Szkody Łowieckie. Prezentacja - Koło Łowieckie Orzeł w Człuchowie

SZACOWANIE SZKÓD ŁOWIECKICH
DLA CZŁONKÓW KŁ”ORZEŁ” W CZŁUCHOWIE
Człuchów 2010
Dlaczego nasze Prawo Łowieckie budzi tak
wielkie kontrowersje?
• Gwałtowny wzrost populacji zwierząt dzikich i
równie gwałtowne zmiany sytuacji
ekonomicznej naszego rolnictwa (przede
wszystkim wzrost cen płodów rolnych)
stanowią wręcz zagrożenie dla bytu
ekonomicznego wielu rolników - ale też kół
łowieckich, które nie udźwigną
samodzielnie ciężaru finansowego
odszkodowań.
Dlaczego nasze Prawo Łowieckie budzi
tak wielkie kontrowersje?
• W gospodarce rynkowej szkody wyrządzane
przez dzikie zwierzęta powinny być
rekompensowane zgodnie z prawem
cywilnym a rolnik powinien mieć swobodę w
dysponowaniu swoim prawem własności.
• Obowiązujące, skostniałe, pochodzące z innej
epoki Prawo Łowieckie oraz nowe ustawy o
Ochronie przyrody oraz o Ochronie zwierząt,
uniemożliwiają uzyskanie godziwego
odszkodowania za szkody a postępowanie
sądowe w sprawach szkód jest uciążliwe i
długotrwałe.
• Podstawy prawne dla problemu szkód wyrządzanych przez
dzikie zwierzęta (najważniejsze akty)
•
- Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. nr 147,
poz. 413 z późn.zm.)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie
sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat
odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. nr 126,
poz. 1081)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie
ustalenia listy gatunków zwierząt łownych
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2005 r. w
sprawie rocznych planów łowieckich i wieloletnich łowieckich planów
hodowlanych
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92,
poz. 880)
- Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. nr 111,
poz. 724 z późn. zm.),
Kodeks Cywilny
Zwierzęta objęte Prawem Łowieckim w
zakresie szkód łowieckich
•
•
•
•
•
1. jeleń
2. daniel
3. łoś
4. sarna
5. dzik
Szkody wyrządzone przez inne zwierzęta dzikie nie
podlegają Prawu Łowieckiemu, natomiast mogą
podlegać innym aktom prawnym
Zwierzęta (i szkody) za które odpowiada
Skarb Państwa na podstawie Prawa
Ochrony Przyrody
• Żubr (plony, zasiewy),
• Bóbr (plony, las, urządzenia wodne),
• Wilk, ryś, żbik (szkody w zwierzętach
gospodarskich),
• Niedźwiedzie (barcie, zwierzęta gospodarskie)
• Odpowiedzialność nie obejmuje
utraconych korzyści.
Szkody na stawach rybnych
• za szkody wyrządzone przez ptactwo wodne (kormoran,
czapla itp..) teoretycznie odpowiada Skarb Państwa praktycznie nikt, ponieważ nie wymieniono tych
gatunków w rozporządzeniu do Ustawy o ochronie
przyrody,
• Za szkody wyrządzone przez bobry odpowiada
Wojewoda,
• Za szkody wyrządzone przez wydry, norki, piżmaki
(prawnie chronione) teoretycznie odpowiada Skarb
Państwa - praktycznie nikt, ponieważ nie wymieniono
tych gatunków w rozporządzeniu do Ustawy o ochronie
przyrody
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez
dzikie zwierzęta wg obowiązującego prawa
Gatunek zwierząt
Dzierżawca
obwodu, poza
obwodem
Wojewoda lub LP
Skarb Państwa
Prawo Łowieckie
Prawo Ochrony
Przyrody
łoś, dzik, jeleń,
sarna, daniel
Tak
Nie
wilk, bóbr, ryś,
Nie
Tak
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dzikie
zwierzęta wg obowiązującego prawa
Postępowanie w oparciu o Prawo
Łowieckie
Postępowanie na
drodze cywilnoprawnej
Zwierzęta objęte
ochroną
całoroczną (5
gatunków)
Tylko 10
gatunków, w
stosunku do
pozostałych tylko
teoretycznie
Gatunek zwierząt
Zwierzęta
łowne (5
gatunków)
Odszkodowanie
(wynagrodzenie) za
plony
Odszkodowanie za
Tak
Tak
Tak
Tak
Prawa właściciela gruntu w świetle Prawa Łowieckiego
• 1. Prawo do odszkodowania za plony i zasiewy oraz prawo do
pokrycia kosztów zagospodarowania uszkodzonego trwałego
użytku zielonego – bez prawa do zwrotu utraconych korzyści,
• 2. Prawo do obecności przy szacowaniu wstępnym i (lub)
ostatecznym szkód łowieckich (można ustanowić
przedstawiciela, na piśmie),
• 3. Prawo do wnoszenia uwag do protokołu wstępnego i (lub)
ostatecznego szacowania szkody,
• 4. Prawo do odmowy podpisania protokołu szacowania
wstępnego i (lub) ostatecznego szacowania szkody,
• 5. Prawo wezwania przedstawiciela miejscowej Izby Rolniczej
do udziału w oględzinach wstępnych lub ostatecznych,
Prawa właściciela gruntu w świetle Prawa Łowieckiego
c.d.
• 6. Prawo wystąpienia do wójta (burmistrza, prezydenta) o
mediacje w sprawie wysokości oszacowanych szkód
łowieckich,
• 7. Prawo do wystąpienia na drogę sądową w przypadku braku
zgody na proponowane odszkodowanie za szkody łowieckie,
• 8. Prawo do negocjacji (współdziałania) z Kołem Łowieckim
sposobu zapobiegania szkodom łowieckim (nie jest to prawo
bezwarunkowe!),
• 9. Brak prawa do odwołań i innych czynności zgodnie z KPA –
postępowanie o szkody łowieckie nie jest postępowaniem
administracyjnym (nie ma decyzji administracyjnej)
Prawa domyślne właściciela gruntu w postępowaniu o
ustalenie odszkodowania za szkody łowieckie
•
•
•
•
•
•
1. Prawo do gromadzenia wszelkich dowodów związanych z wystąpieniem
szkody – np. zdjęć, filmów video, nagrań dźwiękowych, zabezpieczenie
śladów (odchody, sierść itd..)
2. Prawo do powołania własnego rzeczoznawcy lub biegłego – nie będzie
to jednak miało zasadniczego znaczenia dowodowego przy szacowaniu
szkód łowieckich a tylko będzie mogło stanowić dowód pomocniczy w
ewentualnym postępowaniu przed sądem powszechnym
3. Prawo ograniczenia wejścia na teren osób postronnych, jeśli wykracza
to poza zwykłe czynności związane z działalnością łowiecką lub
prowadzeniem polowania,
4. Prawo do odszkodowania, na podstawie KC, do odszkodowania za
szkody spowodowane gospodarką łowiecką wykraczające poza Prawo
Łowieckie, np.. za szkody spowodowane polowaniem, za uszkodzenie
ogrodzeń stałych, budynków, za zranienie lub zabicie zwierząt domowych,
5. Prawo wezwania Policji w przypadkach rażącego naruszenia prawa
własności przez członków Koła Łowickiego,
6. Prawo do opłaty za ustawienie na gruncie prywatnym urządzeń
łowieckich,
Prawa domyślne właściciela gruntu w postępowaniu o ustalenie
odszkodowania za szkody łowieckie c.d.
• 17. Prawo do negocjacji sposobu ograniczenia szkód łowieckich
poprzez ustawienie urządzeń technicznych (ogrodzenia,
pastuchy elektryczne, ambony, paśniki itp..) lub stosowanie
zabiegów chemicznych odstraszających (repelenty),
• 8. Prawo do zawierania umów cywilno-prawnych (ugoda) z
Kołami Łowieckimi co do sposobu rozwiązywania problemu
szkód łowieckich, nawet w trakcie trwającego postępowania na
podstawie Prawa Łowieckiego,
• 9. Prawo do ustawiania na własnym gruncie własnych urządzeń
technicznych ograniczających szkody łowieckie – jednak w
zgodzie z Prawem Ochrony Przyrody.
• 10. Prawo do uczestnictwa w postępowaniu administracyjnym o
wydzierżawienie obwodu łowieckiego oraz o ustalenie rocznych i
wieloletnich planów hodowlanych (na podstawie Ustawy o
dostępie do informacji publicznej).
• 11. Prawo żądania kopii protokołu szacowania szkody,
Prawa dzierżawcy obwodu łowieckiego w świetle Prawa
Łowieckiego – w stosunku do właściciela gruntu








1. Prawo do wejścia na teren w ramach prowadzenia gospodarki łowieckiej
lub polowania,
2. Prawo do powołania własnego rzeczoznawcy lub biegłego – nie będzie
to jednak miało zasadniczego znaczenia dowodowego przy szacowaniu
szkód łowieckich a tylko będzie mogło stanowić dowód pomocniczy w
ewentualnym postępowaniu przed sądem powszechnym
3. Prawo wezwania przedstawiciela miejscowej Izby Rolniczej do udziału
w oględzinach wstępnych lub ostatecznych,
4. Prawo do wyznaczenia osoby upoważnionej do szacowania szkód
łowieckich (nie ma zasad określających kwalifikacje formalne takiej osoby),
5. Prawo do szacowania szkód wyłącznie na podstawie Rozporządzenia z
lipca 2002 roku, w tym prawo określania plonu, ceny rynkowej
6. Prawo do ustawiania, w porozumieniu i we współdziałaniu z
właścicielem gruntu, urządzeń ograniczających szkody łowieckie,
7. Prawo do zawierania umów cywilno-prawnych (ugoda) z właścicielem
gruntu co do sposobu rozwiązywania problemu szkód łowieckich, nawet w
trakcie trwającego postępowania na podstawie Prawa Łowieckiego,
8. Prawo wystąpienia do wójta (burmistrza, prezydenta) o mediacje w
sprawie wysokości oszacowanych szkód łowieckich,
Obowiązki właściciela gruntu żądającego odszkodowania
w świetle Prawa Łowieckiego,
•
1.
Obowiązek zgłoszenia szkody na piśmie w ciągu 7 dni od wystąpienia szkody
osobie wskazanej przez dzierżawcę obwodu łowieckiego – warunek konieczny,
•
2. Obowiązek współdziałania z dzierżawcą obwodu łowieckiego na rzecz
ograniczania szkód łowieckich (ustawa nie precyzuje zakresu tego
współdziałania, ale odmowa współdziałania może być podstawą odmowy
wypłaty odszkodowania,
•
Obowiązek zgłoszenia na piśmie planowanego terminu zbioru roślin – przy
szkodach niecałkowitych – na 7 dni przed tym terminem osobie wskazanej
przez dzierżawcę obwodu łowieckiego – warunek konieczny,
Obowiązki dzierżawcy obwodu łowieckiego w świetle
Prawa Łowieckiego
•
•
•
•
1. Obowiązek zapobiegania lub ograniczania szkód łowieckich,
2. Obowiązek prowadzenia prawidłowej gospodarki łowieckiej,
3. Obowiązek wypłacania odszkodowania za szkody łowieckie,
4. Obowiązek zawiadomienia właściciela gruntu (nie określono w jaki
sposób) o terminie oględzin wstępnych oraz szacowania ostatecznego
- warunek konieczny,
• 5. Obowiązek współdziałania z właścicielem gruntu na rzecz
ograniczania szkód łowieckich (ustawa nie precyzuje zakresu tego
współdziałania),
• 6. Obowiązek dokonania szacowania wstępnego na tym samym polu
po każdym prawidłowym zgłoszeniu szkody przez właściciela gruntu
Wyłączenia z odszkodowania wg Prawa Łowieckiego
• 1. na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa,
przyznanych jako deputaty rolne na gruntach leśnych,
• 2. o wartości nie przekraczającej 100 kg żyta/ha,
• 3. w płodach złożonych w sterty, kopce i stogi w sąsiedztwie
lasu,
• 4. powstałe w uprawach rolnych założonych z rażącym
naruszeniem zasad agrotechnicznych,
• 5. za szkody powstałe wskutek niedokonania sprzętu w
terminie dłuższym niż 14 dni od zakończenia zbioru danego
gatunku w danym regionie,
• 6. osoby, które nie wyraziły zgody na budowę przez
dzierżawców lub zarządców obwodu urządzeń lub zabiegów
zapobiegającym szkodom,
ZASADY OGÓLNE SZACOWANIA SZKÓD ŁOWIECKICH
Szacowanie szkód łowieckich jest procesem złożonym i
wymaga od szacującego dużej wiedzy rolniczej, oraz
niezbędnego doświadczenia. W celu dokonania
prawidłowego oszacowania i wyceny szkody należy
kierować się procedurą postępowania, która przewiduje
następujące etapy
SZACOWANIE WSTĘPNE( oględziny)
SZACOWANIE KOŃCOWE
Szacowanie szkód łowieckich – Krok I
•
zgłoszenie szkody – poszkodowany (nie może to być
zgłoszenie zbiorowe, np. przez samorząd rolniczy) zgłasza
szkodę w formie pisemnej osobie uprawnionej do
przyjmowania zgłoszeń (informacje o takiej osobie można
uzyskać w urzędzie gminy) w ciągu 7 dni od jej powstania;
ze względów dowodowych najlepiej wysłać zgłoszenie
listem poleconym lub osobiście, za potwierdzeniem na
kopii; przepisy nie określają, jak ma wyglądać to zgłoszenie
– praktycznie, poza danymi adresowymi wniosek powinien
zawierać stwierdzenie „zgłaszam szkodę…” a następnie
określenie daty powstania szkody, przypuszczalnego
gatunku, który szkodę wyrządził, miejsca wystąpienia
szkody (nr działki, nr obrębu geodezyjnego), rodzaju
uprawy lub płodu rolnego, opisu szkody i jej rozmiaru (m2,
% uszkodzenia, ton, kg );
Szacowanie szkód łowieckich – Krok Ic.d.
•
zgłoszenie szkody – sam opis szkody nie ma
formalnego znaczenia z punktu widzenia procedury
szacowania jednak na etapie sprawy sądowej
staranność przy sporządzeniu tego opisu jest
argumentem na korzyść rolnika; do wniosku można
dołączyć materiał graficzny, np. nagranie video
zniszczonego fragmentu pola lub zdjęcia; należy
(można) wskazać w zgłoszeniu szkody na udział w
postępowaniu przedstawiciela izby rolniczej.
Powtarzające się w okresie wegetacyjnym szkody
na danej uprawie można zgłaszać dowolną ilość
razy, oczywiście kierując się zdrowym rozsądkiem i
kalendarzem rolniczym.
Wzór pisma o zgłoszeniu szkody łowieckiej
miejscowość, dnia .........................
.........................
/imię i nazwisko/
.............................................
/adres/
Koło Łowieckie* ..…………………………...
Dyrekcja Okręgowa Lasów Państwowych*
w ……………..…………...
ul. ………………………….
……………………………..
Zgłaszam wystąpienie szkody łowieckiej na parceli gruntowej .................. o powierzchni.........m2 położonej w
………………………………..., obręb ………………, która wystąpiła
dnia …………….200…. R.
Rodzaj rośliny (uprawy) uszkodzonej …………………………...
Rodzaj uszkodzenia (opis) ……………………………………….
………………………………………………………………………..
Prawdopodobny gatunek/gatunki* zwierząt, które spowodowały
szkody
………………………………………………………………………..
/podpis/
* niepotrzebne skreślić
Szacowanie szkód łowieckich – Krok II
•
•
oględziny powinny nastąpić w ciągu 7 dni od dnia zgłoszenia szkody. Są do tego
uprawnieni wyłącznie przedstawiciele dzierżawcy lub zarządcy obwodu
łowieckiego, przy udziale poszkodowanego lub jego pełnomocnika oraz
na żądanie jednej ze stron przedstawiciel izby rolniczej. Podczas
oględzin szkód ustala się gatunek zwierzyny, która spowodowała
szkodę, rodzaj i jakość uprawy, obszar całej uprawy, przybliżony obszar
uprawy, która została uszkodzona. Pełnomocnik rolnika musi mieć
upoważnienie na piśmie (najlepiej potwierdzone przez notariusza) ale
nie dotyczy to małżonków, którzy mogą swobodnie wykonywać te
uprawnienia w ramach tzw. zwykłego zarządu. Rolnik nie ma obowiązku
uczestniczyć w oględzinach jednak ze względu na ewentualne
postępowanie sądowe należy unikać takich sytuacji. Należy zwracać
uwagę na właściwe zawiadomienie rolnika o terminie oględzin –
chociaż przepis tego nie precyzuje, rolnicy powinni wymuszać na
dzierżawcach obwodów łowieckich i na nadleśnictwach formę pisemną
takiego zawiadomienia jako element dyscyplinujący przeciwnika.
Niezbędne
czynności
i
ustalenia
podczas
oględzin to:
• Oględziny i ocena stanu plantacji, ustalenie
powierzchni plantacji całkowitej i uszkodzonej
• Obliczenie obsady na 1m2 plantacji w części nie
uszkodzonej i określenie, czy jest prawidłowa.
• Ustalenie powierzchni uszkodzonej
• Wykonanie szkicu uprawy z naniesieniem pow.
uszkodzonych.
•
•
Szacowanie szkód łowieckich – Krok II cd.
oględziny -
Z oględzin sporządza się protokół wg urzędowego wzoru, którego
rolnik może nie podpisać lub może wnieść uwagi. Z prawa tego
należy bezwzględnie skorzystać, w razie potrzeby. W czasie
oględzin Prawo Łowieckie przypisuje poszkodowanemu formalnie
bierną rolę obserwatora, jednak właściwym jest przyjmowanie
postawy aktywnej, nastawionej na rzetelne przedstawienie
szkody. W przypadku szkód na dużych powierzchniach i w
sytuacjach trwałego konfliktu z myśliwymi, warto w czasie
oględzin sporządzić nagranie video lub zdjęcia, które ewentualnie
staną się materiałem dowodowym w sądzie. Z punktu widzenia
Prawa Łowieckiego rolnik nie ma żadnych możliwości, oprócz
wniesienia uwag do protokołu, przedkładania dowodów na tym
etapie szacowania szkody. W przypadku szkód całkowitych
(100%) na tym etapie odbywa się też ostateczne szacowanie
szkody.
Niezbędne czynności i ustalenia podczas szacowania
końcowego to:
• Ocena stanu plantacji, ustalenie powierzchni plantacji całkowitej
i uszkodzonej
• Obliczenie obsady roślin na 1m2 w części uszkodzonej.
Punktowe: liczymy rośliny na powierzchniach próbnych
Gniazdowe: polega na określeniu % zniszczenia poprzez liczenie
roślin, które pozostały. Powierzchnie takie powinny być
stosunkowo małe, a szkoda na nich w miarę możliwości 100%owa.
Powierzchnie gniazdowe sumujemy i otrzymujemy pow.
zredukowaną gniazdowo.
• Obliczenie średniego procentu zniszczenia plantacji w części
uszkodzonej przez zwierzynę.
• Ustalanie plonu – najbardziej miarodajnym jest określanie
wydajności na podstawie bezpośredniego zbioru np. kombajnem,
ważenia uzyskanego plonu z uwzględnieniem powierzchni i
wilgotności ziarna;
Szacowanie szkód łowieckich – Krok III
•
ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości odszkodowania
–
•
następuje najpóźniej na dzień przed sprzątnięciem uszkodzonej lub
zniszczonej uprawy. Poszkodowany obowiązany jest powiadomić
szacującego o terminie planowanego uprzątnięcia uszkodzonych upraw
i płodów rolnych w ciągu 7 dni przez zamierzonym posprzątaniem. Ze
względów dowodowych należy takie zawiadomienie sporządzić na
piśmie i przesłać pocztą z awizem lub uzyskać potwierdzenie. Należy
pamiętać, że poszczególni wojewodowie opublikowali w swoich
dziennikach urzędowych terminy zakończenia zbioru poszczególnych
roślin (różnią się one na terenie poszczególnych powiatów). Jeśli zbiór
danej rośliny nastąpi po upływie 14 dni od takiego terminu –
odszkodowanie nie przysługuje. Podczas ostatecznego szacowania
ustala się gatunek zwierzyny, która spowodowała szkodę, rodzaj i
jakość uprawy, obszar całej uprawy, obszar uprawy, który został
uszkodzony, procent zniszczenia uszkodzonej uprawy, wysokość
odszkodowania.
Szacowanie szkód łowieckich – Krok III cd.
•
•
•
ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości
odszkodowania –
następuje najpóźniej na dzień przed sprzątnięciem
uszkodzonej lub zniszczonej uprawy.
Gdy szkoda powstała i została zgłoszona bezpośrednio
przed sprzątnięciem lub w trakcie sprzątania uszkodzonych
płodów rolnych dokonywane jest jedynie ostateczne
szacowanie. Na tym etapie rola i możliwości rolnika oraz
przedstawiciela izby rolniczej są dokładnie takie same jak
przy oględzinach. Rolnik może wnieść ponowne
zastrzeżenia do protokołu a także, w razie konfliktu,
powinien sporządzić zapis video i zdjęcia.
Tutaj uwagi
mogą dotyczyć nie tylko fizycznego rozmiaru szkód ale też
przyjętego plonu oraz ceny (skupu lub rynkowej).
Szacowanie szkód łowieckich – Krok III cd.
•
Redukcja naliczonego odszkodowania Przy
ostatecznym szacowaniu szkód wyrządzanych
•
•
•
•
•
•
•
•
•
w uprawach rolnych wymagających zaorania odszkodowanie
ustala się, jeżeli szkoda powstała:
1) w okresie do dnia 15 kwietnia — w wysokości 25%,
2) w okresie od dnia 16 kwietnia do dnia 20 maja —
w wysokości 40%,
3) w okresie od dnia 21 maja do dnia 10 czerwca —
w wysokości 60%,
4) w okresie od dnia 11 czerwca — w wysokości 85%
kwoty obliczonej w sposób określony w § 4 ust. 6.Rozporządzenia
Wzór zawiadomienia o zbiorze rośliny uszkodzonej
miejscowość, dnia .........................
.........................
/imię i nazwisko/
.............................................
/adres/
Koło Łowieckie* ..…………………………...
Dyrekcja Okręgowa Lasów Państwowych*
w ……………..…………...
ul. ………………………….
……………………………..
Zawiadamiam, że w dniu …………...200...r. planuję uprzątnięcie
uszkodzonych przez zwierzęta łowne upraw (płodów) na parceli
gruntowej .................. o powierzchni.........m2 położonej w
………………………………..., obręb ………………, dla której sporządzono wstępny szacunek wielkości szkody w dniu ……… 200…. r.
Rodzaj rośliny (uprawy) uszkodzonej …………………………...
/podpis/
*niepotrzebne skreślić
Załącznik:
-protokół w sprawie oszacowania szkody łowieckiej spisany pomiędzy właścicielem gruntu a zarządcą obwodu łowieckiego
Szacowanie szkód łowieckich – Krok IV
•
wypłata odszkodowania –
•
w ciągu 30 dni od daty sporządzenia
ostatecznego protokołu. W przypadku gdy
pomiędzy właścicielem lub posiadaczem
gruntu, a dzierżawcą lub zarządcą obwodu
łowieckiego powstał spór o wysokość
wynagrodzenia za szkody, strony mogą się
zwrócić, w celu pośredniczenia lub
polubownego rozstrzygnięcia sporu, do
właściwego ze względu na miejsce powstałej
szkody organu gminy (wójt, burmistrz,
prezydent).
Szacowanie szkód łowieckich – Krok IV cd.
•
wypłata odszkodowania –
•
Jeśli i to nie doprowadzi do porozumienia, rolnikowi
pozostaje podjęcie decyzji o skierowaniu sprawy na
drogę sądową. Należy pamiętać, że całe postępowanie,
począwszy od oględzin, może odbyć się bez obecności i
podpisu rolnika a jeśli dojdzie mimo to do przyjęcia
ustalonego odszkodowania (np. poprzez wpływ na
konto), to oznacza to akceptację tego stanu rzeczy, co
praktycznie przekreśla szanse w sądzie. Tak więc
sprawę do sądu należy skierować przed upływem 30
dni.
Wzór pisma o polubowne załatwienie sporu
miejscowość, dnia .........................
.........................
/imię i nazwisko/
.............................................
/adres/
URZĄD Gminy …………...
ul. ………………………….
……………………………..
Proszę o powołanie komisji polubownego oszacowania szkody
łowieckiej na parceli gruntowej .................. o powierzchni.........m2
położonej w ………………………………..., obręb ………………
/podpis/
Załącznik:
-protokół w sprawie oszacowania szkody łowieckiej spisany pomiędzy właścicielem gruntu a zarządcą obwodu łowieckiego
Wysokość odszkodowania
• Sposób określenia odszkodowania:
• powierzchnia uszkodzoną x % jej zniszczenia x
ustalony plon x cena skupu lub cena rynkowa (dla
artykułów, które nie są objęte skupem). Dodatkowo
wartość odszkodowania koryguje się wskaźnikiem
zależnym od upływu czasu od zasiewu do
wystąpienia szkody, wg zasady, że im późnij szkoda
wystąpi, tym mniejsza jest redukcja, jednak i tak jest
to co najmniej redukcja 15%. Ustawa tego tak nie
nazywa, jednak można to traktować jako bardzo
niesprawiedliwy udział własny, znany z metodologii
likwidacji szkód przez ubezpieczycieli.
Wysokość odszkodowania cd.
• Prawo Łowieckie oddaje całkowicie sprawę
szacowania rozmiaru uszkodzenia, plonu i ceny w
ręce takiej osoby. Nie ma żadnych wymagań
formalnych co do kwalifikacji formalnych takiej
osoby a poszkodowany rolnik nie ma prawa żądania
jej wyłączenia z postępowania. Stąd wielokrotne
postulaty środowisk rolniczych o ustalenie takich
wymagań lub o dopuszczenie do postępowania np.
rzeczoznawców majątkowych. Na nic się to zdało,
jednak należy przyznać, że w wielu obwodach
łowieckich są już osoby dobrze przygotowane
merytorycznie. Niemała w tym zasługa izb rolniczych
które wymuszają wzrost poziomu merytorycznego
szacowania szkód.
Potrącenia z odszkodowania
• Ostatnim punktem spornym przy określaniu
odszkodowania są nieponiesione koszty
zbioru, transportu i przechowywania (nie
dotyczy to łąk i pastwisk). Sprawa jest prosta,
jeśli mamy do czynienia z tzw. 100% szkodą,
czyli gdy nie ma czego zbierać. Nieponiesione
koszty wycenia się takich przypadkach np. wg
cen usług, co zwykle jest korzystne dla rolnika.
Potrącenia z odszkodowania cd.
• Jeśli szkoda jest częściowa, sprawa się
komplikuje. Zwykłą tendencją szacujących jest
proporcjonalne zmniejszanie kosztów
nieponiesionych w relacji do % uszkodzenia.
Jest to podejście niewłaściwe i wymaga
aktywności rolnika. Np. koszt zbioru
kombajnem nie ulega istotnemu zmniejszeniu
wraz ze spadkiem plonu. Równie
problematyczne jest zmniejszanie kosztów
transportu, zwłaszcza przy uszkodzeniach <
50%.
Obliczenie obniżenia obsady
Określenie różnicy w obsadzie w części nieuszkodzonej a wzorcem
PRZYKŁAD
500 szt./m2 (wzorzec) - 200 szt./m2 (obsada faktyczna na 1 m2 pow.
nie uszkodzonej) = 300 szt./m2
100% - 500 szt./m2
x% - 300 szt./m2
100 * 300
= 60%
x=
500
(obniżenie obsady)- 60%
Przykład obliczenie procentu zniszczenia na
powierzchni uszkodzonej.
Np. 400 szt./m2 w części nieuszkodzonej
300 szt./m2 w części uszkodzonej
Różnica 400-300 =100 szt.( zniszczenia)
Układamy proporcję
400 szt./m2 100%
100 szt./m2 x%
X= 25,0% zniszczenia
USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA
Krok pierwszy: ustalenie pow. zredukowanej.
Jest to wyliczona matematycznie teoretyczna powierzchnia
na której zniszczenia wynoszą 100%
POWIERZCHNIA ZREDUKOWANA =
POWIERZCHNIA USZKODZONA x USTALONY NA
DANEJ POWIERZCHNI % ZNISZCZENIA
Krok drugi: ustalenie rozmiaru szkody
ROZMIAR SZKODY =
POWIERZCHNIA ZREDUKOWANA x USTALONY
PLON/ha = ROZMIAR SZKODY
• Do obliczenia plonu ziarna o wilgotności
technologicznej ( handlowej) możemy
posłużyć się wzorem:
Ps= Pz x W
Przykład:
Ps- plon suchy(14% wilg) =
Pz- plon zebrany(25% wilg) x
W- współczynnik = 0,8721
100%-25%
100%-14%
SZACOWANIE SZKÓD W ZBOŻACH
•
•
•
•
•
•
•
Pole żyta o pow. 2 ha
Powierzchnia uszkodzona 0,3 ha
Procent uszkodzeń – 15 %
Ocena wydajności –zbiór kombajnem
Wilgotność ziarna – 16%
Cena ziarna suchego( 14 %)- 33 zł/q
Koszt transportu 1 tony ziarna 10 zł
• Powierzchnia zredukowana
2 ha x 15 % = 0,3 ha
• Plon z 1 ha pow. nieuszkodzonej 35 q
• Plon z 1 ha pow. uszkodzonej
12 q
• Rozmiar szkody ( sposób I wyliczenia)
2 ha x ( 35-12)=23 q ziarna o 16% wilg.
• Rozmiar szkody ( sposób II wyliczenia)
0,3 ha x 35 q/ha = 10,5 q ziarna o 16% wilg.
Rozmiar szkody ziarna o wilg. handlowej(14%)
10,5 x 0,967= 10,26 q
w = 100%-16% / 100%-14% =0,977
• Wartość utraconego plonu
10,26q x 33zł/q = 338,58 zł
• Wysokość odszkodowania= 338,58-105 zł = 233,58 zł
Rolnik nie poniósł kosztów własnych transportu ziarna
10,5 t x 10zł/t = 105 zł
Ustalenie wydajności teoretycznej zbóż.
Założenia dotyczące części nieuszkodzonej plantacji zboża - żyta:
na l m2 stwierdzono przeciętną ilość kłosów 300 sztuk.
średnio w kłosie było 40 szt. ziaren,
średni ciężar 1000 ziaren wynosi 38 gramów,
straty w czasie zbioru oszacowano na 3 %
Obliczamy wysokość plonu części nieuszkodzonej na podstawie wzoru:
Plon =
Ikm2 Iz M1000Str 10 000 -
Ikm2 * Iz * M 1000
− Str
10000
ilość roślin na 1 m2,
ilość ziaren w kłosie,
ciężar 1000 ziaren
straty podczas zbioru 5-10%,
1 ha = 10 000 m2
Plon =
300 * 40 * 38
− 3% = 44,23q
10000
Wielkość plonu części nieuszkodzonej
44,23 q/ha
Analogicznie wyliczenia dla pow. uszkodzonej
SZACOWANIE SZKÓD W RZEPAKU
Przykład
Obniżenie obsady np. Średnia obsada z 10 pobranych prób wynosi
22 rośliny na 1 m2 obliczmy następująco:
50 (WZORZEC) roślin/ m2 -22 roślin/ m2 = 28 roślin/ m2
Na tej podstawie ustalamy procentowe obniżenie obsady
100% - 50 roślin / m2
x
- 28 roślin / m2
x= 56%
USTALENIE POWIERZCHNI ZREDUKOWANEJ
Przykład:
Gniazdo uszkodzone o pow. 0,5 ha
Ustalamy procent zniszczeń na pow. uszkodzonej
Liczba roślin na 1m 2 na pow. nieuszkodzonej np.52 szt.
Liczba roślin, które pozostały na pow. uszkodzonej np.30szt
Liczba roślin uszkodzonych przez zwierzynę - 52 -30 = 22szt
52
-100%
22
- x
x=42,3 %
Obliczanie powierzchni zredukowanej, czyli teoretycznej wielkości powierzchni
na, której szkoda wystąpiła w 100%.
Pz= Pu x Ozn
Pz- powierzchnia zredukowana [ha]
Pu- powierzchnia uszkodzona [ha]
Ozn- procent zniszczenia [%]
Przyjmując wielkość uszkodzonego gniazda na poziomie np. 0,5ha, obliczymy:
Pz= 0,5 x 42,3%= 0,213 ha
USTALENIE WIELKOŚCI PLONU
Zbiór kombajnem
Teoretyczne ustalenie plonu określamy na podstawie ustalonych wielkości
prób pobranych z uprawy
Pt =
A * B * C * MTN
−S
10000
Pt plon teoretyczny,
A- średnia obsada roślin na danej powierzchni,
B- średnia ilość łuszczyn na 1 roślinie
C- średnia ilość nasion w 1 łuszczynie
10000 -współczynnik przeliczeniowy: gram / q,
MTN -masa 1000 nasion ( 4,9-5,4 g )
S -straty podczas zbioru 5-10%
METODYKA SZACOWANIA SZKÓD W ZIEMNIAKACH
SZACOWANIE WSTĘPNE
:
SZACOWANIE KOŃCOWE
• Obliczyć - powierzchnię zredukowaną
• Określić poprzez ręczne kopanie i ważenie - wysokość
plonu w części nieuszkodzonej z uwzględnieniem:
• współczynnika korygującego regresji wg Instytutu
Ziemniaka - 0,88.
• przewidywanego procentu strat w czasie zbioru - śr.
5%.
• na powierzchniach powyżej 2ha - można zastosować
współczynnik 0,5 zmniejszenia plonu o 0,5q na każdy ha
pola.
WYSOKOSC PLONU
Dla powierzchni do 2 ha uprawy
P= B x C x 0,88 x (100-S)
Powyżej 2 ha uprawy
P = B x C x 0,88 - 0,5 x A x (100 - S)
P- plon netto/ ha
B- średni plon bulw z 1 krzaka,
C- liczba krzaków faktyczna na 1ha uprawy,
0,88 - współczynnik przeliczeniowy wydajności teoretycznej na
praktyczną (Instytut Ziemniaka)
S- straty podczas zbioru wg IBMER (m.in.:3 - 8% dla kombajnu, 1 -10% dla kopaczki
(elewatorowej)
A areał ( ha)
METODYKA SZACOWANIA SZKÓD W KUKURYDZY
PRZKŁAD: POLE O POW. 2,25HA
I
50 mb
N
600 szt.
U 25 szt
A=1000 m2
ok.. 90%
zniszczeń
Wymoklisko
0,25 ha
II
50mb
N
605szt
U 20szt.
C=1125 m2
Ok. 80%
zniszczeń
III
50m
N 570
szt.
U 50szt
B=400m2
100%
zniszczeń
IV
50mb
N 590
szt.
U 35
szt.
V
50mb
N 595
szt.
U 30 szt.
PRZYKŁADOWE OBLICZENIA
Uszkodzeń gniazdowych
Poletko A
1000 m 2
Obsada na powierzchni nieuszkodzonej 8,50 szt./ m2
Obsada na powierzchni uszkodzonej
0,88 szt./ m2
Roślin uszkodzonych
8,50 – 0,85= 7,65 szt./ m2
Procent zniszczenia w gnieździe A
8,50 - 100%
7,65 x%
X= 90%
Powierzchnia zredukowana gniazda A = 1000 m 2 x 90%= 900 m 2
Analogicznie gniazdo B i C
OBLICZANIE POWIERZCHNI ZREDUKOWANEJ
ZNISZCZENIA PUNKTOWE
Razem roślin ocenianych
2960 szt.+ 160 szt.=3120 szt.
160 szt.. rośliny uszkodzone
2960 szt. rośliny nieuszkodzone
3120 szt.--- 100%
160 szt. --- x %
x= 5,13%
Powierzchnia uszkodzona punktowo
2,25 ha – 0,25 ha( gniazda) – 0,25 ha ( wymoklisko) = 1,75 ha
Powierzchnia zredukowana PUNKTOWO
1,75 ha x 5,13%=0,09ha
Powierzchnia zredukowana na poletkach silnie zniszczonych( gniazdowo)
A - 1000m2 x 90% = 900 m2
B - 400m2 x 100 %= 400 m2
C - 1125 m2 x 80% = 900 m2
Razem (A+B+C)=2200 m2 =0,22 ha
Razem powierzchnia zredukowana
0,22 ha + 0,09 ha = 0,31 ha
WZÓR
USTALENIE WYDAJNOŚCI
TEORETYCZNEJ
A * B * C * MTZ
−S
P=
1000
P- plon teoretyczny
A-ilość rzędów ziaren na kolbie
B- ilość ziaren w rzędzie
C - średnia ilość kolb na 1ha
MTZ - masa tysiąca ziaren w gramach(300-400 g )
S- straty przy zbiorze
USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA
•
•
•
•
Wilgotność zebranego ziarna 35%
Cena ziarna suchego(14%) 50zł/q
Plon ziarna mokrego 80q/ha
Koszt transportu do gosp. 2 zł/q
0,31 ha (pow. zredukowana) x 80 q/ha (średnia wydajność mokrego ziarna
szacowanej uprawy) = 24,8 q (rozmiar szkody)
Straty suchego ziarna= 24,8q x 0,7558 = 18,74 q
Wartość ziarna 18,74q x 50zł/q= 937,2 zł
Wielkość odszkodowania
937,2 zł – 24, 8q x 2 zł/q = 887,6 zł
METODYKA SZACOWANIA SZKÓD NA UŻYTKACH ZIELONYCH
Odszkodowania za szkody wyrządzone przez
dziki na łąkach i pastwiskach ustala się:
 na podstawie ostatecznego szacowania,
uwzględniając wartość utraconego plonu (masy
zielonej lub siana) w danym sezonie
wegetacyjnym oraz
 koszty doprowadzenia uszkodzonej powierzchni
do stanu pierwotnego.
Koszty te wylicza się na podstawie aktualnych
cen prac agrotechnicznych niezbędnych do
wysiewu nasion.
•
Przywrócenie użytku zielonego do stanu pierwotnego polega na:
a) określeniu stanu pierwotnego,
b) ustaleniu sposobu rekultywacji
•
Obliczenie wartości utraconego plonu
Metody określania wydajności łąk:
•
•
Metoda wagowa
Metoda szacunkowa
USTALENIE POWIERZCHNI ZREDUKOWANEJ
Przykład:
Powierzchnia całkowita - 1,5 ha
Powierzchnia uprawy, która uległa uszkodzeniu – 1,0 ha
Zniszczenia gniazdowe
5.
4 x5 m= 20 m kw. X 60% zniszczeń= 12mkw( pow. zredukowana)
6.
40x 40m=1600m kw. x 50 % = 800mkw.
.
.
Razem pow. zredukowana 855.2 m kw.
Procent zniszczenia na pow. uszkodzonej
1 ha
- 100%
0,08552 hax%
X = 8,55%
Koszt przywrócenia łąki, pastwiska do stanu pierwotnego
Przykład:
włókowanie
1ha x 44zł/ha = 44,00 zł
podsiew traw( nasiona do podsiewu)
30 kg x 0,0855 ha x10 zł/kg = 25,65 zł
wałowanie
1ha x 44 zł/ha = 44,00 zł
Razem 44 zł +25, 65zł + 44 zł= 113,65 zł
Wartość utraconego plonu
• Ustalenie wydajności poprzez ścięcie i zważenie odrostu z
pow. 1 m kw. z miejsc reprezentatywnych.
• Obliczenie zielonej masy plonu ( siana) z 1 ha
Przykład:
Plon zielonej masy 160q/hqAPlon siana160 x 0,25
= 40q/ha
Wielkość utraconego plonu siana 40q/ha x 0,0852ha
=3,42 q
W przypadku niemożności ustalenia ceny rynkowej obliczamy
cenę jednostki zbożowej( średnia arytmetyczna cen 4 zbóż)
np. 45zł/q
1q siana- 0,4 jedn. zb.
Wartość utraconego siana wyniesie:
3,42 x 0,4 x 45= 61,56 zł
RAZEM ODSZKODOWANIE
• Koszt przywrócenia UZ do stanu pierwotnego
– 113,65 zł
• Wartość utraconego plonu – 61,56zł
• RAZEM 175,21 ZŁ
METODA SZACUNKOWA określenia wydajności
Plon netto ( Pn) siana z łąki obliczyć można wg wzoru:
Pn = (V-ś) x 6 x Z x wś –S
gdzie:
V - wysokość głównej masy runi;
ś - wysokość ścierni;
6 - wysokość stała, gdyż z l cm 100% porostu traw z powierzchni l ha
uzyskuje się około 6 ton zielonki.
Z - % zadarnienia/100
wś- współczynnik. przeliczeniowy zielonki na siano wynoszący
najczęściej od 0,2 do 0,3.
S - strata ok. 20%
PRZYKŁAD:
wysokość głównej masy runi 40 cm
wysokość ścierni 5cm
zadarnianie 80%
współczynnik przeliczeniowy zielonki na siano 0,2
straty 20%
Obliczamy plon brutto:
Pb = (40-5)
0,2=33,6dt/ha
Obliczamy plon netto:
80
100
Pn = Pb - S (Strata)
Pn = 33,6 dt – (33,6 x 0,2) = 26,88 dt
Przy dwóch pokosach: I pokos około 60% II pokos ok..40%
Przy trzech
pokosach : I pokos około 50% II pokos ok. 30%
III pokos ok. 20%
Obliczamy wydajność siana z l ha jak np. w w/w przykładzie i wynosi ona -26,88 q z ha w
I pokosie -stanowi to 60% całorocznego zbioru
Następnie obliczamy wydajność siana w II pokosie -stanowi to ok.40% całości zbioru, a
wydajność w tym pokosie wyliczyć można z proporcji:
26,88q/ha
- 60%
X q /ha
- 40%
x = 17,92q/ha
Obliczamy razem wydajność siana z l ha z dwóch pokosów
26,88q/ha + 17,92q/ha = 44,8q/ha siana.
Następnie obliczamy ilość utraconego plonu siana z powierzchni zredukowanej np. z
0,085 ha:
44,8q x 0,085ha = 3,81 q siana
USTALENIE CEN (WARTOŚCI ) PŁODÓW ROLNYCH, KTÓRYCH
NIE MA W OBROCIE TOWAROWYM
Ponieważ w obrocie towarowo-handlowym może nie być niektórych płodów
rolnych np. kiszonki, siana, ziemniaków paszowych, a więc do obliczenia
wartości utraconego - potrzebna jest nam ich wartość wyrażona w złotówkach.
Jedynym wyjściem racjonalnym wyjściem jest zastosowanie jednostki
przeliczeniowej, która pozwoli sprowadzić te produkty do miernika
ekonomicznego, który można wycenić.
Takim miernikiem jest jednostka zbożowa
Przykładowe wskaźniki przeliczeniowe płodów rolnych na jednostki zbożowe :
1 q siana
- 0,40 jednostki zbożowej
1 q zielonki z kukurydzy - 0,13 jednostki zbożowej
1q kiszonki z kukurydzy - 0,11 jednostki zbożowej
1 q ziemniaków
- 0,25 jednostki zbożowej
1q buraków pastewnych - 0,10 jednostki zbożowej
Przykład obliczania wartości 1-ej jednostki zbożowej, którą będziemy stosowali
jako cenę urynkowioną płodu:
Średnia cena rynkowa 4-ch podstawowych zbóż (przykład): Wartość 1-ej jednostki
zbożowej oblicza się jako średnia arytmetyczna cen 4-ch zbóż
pszenica paszowa 45 zł
jęczmień 32 zł
żyto paszowe 32 zł
owies 22 zł
1 j. zb. = (45+32+32+22):4=32,75zł
1 q korzeni buraków pastewnych x 0,10 jedn. zbóż. = 0,1 q jedn. zbożowych
0,1 q jedn. zb. x wartość 1-ej jedn. zbóż. 32,75zł = 3,275 zł.
- jest to cena 1q buraków pastewnych
WSPOLCZYNNIKI PRZELICZENIOWE NA JEDNOSTKI ZBOŻOWE OPRACOWANE PRZEZ WOERMANNA
PRODUKTY
JEDNOSTKI ZBOŻOWE W 100 KG
I. Zbożowe
Zboże
1,00
Mieszanki zbożowe
1,00
Kukurydza (ziarno)
1,00
Gryka
1,00
II. Strączkowe
Groch, bób
1,20
Fasola
1,20
Wyka
1,20
Łubin
1,20
Soja
1,50
III. Oleiste
Różne nasiona oleistych
2,00
Rzepak, słonecznik
2,00
Mak
2,50
Len
2,50
Gorczyca
1,50
Konopie
1,40
IV. Włókniste
Len włóknisty
1,00
Słoma lnu włóknistego
0,70
Konopie (nasina + słoma)
0,70
V. Okopowe
Ziemniaki
0,25
Buraki cukrowe, cykoria
0,25
Buraki pastewne, brukiew
0,10
Marchew
0,15
VI. Warzywa
Kapusta biała
0,15
Kapusta czerwona
0,15
Kapusta włoska
0,15
Brukselka
0,30
Kalarepa
0,20
Kalafiory
0,30
Rzodkiew
0,15
Rzepa
0,15
Buraki
0,15
Marchew
0,15
Selery
0,25
Rzodkiewka
0,15
Pamiętajcie-to są nasze pieniądze!