pobierz plik 1.13 MB

Transkrypt

Nazwa modułu: MK_1 Warsztat naukowy i dydaktyczny nauczyciela - historyka
Kierunek i specjalność: filologia polska, germańska, angielska; dodatkowa specjalność nauczycielska
Opis modułu, planowane efekty kształcenia: Umożliwienie nabywania wiedzy z zakresu nauk pomocniczych
historii, historii historiografii, edukacji regionalnej i dydaktyki nauczania historii. Przekazanie wiadomości
dotyczących podstawowych pojęć teoretycznych niezbędnych do zrozumienia złożonych procesów przemian
dziejowych w poszczególnych okresach historycznych. Poznanie dziejów, zakresu oraz metod badawczych
kanonu nauk pomocniczych historii. Zapoznanie z głównymi elementami dydaktyki historii na poziomie szkół
różnego szczebla. Ukazanie głównych nurtów naukowego pisarstwa historycznego na przestrzeni dziejów.
Zwrócenie uwagi na różnorodność okoliczności wpływających na kształt dzieł historycznych. Dostarczenie
wiedzy o regionie oraz nauczenie tworzenia programów regionalnych. Rozwijanie umiejętności pozyskiwania i
wykorzystywania informacji nowoczesnymi metodami. Student posiada wiedzę o regionie oraz nabył
umiejętności programów regionalnych i projektuje lekcje z elementami regionalnymi.
Planowane formy walidacji efektów kształcenia: zaliczenie bez oceny, zaliczenie na ocenę
Nazwa przedmiotu w module i planowane efekty kształcenia w obszarach:
W
U
K
1. Encyklopedia nauk pomocniczych historii ( wykład)
K_W01 K_U01 K_K02
K_W02 K_U02
K_K03
K_W04 K_U03
2. Encyklopedia nauk pomocniczych historii (konwersatorium
K_W01 K_U01 K_K02
K_W02 K_U02
K_K03
K_W04 K_U03
3. Historia historiografii-wykład
K_W04
K_W05
K_U01
K_U02
K_U06
K_K02
K_K03
K_K04
4. Historia historiografii-konwersatorium
K_W04
K_W05
K_U01
K_U02
K_U06
K_K02
K_K03
K_K04
5. Edukacja regionalna (wykład)
K_W01
K_W02
K_W03
K_W05
K_W06
K_W09
K_W11
K_U01
K_U02
K_U03
K_U07
K_U05
K_U08
K_U09
K_U11
K_K01
K_K02
K_K03
K_K05
K_K10
K_K11
6. Edukacja regionalna (konwersatorium)
K_W01
K_W02
K_W03
K_W05
K_W06
K_W09
K_W11
K_U01
K_U02
K_U03
K_U07
K_U05
K_U08
K_U09
K_U11
K_K01
K_K02
K_K03
K_K05
K_K10
K_K11
7. Dydaktyka nauczania historii (konwersatorium)
K_W02
K_W03
K_U07
K_K03
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Encyklopedia Nauk Pomocniczych
Historii
Język wykładowy: polski
Semestr, poziom i typ studiów
Sem. 4, studia stacjonarne II stopień
Liczba punktów ECTS: 1
Ogólnoakademicki
15 godzin wykład
Profil kształcenia
15 godzin ćwiczenia
30 godzin pracy własnej
przygotowania się do zajęć
Wymagania wstępne
Wiedza bazowa z zakresu historii
Forma zajęć, liczba godzin,
dydaktycznych i sposób zaliczenia
forma zajęć: wykład 15 godzin,
Autor programu:
dr Grzegorz Żabiński
Prowadzący zajęcia:
Sposób walidacji efektów
kształcenia
Zaliczenie na ocenę: obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach, test
zaliczeniowy
sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę
I. Cele kształcenia:
Zaznajomienie studentów z różnymi typami źródeł historycznych, sposobem ich powstawania i wykorzystaniem ich dla
potrzeb badawczych. Główny nacisk zostanie położony na źródła pisane, a w szczególności narracyjne
II. Efekty kształcenia:
- w zakresie wiedzy: nabycie wiedzy dotyczącej źródeł historycznych, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł pisanych,
znajomości terminologii fachowej, podstawowa wiedza z zakresu metod badawczych i narzędzi warsztatu historyka,
umiejętność analizy i interpretacji źródeł pisanych
- w zakresie umiejętności: umiejętność samodzielnej krytyki, interpretacji oraz twórczego wykorzystania źródeł
historycznych, umiejętność stosowania terminologii fachowej
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: pogłębienie umiejętności aktywnego uczestnictwa w zajęciach
akademickich, umiejętność organizacji pracy
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na ocenę: obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach, test zaliczeniowy
Ocena 5: aktywne uczestnictwo we wszystkich zajęciach, ocena bardzo dobra z testu zaliczeniowego
Ocena 4: aktywne uczestnictwo w większości zajęć, ocena dobra z testu zaliczeniowego
Ocena 3: aktywne uczestnictwo w części zajęć, ocena dostateczna z testu zaliczeniowego
IV. Treści programowe:
Zajęcia poświęcone zasadniczym działom nauk pomocniczych historii
1. Wstęp i ogólne informacje o typach źródeł historycznych
2. Genealogia
3. Chronologia
4. Metrologia
5. Geografia historyczna
6. Paleografia i dyplomatyka
7. Numizmatyka i sfragistyka
8. Heraldyka
9. Wiedza o archiwach
10. Archeologia prawna
11. Dokumentacja aktowa XIX-XX w. Źródła rękopiśmienne niedokumentowe XIX-XX w.
12. Źródła drukowane niedokumentowe XIX-XX w., ze szczególnym uwzględnieniem źródeł literackich i prasowych.
Film jako źródło historyczne
13. Źródła muzealne i źródła in situ XIX-XX w. Źródła wywołane XIX-XX w. – świadomość, tradycja ustna.
V. Literatura podstawowa:
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, różne wyd.
Ihnatowicz, J., Nauki pomocnicze historii XIX i XX w. Warszawa 1990.
VI. Literatura uzupełniająca (wybór):
Atlas historyczny miast polskich
Arnold, S. Geografia historyczna. Warszawa 1951
Arentowicz, J. Miary polskie. Warszawa 1972
Bardach, J., Leśniodorski, B. Historia ustroju i prawa polskiego. Warszawa 1994
Broniszewski, J. red. Genealogia. Polska elita polityczna w wiekach średnich na tle porównawczym. Toruń. Materiały sympozjum
odbytego w dniach 4-6 IX 1990 r. w Toruniu. Toruń 1993
Brzostowski S., Orysiak S., Muzea w Polsce, Warszawa 1971.
Bieniak, J. Rody rycerskie jako czynnik struktury społecznej w Polsce XIII-XV stulecia. Uwagi problemowe.
W: Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego. Wrocław 1973, 161-200
Geremek, B. Człowiek i czas: jedność kultury średniowiecznej. W: Kultura Polski średniowiecznej X-XIII w.
Warszawa 1985, 432-482
Gumowski, M., Haisig, H., Mikucki, S. Sfragistyka. Warszawa 1960
Haisig, M. Śląski rodowód państwowego godła Polski. Wrocław 1993
Henrykowski, M. Film jako źródło historyczne. Poznań 2000.
Koczerska, M., Rodzina szlachecka w Polsce późnego średniowiecza. Warszawa 1975.
Kiersnowski, R. Moneta w kulturze wieków średnich. Warszawa 1988
Kuczyński, S. K. Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje. Warszawa 1993
Kurtyka, J. Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu. Kraków 1997
Kurtyka, J. Topory, Starekonie i Okszyce. W sprawie związków międzyrodowych w XIII i XIV wieku.
Kwart. Hist. 99.2 (1999),
17-37
Maisel, W. Archeologia prawna Europy. Warszawa, Poznań 1989.
Maleczyński, K., Bielińska, B., Gąsiorowski, A. Dyplomatyka wieków średnich. Warszawa 1971.
Nawrocki, S. red. Metodyka pracy archiwalnej. Poznań 1995
Nawrocki, S. Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich w okresie od średniowiecza do XX wieku.
Poznań 1998
Paczkowski, A. Czwarta władza. Prasa dawniej i dziś. Warszawa 1973
Piech, Z. Ikonografia pieczęci Piastów. Kraków 1993
Piech, Z., Pakulski, J., Wroniszewski, J. red. Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan i perspektywy badań. Warszawa. Materiały
z konferencji: Stan i perspektywy badań nad sfragistyką ziem dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa 2006
Porębski, M. Poznawcze wartości sztuki, Lublin 1986.
Porębski, S. A. Paleografia łacińska. Podręcznik dla studentów. Warszawa 1997
Robótka, H., Byszewski, B., Tomczak, A. Archiwistyka. Warszawa 1989.
Sołoma, L. Metody i techniki badań socjologicznych. Olsztyn 2005
Stefanowska, Z. red. Dzieło literackie jako źródło historyczne
Szwejkowska, H. (1979) Wybrane zagadnienia z dziejów książki XIX-XX w. Warszawa 1997
Szymański, J. Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego. Warszawa 1993.
Tyszkiewicz, J. Geografia historyczna Polski w średniowieczu. Zbiór studiów. Warszawa 2003
Wojtkowiak, Z. Nauki pomocnicze historii najnowszej. Źródłoznawstwo, źródła narracyjne. Cz. I: Pamiętnik, tekst literacki. Poznań
2001
Włodarski, B. (red) Chronologia polska. różne wyd.
Wroniszewski, J. Ród Rawiczów. Toruń 1992
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Encyklopedia Nauk Pomocniczych
Historii
Sem. 4, studia stacjonarne II stopień
Ogólnoakademicki
15 godzin wykład
15 godzin ćwiczenia
Profil kształcenia
30 godzin pracy własnej
przygotowania się do zajęć
Wymagania wstępne
Wiedza bazowa z zakresu historii
forma zajęć:, ćwiczenia 15 godzin
Autor programu:
kształcenia
Zaliczenie na ocenę: obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach, test
zaliczeniowy
Zaznajomienie studentów z różnymi typami źródeł historycznych, sposobem ich powstawania i wykorzystaniem ich dla
potrzeb badawczych. Główny nacisk zostanie położony na źródła pisane, a w szczególności narracyjne
- w zakresie wiedzy: nabycie wiedzy dotyczącej źródeł historycznych, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł pisanych,
znajomości terminologii fachowej, podstawowa wiedza z zakresu metod badawczych i narzędzi warsztatu historyka,
umiejętność analizy i interpretacji źródeł pisanych
- w zakresie umiejętności: umiejętność samodzielnej krytyki, interpretacji oraz twórczego wykorzystania źródeł
historycznych, umiejętność stosowania terminologii fachowej
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: pogłębienie umiejętności aktywnego uczestnictwa w zajęciach
akademickich, umiejętność organizacji pracy
Zaliczenie na ocenę: obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach, test zaliczeniowy
Ocena 5: aktywne uczestnictwo we wszystkich zajęciach, ocena bardzo dobra z testu zaliczeniowego
Ocena 4: aktywne uczestnictwo w większości zajęć, ocena dobra z testu zaliczeniowego
Ocena 3: aktywne uczestnictwo w części zajęć, ocena dostateczna z testu zaliczeniowego
Zajęcia poświęcone zasadniczym działom nauk pomocniczych historii
1. Wstęp i ogólne informacje o typach źródeł historycznych
2. Genealogia
3. Chronologia
4. Metrologia
5. Geografia historyczna
6. Paleografia i dyplomatyka
7. Numizmatyka i sfragistyka
8. Heraldyka
9. Wiedza o archiwach
10. Archeologia prawna
11. Dokumentacja aktowa XIX-XX w. Źródła rękopiśmienne niedokumentowe XIX-XX w.
12. Źródła drukowane niedokumentowe XIX-XX w., ze szczególnym uwzględnieniem źródeł literackich i prasowych.
Film jako źródło historyczne
13. Źródła muzealne i źródła in situ XIX-XX w. Źródła wywołane XIX-XX w. – świadomość, tradycja ustna.
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, różne wyd.
Ihnatowicz, J., Nauki pomocnicze historii XIX i XX w. Warszawa 1990.
VI. Literatura uzupełniająca (wybór):
Atlas historyczny miast polskich
Arnold, S. Geografia historyczna. Warszawa 1951
Arentowicz, J. Miary polskie. Warszawa 1972
Bardach, J., Leśniodorski, B. Historia ustroju i prawa polskiego. Warszawa 1994
Broniszewski, J. red. Genealogia. Polska elita polityczna w wiekach średnich na tle porównawczym. Toruń. Materiały sympozjum
odbytego w dniach 4-6 IX 1990 r. w Toruniu. Toruń 1993
Brzostowski S., Orysiak S., Muzea w Polsce, Warszawa 1971.
Bieniak, J. Rody rycerskie jako czynnik struktury społecznej w Polsce XIII-XV stulecia. Uwagi problemowe.
W: Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego. Wrocław 1973, 161-200
Geremek, B. Człowiek i czas: jedność kultury średniowiecznej. W: Kultura Polski średniowiecznej X-XIII w.
Warszawa 1985, 432-482
Gumowski, M., Haisig, H., Mikucki, S. Sfragistyka. Warszawa 1960
Haisig, M. Śląski rodowód państwowego godła Polski. Wrocław 1993
Henrykowski, M. Film jako źródło historyczne. Poznań 2000.
Koczerska, M., Rodzina szlachecka w Polsce późnego średniowiecza. Warszawa 1975.
Kiersnowski, R. Moneta w kulturze wieków średnich. Warszawa 1988
Kuczyński, S. K. Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje. Warszawa 1993
Kurtyka, J. Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu. Kraków 1997
Kurtyka, J. Topory, Starekonie i Okszyce. W sprawie związków międzyrodowych w XIII i XIV wieku.
Kwart. Hist. 99.2 (1999),
17-37
Maisel, W. Archeologia prawna Europy. Warszawa, Poznań 1989.
Maleczyński, K., Bielińska, B., Gąsiorowski, A. Dyplomatyka wieków średnich. Warszawa 1971.
Nawrocki, S. red. Metodyka pracy archiwalnej. Poznań 1995
Nawrocki, S. Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich w okresie od średniowiecza do XX wieku.
Poznań 1998
Paczkowski, A. Czwarta władza. Prasa dawniej i dziś. Warszawa 1973
Piech, Z. Ikonografia pieczęci Piastów. Kraków 1993
Piech, Z., Pakulski, J., Wroniszewski, J. red. Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan i perspektywy badań. Warszawa. Materiały
z konferencji: Stan i perspektywy badań nad sfragistyką ziem dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa 2006
Porębski, M. Poznawcze wartości sztuki, Lublin 1986.
Porębski, S. A. Paleografia łacińska. Podręcznik dla studentów. Warszawa 1997
Robótka, H., Byszewski, B., Tomczak, A. Archiwistyka. Warszawa 1989.
Sołoma, L. Metody i techniki badań socjologicznych. Olsztyn 2005
Stefanowska, Z. red. Dzieło literackie jako źródło historyczne
Szwejkowska, H. (1979) Wybrane zagadnienia z dziejów książki XIX-XX w. Warszawa 1997
Szymański, J. Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego. Warszawa 1993.
Tyszkiewicz, J. Geografia historyczna Polski w średniowieczu. Zbiór studiów. Warszawa 2003
Wojtkowiak, Z. Nauki pomocnicze historii najnowszej. Źródłoznawstwo, źródła narracyjne. Cz. I: Pamiętnik, tekst literacki. Poznań
2001
Włodarski, B. (red) Chronologia polska. różne wyd.
Wroniszewski, J. Ród Rawiczów. Toruń 1992
Przedmiot 3
Nazwa przedmiotu
Historia historiografii
Język wykładowy: język polski
Sem. 6, I stopień, studia
stacjonarne
profil: ogólnoakademicki
1pkt – 15h udziału w zajęciach
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Podstawowa wiedza z zakresu historycznej spuścizny pisarskiej
kolejnych epok, oparta na dotychczasowych studiach historycznych.
forma zajęć: wykład, 15 godz.
sposób zaliczenia: zaliczenie bez
oceny
Autor programu:
dr Barbara Kowalska
dr Barbara Kowalska
kształcenia
Obecność na zajęciach odnotowywana przez prowadzącego.
I. Cele kształcenia: ukazanie głównych nurtów naukowego pisarstwa historycznego na przestrzeni dziejów;
zwrócenie uwagi na różnorodność okoliczności wpływających na kształt dzieł historycznych
w zakresie wiedzy:
- student zna główne nurty naukowego pisarstwa historycznego na przestrzeni dziejów
- rozumie wpływ różnorodnych czynników determinujących kształt dzieł historycznych
w zakresie umiejętności:
-
samodzielnie wyszukuje, ocenia, selekcjonuje, gromadzi i wykorzystuje informacje z różnych źródeł
wiedzy
posiada umiejętność interpretacji źródeł historycznych
potrafi zaprezentować wyniki swoich samodzielnych poszukiwań badawczych w formie ustnej
w zakresie kompetencji personalnych i społecznych:
- efektywnie organizuje własną pracę, wykazuje się umiejętnością samokształcenia
- nabiera przekonania o ciągłości historycznej rozwoju społeczeństw poprzez zapoznanie się z głównymi
nurtami dziejopisarstwa
- dostrzega potrzebę przeprowadzania badań historycznych
metoda: wykład organizacyjny, informacyjny, analityczny, syntetyczny, problemowy, elementy dyskusji
kryteria: obecność na zajęciach,
IV. Treści programowe: 1. Wieloznaczność pojęcia historiografia i rola przedmiotu „Historia historiografii” w
akademickiej edukacji historycznej; 2. Historiografia Grecji i Rzymu; 3. Kultura piśmienna sredniowiecza; 4.
Nowe zjawiska w historiografii odrodzenia; 5. Narodziny historiografii krytycznej; 6. Koncepcje historyków
europejskiego oświecenia; 7. Joachim Lelewel- kształtowanie się naukowej krytyki historycznej; 8. Historyczne
poglądy Leopolda von Ranke.
V. Literatura podstawowa: A. F. Grabski, Dzieje historiografii, Poznań 2003; A. F. Grabski, Zarys historii
historiografii polskiej, Poznań 2000; A. F. Grabski, Orientacja polskiej myśli historycznej, 1972; Dzieje
polskiej myśli w czasach nowożytnych i najnowszych, cz. 1, red. A. F. Grabski, Łódź 1985; J. Serczyk, 25
wieków historii. Historycy i ich dzieła, Toruń 1994; J. Serczyk, Nowożytna historiografia europejska, Toruń
1975; M. H. Serejski, Historycy o historii, cz. I - II, Warszawa 1963-1966; J. Topolski, Od Achillesa do
Béatrice de Planissolles. Zarys historii historiografii, Warszawa 1998; J. Topolski, Nowe idee współczesnej
historiografii, Poznań 1980; J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej,
Warszawa 1996; E. A. Mierzwa, Historia historiografii, t. I: Starożytność- Średniowiecze, Toruń 2002; J.
Maternicki, Historiografia i kultura historyczna. Studia i szkice, Warszawa 1990; A. Wierzbicki, Historiografia
polska doby romantyzmu, Wrocław 1999.
VI. Literatura uzupełniająca: Z. Kuderowicz, Filozofia dziejów, Warszawa 1973; E. Gilson, Duch filozofii
średniowiecznej, Warszawa 1958, E. Potkowski, Pisarz i jego dzieło w średniowiecznym społeczeństwie, [w:]
Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowska i inni, Warszawa 1997, s. 265-279; H.
Samsonowicz, Środowisko społeczne piszące w Polsce schyłku średniowiecza, [w:] Pogranicza i konteksty
literatury polskiego średniowiecza, red. T. Michałowska, Wrocław 1989, s. 97-108; B. Kürbis, Pisarze i
czytelnicy w Polsce XII i XIII, [w:] Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo -społeczeństwo-kultura, red. A.
Gieysztor, Warszawa 1972, s. 159-201; K. Chmielewska, Rola wątków i motywów antycznych w ,,Kronice
polskiej” mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem, Częstochowa 2003; Historia i współczesność. Z zagadnień
historiografii od czasów antyku do XVI wieku, red. A. Kunisz, Katowice 1982; H. Barycz, Szlakami
dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w. XVI-XVIII, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk
1981, A. Krawczyk, Historiografia krytyczna, Lublin 1994; A. F. Grabski, Myśl historyczna polskiego
oświecenia, Warszawa 1976; K. Bartkiewicz, Joachim Lelewel, człowiek i dzieło. W 200- lecie urodzin.
Materiały z ogólnopolskiej sesji naukowej, Zielona Góra 1988; L. Ranke, Idea historii powszechnej, [w:]
Opowiadanie historii, red. J. Kałużny, Poznań 2003.
Przedmiot 4
Nazwa przedmiotu
Historia historiografii
stacjonarne
Profil kształcenia
1pkt – 15h udziału w zajęciach, 5 h
przygotowanie do zajęć, 5h udziału
w konsultacjach
Wymagania wstępne
Podstawowa wiedza z zakresu historycznej spuścizny pisarskiej
kolejnych epok oparta na dotychczasowych studiach historycznych.
forma zajęć: konwersatorium, 15 sposób zaliczenia: zaliczenie na
godz.
ocenę
Autor programu:
dr Barbara Kowalska
dr Barbara Kowalska
kształcenia
Obecność na zajęciach, aktywne uczestniczenie w zajęciach
odnotowywane przez prowadzącego, zaliczenie interpretacji fragmentu
tekstu źródłowego, zaliczenie lektury, przygotowanie referatu.
I. Cele kształcenia: ukazanie głównych nurtów naukowego pisarstwa historycznego na przestrzeni dziejów;
zwrócenie uwagi na różnorodność okoliczności wpływających na kształt dzieł historycznych
w zakresie wiedzy:
- zna główne nurty naukowego pisarstwa historycznego na przestrzeni dziejów
- rozumie wpływ różnorodnych czynników determinujących kształt dzieł historycznych
- samodzielnie wyszukuje, ocenia, selekcjonuje, gromadzi i wykorzystuje informacje z różnych źródeł
wiedzy
- posiada umiejętność interpretacji źródeł historycznych
- potrafi zaprezentować wyniki swoich samodzielnych poszukiwań badawczych w formie ustnej
- efektywnie organizuje własną pracę, wykazuje się umiejętnością samokształcenia
- nabiera przekonania o ciągłości historycznej rozwoju społeczeństw poprzez zapoznanie się z głównymi
nurtami dziejopisarstwa
- dostrzega potrzebę przeprowadzania badań historycznych
metody: dyskusja, praca pod kierunkiem, elementy wykładu informacyjnego
kryteria:
- na ocenę dostateczną (3,0) – obecność na zajęciach, aktywne uczestniczenie w zajęciach
