Inżynieria Ochrony Atmosfery - Politechnika Wrocławska

Transkrypt

WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA
Kierunek: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA
Specjalność: INŻYNIERIA OCHRONY ATMOSFERY
STUDIA STACJONARNE II STOPNIA
OPISY KURSÓW
SIATKA ZAJĘĆ – IŚ, II STOPIEŃ, ST. STACJONARNE
Wydział Inżynierii Środowiska , Kierunek: Inżynieria Środowiska, Specjalizacja: Inżynieria Ochrony Atmosfery
25
24
23
22
21
20
19
Język Obcy
04000 (3)
JZU100001BK
Źródła i Rozprzestrzenianie Zanieczyszczeń w
Atmosferze
10020 (1+2)
ISS002014
18
17
16
Aparatura Procesowa
w Ochronie Powietrza
10020 (2+2)
ISS002015
15
14
13
Odpylanie Gazów
10020 (2+3)
ISS002016
12
11
Monitoring Jakości Powietrza
20001 (2+1)
ISS002017
10
9
8
7
6
5
Kurs Wybieralny
20000 (2)
ISS100583BK
Metody Analizy Danych Środowiskowych
20100 E (2+1)
ISS002019
Metody i Techniki Pomiaru Emisji
Zanieczyszczeń Powietrza
10100 (1+1)
IS002020
Najlepsze Dostępne Techniki Ochrony
Powietrza
20001 E (2+1)
ISS002021
Transport i Przemiany Zanieczyszczeń w
Atmosferze
20001 (2+1)
ISS002022
Programowanie Eksperymentu
20000 (2)
ISS002023
Oczyszczanie Gazów
11020 E (2+1+3)
ISS002024
Procesy Jednostkowe
w Ochronie Powietrza
10020 E (2+2)
ISS002018
Automatyka w inżynierii środowiska
10100 (1+1)
ISS002007
Niekonwencjonalne Metody Oczyszczania
Gazów 10001 (1+1)
ISS002026
Chemia środowiska
10100 (2+1)
ISS002002
Zarządzanie Środowiskiem
20000 (3)
ISS002006
4
3
2
1
Statystyka
11000 (2+1)
ISS002003
h/tyg.
I semestr
Planowowanie Przestrzenne
10000 (2)
GPA009263
Niez.i Bezp.Sys.Inż. 10000 (2)
ISS002004
II semestr
Praca Dyplomowa
Magisterska
(15 godzin) – p –
20 pkt ECTS
ISS002012
Seminarium Dyplomowe
00002 (2)
ISS002013
Laboratorium Oczyszczania Gazów
10200 (1+2)
ISS002025
Technologia i Organizacja
Robót Instalacyjnych
11000 (1+1)
ISS002008
Alternatywne Źródła Energii
10000 (1)
ISS002009
Prawo Budowlane
20000 (2)
ISS002010
III semestr
SPIS TREŚCI/CONTENTS
Język obcy
Foreign language
Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze
Sources and diffusion of air pollutants
Aparatura procesowa w ochronie powietrza
Process equipment for air protection
Odpylanie gazów
Particle collection
Monitoring jakości powietrza
Air quality monitoring
Procesy jednostkowe w ochronie powietrza
Basic processes in the atmosphere protection
Automation in environmental technology
Chemia środowiska
Environmental chemistry
Statystyka
Statistics
Metody analizy danych środowiskowych
Methods of analysis of environmental data
Metody i techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń powietrza
The methods and techniques of air pollutions emission measurement
Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza
Best available techniques for air protection
Transport i przemiany zanieczyszczeń w atmosferze
Transport and chemical transformations of the air pollutants in the atmosphere
Programowanie eksperymentu
Experimental design
Oczyszczanie gazów
Flue gas cleaning
Niekonwencjonalne metody oczyszczanie gazów
Alternative methods of flue gas cleaning
Zarządzanie środowiskiem
Environmental management
Planowanie przestrzenne
Spatial planning
Niezawodność i bezpieczeństwo systemów inżynierskich
Reliability and safety of engineering systems
Praca dyplomowa magisterska
Diploma Project
Seminarium dyplomowe
Diploma seminar
Laboratorium oczyszczania gazów
Laboratory of flue gases treatment
Technologia i organizacja robót instalacyjnych
Technology and organization of construction works
Alternatywne źródła energii
Alternative energy sources
Prawo budowlane
The law of building
3
4
5
6
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
33
35
37
39
41
43
45
46
49
51
53
55
57
59
61
63
65
67
69
71
73
75
77
79
80
81
82
83
85
87
90
92
94
96
98
JĘZYK OBCY

Kod kursu:
JZU100001BK

Nazwa kursu:
Język obcy

Język wykładowy:
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
4
60
Zaliczenie
3
90

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany):

Wymagania wstępne: brak

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego:

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego:

Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny):

Cele zajęć (efekty kształcenia):

Forma nauczania (tradycyjna/zdalna):

Krótki opis zawartości całego kursu:

Wykład (podać z dokładnością do 2 godzin):

Ćwiczenia - zawartość tematyczna:

Seminarium - zawartość tematyczna:

Laboratorium - zawartość tematyczna:

Projekt - zawartość tematyczna:

Literatura podstawowa:

Literatura uzupełniająca:

Warunki zaliczenia:
Semestr: 1
4
Seminarium
FOREIGN LANGUAGE

Course code:
JZU100001BK

Course title:
Foreign language

Language of the lecturer:
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
4
60
Grade
3
90

Level of the course (basic/advanced):

Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor:

Names, first names and degrees of the team‟s members:

Year: I

Type of the course (obligatory/optional):

Aims of the course (effects of the course):

Form of the teaching (traditional/e-learning):

Course description:

Lecture:

Classes – the contents:

Seminars – the contents:

Laboratory – the contents:

Project – the contents:

Basic literature:

Additional literature:

Conditions of the course acceptance/credition:
Semester: 1
5
Project
Seminar
ŹRÓDŁA I ROZPRZESTRZENIANIE ZANIECZYSZCZEŃ W
ATMOSFERZE I

Kod kursu:
ISS2014

Nazwa kursu:
Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
1
2
15
30
Zaliczenie
Zaliczenie
1
2
30
60
Seminarium

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy

Wymagania wstępne: znajomość podstaw chemii ogólnej, mechaniki płynów i
aerozoli, podstaw meteorologii i klimatologii, wiedza ogólna o podstawowych
technologiach przemysłowych

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jan D.Rutkowski, prof. dr hab.inż

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Mirosław
Szklarczyk dr hab.inż., Kazimierz Gaj dr inż.

Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy

Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie rodzajów zanieczyszczeń , źródeł ich emisji
oraz różnych metod obliczeniowych stanu zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego.

Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna

Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykład oraz ćwiczenia
projektowe. Wykład rozpoczyna się od przypomnienia podstawowych definicji i pojęć
używanych w inżynierii ochrony atmosfery . Następnie omawiane są obowiązujące w
Polsce standardy jakości powietrza atmosferycznego wraz z przypomnieniem
charakterystyki wybranych źródeł jego zanieczyszczania oraz standardowego modelu
obliczania dyspersji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, powodowanego
przez punktowe źródła emisji. W zasadniczej części wykładu są omawiane
standardowe modele rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu
atmosferycznym emitowanych przez liniowe i powierzchniowe źródła emisji. Wykład
kończą podane w zarysie podstawowe informacje o innych wybranych modelach
obliczeniowych. Na ćwiczeniach projektowych prowadzone są obliczenia stanu
zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego wraz z jego graficznym odwzorowaniem
Semestr: 1
6

Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych
1.Wprowadzenie, program, wymagania
2.Sklad powietrza atmosferycznego,. podstawowe definicje, standardy
jakości powietrza atmosferycznego oraz przypomnienie charakterystyki
jego zanieczyszczeń
3.Zagrożenie środowiska powodowane przemysłowymi emisjami
zanieczyszczeń do atmosfery
4.Metodologiczne podstawy dla opisu rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń
w powietrzu atmosferycznym.
5.Przypomnienie standardowego modelu
obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
powodowanego przez źródła punktowe
5.Standardowa metodyka obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego powodowanego przez:
a. źródła liniowe
b. źródła powierzchniowe
7.Zarys innych modeli obliczeniowych
Liczba godzin
1
2
2
2
2
2
2
2

Projekt - zawartość tematyczna: W trakcie ćwiczeń projektowych prowadzone są
standardowe obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
powodowanego przez punktowe, liniowe i powierzchniowe źródła emisji przy użyciu
wybranych modeli obliczeniowych. W efekcie obliczeń powstaje graficzne
odwzorowanie przestrzenie-czasowego rozkładu zanieczyszczeń w otoczeniu
wybranych źródeł emisji.

1. J.D.Rutkowski – Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego .Wyd.
Politechniki Wrocławskiej, wyd. 2 zmienione, Wrocław 1993.
2. J.D.Rutkowski, K. Syczewska, I.Trzepierczyńska – Podstawy inżynierii ochrony
atmosfery.Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1993.
3. M.J.Suess, K.Grefen, I.W.Reinisch – Ambient Air Pollutants from Industrial
Sources. Wyd. Elsevier 1985.
4. F.Pasquill –Atmospheric Diffusion – Wyd. J.Willey & Sons, 1974.
5. J.Juda, S.Chruściel – Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT 1979.
6. M.T.Markiewicz – Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń
w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,
Warszawa 2007.
 Literatura uzupełniająca:
1. M. Szklarczyk – Ochrona atmosfery . Wyd. Uniwersytetu WarmińskoMazurskiego, Olsztyn 2001.
2. M. Nowicki, J. Jaworski - Projektowania lokalizacji zakładów przemysłowych w
aspekcie ochrony atmosfery. Wyd. Politechniki Warszawskiej 1986.
3. Zeszyty problemowe:
1. M. Nowicki – Wskaźnik uciążliwosci emitorów i jego zastosowanie w
ochronie atmosfery . Wyd. PZIiTS nr 503 XV, Warszawa 1986
2. M. Nowicki – Lokalizacja źródeł emisji zanieczyszczeń atmosfery w terenie
górzystym. Wyd . PZIiTS nr 405/505, Warszawa 1986.
3. S.Chróściel i in. –Źródła liniowe i powierzchniowe. Wyd. PZIiTS nr 502 XIV,
Warszawa 1986.
7
4. M.Nowicki – Parametry empiryczne w modelach dyfuzji zanieczyszczeń w
atmosferze. Wyd.PZIiTS nr 451 X, Warszawa 1986.

Warunki zaliczenia: Wykład -uzyskanie w trakcie pisemnego kolokwium
określonego minimum punktów. Projekt- pozytywna ocena opracowanego
projektu.
8
SOURCES AND DIFFUSION OF AIR POLLUTANTS

Course code:
ISS2014

Course title:
Sources and diffusion of air pollutants

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
1
2
15
30
Grade
Grade
1
2
30
60
Seminar

Level of the course (basic/advanced): basic

Prerequisites: none

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan. D.Rutkowski, prof.dr hab.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Mirosław Szklarczyk dr
hab.inż., Kazimierz Gaj dr inż., Jarosław Rzeźnicki mgr inż

Year: I

Type of the course (obligatory/optional): obligatory


Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional

Course description: ): The course includesalecture and design classes. It starts with the
recollection of the basic defonotions and notions dealt with in Air pollution Control
Engonnering This is followed by the charakterization of Polish Ambient Air Quality
Standards, with emphasis on some of the pollution sources and on the standard model
for computing the diffusion of pollutants from a point emitter.The main part of the
lecture concentrates on the models describing the diffusion of airborne pollutants that
come from linear and surface sources. The lecture terminates with the outline of basic
information on some other computational models describing pollutants dispersion. The
design classes includecomputer simulations of air pollution levels, as well as their
graphical prezentation.

Lecture:
Semester: 1
Particular lectures contents
1.Introduction to the lecture, programme and requirements
2. Composition of atmospheric air, basic definitions, Ambient Air Quality
Standards, recollection of charakterization of their pollutants
3.Threats to the environment from industrial emissions of pollutants to
the ambient air
4.Methodological principles to the phenomenon of pollutant diffusion in
the atmosphere
9
Number of hours
1
2
2
2
5.Recollection of standard computational model of pollutants diffusion
in the atmosphere emitted from point sources
6.Computational standard models of pollutants diffusion in the
atmosphere from:
a. linear sources
b. surface sources
7.Outline of other computational models
2
2
2
2

Project – the contents: The project classes include standard computations of air
pollution level due to point, linear and surface emission sources, with the help of the
computational models chosen

Basic literature:
1. J.D.Rutkowski – Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego .Wyd.
Politechniki Wrocławskiej, wyd. 2 zmienione, Wrocław 1993.
2. 2.J.D.Rutkowski, K. Syczewska, I.Trzepierczyńska – Podstawy inżynierii ochrony
atmosfery.Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1993.
3. M.J.Suess, K.Grefen, I.W.Reinisch – Ambient Air Pollutants from Industrial
Sources. Wyd. Elsevier 1985.
4. F.Pasquill –Atmospheric Diffusion – Wyd. J.Willey & Sons, 1974.
5. J.Juda, S.Chruściel – Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT
6. M.T.Markiewicz – Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń
w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,
Warszawa 2007.

1. M. Szklarczyk – Ochrona atmosfery. Wyd. Uniwersytetu WarmińskoMazurskiego, Olsztyn 2001.
2. M. Nowicki, J. Jaworski - Projektowania lokalizacji zakładów przemysłowych w
aspekcie ochrony atmosfery. Wyd. Politechniki Warszawskiej 1986.
3. Zeszyty problemowe:
1. M. Nowicki – Wskaźnik uciążliwosci emitorów i jego zastosowanie w
ochronie atmosfery . Wyd. PZIiTS nr 503 XV, Warszawa 1986
2. M. Nowicki – Lokalizacja źródeł emisji zanieczyszczeń atmosfery w terenie
górzystym. Wyd . PZIiTS nr 405/505, Warszawa 1986.
3. S.Chróściel i in. –Źródła liniowe i powierzchniowe. Wyd. PZIiTS nr 502 XIV,
Warszawa 1986.
4. M.Nowicki – Parametry empiryczne w modelach dyfuzji zanieczyszczeń w
atmosferze. Wyd.PZIiTS nr 451 X, Warszawa 1986.

Conditions of the course acceptance/credition: Lecture scoring at least the minimal
number of points in the written test. Project – positive evaluation of the design
presented.
10
APARATURA PROCESOWA W OCHRONIE POWIETRZA

Kod kursu:
ISS2015

Nazwa kursu:
Aparatura procesowa w ochronie powietrza

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
1
2
15
30
Zaliczenie
Zaliczenie
2
2
30
60
Seminarium

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany

Wymagania wstępne: bez wymagań

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Michał Głomba, dr hab. inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Józef
Kropka, dr inż., Monika Maciejewska, dr inż., Izabela Sówka, dr inż., Anna
Zwoździak, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Korzystanie ze schematów technologicznych,
dokonywanie wyboru tworzyw konstrukcyjnych i urządzeń stosowanych w
technologiach oczyszczania gazów odlotowych, poznanie zasad eksploatacji urządzeń
instalacji oczyszczania gazów odlotowych, przygotowanie do merytorycznej
współpracy w zakresie projektowania, rozruchu, eksploatacji i remontów instalacji.


Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykłady oraz ćwiczenia
projektowe. Treść tych form dydaktycznych stanowi podstawowy zasób wiedzy z
zakresu aparatury procesowej niezbędny do rozwiązywania zagadnień aparaturowych
występujących w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych. Zakres kursu
obejmuje zasady budowy, działania, obliczania i/lub doboru urządzeń do dystrybucji i
rozpylania cieczy w aparatach kolumnowych, wymiany ciepła, suszenia rozpyłowego,
kondensacji LZO, separacji membranowej LZO oraz doboru tworzyw
konstrukcyjnych do budowy aparatów występujących w instalacjach oczyszczania
gazów
Semestr: 1
11

Liczba godzin
1. Cele, zakres i program kursu. Retrospekcja zakresu tematycznego
wykładów na I stopniu studiów IŚ w ramach kursu „Urządzenia procesowe
2
w inżynierii ochrony powietrza”
2. Retrospekcja zakresu tematycznego wykładów na I stopniu studiów IŚ w
ramach kursu „Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza” –
2
ciąg dalszy
3. Hydrocyklony, filtry próżniowe i wirówki-budowa, zasada działania,
2
zastosowanie w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych
4. Hydrocyklony, filtry próżniowe i wirówki - obliczanie oraz przykłady
2
zastosowania w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych
5. Suszarki rozpyłowe-budowa, zasada działania, obliczanie, zastosowanie w
2
technologii oczyszczania gazów
6. Kondensatory (skraplacze) - rodzaje, budowa, zasada działania,
2
zastosowanie w technologii oczyszczania gazów odlotowych
7. Techniki spalania zanieczyszczeń gazowych, membrany i bioreaktory 2
zastosowanie w technologiach oczyszczania gazów odlotowych.
8. Kolokwium zaliczeniowe
1
 Projekt - zawartość tematyczna: Wykonanie projektów: zbiornika ciśnieniowego do
magazynowania cieczy, zasobnika do magazynowania ciał stałych sproszkowanych,
mieszalnika do mieszania układów niejednorodnych (zawiesin), zagęszczania zawiesiny w
baterii hydrocyklonów, filtracji zawiesiny w bębnowym filtrze próżniowym

- Pikoń J.: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa 1983
- Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz. I i II. WNT, Warszawa
1976
- Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT,
Warszawa 1992
- Warych J.: Aparatura chemiczna i procesowa. Oficyna Wydawnicza Pol.
Warszawskiej, Warszawa 2004

- Pawłow K. F. i in..: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej.
WNT, Warszawa 1969
- Obertyński A.: Przenośniki. PWT, Warszawa 1961
- Orzechowski Z., Prywer J.: Rozpylanie cieczy. WNT, Warszawa 1991
- Cywiński B., Gdula S., Kempa E., Kurbiel J., Płoszański H.: Oczyszczania ścieków.
Arkady, Warszawa 1983
- Horwatt W.: Budowa aparatury przemysłowej. PWN, Łódź 1967
- Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, t. II. WNT, Warszawa 1988
- Czasopisma: Inżynieria i aparatura chemiczna, Ochrona środowiska, Environment
Protection Engineering
- Katalogi i prospekty firmowe dotyczące przenośników, zbiorników, osadników,
hydrocyklonów, filtrów próżniowych, mieszalników, zraszaczy, dystrybutorów i
redystrybutorów cieczy w kolumnach, rozpylaczy hydraulicznych i
dwuczynnikowych, przeponowych wymienników ciepła

Warunki zaliczenia: Wykład – kolokwium, projekt – pozytywna ocena wszystkich
samodzielnie wykonanych projektów.
12
PROCESS EQUIPMENT FOR AIR PROTECTION

Course code:
ISS2015

Course title:
Process equipment for air protection

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
1
2
15
30
Grade
Grade
2
3
30
90
Seminar

Level of the course (basic/advanced): advanced

Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Michał Głomba, dr hab. inż.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Józef Kropka, dr inż., Monika
Maciejewska, dr inż., Izabela Sówka, dr inż., Anna Zwoździak, dr inż.,

Year: I

none
Semester: 1

Aims of the course (effects of the course): The ability of using technological flow
charts; the ability of selection of construction materials and devices, which are used in
flue gas cleaning technologies; to be familiar with principles of exploitation of flue gas
cleaning installations; to be prepared for a professional cooperation within the scope
of the design, start-up, exploitation, maintenance and repair of installations.


Course description: The course comprises lectures and project: The course provides
the basic knowledge, which is necessary for solving problems related to the equipment
used in flue gas cleaning installations. The course content comprises: principles of
construction and maintenance, calculation and/or selection of devices for distribution
and atomization of liquids in columns, heat exchange, spray -drying, VOC-s
condensation, membrane separation of VOC-s, selection of construction materials for
apparatus employed in flue gas cleaning installations.

Lecture:
1. Aim, scope and program of the course. Retrospection within the scope
of the course „Process equipment in the air protection engineering‟,
delivered within the 1st level studies IŚ.
2. Retrospection within the scope of the course „Process equipment in the
air protection engineering‟, delivered within the 1st level studies IŚ. –
continuation
3. Hydro cyclones, vacuum filters, centrifuges – construction, working
13
Number of hours
2
2
2
principle, application in flue gas cleaning installations
4. Hydro cyclones, vacuum filters, centrifuges – calculation and examples
of application in flue gas cleaning installations
5. Spray – dryers - construction, working principle, calculation,
application in flue gas cleaning installations
6. Condensers – types, construction, working principle, application in
flue gas cleaning installations
7. Techniques of combustion of gaseous pollutants, membranes,
bioreactors, - application in flue gas cleaning installations
2
2
2
2
1




Project – the contents: Design of: pressure tank for the storage of a liquid, storage bin
for the storage of pulverized material, mixer for mixing suspension, the battery of
hydro cyclones for concentration of suspension, the drum-type vacuum filter for
filtration of suspension.

Basic literature:
- Pikoń J.: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa 1983
- Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz. I i II. WNT, Warszawa
1976
- Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT,
Warszawa 1992
- Warych J.: Aparatura chemiczna i procesowa. Oficyna Wydawnicza Pol.
Warszawskiej, Warszawa 2004

- Pawłow K. F. i in..: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej.
WNT, Warszawa 1969
- Obertyński A.: Przenośniki. PWT, Warszawa 1961
- Orzechowski Z., Prywer J.: Rozpylanie cieczy. WNT, Warszawa 1991
- Cywiński B., Gdula S., Kempa E., Kurbiel J., Płoszański H.: Oczyszczania ścieków.
Arkady, Warszawa 1983
- Horwatt W.: Budowa aparatury przemysłowej. PWN, Łódź 1967
- Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, t. II. WNT, Warszawa 1988
o Journals: Inżynieria i aparatura chemiczna, Ochrona środowiska, Environment
Protection Engineering
o Catalogues and prospects concerning: carriers, tanks, sedimentation tanks, hydro
cyclones, vacuum filters, mixers, sprinklers, water distribution and redistribution
systems in columns, hydraulic atomizers, heat exchangers.

Conditions of the course acceptance/credition: Lecture – written test, project – positive
evaluation of all designs based on the individual work.
14
ODPYLANIE GAZÓW

Kod kursu:
ISS2016

Nazwa kursu:
Odpylanie gazów

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
1
2
15
30
Zaliczenie
Zaliczenie
2
3
60
90
Seminarium

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy.

Wymagania wstępne: zaliczone kursy: fizyka, mechanika płynów.

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Piotr Kabsch, dr inż., doc.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Kazimierz
Gaj, dr inż.

Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy.

Cele zajęć (efekty kształcenia): celem kursu jest przygotowanie studentów do
projektowania i eksploatacji instalacji odpylających.


Krótki opis zawartości całego kursu: zakres kursu obejmuje: a) przypomnienie zasad
działania i stosowania odpylaczy, b) zasady projektowania i eksploatacji instalacji
odpylających.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Semestr: 1
Odpylanie grawitacyjne, inercyjne i odśrodkowe (przypomnienie).
Filtracja, odpylanie mokre i elektrostatyczne (przypomnienie).
Uogólniona technologia odpylania
Technologia odpylania filtracyjnego i instalacje wyposażone w filtry.
Technologia i instalacje mokrego odpylania.
Metodologia projektowania instalacji odpylających.
Koszty i eksploatacja instalacji odpylających.

Liczba
godzin
2
3
2
2
2
2
2
Projekt - zawartość tematyczna: projekt procesowy wielostopniowej instalacji
odpylania gazów obejmujący: obliczenia technologiczne, opracowanie schematu
technologicznego instalacji, dobór urządzeń typowych, koncepcję układu AKPiA.
15
1.
2.
3.
4.
 Literatura podstawowa:
Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 1992
Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 1979
Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd. 2. WNT Warszawa 1994
Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 1998
Czasopisma:
1. Ochrona powietrza i problemy odpadów
2. Staub und Reihaltung der Luft
3. Filtration and Separation
Katalogi i prospekty

Warunki zaliczenia: pozytywne oceny z kolokwium zaliczeniowego wykładu i
projektu.
16
PARTICLE COLLECTION

Course code:
ISS2016

Course title:
Particle Collection

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student‟s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
1
2
15
30
Grade
Grade
2
3
60
90
Seminar


Prerequisites: acceptance of the courses: physic, fluid mechanic

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kabsch Piotr, Ph. D.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Gaj Kazimierz, Ph. D.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): the purpose of the course is to prepare
students to design and to operation of the particulate collection plants.


Course description: the contents of the course: a) the principles of the operating and
application particle collectors - repetition, b) principles of the particulate collection
plants design and operation.

Semester: 1
Lecture:
Number of hours
Gravity, momentum and centrifugal separation (repetition).
2
Gas filtration, particle collection by liquid scrubbing and
electrostatic precipitation (repetition).
3
General technology of the particle collection.
2
Gas filtration technology and filter plants.
2
Wet technology of the particle collection and liquid scrubbing
plants.
2
Design methodology of the particulate collection plants.
2
Costs and operation of the particulate collection plants.
2
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Project – the contents: process design of the multistage particulate collection plant:
mass and heat transfer calculations, scheme of particulate collection technology,
assortment of the collectors, fans, ducts etc, conception of the plant automation
system.
17

Basic literature:
Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 1992
Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 1979
Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd. 2. WNT Warszawa
1994
Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 1998

Periodicals:
Ochrona powietrza i problemy odpadów
Staub und Reihaltung der Luft
Filtration and Separation
Catalogues and folders.

Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the test and positive
project mark.
18
MONITORING JAKOŚCI POWIETRZA

Kod kursu:
ISS2017

Nazwa kursu:
Monitoring jakości powietrza

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
1
30
15
Zaliczenie
Zaliczenie
2
1
60
30


Wymagania wstępne: podstawy inżynierii i ochrony środowiska

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jerzy Zwoździak, prof. dr hab. inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna
Zwoździak, dr inż.; Izabela Sówka, dr inż.; Jarosław Rzeźnicki, mgr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie podstawowych zasad projektowania i
funkcjonowania systemów monitoringu powietrza oraz metod analizy danych z
poszerzeniem o wyznaczanie eko-wskaźników. Celem seminarium jest samodzielna
analiza studium przypadków w ramach wydzielonych grup zagadnień, aby zapoznać
studentów z praktycznymi rozwiązaniami.


Krótki opis zawartości całego kursu: Przegląd sieci monitoringu. Zasady
projektowania. Zbieranie i przetwarzanie danych. Raportowanie wyników. Obliczanie
emisji i różnych eko-wskaźników. Przykłady sieci monitoringu wraz z prezentacją
danych. Oceny dokładności i kalibracje systemów.

1.
2.
3.
4.
5.
Semestr: 1
Liczba godzin
Wprowadzenie w zagadnienia globalnych zagrożeń. Przeobrażenia
środowiska naturalnego i zagospodarowanie terenu. Rozwój
międzynarodowego prawa ochrony środowiska.
2
Koncepcja zarządzania jakością a monitoring jakości środowiska.
2
Ustalanie zasad monitoringu jakości powietrza w pozwoleniach IPPC
2
Sieci monitoringowe. Zasady projektowania.
2
Monitoring emisji zanieczyszczeń.
2
19
6. Monitoring atmosfery zakładowy, miejski.
7. Monitoring atmosfery regionalny, globalny. Monitoring
meteorologiczny.
8. Monitoring opadów atmosferycznych. Monitoring wysokogórski.
9. Mobilne laboratoria w systemie monitoringu środowiska.
10. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Monitoring
promieniowania jonizującego. Oceny dokładności i kalibracje
systemów.
11. Zbieranie i przetwarzanie danych. Raportowanie wyników.
12. Różne sposoby podejścia do monitoringu. Metody analizy danych.
13. Systemy oceny wpływu emisji zanieczyszczeń do powietrza na
środowisko naturalne.
14. Oceny ekologiczne. Metodyka Eco-indicator 99
15. Kolokwium




2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Seminarium - zawartość tematyczna: opracowanie koncepcji sieci monitoringu dla
zakładu, obszarów miejskich; przegląd nowoczesnych technik pomiarowych,
rozważania dotyczące jakości i zarządzania jakością, metodyka Eco-indicator 99
Literatura podstawowa: Juda J., S. Chróściel: Ochrona powietrza atmosferycznego,
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1974.
Zasady projektowania elementów sieci monitoringu zanieczyszczenia atmosfery,
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1991.
Techniczne i ekonomiczne aspekty zastosowań mobilnyvh laboratoriów, Biblioteka
Monitoringu Środowiska, Warszawa 1993.
Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd. Politechniki Gliwickiej,
Gliwice 2001.
Literatura uzupełniająca: Urbaniak M., Zarządzanie jakością, teoria i praktyka, Wyd.
Defin, Warszawa 2004.
Treshow M., Air pollution and plant life, J. Wiley& Sons, 1992.
Spellberg F.J., Monitoring ecological change, Cambridge Univ. Press, 1991.
Warunki zaliczenia: pozytywnie zdane kolokwium; seminarium – aktywny udział w
dyskusji i pozytywna ocena ustnej prezentacji prac.
20
AIR QUALITY MONITORING

Course code:
ISS2017

Course title:
Air quality monitoring

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
1
30
15
Grade
Grade
2
1
60
30


Prerequisites: Fundamentals in Environmental Protection and Engineering

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jerzy Zwoździak, prof. Dr
hab. inż.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Anna Zwoździak, dr inż.;
Izabela Sówka, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): to provide the students with the principles
of designing and working air monitoring systems and with methods of data analysis,
and how to deal with different eco-indicators; seminar – self-analysis of variable case
studies on selected topics directly related to planning air quality monitoring to
provide the students with frequent practice.


Course description: Types of monitoring networks. The design of pollution monitoring
system. Data acquisition system. Reporting of monitoring results. Accounting for total
emission and different eco-indicators. Examples of monitoring networks and data
presentation. Quality assurance in air pollution monitoring.

Lecture:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Semester: 1
Introduction to global environmental threats. Deformations of
natural environment and land-use. Development of international
environmental law.
Quality management and air quality management concepts.
Monitoring issues to consider in setting IPPC permits.
Monitoring network. The design of pollution monitoring system.
Emission monitoring.
Monitoring ground-level concentrations : industrial and urban.
21
Number of hours
2
2
2
2
2
2
7. Monitoring ground-level concentrations : regional and global.
Meteorological monitoring.
8. Monitoring wet deposition. Monitoring of high-mountain
environment.
9. Mobile laboratories in environmental monitoring
10. Integrated monitoring of the environment. Radiation monitoring
system. Quality assurance in air pollution monitoring.
11. Data handling and reporting of monitoring results.
12. Different approaches to monitoring. Methods of data analysis.
13. Systems of air emission impact assessments on the environment.
14. Ecological assessment methodology. Eco-indicator 99.
15. Test




2
2
2
2
2
2
2
2
2
Seminars – the contents: different solution of air monitoring systems for industial
works, urban areas; modern measurement techniques and systems, disscusion on
the quality and quality management concept ; methodology of eco-indicator 99.
Basic literature: Juda J., S. Chróściel: Ochrona powietrza atmosferycznego,
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1974.
Zasady projektowania elementów sieci monitoringu zanieczyszczenia atmosfery,
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1991.
Techniczne i ekonomiczne aspekty zastosowań mobilnyvh laboratoriów,
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 1993.
Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd. Politechniki Gliwickiej,
Gliwice 2001.
Urbaniak M., Zarządzanie jakością, teoria i praktyka, Wyd. Defin, Warszawa
2004.
Treshow M., Air pollution and plant life, J. Wiley& Sons, 1992.
Spellberg F.J., Monitoring ecological change, Cambridge Univ. Press, 1991.
Conditions of the course acceptance/credition: the positive result of the test; seminar:
active participation in discussion and short oral presentation.
22
PROCESY JEDNOSTKOWE W OCHRONIE POWIETRZA

Kod kursu:
ISS2018

Nazwa kursu:
Procesy jednostkowe w ochronie powietrza

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
1
2
15
30
Egzamin
Zaliczenie
2
2
60
60
Seminarium


Wymagania wstępne: matematyka, chemia, mechanika płynów

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Józef Kuropka, dr inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Monika
Maciejewska, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): umiejętność obliczania i projektowania wymienników
masy stosowanych w technice ochrony atmosfery


Krótki opis zawartości całego kursu: Procesy adsorpcyjne i katalityczne stosowane w
technice ochrony atmosfery oraz ogólne zasady obliczania i projektowania
wymienników masy.

Semestr: 1
Omówienie wykładu i wymagań, adsorbenty przemysłowe (struktura,
własności i rodzaje).
Równowaga adsorpcyjna (równania termiczne).
Teoria i równanie izotermy adsorpcji Langmuira i BET.
Adsorpcja okresowa i adsorpcja ciągła.
Regeneracja adsorbentów.
Katalizatory (struktura, własności i rodzaje).
Mechanizm reakcji kontaktowych.
Kinetyka katalitycznego unieszkodliwiania zanieczyszczeń gazowych.
23
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
2
1

Projekt - zawartość tematyczna: Przykłady obliczeniowe z procesów
adsorpcyjnych i katalitycznych, stosowanych w technice ochrony atmosfery,
umożliwiające w końcowym efekcie zaprojektowanie urządzeń do oczyszczania
gazów.

Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych.
Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 1988.
Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia,
tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 1996.

Kielcew N.: Podstawy techniki adsorpcyjnej. WNT, Warszawa 1980.
Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 1999.
Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 1991
Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, Wwa 1991.

Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z egzaminu i z projektu.
24
BASIC PROCESSES IN THE ATMOSPHERE PROTECTION

Course code:
ISS2018

Course title:
Basic processes in the atmosphere protection

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
1
2
15
60
Exam
Grade
2
2
60
60
Seminar


Prerequisites: mathematics, chemistry, liquid mechanics

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Józef Kuropka, Ph. D.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Monika Maciejewska, Ph.D.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): The competence of calculating and
designing processing devices applied in the technology of the atmosphere protection.


Course description: Adsorption and catalytic processes applied in the technology of
the atmosphere protection. The basic rules of calculating and designing adsorbers and
catalyst reactors.

