Regionalna Izba Obrachunkowa - Regionalnej Izby Obrachunkowej

Regionalna Izba Obrachunkowa
w Zielonej Górze
65-261 Zielona Góra, ul. Chmielna 13; tel. 68 329 19 00; fax: 68 329 19 03
www.zielonagora.rio.gov.pl e-mail: [email protected]
Zielona Góra, dnia 2014 -11-17
RIO.I.092.91.1.2014
Pan
Wojciech Juliusz Olszewski
Pełniący Funkcję Wójta Gminy Wymiarki
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze, działając na podstawie art. 1ust. 2
ustawy
z
dnia
7
października
1992
r.
o
regionalnych
izbach
obrachunkowych
(tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 1113 z późn. zm.), przeprowadziła w okresie od 02.07.2014 r.
do 24.09.2014 r. kontrolę problemową w zakresie zadłużenia Gminy Wymiarki, z uwzględnieniem
działań dokonanych w latach 2011-2014.
Zakresem kontroli objęto ustalenie poziomu, dynamiki i struktury zadłużenia Gminy oraz
przestrzeganie regulacji prawnych obowiązujących w zakresie zaciągania i spłaty zobowiązań,
rzetelność danych prezentowanych przez jednostkę, terminowość regulowania zobowiązań,
przestrzeganie wskaźników zadłużenia wynikających z art. 169 i art. 170 ustawy z dnia 30 czerwca
2005 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.). Kontrolą objęto również
rzetelność prognozowania podstawowych parametrów finansowych w wieloletniej prognozie
finansowej, w zakresie związanym z wykazaniem spełnienia od 2014 roku wskaźnika zadłużenia
określonego w art. 243 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.), przestrzeganie regulacji wynikającej z art. 242
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz funkcjonowanie kontroli zarządczej
w zakresie procesów zaciągania i spłaty zadłużenia.
W związku z przeprowadzoną kontrolą, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych, przekazuję Panu Pełniącemu Funkcję Wójta Gminy Wymiarki niniejsze
wystąpienie pokontrolne.
Kontrolujący ustalił, że w latach 2011-2013 r. kwota zadłużenia ogółem z 2.756.933,52 zł
wzrosła do 4.868.020,00 zł. W wyniku kontroli dokumentacji źródłowej w zakresie zobowiązań
Gminy stwierdzono, że na dzień 31.12.2013 r. wystąpiły zobowiązania wymagalne w kwocie
28.905,00 zł wynikające z umowy z dnia 15.11.2013 r. na wykonanie projektu robót geologicznych
dla ujęcia wody w Wymiarkach. Ww. zobowiązanie nie zostało wykazane w sprawozdaniu Rb-Z
o stanie zobowiązań według tytułów oraz poręczeń i gwarancji za IV kwartał 2013 r. W części A
tego sprawozdania, w wierszu E4 i E4.1 „Wymagalne zobowiązania, z tytułu dostaw towarów
i usług” wykazano wartość 0,00 zł, czym naruszono § 10 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z
dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie
operacji finansowych (Dz. U. Nr 43, poz. 247 z późn. zm.) w zw. z § 3 pkt 9 i 10 instrukcji
sporządzania sprawozdań stanowiącej załącznik nr 9 do ww. rozporządzenia. Z wyjaśnień osoby
odpowiedzialnej - Pełniącego Funkcję Wójta Gminy wynika, że przyczyną nieprawidłowości było
nieprzestrzeganie przepisów prawa.
Jednostka kontrolowana w badanym okresie nie wliczyła ww. zobowiązania wymagalnego
do wskaźnika zadłużenia, określonego w art. 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach
publicznych. Przyjęła łączną kwotę długu w wysokości 4.839.115,00 zł (wyłącznie z tytułu
zaciągniętych kredytów), co stanowiło 42,5 % dochodów planowanych oraz 43,6 % dochodów
wykonanych. Wraz ze zobowiązaniami wymagalnymi łączna kwota długu wyniosła 4.868.020,00 zł
i nie miała istotnego wpływu na zmianę wielkości wskaźnika zadłużenia.
