Perswazja podprogowa

Transkrypt

Perswazja podprogowa
Perswazja podprogowa... Dave Lakhani, One Press, 2010
Perswazja podprogowa
Zakazane techniki wpływania na ludzi
Dave Lakhani
Podświadome oddziaływanie na potencjalnych nabywców staje się podstawą
strategii sprzedażowej każdej firmy, która chce osiągnąć znaczącą pozycję na rynku.
Dzięki analizie i właściwemu wykorzystaniu emocji odbiorców można wpływać na ich
decyzje zakupowe. Sukces polega na dokonaniu tego w taki sposób, aby klient był
przekonany, że podejmuje samodzielną i racjonalną decyzję. W XXI wieku takie działania
ułatwia powszechny dostęp do środków masowego przekazu, który nie tylko gwarantuje
szybsze dotarcie do konsumentów, ale również pozwala utrzymywać więź z obecnymi
klientami.
Wersja oryginalna
Oryginalna, anglojęzyczna wersja książki została wydana przez John Wiley & Sons w kwietniu 2008 roku pod tytułem
„Subliminal Persuasion: Influence and marketing secrets they don't want you to know”.
Spis treści
Pobierz spis treści
Ciekawostki
Na stronie www.boldapproach.com można znaleźć informacje o działalności autora, jego firmie i publikacjach, a także
wpisać się na listę mailingową, aby otrzymywać bezpośrednio od niego wskazówki dotyczące prowadzenia własnej
firmy oraz budowania drogi do sukcesu.
O Autorze
Dave Lakhani jest prezesem amerykańskiej firmy Bold Approach Inc. Nazywany geniuszem marketingu i strategiem
rozwoju biznesu, w ciągu ostatnich dziesięciu lat był odpowiedzialny za doprowadzenie do wzrostu sprzedaży w
ponad pięciuset firmach. Autor „12 sekretów sukcesu w biznesie”, a także wielu książek o perswazji, jest także
wykładowcą oraz trenerem. Z jego rad korzystało wiele znanych międzynarodowych firm, między innymi IBM, Micron i
General Electric. W ciągu swojej kariery zawodowej był właścicielem ponad 20 firm, które odniosły sukces na rynku.
Źródło: www.boldapproach.com
1
Questuspoint Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 247/249 93-231 Łódź Tel. 48 42 675 99 83 [email protected] www.questuspoint.com
Perswazja podprogowa... Dave Lakhani, One Press, 2010
- 1. Manipulacja, propaganda i edukacja –
Działaniami perswazyjnymi bombardowany jest każdy, nie tylko ze strony reklamy i mediów, ale także przez
politykę czy religię. I chociaż nie jest łatwo uniknąć tego wpływu, można jednocześnie samemu nauczyć się wywierać
go na otoczenie przez poznanie kilku podstawowych pojęć związanych z technikami wpływania na ludzi.
Propaganda stosowana (czyli public relations), której narzędziem jest perswazja, ma na celu zwrócić uwagę klienta
na produkt lub markę i może stanowić element kształcenia. Jedyną różnicą między propagandą a edukacją jest fakt,
że w przypadku edukacji nadawca przekonuje do punktu widzenia, w który sam wierzy. A jeśli w niego nie wierzy,
oznacza to, że uprawia propagandę.
Niektórzy utożsamiają perswazję z manipulacją. Różnica pomiędzy tymi pojęciami opiera się na kwestiach etycznych.
Z tego punktu widzenia manipulacja jest niemoralną formą perswazji i może prowadzić do przykrych konsekwencji dla
odbiorcy. Klasycznym przykładem manipulacji jest działalność sekt religijnych, które za wszelką cenę chcą zwerbować
do swojej
grupy jak najwięcej osób. Perswazja natomiast polega na przekazywaniu swoich przekonań bez negatywnego
oddziaływania na innych oraz budowaniu w nich przekonania, że wszelkie podejmowane decyzje są samodzielne
i najlepsze. Sukcesem specjalistów z zakresu perswazji jest na przykład rosnąca popularność żywności organicznej.
Jedzenie naturalne ma być z założenia zdrowsze od klasycznych produktów i właśnie tak jest postrzegane przez
nabywców. Przekonani o znacznej różnicy pomiędzy tymi dwoma rodzajami produktów, konsumenci są skłonni
zapłacić więcej, aby uniknąć szkodliwych, chemicznych substancji rzekomo obecnych w „skażonym XXI wiekiem”
jedzeniu tradycyjnym.
