ESTETYKA JAKO FILOZOFIA SZTUKI

Estetyka jako filozofia sztuki
Aestehetics as Philosophy of Art
Kod: 0200-SA69F1
Prowadzący: dr Wioletta Kazimierska-Jerzyk
Rodzaj zajęć: seminarium analityczne (sekwencja przedmiotów specjalistycznych do egzaminu
licencjackiego – cz. I. Część II prowadzi dr Agnieszka-Rejniak-Majewska)
Poziom i wymiar przedmiotu: 30 godzin, semestr zimowy
Punkty ECTS: 3 pkt.
Warunki zaliczenia: nie więcej niż 2 nieobecności, esej na temat „Moja definicja sztuki”.
Wymagania wstępne:
Proponowany termin: środa, godz. 19.00-20.30 (możliwość zmiany), sala 310
Cel zajęć: Zapoznanie z wybranymi problemami filozoficznego ujęcia sztuki, począwszy od
ukonstytuowania się odrębnej dyscypliny filozoficznej, której jednym z głównych zadań jest
teoria sztuki, przez zakwestionowanie jej tradycyjnych założeń (dotyczących przede
wszystkim autonomii estetyki) po załamanie się tradycyjnego paradygmatu estetycznego,
wynikające z radykalnych redefinicji poszczególnych jego elementów.
Program zajęć:
1. Estetyka jako dyscyplina filozoficzna.
Ukształtowanie się dziedziny estetyki a jej znacznie dłuższa tradycja.
Próba przeformułowania tradycyjnej dyscypliny na przykładzie koncepcji „estetyki poza estetyką”.
2. Czy sztuka ma estetyczną naturę?
Elementy paradygmatu estetycznego a przemiany awangardowe i neoawangardowe w sztukach
plastycznych.
W obronie wartości estetycznej.
Przeżycie estetyczne jako element konstytutywny definicji sztuki.
3. Kwestionowanie możliwości filozoficznej teorii sztuki.
4. „Filozoficzne zniewolenie sztuki” a przekraczanie autonomicznej sfery estetyki. (Sztuka jako
zabawa. Sztuka jako poznanie. Sztuka a polityka.)
5. Odmiany „estetycznej śmierci” („estetycznych końców”). (Śmierć estetyki. Śmierć autora. Śmierć
sztuki. Śmierć sztuk pięknych.)
Bibliografia:
Welsch Wolfgang, Estetyka poza estetyką. O znaczeniu estetyki w czasach współczesnych i o nowej
formie dyscypliny, [w:] Problemy ponowoczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga
Welscha, Część I, red. A. Zeidler-Janiszewska, Poznań 1998.
Morawski Stefan, Awangarda artystyczna (o dwu formacjach XX wieku), [w;] idem, Na zakręcie. Od
sztuki do po-sztuki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985, s.249-278.
Beardsley Monroe C., W obronie wartości estetycznej, [w:] Estetyka w świecie, T.II, red. M.
Gołaszewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1986, s.153-175.
Adorno Theodor W., Czy sztuka jest zabawą?, [w:] idem, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, wyb. K.
Sauerland, tłum. K. Krzemień-Ojak, PIW, Warszawa 1990.
Goodman Nelson, Sztuka i poznanie [w:] Estetyka w świecie, T.II, red. M. Gołaszewska,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1986.
Danto Arthur C., Filozoficzne zniewolenie sztuki, „Studia Estetyczne” 1986-1990, T. XXIII, Morawski
Stefan, Czy zmierzch estetyki?, [w:] Zmierzch estetyki – rzekomy czy autentyczny?, red. S. Morawski,
t. I, wyd. Czytelnik, Warszawa 1987.
Barthes Roland, Śmierć autora, tłum. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2.
Dziamski Grzegorz, Awangarda a problem końca sztuki, [w:] Awangarda w perspektywie
postmodernizmu, red. G. Dziamski, Poznań 1996.
Galard Jean, Śmierć sztuk pięknych, tłum. M. Szpakowska, [w:] Śmierć estetyki – rzekomy czy
autentyczny?, red. S. Morawski, wyd. Czytelnik, Warszawa 1987.