Pomimo, iż Gmina w latach 2012 -2013 nieprawidłowo ustaliła kwotę długu podlegającą
wyłączeniu przy ustalaniu wskaźnika zadłużenia, to zachowała wskaźniki zadłużenia bez
zastosowania tych wyłączeń. Z ustaleń kontrolującego wynika, że wg stanu za IV kwartał 2012 r.
wartość kredytów na realizacją programów, projektów lub zadań finansowanych z udziałem
środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych wynosiła
3.754.437,00 zł. Z powyższej kwoty - 3.736.437,00 zł stanowiły wydatki na realizację zadania
pn.: „Transgraniczne centrum sportu szkolnego”, zaś 18.000,00 zł wydatki na realizację zadania
pn.: „Poprawa dostępności obszaru pogranicza poprzez przebudowę dróg w gminach: KrebaNeudorf, Rietschen i Wymiarki”, przy czym obie inwestycje są realizowane w ramach Programu
Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska - Saksonia 2007-2013 dla Gminy Wymiarki.
Na podstawie umowy z 12.07.2012 r. Gmina Wymiarki zaciągnęła w Banku Spółdzielczym
w Iłowej kredyt długoterminowy w rachunku kredytowym w walucie polskiej w kwocie
3.981.055,00 zł na okres od 12.07.2012 r. do 31.12.2016 r. na sfinansowanie planowanego deficytu
budżetu Gminy Wymiarki w kwocie 3.600.722,00 zł oraz spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów
w kwocie 380.333,00 zł. Mając powyższe na uwadze wielkość wyłączenia na koniec 2012 r.
nie mogła wynosić więcej niż 3.600.722,00 zł, gdyż pozostała kwota 380.333,00 zł przeznaczona
była zgodnie z umową na spłatę zaciągniętych wcześniej kredytów. W badanym okresie
2
nie nastąpiła zmiana niniejszej umowy w zakresie przeznaczenia zaciągniętego kredytu. Z treści
§ ust. 4 umowy kredytowej wynika, że kredytobiorca będzie wykorzystywał kredyt zgodnie
z przeznaczeniem. Zgodnie z § 11 umowy, w przypadku wykorzystania kredytu niezgodnie
z przeznaczeniem, bank może wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu
wypowiedzenia. Odpowiedzialność za powyższą nieprawidłowość ponosi ówczesny Wójt Gminy
Wymiarki.
Kontrolujący stwierdził, iż w sprawozdaniu Rb-Z kwartalnym sprawozdaniu o stanie
zobowiązań według tytułów oraz poręczeń i gwarancji, wg stanu za IV kwartał 2013 r., w części C
dotyczącej uzupełniających danych o kredytach na realizację programów, projektów lub zadań
finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach
publicznych wykazano 0,00 zł w sytuacji, gdy powinno być 3.449.965,00 zł. Kwota ta wynika
z różnicy kwoty 3.600.722,00 zł podlegającej wyłączeniu na koniec 2012 r. oraz kwoty
150.757,00 zł, stanowiącej wartości rozchodu kredytu w części dotyczącej spłaty deficytu
budżetowego. Z uwagi na spłatę w 2013 r. kredytów przypadających do spłaty w latach kolejnych
przyjęto, iż z ogólnej kwoty kredytu zaciągniętego na podstawie umowy zawartej w dniu
12.07.2012 r. w wysokości 3.981.055,00 zł nastąpił w 2013 r. rozchód tytułem jego spłaty w kwocie
531.090,00 zł, z czego 380.333,00 zł wykorzystano na spłatę kredytu przeznaczonego na spłatę
wcześniej zaciągniętych kredytów, zaś pozostałe 150.747,00 zł na spłatę części kredytu
przeznaczonego
Zgodnie z § 8 ust.
na
1
sfinansowanie
instrukcji
planowanego
sporządzania
deficytu
sprawozdań
budżetu
stanowiącej
Gminy
Wymiarki.
załącznik
nr
9
do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek
sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. Nr 43, poz. 247 z późn.
zm.), w części C sprawozdania Rb-Z dotyczącej uzupełniających danych o niektórych
zobowiązaniach jednostki samorządu terytorialnego wykazuje się kwoty wyłączeń z ograniczeń
długu i spłaty zobowiązań określonych w art. 170 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r.
o finansach publicznych, w art. 36 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw
w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. poz. 1456) oraz art. 121a ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz.