- na ocenę dobrą (4,0) – obecność na zajęciach, aktywne uczestniczenie w zajęciach, zaliczenie 1lektury
- na ocenę bardzo dobrą (5,0) – obecność na zajęciach, aktywne uczestniczenie w zajęciach, zaliczenie
lektury oraz interpretacji fragmentu tekstu źródłowego na ocenę bardzo dobrą
Dla chętnych studentów, w ramach podwyższenia oceny, możliwość przygotowania referatu
IV. Treści programowe: 1. Zajęcia wprowadzające (omówienie celu zajęć, przybliżenie programu oraz
przedstawienie warunków zaliczenia); 2. Historiografia starożytna - Tukidydes a Herodot; 3. Historia według
św. Augustyna; 4. Dzieło Jana Długosza na tle historiografii europejskiej XV wieku; 5. Warsztat pisarski
Marcina Kromera; 6. Machiavellizm-doktryna realizmu politycznego?; 7. Model historiografii oświeceniowej
w oparciu o twórczość historyczną Adama Naruszewicza; 8. Jędrzej Kitowicz - pamiętnikarz, powieściopisarz,
historyk?; 9. Mesjanizm i heroizm w romantycznej ideologii.
V. Literatura podstawowa: A. F. Grabski, Dzieje historiografii, Poznań 2003; A. F. Grabski, Zarys historii
historiografii polskiej, Poznań 2000; A. F. Grabski, Orientacja polskiej myśli historycznej, 1972; Dzieje
polskiej myśli w czasach nowożytnych i najnowszych, cz. 1, red. A. F. Grabski, Łódź 1985; J. Serczyk, 25
wieków historii. Historycy i ich dzieła, Toruń 1994; J. Serczyk, Nowożytna historiografia europejska, Toruń
1975; M. H. Serejski, Historycy o historii, cz. I - II, Warszawa 1963-1966; J. Topolski, Od Achillesa do
Béatrice de Planissolles. Zarys historii historiografii, Warszawa 1998; J. Topolski, Nowe idee współczesnej
historiografii, Poznań 1980; J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej,
Warszawa 1996; E. A. Mierzwa, Historia historiografii, t. I: Starożytność-Średniowiecze, Toruń 2002; J.
Maternicki, Historiografia i kultura historyczna. Studia i szkice, Warszawa 1990; A. Wierzbicki, Historiografia
polska doby romantyzmu, Wrocław 1999.
VI. Literatura uzupełniająca: R. Turasiewicz, Tukidydes, Wrocław-Warszawa 1987; M. Bobrzyński, S.
Smolka, Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kraków 1893; J. Wyrozumski, Jan Długosz i
jego twórczość, ,,Ziemia Częstochowska”, t. XIV: 984, s. 15 – 26; J. Radziszewska, Warsztat naukowy Marcina
Kromera w jego dziele ,,De origine et rebus gestis Polonorum, [w:] Historia i współczesność. Z zagadnień
historiografii od czasów antyku do XVI wieku, red. A. Kunisz, Katowice 1982, s. 131- 162; H. Barycz,
Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w. XVI-XVIII, Wrocław, Warszawa,
Kraków, Gdańsk 1981, s. 71-129, 268-293; A. Kłoskowska, Machiavelli jako humanista na tle włoskiego
Odrodzenia, Warszawa 1957; A. Krawczyk, Historiografia krytyczna, Lublin 1994; A. F. Grabski, Myśl
historyczna polskiego oświecenia, Warszawa 1976; Adam Naruszewicz i historiografia oświecenia, red. K.
Bartkiewicz, Zielona Góra 1998; J. Kitowicz, Pamiętniki, czyli historia polska, tekst oprac. i wstępem
poprzedziła P. Matuszewska, Warszawa 1971;
Przedmiot 5
Nazwa przedmiotu
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Edukacja regionalna
Język wykładowy: j. polski
VI semestr , studia I stopnia
Student
wkłada
pracę
przygotowanie się do dyskusji.
Wiedza z zakresu nauk humanistycznych
Forma zajęć, liczba godzin, forma zajęć: wykład
Autor programu:
dr Witold Marcoń
dr Witold Marcoń
Sposób
walidacji
kształcenia
w
sposób zaliczenia: obecność na
wykładach
efektów obecność na zajęciach, zabieranie głosu w dyskusji.
I. Cele kształcenia: prezentacja wiedzy pozwalającej poznać specyfikę przedmiotową regionalizmu i jego
efektywne wykorzystanie w zakresie nowoczesnej szkolnej edukacji historycznej.
- w zakresie wiedzy: potrafi wymienić instytucje kultury propagujące i upowszechniające wiedzę historyczną.
Ma wiadomości z dziedzinie zasad obowiązujących w zakresie ochrony dóbr kultury i środowiska naturalnego.
- w zakresie umiejętności:. rozumie wartość zabytków kultury materialnej obecnych w otaczającym nas
krajobrazie i upowszechnia wiedzę o potrzebie ich ochrony.
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: promuje dziedzictwo kulturowe Polski i swojego
regionu.
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność.
IV. Treści programowe
1. Zagadnienia wstępne: pojęcie regionu i regionalizmu; geneza i rozwój regionalizmu polskiego. 2.
Historia regionalna i lokalna w szkole polskiej 3. Warsztat pracy historyka regionalisty. 4. Kultura
źródłoznawcza nauczyciela historii a dziedzictwo regionalne. 5-6. Charakterystyka wybranych rodzajów
źródeł historycznych w kontekście ich wykorzystania w regionalnej edukacji historycznej. 7-8. Pozaszkolne
instytucje
i organizacje ochrony dziedzictwa regionalnego: muzea, biblioteki, archiwa, towarzystwa,
organizacje, fundacje. 9. Formy współpracy nauczyciela i jego uczniów z pozaszkolnymi instytucjami i
organizacjami ochrony dziedzictwa regionalnego. 10. Treści międzyprzedmiotowej ścieżki edukacyjnej
„Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie” we współczesnej szkole polskiej. 11. Formy i
metody realizacji międzyprzedmiotowej ścieżki edukacyjnej „Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe
w regionie”: 12. Lekcja z wykorzystaniem wątków regionalnych, lekcja regionalna. Wycieczki, koła
zainteresowań i muzea szkolne. 13. Regionalne projekty edukacji historycznej. 14. Formy prezentacji
osiągnięć regionalistycznych uczniów i nauczycieli
w obrębie społeczności lokalnych. 15. Walory
szkolnej edukacji regionalnej.
Literatura podstawowa:
E. Biłos, Regionalizm jako swoista sfera świadomości społecznej a edukacja, „Biuletyn Instytutu
Filozoficzno-Historycznego WSP w Częstochowie” 1997, nr 9; E. Biłos, Regionalizm kreatywny w
nowoczesnej szkole, Częstochowa 1998; K. Buczek, Zagadnienie regionalizmu w nauczaniu historii w szkole
średniej, [w:] Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie. I Referaty, Lwów 1935; J.
Damrosz, Region i regionalizm, Warszawa 1987; E. Domańska, Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach,
Poznań 1999; Edukacja regionalna. Dziedzictwo kulturowe w zreformowanej szkole, pod. red. S. Bednarka,
Wrocław 1999; Edukacja regionalna. Z historii teorii i praktyki, pod. red. M. T. Michalewskiej, Kraków 1999;
M. Janik, Kultura źródłoznawcza nauczyciela historii a dziedzictwo regionalne, [w:] Toruńskie Spotkania
dydaktyczne II. Region w edukacji historycznej. Nauka – Doradztwo – Praktyka, pod red. S. Roszaka, M.
Strzeleckiej i A. Wieczorek, Toruń 2005 s. 57 – 67; M. Janik, O metodach i pożytkach źródłowośrodowiskowej orientacji zainteresowań historycznych ucznia szkoły średniej, [w:] Edukacja historyczna i
obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko i J. Wojdon, Toruń 2003 s. 410-427; H.
Krzyżewski, Regionalizm w nauczaniu historii, Warszawa 1963; L. Kudła, Rola edukacji regionalnej w
poznawaniu i umacnianiu tradycji, [w:] Toruńskie Spotkania dydaktyczne I. Tradycja i mity w edukacji
historycznej w dobie reformy, pod red. S. Roszaka, M. Strzeleckiej i M. Ziółkowskiego, Toruń 2004, s. 341 –
345; E. Kuźma, Regionalizm, [w:] Słownik literatury polskiej XX w., Wrocław – Warszawa – Kraków 1992;
G. Labuda, Zadania i cele historii regionalnej w systemie historiografii, „Rocznik Kaliski” 1977, t. X, s. 13-26;
I. Lewandowska, Regionalizm jako sposób na aktywizację młodzieży, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska
w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko i J. Wojdon, Toruń 2003 s. 389-402 E. Maleczyńska,
Regionalizm w nauczaniu historii, „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”, R. I, 1933, z. 1, s. 27-36;
przedruk, [w:] J. Maternicki, Polska dydaktyka historii. Materiały i komentarze, Warszawa 1978, s. 246-253; J.
Maternicki, Historia regionalna i lokalna, [w:] J. Maternicki, Cz. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka Historii,
Warszawa 1993, s. 192-198; Metodologiczne i dydaktyczne problemy historii regionalnej. Zbiór rozpraw i
artykułów, pod red. J. Półćwiartka i A. Zieleckiego, Rzeszów 1977; N. Niestolik, Wzbogacanie edukacji
regionalnej, „Wiadomości Historyczne” 2005, nr 2, s. 98-105; O edukacji regionalnej – dziedzictwie
kulturowym w regionie, [w:] Biblioteczka reformy MEN, z. 24; P. Petrykowski, Edukacja regionalna.
Problemy podstawowe i otwarte, Toruń 2003; Region, regionalizm. Pojęcia i rzeczywistość, pod red. K.
Handke, Warszawa 1993; Regionalizm polski. Przyszłość i teraźniejszość, pod red. A. Omelaniuka, Prace
Krajowego Ośrodka Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury, nr 6, Ciechanów 1999; Region w
edukacji historycznej. Nauka – Doradztwo – Praktyka, pod. red. S. Roszaka, M. Strzeleckiej i A. Wieczorek,
Toruńskie Spotkania dydaktyczne II.Toruń 2005; H. Samsonowicz, Historia regionalna w Polsce po II wojnie
światowej, „Kwartalnik Historyczny” 1987, s. 279 – 292; H. Skorowski, Antropologiczno-etyczne aspekty
regionalizmu, Warszawa 1990; A. Stępnik, Historia regionalna i lokalna, [w:] Współczesna dydaktyka historii.
Zarys encyklopedyczny, pod red. J. Maternickiego, Warszawa 2004, s. 111-112; A. Stępnik, Historia
regionalna i lokalna w Polsce 1918 – 1939. Badania i popularyzacja, Warszawa 1990; A. Stępnik, Odkryć na
nowo „małą ojczyznę”. Mikrohistoria w szkole, [w:] Uczeń i nowa humanistyka, pod. red. M. Kujawskiej,
Poznań 2000, s. 187 – 192. D. Konieczka – Śliwińska, Edukacja regionalna w szkolnictwie
ponadgimnazjalnym, „Wiadomości Historyczne” 2004, nr 2, s. 116-119; A. Zielecki, Regionalizm w
reformowanej szkole polskiej, „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 2, s. 82-96;
Przedmiot 6
Nazwa przedmiotu
Edukacja regionalna
Student poszukuje wiedzy
zakresie historii regionalnej.
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Forma zajęć, liczba godzin, forma zajęć: ćwiczenia – 30 h
Autor programu:
dr Witold Marcoń
dr Witold Marcoń
Sposób
walidacji
kształcenia
w
sposób zaliczenia: zaliczenie na
ocenę
efektów obecność na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zabieranie głosu w
dyskusji, napisanie pracy z historii regionalnej.
I.Cele kształcenia: przyswojenie studentom umiejętności samodzielnej analizy pojęć, treści i metod
właściwych dla edukacji regionalnej; umożliwienie uczestnikom zajęć opanowania praktycznych dyspozycji
związanych z funkcją poznawczą, dydaktyczną, badawczą, samokształceniową i wychowawczą edukacji
regionalnej w nauczaniu i uczeniu się historii.
Wykazuje się znajomością wiedzy związaną z dziedziną zasad obowiązujących w zakresie ochrony dóbr
kultury i środowiska naturalnego.
- w zakresie umiejętności: potrafi wyszukać, ocenić, gromadzić i wykorzystywać informacje z różnych źródeł
wiedzy, niezbędne do poznania procesu historycznego. Zana wartość zabytków kultury materialnej obecnych w
otaczającym nas krajobrazie i upowszechnia wiedzę o potrzebie ich ochrony.
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: potrafi sprawnie organizuje własną pracę, efektywnie
planując i zarządzając czasem, krytycznie ocenia efekty swych działań. Wykazuje się umiejętnością
samokształcenia.
Aktywne uczestnictwo w zajęciach – metoda problemowa. Poprawne wykonanie czynności praktycznych
związanych z poznaniem edukacji regionalnej.
Wymagania na określony stopień:
- wymagania podstawowe ( P) na stopień dostateczny - opanowanie najważniejszych i podstawowych
elementów treści programowych często się powtarzających w programie nauczania oraz umiejętność
poprawnego wykonania ćwiczeń praktycznych.
- wymagania rozszerzające (R) na stopień dobry – znajomość bardziej złożonych problemów z zakresu historii
regionalnej oraz samodzielne stosowanie teorii w praktyce według obowiązujących wzorców.
- wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą – opanowanie pełnego zakresu treści programowych
uzupełnionych o wiedzę z literatury uzupełniającej i indywidualną pracę.
IV. Treści programowe :
1.Pojęcie regionu i regionalizmu – analiza i ocena dorobku terminologicznego na podstawie dostępnej
literatury przedmiotu.
2. Geneza i rozwój regionalizmu polskiego. Karta Regionalizmu Polskiego.
3-4. Historia regionalna i lokalna w szkole polskiej – przegląd wybranych rozporządzeń oświatowych,
programów i podręczników obowiązujących w szkole polskiej XX wieku.
5. Mikrohistoria – dyskusja na temat przesłanek metodologicznych propozycji.
6. Rozpoznawanie regionalnych zainteresowań uczniów.
7-8. Warsztat pracy historyka regionalisty: czasopiśmiennictwo i literatura regionalistyczna ( encyklopedie,
słowniki, przewodniki, informatory, podręczniki, lokalne wydawnictwa źródłowe ); internet w edukacji
regionalnej; lokalna baza źródłowa – informatorium, techniki zbierania materiałów, formy dokumentowania
działań, formy pomocy dydaktycznych służących edukacji regionalnej, informatorium o instytucjach
stanowiących zaplecze instytucjonalne edukacji regionalnej.
9. Lokalna tradycja ustna, folklor, nazwy osobowe i miejscowe.
10. Tradycja pisana (źródła epigraficzne, podania, pamiętniki, kroniki, prasa regionalna).
11.Regionalne zabytki kultury materialnej i architektury.
12.Tradycja obrazowa (herby, sztandary)
13.Tradycja obrazowa ( ikonografia, fotografia, kartofilia).
14.Archiwalia parafialne i szkolne jako przykłady archiwaliów kręgu lokalnego.
Muzeum jako instytucja ochrony dziedzictwa regionalnego – wycieczka do Muzeum w Częstochowie.
Edukacja regionalna. Z historii teorii i praktyki, pod. red. M. T. Michalewskiej, Kraków 1999; H. WójcikŁagan, Regionalizm w nauczaniu historii dawniej i dziś, /w:/ :] Toruńskie Spotkania dydaktyczne II. Region w
edukacji historycznej. Nauka – Doradztwo – Praktyka, pod red. S. Roszaka, M. Strzeleckiej i A. Wieczorek,
Toruń 2005 s. 17 – 24; H. Składanowski, Regionalizm – historia i praktyka, /w:/ Toruńskie Spotkania
dydaktyczne II. Region w edukacji historycznej. Nauka – Doradztwo – Praktyka, pod red. S. Roszaka,
M.
Strzeleckiej i A. Wieczorek, Toruń 2005 s. 47 – 56; H. Samsonowicz, Historia regionalna w Polsce po II
wojnie światowej, „Kwartalnik Historyczny” 1987, s. 279 – 292; A. Stępnik, Historia regionalna i lokalna w
Polsce 1918 – 1939. Badania i popularyzacja, Warszawa 1990; D. Konieczka-Śliwińska, W poszukiwaniu
źródeł współczesnej edukacji regionalnej. Regionalizm polski na przełomie wieków, /w:/ Toruńskie Spotkania
Strzeleckiej i A. Wieczorek, Toruń 2005 s. 34-46. H. Borek, Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych, Opole
1988; J. Goy, Neosocjologia, „historia oralna”, czyli archiwa oralne historii, Historyka, t. XII, 1982; U.
Herbert, Historia oralna (oral history), / w: / Nowe drogi w nauczaniu historii. Współczesna dydaktyka
niemiecka, Rzeszów 1999; M. Janik, Luboczą przez Morze do Ameryki albo o nazwach terenowych w ziemi
lublinieckiej spotykanych. „Szkice Lublinieckie”. T. 3, Lubliniec 1992; M. Kurkowska, Archiwa pamięci –
oral history, Historyka, t. XXVIII 1998; H. Kuźmińska, Wykorzystanie pieśni historycznych na lekcjach
historii, Wiadomości historyczne, 1970, nr 1; Ł. Łepkowski, Historia ustna i „historia ludowa”, Kwartalnik
Historyczny, 1981, nr 2; W. Łysiak, Folklor jako źródło historyczne, „Literatura Ludowa”, 1984, nr 2; J.
Maternicki, Szkoła wobec historii oralnej, Wiadomości Historyczne, 1994, nr 2; Rymut Kazimierz Nazwiska
Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999; Słownik etymologiczno-motywacyjny
staropolskich nazw osobowych, red. Cieślikowa A., Malec M.
i Rymut K.; cz.1. Odapelatywne nazwy
osobowe, opr. A. Cieślikowa przy współudziale J. Szymowej i K. Rymuta, Kraków 2000; cz. 2. Nazwy
osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, opr. M. Malec, Kraków 1995; cz. 3. Odmiejscowe nazwy osobowe,
opr. Z. Kaleta przy współudziale E. Supranowicz i J. Szymowej, Kraków 1997; cz. 4. Nazwy osobowe
pochodzące od etników, opr. E. Supranowicz, Kraków 1997; cz. 5. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego,
opr. Z. Klimek, Kraków 1997; cz. 6. Nazwy heraldyczne, opr. M. Bobowska-Kowalska, Kraków 1995; M.
Sobańska-Bondaruk, O czym warto pamiętać w pracy ze źródłami historycznymi. „Wiadomości Historyczne”.
1997(222); B. Szacka, A. Sawisz, Czas przeszły i pamięć społeczna, Warszawa 1990; J.Szymański , Nauki
pomocnicze historii. Warszawa 1983; K. Turek, Pieśń ludowa, przegląd tematyki, /w:/ Folklor Górnego Śląska,
pod. red. D. Symonides, Katowice 1989, s. 499-540.
VI. Literatura uzupełniająca: B. Kaczorowski, Słownik szkolny. Zabytki kultury polskiej, Warszawa 1996;
M. Kurzątkowski, Mały słownik ochrony zabytków, Warszawa 1989; C. Petrykowska, Elementy kultury
materialnej w nauczaniu historii, Warszawa 1964; T. Seweryn, Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce,
Warszawa 1958; S. Szymański, Wycieczki szkolne do zabytków kultury, Warszawa 1990; Zarys problematyki
ochrony zabytków, red. T. Rudkowski, Warszawa 1996; M. Aleksiewicz, Rola wycieczek historycznych do
muzeów i archiwów w nauczaniu historii regionalnej w województwie rzeszowskim, Rocznik Województwa
Rzeszowskiego; Eksponaty opowiadają historię, Muzealny program edukacyjny lekcji historii, pod red.
merytoryczną A. Kuźmy, Częstochowa, b. r. wyd.; Muzeum w Częstochowie, http://www.net-galeria.art.pl;
http://www.culture.pl ;Muzeum w nauczaniu historii, red. A. Zielecki, Rzeszów 1989; P.Unger, Muzea w
nauczaniu historii, Warszawa 1988.
Nazwa przedmiotu
Edukacja regionalna
Student poszukuje wiedzy w
zakresie historii regionalnej.
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Forma zajęć, liczba godzin, forma zajęć: ćwiczenia – 30 h
Sposób
walidacji
kształcenia
ocenę
dr Katarzyna Bucholc Srogosz
efektów obecność na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zabieranie głosu w
dyskusji, napisanie pracy z historii regionalnej.
I.Cele kształcenia: przyswojenie studentom umiejętności samodzielnej analizy pojęć, treści i metod
właściwych dla edukacji regionalnej; umożliwienie uczestnikom zajęć opanowania praktycznych dyspozycji
związanych z funkcją poznawczą, dydaktyczną, badawczą, samokształceniową i wychowawczą edukacji
regionalnej w nauczaniu i uczeniu się historii.
Wykazuje się znajomością wiedzy związaną z dziedziną zasad obowiązujących w zakresie ochrony dóbr
kultury i środowiska naturalnego.
- w zakresie umiejętności: potrafi wyszukać, ocenić, gromadzić i wykorzystywać informacje z różnych źródeł
wiedzy, niezbędne do poznania procesu historycznego. Zana wartość zabytków kultury materialnej obecnych w
otaczającym nas krajobrazie i upowszechnia wiedzę o potrzebie ich ochrony.
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: potrafi sprawnie organizuje własną pracę, efektywnie
planując i zarządzając czasem, krytycznie ocenia efekty swych działań. Wykazuje się umiejętnością
samokształcenia.
Aktywne uczestnictwo w zajęciach – metoda problemowa. Poprawne wykonanie czynności praktycznych
związanych z poznaniem edukacji regionalnej.
- wymagania podstawowe ( P) na stopień dostateczny - opanowanie najważniejszych i podstawowych
elementów treści programowych często się powtarzających w programie nauczania oraz umiejętność
poprawnego wykonania ćwiczeń praktycznych.
- wymagania rozszerzające (R) na stopień dobry – znajomość bardziej złożonych problemów z zakresu historii
regionalnej oraz samodzielne stosowanie teorii w praktyce według obowiązujących wzorców.
- wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą – opanowanie pełnego zakresu treści programowych
uzupełnionych o wiedzę z literatury uzupełniającej i indywidualną pracę.
1.Pojęcie regionu - typologia na podstawie dostępnej literatury przedmiotu.
2. Geneza i rozwój regionalizmu polskiego.
3-4. Treści regionalne – analiza poszczególnych programów szkolnych.
