Pobierz NEWSLETTER z dnia 7 marca 2016 r.

NOWE PRAWO
NEWSLETTER PODATKOWY
1. CIT|Niektórespółkiz15proc.podatkiem,
aletrudniejszerestrukturyzacjespółek
Podatnicy o rocznych obrotach nieprzekraczających 1.200.000 euro oraz
podatnicy rozpoczynający działalność w danym roku zapłacą podatek
dochodowy od osób prawnych według 15 proc. stawki (zamiast 19 proc.).
Tak wynika z opublikowanego na stronach Rządowego Centrum Legislacji
projektu nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych. Niestety wprowadza
on również wiele niekorzystnych zmian dla podmiotów planujących
restrukturyzacje działalności gospodarczej.
Nowelizacja przewiduje, że od 2017 r. podmiot wnoszący aport spółki do
będącej podatnikiem CIT i obejmujący w zamian udziały lub akcje uzyska
przychód równy wartości rynkowej wnoszonego aktywa (a nie, jak obecnie,
w wysokości wartości nominalnej obejmowanych udziałów albo akcji).
W praktyce, w wielu przypadkach, oznacza to przyspieszenie momentu
zapłaty podatku. Nie będzie on uiszczany przy zbyciu udziałów lub akcji,
ale już w momencie ich objęcia.
Ograniczona zostanie również możliwość korzystania z instytucji tzw.
wymiany udziałów (akcji). Polega ona na wniesieniu aportem posiadanych
udziałów (akcji) i objęciu w zamian nowych udziałów lub akcji. Po
spełnieniu określonych kryteriów transakcja ta jest neutralna podatkowo.
Od przyszłego roku dodatkowym warunkiem neutralności transakcji będzie
obowiązek wykazania, że została ona przeprowadzona z uzasadnionych
przyczyn ekonomicznych.
Będziemy na bieżąco monitorować prace nad opisanym projektem
i informować o ostatecznym brzmieniu przepisów.
2. Nieruchomości|Ograniczeniawobrociegruntami
rolnymiobejmąnietylkoosobyfizyczne
Nawet jeśli nieruchomość rolna stanowi tylko niewielką część majątku
spółki, to jej posiadanie może uniemożliwić sprzedaż przez wspólników
udziałów lub akcji wybranym podmiotom.
W dniu 23 lutego 2016 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy
o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu
Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Jego celem jest ograniczenie
prawa nabywania nieruchomości rolnych przez osoby niebędące rolnikami.
Zwracamy uwagę, że przepisy te mogą ograniczyć prawo zbywania
udziałów i akcji spółek prawa handlowego, które posiadają jakiekolwiek
nieruchomości rolne. Innymi słowy, jeśli spółka jest właścicielem
nieruchomości rolnej, to sprawne przeprowadzenie jakiejkolwiek transakcji
obejmującej jej udziały lub akcje może okazać się niemożliwe. Agencja
1
Nieruchomości Rolnych będzie miała bowiem prawo pierwokupu udziałów
i akcji spółki prawa handlowego, która jest właścicielem nieruchomości
rolnej.
Problemy mogą wystąpić także w spółkach osobowych będących
właścicielami nieruchomości rolnych (np. spółkach komandytowych).
W przypadku zmiany wspólnika Agencja będzie miała bowiem prawo
pierwokupu nieruchomości rolnej od takiej spółki. Konieczne będzie zatem
powiadomienie Agencji o zamiarze zmiany wspólnika.
Pracujemy nad rozwiązaniami, które zapewnią możliwość dokonywania
restrukturyzacji także jeśli nowe przepisy zaczną obowiązywać. Może to
jednak wymagać dokonania pewnych czynności przed wejściem w życie
ustawy, które planowane jest na 30 kwietnia 2016 r. Inna możliwość to
przeprowadzenie planowanych zmian zanim nowe regulacje wejdą w życie.
WYROKI I INTERPRETACJE
1. PIT | Podwyższone koszty tylko dla
dojeżdżających codziennie
Jeśli pracownik czasowo przebywa w miejscowości, gdzie wykonuje pracę, to
może uwzględnić koszty uzyskania przychodów w standardowej wysokości.
Nie zmienia tego fakt, że jego stałe miejsce zamieszkania jest inne.
Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 marca 2016
r. (II FSK 30/14).
Sprawa dotyczy wniosku o interpretację. Wystąpiła z nim spółka, która
oddelegowuje swoich pracowników do pracy na terenie Niemiec.
Pracownicy wyjeżdżają na okres nieprzekraczający trzech miesięcy.
Zdaniem wnioskodawcy pobyt pracowników nie ma charakteru czasowego
zamieszkiwania. Jest to bowiem tymczasowe przebywanie w związku
z wykonywaniem pracy. W związku z tym pracownicy mogą korzystać
z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.
Są one określone w art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem:
„koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku
pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej (…) wynoszą
139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1.668
zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania
podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład
pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę”.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu nie zgodził się z tym stanowiskiem.
Jego zdaniem w przedstawionej sytuacji należy zastosować koszty
w standardowej wysokości (111 zł 25 gr miesięcznie). To dlatego, że czasowe
miejsce zamieszkania pracownika znajduje się w tej samej miejscowości,
2
gdzie wykonywana jest praca. Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny
w Poznaniu, jak i Naczelny Sąd Administracyjny w opisywanym wyroku
uznał to stanowisko za prawidłowe. NSA zauważył, że ustawodawca
wprowadził podwyższone koszty uzyskania przychodu dla pracowników
dojeżdżających do pracy, ponieważ ponoszą oni wyższy koszt uzyskania
przychodu niż osoby, które zamieszkują w miejscowości, w której pracują.
Z literalnej wykładni art. 22 ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. wynika, że ustawodawca
wiąże prawo do stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodu
ze stałym lub czasowym zamieszkiwaniem w innej miejscowości niż ta,
w której znajduje się zakład pracy. NSA podkreślił, ustawodawca odróżnia
pojęcia stałego zamieszkania od tymczasowego.
2. PIT | Niekorzystne skutki udzielenia przez
wspólnika pożyczki spółce jawnej
Wspólnik udzielający pożyczki spółce jawnej sam pożycza sobie pieniądze
– w części w jakiej posiada udziały w spółce. W konsekwencji odsetki nie
są kosztem podatkowym. Dla wspólnika stanowią one jednak przychód
z kapitałów pieniężnych.
Tak wynika z orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 marca
2016 r. (II FSK 19/14, II FSK 20/14).
W ocenie sądu brak możliwości zaliczenia odsetek do kosztów uzyskania
przychodów wynika z art. 23 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Przepis ten stanowi,
że „nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (…) odsetek od własnego
kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów”. W ocenie
sądu ten przepis jest jednoznaczny i na sposób jego interpretacji nie mają
wpływu ani przepisy kodeksu spółek handlowych, ani regulacje ustawy
o rachunkowości. To dlatego, że prawo podatkowe ma autonomiczny
charakter. Oznacza to, że odwoływanie się do innych dziedzin prawa jest
możliwe, jeżeli przepis prawa podatkowego wyraźnie tak stanowi.
NSA podkreślił, że do środków własnych podatnika (wspólnika) należy
zaliczyć również środki pochodzące z pożyczki. Nie ma zatem znaczenia,
czy pieniądze na pożyczkę pochodzą z kredytu bankowego zaciągniętego
przez wspólnika, czy też z jego środków własnych.
Ponadto NSA uznał, że bez względu na przeznaczenie odsetek stanowią
one przychód z kapitałów pieniężnych, który podlega opodatkowaniu 19
proc. stawką podatku dochodowego od osób fizycznych.
3. CIT | Jak rozliczyć sprzedaż przedawnionej
wierzytelności uprzednio uznanej za przychód
Możliwość wykazania straty przy zbyciu wierzytelności zależy tylko
i wyłącznie od tego, czy wcześniej została ona zaliczona do przychodów
podlegających opodatkowaniu. Nie ma natomiast znaczenia, czy
wierzytelność jest przedawniona.
3
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w orzeczeniu z 1
marca 2016 r. (I SA/Gl 1121/15).