Lecture:
Semester: 1
1. Lecture treatment and industrial adsorbents (structure and
properties)
2. Adsorption balance (thermal equations)
3. The equation and theory of Langmuir and BET‟s isothermal
adsorption
4. Periodic adsorption and continual adsorption.
5. Adsorbents‟ regeneration.
6. The introduction to catalytic processes, catalysts (structure,
properties and kinds)
7. The mechanics of contact reactions.
8. The kinetics of catalytic treatment of gas pollutants.

Number of hours
2
2
2
2
2
2
2
1
Project – the contents: Adsorption and catalytic processes exercises and examples
applied in the technology of the atmosphere protection.
25

Basic literature:
Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 1988.

Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 1991
Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, Wwa 1991.

Conditions of the course acceptance/credition: Pass grade in the written exam and in
the project.
26
AUTOMATYKA W INŻYNIERII ŚRODOWISKA

Kod kursu:
ISS2007

Nazwa kursu:

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Tygodniowa
liczba godzin
1
1
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
15
15
ZZU*
Forma
Zaliczenie
Zaliczenie
zaliczenia
1
1
Punkty ECTS
Liczba godzin
30
30
CNPS
 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany
Seminarium

Wymagania wstępne: wiadomości z zakresu podstaw automatyki

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jan Syposz, dr hab. inż./prof. nzw.;
Piotr Jadwiszczak, dr inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Marcin
Klimczak, dr inż.; Grzegorz Bartnicki, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): rozumienie zasad automatycznego sterowania
procesami w inżynierii środowiska, umiejętność stosowania urządzeń oraz
komputerowych systemów do kontroli i sterowania tymi procesami.


Krótki opis zawartości całego kursu: charakterystyka wybranych elementów układów
regulacji i sterowania w inżynierii środowiska, programowanie sterowników,
komputerowe systemy monitoringu i nadrzędnego sterowania w inżynierii środowiska.

Semestr: 1
Liczba godzin
Standardowe algorytmy regulacji i sterowania
2
Charakterystyka i zasady doboru regulatorów i sterowników
1
Programowanie sterowników swobodnie programowalnych
2
Charakterystyka urządzeń wykonawczych
2
Charakterystyka urządzeń pomiarowych
2
Rozdzielnice zasilająco-sterujące w systemach automatyki
1
Komputerowe systemy telemetrii i nadrzędnego sterowania
1
Komputerowe systemy zarządzania infrastrukturą techniczną w
budynkach
2
9. Komputerowe systemy zarządzania energią
2
27
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Laboratorium - zawartość tematyczna: Opracowanie algorytmów sterowania
i programowanie swobodnie programowalnych sterowników do typowych zastosowań
w inżynierii środowiska.

Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F.
Muller. 2002.
Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa
2006.

Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 2000

Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium
28
AUTOMATION IN ENVIRONMENTAL TECHNOLOGY

Course code:
ISS2007

Course title:
Automation in environmental technology

polish
Course form
Lecture
Number
1
of hours/week*
Number
15
of hours/semester*
Form
of
the
Grade
course completion
1
ECTS credits
Total
Student’s
30
Workload
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
1
30


Prerequisites: knowledge of automation basics

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan Syposz, Prof.; Piotr
Jadwiszczak, PhD

Names, first names and degrees of the team‟s members: Marcin Klimczak, PhD;
Grzegorz Bartnicki, PhD

Year: I


Aims of the course (effects of the course): understanding of automation and control
systems in environmental technology, ability to use control and management systems


Course description: controllers programming, monitoring and control systems

Lecture:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Semester: 1
Standard control algorithms and strategies
Controllers characteristics and selection
Free programmable controllers programming
Actuators characteristic
Sensors characteristic
Power and control switchgear in automation systems
Monitoring and control computer systems
Building Management Systems
Building Energy Management Systems
Number of hours
2
1
2
2
2
1
1
2
2
Laboratory – the contents: solving problems related to the lecture; free programmable
controllers (PLC) programming; typical control strategies for HVAC
29

Basic literature:
Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F.
Muller. 2002.
Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa 2006.

Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 2000

Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the final test
30
CHEMIA ŚRODOWISKA

Kod kursu:
ISS 2002

Nazwa kursu:
Chemia środowiska

Język wykładowy: polski
Forma kursu
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Tygodniowa
1
1
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
15
15
liczba godzin
ZZU*
Forma
Zaliczenie
Zaliczenie
zaliczenia
2
1
Punkty ECTS
60
30
Liczba godzin
CNPS
 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy
Seminarium

Wymagania wstępne: kursy chemii nieorganicznej i organicznej

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Kazimierz Grabas dr hab. inż., prof.
PWr

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna Hołtra,
dr inż.; Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): opis i interpretacje wybranych zjawisk i procesów
chemicznych zachodzących w skali globalnej i lokalnej


Krótki opis zawartości całego kursu: Powstanie, ewolucja i budowa Ziemi. Atmosfera.
Środowisko lądowe. Naturalne krążenie pierwiastków w litosferze. Gospodarowanie
zasobami litosfery, geochemia pierwiastków śladowych w środowisku, zwłaszcza w
glebach i osadach. Zmiany globalne. Zanieczyszczenie środowiska.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Ziemia i jej budowa
Charakterystyka atmosfery
Środowisko lądowe, skażenia gleb i sedymentów
Własności masywów skalnych i nieskalistych
Wody powierzchniowe i podziemne
Procesy migracji pierwiastków chemicznych w środowisku ziemskim
Zasoby mineralne
Antropogeniczne przekształcenia litosfery
Zmiany globalne i ich wpływ na środowisko
Semestr: 2
31
Liczba godzin
1
1
2
2
2
2
2
2
1



Analiza wskaźników jakości wód, ścieków, powietrza i gleb według obowiązujących
norm:

Badania fizyczno-chemiczne wody: oznaczanie barwy, mętności, zapachu,
przewodnictwa właściwego, odczynu pH, zasadowości i twardości

Zanieczyszczenia
wód
i
ścieków
związkami
organicznymi:
utlenialność w wodzie zanieczyszczonej (ChZTMn), BZTn w ściekach

Pobór prób powietrza i analiza wybranych zanieczyszczeń: NH3, SO2 i NO2

Analiza zanieczyszczeń w glebach: oznaczanie pH, kwasowości ogólnej,
kwasowości mineralnej i żelaza ogólnego. Określenie zawartości substancji
organicznych (RSO).
Metody instrumentalne w analizie chemicznej wybranych komponentów środowiska:

Oznaczanie jonów elektrodą jonoselektywną

Analiza spektrofotometryczna manganu, boru i wybranego analitu w zakresie
światła widzialnego

Oznaczanie węglanów i wodorowęglanów metodą miareczkowania
potencjometrycznego

Oznaczanie
siarczanów
metodą
strąceniowego
miareczkowania
konduktometrycznego

1. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 1998
2. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa
2007
3. Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa 1999
4. Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk.
PWN Warszawa 1999
5. Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław 2000
6. G.W. van Loon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN Warszawa 2007
Uzupełniające podręczniki:
1. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny Wyd. Nauk. PWN Warszawa
2002
2. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN
Warszawa 1999
3. Polański A., Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geologiczne Warszawa 1986

Warunki zaliczenia: kolokwium
32
ENVIRONMENTAL CHEMISTRY

Course code:
ISS 2002

Course title:
Environmental chemistry

Language of the lecturer: polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student‟s
Workload
Lecture
1
Classes
Laboratory
1
15
15
Grade
Grade
2
60
1
30
Project
Seminar


Prerequisites: inorganic and organic chemistry courses

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kazimierz Grabas PhD, DSc

Names, first names and degrees of the team‟s members: Anna Hołtra, PhD..; Dorota
Zamorska-Wojdyła, PhD.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): description and interpretation of choose
occurrence and chemical processes in the global and local scale.


Course description: Earth evolution, structure and rise. Atmosphere. Land
environment. Natural circulation of elements in lithosphere, geochemistry of trace
elements in the environment, especially in soils and sediments. Management with
lithosphere sources. Cycle and global environment. Environmental pollution

Lecture:
Semester: 2
1.Earth structure
2. Characterization of the Atmosphere
3. Land environment, contaminants in soils and sediments
4. Rock and not rock massif property
5. Underground and surface water
6. .Migration processes of the elements in the environment
7. Mineral resources
8. .Anthropogenic transformation of lithosphere
9. Global change and influence on environment


33
Number of hours
1
1
2
2
2
2
2
2
1

Laboratory
o Physical and chemical analysis of water: colour, turbidity, odour, alkalinity,
hardness, pH and conductivity assays.
o Water and wastewater contamination with organic compounds: oxidability in
contaminated water (ChZTMn), BZTn in wastewater.
o Air samples withdrawal and analysis of its pollutions: NH3, SO2 and NO2.
o Chemical analysis of soils contamination: pH, general acidity, mineral acidity,
and iron determination. Organic substances content determination.
o Instrumental methods of the environmentchemical analysis: ion determination
by ion-selective electrodes; spectrophotometric analysis of manganese, boron,
and a selected analyte in the range of visible light; determination of carbonate
and bicarbonate by potentiometric titration; precipitation of sulphate by
conductometric titration.


Basic literature:
1. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 1998
2. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa
2007
3. Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa 1999
4. Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk.
PWN Warszawa 1999
5. Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław 2000
6. G.W. van Loon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN Warszawa 2007
 Additional literature:
1. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN
Warszawa 1999
2. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny Wyd. Nauk. PWN Warszawa
2002
3. Polański A., Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geologiczne Warszawa 1986

Conditions of the course acceptance/credition: colloquium
34
STATYSTYKA

Kod kursu:
ISS2003

Nazwa kursu:
Statystyka

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
2
1
60
30
Laboratorium
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Pawlak, dr inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Wojciech
Cieżak, dr inż.

Rok : I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Umiejętność stosowania metod opisu statystycznego
zebranych danych oraz stosowania metod wnioskowania statystycznego w odniesieniu
do procesów i zjawisk z obszaru inżynierii ochrony środowiska.


Krótki opis zawartości całego kursu: Poznanie metod statystyki opisowej i
matematycznej. Przestrzeń probabilistyczna. Prawdopodobieństwo. Estymacja.
Testowanie hipotez statystycznych. Analiza wariancji. Korelacja. Regresja liniowa.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Semestr: 1
Liczba godzin
Statystyka opisowa.
2
Przestrzeń probabilistyczna. Definicja prawdopodobieństwa.
1
Zmienne losowe. Rozkłady zmiennych losowych dyskretnych.
2
Rozkłady zmiennych losowych ciągłych.
1
Standaryzacja zmiennej losowej. Tablice rozkładu normalnego, tstudenta, chi-kwadrat, F.
1
Wstęp do statystyki matematycznej.
1
Estymacja punktowa i przedziałowa.
1
Testowanie hipotez statystycznych. Testy parametryczne i
nieparametryczne.
1
35
9. Analiza wariancji.
10. Zmienne losowe wielowymiarowe. Korelacja liniowa dwóch
zmiennych.
11. Regresja liniowa jednowymiarowa. Konstruowanie linii regresji.
Konstruowanie krzywych ufności.
1
2
2

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Rozwiązywanie zadań ilustrujących, podane na
wykładzie, metody i narzędzia statystyki opisowej oraz matematycznej na
przykładach procesów i zjawisk z obszaru inżynierii środowiska.



Jóźwiak J.: Statystyka od podstaw. Warszawa, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne 2000.
Kordecki W.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna.
Wrocław, Oficyna Wydawnicza Gis. 2003.
Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.: Statystyka
matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna.
Warszawa, PWN. 2005.
Starzyńska W. E.: Statystyka praktyczna. Warszawa. PWN 2005.


Koronacki J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych.
Warszawa, WNT. 2001.

Warunki zaliczenia:
36
STATISTICS

Course code:
ISS2003

Course title:
Statistics

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
1
1
15
15
Grade
Grade
2
1
60
30
Laboratory
Project
Seminar


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Pawlak, Ph.D.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Wojciech Cieżak, Ph.D.;

Year: I


Aims of the course (effects of the course): Using of sstatistical method to describe a
collection of data and to draw inferences about the processes and occurrences from the
field of environmental protection engineering.


Course description: Getting of knowledge concerning methods of descriptive and
mathematical statistics. Probability space. Definition of probability. Estimation.
Testing of statistical hypothesis. Analysis of variance. Correlation. Linear regression.

Lecture:
Semester: 1
Number of hours
1. Descriptive statistics.
2
2. Probability space. Definitions of probability.
1
3. Random variables. Distributions of discrete random variables.
2
4. Distributions of continuous random variables.
1
5. Standardization of a random variable. Tables of the Standard
normal, t-student, chi-square and F distributions.
1
6. Introduction to mathematical statistics.
1
7. Point estimation and confidence intervals.
1
8. Testing of statistical hypotheses. Parametric and nonparametric
tests.
1
9. Analysis of variance.
1
10. Multidimensional random variables. Linear correlation of two
variables.
2
37
11. Simple linear regression. Calculation of regression line.
Calculation of confidence curve.
2

Classes – the contents: Solving of tasks illustrating, presented during lectures,
methods and tools of descriptive and mathematical statistics on base examples of
processes and occurrences from the field of environmental protection engineering.




Basic literature:
1. Jóźwiak J.: Statystyka od podstaw. Warszawa, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne 2000.
2. Kordecki W.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna.
Wrocław, Oficyna Wydawnicza Gis. 2003.
3. Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.: Statystyka
matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna. Warszawa, PWN.
2005.
4. Starzyńska W. E.: Statystyka praktyczna. Warszawa. PWN 2005.

1. Koronacki J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych.
Warszawa, WNT. 2001.

38
METODY ANALIZY DANYCH ŚRODOWISKOWYCH
Kod kursu:
ISS2019
Nazwa kursu:
Metody analizy danych środowiskowych
Język wykładowy:
Polski/Angielski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
2
1
30
15
Egzamin
Zaliczenie
2
1
60
30
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maciejewska Monika, dr inż.


Rok: I


Semestr: 2
Zapoznanie studentów z wybranymi metodami analizy danych środowiskowych.
Uzyskanie rozumienia poznanych metod. Wykształcenie umiejętności doboru metod do
analizowanych problemów. Nauczenie poprawnego stosowania poznanych metod z
wykorzystaniem ogólnodostępnych modułów statystycznych (np. w Excelu).


Przedstawione zostaną wybrane metody umożliwiające analizę danych środowiskowych
jak: metody probabilistyczne, testy statystyczne (nieparametryczne i parametryczne),
analiza korelacyjna, analiza regresji, analiza szeregów czasowych. Wszystkie metody
będą omawiane z wykorzystaniem przykładów ich praktycznych zastosowań.

1. Zmienna. Populacja. Próba. Reprezentatywność. Schemat losowania.
2. Metody probabilistyczne. Formuła Bayesa.
3. Rozkład empiryczny, jego cechy i parametry. Przedział ufności.
4. Rozkłady dyskretne
5. Testy statystyczne – nieparametryczne
6. Testy statystyczne - parametryczne.
39
Liczba godzin
2
2
2
3
3
4
7. Metody klasyfikacji.
8. Analiza korelacyjna.
9. Analiza regresji.
10. Analiza szeregów czasowych.
11. Egzamin.


2
2
4
4
2
 Laboratorium - zawartość tematyczna:
Zawartość tematyczna poszczególnych godzin laboratorium komputerowego
1. Rozkład empiryczny. Histogram. Dystrybuanta.
2. Testy statystyczne – nieparametryczne
3. Rozkłady dyskretne
4. Testy statystyczne - parametryczne.
5. Analiza korelacyjna.
6. Analiza regresji.
7. Analiza szeregów czasowych.
8. Oddanie ćwiczenia.
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
2
1


Khilyuk, L.F., Chilingar, G.V., Rieke H.H. (2005). Probability in Petroleum and
Environmental Engineering, Gulf Publishing Company, Houston, Texas
Jóźwiak, J., Podgórski J. (2000). Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa, Polska
Łomnicki A. (2005) Wprowadzenie do statystyki dla
przyrodników. PWN, Warszawa, Polska

Krebs, C.J. (2001). Ekologia. PWN, Warszawa, Polska
Brandt, S. (1999). Analiza danych, metody statystyczne i obliczeniowe. PWN,
Warszawa, Polska.

Warunki zaliczenia: Zdany egzamin.
40
METHODS OF ANALYSIS OF ENVIRONMENTAL DATA

Course code:
ISS2019

Course title:
Methods of analysis of environmental data

polish/english
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
2
1
30
15
Exam
Grade
2
1
60
30
Project
Seminar


Prerequisites: Algebra I

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Maciejewska Monika, PhD


Year: I


Aims of the course (effects of the course): Get students to know and understand a
selection of data analysis methods, which can be used for environmental data analysis.
Develop students ability of assignment of appropriate methods to particular data
analysis tasks. Training the skills of correct use of statistical modules in general access
software (eg. Excel)


Course description: A selection of methods, which can be used for environmental data
analysis will be presented. These are: probabilistic methods, statistical tests (nonparametric and parametric), correlation analysis, regression analysis, time series
analysis. All the methods will be demonstrated using practical examples of their
application.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. Variable. Populaton. Sample.Representative sample. Sampling schema.
2
2. Probabilistic methods. Bayes formula.
2
3. Empirical distribution, its parameters and features. Confidence level.
2
4. Discrete distributions.
3
5. Statistical tests – nonparametric
3
6. Statistical tests –parametric
4
7. Classification methods.
2
8. Correlation analysis.
2
9. Regression analysis.
4
41
10. Time series analysis.
11. Examination.



