studium koniec 25.11

Transkrypt

-Projekt-
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY NOWOGRÓDEK POMORSKI
ZLECENIODAWCA : URZĄD GMINY NOWOGRÓDEK POMORSKI
Nowogródek Pomorski 2005
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Zespół autorski :
mgr inż. Jerzy Urban
mgr Bogusława Rożyńska
inż. Mieczysław Jaszczyk
mgr Zofia Ryter – Przybylska
tech. Marek Wiśniewski
tech. Daniel Ziętek
tech Mirosław Izdebski
2
S P I S
T R E Ś C I
I. CZĘŚĆ INFORMACYJNA.......................................................................................................... 7
1. Wstęp ........................................................................................................................................ 7
1.1. Przedmiot i cel opracowania ............................................................................................... 7
1.2. Podstawa opracowania ....................................................................................................... 7
1.3. Podstawa merytoryczna ...................................................................................................... 8
II. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY................ 9
1. ogólna charakterystyka obszaru gminy ....................................................................................... 9
1.1. Położenie ............................................................................................................................ 9
1.2. Powiązania strukturalno - przestrzenne............................................................................. 10
1.3. Hierarchia jednostek osadniczych ..................................................................................... 10
1.4. Funkcje gminy................................................................................................................... 11
1.5. Potencjał i walory gminy................................................................................................... 11
1.6. Powierzchnia, gęstość zaludnienia. ................................................................................... 11
1.7. Warunki bytowe i jakość życia mieszkańców...................................................................... 11
1.7.1. Sytuacja demograficzna gminy................................................................................... 11
1.7.2. Zatrudnienie............................................................................................................... 13
1.7.3. Mieszkalnictwo.......................................................................................................... 14
1.8. Struktura władania........................................................................................................... 15
2. Stan i ochrona środowiska przyrodniczego ............................................................................... 17
2.1. Powiązania przyrodnicze gminy z otoczeniem.................................................................... 17
2.2. Warunki hydrogeologiczne................................................................................................ 17
2.3. Wody powierzchniowe...................................................................................................... 19
2.3.1. Rzeki ......................................................................................................................... 19
2.3.2. Kanały ....................................................................................................................... 20
2.3.3. Jeziora ....................................................................................................................... 20
2.3.4. Stawy rybne .............................................................................................................. 21
2.4. Kopaliny ........................................................................................................................... 21
2.5. Gleby użytków rolnych ..................................................................................................... 22
2.6. Lasy................................................................................................................................. 23
2.7. Ochrona środowiska przyrodniczego................................................................................. 24
2.7.1. Obszary chronione na mocy ustawy o ochronie przyrody ........................................... 24
2.7.1.1. Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy ........................................................... 24
2.7.1.2. Obszary chronionego krajobrazu (OChK)................................................................ 25
3
2.7.2. Inne obszary chronione .............................................................................................. 29
2.8. Zagrożenia środowiska ..................................................................................................... 29
3. Środowisko kulturowe ............................................................................................................. 31
3.1. Warunki ochrony konserwatorskiej ................................................................................... 31
3.2. Stan zachowania historycznego krajobrazu kulturowego w gminie .................................... 33
3.3. Krajobraz kulturowy na terenie gminy Nowogródek Pomorski - wytyczne.......................... 34
archeologiczne ........................................................................................................................ 34
3.4. System ochrony obszarowej środowiska kulturowego ........................................................ 34
4. Główne elementy zagospodarowania terenu ............................................................................. 34
4.1. Rolnictwo.......................................................................................................................... 34
4.1.1. Charakterystyka rolniczej przestrzeni produkcyjnej ................................................... 35
4.1.2. Charakterystyka gospodarstw rolnych [wg. spisu rolnego].......................................... 37
4.2. Leśnictwo.......................................................................................................................... 38
4.3. Przemysł i działalność produkcyjno – usługowa ................................................................ 38
4.4. Rekreacja.......................................................................................................................... 39
5.
Infrastruktura techniczna...................................................................................................... 40
5.1. Komunikacja..................................................................................................................... 40
5.2. Zaopatrzenie w wodę ....................................................................................................... 41
5.3. Odprowadzenie ścieków.................................................................................................... 43
5.4. Gospodarka odpadami...................................................................................................... 43
5.5. Regulacja stosunków wodnych .......................................................................................... 43
5.6. Elektroenergetyka ............................................................................................................. 44
5.7. Zaopatrzenie w gaz .......................................................................................................... 46
5.8. Zaopatrzenie w ciepło ...................................................................................................... 46
5.9. Telekomunikacja .............................................................................................................. 46
6. Główne problemy .................................................................................................................... 47
III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ............................. 48
1. W zakresie ochrony środowiska. .............................................................................................. 48
1.1. Obszary przyrodnicze proponowane do ochrony ............................................................... 48
1.1.1. Obszary proponowane do ochrony na podstawie ustawy o ochronie przyrody............. 48
1.1.2. Obszary proponowane do ochrony w ramach ustaleń planistycznych......................... 50