Spór dotyczył zasad wykładni art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT. Zgodnie
z tym przepisem „nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (…)
strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta
uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód
należny”
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, że z tytuł sprzedaży
przedawnionej wierzytelności nie można rozliczyć z straty. Jego zdaniem
skoro ustawodawca w sposób jednoznaczny nie uważa za koszty uzyskania
przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione, to oznacza, że
wyklucza ten zbiór wierzytelności z kosztów podatkowych.
WSA w Gliwicach był innego zdania. Wskazał, że literalne brzmienie
art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT jest jednoznaczne. Wynika z niego,
że w przypadku, gdy wierzytelność została zarachowana jako przychód
należny, to strata z jej odpłatnego zbycia jest kosztem podatkowym. Przepis
ten nie różnicuje sytuacji podatnika w zależności od tego, czy wierzytelność
jest przedawniona czy też nie.
Na potwierdzenie swojego stanowiska WSA w Gliwicach przywołał
orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 lutego 2015 r. (II FSK
3113/12).
4. PIT | NSA rozstrzygnie, jak opodatkować odsetki
otrzymane za spóźnioną zapłatę za akcje
Od dawna trwa spór, czy odsetki za nieterminowe uiszczenie ceny za
zbyte akcje powinny zostać zaliczone do przychodów ze źródła kapitały
pieniężne czy też do przychodów z innych źródeł. Orzecznictwo w tej
sprawie jest niejednolite. Konieczne jest zatem podjęcie uchwały przez
Naczelny Sąd Administracyjny.
Tak uznał NSA w postanowieniu z 2 marca 2016 r. (II FSK 412/15).
Rozstrzygnięcie to jest bardzo istotne dla podatników. Przychody
z innych źródeł są bowiem opodatkowane według skali podatkowej.
Oznacza to, że odsetki mogą być obciążone nawet 32 proc. podatkiem.
Przechody z kapitałów pieniężnych są natomiast opodatkowane 19 proc.
zryczałtowanym PIT.
Prawidłowe określenie źródła przychodów jest również istotne z punktu
widzenia możliwości rozliczenia straty.
4
5. PIT | Zwrot przez spółkę VAT od wniesienia
aportu nie jest przychodem wspólnika
Wartość wypłaconej wnoszącemu aport przez spółkę kwoty równej VAT
należnemu wykazanemu na fakturze potwierdzającej transakcję wniesienia
wkładu niepieniężnego nie stanowi dla wspólnika przychodu w rozumieniu
ustawy o PIT .
Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 25 lutego 2016 r.
(II FSK 3141/13). Sąd wyjaśnił, że z art. 17 ust. 1 pkt 9 i art. 14 ust. 1 ustawy
o PIT wynika, iż w przypadku wkładów niepieniężnych do spółki kapitałowej
przychodem jest wyłącznie nominalna wartość udziału, a VAT nie stanowi
przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób
fizycznych. Oznacza to, że wartość zapłaconego wnoszącemu aport przez
spółkę VAT należnego nie będzie stanowiła dla wnoszącego przychodu
w rozumieniu ustawy o PIT.
Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpił z nim podatnik, który
planuje wniesienie lokali użytkowych do spółki kapitałowej, w której jest
większościowym udziałowcem.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, że jeśli spółka, do której
zostanie wniesiony aport zwróci podatnikowi zapłacony przez niego
z tytułu tej transakcji VAT, to podatnik uzyska przychód opodatkowany PIT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie był innego zdania. Wyjaśnił,
że przepisy dotyczące ustalania przychodów z działalności gospodarczej
jednoznacznie wskazują, iż VAT nie stanowi przychodu w rozumieniu
ustawy o PIT. W konsekwencji, skoro część przychodu, obejmująca VAT
należny, nie jest przychodem podatnika ze sprzedaży, to część ta nie może
także być zarachowana jako przychód należny.
NSA uznał powyższą wykładnię za prawidłową.
W razie Państwa pytań prosimy o kontakt z:
Michał Dec
partner, doradca podatkowy
email: [email protected]
tel. + 22 826 00 62
Konrad Piłat
doradca podatkowy
e-mail: [email protected]
tel. +22 826 00 62
lub Państwa doradcą ze strony naszej Kancelarii
KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy
ul. Miodowa 1, 00-080 Warszawa, tel.: +48 22 826 00 62; www.kndp.pl
Niniejszy dokument nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych
w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych.
5