zaproszenie-seminarium-pan

Zakład Społeczeństwa Obywatelskiego IFiS PAN
zaprasza na seminarium
dra Grzegorza Piotrowskiego (IFiS PAN, Europejskie Centrum Solidarności)
„Mobilizacje społeczeństwa nieobywatelskiego”.
Seminarium odbędzie się 16 listopada br. o g.12 w Sali 154 w Pałacu Staszica,
ul. Nowy Świat 72.
Moderator: dr Galia Chimiak (IFiS PAN)
Abstrakt:
W ostatnich latach, wraz z kolejnymi niespodziankami wyborczymi
obserwatorzy wieszczą i analizują kryzys demokracji lub powstawanie
‘demokracji nieliberalnej’ (Zakaria 1997). Coraz częściej dochodzi także do
rozmywania się kategorii prawica-lewica wraz z rosnącym znaczeniem
populizmu i odwrotem od post-polityki. Jakie jest miejsce mobilizacji
społecznych w tym zjawisku? Społeczeństwo obywatelskie jest zazwyczaj
uważane za fundament demokracji przedstawicielskiej, ukazywane jako
katalizator pokojowych transformacji politycznych oraz podkreśla się jego
edukacyjny charakter. Coraz większą karierę robi hasło ‘społeczeństwa
nieobywatelskiego’ (uncivil society) określające oddolne mobilizacje grup
skorych do używania przemocy, bądź nie podzielających ‘obywatelskich ideałów’
(Whitehead 1997, Kopecky i Mudde 2005, Kotkin 2009, Eder 2014). Jednak
nowe formy mobilizacji rzadko są oderwane od swoich poprzedników, częściej
są nową aranżacją mozaiki dyskursów, praktyk i idei. Nowo powstające grupy i
ruchy społeczne pełnią w tych procesach dwojaką rolę: z jednej strony stają się
‘laboratoriami kontestacji’ w których testowane są nowe pomysły polityczne i
rozwiązania; z drugiej strony - zgodnie z teorią ‘radykalnej flanki’ - stanowią
awangardę dla szerszego kontekstu ruchów politycznych.
Jako studium przypadku zostały wybrane grupy opisywane jako autonomiczni
nacjonaliści występujący w Polsce. Pierwsze grupy tego typu powstały w
Niemczech jako odłam NPD, której działacze byli rozczarowani polityką partyjną
i jej skutecznością. W swoich poglądach łączą postawy antykapitalistyczne i
krytyczne wobec globalizacji z ekonomicznym szowinizmem i rasizmem. Istotą
badań jest przyjrzenie się dyskursom używanym przez badane grupy. Metody
analizy dyskursów są zaczerpnięte ze strukturalnych teorii ruchów społecznych,
w szczególności z koncepcji ram interpretacyjnych. Podstawowymi kategoriami
analitycznymi będą pojęcia demokracji oraz suwerenności. W ramach analizy
zbadana zostanie krytyka obecnego stanu rzeczy (ramy diagnostyczne),
proponowane zmiany (ramy prognostyczne) oraz sposoby argumentacji i próby
przekonania do siebie nowych sympatyków (ramy mobilizacyjne i łączenia ram).
Ponadto zbadane zostanie to, jak i skąd przybywają inspiracje: ze strony ich
ideologicznych protoplastów (AN z Niemiec) czyli za pomocą różnych modeli
dyfuzji (zapośredniczonej bądź nie), z lokalnej historii ruchów prawicowych
(znaczenie kontekstu) oraz z dziedzictwa innych ruchów społecznych, głównie
alterglobalistów (dyfuzja trans-ideologiczna). Aby ustalić znaczenie badanych
grup, ich relacje do grup i partii głównego nurtu a także ich wzajemne
powiązania sieciowe.