- 2. Racjonalizm kontra emocje –
Podstawę efektywnej perswazji stanowi gra emocjami odbiorców. Te, które najczęściej trafiają w czuły punkt,
to między innymi: pożądanie, utrata, strach, litość, miłość oraz nienawiść. Kluczem do sukcesu jest wywołanie reakcji,
która wzbudzi w odbiorcy potrzebę dokonania zakupu.
Przekaz emocjonalny należy skrupulatnie przygotować. Nie sztuką jest bowiem nacechowanie komunikatu emocjami
do granic możliwości, lecz umiejętność sprowokowania konkretnej, jednoznacznej i zamierzonej reakcji ze strony
odbiorcy. Wymaga to wcześniejszych badań, dzięki którym można określić potrzeby grupy docelowej, na przykład
poprzez analizę emocji dominujących na portalach społecznościowych. Pomoże ona zdiagnozować, na które z nich
potencjalni klienci są szczególnie wrażliwi. Skuteczne wykorzystanie emocji sprawia, że odbiorcy przestają myśleć
racjonalnie i są skłonni do podjęcia decyzji zakupowej, której prawdopodobnie nie podjęliby podczas zimnej kalkulacji.
Ponadto, dokonując zakupu pozostają w przekonaniu, że dokonali całkowicie świadomego i umotywowanego wyboru.
2
Questuspoint Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 247/249 93-231 Łódź Tel. 48 42 675 99 83 [email protected] www.questuspoint.com
Perswazja podprogowa... Dave Lakhani, One Press, 2010
Podczas podejmowania decyzji o świadomym angażowaniu emocji należy pamiętać, że podstawą sukcesu jest wybór
jednej emocji, którą chcemy „grać” oraz antycypacja reakcji odbiorców na przekaz, która musi bezpośrednio
przekładać się na podjęcie decyzji o zakupie. Emocje odbiorców można też wykorzystać w sposób mniej etyczny –
poprzez zastosowanie tak zwanego czarnego PRu, którego celem jest eliminacja konkurencji przez wzbudzanie
negatywnych odczuć i skojarzeń z nią związanych.
- 3. Ewangeliści marki –
Emocjonalny komunikat ma znacznie większy zasięg niż informacja neutralna. Wraz z siłą natężenia emocji
zwiększa się liczba potencjalnych odbiorców przekazu, ponieważ ludzie odczuwają chęć i potrzebę dzielenia się nim
z innymi. Duża liczba odbiorców buduje tak zwany dowód społeczny, przez co nakręca spiralę skutecznego kanału
informacyjnego.
Emocje zacieśniają więzy międzyludzkie, co ułatwia wpływanie na masy. Po wzbudzeniu silnych emocji w jednym
adresacie, staje się on nadawcą komunikatu, a im bardziej wczuwa się w swoją rolę, tym posiada większą zdolność
do rozbudzania emocji ludzi we własnym otoczeniu – buduje bowiem kult. Dzięki temu mechanizmowi niepotrzebne
jest wpływanie bezpośrednio na wszystkich członków grupy, a jedynie na zaangażowanych emocjonalnie liderów,
którzy swoją charyzmą pociągną za sobą innych. Liderzy (inaczej: ewangeliści marki), staną się jeszcze bardziej
chętni do przekazywania swoich racji wówczas, gdy będą mieli wrażenie, że ich zaangażowanie zostało docenione
przez pierwotnego nadawcę. Odczują wtedy potrzebę spełnienia misji, czyli dzielenia się „prawdą” z innymi.
Konsekwentnie, liczna grupa zwolenników wspomaga proces pozyskiwania kolejnych sympatyków. Wynika
to z przekonania, że jeżeli znaczna liczba nabywców podziela pozytywne zdanie o produktach, markach, bądź
usługach, to warto zwrócić na nie uwagę.
Rekomendacje z pierwszej ręki mają o wiele większy zasięg działania niż jakakolwiek inna metoda rozpowszechniania
informacji. Dlatego właśnie warto
kultywować
więzi z odbiorcami i nie dopuszczać do jej
zerwania.
Usatysfakcjonowani odbiorcy stanowią bowiem najbardziej wiarygodne źródło informacji.