4
2
Particular laboratory contents
1. Empirical distribution. Histogram. Cummulative distribution.
2. Statistical tests – nonparametric
3. Discrete distributions.
4. Statistical tests –parametric.
5. Correlation analysis..
6. Regression analysis.
7. Time series analysis.
8. Completion of the exercise.


Basic literature:
Number of hours
2
2
2
2
2
2
2
1
Khilyuk, L.F., Chilingar, G.V., Rieke H.H. (2005). Probability in Petroleum and
Environmental Engineering, Gulf Publishing Company, Houston, Texas
Jóźwiak, J., Podgórski J. (2000). Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa, Polska
Łomnicki A. (2005) Wprowadzenie do statystyki dla
przyrodników. PWN, Warszawa, Polska

Krebs, C.J. (2001). Ekologia. PWN, Warszawa, Polska
Brandt, S. (1999). Analiza danych, metody statystyczne i obliczeniowe. PWN,
Warszawa, Polska.

Conditions of the course acceptance/credition: Passed examination.
42
METODY I TECHNIKI POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ
POWIETRZA
Kod kursu:
Nazwa kursu:
ISS2020
Metody i techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń powietrza
Język wykładowy:
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
polski
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
1
1
30
30
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu fizyki i mechaniki płynów

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Kazimierz Gaj, dr inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Andrzej
Szczurek, dr inż., Izabela Sówka, dr inż.,

Rok: I


Semestr: 2
o nabycie umiejętności projektowania i kompletacji systemów pomiarowych,
o przygotowanie do samodzielnego prowadzenia pomiarów i obróbki ich
wyników,
o przygotowanie do współpracy z odnośnymi instytucjami kontrolnymi i
administracyjnymi.



1. Pojęcia podstawowe, w tym zdefiniowanie parametrów mierzonych w
ramach pomiarów emisji.
2. Metodyki pomiarów parametrów niezbędnych do wyznaczenia emisji
zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, pobór reprezentatywnej próbki.
3. Monitoring okresowy – metodyki referencyjne, uwarunkowania
43
Liczba
godzin
2
2
2
4.
5.
6.
7.
8.
doboru zestawów pomiarowych dla zanieczyszczeń gazowych i
pyłowych.
Monitoring ciągły – metodyki referencyjne, charakterystyka systemów
ekstrakcyjnych i „in situ”, przykłady i zastosowania przemysłowe.
Przykłady i charakterystyka nowoczesnej aparatury kontrolnopomiarowej oraz zasady jej doboru i kompletacji.
Wybrane procedury obliczeniowe.
Wymogi prawne w zakresie kontroli emisji zanieczyszczeń powietrza.
Colloquium.

2
2
2
2
Laboratorium - zawartość tematyczna: ćwiczenia praktyczne z zakresu metodyk
pomiarowych, zasad działania i obsługi elementów systemów pomiarowych oraz
metod obliczeniowych.
1. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H.: „Mechanika płynów”, Ofic. Wyd. PWr.,
2001.
2. Mitosek M.: „Mechanika płynów w inżynierii środowiska”. Ofic. Wyd. Polit.
Warszawskiej, W-wa 1997.
3. Koch R., Noworyta A.: „Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej”, WNT, Wwa, 1995.
4. Trzepierczyńska I. i in.: „Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza”, Polit.
Wr., 1997.
5. PN-Z-04030-7: Pomiar stężenia i strumienia masy pyłu w gazach odlotowych metodą
grawimetryczną, 1994.
6. Teisseyre M.: „Pyłomierze przemysłowe”, FOPA, W-wa, 1995.
1.
2.
3.
4.
5.
Przydróżny S., Ferencowicz J.: „Klimatyzacja”, Polit. Wr., 1989.
Prandtl L.: „Dynamika przepływów”, PWN, 1956.
Lodge P.L.: “Methods of air sampling and analysis”, Lewis Publishers Inc.USA,
1989.
PN-ISO 10396: Emisja ze źródeł stacjonarnych. Pobieranie próbek do automatycznego
pomiaru stężenia składników gazowych, 2001.
PN-ISO 5221: Metody pomiaru przepływu strumienia powietrza w przewodach.

Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium, pozytywnie ocenione
sprawozdanie z wykonanych ćwiczeń
44
THE METHODS AND TECHNIQUES OF AIR POLLUTIONS EMISSION
MEASUREMENT

Course code:


ISS2020
Course title:
The methods and techniques of air pollutions emission
measurement
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
polish
Classes
Laboratory
1
1
15
15
Grade
Grade
1
1
30
30
Project
Seminar


Prerequisites: bases of physics and fluid mechanics

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kazimierz Gaj, Ph.D.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Andrzej Szczurek, Ph.D.,
Izabela Sówka, Ph.D.,

Year: I


Semester: 2
o learning of projecting and selecting of the measuring systems,
o preparedness for own management of the emission measurements,
o preparedness for cooperating with control and regulatory administration.


Course description:

Lecture:
Number of hours
1. Introduction – the scope and aim of the course, definitions of the
2
basic physical parameters.
2. The techniques of parameters measurement used for
2
determination of the gaseous and particulate pollution emission,
uptake of the adequate sampling.
3. Terminal monitoring – the terms of measuring equipments
2
selection for the dust and gaseous pollutants.
4. Continuous monitoring – the characteristic of extractive and “in
2
situ” systems, some examples and industrial applications.
45
5. The modern measuring and monitoring equipment – some
examples and principles of its selection.
6. Counting methodologies.
7. Low aspects of emission control.
2
2
2

Laboratory – the contents: the practical exercises of usage and handling elements of
the measuring systems, counting procedures

Basic literature:
1. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H. „Mechanika płynów”, Ofic. Wyd. PWr.,
2001.
2. Mitosek M.: „Mechanika płynów w inżynierii środowiska”. Ofic. Wyd. Polit.
Warszawskiej, W-wa 1997.
3. Koch R., Noworyta A.: „Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej”, WNT, Wwa, 1995.
4. Trzepierczyńska I. i in.: „Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza”, Polit.
Wr., 1997.
5. PN-Z-04030-7: Pomiar stężenia i strumienia masy pyłu w gazach odlotowych metodą
grawimetryczną, 1994.
6. Teisseyre M.: „Pyłomierze przemysłowe”, FOPA, W-wa, 1995.

1. Przydróżny S., Ferencowicz J.: „Klimatyzacja”, Polit. Wr., 1989.
2. Prandtl L.: „Dynamika przepływów”, PWN, 1956.
3. Lodge P.L.: “Methods of air sampling and analysis”, Lewis Publishers Inc.USA,
1989.
4. PN-ISO 10396: Emisja ze źródeł stacjonarnych. Pobieranie próbek do automatycznego
pomiaru stężenia składników gazowych, 2001.
5. PN-ISO 5221: Metody pomiaru przepływu strumienia powietrza w przewodach.

Conditions of the course acceptance/credition: pass of the final colloquium,
termination the laboratory exercises with positive mark
46
NAJLEPSZE DOSTĘPNE TECHNIKI OCHRONY POWIETRZA

Kod kursu:
ISS2021

Nazwa kursu:
Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
1
30
15
Egzamin
Zaliczenie
2
1
60
30


Wymagania wstępne: bez wymagań

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Michał Głomba, dr hab.inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Jerzy
Zwoździak, prof. dr hab. inż., Józef Kropka dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie zasad zintegrowanego zapobiegania
zanieczyszczeniom powietrza atmosferycznego i ich kontroli (IPPC), ustaleń i
wniosków zawartych w dokumencie referencyjnym na temat najlepszych dostępnych
technik (BAT) oczyszczania spalin dla dużych obiektów spalania paliw (tzw. BREF).


Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje: wykłady i seminaria Zawartość
kursu dotyczy wiadomości na temat rodzaju i ilości paliw wykorzystywanych do
produkcji energii w Polsce, technologii spalania paliw stałych ciekłych i gazowych
uznawanych za BAT, rodzajów i ilości zanieczyszczeń powstających w wyniku
spalania paliw kopalnych (SO2, NOx, CO, pył zawieszony (PM10), gazy cieplarniane N2O i CO2, metale ciężkie, związki halogenkowe i dioksyny), najlepszych dostępnych
technik dotyczących magazynowania i przeładunku paliw i dodatków, wstępnej
obróbki paliw przed podaniem do paleniska, wniosków IPPC w sprawie BAT
dotyczących zwiększenia sprawności cieplnej procesów spalania paliw, rozwiązań
BAT w zakresie ograniczenia emisji pyłu zawieszonego, metali ciężkich, SO2, NOx,
CO do obowiązujących poziomów emisji z wybranych obiektów energetycznego
spalania paliw
Semestr: 2
47

Liczba
godzin
1. Energetyka konwencjonalna a zagrożenia dla środowiska naturalnego-stan
2
aktualny i prognozy
2. Pozwolenie zintegrowane a BAT (Best Available Techniques) - NDT (Najlepsze
2
Dostępne Techniki). Dokumenty referencyjne BAT (BREFs)
3. Podstawowe instytucje opracowujące BREFs. Polskie BREF-y
2
4. NDT dotyczące magazynowania i przeładunku paliw i ich dodatków, wstępna
2
obróbka paliw
5. Techniki spalania paliw energetycznych uznawane za BAT – Spalanie węgla
2
kamiennego i brunatnego
6. Spalanie węgla kamiennego i brunatnego. Poziomy emisji zanieczyszczeń
2
pyłowych oraz BAT w ograniczeniu tych emisji zanieczyszczeń
7. Spalanie węgla kamiennego i brunatnego. Poziomy emisji zanieczyszczeń
2
gazowych oraz BAT w ograniczeniu tych emisji zanieczyszczeń
8. Techniki spalania paliw energetycznych uznawane za BAT – Spalanie biomasy,
2
współspalanie odpadów i odzyskanego paliwa
9 Spalanie biomasy, współspalanie odpadów i odzyskanego paliwa. Poziomy emisji
2
zanieczyszczeń pyłowych oraz BAT w ograniczeniu tych emisji zanieczyszczeń
10 Spalanie biomasy, współspalanie odpadów i odzyskanego paliwa. Poziomy emisji
2
zanieczyszczeń gazowych oraz BAT w ograniczeniu tych emisji zanieczyszczeń
11. Techniki spalania paliw energetycznych uznawane za BAT – Spalanie oleju
2
opałowego i paliw gazowych
12. Spalanie oleju opałowego i paliw gazowych. Poziomy emisji zanieczyszczeń oraz
2
BAT w ograniczeniu emisji zanieczyszczeń
13. Skażenie wód (woda pochłodnicza i ścieki). Odpady i pozostałości-utylizacja i
3
odzysk
14. Wytyczne do sporządzenia wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego
3

Seminarium - zawartość tematyczna: zasady zintegrowanego zapobiegania
zanieczyszczeniu powietrza atmosferycznego i kontrola emisji zanieczyszczeń
powietrza wg dyrektyw IPPC, wniosków IPPC w sprawie BAT dotyczących
zwiększenia sprawności cieplnej procesów spalania paliw, rozwiązań BAT w zakresie
ograniczenia emisji pyłu zawieszonego, metali ciężkich, SO2, NOx i CO do
obowiązujących poziomów emisji z wybranych obiektów energetycznego spalania
paliw.
- Dokumenty referencyjne IPPC. Strona internetowa Biura IPPC w Sewilli:
www.eippcb.jrc.es
- European commission. Integrated Pollution Prevention and Control. Reference
Document on Best Available Techniques for Large Combustion Plants, July 2006


- Eurelectric (2001). "EURELECTRIC proposal for a Best Available Techniques
Reference Document for Large Combustion Plants".
- Finnish LCP WG (2000). "Finnish expert report on Best Available Techniques in Large
Combustion Plants".
- Euromot (2001). "EU BAT Document on reciprocating engine driven power
planttechnologies offering high environmental standard", The European Association of
Internal Combustion Engine Manufactures

Warunki zaliczenia: Wykład: egzamin. Seminarium: uczestnictwo w seminariach i
wygłoszenie autoreferatu seminaryjnego
48
BEST AVAILABLE TECHNIQUES FOR AIR PROTECTION

Course code:
ISS2021

Course title:
Best available techniques for air protection

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
1
30
15
Exam
Grade
2
1
60
30


Prerequisites: none

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Michał Głomba, dr hab. inż.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Jerzy Zwozdziak, prof. dr
hab. inż., Jozef Kuropka, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): To become acquainted with rules of
integrated prevention from atmospheric air pollution and their control (IPPC),
establishments and conclusions on best available techniques (BAT) for flue gas
cleaning for large fuel combustion objects.


Course description: The types and quantity of fuels used for energy production in
Poland, solid, combustion technologies of liquid, solid and gaseous fuels considered as
BATs, types and quantity of pollutants created during combustion of fossil fuels (SO2,
NOx, CO, fly ash (PM10), greenhouse gas - N2O and CO2, heavy metals, halide
compounds and dioxines), best available techniques for storing and reloading of fuels
and additions, preliminary fuel processing before dosing to hearth, conclusions of
BAT on increasing the thermal efficiency of fuel combustion processes, solutions of
BAT for emission reduction of fly ash, heavy metals, SO2, NOx, CO to valid emission
levels from chosen fuel combustion objects.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. Conventional power industry and dangers for the natural environment
2
– present condition and forecasts
2. Integrated permission and BAT (Best Available Techniques). BAT
2
Reference Notes (BREFs). Basic institutions preparing BREFs. Polish
BREFs.
49
3. Basic institutions preparing BREFs. Polish BREFs.
4. BAT related to storage and loading of fuels and their additions,
preliminary fuel processing
5. Energetic fuels combustion techniques recognized as BATs – hard and
brown coal combustion.
6. Hard and brown coal combustion – emission levels of dust pollutants
and BAT for limiting emission of these pollutants.
7. Hard and brown coal combustion – emission levels of dust pollutants
and BAT for limiting emission of these pollutants
8. Energetic fuels combustion techniques recognized as BATs – biomass
combustion, co-combustion of wastes and recovered fuels, levels and BAT
in limiting pollutants emission
9. Biomass combustion, co-combustion of wastes and recovered fuels,
emission levels and BAT for limiting pollutants emission.
10. Biomass combustion, co-combustion of wastes and recovered fuels,
emission levels and BAT for limiting pollutants emission.
11. Energetic fuels combustion techniques recognized as BATs – fuel oil
and gaseous fuels combustion.
12. Heating oil and gaseous fuels combustion. Emission levels of
pollutants and BAT for limiting emission of the pollutants.
13. Water contamination (after-cooler water and sewage). Wastes and
residues – utilization and recovery
14. Guidelines for preparing application for issuing an integrated permit
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3

Seminars – the contents: principles of integrated prevention from atmospheric air
contamination and air pollutants emission control according to the IPPC directives,
IPPC proposals related to BAT concerning increase of fuel combustion processes heat
efficiency, best available techniques for reducing fly ash emission, heavy metals, NOx
and CO to the operative emission levels from chosen objects of fuels energetic
combustion.

Basic literature:
- IPPC Reference Documents Website of IPPC in Seville: www.eippcb.jrc.es
- European commission. Integrated Pollution Prevention and Control. Reference
Document on Best Available Techniques for Large Combustion Plants, July 2006

- Eurelectric (2001). "EURELECTRIC proposal for a Best Available Techniques
Reference Document for Large Combustion Plants".
- Finnish LCP WG (2000). "Finnish expert report on Best Available Techniques in Large
Combustion Plants".
- Euromot (2001). "EU BAT Document on reciprocating engine driven power
planttechnologies offering high environmental standard", The European Association of
Internal Combustion Engine Manufactures

Conditions of the course acceptance/credition: lecture – final test, seminar – presence
during seminars and author‟s presentation delivering.
50
TRANSPORT I PRZEMIANY ZANIECZYSZCZEŃ W ATMOSFERZE

Kod kursu:
ISS2022

Nazwa kursu:
Transport i przemiany zanieczyszczeń w atmosferze

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
1
30
15
Zaliczenie
Zaliczenie
2
1
60
30


Wymagania wstępne: zaliczenie z przedmiotu Chemia środowiska, Meteorologia i
klimatologia

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: dr inż. Izabela Sówka

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: dr inż. Anna
Zwoździak, dr inż. Monika Maciejewska, prof. dr hab. inż. Jan Rutkowski

Rok: II


Cele zajęć (efekty kształcenia): celem zajęć jest zapoznanie z podstawowymi
mechanizmami przemian chemicznych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego,
matematycznymi metodami ich opisu, a także narzędziami opisu zjawisk transportu
mas powietrza w mikro i makroskali.


Krótki opis zawartości całego kursu: Mechanizmy przemian podstawowych
zanieczyszczeń gazowych, związków utleniających i wybranych organicznych w
atmosferze. Procesy fizyczne i chemicznymi zachodzące w fazie aerozolu
atmosferycznego. Transport powietrza- dostępne metody opisu, dane wejściowe do
modeli, porównanie. Techniki i narzędzia kontroli przepływu mas powietrza. Wpływ
zanieczyszczeń na zdrowie i życie człowieka.