1.1.3. Obszary proponowane do Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 ............... 52
2. W zakresie obszarów i obiektów zabytkowych oraz zasad ochrony dziedzictwa kulturowego,
zabytków i krajobrazu kulturowego...................................................................................... 54
2.1 Strefy ochrony konserwatorskiej......................................................................................... 54
2.2. Wnioski konserwatorskie.................................................................................................. 55
2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej na terenie gminy ............................................................. 56
4
2.3.1. Strefa „A”.................................................................................................................. 56
2.3.2. Strefa „B” .................................................................................................................. 56
2.3.3. Strefa „K”.................................................................................................................. 56
2.3.4. Strefa „E” .................................................................................................................. 58
2.4. w zakresie warunków ochrony konserwatorskiej zabytkowych obiektów ............................... 58
2.4.1. Obiekty zakwalifikowane do wpisu do rejestru zabytków................................................. 59
2.4.2. Obiekty do ustalenia ochrony indywidualnej w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego znajdujące się w ewidencji konserwatorskiej.................................................... 59
2.4.3. Zasady ochrony archeologicznej w strefach: .................................................................. 62
2.4.4.Wykaz stanowisk archeologicznych objętych granicami stref ........................................... 63
2.5.4.1. Wykaz stanowisk archeologicznych w ramach strefy "W.II.":.................................. 63
2.5.4.2. Wykaz stanowisk archeologicznych w ramach strefy "W.III.": ............................... 64
2.4.5. System ochrony obszarowej środowiska kulturowego...................................................... 65
3. W zakresie rozwoju systemów infrastruktury i komunikacji ..................................................... 67
3.1. Układ drogowy.................................................................................................................. 67
3.2. Zaopatrzenie w wodę......................................................................................................... 68
3.3. Odprowadzenie ścieków.................................................................................................... 68
3.4. Gospodarka odpadami ...................................................................................................... 69
3.5. Regulacja stosunków wodnych. ......................................................................................... 69
3.6. Elektroenergetyka ............................................................................................................. 69
3.7. Zaopatrzenie w ciepło ....................................................................................................... 70
3.8. Zaopatrzenie w gaz ........................................................................................................... 70
3.9. Telekomunikacja ............................................................................................................... 70
4. struktura funkcjonalno - przestrzenna gminy ............................................................................ 71
4.1. Strefa mieszkalno - usługowa ............................................................................................ 72
4.2. Strefa działalności gospodarczej - strefa produkcyjno – usługowa .................................... 72
4.3. Strefa gospodarki leśnej .................................................................................................... 73
4.4. Strefa rolniczej przestrzeni produkcyjnej ........................................................................... 73
4.5. Strefa rekreacyjna............................................................................................................. 74
5. Zasady lokalizacji i kształtowania struktur przestrzennych....................................................... 75
5.1. Intensywność i charakter zabudowy: ................................................................................ 77
6. Poprawa jakości życia mieszkańców ........................................................................................ 78
7. Zwiększenie efektywności gospodarowania.............................................................................. 78
8. Zasady gospodarki gruntami..................................................................................................... 79
9. Zadania służące celom ponadlokalnym i podnoszeniu obronności państwa ............................... 80
10. rodzaj i zakres dalszych prac planistycznych .......................................................................... 80
10.1
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.................................................... 80
10.1.1.
Wykaz planów (zgodnie z rysunkiem studium): .................................................. 81
5
10.2.
Obligatoryjne opracowanie planów miejscowych wymagane jest dla:.......................... 81
10.3.
Inne prace planistyczne i opracowania uzupełniające w tym wymagane przepisami
odrębnymi: .............................................................................................................................. 82
11. Wykaz obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ................... 82
12. Uzasadnienie przyjętych rozwiązań i synteza ustaleń studium ................................................ 83
Załącznik
Mapa „Studium.....” w skali 1:20 000
6
I. CZĘŚĆ INFORMACYJNA
1. WSTĘP
1.1. Przedmiot i cel opracowania
Przedmiotem opracowania jest obszar gminy Nowogródek Pomorski w granicach
administracyjnych.
Celem opracowania jest:
-
wyznaczenie cennych obszarów przyrodniczych i kulturowych o różnym stopniu ochrony
i ustalenie dla nich zasad użytkowania,
-
sformułowanie terenów rozwojowych dla poszczególnych funkcji gospodarczych
z określeniem
uwarunkowań
wynikających
ze
środowiska
przyrodniczego
i antropogenicznego,
-
określenie zasad dotyczących systemu obsługi mieszkańców gminy i wyznaczenie
rozwoju infrastruktury społecznej [w tym budownictwa mieszkaniowego],
-
określenie sposobu rozwiązań zagadnień z zakresu komunikacji i inżynierii,
-
określenie rodzaju i zakresu dalszych prac planistycznych i zadań ponadlokalnych.
1.2. Podstawa opracowania
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy
Nowogródek Pomorski wykonano w ramach aneksu nr 1 do umowy zawartej 17.04.2003 roku
z Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie.
Przedmiotem opracowania jest obszar gminy w granicach administracyjnych przy
uwzględnieniu powiązań strukturalno – przestrzennych z gminami sąsiednimi.
Dokumenty formalno – prawne:
•
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dz.U. z 1995 r. Nr 16, poz. 78 wraz z
późniejszymi zmianami
•
Ustawa o ochronie przyrody. Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880.
•
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie zakresu projektu studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Dz. U. Nr. 118 poz.
1233 z dnia 26 maja 2004 r.
•
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Dz.U. z 2003 r. Nr 80, poz.
717, wraz z późniejszymi zmianami
•
Prawo wodne. Dz.U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229 wraz z późniejszymi zmianami
•
Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych
innych ustaw. Dz.U. Nr 41 poz. 1492 z 2004r.
7
•
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dz.U. z 2003 r. Nr 162,
poz. 1568.
•
Ustawa prawo geologiczne i górnicze. Dz.U. z 1994 r. Nr 27, poz. 96 wraz z późniejszymi
zmianami
•
Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, wraz
z późniejszymi zmianami
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. (Dz. U. Nr 62, poz. 627)
•
Ustawa z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 954).
1.3. Podstawa merytoryczna
•
Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2015.
•
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego.
•
Wypisy z rejestru programów rządowych i wojewódzkich dla gminy.
•
Opracowanie ekofizjograficzne w skali 1:25 000.
•
Studium krajobrazu kulturowego Gminy Nowogródek z 2001 r. opracowanego przez
BDK w Szczecinie.
