Estetyka niemiecka od Kanta do Schopenhauera German Aesthetic
Transkrypt
Estetyka niemiecka od Kanta do Schopenhauera German Aesthetic
Estetyka niemiecka od Kanta do Schopenhauera German Aesthetic Thought from Kant to Schopenhauer Kod: 0200-D0008F Imię i nazwisko wykładowcy: Agnieszka Rejniak-Majewska Typ zajęć: przedmiot historyczny II Semestr i rok studiów: sem. zimowy, dla studentów wszystkich lat Liczba godzin w semestrze: 30 Prerekwizyty: dobrze widziane zaliczenie przedmiotu Estetyka I (decyduje o kolejności zapisów) Język nauczania: polski Liczba punktów ECTS: 3 Proponowany termin: wtorek 1200-1330 , sala 31 Cele i efekty kształcenia: Wiedza i jej rozumienie: student identyfikuje naczelne założenia omawianych koncepcji (np. koncepcja bezinteresowności estetycznej u Kanta, „koniec sztuki”, metafizyka muzyki), potrafi powiązać ich zagadnienia szczegółowe z właściwym dla nich tłem ogólnofilozoficznym, wyjaśnia charakterystyczną dla nich terminologię („państwo estetyczne”, „idea estetyczna”, „pozór estetyczny”, itp.), potrafi rozpoznać wątki klasycznej estetyki filozoficznej w nowszych tekstach z zakresu krytyki i teorii sztuki Umiejętności: w sposób krytyczny analizuje tok argumentacji w omawianych tekstach, odnosi elementy koncepcji filozoficznych do zjawisk artystycznych i upodobań ich epoki (XVIII/XIXw); opracowuje zestaw argumentów uzasadniających odpowiedź na wybrane pytania, wykorzystuje przy tym właściwe odnośniki i cytaty Postawy: podejmuje wyzwanie zgłębiania tekstów niejednokrotnie trudnych i zawiłych; ocenia wpływ omawianych koncepcji na tradycyjnie przyjęte sposoby pojmowania sztuki, konfrontuje je z własnym doświadczeniem i sztuką współczesną. Treści programowe: 1. Kantowska Krytyka władzy sądzenia i problem estetycznej autonomii: 1.1. Dlaczego sąd estetyczny nie jest wg Kanta poznaniem? 1.2. Co oznacza pojęcie bezinteresowności upodobań estetycznych? 1.3. Jaką rolę w doświadczeniu estetycznym pełni zmysłowość i wyobraźnia? 1.4. Na czym opiera się założenie powszechności sądów smaku? 1.5. Dlaczego wzorcowym doświadczeniem estetycznym jest wg Kanta doświadczenie natury, nie sztuki? 1.6. W jakim sensie Kantowska estetyka zakłada autonomię doświadczenia estetycznego (i sztuki)? W jakich aspektach się z tym założeniem nie zgadza? 2. „Estetyczna przemiana życia” według Friedricha Schillera: 2.1. Na czym polega Schillerowskie powiązanie piękna i wolności? 2.2. Z jakich przesłanek antropologicznych wynika u Schillera szczególna rola przypisywana sztuce? 3. Czy filozofia i sztuka mogą stać się jednym? – projekt „nowej mitologii” (Schelling, Hegel) i ironia romantyczna wg Friedricha Schlegla 4. Filozofia sztuki F.W. J Schellinga – dlaczego sztuka jest filozofii niezbędna? 5. Heglowska filozofia sztuki: 5.1. Dlaczego estetyka możliwa jest wg Hegla tylko jako filozofia sztuki? 5.2. Jaki jest u Hegla wzorcowy stosunek treści i formy zmysłowej dzieła sztuki? Jak zmienia się on w toku jej historycznego rozwoju? 5.3. Na czym polega związek sztuki i religii? Czy jest on konstytutywny, czy przejściowy? 5.4. Na czym polega Heglowska krytyka sztuki romantycznej? 6. Arthur Schopenhauer i estetyka kontemplacji: 6.1. W czym Schopenhauerowska interpretacja doświadczenia estetycznego różni się od koncepcji Kanta? 6.2. Z jakich założeń wynika teza o wyższość muzyki nad innymi formami sztuki? Warunki zaliczenia: Na ocenę dst. – końcowy test (min. 50%), opracowanie konspektu wybranego zagadnienia – po zajęciach, na podstawie dyskutowanego tekstu źródłowego Na ocenę db. – końcowy test (min. 70%), opracowanie konspektu wybranego zagadnienia – po zajęciach, na podstawie dyskutowanego tekstu źródłowego i z uwzględnieniem innych tekstów (interpretacji, komentarzy) Na ocenę bdb. – końcowy test (min. 70%), opracowanie konspektu wybranego zagadnienia (j.w.), praca pisemna (esej), będąca osobistą polemiką z wybraną koncepcją lub analizą porównawczą wybranego problemu Materiały dydaktyczne (Zalecana literatura i materiały pomocnicze): Teksty źródłowe – wybrane fragmenty I. Kant, Krytyka władzy sądzenia (dowolne wydanie) F. Schiller, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, Warszawa 1972 F. Schlegel, Fragmenty, Kraków 2009 F. W. J. Schelling, Filozofia sztuki, Warszawa 1983 G. W. F. Hegel, Wykłady o estetyce, Warszawa 1964-67 A. Schopenhauer, Świat jako wola i wyobrażenie, Warszawa 1994 Komentarze i opracowania (literatura uzupełniająca): H.-G. Gadamer, Subiektywizacja estetyki przez Kantowską krytykę, w: tegoż, Prawda i metoda, przeł. B. Baran (dowolne wydanie) R. Bubner, Aktualność estetyki Kantowskiej; Refleksja i pozór, w: tegoż, Doświadczenie estetyczne, przeł. K. Krzemień, Warszawa 2005 J. Krupiński, Z powrotem do Kanta. „Interesselosigkeit” i autonomia piękna, „Studia Estetyczne” t. XXII, 1986-90 Cz. Karkowski, Hegel versus Kant. Estetyka jako filozofia sztuki wobec estetyki jako filozofii smaku, „Sztuka i Filozofia” nr 8, 1994 Fryderyk Schiller, wstęp i opracowanie M. Siemek, Warszawa 1970 M. Żelazny, Źródłowy sens pojęcia „estetyka”. Rozprawy z historii estetyki niemieckiej, Toruń 1994 W. Welsch, Filozofia i sztuka – wzajemne relacje, w: tegoż, Estetyka poza estetyką. Przeł. K. Guczalska, Kraków 2005 P. de Man, Ideologia estetyczna, przeł. A. Przybysławski, Gdańsk 2000 Forma zajęć i metody dydaktyczne: Na pierwszych zajęciach przedstawiony jest zakres tematyczny i specyfika przedmiotu. Na dalszych spotkaniach, po krótkim wprowadzeniu dotyczącym danego autora, dyskutujemy zapowiedziane wcześniej zagadnienia, do których studenci przygotowują się poprzez lekturę wskazanych tekstów. Wybrane osoby opracowują konspekty tych zagadnień, na podstawie wspólnej dyskusji oraz własnej analizy tekstu. Omawianie koncepcji każdego autora zakończone jest próbą wspólnej rekapitulacji omawianych problemów.