przeczytania relacji - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w

Transkrypt

przeczytania relacji - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w
DNI JANA KARSKIEGO W BIELSKU-BIAŁEJ
Prelekcja dr. Bogusława Tracza, historyka IPN w Katowicach
DNI JANA KARSKIEGO W BIELSKU-BIAŁEJ
Historia Jana Karskiego to świadectwo , że wielkość człowieka
mierzy się jego postawą moralną. Życie jest pełne i ma sens,
jeżeli
jest
podporządkowane
wartościom
etycznym.
Czyny
Karskiego stawiają go w rzędzie największych bohaterów Polski.
Zbigniew Brzeziński
Sam nie znaczyłem nic. Najważniejsza była moja misja.
Jan Karski w wywiadzie udzielonym Claude’owi Lanzmannowi w 1978 r.
W tym roku przypada 100 rocznica urodzin Jana Karskiego, człowieka
niezwykłego,
nazywanego
bohaterem
ludzkości.
Amerykański
pisarz,
dziennikarz i laureat Pokojowej Nagrody Nobla Elie Wiesel tak pisze
o Karskim: Jak ktoś może nie podziwiać tego wielkiego Polaka – wielkiego
w każdym sensie tego słowa – który ośmielił się zdemaskować
i potępić
antysemityzm, dominujący w różnych szowinistycznych grupach polskiego
podziemia – tego żarliwego katolika, który ryzykował życiem, by ratować
Żydów skazanych na zagładę w obozach śmierci założonych przez Niemców
w jego kraju? Przejęty ich tragedią, przestał myśleć o czymkolwiek innym.
Mówił o niej każdemu, kogo spotkał podczas swoich podróży (…) Potem
zamilkł. Zrozumiał, że jego słowa padały w próżnię. Ludzie byli zajęci innymi
sprawami, przywódcy stawiali sobie inne cele (...) Jego świadectwo wydało
jednak owoce. Dzięki niemu wiemy, że jednostka, jeśli tego pragnie, ma
szansę wpłynąć na bieg historii. (...) Dzięki niemu następne pokolenia będą
mogły uwierzyć w ludzkość.
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka
w Bielsku-Białej
DNI JANA KARSKIEGO W BIELSKU-BIAŁEJ
Prelekcja dr. Bogusława Tracza, historyka IPN w Katowicach
Z okazji Roku Jana Karskiego w wielu miastach Polski uczczono pamięć
tego wielkiego Polaka poprzez popularyzację nie tylko postaci Karskiego, ale
przede wszystkim jego misji – raportów, które zdawał największym
osobistościom państw zachodnich. Z tej okazji organizowane są m. in. Dni
Jana Karskiego, w ramach których przygotowywane są spotkania, wykłady
i prelekcje poświęcone słynnemu kurierowi, a także
projekty historyczno-
edukacyjne, wyświetlane są filmy dokumentalne, np. wywiady z Janem
Karskim. Organizowane są także wystawy. Dni Jana Karskiego w BielskuBiałej
zorganizowane
przez
Pedagogiczną
Bibliotekę
Wojewódzką
we
współpracy z Międzynarodowym Instytutem Dialogu i Tolerancji w Rudzie
Śląskiej zaowocowały wystawą udostępnioną przez Instytut. Wystawa: Jan
Karski. Człowiek przez duże „C” przedstawiająca najistotniejsze fragmenty
biografii
słynnego
kuriera
Polskiego
Państwa
Podziemnego
została
zaprezentowana na początku października w siedzibie biblioteki.
8 października br. młodzież Bielskiej Szkoły Przemysłowej i oraz innych
szkół naszego miasta uczestniczyla w prelekcji dr. Bogusława Tracza,
historyka z Biura Edukacji Publicznej IPN w Katowicach poświęconej
legendarnemu emisariuszowi
i
autorowi
raportów
z okupowanej Polski. Prelekcja zorganizowana została
również dzięki współpracy
z Instytutem im. Karskiego.
Jan
Karski
jako
jedna
z najważniejszych postaci
XX wieku, nie tylko polskiej
historii, na tle wydarzeń
wojennych
postać
jawi
się
nietuzinkowa.
jako
Jan
Kozielewski, pseud. Jan Karski urodził się 24 kwietnia 1914 roku w wieloku-
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka
w Bielsku-Białej
DNI JANA KARSKIEGO W BIELSKU-BIAŁEJ
Prelekcja dr. Bogusława Tracza, historyka IPN w Katowicach
lturowej Łodzi. Po ukończeniu studiów prawniczych i dyplomatycznych na
Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie rozpoczął pracę w Ministerstwie
Spraw Zagranicznych. We wrześniu 1939 r., dostał się do niewoli radzieckiej,
skąd zbiegł i powrócił do
Warszawy,
aby
podjąć
działalność konspiracyjną.
Od stycznia 1940 r. działał
z
ramienia
dziemnych
władz
w
po-
misjach
kurierskich do rządu polskiego na uchodźstwie we
Francji. W czerwcu tego
samego roku został aresztowany przez gestapo na
Słowacji.
Po
brutalnym
przesłuchaniu Karski próbował popełnić samobójstwo obawiając się, że
kolejnych przesłuchań nie przetrzyma. Odratowany,
a następnie przewie-
ziony do okupowanej Polski, został odbity ze szpitala w Nowym Sączu przez
Związek
Walki
Zbrojnej.
Karski jako kurier i emisariusz
był
polityczny
w
podziemiu
pseudonimami:
„Piasecki”,
pod
„Witold”,
„Kucharski”,
„Kruszewski”,
wski”,
znany
„Kwaśnie-
„Znamierowski”.
Dwukrotnie przedostał się
do
getta
warszawskiego
celem zebrania materiałów
na temat sytuacji ludności
żydowskiej.
W
przebraniu
niemieckiego
żołnierza
przejściowego dla Żydów w Izbicy.
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka
w Bielsku-Białej
dotarł
do
obozu
DNI JANA KARSKIEGO W BIELSKU-BIAŁEJ
Prelekcja dr. Bogusława Tracza, historyka IPN w Katowicach
W 1942 r. Karski udał się z misją na Zachód do Wielkiej Brytanii i Stanów
Zjednoczonych, aby zdać raport na temat tragicznej sytuacji Żydów na
terenie okupowanej Polski. Tragedia ta została jednak przez Aliantów
zignorowana, a fakt ten zaciążył na życiu Karskiego do samego końca.
Pomimo
raportu,
wysłuchali
którego
zachodni
poli-
tycy większość z nich nie
uwierzyła
skiego
w
słowa
pol-
emisariusza.
Po
wojnie Karski zamilkł na
prawie 30 lat. Związał się
z Uniwersytetem Georgietown
w
Waszyngtonie,
gdzie zdobył stopień naukowy doktora, a później
profesora
nauk
politycz-
nych. W lipcu 1970 r. został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej. W 1982 r.
otrzymał tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a w 1994 r. honorowe
obywatelstwo Państwa Izrael. W rok później otrzymał Order Orła Białego.
Udział Karskiego w filmie Shoah w 1985 r. Claude’a Lanzmanna, francuskiego
reżysera odkrył dla światowej opinii publicznej Jana Karskiego i jego misję –
próbę powstrzymania Holocaustu. Pod koniec prelekcji dr Bogusław Tracz
wyświetlił młodzieży fragmenty wywiadu Claude’a Lanzmanna z Janem
Karskim, które zostały zamieszczone w dokumencie. Jan Karski zmarł
13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie i pochowany został na cmentarzu Góry
Oliwnej.
Dorota Pająk
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka
w Bielsku-Białej

Podobne dokumenty