sylabus przedmiotu „logika”

SYLABUS PRZEDMIOTU „LOGIKA”
Lp
.
Elementy składowe sylabusu
Opis
1.
Nazwa przedmiotu
Logika
2.
Nazwa jednostki
prowadzącej przedmiot
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ,
Katedra Lingwistyki Komputerowej
3.
Kod przedmiotu
WZ.KLK-LOG
4.
Język przedmiotu
język polski
5.
Grupa treści kształcenia,
w ramach której przedmiot
jest realizowany
•
grupa treści podstawowych
6.
Typ przedmiotu
•
•
obowiązkowy do zaliczenia semestru i roku studiów
obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów
7.
Rok studiów, semestr
I rok I stopnia, semestr 2 (letni) 2010/2011
8.
Imię i nazwisko osoby (osób)
prowadzącej przedmiot
dr Paweł Gniadek, mgr Jan Podoski
9.
Imię i nazwisko osoby (osób)
egzaminującej bądź
udzielającej zaliczenia
w przypadku, gdy nie jest
nim osoba prowadząca dany
przedmiot
10.
Formuła przedmiotu
Wykład, ćwiczenia laboratoryjne
11.
Wymagania wstępne
brak wymagań wstępnych
12.
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych
Łącznie: 60 godz.
wykład: 30 godz., ćwiczenia laboratoryjne: 30 godz.
studia stacjonarne
13.
Liczba punktów ECTS
przypisana przedmiotowi
4 pkt. ECTS
14.
Czy podstawa obliczenia
średniej ważonej?
Tak (ocena z egzaminu)
Założenia i cele przedmiotu
– znajomość podstawowych pojęć z zakresu logiki formalnej
– umiejętność interpretowania pojęć,
– umiejętność prowadzenia rozumowań logicznie poprawnych,
– umiejętność prowadzenia rozumowania dedukcyjnego
i indukcyjnego,
– umiejętność poprawnego wnioskowania,
– analiza składniowa formuł,
– przekształcanie formuł pomiędzy postaciami
(prefiksowa/infiksowa/postfiksowa),
– badanie spełnialności i prawdziwości formuł
(rachunku zdań oraz rachunku predykatów),
– formalizacja zagadek logicznych,
– dostrzeganie ukrytych założeń, z których korzysta się przy
„potocznym rozumowaniu”,
– znajomość podstaw programowania w języku LISP,
w tym umiejętność definiowania funkcji operujących na
abstrakcyjnych danych (w szczególności na funkcjach).
Metody dydaktyczne
Wykład autorski z wykorzystaniem projektora multimedialnego
– 2 godz. tygodniowo (przez 15 tygodni).
Ćwiczenia: 2 godziny zajęć w laboratorium tygodniowo (przez 15
tygodni), obejmujące (mniej więcej po połowie) rozwiązywanie
zadań teoretycznych związanych z treściami nauczania oraz
programowanie w języku LISP. Oczekuje się również samodzielnej
pracy studenta w domu (w obydwu ww. zakresach) oraz
umiejętności wyszukiwania potrzebnych informacji w literaturze
i w Internecie. Istnieje możliwość skorzystania z 1 godziny
konsultacji tygodniowo (oznacza to 1 godzinę przeznaczoną przez
prowadzącego na konsultacje dla wszystkich uczestników zajęć,
a nie 1 godzinę tygodniowo dla każdego studenta z osobna).
15.
16.
17.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu, w tym zasady
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia z przedmiotu,
a także formę i warunki
zaliczenia poszczególnych
form zajęć wchodzących
w zakres danego przedmiotu
Egzamin pisemny. Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest
uzyskanie zaliczenia ćwiczeń.
Ćwiczenia: Podstawą zaliczenia jest pozytywny wynik pisemnego
kolokwium (oznacza to uzyskanie ponad połowy możliwych
punktów). Jest to warunek konieczny i wystarczający do otrzymania
zaliczenia. Student ma maksymalnie trzy możliwości zaliczenia
ww. kolokwium: jeden termin podstawowy i jeden poprawkowy
podczas semestru (pozytywny wynik kolokwium w jednym z tych
dwóch przypadków daje możliwość zdawania egzaminu w
pierwszym terminie) oraz jeden termin poprawkowy w sesji
poprawkowej (pozytywny wynik kolokwium w tym terminie
oznacza możliwość zdawania egzaminu
jedynie w terminie
poprawkowym). Obecność na kolokwium jest obowiązkowa,
usprawiedliwiona nieobecność musi być poparta stosownym
dokumentem (np. zwolnieniem lekarskim), zgodnie z obowiązującym regulaminem studiów. Dokument ten student winien
okazać bezzwłocznie po ustaniu przyczyny nieobecności na
zajęciach. Do decyzji prowadzącego ćwiczenia pozostawia się
możliwość rozbicia kolokwium na dwie części – w takim
przypadku terminy podstawowe są inne dla każdej części, natomiast
terminy poprawkowe pozostają dwa (jak opisano wyżej) i dotyczą
całości materiału. Na końcową ocenę ćwiczeń ma ponadto wpływ
postawa studenta na zajęciach – jego wiedza i umiejętności
prezentowane podczas rozwiązywania zadań – zarówno
zadawanych do domu, jak i omawianych na bieżąco podczas zajęć.