Semestr: 2
1. Struktura i skład chemiczny atmosfery. Globalne cykle zanieczyszczeń
w atmosferze: Bilans cieplny i budżet promieniowania w układzie
Ziemia-atmosfera.
2. Procesy i zjawiska meteorologiczne a przemiany chemiczne
zanieczyszczeń.
51
Liczba godzin
2
2
3. Źródła zanieczyszczeń gazowych.
4. Reakcje chemiczne i fotochemiczne w troposferze: reakcje rodnikowe/
reakcje z udziałem związków utleniających/ CO/ SO2/Nox.
5. Główne mechanizmy przemian związków organicznych w troposferze.
6. Czas i szybkość reakcji chemicznej.
7. Metody opisu matematycznego reakcji chemicznych.
8. Aerozole jako naturalny i antropogeniczny składnik atmosfery.
Definicja aerozolu/klasyfikacja aerozoli/ źródła i różnice w składzie
chemicznym aerozolu atmosferycznego.
9. Mechanizmy procesów chemicznych i fizycznych zachodzących w
fazie aerozolu.
10. Procesy usuwania aerozoli z atmosfery.
11. Przemiany chemiczne w stratosferze. Mechanizm Chapmana. Cykle
Hox, Nox i ClOx. Dziura ozonowa. Pomiary dziury ozonowej na
Antarktyce. Arktyczna dziura ozonowe.
12. Mechanizmy reakcji heterogenicznych w stratosferze. Przewidywania
zmian stężeń ozonu.
13. Transport powietrza- dostępne metody opisu, dane wejściowe do
modeli, porównanie.
14. Techniki i narzędzia kontroli przepływu mas powietrza.
15. Metody oceny wpływu zanieczyszczeń atmosfery na zdrowie i życie
ludzi.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2


Seminarium - zawartość tematyczna: Przegląd dostępnych modeli
meteorologicznych zawierających moduł przemian chemicznych. Metody opisu i
wyznaczania pól wiatru, turbulencji
oraz opis dyfuzji turbulencyjnej z
uwzględnieniem zmieniających się warunków meteorologicznych.

Laboratorium


L. Falkowska, K.Korzeniewski, Chemia Atmosfery, Wydawnictwo Uniwersytetu
Gdańskiego, 1995
M. Markiewicz, Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w
atmosferze, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2004

P.O‟Neill, Chemia Środowiska, PWN Warszawa-Wrocław 1998.
J. Seinfeld, S.Pandis, Atmospheric chemistry and physics, John Wiley&Sons,
1997.
T. Boutet, Controling Air Movement, McGraw-Hill Book Company, 1987.
E. Gomółka , A. Szaynok, Chemia wody i powietrza, Wrocław 1986
J. Rutkowski, K. Syczewska, I. Trzepierczyńska, Podstawy Inżynierii Ochrony
Atmosfery, Wrocław 1993.

Warunki zaliczenia: Pozytywne zaliczenie testu , wygłoszenia i oddanie konspektu
z seminarium.
52
TRANSPORT AND CHEMICAL TRANSFORMATIONS OF THE AIR
POLLUTANTS IN THE ATMOSPHERE

Course code:
ISS2022

Course title:
Transport and chemical transformations of the air pollutants in
the atmosphere

Course form
2
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
2
polish
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
30
15
Grade
Grade
2
1
60
30


Prerequisites: Completed courses: “Environmental chemistry”, “Meteorology and
climatology”

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Izabela Sowka, PhD

Names, first names and degrees of the team‟s members: Monika Maciejewska PhD,
Anna Zwozdziak PhD, Rutkowski Jan, Prof.

Year: II


Aims of the course (effects of the course): The object of the course is to make
introduction to basic chemical mechanisms of the air pollutants, mathematical method
of the description of the chemical processes occurring in the atmosphere, and method
of studying air movement in micro- and macroscale.


Course description: Chemical mechanisms of the gaseous pollutants , oxidant
substances and organic compounds in the atmosphere. Physical and chemical
processes occurring in atmospheric aerosols. Air transport – available modeling
methods. Techniques and instruments of air movement control. Air pollutants removal
processes and their impact on the environment degradation. Impact of the air
pollutants on human health and life.

Lecture:
Semester: 2
1. Structure and chemical composition of the atmosphere. Global
cycles of the air pollutants. Energy balance for Earth and the
Atmosphere.
2. Meteorological processes and theirs importance in atmospheric
chemistry.
3. Sources of the gaseous pollutants.
53
Number of hours
2
2
2
4.
5.
6.
7.
Chemical and photochemical reactions in the troposphere.
Tropospheric chemistry of the organic compounds.
Kinetics of the reactions occurring in the atmosphere.
Methods of the mathematical description of the chemical
reactions.
8. Aerosols as natural and anthropogenic component of the
atmosphere.
9. Chemical and physical processes occurring in aerosols.
10. Removal processes of the atmospheric aerosols.
11. Chemical processes in the stratosphere.
12. Heterogeneous reactions in the stratosphere. Prognosis of ozone
concentrations changes.
13. Air transport – available modeling methods.
14. Techniques and instruments of air movement control.
15. Impact of the air pollutants on human health and life.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2



Laboratory – the contents: Review of the available meteorological models with
„chemical transformation‟ modules. Methods of the wind fields, turbulence and
diffusion processes description.


Basic literature:
L. Falkowska, K.Korzeniewski, Chemia Atmosfery, Wydawnictwo Uniwersytetu
Gdańskiego, 1995
M. Markiewicz, Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w
atmosferze, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2004

.O‟Neill, Chemia Środowiska, PWN Warszawa-Wrocław 1998.
J. Seinfeld, S.Pandis, Atmospheric chemistry and physics, John Wiley&Sons, 1997.
T. Boutet, Controling Air Movement, McGraw-Hill Book Company, 1987.
E. Gomółka , A. Szaynok, Chemia wody i powietrza, Wrocław 1986
J. Rutkowski, K. Syczewska, I. Trzepierczyńska, Podstawy Inżynierii Ochrony
Atmosfery, Wrocław 1993.

Conditions of the course acceptance/credition: Positive result of the exam and test.,
oral presentation.
54
PROGRAMOWANIE EKSPERYMENTU
Kod kursu:
ISS2023
Nazwa kursu:
Programowanie eksperymentu
Język wykładowy:
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
polski/angielski
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne: Algebra I

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maciejewska Monika, dr inż.


Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Przekonanie studentów, że eksperyment jest
narzędziem rozwiązywania problemów tak w nauce jak i w przemyśle. Uważne
zaplanowanie eksperymentu zapewnia równowagę między wartością informacji
pochodzącej z danych eksperymentalnych a kosztami jej pozyskania. Nacisk zostanie
położony na umiejętność dobierania i stosowania poznanych narzędzi do
rozwiązywania problemów eksperymentalnych z zakresu badań naukowych i praktyki
przemysłowej.


Krótki opis zawartości całego kursu: Studenci poznają wybrane grupy
planów
k
k
eksperymentu (plany randomizowane, plany doświadczeń czynnikowych 2 i 3 , plany
kompozycyjne, plany dla mieszanin,) i odpowiednie metody analizy danych
doświadczalnych (ANOVA, MANOVA, analiza efektów czynników i interakcji,
model powierzchni odpowiedzi), które współpracują z tymi planami.

Semestr: 2
1. Zmienne. Rodzaje zmiennych. Skale.
2. Statystyczna i graficzna reprezentacja zmiennych zależnie od ich rodzaju i
skali.
3. Źródła i miary zmienności. Dokładność i precyzja.
4. Plan eksperymentu – podstawowe pojęcia. Reprezentacja graficzna planu
55
Liczba godzin
1
2
2
eksperymentu.
5. Plany randomizowane.
6. Jednowymiarowa analiza wariancji, ANOVA
7. Dwuwymiarowa analiza wariancji, MANOVA.
8. Plan eksperymentu czynnikowego pełnego 2k, plany frakcyjne.
9. Analiza efektów czynników i interakcji.
10. Model powierzchni odpowiedzi.
11. Miary jakości modelu.
12. Centralny plan kompozytowy, doświadczenie czynnikowe 3k.
13. Plany optymalne.
14. Plany dla mieszanin.
15. Kolokwium




1
2
2
3
2
2
3
2
2
2
2
2

1. Mason, R.L., Gunst, R.F, Hess, J.L. (2003). Statistical Design and analysis of
experiments; with application to engineering and science. J. Wiley&Sons, Hoboken,
New Jersey
2. Polański, Z. Planowanie doświadczeń w technice. (1984). PWN, Warszawa,
Poland 3. Morgan, E. (1991). Chemometrics: Experimental design. J. Wiley&Sons,
London, UK

1. Naes, T., Isaksson, T., Fearn, T., Davies, T. (2004). A User-Friendly Guide to
Multivariate Calibration and Classification. NIR Publications, Chichester UK 2.
NIST/SEMATECH e-Handbook of Statistical Methods,
http://www.itl.nist.gov/div898/handbook/, 2007(e)3. Brandt, S. (1999) Analiza
danych. PWN, Warszawa, Poland
4. Experiment, Design and Analysis, Course Handbook. (2002/03). JP0115, KCL,
London, UK (e)

Warunki zaliczenia: Zaliczenie kolokwium.
56
EXPERIMENTAL DESIGN
Course code:
ISS2023
Course title:
Experimental design
polish/ english
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites: Algebra 1


Maciejewska Monika, PhD


Year: I


Aims of the course (effects of the course): Get students convinced that an experiment
is a tool of solving problems in science and in the industry. A careful design of the
experiment offers the balance between the amount of information provided by the
experimental data and the cost of obtaining it. The skills of selection and use of
presented tools for solving experimental problems will be trained.

Semester: 2

Course description: Students will be presented with a selection of experimental
designs (randomized experiments, factorial design 2k i 3k, composite design, mixture
design) and corresponding methods of data analysis (ANOVA, MANOVA, factor
effects, response surface model).

Lecture:
1. Variables. Types of variables. Scales.
2. Statistical and graphical representation of variables of different types
and scales.
3. Sources and indicators of variability. Accuracy and precision.
4. Design of experiment - basic concepts. Graphical representation of
experimental design.
5. Randomised design.
6. Analysis of variance, ANOVA
57
Number of hours
1
2
2
1
2
2
7. Multi dimensional analysis of variance, MANOVA.
8. Factorial design 2k, full and fractional.
9. Factor and interaction effects.
10. Response surface model.
11. Model quality indicators.
12. Central composite design, factorial design 3k.
13. Optimal design.
14. Mixture design.
15. Written test





Basic literature:
3
2
2
3
2
2
2
2
2
1. Mason, R.L., Gunst, R.F, Hess, J.L. (2003). Statistical Design and analysis of
experiments; with application to engineering and science. J. Wiley&Sons, Hoboken,
New Jersey
2. Polański, Z. Planowanie doświadczeń w technice. (1984). PWN, Warszawa, Poland
3. Morgan, E. (1991). Chemometrics: Experimental design. J. Wiley&Sons, London,
UK

1. Naes, T., Isaksson, T., Fearn, T., Davies, T. (2004). A User-Friendly Guide to
Multivariate Calibration and Classification. NIR Publications, Chichester UK 2.
NIST/SEMATECH e-Handbook of Statistical Methods,
http://www.itl.nist.gov/div898/handbook/, 2007(e)3. Brandt, S. (1999) Analiza
danych. PWN, Warszawa, Poland
4. Experiment, Design and Analysis, Course Handbook. (2002/03). JP0115, KCL,
London, UK (e)

Conditions of the course acceptance/credition: Passed written test.
58
OCZYSZCZANIE GAZÓW
Kod kursu:
ISS2024
Nazwa kursu:
Oczyszczanie gazów
Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
1
1
2
15
15
30
Egzamin
Zaliczenie
Zaliczenie
2
1
3
60
30
90
Laboratorium
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne: znajomość problematyki dotyczącej technologii i instalacji
oczyszczania gazów, ujętej w kursie „Oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń
gazowych” – kod ISS1058


Gaj, dr inż. Józef Kuropka, dr inż., Krystyna Lech-Brzyk, dr inż., Anna MusialikPiotrowska, dr inż., Monika Maciejewska, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): przygotowanie do projektowania, budowy i
eksploatacji instalacji oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych


Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje: wykłady, ćwiczenia oraz
projektowanie. Wykłady dotyczą technologii i instalacji oczyszczania gazów
odlotowych z gazowych związków fluoru, chloru, siarkowodoru i LZO oraz zasad
budowy i eksploatacji tych instalacji. Ćwiczenia dotyczą obliczania procesów
spalania, kondensacji i biodegradacji LZO. Projekt dotyczy opracowania koncepcji
technologii i instalacji oczyszczania gazów odlotowych

Semestr: 2
Liczba
godzin
1. Cele, zakres i program kursu. Źródła emisji gazowych związków fluoru i chloru
2
2. Metody oczyszczanie gazów odlotowych z gazowych związków fluoru i chloru
2
3. Absorpcyjne i adsorpcyjne metody oczyszczania gazów odlotowych z
2
siarkowodoru
59
4. Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO metodą kondensacji
5. Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO metodami absorpcji i adsorpcji
6. Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO metodami spalania bezpośredniego,
termicznego i katalitycznego
7. Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO metodą biodegradacji w biofiltrach i
biopłuczkach
8. Analiza kosztów budowy i eksploatacji instalacji oczyszczania gazów odlotowych
2
2
2
2
1

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Obliczenia procesów spalania termicznego i
dopalania katalitycznego LZO, kondensacji LZO, biodegradacji LZO w biofiltrze i w
biopłuczce

Projekt - zawartość tematyczna: Opracowanie koncepcji oczyszczania gazów
odlotowych z charakterystycznego dla danego źródła emisji zanieczyszczenia gazowego
i pyłu, zawierającej opis technologii i instalacji, projekt procesowy technologii (schemat
ideowy, bilanse materiałowe i energetyczne, obliczenia procesów i operacji
jednostkowych), schemat techniczny technologiczny instalacji, obliczenia wymiarów
urządzeń nietypowych, rysunki założeniowe urządzeń nietypowych, dobór urządzeń
typowych (katalogowych), graficzne przedstawienie instalacji w rzucie i przekrojach,
wytyczne
doboru
materiałów
konstrukcyjnych,
wskazanie
zabezpieczeń
antykorozyjnych i izolacji termicznych, wytyczne mechanizacji i automatyzacji
procesów jednostkowych, wytyczne pomiaru parametrów pracy instalacji, zestawienie
ilości surowców, produktów i mediów pomocniczych, zapotrzebowanie energii,
oszacowanie kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych

1.Kropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych.
Urządzenia i technologie, Wyd. Pol. Wrocławskiej, Wrocław1991
2. Warych J.: Oczyszczanie gazów odlotowych. Procesy i aparatura. Wyd. II i III,
WNT Warszawa 1988, 1998
3. Warych J.: Procesy oczyszczania gazów. Problemy projektowo - obliczeniowe.
Oficyna Wydawnicza Pol. Warszawskiej, Warszawa 1999
4. Konieczyński J.: Ochrona Powietrza Przed Szkodliwymi Gazami. Metody,
Aparatura i Instalacje, Wyd. Pol. Śląskiej, Gliwice 2004

1.Czasopisma: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, Ochrona Środowiska,
Environmental Protection Engineering
2. Prospekty i materiały informacyjne Fabryki Kotłów RAFAKO S.A. dotyczące
wdrożonych technologii odsiarczania spalin

Warunki zaliczenia: Wykład: egzamin, Ćwiczenia: kolokwium, Projekt: ocena na
podstawie pozytywnie ocenionego projektu technologii i instalacji oczyszczania
gazów
60
FLUE GAS CLEANING

Course code:
ISS2024

Course title:
Flue gas cleaning

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
1
1
2
15
15
30
Exam
Grade
Grade
2
1
3
60
30
90
Seminar


Prerequisites: to be familiar with the issues concerning flue gas cleaning, covered by
the course „flue gas cleaning of gaseous pollutants - code ISS1058 ‟

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Michał Głomba, dr hab.inż

Names, first names and degrees of the team‟s members: Kazimierz Gaj, dr inż. Józef
Kuropka, dr inż., Krystyna Lech-Brzyk, dr inż., Anna Musialik-Piotrowska, dr inż.,
Monika Maciejewska, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): get students prepared for the design,
construction and exploitation of installations for flue gas cleaning of gaseous
pollutants


Course description: The course comprises: lectures, classes and project, which cover
technologies and installations for flue gas cleaning of fluorine, chlorine, hydrogen
sulfide and VOC-s; principles of construction and exploitation of these installations.
Exercises are dedicated to calculations of processes of combustion, condensation and
biodegradation of VOC-s. The design concerns the conception of technology and
installation of flue gas cleaning.

Lecture:
Semester: 2
obligatory
1. Aim, scope and program of the course. Emission sources of fluorine
and chlorine.
2. Methods of flue gas cleaning of fluorine and chlorine.
3. Methods of flue gas cleaning of hydrogen sulfide based on absorption
and adsorption
4. Flue gas cleaning of VOC-s using condensation method
5. Flue gas cleaning of VOC-s using absorption and adsorption methods
61
Number of hours
2
2
2
2
2
6. Flue gas cleaning of VOC-s based on the direct combustion: thermal
and catalytic.
7. Flue gas cleaning of VOC-s based on biodegradation in bio-filters
and bio-scrubbers.
8. Cost analysis of flue gas cleaning installations.
2
2
1

Classes – the contents: Calculation of thermal and catalytic combustion of VOC-s,
condensation of VOC-s, biodegradation of VOC-s in bio-filters and bio-scrubbers.