1241 z późn. zm.), a także kwoty zobowiązań dodawanych zgodnie z art. 244 tej ustawy. Osoba
odpowiedzialna - Pełniący Funkcję Wójta wyjaśnił, że podpisał sprawozdanie przygotowane przez
poprzedniego Skarbnika Gminy. Wartość kredytów na realizacją programów, projektów lub zadań
finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych wykazana w Rb-Z wg stanu na koniec 2013 r. jak i I i II kwartału
2014 r. również winna wynosić po 3.449.965,00 zł, gdyż projekty nie zostały rozliczone,
3
a w I półroczu 2014 r. nie nastąpił rozchód z tytułu spłaty kredytów.
Ewidencja księgowa w Urzędzie Gminy Wymiarki nie pozwalała na wyodrębnienie
zobowiązań wymagalnych jednostki, co było niezgodne z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września
1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) oraz § 15 ust. 1 pkt 5
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych
funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 289).
Od dnia 01.01.2014 r. ewidencja księgowa prowadzona jest przy użyciu nowego
oprogramowania informatycznego, które umożliwia wyodrębnienie zobowiązań wymagalnych
jednostki. Zmieniona wersja oprogramowania nie została uwzględniona w dokumentacji opisującej
zasady polityki rachunkowości. Zaniechanie aktualizacji polityki rachunkowości w tym zakresie
narusza art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. b i c, w związku z art. 10 ust. 2 ustawy o rachunkowości.
Osoba odpowiedzialna
- Pełniący Funkcję Wójta wyjaśnił, że
przyczyną
powyższych
nieprawidłowości była duża ilość obowiązków służbowych.
Kontrolujący ujawnił 8 przypadków nieterminowego regulowania zobowiązań z tytułu
spłaty raty kredytu w kwocie 30.588 zł do dnia 31.07.2013 r. oraz zobowiązań publicznoprawnych
wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (składki na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy za
październik 2013 r.), a także z tytułu wykonywanych dostaw i usług wobec 5 kontrahentów.
Stwierdził, iż były one regulowane po terminach ich wymagalności określonych w umowie, na
fakturze, a opóźnienia w ich zapłacie wyniosły od 1 - 28 dni. Nie naliczono odsetek od
nieterminowego uregulowania tych zobowiązań. Powyższe działanie było niezgodne z art. 44 ust. 3
pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, który stanowi, że wydatki
publiczne powinny być dokonywane w wysokości i terminach wynikających z wcześniej
zaciągniętych zobowiązań. W przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz składki na
Fundusz Pracy stanowiło również naruszenie art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998
r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 poz. 1442 z późn. zm.), zgodnie
z gktórym płatnik składek w jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca
składki za dany miesiąc, nie później niż do 5 dnia następnego miesiąca. Pełniący Funkcję Wójta
Gminy wyjaśnił, że przyczyną powyższych nieprawidłowości był brak środków oraz niewłaściwe
funkcjonowanie systemu bankowego.
Kontrola rzetelnego planowania w budżetach 2013 -2014 oraz prognozowania danych
4
w zakresie długu i jego spłat prezentowanych w wieloletniej prognozie finansowej w celu
stwierdzenia zachowania wskaźnika spłaty zobowiązań wykazała poniższe nieprawidłowości.
Gmina przy uchwaleniu budżetu na 2013 rok przyjęła w projekcie budżetu i w uchwalonym
budżecie kwotę rozchodów z tytułu spłaty zadłużenia oraz wydatków bieżących z tytułu obsługi
długu niezgodnie z harmonogramami spłat stanowiącymi integralną część zawartych umów
o udzielenie kredytów. W uchwale nr XXIII/142/2012 Rady Gminy Wymiarki z dnia 28 grudnia
2012 r. w sprawie uchwały budżetowej na 2013 r. wskazane zostały rozchody budżetowe w kwocie
663.966,00 zł oraz wydatki bieżące na obsługę długu publicznego w wysokości 200.000,00 zł.