•
Wytyczne archeologiczne.
•
Wnioski i postulaty składane przez instytucje i osoby fizyczne.
•
Wnioski gmin sąsiednich.
•
Koncepcja programowa kanalizacji sanitarnej w gminie Nowogródek Pomorski. Gorzów
2004r.
8
II. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU GMINY
1.1. Położenie
Gmina Nowogródek Pomorski o pow.146 km2 leży we wschodniej części powiatu
myśliborskiego, znajdującego się w południowo – zachodniej części województwa
zachodniopomorskiego.
Od zachodu i północy sąsiaduje z gminą Myślibórz, od wschodu z gminą Barlinek.
Południową
i
południowo
–
zachodnią
granicę
stanowi
granica
województw
zachodniopomorskiego i lubuskiego, wzdłuż której gmina Nowogródek Pomorski sąsiaduje
z gminami Kłodawa i Lubiszyn (powiat gorzowski). Granice administracyjne gminy
Nowogródek Pomorski na przeważającej długości są granicami sztucznymi, biegnącymi
w obrębie użytków rolnych i kompleksów leśnych. Na niewielkich odcinkach granicę
stanowią naturalne wydzielenia, którymi są fragmenty koryta rzeki Marwicy i linii brzegowej
jezior: południowy brzeg jeziora Sulimierskiego, północny brzeg jeziora Rokitno, wschodni
i północny brzeg jeziora Karskie Małe, południowy brzeg jeziora Ściegienko, wschodni brzeg
jeziora Kozie. Gmina charakteryzuje się bardzo wysokim stopniem zalesienia (ok. 45 %
powierzchni gminy).
Konfiguracja terenu urozmaicona, krajobraz pagórkowaty, charakterystyczne jest
również występowanie wielu jezior, oczek wodnych rozrzuconych na całym obszarze;
największym zbiornikiem wodnym jest jezioro Karsko Wielkie.
Przez gminę przechodzi droga krajowa DK 3 – Świnoujście - Szczecin – Zielona Góra
– Jelenia Góra; oraz kolej normalnotorowa (zawieszona) relacji Myślibórz – Gorzów
Wielkopolski.
Powierzchnia gminy wynosi 146 km2, liczba ludności 3350 osób, z czego 27,4% jest
w wieku przedprodukcyjnym, 58,4% w wieku produkcyjnym, a 14,3% w wieku
poprodukcyjnym.
Ośrodkiem gminnym jest wieś Nowogródek Pomorski położona dekoncentrycznie w
stosunku do obsługiwanego obszaru gminy; maksymalny zasięg promienia obsługi ośrodka
gminnego wynosi 10 km. Na obszarze gminy położone są 23 miejscowości. Ważniejsze
miejscowości w gminie to: Karsko, Giżyn i Trzcinna. Część jednostek osadniczych znajduje
się w obszarze oddziaływania Myśliborza i Barlinka.
Gmina Nowogródek Pomorski jest gminą rolniczą, gospodarka żywnościowa jest jej
podstawową funkcją.
9
1.2. Powiązania strukturalno - przestrzenne
W zakresie obsługi poziomu ponadgminnego gmina znajduje się w zasięgu dwóch
ośrodków subregionalnych: Myślibórz i Barlinek.
Powiązania komunikacyjne
Układ przestrzenny gminy związany jest z drogowym układem komunikacyjnym –
drogą krajową DK 3: Skandynawia - Świnoujście - Szczecin - południe kraju - południe
Europy.
Powiązania inżynieryjne
W zakresie systemów inżynieryjnych występują następujące związki:
• elektroenergetyka - przez wschodnią część gminy przebiega napowietrzna linia
wysokiego napięcia [110 kV] relacji Gorzów – Mostkowo [gm. Barlinek],
• telekomunikacja - przez teren gminy Nowogródek przebiega kabel okręgowy
oznaczony symbolem OKO 11607 relacji Myślibórz – Barlinek.
Powiązania przyrodnicze
W powiązaniach przyrodniczych gminy Nowogródek Pomorski z otoczeniem istotną
rolę odgrywają:
•
ekosystemy wodne w zintegrowanym układzie hydrosferycznym. Jest to współzależny
system pod względem funkcjonalnym i ekologicznym, dotyczący zarówno struktur
hydrogeologicznych jak i wód powierzchniowych.
•
zwarty kompleks leśny w południowej części gminy stanowi fragment zachodniej części
rozległego obszaru leśnego zwanego Puszczą Barlinecką, rozciągającą się na obszarze
zlewni rzek Kłodawki i Santocznej. Puszcza Barlinecka stanowi ważne ogniwo
w tworzeniu sieci „zielonych płuc” w północno – zachodniej Polsce.
1.3. Hierarchia jednostek osadniczych
Ośrodki usług podstawowych:
•
Nowogródek Pomorski,
•
Karsko.
Ośrodki o zwiększonej dynamice rozwoju:
•
Trzcinna,
•
Giżyn.
10
Ośrodki o funkcji rekreacyjnej:
•
Kinice,
•
Parzeńsko,
•
Ulejno.
Ośrodki ekstensywnego rozwoju – pozostałe wsie w gminie.
1.4. Funkcje gminy
Funkcją wiodącą gminy jest rolnictwo. Funkcjami uzupełniającymi są: leśnictwo
i rekreacja.
1.5. Potencjał i walory gminy
Potencjał gminy
•
położenie przy drodze krajowej nr 3 i dobre połączenie drogowe z dużymi ośrodkami
miejskimi regionu (Szczecin, Gorzów);
•
położenie gminy w rejonie oddziaływania Myśliborza i Barlinka.