- 4. Bezpośrednie i pośrednie poparcie –
Oprócz rekomendacji usatysfakcjonowanych klientów, istotny wpływ wywierają referencje osób uważanych za
autorytet bądź postrzeganych jako wiarygodne wśród potencjalnych nabywców. Nie bez wpływu pozostają również
zabiegi, które oddziałują na percepcję odbiorcy w sposób zakamuflowany.
3
Questuspoint Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 247/249 93-231 Łódź Tel. 48 42 675 99 83 [email protected] www.questuspoint.com
Perswazja podprogowa... Dave Lakhani, One Press, 2010
Znaczna część potencjalnych klientów szybciej zwróci uwagę na specjalistę z danej dziedziny bądź znaną gwiazdę
telewizyjną przekazującą komunikat niż na anonimowego nadawcę. Znane osoby mogą także udzielać poparcia w
sposób pośredni - na przykład poprzez publiczne wystąpienie w stroju z logo firmy, która pragnie się wypromować.
Pośrednie poparcie można zdobyć również przez:
● Sponsoring
● Darowizny
● Recenzje
● Organizowanie
grup ulicznych
Coraz bardziej popularną metodą zdobywanie poparcia w sposób pośredni jest „product placement”, czyli
umieszczanie produktów w filmach, programach TV czy książkach. Widzowie lub czytelnicy nie postrzegają obecności
markowych produktów jako formy reklamy, jednak gdy po raz drugi spotkają się z daną marką, kojarzą ją z filmu,
programu czy książki. Dzięki temu filmowi lub innemu środkowi przekazu mają poczucie, że jest to produkt znany
i prawdopodobnie szybciej zdecydują się na jego zakup.
Należy pamiętać również o tym, że zamierzony wpływ komunikatu będzie większy, jeśli uda się go przekazać
za pomocą zróżnicowanych środków przekazu (np. telewizja, radio, prasa, internet). Takie działanie daje wrażenie
wielości wypowiedzi. Mimo że przekazują one ten sam komunikat, przekonanie potencjalnych klientów
do prezentowanej oferty zwiększa się.
- 5. Kultywacja przekonań –
Podstawę sukcesu stanowi konsekwencja w przekazywaniu informacji i troska o to, aby nieustannie głoszona
„prawda” była popierana kolejnymi przykładami, które ją potwierdzają. Prowadzi to do tego, że odbiorcy w sposób
podświadomy będą dokonywać wyborów, na których zależy nadawcy, przy jednoczesnym zachowaniu wrażenia,
że robią to świadomie, bez wpływu osób trzecich.
Specjaliści z zakresu perswazji pracują nad umysłami potencjalnych klientów od najmłodszych lat. Dowodem
na to jest doświadczenie przeprowadzone na amerykańskich dzieciach. Badanym dano do spróbowania dwa dania –
jedno zapakowane w zwykły papier, a drugie w torbę z logo McDonald’s oraz poproszono o wskazanie, które lepiej
smakuje.
W każdym przypadku dzieci wskazały, że smaczniejsze jest jedzenie z torby ze znanym im logo, mimo że potrawy
były identyczne. Zadziałał tu więc prosty mechanizm kojarzenia dobrego smaku ze złotą literą M. Podobne reakcje
zachodzą u osób dorosłych. Współcześni konsumenci są bardzo wymagający. Zwykle nie da się ich zaspokoić
trywialnymi obietnicami bez pokrycia. Kluczem do sukcesu działań perswazyjnych jest wywarcie na odbiorcach
4
Questuspoint Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 247/249 93-231 Łódź Tel. 48 42 675 99 83 [email protected] www.questuspoint.com
Perswazja podprogowa... Dave Lakhani, One Press, 2010
wrażenia, że dostali to, co im obiecano. W innym wypadku poczują się zawiedzeni i proces pójdzie na marne,
a kultywowana wcześniej relacja zostanie nieodwracalnie zerwana. Aby do tego nie dopuścić, należy wprowadzić
klienta w świat fantazji - musi mieć on świadomość, że przekaz jest skierowany tylko do niego i to on jest głównym
bohaterem oraz jedynym decydentem. Pozorna wolność wyboru daje mu poczucie, że sam wybiera drogę, na którą
de facto jest skrupulatnie wprowadzany.