Planowane rozchody z tytułu spłat kredytów w 2013 r. wynikające z zawartych umów wynosiły
natomiast 1.403.586,72 zł. Ponadto z harmonogramów spłat stanowiących integralną część umów
wynikało, że wydatki na obsługę długu wyniosą 476.145,81 zł. Wykazane wielkości w budżecie
z tytułu łącznej spłaty rat kredytów, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wraz z odsetkami w 2013 r. zostały zaniżone o kwotę
1.015.766,53 zł. Przyczyną powyższej nieprawidłowości było nieprzestrzeganie wymagalnych
terminów spłat rat kredytu w kwocie 3.981.055,00 zł zaciągniętego w dniu 12.07.2012 r. Dopiero w
dniu 21.01.2013 r. zawarty został aneks nr 1 do niniejszej umowy, zgodnie z którym wielkość
rozchodów z tytułu spłat kredytu w 2013 r. została zmniejszona z kwoty 923.149,00 zł do kwoty
183.528,00 zł, zaś odsetek z kwoty 370.320,17 zł do kwoty 290.941,97 zł. Uwzględniając
postanowienia zawarte w aneksie z dnia 21.01.2013 r. planowane rozchody w 2013 r. wynosiły
663.966 zł, natomiast wielkość wydatków bieżących na obsługę długu wyrażała się kwotą
396.767,61 zł, tj. o 196.767,61 zł wyższą od wskazanej w uchwale budżetowej. Odpowiedzialność
za powyższą nieprawidłowość ponosi ówczesny Wójt Gminy.
Z ustaleń kontroli wynika, że w wieloletniej prognozie finansowej na lata 2013-2022
uchwalonej 21 marca 2013 r., określono wartości rozchodów z tytułu spłat kredytów, w 2014 r.
w kwocie 0,00 zł i w 2015 r. w kwocie 200.342,76 zł, niezgodnie z kwotami spłat wynikającymi
z harmonogramów w zawartych umowach kredytowych. Według zawartych umów kredytowych
wymagalne spłaty winny wynosić w 2014 i 2015 r. odpowiednio po 569.124,00 zł. W objaśnieniach
do WPF zamieszczono informację, że w prognozie uwzględniono spłatę 3 kredytów przy rezygnacji
z kolejnego etapu inwestycji, bez wskazania nazwy inwestycji. Kontrolującemu nie przedstawiono
dokumentacji
potwierdzającej
ustalenia
z
bankiem
wcześniejszych
spłat
kredytów,
ani jakiejkolwiek dokumentacji potwierdzającej przyjęty poziom rozchodów w uchwalonej
na 2013 r. wieloletniej prognozie finansowej. Ponadto do dnia uchwalenia WPF w 2013 r. rozchody
następowały w terminach wynikających z zawartych umów. Podobnie, niezgodność wykazanych
danych kontrolując stwierdził w wieloletniej prognozie finansowej na lata 2014-2025 przyjętej
5
uchwałą nr XXXV/190/2014 z dnia 23 stycznia 2014 r., gdzie wartość rozchodów z tytułu spłat
kredytów w zakresie 2015 r., określono w wysokości 353.490,00 zł przy czym spłaty zgodnie
z zawartymi umowami kredytowymi winny wynosić 384.078,00 zł. Zatem wartość rozchodów
w 2015r. zaniżona została o 30.588 zł. Odpowiedzialność za powyższe nieprawidłowości ponosi
ówczesny Wójt Gminy.
W analogiczny sposób zaniżone zostały wartości wydatków na obsługę długu w zakresie
lat 2014-2015 ujęte w wieloletniej prognozie finansowej na lata 2013-2022 uchwalonej 21 marca
2013 r. oraz w wieloletniej prognozie finansowej na lata 2014-2025 przyjęte uchwałą
nr XXXV/190/2014 z dnia 23 stycznia 2014 r. Wydatki na obsługę długu wykazane w WPF na lata
2013-2022 wynosiły w 2014 r. i 2015 r. odpowiednio 150.000,00 zł i 207.000,00 zł,
gdy z harmonogramów spłat będących integralną częścią zawartych umów kredytowych wynikało,
że wydatki na obsługę długu wyrażają się odpowiednio kwotą 311.160,36 zł w 2014 r. i kwotą
277.630,61 zł w 2015 r. Wydatki z ww. tytułu zamieszczone WPF na lata 2014-2025 zaplanowane
zostały w kwocie 140.000,00 zł, a w 2015 r. w kwocie 135.000,00. Z harmonogramów spłat
stanowiących integralną część umów kredytowych wynikają odsetki przypadające do zapłaty
w 2014 r. w łącznej wysokości 297.950,03 zł i w 2015 r. w łącznej wysokości 273.016,50 zł.