5. Mikrohistoria – dyskusja na temat przesłanek metodologicznych propozycji.
6. Eksponowanie regionalizmu w nauczaniu historii w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych.
7-9. Internet w edukacji regionalnej; lokalna baza źródłowa – informatorium, techniki zbierania materiałów,
formy dokumentowania działań, formy pomocy dydaktycznych służących edukacji regionalnej, informatorium
o instytucjach stanowiących zaplecze instytucjonalne edukacji regionalnej.
10-13. Sporządzanie scenariuszy i konspektów zajęć regionalnych w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych.
14. Regionalne zabytki kultury materialnej i architektury.
Muzeum jako instytucja ochrony dziedzictwa regionalnego – wycieczka do Muzeum w Częstochowie.
Edukacja regionalna. Z historii teorii i praktyki, pod. red. M. T. Michalewskiej, Kraków 1999; H. WójcikŁagan, Regionalizm w nauczaniu historii dawniej i dziś, /w:/ :] Toruńskie Spotkania dydaktyczne II. Region w
edukacji historycznej. Nauka – Doradztwo – Praktyka, pod red. S. Roszaka, M. Strzeleckiej i A. Wieczorek,
Toruń 2005 s. 17 – 24; H. Składanowski, Regionalizm – historia i praktyka, /w:/ Toruńskie Spotkania
dydaktyczne II. Region w edukacji historycznej. Nauka – Doradztwo – Praktyka, pod red. S. Roszaka,
M.
Strzeleckiej i A. Wieczorek, Toruń 2005 s. 47 – 56; H. Samsonowicz, Historia regionalna w Polsce po II
wojnie światowej, „Kwartalnik Historyczny” 1987, s. 279 – 292; A. Stępnik, Historia regionalna i lokalna w
Polsce 1918 – 1939. Badania i popularyzacja, Warszawa 1990; D. Konieczka-Śliwińska, W poszukiwaniu
źródeł współczesnej edukacji regionalnej. Regionalizm polski na przełomie wieków, /w:/ Toruńskie Spotkania
Strzeleckiej i A. Wieczorek, Toruń 2005 s. 34-46. H. Borek, Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych, Opole
1988; J. Goy, Neosocjologia, „historia oralna”, czyli archiwa oralne historii, Historyka, t. XII, 1982; U.
Herbert, Historia oralna (oral history), / w: / Nowe drogi w nauczaniu historii. Współczesna dydaktyka
niemiecka, Rzeszów 1999; M. Janik, Luboczą przez Morze do Ameryki albo o nazwach terenowych w ziemi
lublinieckiej spotykanych. „Szkice Lublinieckie”. T. 3, Lubliniec 1992; M. Kurkowska, Archiwa pamięci –
oral history, Historyka, t. XXVIII 1998; H. Kuźmińska, Wykorzystanie pieśni historycznych na lekcjach
historii, Wiadomości historyczne, 1970, nr 1; Ł. Łepkowski, Historia ustna i „historia ludowa”, Kwartalnik
Historyczny, 1981, nr 2; W. Łysiak, Folklor jako źródło historyczne, „Literatura Ludowa”, 1984, nr 2; J.
Maternicki, Szkoła wobec historii oralnej, Wiadomości Historyczne, 1994, nr 2; Rymut Kazimierz Nazwiska
Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999; Słownik etymologiczno-motywacyjny
staropolskich nazw osobowych, red. Cieślikowa A., Malec M.
i Rymut K.; cz.1. Odapelatywne nazwy
osobowe, opr. A. Cieślikowa przy współudziale J. Szymowej i K. Rymuta, Kraków 2000; cz. 2. Nazwy
osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, opr. M. Malec, Kraków 1995; cz. 3. Odmiejscowe nazwy osobowe,
opr. Z. Kaleta przy współudziale E. Supranowicz i J. Szymowej, Kraków 1997; cz. 4. Nazwy osobowe
pochodzące od etników, opr. E. Supranowicz, Kraków 1997; cz. 5. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego,
opr. Z. Klimek, Kraków 1997; cz. 6. Nazwy heraldyczne, opr. M. Bobowska-Kowalska, Kraków 1995; M.
Sobańska-Bondaruk, O czym warto pamiętać w pracy ze źródłami historycznymi. „Wiadomości Historyczne”.
1997(222); B. Szacka, A. Sawisz, Czas przeszły i pamięć społeczna, Warszawa 1990; J.Szymański , Nauki
pomocnicze historii. Warszawa 1983; K. Turek, Pieśń ludowa, przegląd tematyki, /w:/ Folklor Górnego Śląska,
pod. red. D. Symonides, Katowice 1989, s. 499-540.
VI. Literatura uzupełniająca: B. Kaczorowski, Słownik szkolny. Zabytki kultury polskiej, Warszawa 1996;
M. Kurzątkowski, Mały słownik ochrony zabytków, Warszawa 1989; C. Petrykowska, Elementy kultury
materialnej w nauczaniu historii, Warszawa 1964; T. Seweryn, Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce,
Warszawa 1958; S. Szymański, Wycieczki szkolne do zabytków kultury, Warszawa 1990; Zarys problematyki
ochrony zabytków, red. T. Rudkowski, Warszawa 1996; M. Aleksiewicz, Rola wycieczek historycznych do
muzeów i archiwów w nauczaniu historii regionalnej w województwie rzeszowskim, Rocznik Województwa
Rzeszowskiego; Eksponaty opowiadają historię, Muzealny program edukacyjny lekcji historii, pod red.
merytoryczną A. Kuźmy, Częstochowa, b. r. wyd.; Muzeum w Częstochowie, http://www.net-galeria.art.pl;
http://www.culture.pl ;Muzeum w nauczaniu historii, red. A. Zielecki, Rzeszów 1989; P.Unger, Muzea w
nauczaniu historii, Warszawa 1988.
Przedmiot 7
Nazwa przedmiotu
Dydaktyka szkoły podstawowej –
ćwiczenia laboratoryjne - praktyki
(Szkoła podstawowa)
Semestr 5 studia I stopnia –
stacjonarne
Liczba punktów ECTS: 3 ćwiczenia na
specjalności 1 pkt za 30h ćwiczeń i 1
pkt za 20 h przygotowania do zajęć 1
pkt za przygotowanie lekcji próbnej
...................................................
Profil kształcenia
Profil: ogólnoakademicki
Wymagania wstępne
Wiedza bazowa ogólno humanistyczna z zakresu, dydaktyki szczegółowej
historii, pedagogiki, teorii wychowania, psychologii a w szczególności
rozwojowej oraz historii wychowania.
Forma zajęć: ćwiczenia-30 h
Autor programu:
Sposób walidacji efektów kształcenia
Twórcze uczestnictwo – przeprowadzenie lekcji próbnej, hospitacja zajęć
według arkusza hospitacji lekcji. Zapoznanie się z polecaną literaturą
przedmiotu.
I. Cele kształcenia: Wiedza teoretyczna wsparta refleksją dydaktyczno-naukową dotyczącą systemu edukacji i
organizacji kształcenia. Na podstawie teorii naukowej kształcenie kompetencji praktycznych w zakresie organizacji
procesu kształcenia w poziomie szkoły podstawowej. Wykorzystanie zdobytej wiedzy teoretycznej w takcie zajęc
praktycznych
- w zakresie wiedzy: Posiada wiedze teoretyczną dotyczącą dydaktyki szczegółowej historii w poziomie szkoły
podstawowej. Zna aktualny stan badań z zakresu badań powyższej dyscypliny naukowej. Zna podstawowa terminologie z
tego zakresu. Zna podstawy diagnostyki edukacyjnej.
- w zakresie umiejętności: Potrafi umiejętnie wykorzystywać rożne źródła informacji oraz budować warsztat naukowodydaktyczny nauczyciela-historyka. Potrafi samodzielnie pracować w aspekcie samokształcenia i samodoskonalenia się.
Potrafi samodzielnie tworzyć scenariusze i konspekty zajęc edukacyjnych na poziomie szkoły podstawowej
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Posiada ogólną widzę o uczniu jako podmiocie swoich działań
edukacyjnych oraz zna miejsce szkoły w strukturze społecznej. Rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych i
moralnych w pracy historyka, nauczyciela i wychowawcy.
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Aktywna obecność podczas praktyk szkolnych. Prowadzenie i hospitacja
zajęć edukacyjnych. Samodzielne tworzenie autorskich projektów lekcji (konspekty i scenariusze).
Diagnostyka edukacyjna: Wymagania na określony stopień: wymagania podstawowe (P) na stopień dostateczny obejmują
elementy treści: najważniejsze w uczeniu się danego przedmiotu, o niewielkim stopniu złożoności, często powtarzające
się w programie nauczania, dające się wykorzystać w praktyce. Wymagania rozszerzające (R) na stopień dobry: istotne w
strukturze przedmiotu, bardziej złożone, przydatne i użyteczne w teorii i praktyce, wymagające umiejętności ich
stosowania w sytuacjach typowych według określonego wzorca teoretycznego. Wymagania dopełniające (D) na stopień
bardzo dobry obejmują pełny zakres treści określony programem nauczania: trudne, złożone, ważne do opanowania,
wymagające korzystania z różnorodnych źródeł, stanowiące efekt samodzielnej pracy i wynikające z indywidualnych
zainteresowań, zapewniające pełne wykorzystanie dodatkowych wiadomości.
1. Omówienie metod nauczania historii; wybór najbardziej skutecznej metody nauczania historii w szkole
podstawowej.
2. Nauczanie historii przy pomocy technik multimedialnych
3. Drama jako metoda
4. Film jako forma prowadzenia lekcji historii
5. Gry i zabawy dydaktyczne z zakresu historii a praca z uczniem najmłodszym
6. Metody aktywizujące a metody biernego uczestnictwa.
7. Pomoce dydaktyczne w realizacji zajęć z historii
8. Warsztat pracy nauczyciela historii
9. Rola hospitacji w procesie doskonalenia warsztatu zawodowego nauczyciela
10. Dydaktyczne funkcje hospitacji
11. Regionalizm w historii
12-15 Przygotowanie scenariuszy zajęć lekcyjnych
Program Nauczania, Historia i Społeczeństwo klasy IV-VI, Gdańsk 2001; M. Kosman, A Suchoński, Historia w szkole
podstawowej. Przewodnik metodyczny, Warszawa 1985, Centkowski J, Rulka J, Historia w szkole podstawowej,
przewodnik metodyczny, Warszawa 1986; Nowaczyk S, Jak uczę historii w szkole podstawowej, Sprawozdania,
Uwagi, Materiały, Wydanie czwarte, Warszawa 1962.Centkowski J, Skowronek J, Nauczanie historii w klasie VII,
Przewodnik przedmiotowo-metodyczny, Warszawa 1978. Dydaktyka w szkole podstawowej, pod red. J.
Centkowskiego, Poznań 1996, A. Zielecki, Środki dydaktyczne w nauczaniu historii, Rzeszów 1978, Metodyka
nauczania historii w szkole podstawowej. Pod red. Cz. Majorka, Warszawa 1988. J. Maternicki, Cz. Majorek, A.
Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1993, W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1987,
Uczeń w nowej humanistyce, Edukacja humanistyczna, pod red. M. Kujawskiej, Poznań 2002, W. Moszczeńska, A.
Bornholtzowa, Podstawy metodyczne i dydaktyczne nauczania historii w szkole, Warszawa 1957,
VI. Literatura uzupełniająca:
A. Zielecki, Mapa w nauczaniu historii, Warszawa 1984, Edukacja historyczna a współczesność, pod red. A.
Suchońskiego, Opole 2003, W, Czernielewski, Rozwój dydaktyki polskiej w latach 1918-1954, Warszawa 1963, M.
Bieniek, Obudowa dydaktyczna polskich podręczników historii 1795-1918, Olsztyn 2001, W. Okoń, zarys dydaktyki
ogólnej, Warszawa 1965, W. Okoń, System dydaktyczny, Warszawa 1970, T. Słowikowski, Metodyka nauczania
historii, Warszawa 1972, T. Pawłowski, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki, Warszawa 1977, P. Unger,
Muzea w nauczaniu historii, Warszawa 1988, Wychowawcze funkcje dydaktyki historii w kształceniu nauczycieli,
pod red. J. Jerzaka, Zielona Góra 1980, B. Nawroczyński, Polska myśl pedagogiczna, Lwów-Warszawa 1938, J.
Półturzycki, Dydaktyka dla nauczycieli, Toruń 1996, Nauczanie blokowe i Zintegrowane przedmiotów
humanistycznych w zreformowanej szkole, pod red. T. Jaworski, B. Burda, M. Szymczak, Zielona Góra 2002,
Praktyczne kształcenie kandydatów na nauczycieli historii. Pod red. J. Mazur. A. Zieleckiego, Rzeszów 1998. B.
Niemierko, Ocenianie szkolne bez tajemnic, Warszawa 2002, S. Biłos, Regionalizm kreatywny w nowoczesnej
szkole, Częstochowa 1998,
Warsztat pracy nauczyciela historii, pod red. A. Zieleckiego, Rzeszów 1988.
Przedmiot 7
Nazwa przedmiotu
Dydaktyka szkoły podstawowej –
ćwiczenia laboratoryjne - praktyki
(Szkoła podstawowa)
Semestr 5 studia I stopnia –
stacjonarne kierunek historia –
nauczycielska
Liczba punktów ECTS: 3 ćwiczenia na
specjalności 1 pkt za 30h ćwiczeń i 1
pkt za 20 h przygotowania do zajęć 1
pkt za przygotowanie lekcji próbnej
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Wiedza bazowa ogólno humanistyczna z zakresu, dydaktyki szczegółowej
historii, pedagogiki, teorii wychowania, psychologii a w szczególności
rozwojowej oraz historii wychowania.
Forma zajęć: ćwiczenia-30 h
Autor programu:
dr hab. Beata Urbanowicz
dr hab. Beata Urbanowicz
Sposób walidacji efektów kształcenia
Twórcze uczestnictwo – przeprowadzenie lekcji próbnej, hospitacja zajęć
według arkusza hospitacji lekcji. Zapoznanie się z polecaną literaturą
przedmiotu.
I. Cele kształcenia: Wiedza teoretyczna wsparta refleksją dydaktyczno-naukową dotyczącą systemu edukacji i
organizacji kształcenia. Na podstawie teorii naukowej kształcenie kompetencji praktycznych w zakresie organizacji
procesu kształcenia w poziomie szkoły podstawowej. Wykorzystanie zdobytej wiedzy teoretycznej w takcie zajęc
praktycznych
- w zakresie wiedzy: Posiada wiedze teoretyczną dotyczącą dydaktyki szczegółowej historii w poziomie szkoły
podstawowej. Zna aktualny stan badań z zakresu badań powyższej dyscypliny naukowej. Zna podstawowa terminologie z
tego zakresu. Zna podstawy diagnostyki edukacyjnej.
- w zakresie umiejętności: Potrafi umiejętnie wykorzystywać rożne źródła informacji oraz budować warsztat naukowodydaktyczny nauczyciela-historyka. Potrafi samodzielnie pracować w aspekcie samokształcenia i samodoskonalenia się.
Potrafi samodzielnie tworzyć scenariusze i konspekty zajęc edukacyjnych na poziomie szkoły podstawowej
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Posiada ogólną widzę o uczniu jako podmiocie swoich działań
edukacyjnych oraz zna miejsce szkoły w strukturze społecznej. Rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych i
moralnych w pracy historyka, nauczyciela i wychowawcy.
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Aktywna obecność podczas praktyk szkolnych. Prowadzenie i hospitacja
zajęć edukacyjnych. Samodzielne tworzenie autorskich projektów lekcji (konspekty i scenariusze).
Diagnostyka edukacyjna: Wymagania na określony stopień: wymagania podstawowe (P) na stopień dostateczny obejmują
elementy treści: najważniejsze w uczeniu się danego przedmiotu, o niewielkim stopniu złożoności, często powtarzające
się w programie nauczania, dające się wykorzystać w praktyce. Wymagania rozszerzające (R) na stopień dobry: istotne w
strukturze przedmiotu, bardziej złożone, przydatne i użyteczne w teorii i praktyce, wymagające umiejętności ich
stosowania w sytuacjach typowych według określonego wzorca teoretycznego. Wymagania dopełniające (D) na stopień
bardzo dobry obejmują pełny zakres treści określony programem nauczania: trudne, złożone, ważne do opanowania,
wymagające korzystania z różnorodnych źródeł, stanowiące efekt samodzielnej pracy i wynikające z indywidualnych
zainteresowań, zapewniające pełne wykorzystanie dodatkowych wiadomości.
1. Odkrywamy nasze małe i duże ojczyzny. Dzisiaj i w przeszłości. Historia rodzinna i regionalna
2. Życie codzienne nasze i naszych przodków- nauka- praca-czas wolny.
3. Podróże w czasie i przestrzeni
4. Dziedzictwo Greków i Rzymian.
5. Dziedzictwo Wieków Średnich.
6. Dziedzictwo Czasów Nowożytnych.
7. Wiek XIX-u progu nowożytnej cywilizacji.
8. Wiek XX- w świecie naszych dziadków i rodziców.
9. Polska i Polacy u progu III Tysiąclecia.
10. Życie na przełomie XX i XXI wieku
11. Holizm edukacyjny- ścieżki między przedmiotowe: regionalna, czytelnicza i medialna, prozdrowotna,
ekologiczna.
Program Nauczania, Historia i Społeczeństwo klasy IV-VI, Gdańsk 2001; M. Kosman, A Suchoński, Historia w szkole
podstawowej. Przewodnik metodyczny, Warszawa 1985, Centkowski J, Rulka J, Historia w szkole podstawowej,
przewodnik metodyczny, Warszawa 1986; Nowaczyk S, Jak uczę historii w szkole podstawowej, Sprawozdania,
Uwagi, Materiały, Wydanie czwarte, Warszawa 1962.Centkowski J, Skowronek J, Nauczanie historii w klasie VII,
Przewodnik przedmiotowo-metodyczny, Warszawa 1978. Dydaktyka w szkole podstawowej, pod red. J.
Centkowskiego, Poznań 1996, A. Zielecki, Środki dydaktyczne w nauczaniu historii, Rzeszów 1978, Metodyka
nauczania historii w szkole podstawowej. Pod red. Cz. Majorka, Warszawa 1988. J. Maternicki, Cz. Majorek, A.
Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1993, W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1987,
Uczeń w nowej humanistyce, Edukacja humanistyczna, pod red. M. Kujawskiej, Poznań 2002, W. Moszczeńska, A.
Bornholtzowa, Podstawy metodyczne i dydaktyczne nauczania historii w szkole, Warszawa 1957,
A. Zielecki, Mapa w nauczaniu historii, Warszawa 1984, Edukacja historyczna a współczesność, pod red. A.
Suchońskiego, Opole 2003, W, Czernielewski, Rozwój dydaktyki polskiej w latach 1918-1954, Warszawa 1963, M.
Bieniek, Obudowa dydaktyczna polskich podręczników historii 1795-1918, Olsztyn 2001, W. Okoń, zarys dydaktyki
ogólnej, Warszawa 1965, W. Okoń, System dydaktyczny, Warszawa 1970, T. Słowikowski, Metodyka nauczania
historii, Warszawa 1972, T. Pawłowski, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki, Warszawa 1977, P. Unger,
Muzea w nauczaniu historii, Warszawa 1988, Wychowawcze funkcje dydaktyki historii w kształceniu nauczycieli,
pod red. J. Jerzaka, Zielona Góra 1980, B. Nawroczyński, Polska myśl pedagogiczna, Lwów-Warszawa 1938, J.
Półturzycki, Dydaktyka dla nauczycieli, Toruń 1996, Nauczanie blokowe i Zintegrowane przedmiotów
humanistycznych w zreformowanej szkole, pod red. T. Jaworski, B. Burda, M. Szymczak, Zielona Góra 2002,
Praktyczne kształcenie kandydatów na nauczycieli historii. Pod red. J. Mazur. A. Zieleckiego, Rzeszów 1998. B.
Niemierko, Ocenianie szkolne bez tajemnic, Warszawa 2002, S. Biłos, Regionalizm kreatywny w nowoczesnej
szkole, Częstochowa 1998,
Warsztat pracy nauczyciela historii, pod red. A. Zieleckiego, Rzeszów 1988.
Nazwa modułu: MK_2 Archeologia ziem polskich
Opis modułu, planowane efekty kształcenia: poznanie celów i zadań archeologii oraz stosowanych metod
badawczych; przyswojenie wiedzy o źródłach archeologicznych będących materialnymi śladami ludzkich
działań, odzwierciedlających różne dziedziny kultury materialnej i gospodarki; zdobycie wiedzy o procesie
zasiedlania ziem polskich w okresach pradziejowych. Student powinien uzyskać ogólną wiedzę o dziejach i
kulturze ludów zamieszkujących ziemie polskie w przeszłości. Poznać cechy charakterystyczne
poszczególnych epok na płaszczyźnie społecznej i gospodarczej. Dostrzegać potrzebę prowadzenia badań
archeologicznych i chronienia dziedzictwa kulturowego.
Planowane formy walidacji efektów kształcenia: egzamin, zaliczenie na ocenę, zaliczenie bez oceny
W
U
K
1. Archeologia ziem polskich (wykład)
K_W01
K_W02
K_W05
K_U02 K_K03
K_U07 K_K04
K_U09
2. Archeologia ziem polskich ( konwersatorium)
K_W01
K_W02
K_W05
K_U02 K_K03
K_U07 K_K04
K_U09
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Archeologia ziem polskich
(wykład))
1 semestr, studia I stopnia stacjon.
Profil kształcenia
Ogólna wiedza humanistyczna z zakresu szkoły średniej, podstawowe
informacje na temat cywilizacji starożytnych.
Wymagania wstępne
Umiejętność przyswajania wiadomości przekazywanych przez
wykładowcę.
forma zajęć: 15 g. wykładu
Autor programu:
dr Stanisław Kołodziejski
sposób zaliczenia:
wykładach
obecność
na
kształcenia
1. Zaprezentowanie studentom uporządkowanej chronologicznie i tematycznie wiedzy na temat pradziejów
ziem polskich.
2. Zapoznanie słuchaczy z nowymi nurtami w badaniach nad okresem pradziejowym w Polsc.
3. Zapoznanie studentów z nowymi metodami pozyskiwania, analizowania i interpretowania źródeł
archeologicznych
4. Wskazanie związków pomiędzy pradziejami a historią późniejszą; uświadomienie wagi dziedzictwa
archeologicznego dla współczesnych pokoleń.
W zakresie wiedzy:
 Student posiada uporządkowaną tematycznie i chronologicznie wiedzę odnośnie do głównych
etapów postępu cywilizacyjnego na ziemiach polskich w okresach pradziejowych.
 Student zna główne nurty i kierunki badań nad pradziejami ziem polskich oraz najnowsze
osiągnięcia archeologii.
 Student wykazuje znajomość terminologii fachowej wykorzystywanej w badaniach nad pradziejami.
W zakresie umiejętności:
 Student wie, jak krytycznie analizować i interpretować źródła archeologiczne.
 Student potrafi wykorzystać najnowsze badania z dziedziny archeologii do sprecyzowania własnego
poglądu na dany temat.
 Student potrafi dokonać syntezy uzyskanych wiadomości.
W zakresie kompetencji personalnych i społecznych:

Student ma poczucie ciągłości rozwoju społeczeństw od ich zarania oraz rozumie wpływ
poszczególnych zdobyczy cywilizacyjnych na późniejsze epoki.

Student ma świadomość wagi dziedzictwa archeologicznego i potrzeby jego ochrony oraz
popularyzacji.
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na wykładach.
I. Wstęp do archeologii
A. Cele i zadania archeologii
B. Zarys historii badań archeologicznych w Polsce
C. Instytucje archeologiczne w Polsce
1. Placówki dydaktyczne
2. Placówki naukowe
3. Muzea
4. Rezerwaty archeologiczne
Literatura: Andrzej Abramowicz, Urny i ceraunie, Łódź 1979; tenże, Historia archeologii polskiej XIX i XX
wiek, Warszawa-Łódź 1991; Jerzy Gąssowski, Z dziejów polskiej archeologii, Warszawa 1970; Ian Hodder,
Czytanie przeszłości. Współczesne podejście do interpretacji w archeologii, Poznań 1995
II. Metody pozyskiwania źródeł
A. Badania zwiadowcze
B. Badania powierzchniowe
C. Archeologiczne Zdjęcie Polski
D. Badania wykopaliskowe
Literatura: Piotr Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.),
Kraków 1998; Leszek Kajzer, Wstęp do archeologii historycznej w Polsce, Łódź 1996
III. Periodyzacja i chronologia pradziejów ziem polskich
A. Metody datowania źródeł archeologicznych
B. Interpretacja źródeł archeologicznych
Literatura: Gerard Donato, Witold Hensel, Stanisław Tabaczyński, Teoria i praktyka badań
archeologicznych, t. I, Warszawa 1982; Piotr Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje
ziem polskich (do VII w.), Kraków 1998.
IV. Przemiany środowiska w epoce lodowcowej w Polsce
Kraków 1998; Marian Kobusiewicz, 500 tysięcy najtrudniejszych lat, Warszawa 1994; Konrad Jażdżewski,
Pradzieje Europy środkowej, Wrocław 1981; Kultury i ludy dawnej Europy, pod red. S. K. Kozłowskiego,
Warszawa 1981.
V. Starsza i środkowa epoka kamienia na ziemiach polskich
A. Kultury paleolitu dolnego środkowego, górnego i schyłkowego
B. Kultury mezolitu
Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. I, red. W. Hensel, Wrocław 1975.
VI. Młodsza epoka kamienia na ziemiach polskich
A. Kultury neolityczne na ziemiach polskich
Literatura: Encyklopedia historyczna świata, t. I Prehistoria, red. J.K. Kozłowski, Kraków 1999; Piotr
Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Kraków 1998; Konrad
Jażdżewski, Pradzieje Europy środkowej, Wrocław 1981; Kultury i ludy dawnej Europy, pod red. S. K.
Kozłowskiego, Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. II, red. W. Hensel, Wrocław 1979
VII. Epoka brązu w Europie i na ziemiach polskich
A. Wczesna epoka brązu na ziemiach polskich
B. Młodszy okres epoki brązu
Kozłowskiego, Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. III, red. W. Hensel, Wrocław 1978.
VIII. Kultura łużycka
A. Kultura łużycka na ziemiach polskich w epoce brązu
B. Kultura łużycka na ziemiach polskich w okresie halsztackim
C. Gospodarka, kultura duchowa, stosunki etniczne
Kraków 1998; Konrad Jażdżewski, Pradzieje Europy środkowej, Wrocław 1981; Kultury i ludy dawnej
Europy, pod red. S. K. Kozłowskiego, Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. IV, red. W. Hensel,
Wrocław 1978.
IX. Wczesna epoka żelaza w Europie i na ziemiach polskich
A. Najazd Scytów
B. Upadek kultury łużyckiej
C. Kultura pomorska
D. Kultura grobów kloszowych
E. Kultura kurhanów zachodniobałtyjskich
Wrocław 1978.
X. Okres przedrzymski na ziemiach polskich
A. Celtowie na ziemiach polskich
B. Kultura przeworska
C. Kultura oksywska
D. Pozostałe kultury okresu przedrzymskiego na ziemiach polskich
Europy, pod red. S. K. Kozłowskiego, Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. V, red. W. Hensel,
Wrocław 1981; Andrzej Kokowski, Starożytna Polska: od trzeciego stulecia przed narodzeniem Chrystusa
do schyłku starożytności, Warszawa 2005; Zenon Woźniak, Osadnictwo celtyckie w Polsce, Wrocław 1970.
XI. Okres wpływów rzymskich na ziemiach polskich
A. Wpływ Cesarstwa Rzymskiego na ludy zamieszkujące dorzecze Odry i Wisły
C. Kultura wielbarska
D. Pozostałe kultury okresu wpływów rzymskich
do schyłku starożytności, Warszawa 2005
XII. Późny okres wpływów rzymskich i okres wędrówek ludów na ziemiach polskich
A. Upadek kultur okresu wpływów rzymskich na ziemiach polskich
B. Ślady pobytu Hunów na ziemiach polskich
C. Późny okres wędrówek ludów na ziemiach polskich
XIII. Początki wczesnego średniowiecza na ziemiach polskich
A. Przebieg dyskusji na temat topogenezy i etnogenezy Słowian (autochtoniści – alochtoniści)
B. Początki osadnictwa słowiańskiego na ziemiach polskich
Literatura: „Z otchłani wieków”, R. LI, nr 3-4, 1985; M. Parczewski, Najstarsza faza kultury
wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988; Kazimierz Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian. Wybór
pism, pod red. M. Parczewskiego, Kraków 2000; A. Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej.
Odkrycia – hipotezy – interpretacje, Warszawa 2005.
XIV. Wczesne średniowiecze na ziemiach polskich - okres plemienny i wczesnopiastowski
A. Kultura materialna
B. Kultura duchowa
Literatura: M. Parczewski, Najstarsza faza kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988; A. Buko,
Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej. Odkrycia – hipotezy – interpretacje, Warszawa 2005; L.
Kajzer, Wstęp do archeologii historycznej w Polsce, Łódź 1996.
XV. Wczesne średniowiecze na ziemiach polskich wczesnopiastowski
B. Kultura duchowa
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Archeologia ziem polskich
(ćwiczenia)
1 semestr, studia I stopnia stacjon.
Profil kształcenia
Ogólna wiedza humanistyczna z zakresu szkoły średniej, podstawowe
informacje na temat cywilizacji starożytnych.
Wymagania wstępne
Umiejętność przyswajania wiadomości przekazywanych przez
wykładowcę.
forma zajęć: ćwiczenia, 15 godzin w 1. sposób
zaliczenia:
uzyskanie
semestrze
pozytywnej oceny z kolokwium
Autor programu:
Kolokwium; test zawierający 10 pytań z zakresu: 1. periodyzacji i podziałów
kształcenia
chronologicznych pradziejów ziem polskich; 2. charakterystyki kultur w
obrębie poszczególnych epok; 3. kultury materialnej i duchowej ludności
tworzącej wyodrębnioną jednostkę kulturową.
5. Zaprezentowanie studentom uporządkowanej chronologicznie i tematycznie wiedzy na temat pradziejów
ziem polskich.
6. Zapoznanie słuchaczy z nowymi nurtami w badaniach nad okresem pradziejowym w Polsce i w Europie.
7. Zapoznanie studentów z nowymi metodami pozyskiwania, analizowania i interpretowania źródeł
archeologicznych
8. Wskazanie związków pomiędzy pradziejami a historią późniejszą; uświadomienie wagi dziedzictwa
archeologicznego dla współczesnych pokoleń.
W zakresie wiedzy:
 Student posiada uporządkowaną tematycznie i chronologicznie wiedzę odnośnie do głównych
etapów postępu cywilizacyjnego na ziemiach polskich w okresach pradziejowych.
 Student zna główne nurty i kierunki badań nad pradziejami ziem polskich i Europy oraz najnowsze
osiągnięcia archeologii.
 Student wykazuje znajomość terminologii fachowej wykorzystywanej w badaniach nad pradziejami.
 Student wie, jak krytycznie analizować i interpretować źródła archeologiczne.
 Student potrafi wykorzystać najnowsze badania z dziedziny archeologii do sprecyzowania własnego