Project – the contents: Development of the conception of flue gas cleaning dedicated
to the particular source of a emission of dust and gaseous pollutants. The conception
shall contain: schema of the installation, material and energy balances, unit processes
and operations. Flow chart of the installation, calculations of atypical devices,
assemley drawinds of atypical devices, selection of typical devices (catalogues),
graphical represeantation of the installation using views and cross-sections, guidelines
for selection of construction materials, instructions for the anticorrosion protection,
thermal insulation, instructions for the mechanization and automation of unit
processes, instructions for measurements of the installation performance parameters,
balance sheet of raw materials, products, supportive media, the evaluation of energy
requirements, estimation of the investment and exploitation costs.

Basic literature:
1.Kropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych.

1. Journals: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, Ochrona Środowiska,
2. Prospects and information materials from Fabryki Kotłów RAFAKO S.A.
concerning the implemented technologies of flue gas desulfurisation

Conditions of the course acceptance/credition: Lecture: examination, Exercises:
written test, Project: a mark based on a positive evaluation of the submitted design of
the technology and installation of flue gas cleaning.
62
NIEKONWENCJONALNE METODY OCZYSZCZANIA GAZÓW

Kod kursu:
ISS2026

Nazwa kursu:
Niekonwencjonalne metody oczyszczanie gazów

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
1
1
30
30




Gaj, dr inż. Józef Kuropka, dr inż., Krystyna Lech-Brzyk, dr inż., Anna MusialikPiotrowska, dr inż., Monika Maciejewska, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): przygotowanie do projektowania, budowy i
eksploatacji instalacji oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych

Forma nauczania (tradycyjna/zdalna):

Kurs obejmuje: wykłady i seminaria
Wykłady dotyczą podstaw niekonwencjonalnych technologii oczyszczania gazów
odlotowych z zanieczyszczeń gazowych Seminaria dotyczą zastosowania tych
technologii w technice oczyszczania konkretnych zanieczyszczeń gazowych

Semestr: 2
tradycyjna
Liczba
godzin
1. Podstawy odsiarczania spalin kotłowych w cyrkulacyjnym złożu fluidalnym
2
2. Podstawy odsiarczania spalin w suszarce rozpyłowej z cyrkulacyjną warstwą
2
fluidalną
3. Podstawy oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych w kombinowanych
2
układach procesów jednostkowych absorpcja-desorpcja-spalanie, adsorpcjadesorpcja-spalanie,
4. Podstawy oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych w kombinowanych
2
układach procesów jednostkowych adsorpcja-desorpcja-skraplanie, separacja
63
membranowa-absorpcja
5. Podstawy oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych w reaktorach
aerozolowych, plazmowych i w strumieniu elektronów
6. Podstawy zastosowania elektrolizy do wspomagania absorpcji zanieczyszczeń
gazowych
7. Podstawy zastosowanie procesów fotokatalitycznych do wspomagania absorpcji
zanieczyszczeń gazowych

2
2
2
1
Seminarium-zawartość tematyczna: Prezentacja kombinowanych i niekonwencjonalnych
rozwiązań technologicznych stosowanych w technice oczyszczania gazów:
Problematyka seminarium dotyczy:
1. Kombinowanych metod oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń
gazowych na zasadzie łączenia różnych procesów jednostkowych: absorpcja –
desorpcja - spalanie, adsorpcja – desorpcja - spalanie, adsorpcja – desorpcja skraplanie, separacja membranowa – absorpcja, itp.
2. Odsiarczania spalin w kotłowym palenisku fluidalnym, w suszarce rozpyłowej z
cyrkulacyjną warstwą fluidalną
3. Oczyszczania gazów w reaktorach aerozolowych, plazmowych, w strumieniu
elektronów
4. Zastosowania elektrolizy do wspomagania usuwania zanieczyszczeń w procesie ich
absorpcji
5. Zastosowania procesów fotokatalitycznych do wspomagania absorpcji
zanieczyszczeń np. w wyniku rozkładu związków organicznych (i utleniania ich
do CO2 i H2O) i nieorganicznych

1. Kropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych.

1. Journal Aerosol Sci. 22, 1991, S 793-796
2. Ind. Eng. Chem. Res. 31 (9), 1992, 2110-2118
3. Ind. Eng. Chem. Res. 32 (4), 1993,. 674
4. AIChE Journal, 34 (8), 1988,. 1249
5. Journal Aerosol Sci. 22, 1991, S 509
6. Air a. Waste 43 (2) 1993,.242
7. Luft-Kaeltetech, 28 (1), 1992, 7-9
8. Hydrocarbon Processing, 4, 1993, 61
9. Selecki A., Gawroński R.: Podstawy projektowania wybranych procesów
rozdzielania mieszanin, WNT, Warszawa 1992
10.Czasopisma: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, Ochrona Środowiska,
11. Prospekty i materiały informacyjne Fabryki Kotłów RAFAKO S.A.
12. Strony internetowe dotyczące oczyszczania gazów odlotowych

Warunki zaliczenia: Wykład: kolokwium, Seminarium: uczestnictwo w seminariach i
wygłoszenie autoreferatu seminaryjnego
64
ALTERNATIVE METHODS OF FLUE GAS CLEANING

Course code:
ISS2026

Course title:
Alternative methods of flue gas cleaning

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
1
15
15
Grade
Grade
1
1
30
30


Prerequisites: none

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Michał Głomba, dr hab.inż.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Kazimierz Gaj, dr inż. Józef
Kuropka, dr inż., Krystyna Lech-Brzyk, dr inż., Anna Musialik-Piotrowska, dr inż.,
Monika Maciejewska, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): to prepare for designing, constructing and
exploitation of flue gas cleaning installations


Course description: Lecture is focused on the basics of the alternative technologies of
flue gas cleaning from gaseous pollutants. Seminars are devoted to the applications of
these technologies in cleaning techniques for concrete gaseous pollutants.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. The basics of flue gas desulphurization in a circulation fluidal bed
2
2. The basics of flue gas desulphurization in a spray drier with
2
circulation fluidal layer
3. The basics of flue gas cleaning from gaseous pollutants in unit process
2
combined constructions absorption-desorption-combustion, adsorptiondesorption-combustion
3. The basics of flue gas cleaning from gaseous pollutants in unit process
2
combined constructions adsorption-desorption-condensation, membranal
separation – absorption
5. The basics of flue gas cleaning from gaseous pollutants in aerosol and
2
plasma reactors, and in a stream of electrons
6. The basics of electrolysis applications in aiding the gaseous pollutants
2
65
absorption
7. The basics of photocatalytic processes‟ applications in aiding the
2
gaseous pollutants absorption
8. Test
1
 Seminars – the contents: Presentation of combined and alternative technological
solutions used in flue gas cleaning. Scope:
1. Combined methods of flue gas cleaning from gaseous pollutants on the basis of
linking different unit processes: absorption-desorption-combustion, adsorptiondesorption-combustion,
adsorption-desorption-condensation,
membranal
separation – absorption.
2. Flue gas cleaning in boiler fluidal hearth and spray drier with circulation fluidal
layer.
3. Flue gas cleaning in aerosol and plasma reactors, and in a stream of electrons.
4. Applications of electrolysis in aiding pollutants removal in a process of their
absorption.
5. Application of photocatalytic processes in aiding pollutants absorption, e.g. as a
result of organic compounds (and their oxidation to CO2 i H2O) and non-organic
compounds degradation.

Basic literature:
o Kropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych.
o Warych J.: Oczyszczanie gazów odlotowych. Procesy i aparatura. Wyd. II i III,
o Warych J.: Procesy oczyszczania gazów. Problemy projektowo - obliczeniowe.
o Konieczyński J.: Ochrona Powietrza Przed Szkodliwymi Gazami. Metody,

1. Journal Aerosol Sci. 22, 1991, S 793-796
2. Ind. Eng. Chem. Res. 31 (9), 1992, 2110-2118
3. Ind. Eng. Chem. Res. 32 (4), 1993,. 674
4. AIChE Journal, 34 (8), 1988,. 1249
5. Journal Aerosol Sci. 22, 1991, S 509
6. Air a. Waste 43 (2) 1993,.242
7. Luft-Kaeltetech, 28 (1), 1992, 7-9
8. Hydrocarbon Processing, 4, 1993, 61
9. Selecki A., Gawroński R.: Podstawy projektowania wybranych procesów
rozdzielania mieszanin, WNT, Warszawa 1992
10.Journals: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, Ochrona Środowiska,
11. Promotional materials of boiler producer RAFAKO S.A.
12. Websites related to flue gas cleaning methods.

Conditions of the course acceptance/credition: Lecture: test, Seminar: presence during
classes and individual presentation.
66
ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

Kod kursu:
ISS2006

Nazwa kursu:
Zarządzanie środowiskiem

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
3
90


Wymagania wstępne: Podstawy ochrony i inżynierii środowiska

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jerzy Zwoździak, prof.dr hab. inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna
Zwoździak, dr inż.; Izabela Sówka, dr inż.;

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Zapoznanie się z różnymi instrumentami (środkami)
wspomagającymi wdrażanie programu ochrony środowiska. Dostarczenie podstaw
warsztatu zawodowego niezbędnego do racjonalnego zarządzania środowiskowego.
Podniesienie edukacji ekologicznej.


Krótki opis zawartości całego kursu: Teoretyczne podstawy nauki o zarządzaniu
środowiskiem. Ogólny model systemu zarządzania środowiskiem. Instrumenty
prawne, ekonomiczne i perswazyjne w kształtowaniu polityki ekologicznej. Struktura
instytucjonalna systemu zarządzania, obowiązki, uprawnienia poszczególnych
instytucji. Fundusze i źródła finansowania. Strategie zarządzania środowiskowego w
przedsiębiorstwie i gminie. Porównanie procedur prawnych oraz norm
obowiązujących w Polsce i w krajach UE.
Semestr: 2

1. Geneza systemów zarządzania środowiskiem. Ogólny model systemu
zarządzania środowiskiem. Systemy: środowisko, gospodarka i
społeczeństwo.
2. Ogólne zasady prawa ochrony środowiska. Główne rozporządzenia,
dyrektywy i decyzje.
67
Godzin
2
2
3. Instrumenty administracyjno prawne. Dopuszczalne normy emisji,
koncesje, limity, pozwolenia.
2
4. Instrumenty ekonomiczne. Opłaty ekologiczne, systemy depozytoworefundacyjne., Uprawnienia zbywalne, subsydia lub subwencje.
2
5. Instrumenty techniczno-organizacyjne (ograniczenie emisji,
substytucja surowców, odzysk i wtórne wykorzystanie energii
odpadowej, energie odnawialne, dyslokacja źródeł emisji)
2
6. Instrumenty o charakterze społecznym (społeczna partycypacja,
działania edukacyjne)
2
7. Organizacja systemu zarządzanie środowiskiem. Struktura
instytucjonalna systemu zarządzania. Obowiązki, uprawnienia
poszczególnych instytucji systemu zarządzania środowiskiem.
Fundusze i źródła finansowania.
2
8. Europejski system ekozarządzania i audytu EMAS
2
9. Wdrażanie systemu zarządzania środowiskiem wg norm ISO serii
14000
2
10. Europejskie rejestry emisji zanieczyszczeń oraz uwalniania i
transferu zanieczyszczeń.
2
11. Systemy zintegrowanego zarządzania środowiskiem. Zintegrowane
zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń.
2
12. Czyste technologie. Analiza cyklu życia.
2
13. Ochrona zasobów środowiska. Monitoring środowiska
2
14. Praktyczne aspekty regionalnej i lokalnej polityki ekorozwoju.
2
15. Kolokwium
2
 Literatura podstawowa: Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd.
Politechniki Gliwickiej, Gliwice 2001.
Korzeń Z., Ekologistyka, Biblioteka Logistyka, Poznań 2001.
Fiedor B. (red.); Dostosowanie polskiego prawa i regulacji ekologicznych do
rozwiązań Unii Europejskiej, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, WrocławBiałystok 1999-2000.
Poskrobko B.(red.); Sterowanie ekorozwojem, Wydawnictwo Politechniki
Białostockiej, Białystok 1998

Literatura uzupełniająca: Canter L.W., Environmental Impact Assessment, McGrawHill, Inc., NY 1996.
Kirkwood R.C., Longley A.J.; Clean Technology and the Environment, Chapman &
Hall 1995.
Synowiec A., Rzeszot U.; Oceny oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja
Ochrony Środowiska, Warszawa 1995.

Warunki zaliczenia: Pozytywny wynik kolokwium
68
ENVIRONMENTAL MANAGEMENT

Course code:
ISS2006

Course title:
Environmental Management

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
3
90


Prerequisites: Fundamentals in Environment Protection and Engineering

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jerzy Zwoździak, prof.dr hab.
inż.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Anna Zwoździak, dr inż.;
Izabela Sówka, dr inż.;

Year: I


Aims of the course (effects of the course): an understanding of different instruments
(tools) for the implementation of National Environmental Policy and environmental
programmes. To provide a basis for the future reasonable environmental management
and to enlarge ecological education;


Course description: Basis of environmental management science. General model of
environmental management system. Legal, economic and organizational instruments
in ecological politics formulation. Institutional structure of the management system,
obligations and rights of the particular institutions. Ecological funds and financial
supports. Environmental management strategies in the municipalities and enterprises.
Comparison of the legal procedure and standards in Poland and EU.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. Genesis of environmental management systems. General
environmental management system model. Environment-EconomySociety.
2
2. General principles of environmental law. Main directives, acts and
documents.
2
3. Administrative – legal instruments. Admissible emission standards,
concessions, restrictions, permissions.
2
69
4. Economic instruments. Ecotaxes, deposit-refund systems, tradeable
permits. Subsidy and subventions.
2
5. Technical instruments. Emission reduction strategies. Substitution of
raw materials. Dislocation of emission sources. Sustainable energy
resources. Recoverable energy.
2
6. Social instruments. Public participation in environmental decisionmaking. Environmental education.
2
7. Organization of the environmental management system. Institutional
structure of the management system, obligations and rights of the
particular institutions. Ecological funds and financial supports.
2
8. European eco-management and audit scheme
2
9. Implementation of environmental management system according to
ISO 14000.
2
10.
European Pollutant Emission Register, Pollutant Release and
Transfer Registers.
2
11.
Integrated environmental management systems. Integrated
pollution prevention and control.
2
12.
Clean technologies. Life cycle analysis.
2
13.
Environmental resources protection. Environmental monitoring. .
2
14.
Practical aspects of local and regional ecodevelopment policy.
2
15.
Test
2
 Basic literature: Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd. Politechniki
Gliwickiej, Gliwice 2001.
Korzeń Z., Ekologistyka, Biblioteka Logistyka, Poznań 2001.
Fiedor B. (red.); Dostosowanie polskiego prawa i regulacji ekologicznych do
rozwiązań Unii Europejskiej, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, WrocławBiałystok 1999-2000.Poskrobko B.(red.); Sterowanie ekorozwojem, Wydawnictwo
Politechniki Białostockiej, Białystok 1998
 Additional literature: Canter L.W., Environmental Impact Assessment, McGraw-Hill,
Inc., NY 1996.
Kirkwood R.C., Longley A.J.; Clean Technology and the Environment, Chapman &
Hall 1995.
Synowiec A., Rzeszot U.; Oceny oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja
Ochrony Środowiska, Warszawa 1995.

Conditions of the course acceptance/credition: The positive results of the test
70
PLANOWANIE PRZESTRZENNE

Kod kursu:
GPA009263

Nazwa kursu:
Planowanie przestrzenne

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
2
60

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany):

Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: dr Elżbieta Chądzyńska, dr Elżbieta
Litwińska


Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny):

Cele zajęć (efekty kształcenia): Wiedza na temat procesów urbanizacji, rozwoju miast
i ich roli we współczesnym świecie. Znajomość zasad budowania studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz lokalnych planów
zagospodarowania przestrzennego.


Krótki opis zawartości całego kursu: Ewolucja systemu planowania przestrzennego
w Polsce. Metody diagnozowania stanu środowiska i stanu zagospodarowania
przestrzennego terenu. Metoda analizy progowej. Metoda macierzowej analizy
konfliktów. Idea i strategia ekorozwoju. Rozwój układów osadniczych. Standardy
stanu środowiska a standardy urbanistyczne. Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego.
Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego. Wpływ ustaleń planu na środowisko przyrodnicze. Problemy
współczesnego warsztatu planowania przestrzennego.