Odpowiedzialność za powyższe nieprawidłowości ponosi ówczesny Wójt Gminy.
W wieloletniej prognozie finansowej uchwalonej w 2014 r. nieprawidłowo została wykazana
kwota długu w roku 2014 w wysokości 4.808.527,00 zł, gdyż winna wyrażać się kwotą
4.868.020,00 zł, odpowiadającą sumie zobowiązań z tytułu kredytów i zobowiązań wymagalnych.
Odpowiedzialność za powyższą nieprawidłowość ponosi ówczesny Wójt Gminy.
Sprawdzeniu poddano podstawy planowania dochodów ze sprzedaży majątku w wieloletniej
prognozie finansowej na lata 2013-2022 uchwalonej 21 marca 2013 r. oraz w wieloletniej prognozie
finansowej na lata 2014 -2025 uchwalonej 23 stycznia 2014 r. W WPF na lata 2013-2022 założono,
że wartości dochodów ze sprzedaży majątku będą wynosiły: w 2013 r. - 200.000,00 zł, w 2014 r. 2.065.000,00 zł, zaś na 2015 r.- 1.950.000,00 zł. W poprzednich latach Gmina wykonała dochody
ze sprzedaży majątku na poziomie: 8.862,60 zł w 2010 r., 145.521,90 zł w 2011 r. i 14.827,39 zł
w 2012 r W roku 2014 nastąpił wzrost planowanych dochodów ze sprzedaży majątku w stosunku
do planu roku 2013 o 1.032 % oraz o 2.236 % w stosunku do wykonania roku 2013. Objaśnienia
do WPF nie wyjaśniają poziomu prognozowanych dochodów z tytułu sprzedaży nieruchomości.
Pełniący Funkcję Wójta Gminy Wymiarki wyjaśnił, że nie jest w stanie wskazać, które
nieruchomości dotyczyły prognozowanych wartości ujętych WPF bowiem były to działania
poprzedniego Wójta. Z informacji przekazywanych przez radnych gminy, planowanie takich
dochodów mogło mieć związek ze sprzedażą budynku Szkoły Podstawowej w Wymiarkach.
6
Jednakże nie zakładano sprzedaży budynku Szkoły Podstawowej, przeciwnie, pod koniec 2013 r.
zakładano przeniesienie do budynku szkoły Urzędu Gminy Wymiarki. Obecnie zaś trwają prace nad
przeniesieniem do budynku szkoły Ośrodka Pomocy Społecznej w Wymiarkach. OPS zajmować
ma niewykorzystywaną przez placówkę oświatową część obiektu.
W WPF na lata 2014 -2025 zaplanowano dochody ze sprzedaży majątku w zakresie 2015 r.
w kwocie 2.500.000 zł. Gmina zamierzała uzyskać tę kwotę ze sprzedaży budynku Szkoły
Podstawowej w Wymiarkach. Pełniący Funkcję Wójta Gminy Wymiarki wyjaśnił, że wartość
2.500.000 zł ze sprzedaży budynku jest przeszacowana. Gmina nie zamierza sprzedawać budynku
szkoły, gdyż trwają prace nad przeniesieniem do niewykorzystywanej przez placówkę oświatową
części budynku Ośrodka Pomocy Społecznej w Wymiarkach. W związku z tym nie będzie w 2015
roku przychodu ze sprzedaży tego budynku.