poglądu na dany temat.
Student potrafi dokonać syntezy uzyskanych wiadomości.
 Student ma poczucie ciągłości rozwoju społeczeństw od ich zarania oraz rozumie wpływ
poszczególnych zdobyczy cywilizacyjnych na późniejsze epoki.
 Student ma świadomość wagi dziedzictwa archeologicznego i potrzeby jego ochrony oraz
popularyzacji.
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: kolokwium pisemne – test zawierający 10 pytań
Kryterium na ocenę dostateczną: wiadomości na temat periodyzacji i chronologii pradziejów ziem polskich
dziejów, ogólna charakterystyka poszczególnych epok i okresów.
Kryterium na ocenę dobrą: szeroka wiedza na temat kultury materialnej i duchowej wyróżnionych kultur
pradziejowych.
Kryterium na ocenę bardzo dobrą: wiedza wykraczająca poza podstawowe wiadomości podręcznikowe,
umiejętność wyciągania samodzielnych wniosków.
I. Wstęp do archeologii
A. Cele i zadania archeologii
B. Zarys historii badań archeologicznych w Polsce
C. Instytucje archeologiczne w Polsce
1. Placówki dydaktyczne
2. Placówki naukowe
3. Muzea
4. Rezerwaty archeologiczne
Literatura: Andrzej Abramowicz, Urny i ceraunie, Łódź 1979; tenże, Historia archeologii polskiej XIX i XX
wiek, Warszawa-Łódź 1991; Jerzy Gąssowski, Z dziejów polskiej archeologii, Warszawa 1970; Ian Hodder,
Czytanie przeszłości. Współczesne podejście do interpretacji w archeologii, Poznań 1995
II. Metody pozyskiwania źródeł
A. Badania zwiadowcze
B. Badania powierzchniowe
C. Archeologiczne Zdjęcie Polski
D. Badania wykopaliskowe
Kraków 1998; Leszek Kajzer, Wstęp do archeologii historycznej w Polsce, Łódź 1996
III. Periodyzacja i chronologia pradziejów ziem polskich
A. Metody datowania źródeł archeologicznych
1. Metody datowania względnego
2. Metody datowania absolutnego
B. Interpretacja źródeł archeologicznych
Literatura: Gerard Donato, Witold Hensel, Stanisław Tabaczyński, Teoria i praktyka badań
archeologicznych, t. I, Warszawa 1982; Piotr Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem
polskich (do VII w.), Kraków 1998.
IV. Epoka lodowcowa w Polsce
A. Przemiany środowiska w epoce lodowcowej w Polsce
B. Glacjały i interglacjały na ziemiach polskich
Warszawa 1981.
V. Starsza i środkowa epoka kamienia na ziemiach polskich
A. Kultury paleolitu dolnego środkowego, górnego i schyłkowego
B. Kultury mezolitu
C. Prezentacja zabytków i ilustracji
Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. I, red. W. Hensel, Wrocław 1975.
VI. Młodsza epoka kamienia na ziemiach polskich
A. Kultury neolityczne na ziemiach polskich
B. Prezentacja zabytków i ilustracji
Kozłowskiego, Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. II, red. W. Hensel, Wrocław 1979
VII. Epoka brązu w Europie i na ziemiach polskich
A. Wczesna epoka brązu na ziemiach polskich
B. Starszy okres epoki brązu
Kozłowskiego, Warszawa 1981; Prahistoria ziem polskich, t. III, red. W. Hensel, Wrocław 1978.
VIII. Kultura łużycka
A. Kultura łużycka na ziemiach polskich w epoce brązu
B. Kultura łużycka na ziemiach polskich w okresie halsztackim
C. Gospodarka, kultura duchowa, stosunki etniczne
D. Prezentacja zabytków i ilustracji
Wrocław 1978.
IX. Wczesna epoka żelaza w Europie i na ziemiach polskich
A. Najazd Scytów
B. Upadek kultury łużyckiej
C. Kultura pomorska
D. Kultura grobów kloszowych
E. Kultura kurhanów zachodniobałtyjskich
F. Prezentacja zabytków i ilustracji
Wrocław 1978.
X. Okres przedrzymski na ziemiach polskich
A. Celtowie na ziemiach polskich
C. Kultura oksywska
D. Pozostałe kultury okresu przedrzymskiego na ziemiach polskich
E. Prezentacja zabytków i ilustracji
do schyłku starożytności, Warszawa 2005; Zenon Woźniak, Osadnictwo celtyckie w Polsce, Wrocław 1970.
XI. Okres wpływów rzymskich na ziemiach polskich
A. Wpływ Cesarstwa Rzymskiego na ludy zamieszkujące dorzecze Odry i Wisły
C. Kultura wielbarska
D. Pozostałe kultury okresu wpływów rzymskich
E. Prezentacja zabytków i ilustracji
XII. Późny okres wpływów rzymskich i okres wędrówek ludów na ziemiach polskich
A. Upadek kultur okresu wpływów rzymskich na ziemiach polskich
B. Ślady pobytu Hunów na ziemiach polskich
C. Późny okres wędrówek ludów na ziemiach polskich
D. Prezentacja zabytków i ilustracji
XIII. Początki wczesnego średniowiecza na ziemiach polskich
A. Przebieg dyskusji na temat topogenezy i etnogenezy Słowian (autochtoniści – alochtoniści)
1. Poglądy Kazimierza Godłowskiego na temat etnogenezy Słowian
B. Początki osadnictwa słowiańskiego na ziemiach polskich
Literatura: „Z otchłani wieków”, R. LI, nr 3-4, 1985; M. Parczewski, Najstarsza faza kultury
wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988; Kazimierz Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian. Wybór
pism, pod red. M. Parczewskiego, Kraków 2000; A. Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej.
Odkrycia – hipotezy – interpretacje, Warszawa 2005.
XIV. Wczesne średniowiecze w Europie i na ziemiach polskich - okres plemienny i
wczesnopiastowski
B. Kultura duchowa
XV. Kolokwium – test sprawdzający wiedzę studentów
Nazwa modułu: MK_3 Historia starożytna i kultura antyczna
Opis modułu, planowane efekty kształcenia:
Student powinien uzyskać podstawową wiedzę o dziejach i kulturze ludów zamieszkujących starożytny świat
śródziemnomorski i Bliski Wschód, poznać elementarną chronologię starożytną, zapoznać się ze specyfiką
badań nad antykiem.
W
U
K
1. Historia starożytna i kultura antyczna (wykład)
K_W01
K_W02
K_W05
K_U02
K_U07
K_U09
K_K03
K_K04
2. Historia starożytna i kultura antyczna (konwersatorium)
K_W01
K_W02
K_W04
K_U01
K_U02
K_U08
K_K02
K_K04
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Historia starożytna i kultura antyczna
(wykład)
Semestr, poziom i typ studiów:
Sem. 3 II rok studiów 1 stopnia stac.
Profil kształcenia
Ogólnoakademicki
Podstawowe wiadomości na temat pierwszych cywilizacji wyniesione ze
szkoły średniej, podstawy chronologii, elementarna znajomość mapy
Wymagania wstępne
Forma zajęć: wykład
Autor programu:
historycznej
Liczba godzin dydaktycznych: 20
sposób zaliczenia: egzamin
dr Tomasz Ładoń
dr Tomasz Ładoń
kształcenia
Egzamin ustny składający się z dwóch części: sprawdzenie czy student
opanował podstawową chronologię starożytną; trzy pytania dotyczące dziejów
świata antycznego: jedno z Bliskiego Wschodu, jedno z Grecji i jedno z Rzymu
1. Przedstawienie słuchaczom szeroko rozumianych dziejów i kultury starożytnych ludów
zamieszkujących świat śródziemnomorski i Bliski Wschód.
2. Zapoznanie studentów ze zdobyczami cywilizacyjnymi wspomnianych ludów.
3. Zaprezentowanie słuchaczom rozprzestrzeniania się owych osiągnięć w starożytnym świecie.
4. Pokazanie oddziaływania sukcesów w tym zakresie na różne sfery życia starożytnych.
5. Ukazanie znaczenia wspomnianych osiągnięć oraz ich wpływu na rozwój poszczególnych kręgów
cywilizacyjnych świata starożytnego.
6. Prezentacja związków pomiędzy osiągnięciami cywilizacyjnymi a postępem w epoce starożytnej
W zakresie wiedzy:
 student wykazuje znajomość terminologii fachowej wykorzystywanej w badaniach nad
starożytnością (przykładowe terminy: ensi, lugal, mastaba, nomarcha, zikkurat, apoikia, apella, bule,
eklezja, heliaia, homoioi, liturgia, synojkizm, nobilitas, ludi, tribus, socii)
 student posiada uporządkowaną tematycznie i chronologicznie wiedzę odnośnie do głównych
zagadnień politycznych, społecznych i gospodarczych świata starożytnego
 student zna główne nurty i kierunki badań nad antykiem oraz najnowsze osiągnięcia historiografii
 student wie jak krytycznie analizować i interpretować źródła starożytne
 student potrafi wykorzystać najnowsze badania historiografii do sprecyzowania własnego poglądu
na dany temat
 student potrafi dokonać syntezy uzyskanych wiadomości
 ma poczucie ciągłości rozwoju społeczeństw od ich powstania oraz rozumie wpływ kultury
antycznej na dalsze epoki ze współczesnością włącznie
 ma świadomość wagi dziedzictwa kultury antycznej, dostrzega potrzebę przeprowadzania badań
archeologicznych, ma poczucie wartości zabytków kultury materialnej
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: egzamin ustny
Kryterium na ocenę dostateczną: podstawowe wiadomości na temat dziejów świata starożytnego, znajomość
mapy i elementarnej chronologii
Kryterium na ocenę dobrą: szeroka wiedza na temat dziejów świata starożytnego, swobodne formułowanie
wypowiedzi, posługiwanie się mapą,
Kryterium na ocenę bardzo dobrą: wiedza wykraczająca poza wiadomości podręcznikowe, krytyczne
podejście do uzyskanej wiedzy u umiejętność wyciągania samodzielnych wniosków
IV. Treści programowe: 1. Rozwój pierwszych cywilizacji w Mezopotamii na przykładzie sumeryjskich
miast-państw; 2. Podstawy potęgi Egiptu w okresie Średniego i Nowego Państwa; 3. Rozwój demokracji w
Atenach w VI i V w. p.n.e.; 4. Geneza i znaczenie wojen persko-greckich; 5. Wzrost znaczenia Macedonii za
panowania Filipa II; 6. Ustrój polityczny i społeczny Republiki Rzymskiej; 7. Podboje państwa rzymskiego w
świecie śródziemnomorskim na przykładzie wojen punickich; 8. Geneza i skutki I wojny domowej w Rzymie;
9. Podstawy ustrojowe pryncypatu Augusta; 10. Podstawy ustrojowe dominatu.
V. Literatura podstawowa: J. Wolski, Historia powszechna. Starożytność, wyd. IV, Warszawa 1992; M.
Jaczynowska, D. Musiał, M. Stępień, Historia starożytna, Warszawa 2004; A. Ziółkowski, Historia powszechna
– Starożytność, Warszawa 2009.
VI. Literatura uzupełniająca: H.W.F. Saggs, Wielkość i upadek Babilonii, Warszawa 1974; D. Arnaud,
Starożytny Bliski Wschód, Warszawa 1982; J. Zabłocka, Historia Bliskiego Wschodu w starożytności,
Wrocław 1987; G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 1998; N. Grimal, Dzieje starożytnego Egiptu, Warszawa
2004.
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Historia starożytna i kultura antyczna
(konwersatorium)
Semestr, poziom i typ studiów:
Sem. 3 II rok studiów 1 stopnia stac.
Profil kształcenia
Ogólnoakademicki
Podstawowe wiadomości na temat pierwszych cywilizacji wyniesione ze
szkoły średniej, podstawy chronologii, elementarna znajomość mapy
Wymagania wstępne
Forma zajęć: konwersatorium
Autor programu:
historycznej
Liczba godzin dydaktycznych: 20
sposób zaliczenia: egzamin
dr Tomasz Ładoń
dr Tomasz Ładoń
kształcenia
Obecność na 90% zajęć; referat zaliczany na ocenę
1. Przedstawienie słuchaczom szeroko rozumianych dziejów i kultury starożytnych ludów
zamieszkujących świat śródziemnomorski i Bliski Wschód.
2. Zapoznanie studentów ze zdobyczami cywilizacyjnymi wspomnianych ludów.
3. Zaprezentowanie słuchaczom rozprzestrzeniania się owych osiągnięć w starożytnym świecie.
4. Pokazanie oddziaływania sukcesów w tym zakresie na różne sfery życia starożytnych.
5. Ukazanie znaczenia wspomnianych osiągnięć oraz ich wpływu na rozwój poszczególnych kręgów
cywilizacyjnych świata starożytnego.
6. Prezentacja związków pomiędzy osiągnięciami cywilizacyjnymi a postępem w epoce starożytnej
W zakresie wiedzy:
 student zna podstawową terminologię fachową wymaganą w poznaniu i zrozumieniu dziejów
starożytnego Bliskiego Wschodu (przykładowo: mastaba, basen irygacyjny, polis, tyran,
popularzy, optymaci, dominat)
 zna periodyzację dziejów starożytnych. Zna dzieje polityczne, społeczne i gospodarcze
poszczególnych społeczeństw basenu M. Śródziemnego i Bliskiego Wschodu
 zna w stopniu podstawowym źródła pisane i niepisane typowe dla historii starożytnej
 potrafi samodzielnie wyszukać materiały potrzebne do uzyskania wiedzy na temat antyku
 umie przeprowadzić analizę i interpretację źródeł historycznych
 na podstawie uzyskanej wiedzy potrafi formułować samodzielne opinie i wyciągać wnioski na
tematy związane z szeroko pojętymi dziejami starożytnymi
 potrafi organizować własną pracę, posiada umiejętność samokształcenia
 ma świadomość wagi odkryć archeologicznych z czasów starożytnych jako elementu
światowego dziedzictwa kulturowego
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: egzamin ustny
Kryterium na ocenę dostateczną: podstawowe wiadomości na temat dziejów świata starożytnego, znajomość
mapy i elementarnej chronologii
Kryterium na ocenę dobrą: szeroka wiedza na temat dziejów świata starożytnego, swobodne formułowanie
wypowiedzi, posługiwanie się mapą,
Kryterium na ocenę bardzo dobrą: wiedza wykraczająca poza wiadomości podręcznikowe, krytyczne
podejście do uzyskanej wiedzy u umiejętność wyciągania samodzielnych wniosków
IV. Treści programowe: 1. Egipt w okresie Starego Państwa; 2. Wielka kolonizacja grecka, przyczyny,
przebieg i skutki; 3. Ustrój społeczny i polityczny Sparty; 4. Geneza wojny peloponeskiej; 5. Wyprawa
Aleksandra Wielkiego na Persję. Przyczyny i znaczenie; 6. Początki Rzymu; 7. Reformy społeczne w Rzymie
na przykładzie działalności braci Grakchów; 8. Pierwszy Triumwirat i jego działalność; 9. Rządy dynastii
julijsko – klaudyjskiej; 10. Złoty wiek Cesarstwa.
V. Literatura podstawowa: J. Wolski, Historia powszechna. Starożytność, wyd. IV, Warszawa 1992; M.
Jaczynowska, D. Musiał, M. Stępień, Historia starożytna, Warszawa 2004; A. Ziółkowski, Historia powszechna
– Starożytność, Warszawa 2009.
VI. Literatura uzupełniająca: E. Drioton,. Egipt faraonów, Warszawa 1970; A.T. Olmstead, Dzieje imperium
perskiego, Warszawa 1974; D. Arnaud, Starożytny Bliski Wschód, Warszawa 1982; J. Zabłocka, Historia
Bliskiego Wschodu w starożytności, Wrocław 1987; M. Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, Warszawa
1996; N. Grimal, Dzieje starożytnego Egiptu, Warszawa 2004; G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 2006.; B.J.
Kemp, Starożytny Egipt. Anatomia cywilizacji, Warszawa 2009; L. Piotrowicz, Dzieje rzymskie, Warszawa
1934; N. Hammond, Dzieje Grecji, Warszawa 1974; E. Wipszycka, B. Bravo, Historia starożytnych Greków, t.
I - III, Warszawa 1988; 1992, 2009; M. Jaczynowska, Historia starożytnego Rzymu, wyd. II, Warszawa 1984;
R. Syme, Rewolucja rzymska, Poznań 2009; K. Bringmann, Historia Republiki Rzymskiej, Poznań 2010.
Nazwa modułu: MK_4 Historia średniowieczna
Opis modułu, planowane efekty kształcenia: Zapoznanie studentów z cechami charakterystycznymi epoki, z
najważniejszymi procesami z zakresu historii politycznej, społecznej, gospodarczej i kulturalnej.
Przedstawienie dziejów Polski na szerokim tle porównawczym, zapoznanie z głównymi typami źródeł
średniowiecznych i ukazanie ich miejsca i roli w kulturze epoki. Przygotowanie studentów do samodzielnego
wyszukiwania informacji w literaturze naukowej oraz interpretowania tekstów źródłowych pod kierunkiem
prowadzącego. Pogłębienie u studentów świadomości ciągłości historycznej dziejów Polski i Europy, poczucia
uczestnictwa w europejskim i polskim dziedzictwie kulturowym i zrozumienie potrzeby prowadzenia badań
historycznych w zakresie średniowiecza.
W
U
K
1. Historia średniowieczna (wykład)
K_W01
K_W02
K_W09
K_U01
K_U02
K_U03
K_K03
K_K04
2. Historia średniowieczna (konwersatorium)
K_W01
K_W02
K_W09
K_U01
K_U02
K_U03
K_K03
K_K04
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Historia średniowieczna
stacjonarne
1pkt – 20h udziału w zajęciach
1pkt – 5h udziału w konsultacjach,
25 h przygotowania do egzaminu i
udziału w egzaminie
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Wiedza z zakresu historii starożytnej
forma zajęć: wykład 20 godz.
oceny
Autor programu:
dr Barbara Kowalska
dr Barbara Kowalska
kształcenia
Obecność na zajęciach oraz zdanie egzaminu ustnego. Egzamin składa się
z trzech pytań obejmujących zagadnienia polityczno – społeczno –
gospodarczo – kulturalne średniowiecznej Europy, ze szczególnym
uwzględnieniem procesów specyficznych dla epoki. Sprawdza także
wiedzę z zakresu znajomości średniowiecznych źródeł, okoliczności ich
powstawania i funkcjonowania w średniowiecznej kulturze.
zapoznanie studentów z podstawowymi rodzajami średniowiecznych źródeł
ukazanie szeregu uwarunkowań powstawania źródeł średniowiecznych i ich funkcjonowania w kulturze
piśmiennej średniowiecza
- zaznajomienie studentów ze specyfiką epoki, z procesami i kierunkami rozwoju dziejowego z zakresu
historii kultury i społeczno – politycznej
- ukazanie historii Polski jako integralnie związanej z dziejami Europy
-
w zakresie wiedzy:
- zna w stopniu podstawowym procesy historyczne zachodzące w średniowiecznej rzeczywistości i
-
rozumie ich rolę w kształtowaniu kultury
zna elementarną terminologię związaną z mediewistyką: feudalizm, beneficjum, lenno, renta feudalna,
stan, prawo rycerskie; lokacja, świętopietrze, inkorporacja, sekularyzacja, koncyliaryzm, inwestytura
ma podstawową wiedzę o kształtowaniu się mapy średniowiecznej Europy
wiedzy, niezbędne do poznania średniowiecznej historii
- posiada umiejętność interpretacji średniowiecznych źródeł historycznych
- poprawnie stosuje poznaną terminologię związaną z mediewistyką, niezbędną do prawidłowego
rozumienia dziejów średniowiecza, tj. feudalizm, inwestytura, beneficjum, lenno, prawo rycerskie
- ma świadomość znaczenia ciągłości historycznej (od czasu powstania średniowiecznych społeczeństw
po dzień dzisiejszy) w kształtowaniu więzi społecznych, co stwarza właściwą perspektywę rozumienia
przemian zachodzących w tych społecznościach
- ma świadomość wagi średniowiecznego dorobku kulturowego, wykazuje zainteresowanie oraz dbałość
o materialne mienie społeczeństw tych czasów, dostrzega konieczność badania średniowiecznej
spuścizny.
metoda: wykład organizacyjny, informacyjny, analityczny, syntetyczny, problemowy
kryteria oceny: egzamin ustny: na ocenę 3,0-znajomość -46% - 56% treści ujętych w pytaniach, na ocenę 3,5 znajomość –57% - 67% treści ujętych w pytaniach, na ocenę 4,0 – znajomość - 68% - 78% treści ujętych w
pytaniach, na ocenę 4,5- znajomość - 79% - 89% treści ujętych w pytaniach, na ocenę 5,0 – znajomość –90%100% treści ujętych w pytaniach.
IV. Treści programowe: 1. Charakterystyka średniowiecza; 2. ,,Państwo Wiślan”; 3. Skandynawia
wczesnośredniowieczna; 4. Rozbicie dzielnicowe w Polsce; 5. Sztuka romańska i gotycka; 6. Kultura rycerska;
7. Iroszkoci w kulturze Europy; 8. Twórczość historiograficzna Jana Długosza; 9. ,,Unia” polsko-litewska w
Krewie; 10. Ruch husycki.
V. Literatura podstawowa: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa, różne wydania;
B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa, różne wydania; R. Collins, Europa
wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996; Ch. Brooke, Europa średniowieczna 962-1154, Warszawa
2001; H. H. Mundy, Europa średniowieczna 1150-1309, Warszawa 2001; D. Hay, Europa w XIV i XV wieku,
Warszawa 2001; S. Kwiatkowski, Średniowieczne dzieje Europy, Warszawa 2006; Wielka historia świata, t. 4,
Kształtowanie średniowiecza, red. M. Salamon, Kraków 2005; Wielka historia świata, t. 5, Późne
średniowiecze, red. K. Baczkowski, Kraków 2005; S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002; J.
Wyrozumski, Historia Polski do roku 1505, Warszawa 1978 (i nast.); R. Grodecki, S. Zachorowski, J.
Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. 1- 2, Kraków 1995 (i inne); J. Wyrozumski, Dzieje Polski
piastowskiej (VIII wiek-1370), Kraków 1999, t. 2 serii Wielka Historia Polski; K. Baczkowski, Dzieje Polski
późnośredniowiecznej, Kraków 1999, t. 2 serii Wielka Historia Polski; Kościół w Polsce, t. I: Średniowiecze,
red. J. Kłoczowski, Kraków 1966; J. Bardach, Historia państwa i prawa Polski, t. I, Warszawa 1973; K.
Modzelewski, Organizacja gospodarcza Polski piastowskiej X–XIII wieku, Wrocław 1975.
VI. Literatura uzupełniająca: J. Le Goff, W poszukiwaniu średniowiecza, tłum. M. Żurowska, Warszawa
2005; J. Widajewicz, Państwo Wiślan, Kraków 1964; L.A. Tyszkiewicz, Problem Wiślan i ich państwa, [w:]
Ojczyzna bliższa i dalsza, red, J. Chrobaczyński, Kraków 1993, s. 293-304; F. Mowat, Wyprawy Wikingów,
Warszawa 1995; S. Piekarczyk, O społeczeństwie i religii w Skandynawii VIII-XI w., Warszawa 1963; P.
Żmudzki, Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny, Warszawa 2000; A. Świeżawski, Przemysł
król Polski, Warszawa 2006; T. Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, cz. II Architektura
średniowieczna, Wrocław 1980; Z. Świechowski, Sztuka polska. Romanizm, Warszawa 2004; M. Pastoureau,
Życie codzienne we Francji i Anglii w czasach rycerzy Okrągłego Stołu (XII-XIII w.), tłum. M. Skibniewska,
Warszawa 1983; M. Bobrzyński, S. Smolka, Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kraków
1893; S.M. Kuczyński, Władysław Jagiełło (ok. 1351-1434), Warszawa 1987; J. Le Goff, Kultura
średniowiecznej Europy, Gdańsk 1995; J. Huzinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Historia średniowieczna
stacjonarne
1pkt – 20h udziału w zajęciach, 10
h przygotowania do zajęć, 3h
przygotowania prezentacji, 2h
udziału w konsultacjach
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Wiedza historyczna z zakresu historii starożytnej
forma zajęć: konwersatorium 20 sposób zaliczenia: zaliczenie na
godz.
ocenę
Autor programu:
dr Barbara Kowalska
dr Barbara Kowalska
kształcenia
Obecność na zajęciach, aktywne uczestniczenie w zajęciach
odnotowywane przez prowadzącego, zaliczenie mapy, zaliczenie
sprawdzianu w formie testu, prezentacja multimedialna dla chętnych.
zapoznanie studentów z podstawowymi rodzajami średniowiecznych źródeł
ukazanie szeregu uwarunkowań ich powstawania i funkcjonowania w kulturze piśmiennej średniowiecza
zaznajomienie studentów ze specyfiką epoki, z procesami i kierunkami rozwoju dziejowego z zakresu
historii kultury i społeczno – politycznej
- ukazanie historii Polski jako integralnie związanej z dziejami Europy
-
w zakresie wiedzy:
- zna w stopniu podstawowym procesy historyczne zachodzące w średniowiecznej rzeczywistości i
-
rozumie ich rolę w kształtowaniu kultury
zna elementarną terminologię związaną z mediewistyką: tj. feudalizm, inwestytura, beneficjum, lenno,
prawo rycerskie
ma podstawową wiedzę o kształtowaniu się mapy średniowiecznej Europy
-
wiedzy, niezbędne do poznania średniowiecznej historii
posiada umiejętność interpretacji średniowiecznych źródeł historycznych
poprawnie stosuje poznaną terminologię mediewistyczną, tj. feudalizm, inwestytura, beneficjum, lenno,
prawo rycerskie
- ma świadomość znaczenia ciągłości historycznej (od czasu powstania średniowiecznych społeczeństw
-
po dzień dzisiejszy) w kształtowaniu więzi społecznych, co stwarza właściwą perspektywę rozumienia
przemian zachodzących w tych społecznościach
ma świadomość wagi średniowiecznego dorobku kulturowego, wykazuje zainteresowanie oraz dbałość
o materialne mienie społeczeństw tych czasów, dostrzega konieczność badania średniowiecznej
spuścizny.
-
metody: dyskusja, praca pod kierunkiem, elementy wykładu informacyjnego
kryteria:
-
na ocenę dostateczną (3,0): aktywność na zajęciach, zaliczenie sprawdzianu w formie testu, zaliczenie mapy
na ocenę dobrą (4,0): aktywność na zajęciach, zaliczenie sprawdzianu w formie testu, zaliczenie mapy, zaliczenie
1 lektury (może być z wykazu literatury)
na ocenę bardzo dobrą (5,0): aktywność na zajęciach, zaliczenie sprawdzianu w formie testu, zaliczenie mapy,
zaliczenie 1 lektury (może być z wykazu literatury), prezentacja multimedialna.
-
IV. Treści programowe: 1. Średniowiecze-wprowadzenie do epoki; 2. Europa w dobie karolińskiej; 3. Początki
Rusi Kijowskiej; 4. Kronika Anonima zw. Gallem a kronika Mistrza Wincentego zw. Kadłubkiem; 5. Rola
dynastii piastowskiej w genezie państwa polskiego; 6. Święci, kulty, hagiografia, misje chrystianizacyjne; 7.
Wyprawy krzyżowe. Państwa łacińskie na Bliskim Wschodzie. Zakony rycerskie; 8. Podboje Mongołów; 9.
Miasto średniowieczne w Europie i w Polsce; 10. Sprawdzian.
Źródła: Anonim tzw. Gall. Kronika polska, przeł. Roman Grodecki, przekład opracował, wstępem i przypisami
opatrzył Marian Plezia, Wrocław, Warszawa, Kraków 1996; Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek). Kronika polska,
przeł. i oprac. Brygida Kürbis, Wrocław, Warszawa, Kraków 1996; Piśmiennictwo czasów Bolesława
Chrobrego, tłum. J. Karwasińska, Warszawa 1965; Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, tłum. J.
Pleziowa, kom. M. Plezia, Warszawa 1987; J. Mitkowski, Wybór tekstów źródłowych z historii Polski wiek
IX-XV, Kraków 1980; Kroniki straroruskie, oprac. F. Sielicki, Warszawa 1987; Wiek V-XV w źródłach.
Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1997; Einhard, Życie
Karola Wielkiego, przeł. J. Parandowski, Wrocław 1950.
.
Podręczniki: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa, różne wydania; B. Zientara,
Historia powszechna średniowiecza, Warszawa, różne wydania; Ch. Brooke, Europa średniowieczna 962-1154,
Warszawa 2001; H. H. Mundy, Europa średniowieczna 1150-1309, Warszawa 2001; D. Hay, Europa w XIV i
XV wieku, Warszawa 2001; S. Kwiatkowski, Średniowieczne dzieje Europy, Warszawa 2006; S. Szczur,
Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002; J. Wyrozumski, Historia Polski do roku 1505, Warszawa 1978 (i
nast.); R. Grodecki, S. Zachorowski, J. Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. 1- 2, Kraków 1995 (i
inne); J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII wiek-1370), Kraków 1999, t. 2 serii Wielka Historia
Polski; K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej, Kraków 1999, t. 2 serii Wielka Historia Polski;
Kościół w Polsce, t. I: Średniowiecze, red. J. Kłoczowski, Kraków 1966; J. Bardach, Historia państwa i prawa
Polski, t. I, Warszawa 1973; K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza Polski piastowskiej X-XIII wieku,
Wrocław 1975.
VI. Literatura uzupełniająca: J. Le Goff, W poszukiwaniu średniowiecza, tłum. M. Żurowska, Warszawa
2005; J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Gdańsk 1995; J. Huzinga, Jesień średniowiecza, Warszawa
1992; D. Feber, Merowingowie i Karolingowie, Warszawa 1994; Ch. Lelong, Życie codzienne w Galii
Merowingów, Warszawa 1967; M. H. Serejski, Karol Wielki na tle swoich czasów, Warszawa 1959; B.D.
Grekow, Ruś Kijowska, Warszawa 1995; B. A. Rybakow, Pierwsze wieki historii Rusi, Warszawa 1983; A.
Poppe, Państwo i kościół na Rusi w XI wieku, Warszawa 1968; J. Ochmański, Dzieje Rosji do roku 1861,
Poznań 1971; M. Plezia, Kronika Galla na tle historiografii XII wieku, Kraków 1947 (Rozprawy Wydziału
Historyczno – Filozoficznego PAU, seria II, t. XLVI, nr 3); J. Banaszkiwicz, Polskie dzieje bajeczne Mistrza
Wincentego Kadłubka, Wrocław 1998; S. Trawkowski, Monarcha wobec ludu w świetle Kroniki mistrza
Wincentego, [w:] Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, Warszawa 1997, s. 365-378; M. Zwiercan,
Komentarz Jana Dąbrówki do kroniki Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem, Wrocław 1969; W.
Drelicharz, Rękopis Piotra z Szamotuł, zwany Kodeksem Heilsberskim i jego geneza [w:] Polska i jej sąsiedzi
w późnym średniowieczu, red. K. Ożóg, S. Szczur, Kraków 2000; Hagiografia polska, słownik bio –
bibliograficzny, pr. zbiorowa pod red. Romualda Gustawa OFM, t. I-II, Poznań 1971, 1972; J. Harris,
Bizancjum i wyprawy krzyżowe, tłum. J. Gardzińska, Warszawa 2005; J. Trupinda, Ideologia krucjatowa w
kronice Piotra z Dusburga, Gdańsk 1999; S. Runciman, Dzieje wypraw krzyżowych, t. I- III, Warszawa 1987;
S. Krakowski, Polska w walce z najazdami tatarskimi w XIII wieku, Warszawa 1956; M. Plezia, Historia
Tartarorum, ,,Studia Źródłoznawcze”, t. XV, Warszawa, Poznań 1983, s. 167 – 172; J. Matuszewski, Relacja
Długosza o najeździe tatarskim w 1241 roku. Polskie zdania legnickie, Łódź 1980; H. Samsonowicz, Życie
miasta średniowiecznego, Warszawa 1970.
.
.
Nazwa modułu: MK_5 Historia nowożytna do k. XVIII w.
Opis modułu, planowane efekty kształcenia:.
Zaznajomienie studentów ze specyfiką epoki, z procesami i kierunkami rozwoju dziejowego z zakresu historii
nowożytnej powszechnej.
W
U
K
1. Historia nowożytna do k. XVIII w. (wykład)
K_W01
K_W02
K_W06
K_W09
K_U03
K_U06
K_U07
K_K03
2. Historia nowożytna do k. XVIII w ( konwersatorium)
K_W01
K_W02
K_W06
K_W09
K_U03
K_U06
K_U07
K_K03
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Historia nowożytna do k. XVIII w.
Semestr 5, studia I stopnia ,studia
stacjonarne
Liczba punktów ECTS: brak danych
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Znajomość historii powszechnej średniowiecznej
forma zajęć: wykład 20 godz.
Autor programu:
Dr Małgorzata Durbas
kształcenia
egzamin
sposób zaliczenia: obecność
wykładach oraz egzamin
na
Celem zajęć jest zaznajomienie studentów ze specyfiką epoki, z procesami i kierunkami rozwoju dziejowego z zakresu
historii nowożytnej powszechnej i Polski.
Zna podstawową terminologię fachową z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, ma uporządkowane tematycznie
i chronologicznie wiadomości odnośnie historii politycznej, ustrojowej, administracyjnej gospodarczej i społecznej
Polski i świata, rozumie różnice w różnorodnych stanowiskach historiograficznych.
III. w zakresie umiejętności:
komunikuje się poprawnie w mowie i piśmie z zastosowaniem stosownej terminologii historycznej i społecznej,
prezentuje wyniki swych poszukiwań badawczych w formie ustnej i pisemnej.
IV. w zakresie kompetencji personalnych i społecznych:
ma świadomość znaczenia ciągłości historycznej w kształtowaniu więzi społecznych, co stwarza właściwą perspektywę
rozumienia przemian zachodzących we współczesnym świecie.
Ocena bardzo dobra-student powinien posiadać stu procentową frekwencję na wykładach i zdać egzamin na ocenę
bardzo dobrą.
Ocena dobra- student powinien uczestniczyć w większości i i zdać egzamin na ocenę dobrą.
Ocena dostateczna- student powinien przynajmniej posiadać połowę obecności na zajęciach przystąpić do egzaminu i
zaliczyć na ocenę dostateczną.
1.Geneza i tło epoki renesansu. 2. Geneza i przebieg reformacji w Europie i w Polsce. 3. Kontrreformacja europejska. 4.
Rzeczpospolita w XVI wieku. 5. Wojna trzydziestoletnia. 6. Cesarstwo Habsburgów w XVII i XVIII wieku. 7.Monarchia
absolutna Ludwika XIV. 8. Piotr I i Europa Środkowo-Wschodnia. 9. Druga elekcja St. Leszczyńskiego na tle polityki
francuskiej. 10. Król Stanisław August Poniatowski i rozbiory Rzeczypospolitej
Z. Wójcik Z., Historia powszechna XVI i XVII wieku, Warszawa 1999; E. Rostworowski, Historia powszechna
wiek XVIII, Warszawa 1998; Wł. Konopczyński, Dzieje Polski nowożytnej, t.1-2, Warszawa 1976 ; Historia
powszechna, Biblioteka Gazety Wyborczej, t. 9, 10, 12, 13, Warszawa 2007,; Największe wydarzenia w historii
świata, pod red., J. Marseille’a, Larousse 1992; J.A. Gierowski, Historia Polski, 1505-1764, Warszawa 1987
J.A. Gierowski, Historia Polski, 1764-1864, Warszawa 1987
Wł. Łoziński, Życie polskie w dawnych wiekach, Lwów MCMXXI; J. Delumeau , Reformy chrześcijaństwa w
XVI i XVII w. T. 1 Narodziny i rozwój Reformy protestanckiej, Warszawa 1986.; J.Delumeau, Cywilizacja
Odrodzenia, Warszawa 1987; P. Chaunu, Cywilizacja wieku Oświecenia, Warszawa 1989; V.Green,
Reformacja, Warszawa 2000; J.Tazbir, Reformacja-kontreformacja-tolerancja, Wrocław 1996
A. Mączak, Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Warszawa 1980; N. Elias, Przemiany
obyczajów w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980.; Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie, wybrał i
opracował J. Gintel, t. I, Kraków 1971; J. Delumeau , Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w. T. 1 Narodziny i
rozwój Reformy protestanckiej, Warszawa 1986.; J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, Warszawa 1987
P. Chaunu, Cywilizacja wieku Oświecenia, Warszawa 1989; Baszkiewicz, Historia Francji, Warszawa 1998
M.
Howard,
Wojna
w
dziejach
Europy,
Wrocław
1990
Przedmiot 6
Nazwa przedmiotu
Historia nowożytna do k.
XVIII w.
Semestr 5, studia I stopnia ,
studia stacjonarne
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Znajomość historii powszechnej średniowiecznej
dydaktycznych i sposób
zaliczenia
forma zajęć: ćwiczenia 20 godz.
Autor programu:
kształcenia
obecność na zajęciach, zaliczenie ustne
sposób zaliczenia: obecność na
zajęciach, kolokwium
Celem zajęć jest zaznajomienie studentów ze specyfiką epoki, z procesami i kierunkami rozwoju
dziejowego z zakresu historii nowożytnej powszechnej i Polski.
Zna podstawową terminologię fachową z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, ma
uporządkowane tematycznie i chronologicznie wiadomości odnośnie historii politycznej, ustrojowej,
administracyjnej gospodarczej i społecznej Polski i świata, rozumie różnice w różnorodnych
stanowiskach historiograficznych.
III. w zakresie umiejętności:
komunikuje się poprawnie w mowie i piśmie z zastosowaniem stosownej terminologii historycznej i
społecznej, prezentuje wyniki swych poszukiwań badawczych w formie ustnej i pisemnej.
IV. w zakresie kompetencji personalnych i społecznych:
ma świadomość znaczenia ciągłości historycznej w kształtowaniu więzi społecznych, co stwarza
właściwą perspektywę rozumienia przemian zachodzących we współczesnym świecie. Przestrzega
zasad prawa autorskiego.
Ocena bardzo dobra-student powinien posiadać stu procentową frekwencję na zajęciach, starannie
przygotowywać się do zajęć i być na nich aktywnym, przedkładać sukcesywnie wyznaczone prace
kontrolne, zaliczyć kolokwium na ocenę bardzo dobrą.
Ocena dobra- student powinien uczestniczyć w większości zajęć i być do nich przygotowanym,
zaliczyć kolokwium na ocenę bardzo dobrą.
Ocena dostateczna- student powinien przynajmniej posiadać połowę obecności na zajęciach, zaliczyć
kolokwium na ocenę dostateczną.
1. Renesans w architekturze i sztuce. 2. Przedstawiciele reformacji europejskiej.
3. Unia Lubelska i Rzeczpospolita Obojga Narodów . 4. Pierwsi królowie elekcyjni i
ich rządy w Rzeczpospolitej. 5. Europa w dobie wojny północnej w XVIII wieku. 6.
Francja Encyklopedystów . 7. Prusy w XVIII wieku. 8. Oświecenie w Polsce na tle
Oświecenia europejskiego. 9. Rzeczpospolita w drugiej połowie XVIII wieku.10.
Kolokwium
Z. Wójcik Z., Historia powszechna XVI i XVII wieku, Warszawa 1999; E. Rostworowski,
Historia powszechna wiek XVIII, Warszawa 1998; Wł. Konopczyński, Dzieje Polski
nowożytnej, t.1-2, Warszawa 1976 ; J.A. Gierowski, Historia Polski, 1505-1764, Warszawa
1987; J.A. Gierowski, Historia Polski, 1764-1864, Warszawa 1987; Z. Libiszowska, Francja
Encyklopedystów, Warszawa 1973 ; L. Góralski, Godności i urzędy w dawnej Polsce,
Warszawa 1983
Warszawa 1961;
Wł. Łoziński, Życie polskie w dawnych wiekach, Lwów MCMXXI; J. Delumeau , Reformy
chrześcijaństwa w XVI i XVII w. T. 1 Narodziny i rozwój Reformy protestanckiej, Warszawa
1986.; J.Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, Warszawa 1987; P. Chaunu, Cywilizacja wieku
Oświecenia, Warszawa 1989; V.Green, Reformacja, Warszawa 2000; J.Tazbir, Reformacjakontreformacja-tolerancja, Wrocław 1996; A. Mączak, Życie codzienne w podróżach po Europie
w XVI i XVII wieku, Warszawa 1980; N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu,
Warszawa 1980.; Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie, wybrał i opracował J. Gintel, t. I,
Kraków 1971; J. Delumeau , Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w. T. 1 Narodziny i
rozwój Reformy protestanckiej, Warszawa 1986.; J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia,
Warszawa 1987;P.Chaunu,Cywilizacja wieku Oświecenia, Warszawa 1989; Baszkiewicz,
Historia Francji, Warszawa 1998
M. Howard, Wojna w dziejach Europy, Wrocław 1990
Nazwa modułu: MK_6 Historia XIX w.
Kierunek i specjalność: filologia polska, germańska, angielska; dodatkowa specjalność
nauczycielska
Opis modułu, planowane efekty kształcenia:. Student ma uporządkowaną chronologicznie i
tematycznie wiedzę odnośnie zagadnień związanych z historią powszechną z lat 1789 – 1918 i z
historią Polski z lat 1795 – 1918.
Planowane formy walidacji efektów kształcenia: egzamin, zaliczenie na ocenę, zaliczenie bez
oceny
W
U
K
1. Historia. XIX w. (wykład)
K_W01 K_U08 K_K03
K_W02
K_K04
K_W03
2. Historia XIXw ( konwersatorium)
K_W01 K_U08 K_K03
K_W02
K_K04
K_W03
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Historia XIX w. (wykład)
Sem. 5, rok III, studia I stopnia
stacjonarne.
1 pkt – za udział w zajęciach
Profil kształcenia
1 pkt – za przygotowanie się do
egzaminu
Wymagania wstępne
Wiedza z zakresu przedmiotu: Historia nowożytna
zaliczenia
forma zajęć: wykład, 20 godz. sposób zaliczenia: zaliczenie na
dydaktycznych
ocenę
Autor programu:
Dr Maciej Trąbski
Dr Maciej Trąbski
kształcenia
Obecność na zajęciach i uwaga mająca na celu przyswojenie przez
studenta treści wykładów
egzamin ustny
Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z najważniejszymi wydarzeniami i procesami
politycznymi, militarnymi, społecznymi, ekonomicznymi i kulturowymi, które miały miejsce w XIX
wieku, począwszy od Wielkiej Rewolucji Francuskiej do I wojny światowej włącznie.
- w zakresie wiedzy:
 Wykazuje się znajomością podstawowej terminologii fachowej z zakresu historii XIX w.
 Posiada uporządkowaną tematycznie i chronologicznie wiedzę historyczną odnośnie do głównych
zagadnień politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych w Polsce oraz na Świecie,
jakie miały miejsce w latach 1789/95–1918.
 Zna kolejne etapy procesu przemian społeczno-politycznych w Polsce i na Świecie w latach
1789/95–1918.
- w zakresie umiejętności:
 Formułuje samodzielne opinie na temat kluczowych zagadnień z zakresu historii Polski i historii
powszechnej XIX w.
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych:
 Ma świadomość znaczenia ciągłości historycznej w kształtowaniu więzi społecznych, co stwarza
właściwą perspektywę rozumienia przemian zachodzących we współczesnym świecie.