- 6. Umiejętne wykorzystanie mediów –
Postęp technologiczny wywarł wpływ na sposób i formę perswazji. Dzięki globalnej sieci, proces
rozpowszechnienia i utrwalania komunikatu w świadomości odbiorcy jest znacznie krótszy i prostszy niż kilkadziesiąt
lat temu. Jednocześnie jednak współczesny przekaz żyje krócej i szybko zostaje poddany konfrontacji z licznymi
kontrprzekazami.
W samym Internecie istnieje wiele możliwości przekazania informacji. Za jedno z najbardziej perswazyjnych,
a zarazem najczęściej wybieranych narzędzi w sieci uważany jest blog. Można go założyć bezpłatnie, szybko i łatwo,
aktualizować w dowolnie wybranym momencie oraz pisać prostym i zrozumiałym dla wszystkich językiem. Ponadto,
dzięki łatwości w oznaczeniu słów kluczowych dla jego treści, blog jest szybko znajdowany w wyszukiwarkach,
co pomaga w zdobywaniu uwagi potencjalnych odbiorców. Kolejnym atutem blogów jest to, że otwierają one drogę
do dyskusji dzięki możliwości komentowania postów, co sprawia, że odbiorcy czują się potrzebni i zaangażowani
w sprawę. Jeżeli okaże się, że słowo pisane to za mało, można nakręcić krótki filmik i załadować go na przykład
na portalu Youtube, którego oglądalność sięga dwóch bilionów filmików dziennie. Można również zorganizować
teleseminarium. W przekazie video główną rolę pełni spójność wyglądu oraz tonu głosu z prezentowaną treścią.
Równie dużą siłę oddziaływania posiadają portale społecznościowe, które są dla specjalistów z zakresu perswazji
doskonałym źródłem
informacji na temat potencjalnych odbiorców komunikatów. Co więcej, portale takie ułatwiają im pracę, bowiem
eliminują pierwszy punkt w strategii oddziaływania na konsumentów, jakim jest wybór grupy docelowej. Na portalach
typu Facebook internauci robią to sami – dołączają do rozmaitych fanklubów, co ułatwia kontakt z nimi.
- 7. Moc słów i siła przekazu –
Mimo silnego oddziaływania efektów audiowizualnych, podstawę efektywnej perswazji nadal stanowią słowa.
Ważne jest, aby przykuć uwagę odbiorców na samym początku wypowiedzi. Należy używać nieskomplikowanych
i łatwych w odbiorze zdań, a jednocześnie budować atmosferę napięcia i zawieszenia, która zachęci słuchaczy
do wytrwania do końca komunikatu.
5
Questuspoint Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 247/249 93-231 Łódź Tel. 48 42 675 99 83 [email protected] www.questuspoint.com
Perswazja podprogowa... Dave Lakhani, One Press, 2010
Klucz do sukcesu stanowi przykucie uwagi od początku komunikatu. Z czasem trwania przekazu wzbudzenie
zainteresowania staje się coraz trudniejsze. Warto również zadbać o to, aby słowa składały się w spójną całość,
a najważniejsze idee co jakiś czas przewijały się w wypowiedzi. Zaleca się również stosowanie metafor i analogii,
które wzbogacają wypowiedź oraz ułatwiają jej odbiór.
Przygotowując perswazyjny komunikat nie można zapomnieć o:
● stworzeniu
odpowiedniego kanału informacyjnego
● zapewnieniu
powtarzalności komunikatu
● opracowaniu
własnych niepowtarzalnych i chwytliwych teorii/sloganów
● unikaniu
chaosu informacyjnego, który nie sprzyja efektywnej perswazji
● utrzymywaniu
nieprzerwanego kontaktu z odbiorcami
W XXI wieku każda firma, która planuje długotrwały rozwój, powinna pracować nad tym, by zyskać zaufanie jak
największego grona klientów. Może tego dokonać dzięki wywieraniu wpływu na ich podświadomość za pomocą
odpowiedniego przekazu emocjonalnego. Nie musi to oznaczać nieetycznej manipulacji - może wiązać się bowiem
z otaczaniem odbiorców emocjonalną „opieką”, która z kolei sprawi, że zaczną się oni dzielić wrażeniami z innymi.
W ten sposób zaś wpłyną na wzrost sprzedaży i staną się żywą oraz wiarygodną reklamą firmy.
6
Questuspoint Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 247/249 93-231 Łódź Tel. 48 42 675 99 83 [email protected] www.questuspoint.com