Semestr: 2
Liczba godzin
1. Treść przedmiotu planowanie przestrzenne. Ewolucja pojęcia.
2
Definicje planowania przestrzennego. Schemat klasyfikacyjny
planowania
przestrzennego.
Uwarunkowania
planowania
71
przestrzennego.
2. Definicje miasta. Definicja urbanizacji. Stadia rozwoju miast. Miasto
jako system.
3. Funkcje miast i ich klasyfikacja. Teoria bazy ekonomicznej.
4. Metody diagnozowania stanu środowiska i stanu zagospodarowania
przestrzennego. Metoda analizy progowej. Metoda macierzowej
analizy konfliktów.
5. Wybrane modele zachowań przestrzennych. Model grawitacyjny.
Model pośrednich możliwości.
6. Idea i strategia ekorozwoju. Zasady rozwoju zrównoważonego.
7. Rozwój układów osadniczych. Współczesne procesy urbanizacyjne.
8. Projektowanie urbanistyczne. Standardy stanu środowiska a standardy
urbanistyczne.
9. Prawo w planowaniu przestrzennym. Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego. Jego rola, tematyka i
sposób sporządzania.
10. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
11. Prognoza wpływu skutków ustaleń planu na środowisko przyrodnicze.
Skutki ekonomiczne uchwalenia planu.
12. Problemy współczesnego warsztatu planowania przestrzennego.





o
o


2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Dembowska Z., Planowanie przestrzenne w ujęciu systemowym, IKŚ Warszawa 1978.
Dziewoński K., Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Prace geograficzne
IG PAN, 87. Warszawa 1971.
o Kiełczewska-Zaleska M., Geografia osadnictwa, PWN Warszawa 1972.
o Malisz B., Zarys teorii kształtowania układów osadniczych, Warszawa 1996.
o Ziobrowski Z. (koordyn.), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin. Poradnik metodyczny. Instytut Gospodarki Przestrzennej
i Komunalnej Oddział w Krakowie. Kraków 1996.
o Zipser T., Sławski J., Modele procesów urbanizacji – teoria i jej wykorzystanie
w praktyce planowania, KPZK PAN, Studia tom XCVII. Warszawa 1988.
o Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 717 ze zm.).
o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 roku w sprawie
wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587).
o Ustawa z dnia 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 1995 r. Nr
16, poz. 78 ze zm.).
Warunki zaliczenia: Obecność na zajęciach oraz test zaliczeniowy.
72
SPATIAL PLANING

Course code:
GPA009263

Course title:
Spatial planning

Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Polish
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
12
Grade
2
60


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: dr E. Chądzyńska, dr E.
Litwińska


Year: I


Aims of the course (effects of the course): Knowledge about the process of
urbanization, urban development and their role in today's world. Knowledge of
building policy conditions and directions of the study on spatial planning and local
land-use plans.


Course description: Evolution of spatial planning system in Poland. Methods of
diagnosis of environment and spatial planning status. Threshold analysis method.
Method matrix analysis conflicts. Idea and ecological development strategy. Standards
for the environment and town planning standards. Study conditions and directions of
spatial planning. Local land-use plan. The impact of the memorandum of
understanding on environmental science plan. Problems in the contemporary
workshop planning.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. The content of the subject of spatial planning. The evolution of the
2
concept. Definitions of spatial planning. Spatial planning
classification scheme. Spatial planning considerations.
2. Definitions of the city. Definition of urbanization. Stages of cities
2
development. City as a system.
3. Functions of cities and their classification. Theory of economic base.
1
4. Methods of diagnosis of environment and spatial planning status.
73
5. Threshold analysis method. Method of matrix conflicts analysis.
5. Selected models of spatial behavior. Gravity model. Model of
intervening opportunities.
6. Idea and ecological development strategy. The principle of
sustainable development.
7. Development of settlement systems. Modern urbanization processes.
8. The urban design. Standards of the state of natural environment and
the urban standards.
9. Law in spatial planning. The study of conditions and policies in spatial
arrangement. Its role, subject and way of preparing.
10. The local plan of spatial arrangement.
11. Forecast of influence of plan arrangement on natural environment.
Economic results of the plan.
12. Problems of workshop of urban planning.

Classes – the contents



1
1
1
1
1
1
1
1
1
 Basic literature:
o Dembowska Z., Planowanie przestrzenne w ujęciu systemowym, IKŚ Warszawa 1978.
o Dziewoński K., Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Prace geograficzne
IG PAN, 87. Warszawa 1971.
o Kiełczewska-Zaleska M., Geografia osadnictwa, PWN Warszawa 1972.
o Malisz B., Zarys teorii kształtowania układów osadniczych, Warszawa 1996.
o Ziobrowski Z. (koordyn.), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin. Poradnik metodyczny. Instytut Gospodarki Przestrzennej
i Komunalnej Oddział w Krakowie. Kraków 1996.
o Zipser T., Sławski J., Modele procesów urbanizacji – teoria i jej wykorzystanie
w praktyce planowania, KPZK PAN, Studia tom XCVII. Warszawa 1988.
o Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 717 ze zm.).

o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 roku w sprawie
wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587).
o Ustawa z dnia 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 1995 r. Nr
16, poz. 78 ze zm.).

Conditions of the course acceptance/credition: Presence in the classroom and getting a
pass in test.
74
NIEZAWODNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO SYSTEMÓW INŻYNIERSKICH

Kod kursu:
ISS2004

Nazwa kursu:
Niezawodność i bezpieczeństwo systemów inżynierskich

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS

Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne: -

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: dr hab.inż. Halina Hotloś


Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie metod oceny niezawodności działania
systemów inżynierskich; ocena bezpieczeństwa i ryzyka ich działania

Semestr: 2
Krótki opis zawartości całego kursu: Terminologia i wskaźniki niezawodności.
Wykorzystanie danych z eksploatacji do oceny niezawodności obiektów i systemów
inżynierskich. Wymagany poziom niezawodności. Bezpieczeństwo i ryzyko w technice
sanitarnej. Metody oceny bezpieczeństwa i analizy ryzyka. Zarządzanie ryzykiem
i bezpieczeństwem.

1.Wprowadzenie do wykładu. Niezawodność systemów w inżynierii środowiska.
Terminologia
2. Cel, zakres i metody badań niezawodności obiektów inżynierskich na podstawie
danych z eksploatacji. Struktury niezawodności
3. Wskaźniki niezawodności. Analiza niezawodności wybranych obiektów i
systemów inżynierskich
4. Wymagany poziom niezawodności. Bezpieczeństwo i ryzyko w technice
sanitarnej. Terminologia
5. Metody oceny bezpieczeństwa i analizy ryzyka
75
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
6. Ryzyko w funkcjonowaniu operatora systemów inżynierskich
7. Zarządzanie ryzykiem i bezpieczeństwem
8. Kolokwium
2
2
1

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: -

Seminarium - zawartość tematyczna: -

Laboratorium - zawartość tematyczna: -

Projekt - zawartość tematyczna: -

Literatura podstawowa: Wieczysty A.: Niezawodność systemów wodociągowych i
kanalizacyjnych. Cz. I i II. Skrypt Politechniki Krakowskiej. Kraków 1990;
Kwietniewski M., Roman M., Kłoss-Trębaczkiewicz H.: Niezawodność wodociągów i
kanalizacji. Arkady, Warszawa 1993; Rak J. R.: Istota ryzyka w funkcjonowaniu
systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej,
Rzeszów 2004.

Literatura uzupełniająca: Wieczysty A. i inni: Metody oceny i podnoszenia
niezawodności działania komunalnych systemów zaopatrzenia w wodę. Monografie
Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, Vol. 2, Kraków 2001; Hotloś H.: Badania
eksploatacyjne wpływu wysokości ciśnienia i materiału rur na uszkadzalność sieci
wodociągowej. GWiTS, 2002, nr 11, s. 402-407; PN-77/N-044005, PN-77/N-04010,
PN-79/N-04031, PN-84/N-04041/05: Niezawodność w technice; Rak J., Wieczysty
A.: Bezpieczeństwo a niezawodność podsystemu uzdatniania wody. GWiTS, 1991, nr
3, s. 50-52; Kempa E. S.: Analiza ryzyka w systemach oczyszczania wód. Ochrona
Środowiska, 1993, nr 3, s. 5-10; Kempa E. S.: Ryzyko w procesach i obiektach
inżynierii sanitarnej. Ochrona Środowiska, 1995, nr 2, s. 43-48; PN-EN-1050, 1999:
Maszyny, Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka; PN-IEC 60300-3-9, 1999:
Zarządzanie niezawodnością. Analiza ryzyka w systemach technicznych.

76
RELIABILITY AND SAFETY OF ENGINEERING SYSTEMS

Course code:
ISS2004

Course title:
Reliability and safety of engineering systems

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
2
60


Prerequisites: -

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Halina Hotloś, PhD, DSc


Year: I


Aims of the course (effects of the course): knowledge of methods of estimation of
reliability of engineering systems; estimate of safety and risks of operations of objects


Course description: Terminology and indices of reliability. Take advantage of
exploitation data to estimation of reliability of engineering objects and systems.
Required level of reliability. Safety and risk in sanitary technique. Methods of
estimates of safeties and analyses of risk. Management safety and risk.

Lecture:
Semester: 2
1. Introduction to lecture. Reliability in sanitary technique. Terminology
2. Aim, range and methods of reliability researches of engineering objects - on
base of data given from exploitation. Reliability structures
3. Indices of reliability. Analysis and estimate of reliability of chosen objects
and engineering systems
4. Required level of reliability. Safety and risk in sanitary technique.
Terminology
5. Methods of estimates of safeties and analyses of risk
6. Risk related with work of the operator of engineering systems
7. Management safety and risk
8. Test
77
Number of
hours
2
2
2
2
2
2
2
1

Classes – the contents: -

Seminars – the contents: -

Laboratory – the contents: -

Project – the contents: -

Basic literature: Niezawodność systemów wodociągowych i kanalizacyjnych. Cz. I i
II. Skrypt Politechniki Krakowskiej. Kraków 1990; Kwietniewski M., Roman M.,
Kłoss-Trębaczkiewicz H.: Niezawodność wodociągów i kanalizacji. Arkady,
Warszawa 1993; Rak J. R.: Istota ryzyka w funkcjonowaniu systemu zaopatrzenia w
wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2004.

Additional literature: Wieczysty A. i inni: Metody oceny i podnoszenia niezawodności
działania komunalnych systemów zaopatrzenia w wodę. Monografie Komitetu
Inżynierii Środowiska PAN, Vol. 2, Kraków 2001; Hotloś H.: Badania eksploatacyjne
wpływu wysokości ciśnienia i materiału rur na uszkadzalność sieci wodociągowej.
GWiTS, 2002, nr 11, s. 402-407; PN-77/N-044005, PN-77/N-04010, PN-79/N-04031,
PN-84/N-04041/05: Niezawodność w technice; Rak J., Wieczysty A.: Bezpieczeństwo
a niezawodność podsystemu uzdatniania wody. GWiTS, 1991, nr 3, s. 50-52; Kempa
E. S.: Analiza ryzyka w systemach oczyszczania wód. Ochrona Środowiska, 1993, nr
3, s. 5-10; Kempa E. S.: Ryzyko w procesach i obiektach inżynierii sanitarnej.
Ochrona Środowiska, 1995, nr 2, s. 43-48; PN-EN-1050, 1999: Maszyny,
Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka; PN-IEC 60300-3-9, 1999: Zarządzanie
niezawodnością. Analiza ryzyka w systemach technicznych.

Conditions of the course acceptance/credition: test
78
PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA

Kod kursu:
ISS 2012

Nazwa kursu:
Praca dyplomowa magisterska

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
15
225
Zaliczenie
20

Poziom kursu (podstawowy):

Wymagania wstępne:



Rok: II

Warunki zaliczenia: złożenie pracy dyplomowej
Semestr: 3
79
Seminarium
DIPLOMA PROJECT

Course code:
ISS 2012

Course title:
Diploma project

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
15
225
Grade
20


Prerequisites:



Year: II

Conditions of the course acceptance/credition: preparation of diploma project
Semester: 3
80
SEMINARIUM DYPLOMOWE


Kod kursu:
Nazwa kursu:
ISS 2013
Seminarium dyplomowe

Język wykładowy:
polski.
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60

Poziom kursu (podstawowy):

Wymagania wstępne:



Rok: II

Typ kursu (obowiązkowy):


Forma nauczania (tradycyjna):

Krótki opis zawartości całego kursu: prezentacja elementów pracy dyplomowej w
trakcie dwóch wystąpień. Pierwsza prezentacja obejmuje program pracy i wstęp
literaturowy. Druga prezentacja obejmuje przedstawienie wyników badań, rozwiązań
projektowych lub podsumowanie w przypadku pracy studialnej.

Warunki zaliczenia: przedstawienie dwóch prezentacji oraz obecność na zajęciach
Semestr: 3
81
DIPLOMA SEMINAR

Course code:
ISS 2013

Course title:
Diploma seminar

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites:



Year: II

Type of the course (obligatory):


Form of the teaching (traditional):

Course description: Presentation of elements of final project during two performs.
First perform is included plan of project and literature review. Second seminar
includes presentation of carried studies results, project solutions or recapitulation of
literature studies.

Conditions of the course acceptance/credition: presentation of two performs and
attendance to all seminars
Semester: 3
82
LABORATORIUM OCZYSZCZANIA GAZÓW

Kod kursu:
ISS2025

Nazwa kursu:
Laboratorium oczyszczania gazów

Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
1
2
15
30
Zaliczenie
Zaliczenie
1
2
30
60
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne: procesy jednostkowe w ochronie atmosfery, urządzenia w
ochronie atmosfery

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Józef Kuropka, dr inż., Michał Głomba,
dr hab.inż.,

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Michał
Głomba, dr hab.inż., Kazimierz Gaj, dr inż., Anna Musialik-Piotrowska, dr inż.,
Mirosław Szklarczyk, dr hab. inż., Janusz Świetlik, inż.

Rok: II


Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie zasad działania i eksploatacji urządzeń
stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych. Identyfikacja
parametrów procesowych, dokonywanie korekt parametrów w trakcie eksploatacji
instalacji.


Krótki opis zawartości całego kursu: Zasady działania i eksploatacji urządzeń
stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych (zwężka Venturiego,
absorbery, adsorbery, reaktory do katalitycznego utleniania i redukcji, biofiltr).

Semestr: 3
Liczba godzin
1. Zasady pracy w laboratorium (przepisy porządkowe i bezpieczeństwa
2
pracy).
2. Badania hydrauliki i wymiany masy w kolumnie natryskowej.
2
3. Badania hydrauliki i wymiany masy w zwężce Venturiego.
2
4. Usuwanie związków organicznych w biofiltrze.
2
5. Badania procesu adsorpcji na węglu aktywnym i sitach molekularnych.
2
83
6. Badania optymalizacji procesu katalitycznego
związków organicznych.
7. Badania
parametrów
ruchowych
odpylacza
elektrostatycznej separacji mgły olejowej.
8. Matematyczne opracowanie wyników pomiarów.
unieszkodliwiania
2
filtracyjnego
i
2
1
 Laboratorium - zawartość tematyczna: Badania hydrauliki i wymiany masy w kolumnie
natryskowej, zwężce Venturiego i w biofiltrze. Badania procesu adsorpcji na
węglu aktywnym i sitach molekularnych. Badania optymalizacji procesu
katalitycznego unieszkodliwiania związków organicznych. Badania parametrów
ruchowych odpylacza filtracyjnego i elektrostatycznej separacji mgły olejowej.
Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy
podstawowe.Wyd. PWroc., Wrocław 1988.
Urządzenia i technologie. Wyd. PWroc., Wrocław 1991.
Kuropka J. (red.): Oczyszczanie gazów. Laboratorium. Wyd. PWroc., Wrocław
2000.

Zarzycki R. i in.: Absorpcja i absorbery. WNT, Warszawa 1995.
Hobler T.: Dyfuzyjny ruch masy i absorbery. WNT, Warszawa 1977.
Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 1991.
Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. WNT, Warszawa 1988.
Konieczyński J.: Oczyszczanie gazów odlotowych. Wyd. PŚl., Gliwice 1993.

Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z ćwiczeń.
84
LABORATORY OF FLUE GASES TREATMENT

Course code:
ISS2052

Course title:
Laboratory of flue gases treatment

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Lecture
Classes
Laboratory
1
2
15
30
Grade
Grade
1
2
15
60
Project
Seminar


Prerequisites: Basic processes, mass-transfer operations and processing devices in the
atmosphere protection.

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Józef Kuropka, Ph. D., Michał
Głomba, Ph.D.Hab.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Michał Głomba, Ph.D,Hab.;
Kazimierz Gaj, Ph.D.; Anna Musialik-Piotrowska, Ph.D.; Mirosław Szklarczyk,
Ph.D.Hab, Janusz Świetlik, Eng.

Year: II


Aims of the course (effects of the course): The knowing of rules of the activity and
the exploitation of practical devices in technologies of the cleaning of take-off gases.
The identification of parameters of a law suit, executing of corrections of parameters
under of the exploitation of the installation.


Course description: The rules of operating and exploitation of processing devices
applied in the technology of flue gases treatment (adsorbents, absorbents, catalyst
reactors).

Lecture:
Semester: 3
Number of hours
The rules of laboratory work (order and security rules).
2
Experiments in hydraulics and mass-transfer in spraying column.
2
Experiments in hydraulics and mass-transfer in Ventury‟s column.
2
Experiments in biofilter of organic compounds treatment.
2
Experiments in the adsorption process on the active coal and
molecular sieve.
2
Experiments in catalytic process of organic compounds treatment.
2
Experiments in selected processing devices applied in the technology
85
of flue gases treatment.
8. Mathematical correlation of the results of measurement.
2
1

Laboratory – the contents: Experiments in hydraulics and mass-transfer in spraying
column, Ventury‟s column and biofilter. Experiments in the adsorption process on the
active coal and molecular sieve. Experiments in catalytic process of organic
compounds treatment. Experiments in selected processing devices applied in the
technology of flue gases treatment.