Ma świadomość wagi dziedzictwa kulturowego poddawanego historycznym przemianom.
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Egzamin ustny, ocena uzależniona od
zaprezentowanej wiedzy.
ocena 3.0 – student orientuje się jedynie w podstawowych zagadnieniach dotyczących historii XIX w.,
ocena 4.0 – student dobrze orientuje się zagadnieniach dotyczących historii XIX w. – posiada
uporządkowaną tematycznie i chronologicznie wiedzę historyczną oraz kolejne etapy procesu
przemian społeczno-politycznych w Polsce i na Świecie w latach 1789/95–1918;
ocena 5.0 – student bardzo orientuje się zagadnieniach dotyczących historii XIX w. – posiada
uporządkowaną tematycznie i chronologicznie wiedzę historyczną, zna kolejne etapy procesu
przemian społeczno-politycznych w Polsce i na Świecie w latach 1789/95–1918 oraz samodzielnie
formułuje opinie na temat kluczowych zagadnień z zakresu historii Polski i historii powszechnej XIX
w.
1. Wielka Rewolucja Francuska i jej wpływ na politykę europejską w latach 1789 – 1799,
2. Epoka napoleońska w dziejach Europy,
3. Sytuacja społeczeństwa polskiego w latach 1795 – 1815.
4. Kongres wiedeński i jego wpływ na politykę europejską.
5. Ruchy rewolucyjne w latach 1820 – 1832
6. Wiosny Ludów w Europie.
7. Polityka europejska w drugiej połowie XIX i początkach XX w.
8. Kolonializm europejski w XIX w.
9. Sytuacja społeczno-gospodarcza na ziemiach polskich w XIX w
10. Pierwsza wojna światowa: geneza, przebieg i skutki

Chwalba A., Historia Polski 1795 – 1918, Kraków 2000;

Kieniewicz S., Historia Polski 1795 – 1918, Warszawa 1996;

Kukiel M., Dzieje Polski porozbiorowe (1795 – 1921), Londyn 1993;

Bazylow L., Historia powszechna 1789 – 1918, Warszawa 2000;

Chwalba A., Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2008;

Kukiel M., Dzieje polityczne Europy od rewolucji francuskiej, Londyn 1992;

Pajewski J., Historia powszechna 1871 – 1918, Warszawa 1994;

Wawrykowa M., Historia powszechna 1789 – 1849, Warszawa 1992;

Wawrykowa M., Historia powszechna 1850 – 1914, Warszawa 1998;

Żywczyński M., Historia powszechna 1798 – 1870, Warszawa 1996.
 Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucja francuska 1789 – 1794, społeczeństwo obywatelskie,
Warszawa 1983
 Czubaty J., Zasada dwóch sumień. Normy postępowania i granice kompromisu politycznego
Polaków w sytuacjach wyboru (1795 – 1815), Warszawa 2005.
 Długosz Z., Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi. Warszawa 2001.
 Ferro M., Historia kolonizacji, Warszawa 1997.
 Gerould D., Historia gilotyny, Gdańsk 1996.
 Hass L., Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław
1982.
 Kemp T., Industrializacja w XIX-wiecznej Europie, Warszawa 1998.
 Kieniewicz S., Zahorski A., Zakrzewski W., Trzy powstania narodowe: kościuszkowskie,
listopadowe, styczniowe pod redakcją W. Zajewskiego, Warszawa 1992.
 Michalski J., Historia sejmu polskiego t. 2, cz. 1, Warszawa 1989;
 Puś W., Przemysł Królestwa Polskiego w latach 1870-1914, Łódź 1984.
 Złotkowski D., Miasta departamentu kaliskiego w okresie Księstwa Warszawskiego. (Studium
gospodarcze). Częstochowa 2001.
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Historia XIX w.
3 semestr, 2 rok studiów
stacjonarnych, I stopnia
1 pkt – 20 godz. ćwiczeń
1 pkt – 30 godz. poświęconych
na przygotowanie się do zajęć,
w tym 5 godz. udziału w
konsultacjach
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Wiedza z zakresu historii nowożytnej
zaliczenia
forma zajęć: ćwiczenia;
Autor programu:
Dr Maciej Trąbski
Dr Maciej Trąbski
kształcenia
Obecność na zajęciach, aktywność w ich trakcie oraz zaliczone 3
lektury.
20 godzin dydaktycznych.
ocenę
Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z podstawowymi źródłami do historii powszechnej i
Polski XIX wieku, a także z przełomowymi wydarzeniami tamtej epoki. Program dydaktyczny
realizowany będzie za pomocą analizy literatury przedmiotu oraz tekstów źródłowych.
 Posiada wiedzę z zakresu głównych zagadnień politycznych, społecznych, gospodarczych i
kulturalnych w Polsce w latach 1795–1918 i w Świecie w latach 1789–1918.
 Rozumie procesy zmian społeczno-politycznych, ekonomicznych i kulturalnych zachodzących na
ziemiach polskich oraz w Europie i na Świecie począwszy od końca XVIII w., aż do 1918 r.
 Posiada wiedzę na temat europejskich i światowych systemów politycznych, gospodarczych i
społecznych będących konsekwencjami: Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Wiosny Ludów,
założenia I Międzynarodówki, Komuny Paryskiej, rewolucji 1905 r., postanowień pokoju
tylżyckiego (1807 r.) i paryskiego (1856 r.), kongresu wiedeńskiego, londyńskiego, berlińskiego,
porozumień leżących u podstawy trójporozumienia i trójprzymierza oraz międzynarodowych
wystaw przemysłowych.
 Zna kolejne etapy procesu przemian społeczno-politycznych w Polsce, Europie i Świecie w latach
1789/95–1918.
Potrafi powiązać dziewiętnastowieczne procesy dziejowe z historią integracji europejskiej oraz
aktualnymi problemami społecznymi, gospodarczymi i politycznymi;
 Zna i rozumie teorie politycznych wytworzone w XIX w., takie jak: liberalizm, kapitalizm,
socjalizm, nacjonalizm.

Ma świadomość znaczenia ciągłości historycznej w kształtowaniu więzi społecznych, co stwarza
właściwą perspektywę rozumienia przemian zachodzących we współczesnym świecie.
 Ma świadomość wagi dziedzictwa kulturowego poddawanego historycznym przemianom.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Aktywność na zajęciach i zdane 2 lektury związane z
tematyką zajęć. Ocena uzależniona będzie od stopnia aktywności studenta na ćwiczeniach.
 ocena 3.0 – student co najmniej 3 razy zabierał głos w dyskusji na zajęciach w ciągu semestru;
 ocena 5.0 – student co najmniej 12 razy zabierał głos w dyskusji na zajęciach w ciągu semestru.
1. Epoka napoleońska.
2. Księstwo Warszawskie 1807 – 1815.
3 Królestwo Polskie 1815 – 1830,
4. Wiosny Ludów
5. Polityka europejska w latach 1850 – 1866
6. Powstanie styczniowe: geneza i przebieg
7. Zabór pruski w drugiej połowie XIX w.
8. Galicja w latach 1860 – 1914
9. Pierwsza wojna światowa: geneza, przebieg i skutki
10. Podsumowanie zajęć
Literatura podstawowa:
 Chwalba Andrzej, Historia Polski 1795 – 1918, Kraków 2000;

Kieniewicz Stefan, Historia Polski 1795 – 1918, Warszawa 1996;

Kukiel Marian, Dzieje Polski porozbiorowe (1795 – 1921), Londyn 1993;

Bazylow Ludwik, Historia powszechna 1789 – 1918, Warszawa 1981;

Kukiel Marian, Dzieje polityczne Europy od rewolucji francuskiej, Londyn 1992;

Pajewski Janusz, Historia powszechna 1871 – 1918, Warszawa 1994;

Wawrykowa Maria, Historia powszechna 1850 – 1914, Warszawa 1998;

Żywczyński Mieczysław, Historia powszechna 1798 – 1870, Warszawa 1996.
A. Źródła:
 Adamczyk M., Pastuszka S., Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym 1791-1982. Warszawa
1985.

Białkowski A., Pamiętniki starego żołnierza 1806-1814. Warszawa 1903.

Chłapowski D., Pamiętniki. T. 1-2. Kraków

Domańska-Kubiak I., Zakątek pamięci. Życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych,
Warszawa 2004.

Domeyko I., Moje podróże. Pamiętniki wygnańca. T. I: 1831-1838; T. 2: 1839-1845; T. 3: 18461888. Wrocław 1962/63.

Fredro A., Trzy po trzy. Pamiętniki z epoki napoleońskiej z przedmową Adama GrzymałySiedleckiego. Wydał, wstępem i przypisami opatrzył Henryk Mościcki. Warszawa 1917.

Frejlich J., Pamiętnik Mierosławskiego (1861-63). Warszawa 1924.

Oxiński J., Wspomnienia z powstania polskiego 1863-1864. Warszawa 1965.