Zadania te są dwojakiego rodzaju: teoretyczne – związane
z treściami nauczania oraz programy w języku LISP
– prezentowane na komputerze.
Możliwość przepisania oceny z innego kierunku (UJ lub innej
uczelni) dotyczy całego przedmiotu, a nie samych ćwiczeń. Decyzję
w tej sprawie podejmuje w każdym indywidualnym przypadku
wykładowca przedmiotu.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
18.
Treści merytoryczne
przedmiotu oraz sposób ich
realizacji
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Elementy semiotyki. Znak, oznaka, język, kategorie
syntaktyczne, funktory, nazwy, desygnowanie.
Klasyczny rachunek zdań. Funktory prawdziwościowe.
Wartościowanie formuł logicznych. Interpretacja, model.
Tautologie, kontr tautologie, formuły spełniane. Matryce zerojedynkowe. Przegląd podstawowych tautologii. Metoda tabel
semantycznych. Sprowadzanie wyrażeń do postaci normalnej.
Odwrotna notacja polska.
Konsekwencja logiczna, teoria, aksjomaty i twierdzenia,
dowód, systemy dowodzenia.
Założeniowy system dowodzenia klasycznego rachunku zdań.
Przykłady systemów aksjomatycznych KRZ. Pełność i
poprawność systemów.
Rozumowania logicznie poprawne.
Klasyczny rachunek kwantyfikatorów. Kwantyfikatory,
wyrażenia poprawnie zbudowane, zmienne wolne i związane,
operacja podstawienia.
Przegląd podstawowych praw klasycznego rachunku
kwantyfikatorów.
Metoda sprawdzania wyrażeń jednoargumentowych
klasycznego rachunku kwantyfikatorów.
System założeniowy klasycznego rachunku kwantyfikatorów.
Metoda tablic semantycznych dla KRK.
Rachunek kwantyfikatorów z identycznością.
Kwantyfikatory o ograniczonym zakresie.
Elementy teorii zbiorów: podstawowe definicje i operacje na
zbiorach.
Elementy teorii relacji: podstawowe definicje, operacje na
relacjach, własności relacji.
Logiki nieklasyczne. Przykłady logik wielowartościowych.
Logiki modalne. Funktory modalne i ich interpretacja.
Przykłady logik modalnych. Podstawowe zależności między
funktorami modalnymi.
Algebra Boole’a – definicja i podstawowe własności.
Definicje. Rodzaje definicji. Błędy definicji.
Wnioskowania indukcyjne. Indukcja eliminacyjna (Kanony
Milla)
Historia logiki
Ćwiczenia:
Rachunek zdań:
– język rachunku zdań,
– analiza składniowa, drzewo składni,
– formuły spełnialne/niespełnialne, prawdziwe/nieprawdziwe,
– metody sprawdzania spełnialności/prawdziwości:
- metoda tabel prawdziwościowych,
- metoda tabel semantycznych,
– zamiana postaci formuły: prefiksowa/infiksowa/postfiksowa.
Rachunek predykatów:
– język rachunku predykatów,
– analiza składniowa, drzewo składni,
– zmienne wolne/związane, zakres związania,
– formuły zamknięte, domknięcie egzystencjalne/uniwersalne
formuły,
– formuły spełnialne/niespełnialne, prawdziwe/nieprawdziwe,
– metody sprawdzania spełnialności/prawdziwości:
- metoda tabel semantycznych.
Zagadki logiczne:
– formalizacja zagadek i rozwiązywanie ich przy pomocy reguł
wnioskowania.
Wprowadzenie do programowania w języku LISP:
– podstawowe struktury danych i konstrukcje języka,
– procedury/funkcje,
– predykaty i wyrażenia warunkowe,
– rekursja,
– argumenty o abstrakcyjnych typach (w tym funkcyjnych),
– iteracje,
– operacje wejścia/wyjścia,
– debugowanie programów.
1.
2.
3.
4.
19.
Wykaz literatury
podstawowej
i uzupełniającej,
obowiązującej do zaliczenia
danego przedmiotu
5.
6.
7.
8.
9.
Kazimierz Trzęsicki, Logika i teoria mnogości. Ujęcie
systematyczno-historyczne., Akademicka Oficyna Wydawnicza
EXIT, Warszawa 2003
Józef Wajszczak, Wstęp do logiki z ćwiczeniami, Wydawnictwo
UWM, Olsztyn 2004
Logika formalna. Zarys encyklopedyczny, PWN, Warszawa
1987.
Mordechai Ben-Ari, Logika matematyczna w informatyce,
WNT, Warszawa 2005
Ludwik Borkowski, Logika formalna, PWN, Warszawa 1970
Ludwik Borkowski, Elementy logiki formalnej, PWN,
Warszawa 1977
Andrzej Grzegorczyk, Zarys logiki matematycznej, PWN 1981
Barbara Stanosz, Wprowadzenie do logiki formalnej, PWN,
Warszawa 2006
Zygmunt Ziembiński, Logika praktyczna, PWN, Warszawa
1998, Kazimierz Trzęsicki, Logika i teoria mnogości. Ujęcie
systematyczno-historyczne., Akademicka Oficyna Wydawnicza
EXIT, Warszawa 2003