Basic literature:
Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy
podstawowe.Wyd. PWroc., Wrocław 1988.
Urządzenia i technologie. Wyd. PWroc., Wrocław 1991.
Kuropka J. (red.): Oczyszczanie gazów. Laboratorium. Wyd. PWroc., Wrocław
2000.

Zarzycki R. i in.: Absorpcja i absorbery. WNT, Warszawa 1995.
Hobler T.: Dyfuzyjny ruch masy i absorbery. WNT, Warszawa 1977.
Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 1991.
Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. WNT, Warszawa 1988.
Konieczyński J.:Oczyszczanie gazów odlotowych. Wyd. PŚl., Gliwice 1993.

Conditions of the course acceptance/credition: Pass grade.
86
TECHNOLOGIA I ORGANIZACJA ROBÓT INSTALACYJNYCH

Kod kursu:
ISS 2008

Nazwa kursu:
Technologia i organizacja robót instalacyjnych

Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
1
1
30
30
Laboratorium
Projekt


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Wartalski, dr inż.

Seminarium
Aleksandra Sambor, dr inż.; Wojciech Cieżak, dr inż.; Zbigniew Ferenc, dr inż.

Rok: II;


Cele zajęć (efekty kształcenia): zapoznanie się z fazami procesu inwestycyjnego,
i organizacją robót, poznanie zasad kosztorysowania inwestycji; umiejętność
sporządzania przedmiarów robót oraz kosztorysów inwestorskich


Wykłady. Proces inwestycyjny – etapy i fazy. Prawa i obowiązki uczestników procesu
inwestycyjnego. Dokumentacja projektowa jako podstawa organizacji robót
sanitarnych. Organizacja robót. Elementy zagospodarowania placu budowy. Warunki
składowania podstawowych materiałów budowlanych. Podstawy kosztorysowania
inwestycji na etapach Koncepcji Programowo Przestrzennej oraz Projektu
Budowlanego (Wykonawczego). Przedmiary robót i kosztorysy inwestorskie.
Poznanie wybranych procedur i programów do kosztorysowania.
Ćwiczenia. Praktyczne wykorzystanie wiadomości teoretycznych. Obliczanie robót
ziemnych – zewnętrzne sieci wodociągowe i kanalizacyjne. Sporządzenie kosztorysu
robót ziemnych. Sporządzenie przedmiaru robót i kosztorysu wybranej instalacji
sanitarnej
(wod-kan,
centralnego
ogrzewania,
wentylacji),
ćwiczenie
z kosztorysowania wybranej instalacji sanitarnej z użyciem programu komputerowego
do kosztorysowania
Semestr: 3
87

Liczba godzin
Program wykładu. Forma zaliczenia kursu. Etapy i fazy procesu
inwestycyjnego. Prawa i obowiązki uczestników procesu inwestycyjnego.
Elementy
składowe
projektu
budowlanego
(wykonawczego).
Dokumentacja projektowa jako podstawa organizacji robót sanitarnych
3
Organizacja i technologia robót. Elementy zagospodarowania placu
budowy. Warunki składowania podstawowych materiałów budowlanych.
Rodzaje kosztorysów i metody kosztorysowania
3
Roboty ziemne (kategorie gruntów, roboty przygotowawcze, sposób
wykonania robót. Przedmiar robót - kosztorys ślepy (metoda
uproszczona, metoda szczegółowa).
3
Kosztorys inwestorski ( metoda uproszczona, metoda szczegółowa).
2
Komputerowe wspomaganie kosztorysowania – omówienie programów
komputerowych do kosztorysowania. Sporządzanie kosztorysów w
programie Norma Pro (szczegółowe omówienie programu).
3
Kolokwium zaliczeniowe.
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: zasady kosztorysowania inwestycji w zakresie:
obliczania ilości robót ziemnych (wykop, nasyp, roboty przygotowawcze),
sporządzanie przedmiaru robót oraz kosztorysu inwestorskiego wybranej
instalacji sanitarnej w programie Norma Pro wersja edukacyjna.




1. Dyżewski A.: Technologia i organizacja budowy, Arkady 1991.
2. Kowalczyk Z., Zabielski J., Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie wraz
z programem NORMA PRO, Wyd. WSP, 2010.
3. Praca zbiorowa pod red. Janusza Panasa : Nowy Poradnik majstra budowlanego
4. Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie
WSiP, 2008.
5. Metody i podstawy kosztorysowania w przepisach i informacjach. ORGBUD SERWIS, 2010.
6. Łukaszewicz L.: Materiały do ćwiczeń projektowych z kosztorysowania robót
budowlanych, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej,1991.
7. Cyunel B.: Podstawy projektowania technologii i organizacji robót ziemnych w
budownictwie: skrypt dla studentów wyższych szkól technicznych do przedmiotu:
technologia robót budowlanych. Skrypt Politechniki Krakowskiej, 2004.
88

1. Poradnik Kosmala M.: Materiały do ćwiczeń z urządzania terenów zielonych :
roboty ziemne. W-wa, SGGW 2006.
2. Zajączkowska T.: Kalkulacja kosztorysowa w budownictwie i jej komputerowe
wspomaganie, 2007
3. Wodociągi i kanalizacja. Podstawy projektowania i eksploatacja. Wyd. Arkady,
2001.
4. Gabryszewski T.: Wodociągi. Wyd. Arkady,1983
5. Błaszczyk W., Stamatello H.: Budowa miejskich sieci kanalizacyjnych. Wyd.
Arkady, 1967
6. Skaldawski E.: Roboty ziemne. W-wa: WKL, 2005.
7. Zuber S.: Tablice do obliczeń objętości robót ziemnych : wykopy i nasypy. Wyd.
PWRiL, 2001.
8. Katalogi KNR i KSNR

Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z kolokwium i ćwiczeń.
89
TECHNOLOGY AND ORGANIZATION OF CONSTRUCTION WORKS

Course code:
ISS 2008

Course title:
Technology and Organization of Construction Works

Language of the lecturer: polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
1
1
15
15
Grade
Grade
1
1
30
30
Laboratory
Project
Seminar


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Wartalski, dr inż.

Names, first names and degrees of the team‟s members: Aleksandra Sambor, dr inż.;
Cieżak, dr inż.; Zbigniew Ferenc, dr inż.

Year: II


Aims of the course (effects of the course): recognition of investment process and work
organisation, learning rules of estimate investment costs, preparation of investment
works


Course description:
Semester: 3
Lectures. Investment process – stages and phases. Rights and duties of members in
investment process. Project‟s documentation as a base of sanitary‟s works. Work‟s
organisation. Management of building site. Estimate investment costs – procedures
and software.
Classes – using toeretical knowledge from lecture in practical. Recognition and using
technical software.
Number of hours
1. Program of lectures. Form of course‟s credit. Investment process –
stages and phases. Rights and duties of members in investment
process. Elements of construction project and detailed engineering.
Project‟s documentation as a base of sanitary works
3
2. Work‟s organization. Management of building site. Terms of building‟s
materials storage. Types and methods of estimate investment costs
3
3. Types and methods of estimate investment costs.
3
4. Groundwork‟s (grounds classes, preparing work). „Blind” estimate
90
costs, methods – simplified and detailed.
5. Estimate investment costs (methods – simplified and detailed),
Recognition and using technical software, especially „Norma Pro”.
6. Test
2
3
1

Classes – the contents: Estimate investment costs – groundwork (embankments,
cuttings), preparations works. Using software „Norma Pro” on the example of sanitary
mains.




Basic literature:
1. Dyżewski A.: Technologia i organizacja budowy, Arkady 1991
2. Kowalczyk Z., Zabielski J., Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie wraz z
programem NORMA PRO, Wyd. WSP, 2010.
3. Praca zbiorowa pod red. Janusza Panasa: Nowy Poradnik majstra budowlanego
4. Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie WSiP,
2008.
5. Metody i podstawy kosztorysowania w przepisach i informacjach. ORGBUD SERWIS, 2010
6. Łukaszewicz L.: Materiały do ćwiczeń projektowych z kosztorysowania robót
budowlanych, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej,1991
7. Cyunel B.: Podstawy projektowania technologii i organizacji robót ziemnych w
budownictwie: skrypt dla studentów wyższych szkól technicznych do przedmiotu:
technologia robót budowlanych. Skrypt Politechniki Krakowskiej, 2004

1. Poradnik Kosmala M.: Materiały do ćwiczeń z urządzania terenów zielonych: roboty
ziemne. W-wa, SGGW 2006
2. Zajączkowska T.: Kalkulacja kosztorysowa w budownictwie i jej komputerowe
wspomaganie, 2007
3. Wodociągi i kanalizacja. Podstawy projektowania i eksploatacja. Wyd. Arkady, 2001.
4. Gabryszewski T.: Wodociągi. Wyd. Arkady,1983
5. Błaszczyk W., Stamatello H.: Budowa miejskich sieci kanalizacyjnych. Wyd. Arkady,
1967
6. Skaldawski E.: Roboty ziemne. W-wa: WKL, 2005
7. Zuber S.: Tablice do obliczeń objętości robót ziemnych: wykopy i nasypy. Wyd.
PWRiL, 2001.
8. Katalogi KNR i KSNR

91
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII

Kod kursu:
ISS2009

Nazwa kursu:
Alternatywne źródła energii

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
1
30



Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Danielewicz Jan, dr hab. inż. prof.ndzw

Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, dr inż.

Rok: II

Typ kursu: obowiązkowy

Rozumienia roli alternatywnych źródeł energii w rozwoju cywilizacji.

Forma nauczania tradycyjna

Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs dotyczy zagadnień związanych
z wykorzystaniem tzw. odnawialnych źródeł energii takich jak energia słoneczna,
energia wiatru, energia geotermalna, zastosowania pomp ciepła, przykładowych
rozwiązań światowych w zakresie wykorzystania energii odnawialnych. W ramach
kursu przewidziany jest pokaz filmów wideo pokazujących przykłady zastosowań
źródeł energii odnawialnych w Polsce.
Semestr: 3
92

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Klasyfikacja źródeł energii
Energia słoneczna
Biomasa i biogaz jako źródło energii
Energia geotermalna w Polsce i na Świecie
Energii wiatru
Pompy ciepła.
Wodór jako paliwo, magazynowanie energii
Ocena ekonomiczna wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii
Kolokwium

Ćwiczenia -

Seminarium -

Laboratorium -

Projekt -
Liczba godzin
1
2
2
2
1
2
2
2
1
1. Duffie J.A., Beckman W.A.-„ Solar engineering of thermal processes”, John Wiley
and Sons, New York, 1991
2. Bogdanienko J,-“Odnawialne źródła energii”,PWN Warszawa, 1989

Literatura uzupełniająca: .
1. Wiśniewski G.-„Kolektory słoneczne”- Poradnik wykorzystania energii
słonecznej”-Centralny Ośrodek Informacji Budownictwa-Warszawa 1992

93
ALTERNATIVE ENERGY SOURCES

Course code:
ISS2009

Course title:
Alternative Energy Sources

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
1
30


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan Danielewicz, dr hab. Inż.
Prof. ndzw


Year: II



Understanding of use of non conventional source of energy in life mankind.


Course description: Course covers utilization aspects of the co-called renewable
energy sources, such as solar energy, wind, geothermal energy, heat pumps, and
examples of modern usage of renewable energy sources. Lectures will be backed up
by video presentations showing examples of usage of renewable energy sources in
Poland..

Lecture:
Semester: 3
1. Clasification of resources of energy
2. Solar energy
3 Biomass as an energy source.
4. Geothermal energy in Poland and throughout the world.
5. Wind energy
6. Heat pumps.
7. Hydrogen as a source of energy, energy storage
8. Economic analysis of usage non conventional sources of energy
9. Test.

Classes –
94
Number of hours
1
2
2
2
1
2
1
2
1

Seminars –

Laboratory –


Basic literature:
1. Duffie J.A., Beckman W.A.-„ Solar engineering of thermal processes”, John Wiley
and Sons, New York, 1991
2. Bogdaniecko - Odnawialne źródła energii”, PWN Warszawa, 1989


95
PRAWO BUDOWLANE

Kod kursu:
ISS2010

Nazwa kursu:
Prawo budowlane

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Wojciech Słomka, dr inż.


Rok: II


Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie aktualnych regulacji prawnych związanych
z procesem inwestycyjnym na etapie planowania, projektowania i wykonawstwa.
Zdobycie wiedzy o kompetencjach uczestników procesu budowlanego. Poznanie
zasad postępowania administracyjnego w celu wydania decyzji związanych
z przebiegiem procesu inwestycyjnego


Krótki opis zawartości całego kursu: Omówienie przepisów prawnych, warunków
technicznych i norm obowiązujących w projektowaniu i wykonawstwie.

Semestr: 3
1. Proces inwestycyjny, organizacja, struktura , uczestnicy.
2. Prawo Unii Europejskiej. Dyrektywa Rady sprawie wyrobów
budowlanych. Euronormy.
3. Ustawa o planowaniu przestrzennym.
4. Ustawa Prawo zamówień publicznych.
5. Ustawa Prawo budowlane
- uprawnienia budowlane
- pozwolenie na budowę, budowa, oddanie do użytku i utrzymanie
obiektów budowlanych
- organy administracji architektoniczno budowlanej i nadzoru
96
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
budowlanego, przepisy karne i odpowiedzialność zawodowa
w budownictwie
6. Zasady działania i organizacja jednostek projektowania, zasady
sporządzania dokumentacji technicznej.
7. Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki u ich
usytuowanie.
8. Ustawa Prawo ochrony środowiska: ochrona gruntów, ochrona lasów,
ochrona powietrza, ochrona wód, strefy ochronne ujęć wody, ochrona
przed hałasem, ochrona przed elektromagnetycznym promieniowaniem,
ochrona przyrody.
9. Oceny oddziaływania na środowisko. Opłaty za korzystanie ze
środowiska
10. Ustawa o odpadach.
11. Prawo wodne.
12. Prawo geologiczne i górnicze, wiercenia geotechniczne.
13. Prawo geodezyjne i kartograficzne, ewidencja uzbrojenia podziemnego,
zakres opracowań geodezyjnych, czynności geodezyjne w budownictwie,
uzgodnienia dokumentacji.
14. Normalizacja i normy w budownictwie.
15. O Państwowej Inspekcji Pracy, dopuszczalne stężenie czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przepisy BHP.
16. Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska





Literatura podstawowa: Teksty ustaw i rozporządzeń


Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium
97
2
2
1
2
2
2
1
1
2
1
1
1
THE LAW OF BUILDING

Course code:
ISS2010

Course title:
The Law of Building

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Wojciech Słomka, Ph. D.


Year: II


Aims of the course (effects of the course): Course Objectives (expected results):
Familiarity with current regulatory legislation on construction/building projects at all
stages of planning, designing, and project execution. Knowledge of the rights,
authority, and commission of participants in the building process. Familiarity with the
principles of the administrative proceedings in the decision-making process in
building and construction.


Course description: Discussion of Acts, Law, technical conditions and standards
obligatory in the design and the project execution.

Lecture:
Semester: 3
1. Investments process - organization, structure, participants.
2. European Union Law Council Directive on the approximation of laws,
regulations and administrative provisions of the Member States
relating to construction products. Euronorms
3. The Spatial Planning Act.
4. Public Contracts Act
5. The Building Law.
- building commisions
-building permits, construction process, putting to use and
maintaining building objects,
- architectonic and building administrative bodies, building and
construction oversight administration, building penal code and
98
Number of hours
2
2
2
2
2
2
professional responsibility.
6. Functional basis and organization of design units, rules of preparation
of technical documentation.
7. Technical requirements for buildings.
8. The Environmental Protection Act : ground protection, forest
protection, air protection , water protection, protection zone of water
intakes, protection against noise, protection against electromagnetic
radiation, nature protection.
9. Environmental Impact Assessment. Charge for exercise of
environment.
10. The Refuse Act.
11. The Water Law.
12. The Geology and Mining Law, geo-drilling.
13. The Plane Surveying and Cartography Law, evidence of
underground fittings, scope of plane surveying elaborates, plane
surveying activity in building, arrangement of documentation.
14. Standardization and standards in building.
15. On the National Inspection of Labour, permissible concentration of
unhealthy factors in labour environment. Regulation of BHP (Safety
and Hygiene of Labour).(Occupational Safety and Hazard
Regulations).
16. The Inspection of Environmental Protection Act.
2
2
1
2
2
2
1
1
2
1
1
1





Basic literature: The Acts and Regulations.


Conditions of the course acceptance/credition: Positive grade on the written test.
99

Inżynieria Ochrony Atmosfery - Politechnika Wrocławska

Transkrypt

Podobne dokumenty

ETD 2003 Wprowadzenie do elektroniki i telekomunikacji 2

Podstawy organizacji i zarządzania w administracji publicznej

OPISY KURSÓW/PRZEDMIOTÓW:

OPISY KURSÓW • Kod kursu: ARM004019C • Nazwa kursu: Metody

ETD 1061

SylabusECTS_GS2009_Analiza i wizualizacja danych_dr Tomasz

Knowledge about Ship - WNiUO - Akademia Marynarki Wojennej