Wrotnowski F., Zbiór pamiętników o powstaniu Litwy w roku 1831. Lipsk 1875.
B. Opracowania:
 Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucja francuska 1789-1794, społeczeństwo obywatelskie,
Warszawa 1983

Czubaty J., Zasada dwóch sumień. Normy postępowania i granice kompromisu politycznego
Polaków w sytuacjach wyboru (1795-1815), Warszawa 2005.

Gerould D., Historia gilotyny, Gdańsk 1996.

Hass L., Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław
1982.

Kallas M., Historia ustroju Polski X-XX w. wyd. IV, Warszawa 2001.

Kieniewicz S., Zahorski A., Zakrzewski W., Trzy powstania narodowe: kościuszkowskie,
listopadowe, styczniowe pod redakcją W. Zajewskiego, Warszawa 1992.

Kołodziejczyk R., Burżuazja polska w XIX i XX wieku, Warszawa 1979.

Krasuski J., Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, Poznań 1978

Michalski J., Historia sejmu polskiego t. 2, cz. 1, Warszawa 1989;

Nawrot D., Litwa i Napoleon w 1812 roku, Katowice 2008.

Puś W., Przemysł Królestwa Polskiego w latach 1870-1914, Łódź 1984.

Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764-1989, Warszawa 2007.

Złotkowski D., Działalność polityczna Kantorberego Tymowskiego - posła powiatu
częstochowskiego w okresie sejmu 1830-1831 i na migracji we Francji. s. 158-173. [w:]
Częstochowa i jej miejsce w kulturze polskiej. Częstochowa 1990.

Złotkowski D., Dzieje Spółki Akcyjnej Browaru w Częstochowie (dawniej K. Szwede),
Częstochowa 2006.

Złotkowski D., Miasta departamentu kaliskiego w okresie Księstwa Warszawskiego. (Studium
gospodarcze). Częstochowa 2001.