•
potencjał produkcyjny gleb o wysokich klasach bonitacyjnych
Walory gminy
•
potencjalne walory turystyczne związane z turystyką kwalifikowaną;
•
potencjał dla rozwoju rolnictwa [gospodarka żywnościowa na obszarach o wysokiej
jakości gleb].
1.6. Powierzchnia, gęstość zaludnienia.
Pod względem powierzchni 146 km2 – gmina Nowogródek Pomorski zajmuje 27
pozycję w województwie zachodniopomorskim. Wskaźnik gęstości zaludnienia przy ogólnej
liczbie 3350 mieszkańców (2003r.) wynosi 22,6 osób na 1 km2, przy średniej wojewódzkiej
75,6 osób / km2.
1.7. Warunki bytowe i jakość życia mieszkańców
1.7.1. Sytuacja demograficzna gminy
Przekrój wiekowy ludności:
Ludność w wieku
Ogółem
3303
100%
razem
903
27,4
przedprodukcyjnym
0-2
3-6
7-14
97
177
432
2,9
5,4
13,1
15-17
197
6,0
11
produkcyjnym
1929
58,4
poprodukcyjnym
471
14,2
Demografia
Lp.
Miejscowość
Ludność
1985
Ludność
2002
Prognoza
2020*
Hierarchia jednostek osadniczych
1.
Chocień
45
46
40
Ośrodek ekstensywnego rozwoju
Ośrodek o zwiększonej dynamice
rozwoju
2.
3.
4.
Giżyn
Golin
Karlin
440
75
55
417
76
49
440
80
40
5.
Karsko
1170
1153
6.
Kinice
225
203
7.
Lipin
5
2
2
8.
Ławin
Nowogródek
Pomorski
30
26
30
1360+400 Ośrodek usług podstawowych
220+1800 Miejscowość o funkcji rekreacyjnej
515
560
580
Ośrodek gminny, ośrodek usług
podstawowych
10. Pachocino
5
5
5
11. Parzeńsko
60
43
50+100
12. Rataje
90
74
80
13. Rokitno
65
44
40
14. Smolary
30
14
15
15. Smólsko
20
15
15
16. Sołacz
10
11
10
17. Somin
25
22
20
18. Stawno
25
23
20
19. Sumiak
130
43
40
20. Świątki
150
143
150
21. Trzcinna
385
362
380
Ośrodek o zwiększonej dynamice
rozwoju
22. Ulejno
15
14
10+40
3570
3350
5967
9.
Razem
Miejscowość o funkcji rekreacyjnej
* - Rozwój demograficzny gminy przyjęto wg. „Koncepcji programowej kanalizacji sanitarnej w gminie
Nowogródek Pomorski” z 2004 r ( w formacie ludność stała plus sezonowa).
12
Gmina Nowogródek Pomorski w ostatnich latach charakteryzowała się spadkiem liczby
ludności stałej na rzecz ludności sezonowej. Największy spadek liczby ludności nastąpił w
miejscowościach po byłych PGR-ach. Generalnie można uznać, że gmina weszła w okres
stagnacji demograficznej, która może trwać przez dłuższy okres.
Rozwój największych jednostek osadniczych tj. Nowogródka Pomorskiego, Karska,
Trzcinnej i Giżyna będzie możliwy pod warunkiem stworzenia miejsc pracy poza sektorem
rolnictwa.
1.7.2. Zatrudnienie
Struktura zatrudnienia [US 2004] w gminie przedstawia się następująco:
•
rolnictwo, leśnictwo – 23,5%
•
przemysł i budownictwo – 18,7%,
•
usługi rynkowe – 18,3%,
•
usługi nierynkowe – 39,6%,
•
stopień bezrobocia wynosi 22,6% (2002r.),
•
kobiety stanowią 55,6% ogółu zatrudnionych.
•
Z ogółu bezrobotnych:
-
51,7 % stanowią kobiety,
-
85,8 % osób z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym,
-
27,9 % w wieku do 24 lat.
Wysoki stopień bezrobocia jest związany z likwidacją państwowych gospodarstw rolnych,
które dominowały w rolnictwie byłego województwa szczecińskiego i gorzowskiego.
Gwałtowny wzrost stopy bezrobocia nastąpił przede wszystkim w latach 1991 – 1994 i był
wynikiem szeregu zwolnień głównie z sektora państwowego i spółdzielczego rolnictwa, a
wzrastająca liczba firm sektora prywatnego nie była w stanie stworzyć miejsc pracy dla dużej
liczby osób zwalnianych z pracy.
Obecnie wyraźne zróżnicowanie zjawiska bezrobocia występuje w poszczególnych grupach
wieku. Najwyższe natężenie bezrobocia występuje w najmłodszej grupie wiekowej,
a
następnie maleje w miarę przechodzenia do starszych przedziałów wieku. Wysoki jest
również poziom bezrobocia wśród absolwentów szkół, tj. wśród subpopulacji 18-24 lata 27,9 % (69,3% bezrobotnych legitymuje się stażem pracy poniżej 1 roku a 24,3% bez stażu
pracy).
Wskaźnik bezrobocia rośnie wraz z przechodzeniem do grup ludności legitymujących się
coraz niższym poziomem wykształcenia.
13
Ludność według poziomu wykształcenia
Wyszczególnienie
Ogółem
Liczba
2661
Odsetek [%]
Ludność w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia
Podst.
nieukoń Nieustal
Policeal
czone i
Średnie Zasad.
-ne i
bez wy- ony
ogólnoWyższe średnie kształcą zawod. Podst. kształ- poziom
zawodo
wykszta
ce
cenia
szkowe
łcenia
lnego
82
3,1
324
12,2
106
4,0
777
29,2
1144
43,0
200
7,5
28
1,1
Wg Narodowego spisu Powszechnego z 2002 r.
Sytuacja na rynku pracy w gminie jest bardzo trudna. Przy stosukowo wysokim
bezrobociu – wyższym niż w powiecie – występuje w gminie grupa osób nie objęta statystyką
w której mogą zawierać się zatrudnieni w „szarej strefie”, bezrobotni nie rejestrowani oraz
dojeżdżający do pracy poza obszar gminy.
1.7.3. Mieszkalnictwo
Mieszkania
905
Izby
3507
Powierzchnia
Ludność w
użytkowa
mieszkaniach
mieszkań [m2]
63095
3303
Przeciętna
liczba osób
M/
mieszk.
3,65
na
1 izbę
0,94
powierzchnia
użytkowa [m2]
1
na 1
mieszkanie osobę
69,7
19,1
Wg Narodowego spisu Powszechnego z 2002 r.
Warunki mieszkaniowe mieszkańców gminy są dobre. Na uwagę zasługuje niski
wskaźnik liczby osób na jedno mieszkanie. Przy średniej powierzchni mieszkania wynoszącej
69,7 m2 na jedną izbę przypada 0,94 osoby. Program budownictwa w gminie jest niewielki
i mieści się w granicach istniejącej zabudowy.
14
1.8. Struktura władania
Zestawienie zbiorcze
w tym
Numer
Lp
1
Grunty
Skarbu
Państwa
z
wyłączeniem
2
Grunty leśne
Grunty
oraz
Grunty
zadrzewienia i zabudowane i
pod
Użytki
Tereny
zakrzaczenia zurbanizowane wodami ekologiczne Nieużytki różne
Powierzchnia
ogólna gruntów
Użytki
rolne
10247
2891
6444
237
343
14
274
44
14
2
0
12
0
0
0
0
268
53
5
207
0
0
3
0
7
7
0
0
0
0
0
0
3964
3714
73
48
7
0
121
1
0
gruntów
przekazanych w użytkowanie wieczyste
1.
2.
Wyszczególnienie gruntów wchodzących w skład grupy
grupy
Grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste
Grunty gminy z wyłączeniem gruntów przekazanych w
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
4
użytkowanie wieczyste
5
Grunty gminy przekazane w użytkowanie wieczyste
7
Grunty osób fizycznych
8
Grunty spółdzielni
2
2
0
0
0
0
0
9
Grunty kościołów i związków wyznaniowych
47
46
0
0
0
0
1
15
Grunty spółek prawa handlowego
41
41
0
0
0
0
0
0
14590
6756
6522
504
350
14
399
45
25
11
11
1
1
1
0
14615
6767
6533
505
351
400
45
Razem
Powierzchnia wyrównawcza
Ogółem
14
Struktura władania - udział procentowy
w tym w [%]
Wyszczególnienie gruntów wchodzących
w skład grupy
Powierzchnia
ogólna gruntów
Numer
Grunty leśne
oraz
zadrzewienia i
zakrzaczenia
98,80
Grunty
zabudowane i
zurbanizowane
49,40
Grunty
pod
wodami
98,00
Użytki
ekologiczne
100,00
Nieużytki
68,67
Tereny
różne
97,78
1.
1
Grunty Skarbu Państwa
70,33
Użytki
rolne
42,82
2.
4
Grunty gminy
1,88
0,89
0,08
41,07
0,00
0,00
0,75
0,00
3.
7
Grunty osób fizycznych
27,17
54,97
1,12
9,52
2,00
0,00
30,33
2,22
4.
8
Grunty spółdzielni
0,01
0,03
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
5.
9
Grunty kościołów i związków wyznaniowych
0,32
0,68
0,00
0,00
0,00
0,00
0,25
0,00
6.
15
Grunty spółek prawa handlowego
0,28
0,61
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Lp grupy
[%]
Dominującą pozycję w strukturze władania zajmuje mienie Skarbu Państwa (70,33% ogólnej powierzchni gminy). Własność prywatna
skupia. 27,17% a własność komunalna stanowi 1,88% ogółu gruntów gminy. Na uwagę zasługuje bardzo wysoki odsetek użytków rolnych
(42,82%), terenów zabudowanych (49,9%) nieużytków (68,7%) oraz terenów różnych (97,78%) będących we władaniu Skarbu Państwa; świadczy
to o bardzo niskim stopniu procesu przekształceń (prywatyzacji) sektora państwowego.
16
2. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1. Powiązania przyrodnicze gminy z otoczeniem
W powiązaniach przyrodniczych gminy Nowogródek Pomorski z otoczeniem istotną
rolę odgrywają:
•
ekosystemy wodne w zintegrowanym układzie hydrosferycznym. Jest to współzależny
system pod względem funkcjonalnym i ekologicznym, dotyczący zarówno struktur
hydrogeologicznych jak i wód powierzchniowych.
•
zwarty kompleks leśny w południowej części gminy stanowiący fragment zachodniej
części rozległego obszaru leśnego zwanego Puszczą Barlinecką, rozciągający się na
obszarze zlewni rzek: Kłodawki i Santocznej. Puszcza Barlinecka stanowi ważne ogniwo
w tworzeniu sieci „zielonych płuc” w północno – zachodniej Polsce.
Szczególne znaczenie w zewnętrznych powiązaniach przyrodniczych gminy Nowogródek
Pomorski mają typowe dla krajobrazu młodoglacjalnego systemy dolin rzecznych i jeziora
oraz rozległe zagłębienia terenu wypełnione torfowiskami. Pełnią one funkcje lokalnych
korytarzy ekologicznych i odgrywają istotną rolę funkcjonowaniu przyrody i kształtowaniu
krajobrazu w układach ponadlokalnych.
Część
gminy
znajduje
się w
kilku
wielkoprzestrzennych
obszarach chronionych
wykraczających poza jej granice, ustanowionych na mocy ustawy o ochronie przyrody:
•
południowo - wschodnia część gminy znajduje się w granicach Barlinecko –
Gorzowskiego Parku Krajobrazowego,
•
środkowa część (w układzie południkowym) znajduje się w granicach obszaru
chronionego krajobrazu ,,C” Barlinek,
•
południowo - zachodnia część gminy (na zachód od Trzcinnej), znajduje się w granicach
obszaru chronionego krajobrazu ,,B” Myślibórz,
•
wschodnia i południowa część gminy znajduje się w granicach otuliny Barlinecko –
Gorzowskiego Parku Krajobrazowego.
Gmina Nowogródek Pomorski leży poza strukturami hydrogeologicznymi uznanymi za
główne zbiorniki wód podziemnych w Polsce.
2.2. Warunki hydrogeologiczne
Obszar gminy Nowogródek Pomorski należy do średniozasobnych w wody
podziemne. W zaopatrzeniu w wodę pierwszoplanowe znaczenie ma czwartorzędowy
(górnoplejstoceński) poziom wodonośny. Poziom wodonośny dolnoplejstoceński jest
poziomem rezerwowym, nie ujmowanym dotychczas w większym stopniu przez studnie
głębinowe.
Dolnoczwartorzędowy
poziom
wodonośny
związany
jest
z
osadami
wodnolodowcowymi zlodowacenia środkowopolskiego i osadami rzecznymi interglacjału
mazowieckiego. Strop tego poziomu układa się na wysokości średnio 30m n.p.m., lokalnie
występuje na wysokości 0 – 20m n.p.m. Pod względem jakościowym wody tego poziomu nie
budzą zastrzeżeń. Charakterystyczna dla wód czwartorzędowych jest podwyższona zawartość
jonów żelaza.
Górnoplejstoceński poziom wodonośny stanowiący główny poziom użytkowy,
w strefie wysoczyzny
morenowej związany
jest
z osadami wodnolodowcowymi
podścielającymi gliny zlodowacenia bałtyckiego, natomiast w strefie równiny sandrowej
związany jest z osadami wodnolodowcowymi budującymi tę równinę. Na wysoczyźnie
morenowej występuje on z reguły na głębokości większej niż 20 m, a lokalnie większej niż
30 m. Płytkie zaleganie tego poziomu obserwuje się jedynie w rejonie na północ od Kinic
(w strefie lokalnej pokrywy sandrowej), gdzie występuje bez odpowierzchniowej izolacji
prowadząc wody swobodne łatwo drenowane przez cieki powierzchniowe zasilające jeziora
Rokitno i Kinickie.
W rejonie Giżyna poziom użytkowy występuje na głębokości 20 – 30 m osiągając
miąższość 25 – 30 m. W oparciu o wartość potencjalnych zasobów eksploatacyjnych
wynoszącą 200 – 250 m3 / d / km2 rejon ten zaliczony jest do wysokozasobowych. Strefa ta
rozciąga się ku wschodowi po Kinice i Rychnów.
W środkowej części gminy moduł zasobów eksploatacyjnych został określony na 75 –
3
100 m /d / km2. Rejon ten uznany został za niskozasobowy, wymagający prowadzenia bardzo
racjonalnej gospodarki zasobami wodnymi.
W obrębie równiny sandrowej (południowa część gminy) poziom użytkowy wód
podziemnych występuje w odmiennych warunkach hydrogeologicznych. Jest to obszar zajęty
przez osady dobrze przepuszczalne i na całej powierzchni stanowi strefę bezpośredniego
zasilania poziomu użytkowego. Miąższość poziomu użytkowego odpowiada tu miąższości
serii piaszczysto - żwirowej budującej sandr i wynosi 10 – 20 m w rejonie Karska, a w rejonie
Trzcinnej i dalej na południe wynosi 25 – 30 m.
Górna część poziomu użytkowego jest bezwodna, a lustro wód podziemnych układa
się na głębokości 5 – 10 m. Wahania lustra wody są ściśle związane ze stanami
atmosferycznymi. Kierunek nachylenia powierzchni piezometrycznej i odpływu wód jest ku
południowi, zgodnie z nachyleniem powierzchni sandru. Obszarem wysokozasobowym, dla
którego moduł zasobów eksploatacyjnych został określony na 150 – 200m 3/d/km2, jest strefa
Trzcinna – Golin – Sołacz.
18
Jakość wód podziemnych poziomu użytkowego w obrębie równiny sandrowej jest
poważnie zagrożona infiltracją zanieczyszczeń, gdyż strefa alimentacji tego poziomu
użytkowego nie posiada odpowiedniej odpowierzchniowej warstwy izolacyjnej.
2.3. Wody powierzchniowe
Grunty pod wodami zajmują 343 ha, tj. 2,4% powierzchni gminy; w tym wody
powierzchniowe płynące – 309 ha, wody powierzchniowe stojące - 35 ha.
Gmina Nowogródek Pomorski leży w dorzeczu Odry i jej dopływu Warty. Na obszarze
systemu odwodnieniowego Odry leży północna i zachodnia część gminy, znajdująca się w
zlewni Myśli. Na obszarze systemu odwodnieniowego Warty leży południowo – wschodnia
część gminy, znajdująca się w zlewni Kłodawki, jednego z większych prawobrzeżnych
dopływów Warty w jej dolnym biegu.
2.3.1. Rzeki
Sieć rzeczną na obszarze gminy tworzy Kłodawka oraz Marwica i Kanał Kłodawski,
które wpływają do Kłodawki poza granicami gminy.
