Magazyn otwarty księgozbioru dydaktycznego – potrzeba czy

Magazyn otwarty księgozbioru
dydaktycznego – potrzeba czy
problem?
Agnieszka Sabela, Błażej Feret
Biblioteka Politechniki Łódzkiej
Cel ankiety i badania
Ankieta przeprowadzona została w celu zebrania
informacji, które byłyby pomocne przy podjęciu
decyzji o otwarciu magazynu księgozbioru
dydaktycznego (studenckiego) i korzystaniu tych
zbiorów w trybie wolnego dostępu.
Ankieta
Przeprowadzona online, przy użyciu serwisu
SurveyMonkey
Zawierała 21 pytań
Rozesłana do bibliotek członków KDBASP
(Konferencji Dyrektorów
Bibliotek Akademickich
Szkół Polskich)
W sposób kompletny
ankietę wypełnilo 10
bibliotek
Biblioteki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Biblioteka Główna Uniwersytetu
Ekonomicznego, Kraków
Biblioteka Główna Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
Biblioteka Uniwersytecka, Warszawa
Biblioteka Główna Pomorskiej Akademii
Medycznej, Szczecin
Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego
Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej
Biblioteka Główna Politechniki Świętokrzyskiej
Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego
Biblioteka Uniwersytecka, Poznań
Biblioteka Główna Akademii Wychowania
Fizycznego, Poznań
Sytuacja w BPŁ
Parter - czytelnia i magazyny otwarte czasopism
I piętro - księgozbiór dydaktyczny (skrypty
i podręczniki studenckie, wiele egzemplarzy) magazyn zamknięty, ustawienie wg numeru
inwentarza.
II piętro - księgozbiór naukowy (literatura
zagraniczna, pozostała w pojedynczych
egzemplarzach, dostępna częściowo tylko na
miejscu)
III piętro – zespół czytelń m.in. czytelnia główna
z księgozbiorem podręcznym
Sytuacja w BPŁ
Zamówienia z katalogu komputerowego na
wszystkie książki podlegające wypożyczeniu niezależnie od rodzaju księgozbioru (także z k.n.)
Istnieją techniczne możliwości utworzenia ze
wszystkich trzech pięter jednej strefy chronionej
systemem bramek
Księgozbiór naukowy - ustawiony działowo, wg.
Uproszczonej klasyfikacji UKD
Księgozbiór czytelni - podobnie
Charakterystyka ogólna
Liczba zbiorów
w wolnym dostępie
Liczba pracowników
w wolnym dostępie
Zbiory/
/pracownicy
1
70.000
4
17.500
2
330.000
32
10.330
3
370.000
20
18.500
4
19.000
3
6.333
5
112.000
19
5.895
6
60.700
10
6.070
7
94.000
7
13.429
8
300.000
33
9.091
9
88.280
9
9.809
10
11.340
2
5.670
Charakterystyka ogólna
- bibliotekarze dziedzinowi
TAK
40%
NIE
60%
Charakterystyka - księgozbiór
w wolnym dostępie
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
dydaktyczny
naukowy
inny
Charakterystyka - księgozbiór
w wolnym dostępie
Inne kolekcje w wolnym dostępie:
wydawnictwa własne uczelni
księgozbiór popularno-naukowy, beletrystyka
czasopisma naukowe
wydawnictwa pomocnicze (słowniki, niektóre
encyklopedie)
książki zakupione po 1980 roku
Charakterystyka - ustawienie
księgozbioru
alfabetyczne
10%
UKD lub podobne
20%
sygnaturowe
30%
klasyfikacja
40%
Charakterystyka - zamawianie
z katalogu
10%
90%
Charakterystyka - dostępność
tytułu w różnych kolekcjach
nie
40%
tak
60%
Czy tytuł, który jest w wolnym dostępie jest też
dostępny do zamówienia z magazynu zamkniętego?
Charakterystyka - sposób
wypożyczania
7
6
5
4
3
2
1
0
stanowisko w w.d.
selfcheck
Charakterystyka –
– wyposażenie
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
miejsca do
pracy
komputery z
katalogiem
kopiarki
komputery z
internetem
stanowiska bibl.
dziedzinowych
czytniki
mikrofisz
Charakterystyka – zmiany
organizacyjne
Podział lub łączenie działów
Tworzenie działów dziedzinowych
(bibliotekarze dziedzinowi)
Jeden dział odpowiedzialny za
udostępnianie ksiażek i czasopism
Korzyści dla biblioteki
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
wykorzystania
zbiorów
kolejki w
lepiej poznane lepsze relacje z
potrzeby
czytelnikiem
czytelnicze
korzystna
zmiana
struktury
organizacyjnej
zmniejszenie
liczby
bibliotekarzy
Problemy dla biblioteki
konieczność ciągłego porządkowania księgozbioru
niewystarczająca skuteczność systemów
zabezpieczających
chowanie upatrzonych książek przez czytelników
samodzielne odkładanie książek na półki przez czytelników
trudności ze statystyką odwiedzin i wykorzystania zbiorów
zbiory bardziej narażone na zniszczenie, wycinanie kartek,
usuwanie ekslibrisów
konieczny duży nakład pracy przy zabezpieczaniu
księgozbioru
konieczność zamknięcia biblioteki na czas przeniesienia
księgozbioru
Problemy dla użytkowników
konieczność zapoznania się z nowymi
sposobami ustawienia zbiorów
większa liczba miejsc, z których można
skorzystać z tej samej książki
wymagana większa samodzielność
i umiejętność poruszania się po nowo
zorganizowanej bibliotece
Proponowany model wolnego
dostępu w BPŁ
Strefę Wolnego Dostępu stanowić będą wszystkie
cztery kondygnacje gmachu A: parter oraz piętra IIII.
Organizacja udostępniania czasopism na parterze
biblioteki pozostanie bez zmian, podobnie jak
organizacja czytelń na III piętrze
Piętra I-II powinny stanowić jednorodny obszar
Wolnego Dostępu bez podziału na kolekcję
naukową i studencką, zorganizowany według
uproszczonej klasyfikacji UKD.
Proponowany model wolnego
dostępu w BPŁ
Część księgozbioru pozostawiona zostanie wyłącznie
do zamówień komputerowych i tworzyć będzie
Magazyn Zamknięty, zlokalizowany na I piętrze
gmachu B.
W ramach Wolnego Dostępu, wyznaczone pozycje
księgozbioru będą zawsze dostępne w 1-2
egzemplarzach – tylko na miejscu.
Każde piętro zostanie wyposażone w stację do
samodzielnego wypożyczania (selfcheck), a istnejąca
wypożyczalnia będzie funkcjonowała w obszarze
Wolnego Dostępu.
Dziękuję za uwagę :-)
[email protected]
Autorzy serdecznie dziękują wszystkim
osobom, ktore poświęciły swój czas na
wypełnienie naszej ankiety i udział
w badaniu.