Złotkowski D., Wystawa Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie 1909 roku w świetle prasy
polskiej. Częstochowa 2009.
Nazwa modułu: MK_7: Historia XX w. do 1945 r.
Kierunek i specjalność: Historia, specjalność dodatkowa Nauczanie Historii
Opis modułu, planowane efekty kształcenia: Analiza politycznych, gospodarczych i społecznych procesów
zachodzących w Polsce, Europie i na świecie a latach 1918-1945, będących konsekwencjami narodzin ładu
wersalsko-waszyngtońskiego. Omówienie genezy wybuchu II wojny światowej oraz jej przebiegu.
Planowane formy walidacji efektów kształcenia: zaliczenie na ocenę (konwersatorium), zaliczenie bez oceny
(wykład), egzamin ustny
W
U
K
1. Historia XX w, do 1945 r.
K_W02 K_U08 K_K09
K_W09 K_U09
2. Historia XX w. do 1945 r.
K_W02 K_U08 K_K09
K_W09 K_U09
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Autor programu:
kształcenia
Historia XX w. do 1945 r.
Semestr 6, stopień pierwszy,
studia stacjonarne
ogólnoakademicki
Liczba punktów ECTS:
20h wykład –
20h przygotowanie do egzaminu
–
Wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne z zakresu Historii XIX
w. do 1918 r.
forma zajęć: wykład 20 h
oceny (wykład), egzamin ustny
Dr Krzysztof Spruch
Dr Krzysztof Spruch
Obecność na wykładzie.
Egzamin ustny z na podstawie zestawu zagadnień obejmującego
tematykę wykładów oraz konwersatorium. Każdy student losuje
zestaw złożony z trzech pytań.
Omówienie głównych zagadnień politycznych, gospodarczych i społecznych w Polsce i świecie w latach
1918-1945. U kazanie przebiegu okupacji ziem polskich, działania władz RP na uchodźstwie oraz wpływu
czynników zewnętrznych na decyzje podjęte w sprawie polskiej.
1. Posiada wiedzę z zakresu głównych zagadnień politycznych, gospodarczych i społecznych w Polsce i w
latach 1918-1939.
2. Posiada wiedzę z zakresu genezy wybuchu II wojny światowej.
3. Posiada wiedzę z zakresu historii Polski w okresie II wojny światowej.
1. Poprawnie interpretuje zasady funkcjonowania systemu wersalsko-waszyngtońskiego.
2. Rozpoznaje przyczyny i skutki II wojny światowej.
3. Dostrzega wpływ polityki mocarstw na sprawę polską podczas II wojny światowej
1. Popularyzacja wiedzy historycznej z zakresu historii pierwszej połowy XX wieku.
2. Świadomość wpływu ogólnoświatowych procesów geopolitycznych na losy Polski.
Warunkiem zaliczenia wykładu jest obecność. Warunkiem zdania egzaminu jest udzielenie adekwatnej
odpowiedzi na minimum dwa pytania z trzech pytań w zestawie. Udzielenie wyczerpującej odpowiedzi na
trzy pytania oznacza ocenę bardzo dobrą.
1. Odbudowa państwowości Polski w latach 1918-1921 - zagadnienia polityczne i militarne. 2. System
wersalsko-waszyngtoński. 3. Polska w dobie demokracji parlamentarnej. 4. Świat i Polska w dobie
wielkiego kryzysu gospodarczego. 5. Polska pod rządami sanacji. 6. Geneza wybuchu II wojny światowej.
7. Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej. 8. Ziemie polskie pod okupacjami: sowiecką i
niemiecką. 9. Sprawa polska na arenie międzynarodowej. Funkcjonowanie władz RP na uchodźstwie. 10.
Przejęcie władzy w Polsce przez obóz komunistyczny.
Literatura podstawowa:. H. Zieliński, Historia Polski 1914-1939, Warszawa 1983; W. Pobóg-Malinowski,
Najnowsza historia polityczna Polski, t. II, Gdańsk 1990; W. Konopczyński, Historia polityczna Polski
1914-1939, Warszawa 1995; A. Czubiński, Druga wojna światowa 1939-1945, cz. 1-2, Poznań 1999; S.
Sierpowski, Między wojnami 1919-1939, cz.1-2, Poznań 1998-1999; A. Czubiński, Dzieje najnowsze Polski
do roku 1945, Poznań 1994; A. Czubiński, Historia powszechna XX wieku, Poznań 2003; A. Czubiński,
Historia Polski XX wieku, Poznań 2000; H. Batowski, Miedzy dwiema wojnami 1919-1939, Kraków 1988,
2001; I. Pawłowski, Historia powszechna 1918-1939, t. I-III, Opole 1992-1994; E. Duraczyński, Polska
1939-1945, Warszawa 1999; A. Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 1995; Cz.
Brzoza, A. Sowa, Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006; A. Albert (W. Roszkowski), Najnowsza
historia Polski 1914-1993, t. II, Londyn 1994; M. Bankowicz (red.), Historia polityczna świata XX wieku,
t. I, Kraków 2004; W. Bonusiak, Polska podczas II wojny światowej, Rzeszów 1999; P. Matusak, A.
Pawłowski, T. Rawski, Druga wojna światowa 1939-1945, Warszawa 2004.
Źródła: Historia Powszechna 1918-1945. Wybór tekstów źródłowych, Opracowanie Włodzimierz
Bonusiak, Marian Kozaczka, Andrzej Pasternak, Rzeszów 1990; Historia powszechna 1919-1991. Wybór
tekstów źródłowych, oprac. L. Mularska-Andziak, Pułtusk 1999; Historia powszechna 1879-1990. Wybór
dokumentów, (red.) M. Nadolski, Warszawa 1991; Prawo międzynarodowe i historia dyplomacji. Wybór
dokumentów, t. II, Wstęp i opracowanie Ludwik Geldberg, Warszawa 1958; Prawo w stosunkach
międzynarodowych. Wybór dokumentów, oprac. S. Bieleń, Warszawa 1996; Teheran – Jałta – Poczdam.
Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw, Warszawa 1972; Wiek XX w źródłach,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B .Lenard, Warszawa 1998; Źródła do historii powszechnej okresu
międzywojennego, t. I-III, Poznań 1992.
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Historia XX w. do 1945 r.
studia stacjonarne
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
w. do 1918 r.
zaliczenia
Autor programu:
dr Krzysztof Spruch
dr Krzysztof Spruch
kształcenia
20h konwersatorium –
20h przygotowanie do
konwersatorium –
Sposób zaliczenia: zaliczenie na
ocenę
obecność na zajęciach (dozwolona jedna nieobecność, w
wypadku większej absencji zaliczenie tematyki zajęć na
dyżurze).
aktywność na zajęciach (ilość wypowiedzi z uwzględnieniem ich
wartości merytorycznej)
1-2. Analiza zagadnień politycznych i militarnych związanych z odbudowa Państwa Polskiego w latach
1918-1921. Omówienie przebiegu II wojny światowej w jej wymiarze militarnym i politycznym. Ukazanie
wkładu WP (z uwzględnieniem konspiracji wojskowej) w zwycięstwo państw koalicji antyhitlerowskiej
podczas II wojny światowej.
1. Posiada wiedzę z zakresu zagadnień politycznych i militarnych, związanych z kwestia odbudowy
Państwa Polskiego w latach 1918-1921.
2. Posiada wiedzę z zakresu przebiegu II wojny światowej.
3. Posiada wiedzę dotyczącą militarnego wkładu Polski w zwycięstwo państw koalicji antyhitlerowskiej.
1. Rozpoznaje przyczyny umożliwiające odbudowę Państwa Polskiego.
2. Interpretuje przyczyny i konsekwencje kluczowych wydarzeń politycznych i militarnych okresu II
wojny światowej.
3. Poprawnie szacuje polski wysiłek zbrojny podczas II wojny światowej.
1. Popularyzacja wiedzy historycznej z zakresu historii pierwszej połowy XX wieku.
2. Świadomość wpływu ogólnoświatowych procesów geopolitycznych na losy Polski.
Warunkiem uzyskania zaliczenia konwersatorium jest aktywność na zajęciach (ilość wypowiedzi z
uwzględnieniem ich wartości merytorycznej – min. 3 wypowiedzi – ocena dostateczna, min. 9 wypowiedzi
– ocena dobra, min. 12 wypowiedzi – ocena bardzo dobra). Dopuszczalna jest nieobecność na jednych
zajęciach bez względu na jej przyczynę, każda kolejna absencja wymaga zaliczenia tematyki zajęć
podczas dyżuru.
1. Konferencja pokojowa w Paryżu. Liga Narodów. 2. Nowe państwa na mapie Europy. Sytuacja
polityczna w Europie i na Bliskim Wschodzie na początku lat dwudziestych. 3. Próby wzmacniania i
podważania pokoju (konferencja w Genui, układ w Rapallo). Polityka doby Locarno. 4. Faszyzm we
Włoszech. 5. Hitleryzm w Niemczech. 6. Układ sił w Europie i wydarzenia polityczno-militarne przed
wybuchem II wojny światowej. 7. Wojna obronna Polski w 1939 r. 8. Polskie Państwo Podziemne.
Konspiracja wojskowa i cywilna. 9. Działania militarne i dyplomatyczne w pierwszej fazie II wojny
światowej (do maja 1941 r.) 10. Wielka Koalicja. Działania militarne w latach 1941-1945.
H. Zieliński, Historia Polski 1914-1939, Warszawa 1983; W. Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia
polityczna Polski, t. II, Gdańsk 1990; W. Konopczyński, Historia polityczna Polski 1914-1939, Warszawa
1995; A. Czubiński, Druga wojna światowa 1939-1945, cz. 1-2, Poznań 1999; S. Sierpowski, Między
wojnami 1919-1939, cz.1-2, Poznań 1998-1999; A. Czubiński, Dzieje najnowsze Polski do roku 1945,
Poznań 1994; A. Czubiński, Historia powszechna XX wieku, Poznań 2003; A. Czubiński, Historia Polski
XX wieku, Poznań 2000; H. Batowski, Miedzy dwiema wojnami 1919-1939, Kraków 1988, 2001; I.
Pawłowski, Historia powszechna 1918-1939, t. I-III, Opole 1992-1994; E. Duraczyński, Polska 1939-1945,
Warszawa 1999; A. Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 1995; Cz. Brzoza, A.
Sowa, Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006; A. Albert (W. Roszkowski), Najnowsza historia Polski
1914-1993, t. II, Londyn 1994; M. Bankowicz (red.), Historia polityczna świata XX wieku, t. I, Kraków
2004; W. Bonusiak, Polska podczas II wojny światowej, Rzeszów 1999; P. Matusak, A. Pawłowski, T.
Rawski, Druga wojna światowa 1939-1945, Warszawa 2004.
Źródła: Historia Powszechna 1918-1945. Wybór tekstów źródłowych, Opracowanie Włodzimierz
Bonusiak, Marian Kozaczka, Andrzej Pasternak, Rzeszów 1990; Historia powszechna 1919-1991. Wybór
tekstów źródłowych, oprac. L. Mularska-Andziak, Pułtusk 1999; Historia powszechna 1879-1990. Wybór
dokumentów, (red.) M. Nadolski, Warszawa 1991; Prawo międzynarodowe i historia dyplomacji. Wybór
dokumentów, t. II, Wstęp i opracowanie Ludwik Geldberg, Warszawa 1958; Prawo w stosunkach
międzynarodowych. Wybór dokumentów, oprac. S. Bieleń, Warszawa 1996; Teheran – Jałta – Poczdam.
Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw, Warszawa 1972; Wiek XX w źródłach,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B .Lenard, Warszawa 1998; Źródła do historii powszechnej okresu
międzywojennego, t. I-III, Poznań 1992.
H. Batowski, Dyplomacja niemiecka 1919-1945, Katowice 1971; W. Balcerak, Polityka zagraniczna Polski
w dobie Locarna, Wrocław 1967; F. Bernaś, J. Mikulska-Bernaś, Upadek III Rzeszy, Warszawa 1975;
G.S. Filator, Upadek włoskiego faszyzmu, Warszawa 1977; Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem, T. I-II,
Poznań 1986; J. Krasuski, Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, Poznań 1985; V. Bereźkow, Narodziny
Koalicji, Warszawa 1978; M. Bron, E. Kozłowski, W.S. Churchill, Druga wojna światowa, T. I-IV,
Gdańsk 1994; Ch. de Gaulle, Pamiętniki wojenne, T.I-III, Warszawa 1964-1968; W. Materski, Teheran,
Jałta, San Francisco, Poczdam, Warszawa 1987; M. Pułaski, Z dziejów genezy „Europy wersalskiej”,
Warszawa 1974; L. Pastusiak, Pół wieku dyplomacji amerykańskiej 1898-1945; Warszawa 1974; J.
Smaga, Narodziny i upadek imperium ZSRR 1917-1991, Kraków 1992; M. Smoleń, Stracone dekady.
Historia ZSRR 1917-1991, Warszawa 1994; B. Wierzbiański, Teheran, Jalta, Poczdam, Warszawa 1987;
M. Zgórniak, Europa w przededniu wojny. Sytuacja militarna w latach 1938-1939, Kraków 1993; Armia
Krajowa w dokumentach 1939-1945, t. I-VI, Londyn 1970-1989; L. Bartelski, Armia Krajowa, Warszawa
1990; W. Biegański, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 1939-1945, Warszawa 1990. T. Bór-Komorowski,
Armia Podziemna, Londyn 1985; S. Feret, Polska sztuka wojenna 1918-1939, Warszawa 1972; J.
Garliński, Polska w drugiej wojnie światowej, Londyn 1982; T. Jurga, Obrona Polski 1939, Warszawa
1990; M. Klimecki, Polsko - ukraińska wojna o Lwów i Galicję Wschodnią 1918 - 1919, Warszawa 2000;
K. Krzyżanowski, Wydatki wojskowe Polski w latach 1918-1939, Warszawa 1976; G. Łukomski, C.
Partacz, B. Polak, Wojna polsko-ukraińska 1918-1919. Działania bojowe - aspekty polityczne kalendarium, t. I-II, Koszalin-Warszawa1994; M. Ney-Krwawicz, Komenda Główna Armii Krajowej
1939-1945, Warszawa 1990; Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. I, Kampania wrześniowa
1939, cz. 1-3, Londyn; A, Przybylski, Wojna Polska 1918-1921, Warszawa 1930. R. Szawłowski, [K.
Liszewski], Wojna polsko - sowiecka 1939. Tło polityczne, prawnomiędzynarodowe i psychologiczne.
Agresja sowiecka i polska obrona. Sowieckie zbrodnie wojenne przeciwko ludzkości oraz zbrodnie
ukraińskie, t. I, Monografia, Warszawa 1995.
Nazwa modułu: MK_8 Historia XX wieku
Kierunek i specjalność: Historia, specjalność dodatkowa Nauczanie Historii
Opis modułu, planowane efekty kształcenia: Analizy politycznych, gospodarczych i społecznych procesów
zachodzących w Polsce i na świecie, będących konsekwencjami zakończenia I wojny światowej i narodzin
ładu wersalsko-waszyngtońskiego, wybuchu II wojny światowej i narodzin ładu jałtańsko-poczdamskiego,
powstania układu dwubiegunowego, trwania tzw. „zimnej wojny” oraz konsekwencji upadku porządku
dwubiegunowego.
Planowane formy walidacji efektów kształcenia: zaliczenie na ocenę (ćwiczenia), zaliczenie bez oceny
(wykłady), egzamin
W
U
K
1. Historia najnowsza po 1945 r.
K_W02 K_U08 K_K09
K_W09 K_U09
2. Historia najnowsza po 1945 r.
K_W02 K_U08 K_K07
K_W09 K_U09 K_K09
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Autor programu:
kształcenia
Historia najnowsza po 1945 r.
studia stacjonarne
Liczba punktów ECTS: 2 pkt
20h wykładu – 1 pkt
30h przygotowania do egzaminu
– 1 pkt
ogólnoakademicki
w. do 1918 r. oraz Historii XX wieku do 1945 r.
forma zajęć: wykład
oceny (wykład), egzamin ustny
Dr Krzysztof Spruch
Dr Krzysztof Spruch
Obecność na wykładzie.
Egzamin ustny z na podstawie zestawu zagadnień obejmującego
tematykę wykładów i ćwiczeń z całego XX wieku. Każdy student
losuje zestaw złożony z czterech pytań – po dwa z historii
powszechnej i historii Polski (jedno z nich dotyczy okresu do 1945 r.,
drugie – po 1945 r.).
I. Cele kształcenia: Analiza politycznych, gospodarczych i społecznych procesów zachodzących po 1945 r.
w Polsce, Europie i na świecie, będących konsekwencjami narodzin ładu jałtańsko-poczdamskiego,
powstania układu dwubiegunowego, trwania tzw. zimnej wojny oraz konsekwencji upadku porządku
dwubiegunowego i procesów transformacyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej.
1. Posiada wiedzę z zakresu głównych zagadnień politycznych, gospodarczych i społecznych w Polsce i na
świecie po 1945 r.
2. Identyfikuje główne europejski i światowych systemów politycznych, gospodarczych i społecznych
będących konsekwencjami narodzin ładu jałtańsko-poczdamskiego, układu dwubiegunowego oraz
koncepcji postdwubiegunowych
3. Zna kolejne etapy procesu integracji europejskiej
1. Dostrzega korelacje miedzy czynnikami wewnętrznymi a zewnętrznymi
2. Wskazuje przyczyny zmian społeczno-politycznych będących konsekwencją II wojny światowej
3. Porównuje procesy zachodzące w Polsce, w Europie i na Świecie
1. Dostrzega potrzebę popularyzacji wiedzy historycznej w otaczającym go środowisku społecznym
2. Jest świadomy przyczyn i skutków wpływu procesów geopolitycznych na losy Polski
III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Warunkiem zaliczenia wykładu jest obecność. Dopuszczalna
jest nieobecność na maks. dwóch wykładach bez względu na przyczynę tejże. Warunkiem zdania
egzaminu jest udzielenie wyczerpującej odpowiedzi na minimum dwa pytania, tzn. po jednym z historii
powszechnej i historii Polski. Udzielenie wyczerpującej odpowiedzi na trzy pytania oznacza ocenę dobrą, a
na wszystkie cztery pytania – bardzo dobrą.
1. Ład jałtańsko-poczdamski 2. Przejęcie władzy w Polsce przez komunistów. 3. Europa Środkowo Wschodnia w latach 1945-1956. 4. Polityczna i militarna integracja Europy Zachodniej. 5-6. „Zimna
wojna”. 7. Konflikt Bliskowschodni. 8. Dekolonizacja Azji i Afryki. 9. Guerilla latynoamerykańska. 10.
Demontaż Bloku Wschodniego.
Literatura podstawowa: A. Albert (W.Roszkowski), Najnowsza historia Polski 1914-1993, t. II, Londyn
1990; P. Calvocoressi, Polityka międzynarodowa po 1945 roku, Warszawa 1998; J. Carpentier, F. Lebrun,
Historia Europy, Warszawa 1994; E. Cziomer, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych,
Warszawa 2000; A. Czubiński, Historia powszechna XX wieku, Poznań 2003; A. Czubiński, Najnowsze
dzieje Polski 1914-1983, Poznań 1987; A. Czubiński, W. Olszewski, Historia powszechna 1939-1997,
Poznań 1999; M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata 1945-1994.
Kalendarium wydarzeń, Warszawa 1995; M. Dobroczyński, Międzynarodowa polityka gospodarcza,
Toruń 2000; A. Dudek, Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-1995, Kraków 1987; P. Johnson, Historia
świata od roku 1917 do lat 90-tych, Londyn 1989; J. Kukułka, Historia współczesnych stosunków
międzynarodowych 1945-2001, Warszawa 2002; W. Laquer, Historia Europy 1945-1992, Londyn 1993;
Najnowsza historia świata 1945-1995, (red.) A. Patek, J. Rydel, J. Węc, Kraków 1997; P. Radzikowski,
Historia powszechna 1945-1996, Kielce 1998; A. Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939-1989,
Warszawa 1995; Powszechna historia gospodarcza 1918-1991, (red.) W.Morawski, Warszawa 1994; .P.
Radzikowski, Historia powszechna 1945-1996, Kielce 1998;. Słownik historii XX wieku, oprac. Bankowicz
B, Bankowicz M., Dudek A., Kraków 1992; L. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków
międzynarodowych, Kraków 2000; J. Kukułka, Historia współczesnych stosunków międzynarodowych
1945-2001, Warszawa 2002; W. Laquer, Historia Europy 1945-1992, Londyn 1993; P. Calvocoressi,
Polityka międzynarodowa po 1945 roku, Warszawa 1998; J. Carpentier, F. Lebrun, Historia Europy,
Warszawa 1994; E. Cziomer, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000; M.
Dobroczyński, Międzynarodowa polityka gospodarcza, Toruń 2000; P. Johnson, Historia świata od roku
1917 do lat 90-tych, Londyn 1989; Powszechna historia gospodarcza 1918-1991, (red.) W. Morawski,
Warszawa 1994;. Słownik historii XX wieku, oprac. B. Bankowicz, M. Bankowicz, A. Dudek, Kraków
1992; L. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Kraków 2000.
Źródła: Dokumenty wspólnot europejskich, oprac. A. Przyporowska-Klimaczak, E. Skrzydło-Tafelska,
Lublin 1994; Historia powszechna 1919-1991. Wybór tekstów źródłowych, oprac. L. Mularska-Andziak,
Pułtusk 1999; Historia powszechna 1879-1990. Wybór dokumentów, (red.) M. Nadolski, Warszawa 1991;
NATO. Kronika, fakty, dokumenty 1949-1982, red., A. Marcinkowski, Warszawa 1984; Prawo
międzynarodowe i historia dyplomatyczna. Wybór dokumentów, t.III, oprac. L. Gelberg, Warszawa 1960;
Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, oprac. S.Bieleń, Warszawa 1996; Prawo
Wspólnot Europejskich. Dokumenty i orzecznictwo, (red.) Czapliński W., Warszawa 1994; Rada
Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Wybór materiałów i dokumentów, Warszawa 1964; Rotfeld A.D.
(red.), Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w europie 19731983, Warszawa 1983; Teheran – Jałta – Poczdam. Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich
mocarstw, Warszawa 1972; Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej,
t.I, cz.1, oprac. A. Basak, T. Marczak, Wrocław 1993; Wiek XX w źródłach, oprac. M. SobańskaBondaruk, S. B .Lenard, Warszawa 1998
Przedmiot 2
Nazwa przedmiotu
Historia najnowsza po 1945 r.
studia stacjonarne
20h ćwiczeń –
20h przygotowania do ćwiczeń –
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
w. do 1918 r. oraz Historii XX wieku do 1945 r.
zaliczenia
Autor programu:
dr Krzysztof Spruch
dr Krzysztof Spruch
Sposób zaliczenia: zaliczenie na
ocenę
kształcenia
obecność na zajęciach (dozwolona jedna nieobecność, w
wypadku większej absencji zaliczenie tematyki zajęć na
dyżurze).
aktywność na zajęciach (ilość wypowiedzi z uwzględnieniem ich
wartości merytorycznej)
Analiza procesów politycznych i społecznych zachodzących w Kraju po 1945 r. prowadzących do obalenia
rządów komunistycznych w Polsce. Analiza procesów politycznych zachodzących po 1945 r. w wybranych
krajach Ameryki Płd. i Ameryki Łacińskiej oraz na kontynencie afrykańskim.
1. Posiada wiedzę dotyczącą głównych problemów politycznych i społecznych w Polsce po 1945 r.
2. Identyfikuje pojęcia: „peronizm”, „teologia wyzwolenia”, „guerilla latynoamerykańska”.
3. Zna kolejne etapy procesu dekolonizacji państw afrykańskich.
1. Wskazuje przyczyny i konsekwencje zmian społeczno-politycznych, będących efektem działalności
opozycyjnej w Polsce po 1945 r.
2.. Dostrzega ogólnoświatowy charakter zmagań Wschód-Zachód, na przykładzie eskalacji horyzontalnej
„zimnej wojny”.
3. Porównuje procesy dekolonizacyjne zachodzące po II wojnie światowej na poszczególnych
kontynentach.
1. Popularyzacja wiedzy historycznej z zakresu historii najnowszej.
2. Rozumienie wielokulturowości świata drugiej połowy XX w.
Warunkiem uzyskania zaliczenia konwersatorium jest aktywność na zajęciach (ilość wypowiedzi z
uwzględnieniem ich wartości merytorycznej – min. 3 wypowiedzi – ocena dostateczna, min. 9 wypowiedzi
– ocena dobra, min. 12 wypowiedzi – ocena bardzo dobra). Dopuszczalna jest nieobecność na jednych
zajęciach bez względu na jej przyczynę, każda kolejna absencja wymaga zaliczenia tematyki zajęć
podczas dyżuru.
1. Europa i świat po II wojnie światowej - przemiany ekonomiczne, społeczne, polityczne i ustrojowe. 2.
Organizacja Narodów Zjednoczonych. 3. Stalinizm w Polsce. 4-5. PRL – 1956, 1968, 1970, 1976. 6. Kraje
Bloku Zachodniego w dobie „zimnej wojny”. 7. Kraje Bloku Wschodniego w dobie „zimnej wojny”. 8-9.
Rewolucja „Solidarności”. Stan wojenny w Polsce. Narodziny III RP. 10. Europa i świat po upadku
systemu dwubiegunowego: wyzwania i zagrożenia.
A. Albert (W.Roszkowski), Najnowsza historia Polski 1914-1993, t. II, Londyn 1990; A. Czubiński,
Historia powszechna XX wieku, Poznań 2003; A. Czubiński, Najnowsze dzieje Polski 1914-1983, Poznań
1987; Dudek, Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-1995, Kraków 1987; J. Kukułka, Historia
współczesnych stosunków międzynarodowych 1945-2001, Warszawa 2002; A. Paczkowski, Pół wieku
dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 1995; A. Czubiński, W. Olszewski, Historia powszechna 1939-1997,
Poznań 1999; Najnowsza historia świata 1945-1995, (red.) A. Patek, J. Rydel, J. Węc, Kraków 1997; P.
Radzikowski, Historia powszechna 1945-1996, Kielce 1998; Słownik historii XX wieku, oprac. Bankowicz
B, Bankowicz M., Dudek A., Kraków 1992; Wiek XX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B
.Lenard, Warszawa 1998.
K. Bagiński, Cenzura w Polsce. Warszawa 1981; Z. Błażyński, Mówi Józef Światło, Za
kulisami bezpieki i partii 1940-55, Londyn 1986; D. Cecuda, Leksykon opozycji
politycznej 1976–1989. Warszawa 1989: A. Dudek, T. Marszałkowski, Walki uliczne w PRLu 1956-
1989, Kraków 1999; S.E. Dworecki, Konflikty zbrojne w Afryce i Ameryce, Warszawa 1997; A.
Friszke, Opozycja polityczna w PRL 1945–1980. Londyn 1994; T. Garton Ash, Polska rewolucja.
Solidarność 1980–1981. Warszawa 1990; W. Giełżyński, Stefański L., Gdańsk – sierpień 80.
Warszawa 1981; J. Holzer, Solidarność 1980–1981. Geneza i historia. Warszawa 1990; S. Jankowiak,
E. Makowski, Poznański Czerwiec 1956 w dokumentach, Poznań 1995; J. Kiwerska J., Rozpad
imperium brytyjskiego w Afryce, Warszawa 1989; J. Krasuski, Wspólnota Francuska w Afryce,
Poznań 1983; M. Kuczyński, Konflikty zbrojne w świecie: Afryka, Warszawa 1995: E. Makowski,
Poznański Czerwiec 1956 - pierwszy bunt społeczeństwa w PRL, Poznań 2001; M. Malinowski,
Ideologie afrykańskie 1945-1985, Warszawa 1986: A. Maryański, Migracje w świecie, Warszawa
1984; G. Mérétik, Noc generała. Warszawa 1989; E.J. Osmańczyk, Encyklopedia spraw
międzynarodowych i ONZ, Warszawa 1974; K. Pomian, Wymiary polskiego konfliktu 1956–1981,
Londyn 1985; J. Prokopczuk, Azja, Afryka i Ameryka Łacińska po drugiej wojnie światowej,
Warszawa 1983; J. Prokopczuk, Konflikty w trzecim świecie i ich wpływ na stosunki
międzynarodowe, Warszawa 1989: A. Rzepliński, Sądownictwo w PRL, Londyn 1990;
K. Szwagrzyk, Zbrodnie w majestacie prawa, Wrocław 2000; Teheran - Jałta Poczdam. Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw, Warszawa 1970; B.
Wierzbiański B., Teheran, Jałta, Poczdam, Warszawa 1987; Zarys dziejów Afryki i Azji: historia
konfliktów 1869-2000, red. A. Bartnicki, Warszawa 2001. H. Zins, Historia Afryki Wschodniej,
Wrocław 1986.; B. Ziółkowski, Konflikty zbrojne we współczesnej Afryce. Stan obecny na tle
historycznym – zarys, Toruń 2002; B. Ziółkowski, Polityka państw afrykańskich wobec RPA,
Warszawa 1991.
.
Nazwa modułu: MK_9: Teoria wychowania
Kierunek i specjalność: Filologia polska, filologia germańska, filologia angielska; Historia jako
dodatkowa specjalność nauczycielska
Opis modułu, planowane efekty kształcenia:
- posiada znajomość podstawowych pojęć i treści właściwych dla teorii wychowania i historii
wychowania;
- posiada wiedzę na temat rozwoju wybranych europejskich systemów nauczania i wychowania;
- zna podstawowe źródła, metody badań oraz literaturę związane historią wychowania.
- samodzielnie wyszukuje, selekcjonuje, wykorzystuje, stawia hipotezy badawcze i poddaje
krytycznym ocenom informacje dotyczące historii wychowania;
- buduje własne, sprawne językowo narracje dotyczące wymienionej dyscypliny z wykorzystaniem
właściwej im, fachowej terminologii;
- wykorzystuje osiągnięcia najnowszych nurtów i kierunków w
historii wychowania dla
konstruowania merytorycznych wypowiedzi na konkretny temat.
- posiada zrozumienie dla potrzeby przyswojenia sobie wiedzy o dorobku historii wychowania jako
niezbywalnego składnika kultury pedagogicznej nauczyciela;
- posiada umiejętność pracy w zespole (grupa ćwiczeniowa, zespół problemowy).
Planowane formy walidacji efektów kształcenia: zaliczenie na ocenę
W
U
K
1. Historia wychowania (wykład)
K_W01 K_U01 K_K03
K_W02 K_U03 K_K04
K_W05 K_K08 K_K13
K_W11
K_W13
K_W14
2. Historia wychowania (ćwiczenia)
K_W01 K_U01 K_K01
K_W02 K_U03 K_K03
K_W05 K_U06 K_K04
K_W11
K_W13
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Semestr,
studiów
poziom
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Historia wychowania
i
typ VI semestr , studia I stopnia
Student przyswaja wiedzę z
zakresu historii wychowania.
Forma zajęć, liczba godzin, forma zajęć: ćwiczenia – 30 sposób zaliczenia: zaliczenie
dydaktycznych i sposób h
na ocenę
zaliczenia
Autor programu:
dr Witold Marcoń
dr Witold Marcoń
Sposób walidacji
kształcenia
efektów obecność na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zabieranie
głosu w dyskusji, napisanie pracy z historii regionalnej.
I.Cele kształcenia: celem ćwiczeń z historii wychowania jest ugruntowanie wiedzy oraz
rozpatrywanie historycznego rodowodu współczesnych form nauczania i wychowania, a także
współczesnych rozważań teoretycznych. Ponadto celem jest wychowanie zmysłu krytycznego
i skłonności do autorefleksji i samokrytycyzmu.
- w zakresie wiedzy: posiada wiedzę teoretyczną z zakresu historii wychowania i teorii
wychowania,
- w zakresie umiejętności: prawidłowo identyfikuje i rozwiązuje dylematy związane z
wykonywaniem przyszłego zawodu nauczyciela z wykorzystaniem wiedzy z zakresu nauk
wchodzących w skład bloku specjalistycznego.
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: sprawnie organizuje własną pracę,
efektywnie planując i zarządzając czasem, krytycznie ocenia efekty swych działań. Wykazuje
się przedsiębiorczością i umiejętnością samokształcenia.
Aktywne uczestnictwo w zajęciach – metoda problemowa. Poprawne wykonanie czynności
praktycznych związanych z poznaniem struktury historii wychowania w dziejach ludzkości.
- wymagania podstawowe ( P) na stopień dostateczny - opanowanie najważniejszych i
podstawowych elementów treści programowych często się powtarzających w programie
nauczania oraz umiejętność poprawnego wykonania ćwiczeń praktycznych.
- wymagania rozszerzające (R) na stopień dobry – znajomość bardziej złożonych problemów
z zakresu historii wychowania oraz samodzielne stosowanie teorii w praktyce według
obowiązujących wzorców.
- wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą – opanowanie pełnego zakresu treści
programowych uzupełnionych o wiedzę z literatury uzupełniającej i indywidualną pracę.
1. Bilans osiągnięć polskiej historii wychowania. Studium literatury przedmiotu .
2. Wychowanie ateńskie i spartańskie.
3.Poglądy pedagogiczne sofistów a stanowisko Sokratesa i Platona.
4. Arystoteles.
5.Rzymski ideał wychowawczy. Traktat Pseudo-Plutarcha o wychowaniu dzieci .
6.Pedagogika Kwintyliana.
7.Św. Hieronim o wychowaniu dziewczyn. Karol Wielki wobec oświaty i kultury.
8.Powstanie i rozwój średniowiecznego porządku edukacyjnego.
9.Organizacja szkół w wiekach średnich.
10.Założenie Uniwersytetu Krakowskiego.
11.Ideały wychowawcze polskiego .
12.Erazm z Rotterdamu i Ludwik Vives – analiza poglądów pedagogicznych.
13. Organizacja szkół jezuickich i innowierczych w Polsce.
14.Andrzej Frycz Modrzewski.
15.Michał Montaigne o wychowaniu dzieci.
I. Błaszczyk, A. Ossowska, V. Rączewska, Historia wychowania rodzinnego i
kształcenia w starożytności. Przewodnik bibliograficzny, Bydgoszcz 1997; Nauczanie w
dawnych wiekach. Edukacja w średniowieczu i u progu ery nowożytnej. Polska na tle Europy,
red. W. Iwańczak, K. Bracha, Kielce 1997; S. Kot, Materiały do ćwiczeń z historii
wychowania , t. I – III, Warszawa 1995 ( wydanie 2 ); Myśliciele o wychowaniu, red.
naukowa Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, Warszawa 1996; A. Smołalski, Przyczynki źródłowe
do teorii szkoły,
t. I – III, Wrocław 1986; Wybór pism pedagogicznych Polski doby
Odrodzenia. Opr. J. Skoczek, „Biblioteka Narodowa” Seria I nr 157; Humanizm i edukacja
humanistyczna. Wybór tekstów B. Suchodolski i I. Wojnar, Warszawa 1988; S. Wołoszyn,
Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. I – II, Warszawa 1964 – 1965;
Edukacja w średniowieczu i u progu ery nowożytnej. Polska na tle Europy, red. W.
Iwańczak, K. Bracha, Kielce 1997; S. Kot, Materiały do ćwiczeń z historii wychowania , t. II
– III, Warszawa 1995 ( wydanie 2 ); Myśliciele o wychowaniu, t. II, red. naukowa Cz.
Kupisiewicz, Warszawa 2000;, Źródła do dziejów myśli pedagogicznej, t. XIII, Wrocław
1973; A. Smołalski, Przyczynki źródłowe do teorii szkoły, t. I – III, Wrocław 1986;, Źródła
do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. I – II, Warszawa 1964 – 1965;
Przedmiot 1
Nazwa przedmiotu
Semestr,
studiów
poziom
Profil kształcenia
Wymagania wstępne
Historia wychowania
i
typ VI semestr , studia I stopnia
Student przyswaja wiedzę z
zakresu historii wychowania.
Forma zajęć, liczba godzin, forma zajęć: ćwiczenia – 30 sposób zaliczenia: zaliczenie
dydaktycznych i sposób h
na ocenę
zaliczenia
Autor programu:
dr Witold Marcoń
dr Witold Marcoń
Sposób walidacji
kształcenia
efektów obecność na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zabieranie
głosu w dyskusji, napisanie pracy z historii regionalnej.
I.Cele kształcenia: celem ćwiczeń z historii wychowania jest ugruntowanie wiedzy oraz
rozpatrywanie historycznego rodowodu współczesnych form nauczania i wychowania, a także
współczesnych rozważań teoretycznych. Ponadto celem jest wychowanie zmysłu krytycznego
i skłonności do autorefleksji i samokrytycyzmu.
- w zakresie wiedzy: posiada wiedzę teoretyczną z zakresu historii wychowania i teorii
wychowania,
- w zakresie umiejętności: prawidłowo identyfikuje i rozwiązuje dylematy związane z
wykonywaniem przyszłego zawodu nauczyciela z wykorzystaniem wiedzy z zakresu nauk
wchodzących w skład bloku specjalistycznego.
- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: sprawnie organizuje własną pracę,
efektywnie planując i zarządzając czasem, krytycznie ocenia efekty swych działań. Wykazuje
się przedsiębiorczością i umiejętnością samokształcenia.
Aktywne uczestnictwo w zajęciach – metoda problemowa. Poprawne wykonanie czynności
praktycznych związanych z poznaniem struktury historii wychowania w dziejach ludzkości.
- wymagania podstawowe ( P) na stopień dostateczny - opanowanie najważniejszych i
podstawowych elementów treści programowych często się powtarzających w programie
nauczania oraz umiejętność poprawnego wykonania ćwiczeń praktycznych.
- wymagania rozszerzające (R) na stopień dobry – znajomość bardziej złożonych problemów
z zakresu historii wychowania oraz samodzielne stosowanie teorii w praktyce według
obowiązujących wzorców.
- wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą – opanowanie pełnego zakresu treści
programowych uzupełnionych o wiedzę z literatury uzupełniającej i indywidualną pracę.
3. Bilans osiągnięć polskiej historii wychowania. Studium literatury przedmiotu .
4. Wychowanie ateńskie i spartańskie.
3.Poglądy pedagogiczne sofistów a stanowisko Sokratesa i Platona.
4. Arystoteles.
5.Rzymski ideał wychowawczy. Traktat Pseudo-Plutarcha o wychowaniu dzieci .
6.Pedagogika Kwintyliana.
7.Św. Hieronim o wychowaniu dziewczyn. Karol Wielki wobec oświaty i kultury.
8.Powstanie i rozwój średniowiecznego porządku edukacyjnego.
9.Organizacja szkół w wiekach średnich.
10.Założenie Uniwersytetu Krakowskiego.
11.Ideały wychowawcze polskiego .
12.Erazm z Rotterdamu i Ludwik Vives – analiza poglądów pedagogicznych.
13. Organizacja szkół jezuickich i innowierczych w Polsce.
14.Andrzej Frycz Modrzewski.
15.Michał Montaigne o wychowaniu dzieci.
I. Błaszczyk, A. Ossowska, V. Rączewska, Historia wychowania rodzinnego i
kształcenia w starożytności. Przewodnik bibliograficzny, Bydgoszcz 1997; Nauczanie w
dawnych wiekach. Edukacja w średniowieczu i u progu ery nowożytnej. Polska na tle Europy,
red. W. Iwańczak, K. Bracha, Kielce 1997; S. Kot, Materiały do ćwiczeń z historii
wychowania , t. I – III, Warszawa 1995 ( wydanie 2 ); Myśliciele o wychowaniu, red.
naukowa Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, Warszawa 1996; A. Smołalski, Przyczynki źródłowe
do teorii szkoły,
t. I – III, Wrocław 1986; Wybór pism pedagogicznych Polski doby
Odrodzenia. Opr. J. Skoczek, „Biblioteka Narodowa” Seria I nr 157; Humanizm i edukacja
humanistyczna. Wybór tekstów B. Suchodolski i I. Wojnar, Warszawa 1988; S. Wołoszyn,
Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. I – II, Warszawa 1964 – 1965;
Edukacja w średniowieczu i u progu ery nowożytnej. Polska na tle Europy, red. W.
Iwańczak, K. Bracha, Kielce 1997; S. Kot, Materiały do ćwiczeń z historii wychowania , t. II
– III, Warszawa 1995 ( wydanie 2 ); Myśliciele o wychowaniu, t. II, red. naukowa Cz.
Kupisiewicz, Warszawa 2000;, Źródła do dziejów myśli pedagogicznej, t. XIII, Wrocław
1973; A. Smołalski, Przyczynki źródłowe do teorii szkoły, t. I – III, Wrocław 1986;, Źródła
do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. I – II, Warszawa 1964 – 1965;

pobierz plik 1.13 MB

Transkrypt

Podobne dokumenty

Umiejętności interpersonalne - dr Kolasińska

Psychologia pracy i organizacji I - Psychologia UJ

WOLNA_ ARA_2015

warunkowe zaliczenie roku

sztuka polska na ziemiach zachodnich i północnych od 1981 roku

Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Pakiet

Podanie o zwolnienie z praktyk

WH.IHS-0196 - Instytut Historii Sztuki UJ

golias 6 sem 2014-15 - Instytut Studiów Klasycznych

Rachunek kosztów i wyników - Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie