Rozwój systemu inteligentnego opomiarowania z punktu

Rozwój systemu inteligentnego
opomiarowania sieci z punktu widzenia
operatora sieci przesyłowej
Warszawa, 27 październik 2009 r.
Konferencja „Perspektywy rozwoju inteligentnych sieci energetycznych
– technologiczny przełom w polskiej energetyce i szansa na wypełnienie
celów pakietu klimatycznego”
Energia w dobrych rękach
Operator Systemu Przesyłowego jest
odpowiedzialny za (między innymi):
• bezpieczeństwo dostarczania energii elektrycznej poprzez zapewnienie
bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i
odpowiedniej zdolności przesyłowej w sieci elektroenergetycznej
• zakup usług systemowych niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, niezawodności pracy
tego systemu i utrzymania parametrów jakościowych energii
elektrycznej
• bilansowanie systemu elektroenergetycznego, w tym równoważenie
bieżącego zapotrzebowania na energię elektryczną z dostawami tej
energii w KSE, zarządzanie ograniczeniami systemowymi oraz
prowadzenie z użytkownikami tego systemu rozliczeń
• realizację ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej,
wprowadzonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 11
ust. 6 i 7 Ustawy PE
2
Energia w dobrych rękach
Krzywa zapotrzebowania w dniach o najwyższym i najniższym
zapotrzebowaniu na moc w 2008 roku
3
Energia w dobrych rękach
Zapotrzebowanie mocy KSE w roku 2008
4
Energia w dobrych rękach
Czas najwyższego zapotrzebowania na moc w KSE
/przedział mocy powyżej 24.000 MW/
Czas
Czas
Czas
Czas
5
zapotrzebowania
zapotrzebowania
zapotrzebowania
zapotrzebowania
>
>
>
>
25.000
24.600
24.000
23.000
MW
MW
MW
MW
–
–
–
–
45 minut
3 godziny
12,75 godziny
116 godzin
Energia w dobrych rękach
Oddziaływanie na krzywą zapotrzebowania
6
Energia w dobrych rękach
Metody redukcji szczytowego zapotrzebowania na moc
• Poprzez mechanizmy rynkowe skłaniające
odbiorców energii elektrycznej do zmiany swoich
zachowań w wyniku oddziaływania impulsów
cenowych w związku ze zróżnicowaniem cen w
różnych godzinach doby
• Oddziaływanie OSP na zużycie odbiorców poprzez
wysyłanie sygnałów redukcji zużycia w oparciu o
uprzednio zdefinowane warunki i procedury
7
Energia w dobrych rękach
Warunki działania mechanizmów rynkowych
• Inteligentne liczniki umożliwiające (między innymi):
– rejestrację profili zużycia
– rejestrację jakości en. el. oraz przerw w dostawach
– realizację zdalnych operacji (załącz/odłącz/zmiana mocy max)
•
•
•
•
•
•
•
8
Rozliczanie zużycia według formuły ToU (time of use)
Dostęp do informacji o zużyciu odbiorców
Świadomość odbiorców energii elektrycznej !!
Gra rynkowa sprzedawców (oferty, promocje, marketing)
Energia dostępna na rynku hurtowym
Standaryzacja wymiany informacji pomiędzy podmiotami REE
Brak barier formalnych w procesie zmiany sprzedawcy
Energia w dobrych rękach
Efektywność mechanizmów rykowych
• Inwestycje w zarządzanie stroną popytową skojarzone z
infrastrukturą inteligentnego opomiarowania są 3-4 razy
bardziej efektywne kosztowo niż inwestycje w źródła nowej
generacji pokrywające szczytowe zapotrzebowanie*
• Efektywność mechanizmów rynkowych będzie zależna od
zróżnicowania cen w różnych godzinach doby
• Dostęp do informacji o zużyciu odbiorców wymagać będzie
zbudowania centralnego repozytorium działającego
niezależnie od istniejących grup energetycznych w formule
Niezależnego Operatora Pomiarów (NOP)
* Żródło: PJM Symposium on Demand Response II
9
Energia w dobrych rękach
Konkurencja na rynku monopolu naturalnego nie jest
efektywna kosztowo
Wariant 1 : Wielu NOP
Silne strony
Słabe strony
> Konkurencja na rynku
> Brak osiąganych efektów skali
> Możliwość benchmarkingu
cenowego
> Wysokie koszty integracji
rozproszonych baz danych
Zagrożenia
Szanse
> Duża presja na obniżanie kosztów
> Ryzyko bankructwa NOP i
zaburzenia pracy KSE
> Zahamowanie wprowadzania
Smart metering
> Ryzyko nie objęcia obszarem
działania wszystkich klientów
10
Energia w dobrych rękach
Pozostawienie NOP w strukturach grup pionowo zintegrowanych,
bądź OSD nie zwiększy transparentności rynku
Wariant 2 : Wielu NOP w ramach OSD
Silne strony
Słabe strony
> Ograniczona konkurencja na rynku
> Ograniczone efekty skali
> Możliwość benchmarkingu
cenowego
> Wysokie koszty integracji
rozproszonych baz danych
> Łatwość wprowadzenia w oparciu
o istniejące struktury organizacyjne
Zagrożenia
Szanse
> Szybkość wdrożenia
> Zahamowanie wprowadzania
Smart metering
> Ryzyko preferencji „własnego”
obrotu względem konkurencji,
opartej na asymetrii informacyjnej
11
Energia w dobrych rękach
Utworzenie nowego, regulowanego podmiotu zapewnia równy
dostęp do informacji, jednakże jest trudne we wdrożeniu
Wariant 3 : Jeden NOP
Silne strony
Słabe strony
> Zagwarantowany równy dostęp do
informacji dla wszystkich podmiotów
> Brak konkurencji na rynku
> Osiąganie korzyści skali w zakresie:
> Nakłady finansowe ponoszone przez
jeden podmiot
ƒ zarządzania operacyjnego
> Problem dostępu do liczników
ƒ zakupu i instalacji liczników
> Konieczność ścisłej regulacji
ƒ telekomunikacji / IT
> Brak konieczności integracji różnych
systemów informatycznych
Szanse
> Dość szybkie wdrożenie
> Akceptacja społeczna
12
Zagrożenia
> Zmniejszona presja na efektywność
> Efektywność wymuszana tylko przez
regulatora
Energia w dobrych rękach
Pozostawienie liczników w strukturach OSD oraz utworzenie
CRD jest optymalnym rozwiązaniem
Wariant 4 : Pomiary w ramach OSD oraz Centralne Repozytorium Danych (CRD)
Silne strony
> Zagwarantowany równy dostęp do
informacji dla wszystkich podmiotów
> Benchmarking efektywności pomiarów
Słabe strony
> Brak konkurencji na rynku
> Liczniki wejdą w RWA spółek OSD
Zagrożenia
> Osiąganie korzyści skali
> Zmniejszona presja na efektywność
> Obniżenie kosztów wdrożenia ze
względu na ustalenie standardów
wymiany informacji
> Efektywność wymuszana tylko przez
regulatora
Szanse
> Szybkie wdrożenie
> Akceptacja społeczna
> Możliwość porównywania kosztów
pomiarów poszczególnych OSD
13
13
Energia w dobrych rękach
Utworzenie
Niezależnego Operatora Pomiarów
• Niezależny Operator Pomiarów będzie centrum wymiany danych
pomiędzy podmiotami rynku energii
• Centralny model działania NOP, oparty na braku dyskryminacji,
umożliwi standaryzację i redukcję kosztów całkowitych
• Konieczność zapewnienia niezależności od OSD i sprzedawców
• Odbiorcy energii będą głównymi beneficjentami działania NOP
poprzez uzyskiwanie bieżącej informacji o rzeczywistym zużyciu
energii
• OSP będzie jednym z odbiorców informacji, które będą
wykorzystywane do zarządzania i planowania rozwoju KSE
• Standaryzacja jest istotnym warunkiem wdrożenia ułatwień
zmianie sprzedawcy na rynku energii elektrycznej
14
Energia w dobrych rękach
Ogólny model rynku opomiarowania
KDM
OSP
DR
(interwencyjny)
OSD
AMM
NOP
Serwery
Umowa
Faktury
Liczniki
URE
Serwery
System
bilingowy
Internet
Archiwum
Umowa
15
www.pse-operator.pl
SPRZEDAWCA
15
Energia
w dobrych
Energia
w dobrych rękach
rękach
Wdrożenie mechanizmów zarządzania popytem
• Stymulowanie przez operatora sieci określonej grupy
odbiorców do redukcji zużycia energii elektrycznej w oparciu
o uprzednio zdefiniowane warunki i procedury
• Warunkiem wdrożenia mechanizmów zarządzania popytem
jest budowa infrastruktury inteligentnego opomiarowania u
odbiorców końcowych
• Konieczne jest stworzenie ekonomicznych zachęt dla
odbiorców do realizacji formuły „rozsądny upust za zgodę na
incydentalne wyłączenia”
• Mechanizm o charakterze usługi systemowej skierowanej do
odbiorców
16
Energia w dobrych rękach
Projekt strategiczny PSE Operator S.A.
„Budowa systemu zarządzania popytem na
rynku energetycznym”
Podprojekty:
- Zbudowanie i uzgodnienie modelu rynku opomiarowania
i stosowania mechanizmów zarządzania popytem wraz z
opracowaniem modeli biznesowych
- Opracowanie modelu stosowania mechanizmów DSR
- Opracowanie standardów dla rynku opomiarowania
17
Energia w dobrych rękach
Projekt PSE Operator - zakres
• Stworzenie we współpracy z Ministerstwem Gospodarki i URE
środowiska prawnego skłaniającego do sukcesywnej instalacji
inteligentnych liczników umożliwiających dwukierunkową
komunikację z odbiorcami energii
• Opracowanie zasad i standardów dotyczących informacji, w
tym danych pomiarowych pozyskiwanych i wysyłanych do
inteligentnych liczników a także ich wymiany i przetwarzania
na rynku energii elektrycznej
• Opracowanie mechanizmów zapewniających możliwość
oddziaływania na zapotrzebowanie odbiorców zarówno w
sposób aktywny jak i pasywny
18
Energia w dobrych rękach
Harmonogram Projektu
Zakres projektu OSP
>>
31.07.2010
Model
31.03.2011
Legislacja
Od 31.03.20011 do 31.12.2015 roku
Instalacje systemów inteligentnych liczników u odbiorców
Niezależny Operator Pomiarów
Konkurencyjność rynku
19
www.pse-operator.pl
19
Energia
w dobrych
Energia
w dobrych rękach
rękach
Cele projektu PSE Operator
• Poprawa bezpieczeństwa pracy KSE poprzez zwiększenie
rezerwy mocy w szczytach zapotrzebowania dobowego
• Ograniczenie kosztów bilansowania KSE w wyniku ograniczenia
siły rynkowej wytwarzania i wprowadzenia mechanizmów DSR
• Zwiększenie efektywności wykorzystania infrastruktury
przesyłowej poprzez poprawę dynamiki przepływów w sieci
• Optymalne planowanie inwestycji liniowych
• Możliwość wykorzystania danych z inteligentnych
liczników do bardziej efektywnego zarządzania pracą KSE
20
Energia w dobrych rękach
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Wojciech Lubczyński
[email protected]
21
Energia w dobrych rękach