Kontrola wykazała, że w WPF na lata 2014 -2025 zaplanowano dochody ze sprzedaży majątku
w zakresie 2014 r. w kwocie 453.045 zł. Gmina zamierzała uzyskać tę kwotę ze sprzedaży bazy
magazynowej po byłym Zakładzie Komunalnym. Nie zostały podjęte jednak jakiekolwiek kroki
w kierunku sprzedaży omawianej nieruchomości. Baza magazynowa po byłym Zakładzie
Komunalnym położona jest w Witoszynie na działce nr 463 o powierzchni 2100 m2.
Dla przedmiotowej nieruchomości sporządzony został w dniu 28.10.2009 r. operat szacunkowy,
na potrzeby ustalenia wysokości opłaty z tytułu trwałego zarządu, z którego wynika, że szacunkowa
wartość rynkowa nieruchomości, wg stanu na dzień sporządzenia operatu, wynosiła 40.032 zł.
Pełniący Funkcję Wójta Gminy Wymiarki wyjaśnił, że wartość obiektów przyjętych do WPF
została przeszacowana, a Gmina nie zamierza sprzedawać w 2014 r. bazy magazynowej po byłym
Zakładzie Komunalnym. Mając powyższe na uwadze dochody ze sprzedaży majątku w zakresie
2014 r. nie zostały zaplanowane w WPF na poziomie zgodnym z faktyczną możliwością ich
realizacji.
Kontrola dokumentacji z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w zakresie
zmiany umowy kredytowej zawartej w dniu 12.07.2012 r. z Bankiem Spółdzielczym w Iłowej
w kwocie 3.981.055,00 zł na okres od dnia 12.07.2012 r. do dnia 31.12.2016 r. na sfinansowanie
planowanego deficytu budżetu Gminy w kwocie 3.600.722,00 zł oraz spłatę wcześniej
zaciągniętych kredytów w kwocie 380.333,00 zł wykazała, że zamawiający zawarł aneks nr 1
do ww. umowy w dniu 21.01.2013 r., zgodnie z którym wydłużono okres spłat kredytu do dnia
31.12.2020 r. w zw. z czym zmianie uległ harmonogram spłat udzielonego kredytu z 48 na 90
miesięcznych rat. Z tytułu sporządzenia aneksu bank pobrał prowizję w wysokości 7.962,11 zł
stanowiącej 2 % wartości kredytu. Wybór banku poprzedziło postępowanie w trybie przetargu
nieograniczonego wartości nieprzekraczającej kwot określonych w przepisach wydanych
7
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.). Zamawiający przewidział w ogłoszeniu
o zamówieniu możliwość zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty,
na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy m. in. w zakresie wcześniejszej spłaty części
lub całości kredytu bez ponoszenia dodatkowych opłat i prowizji, zmiany wysokości rat, co wiąże
się ze zmianą harmonogramu w formie aneksu, od którego bank nie pobierze prowizji.
Zamawiający zarówno w SIWZ, jak i ogłoszeniu nie przewidział natomiast możliwości zmian
postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru
wykonawcy w zakresie wydłużenia terminu udzielenia kredytu, a w konsekwencji wydłużenia
terminu jego spłaty. Zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, zakazuje się
istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której
dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej
zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz
określił warunki takiej zmiany. Odpowiedzialność za powyższą nieprawidłowość ponosi ówczesny
Wójt Gminy Wymiarki.
Wprowadzone do ww. umowy istotne zmiany spowodowały także zmiany wartości tego
zamówienia z 644.614, 24 zł do 1.240.388,48 zł (w tym łączna kwota 1.232.426,37 zł odsetek
od kredytu i 7.962,11 zł z tytułu prowizji za sporządzenie aneksu). Wydłużenie terminu spłat
kredytu spowodowało przekroczenie o 108.585,05 euro kwotę wartości zamówienia, od której jest
uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej, o czym
stanowi art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe
wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego
z należytą starannością, przy czym zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów
ustawy dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartości. Odpowiedzialność za powyższą
nieprawidłowości ponosi ówczesny Wójt Gminy Wymiarki.
W Urzędzie Gminy nie przypisano obowiązków w zakresie analizowania problematyki
zadłużenia wyodrębnionej komórce ani stanowisku pracy, w ramach systemu kontroli zarządczej.
Pełniący Funkcję Wójta Gminy wyjaśnił, że jedną z głównych przyczyn są braki kadrowe i liczne
zmiany personalne w referacie finansowym nadmieniając, że w okresie półtora roku na stanowisku
Skarbnika Gminy nastąpiły trzy zmiany.
Nie ustalono również procedur ani mechanizmów kontroli zarządczej zapewniających terminową
realizację zobowiązań, w tym z tytułu kredytów i pożyczek oraz wykupu papierów wartościowych.
Pełniący Funkcję Wójta Gminy wyjaśnił, że bank samodzielnie dokonuje potrąceń w zakresie
8
realizacji zobowiązań z tytułu rat kredytów, w związku z tym nie występują nieterminowe spłaty.
Jednocześnie informuję, że w przypadku nieprawidłowości o incydentalnym charakterze
lub wyeliminowanych w trakcie kontroli, po udzieleniu stosownego instruktażu, nie formułowano
wniosków pokontrolnych, a w pozostałym zakresie kontroli wymienionym we wstępie wystąpienia
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Przedstawiając powyższe uwagi, na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych wnoszę o:
1. Sporządzanie sprawozdań Rb-Z kwartalnych o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych
oraz poręczeń i gwarancji zgodnie z wymogami określonymi w § 10 ust. 4 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów
publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. Nr 43, poz. 247 z późn. zm.).
2. Wykazywanie w sprawozdaniu Rb-Z kwartalnych o stanie zobowiązań według tytułów
dłużnych oraz poręczeń i gwarancji, zobowiązań wymagalnych z tytułu dostaw towarów
i usług oraz kwot wyłączeń z ograniczeń długu i spłaty zobowiązań określonych zgodnie
z § 3 pkt 9, 10 oraz § 8 ust. 1 instrukcji sporządzania sprawozdań stanowiącej załącznik
nr 9 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań
jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. Nr 43,
poz. 247 z późn. zm.).
3. Zaktualizowanie polityki rachunkowości w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. b
i c ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 330
z późn. zm.), stosownie do obowiązku wynikającego z art. 10 ust. 2 tejże ustawy
4. Dokonywanie wydatków publicznych w wysokości i terminach wynikających z wcześniej
zaciągniętych zobowiązań, poprzez respektowanie terminów płatności wynikających
z umów, faktur wystawianych przez kontrahentów, stosownie do art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy
z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 885
z późn. zm.).
5. Przygotowywanie projektów uchwał budżetu gminy, uwzględniając wielkości planowanych
rozchodów z tytułu zaciągniętych kredytów oraz wydatków bieżących z tytułu obsługi długu
wynikających z harmonogramów spłat stanowiących integralną część zawartych umów
kredytowych, zgodnie z art. 212 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych w zw. z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym
( tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) i art. 233 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych.
6. Podjęcie działań dotyczących zmiany uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej
9
polegających na ujęciu w WPF danych dotyczących rozchodów w poszczególnych latach
z tytułu spłaty kredytów oraz wydatków bieżących z tytułu obsługi długu zgodnie
z kwotami spłat wynikającymi z harmonogramów w zawartych umowach kredytowych.
7. Dochowanie staranności w realizacji zaplanowanych w WPF wielkości dochodów
ze sprzedaży majątku.
8. Dokonywanie istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty,
na podstawie
której
dokonano
wyboru
wykonawcy,
wyłącznie
w
przypadku,
gdy zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu
o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki
takiej zmiany, stosownie do art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.).
9. Ustalanie wartości zamówienia publicznego z należytą starannością, zgodnie z zasadami
określonymi w art. 32 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
10. Podejmowanie działań w zakresie kontroli zarządczej zapewniających osiągnięcie celów
określonych w art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
zwłaszcza dotyczących zgodności działalności z przepisami prawa, skuteczności
i efektywności działania oraz wiarygodności sprawozdań.
Zgodnie z art. 9 ust. 3 i 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków
zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżenia do Kolegium
Izby.
Informację o wykonaniu wniosków pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania,
proszę przekazać Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Zielonej Górze, w terminie 30 dni od dnia
otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Prezes Izby
/-/
Ryszard Zajączkowski
Do wiadomości:
Rada Gminy Wymiarki,
a/a.
10