Kłodawka
Rzeka jest prawobrzeżnym dopływem Warty. Karskie Wielkie. Płynie na południe
przez Ławin, Trzciniec, Kabatkę. Całkowita długość Kłodawki wynosi 28 km a powierzchnia
jej zlewni 327,7 km2. Długość Kłodawki w granicach gminy Nowogródek Pomorski wynosi
ok. 9 km. Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski Kłodawka nie jest zasilana większymi,
naturalnymi dopływami. Przyjmuje jedynie kilka niewielkich, naturalnych i sztucznych
cieków, m. in. ciek wypływający z jeziora Parzeńskiego oraz ciek odwadniający łąki
śródleśne znajdujące się na południe od wsi Parzeńsko.
Marwica
Rzeka jest prawobrzeżnym dopływem Kłodawki, do której wpływa na obszarze
gminy Kłodawa. Całkowita długość Marwicy wynosi 22,8 km, przyjmując za górny odcinek
rów melioracyjny przebiegający przez użytki zielone na południe od Golina. Powierzchnia
zlewni rzeki wynosi 86,76 km2. Długość Marwicy na obszarze gminy wynosi 4 km a na
odcinku następnych 4,4 km stanowi granicę z gminą Lubiszyn.
Kanał Kłodawski
Kanał Kłodawski jest lewobrzeżnym dopływem rzeki Kłodawki, do której wpływa na
obszarze gminy Kłodawa. Obszarem źródłowym Kanału Kłodawskiego są zmeliorowane łąki
znajdujące się w okolicy Łubianki na wysokości 67 m n.p.m. (gm. Barlinek). Całkowita
długość Kanału wynosi 13,8 km, a powierzchnia jego zlewni – 70,74 km2. Kanał Kłodawski
19
wpływa na obszar gminy Nowogródek Pomorski w okolicy Stawna i na długości ok. 4 km
płynie przez południowo - wschodnią część gminy, na przeważającym odcinku przez lasy
Puszczy Barlineckiej a przed wypłynięciem z gminy – przez jezioro Ściegienko.
2.3.2. Kanały
Na obszarze zlewni Myśli w granicach gminy Nowogródek Pomorski, odpływ wód
powierzchniowych do Myśli następuje poprzez sztucznie wykształconą sieć rowów i kanałów
melioracyjnych, w przeciwieństwie do naturalnego układu wodnego zlewni Kłodawki. Sieć ta
powstała przed wojną celem osuszenia terenów podmokłych na rozległych torfowiskach. Do
głównych kanałów melioracyjnych należą:
•
Kanał Nowogródek
•
Kanał Giżyn
•
Kanał Chocim (Kozi Rów)
2.3.3. Jeziora
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski znajduje się 9 jezior o powierzchni
powyżej 1 ha. Łączna powierzchnia tych akwenów wynosi 340 ha, co stanowi 2,1%
powierzchni gminy.
Charakterystyka morfometryczna jezior:
Wyszczególnienie
Karsko
Wielkie
69,2.
Sumiackie
(Surmiacki,
70,2
Blade
(Tuńskie)
69
Kinickie
(Kinice,
70,7
Rokitno
(Ulejno)
67,2
150,0
10,0
3,2
10,7
82,4
objętość [tys m ]
9300,0
220,0
b.d.
192,6
3609,0
głębokość max
17,6 m
4,5 m
b.d.
3,6 m
9,0 m
głębokość średnia
6,2 m
2,5 m
b.d.
1,8 m
4,4 m
długość
2850 m
750 m
b.d.
490 m
1650 m
szerokość
830 m
200 m
b.d.
340 m
850 m
długość linii brzeg.
7850 m
1900 m
b.d.
1500 m
4750 m
rzędna zw, wody
powierzchnia {ha}
3
Somin
Ciche
Parzeńskie
Ściegienko
rzędna zw, wody
58,8
60,2
63,0
57,0.
powierzchnia {ha}
6,6
9,2
11,5
20,3
objętość [tys m ]
165,0
322,0
632,5
548,1
głębokość max
10,0 m
7,7 m
12,6 m
5,7 m
głębokość średnia
b.d.
3,5m
5,5 m
2,7 m
długość
b.d.
390m
940 m
590 m
szerokość
b.d.
300m
180 m
460 m
długość linii brzeg.
b.d.
1150m
2100 m
1750 m
Wyszczególnienie
3
20
W północnej części gminy, zwłaszcza w strefie czołowomorenowej, znajdują się
liczne, niewielkie, naturalne zbiorniki wodne, typowe dla krajobrazu polodowcowego. Są to
śródpolne jeziorka typu wytopiskowego tzw. oczka wodne, najczęściej o powierzchni do 1 ha,
bez dopływu powierzchniowego (nie podlegają klasyfikacji gleboznawczej). Wyróżniają się w
otwartym, rolniczym krajobrazie ze względu na często występujące zadrzewienie i zarośla
towarzyszące tym akwenom. Największe nagromadzenie oczek śródpolnych znajduje się na
południe od Sumiaka oraz w okolicy Rokitna, Nowogródka Pomorskiego, Karska, Karlina,
Lipina, Świątek na północny wschód od Ulejna.
2.3.4. Stawy rybne
Na obszarze gminy znajdują się 2 zespoły stawów hodowlanych: w dolinach rzek
Kłodawki i Marwicy.
Stawy hodowlane w dolinie Kłodawki wybudowane zostały poniżej Trzcińca w latach 60. XX
wieku. Stanowią północną część kompleksu stawowego rozciągającego się w dół doliny do
ujścia Kanału Kłodawskiego (gm. Kłodawa). Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski
stawy rozciągają się wzdłuż koryta Kłodawki, od którego oddzielone są groblą. Obiekt ten
obejmuje 5 stawów o łącznej powierzchni 23 ha. Gatunkami hodowlanymi są m.in.: karp, lin,
amur, tołpyga.
