszyły się spółki cypryjskie,
ale kryzys finansowy na Cyprze i opodatkowanie rachunków spółek w roku 2012 skutecznie odstraszyły wielu
przed powierzaniem majątków w obce ręce.
Obserwujemy globalny trend, który zmierza do
ograniczenia transgranicznej optymalizacji podatkowej,
w który wpisuje się też Polska, planując przyjąć przepisy
o zagranicznych spółkach kontrolowanych. Upada mit
szwajcarskiej tajemnicy bankowej, po tym jak Szwajcaria podpisała konwencję OECD o wzajemnej pomocy
administracyjnej w sprawach podatkowych, a tym samym zobowiązała się współpracować z innymi krajami
w przekazywaniu informacji o rachunkach bankowych.
Te zdarzenia powodują, że polscy przedsiębiorcy zaczynają wracać z aktywami do Polski.
sionym portfelem inwestycyjnym lub kiedy zarządzanie
tym portfelem powierzone jest wyspecjalizowanemu
podmiotowi lub TFI.
Polskie fundusze, obecnie oferują już większość tych
korzyści, dla których dotychczas inwestorzy tworzyli
struktury zagraniczne. Podatek od zysków kapitałowych zostaje odroczony do czasu umorzeń posiadanych
w funduszu certyfikatów i można go reinwestować.
Towarzystwa zobowiązane do przestrzegania tajemnicy
zawodowej gwarantują anonimowość swoim klientom.
Polskie fundusze mogą inwestować praktycznie we
wszystkie dostępne instrumenty finansowe, także na
rynkach zagranicznych. Wielką zaletą tego typu rozwiązania jest fakt, że w takim wehikule można mieć
aktywa publiczne i niepubliczne, w tym na przykład
nieruchomości. Dedykowany fundusz zamknięty może
stać się dla inwestora swoistym hubem, gdzie wszystkie
inwestycje będą zgromadzone w jednym bezpiecznym
miejscu. Warto też podkreślić, że wszystkie kwestie
dotyczące funduszu obsługiwane są w Polsce, a nad
bezpieczeństwem aktywów funduszu czuwa niezależny
od TFI bank depozytariusz.
Polska oferuje inwestorom usługi powiernicze konkurencyjne do tych na Cyprze czy w Luksemburgu. Jest
to także rosnąca gałąź usług, która wydatnie przyczynia
się do wzrostu rodzimego PKB. Zapewne Polska nie stanie się szybko nowym centrum finansowym na mapie
Europy, ale warto pamiętać, że istnieje alternatywa dla
coraz bardziej ryzykownych wycieczek zagranicznych
z naszymi aktywami.
W Polsce lepiej…
Na szczęście polskie dedykowane fundusze inwestycyjne zamknięte, zarządzane przez rodzime TFI
i nadzorowane przez KNF to bezpieczna alternatywa
dla spółek, trustów i fundacji zagranicznych. Możemy
zaobserwować także rosnące zainteresowanie nimi rodzimych inwestorów. Wnosząc do funduszu posiadane
papiery wartościowe inwestor otrzymuje w zamian certyfikaty swojego funduszu. Jednocześnie fundusz jest
w stanie stworzyć mechanizm, w którym to inwestor
nadal podejmuje decyzje dotyczące zarządzania wnie-
WOJCIECH JABŁOŃSKI
członek zarządu,
dyrektor Departamentu Funduszy Zamkniętych
Copernicus Capital TFI SA