W dolinie Marwicy stawy rozciągają się poniżej osady leśnej Jastrzębiec. Powierzchnia
kompleksu stawowego wynosi 10,7 ha. Obejmuje on dolinę rzeki łącznie z korytem Marwicy,
przepływającej przez środek stawów. W stawach hodowany jest narybek karpia i amura.
2.4. Kopaliny
Na obszarze gminy nie ma udokumentowanych zasobów kopalin z wyjątkiem torfu.
Torf jest tu dość powszechnie występującą kopaliną. Według inwentaryzacji IMUZ na
obszarze gminy znajdują się 24 złoża torfu rozproszone w pasie przecinającym gminę z
południowego zachodu na północny wschód. Są to torfy niskie, typu turzycowiskowego,
szuwarowego, mechowiskowego i mieszane. Współwystępują z podtorfową gytią węglanową i
organiczną. Złoża są różnej wielkości i zasobności. Łączna powierzchnia złóż wynosi ok.1000
ha, a ogólne zasoby torfu ok. 20 mln m3 i gytii ok. 7,4 mln m3. Niektóre złoża torfu były w
przeszłości eksploatowane, o czym świadczą zachowane w różnym stanie potorfia. Według
klasyfikacji IMUZ złoża torfu na obszarze gminy nie są zakwalifikowane do eksploatacji i nie
stanowią potencjalnej bazy zasobowej. Większość złóż znajduje się na obszarze chronionym
lub proponowanym do ochrony na mocy ustawy o ochronie przyrody lub stanowi inne cenne
przyrodniczo tereny wymagające ochrony ekosystemu.
21
W wielu miejscach na obszarze gminy eksploatowane było kruszywo naturalne, o
czym świadczą liczne, rozproszone i dotąd niezrekultywowane wyrobiska. W kilku dawnych
wyrobiskach nadal prowadzona jest okresowa, niezalegalizowana eksploatacja kopaliny na
potrzeby lokalne.
2.5. Gleby użytków rolnych
W strukturze użytkowania gruntów gminy Nowogródek Pomorski użytki rolne
zajmują pierwsze miejsce pod względem wielkości powierzchni, która wynosi 6767 ha, co
stanowi 46,3% powierzchni gminy. Powierzchnia użytków rolnych obejmujących grunty orne,
sady oraz łąki trwałe i pastwiska trwałe wynosi 6552 ha (tj.44,8% powierzchni gminy), w tym:
•
grunty orne
- 4727 ha (72,1%),
•
sady
-
•
łąki trwałe
- 1323 ha (20,2%),
•
pastwiska trwałe
-
45 ha (0,7%),
457 ha
(7,0%).
Największą powierzchnię zajmują grunty orne oraz łąki trwałe.
Użytki zielone zajmują łącznie 1780 ha tj. 27,2% użytków rolnych; w tym łąki trwałe
stanowią 74,3% użytków zielonych a pastwiska 25,7% użytków zielonych.
Według gleboznawczej klasyfikacji gruntów, na obszarze gm. Nowogródek Pomorski
występują gleby klas bonitacyjnych od IIIa do VI na gruntach ornych i od III do VI na
użytkach zielonych. Procentowy udział powierzchni gleb poszczególnych klas bonitacyjnych
w ogólnej powierzchni gruntów ornych i użytków zielonych gminy przedstawia się
następująco:
a) grunty orne (łącznie z sadami)
Klasa bonitacyjna
III a
III b
VI a
VI b
V
VI i VI z
Powierzchnia w %
2,2
12,2
26,0
19,9
27,0
12,7
Ocena gleb
gleby dobre
14,4%
gleby średnie
45,9%
gleby słabe i najsłabsze
39,7%
Wśród gruntów ornych gminy dominują gleby średnie (IVa i IVb klasa bonitacyjna)
i gleby słabe V klasy bonitacyjnej, zajmujące łącznie prawie 73% powierzchni gruntów
ornych. Gleby dobre (IIIa i IIIb) zajmują 14,4% powierzchni gruntów ornych z dominacją gleb
w IIIb klasie bonitacyjnej.
22
b) użytki zielone
Klasa bonitacyjna
III
IV
V
VI
Powierzchnia w %
9,2
63,7
22,9
4,2
Ocena gleb
gleby średnie
72,9 %
gleby słabe i najsłabsze
27,1 %
Wśród użytków zielonych dominują gleby średnie (III, IV klasa bonitacyjna) zajmujące
łącznie prawie 60,3% ich powierzchni, z przewagą gleb w IV klasie bonitacyjnej.
2.6. Lasy
Lasy są największym zbiorowiskiem roślinnym na obszarze gminy pod względem
zajmowanej powierzchni. Powierzchnia lasów wynosi 6460 ha, co stanowi 44,2% powierzchni
gminy. Wskaźnik lesistości gminy jest wysoki i kształtuje się znacznie powyżej średniej
województwa zachodniopomorskiego, która wynosi 35,3%. Leśnictwo po rolnictwie jest tu
ważnym sposobem użytkowania ziemi.
Lasy gminy Nowogródek Pomorski stanowią w przewadze własność Skarbu Państwa i
zdecydowaną ich większością (98,7% powierzchni) zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne
Lasy Państwowe tj. Nadleśnictwo Barlinek i Nadleśnictwo Różańsko.
Pod względem rozmieszczenia przestrzennego lasy gminy wyróżniają się zwartym
kompleksem rozciągającym się w południowej części gminy. Jest to fragment zachodniej
części Puszczy Barlineckiej rosnącej na sandrowej Równinie Gorzowskiej, w zlewni
Kłodawki i Santocznej. W granicach gminy Nowogródek Pomorski lasy te rozcięte są
dolinami rzek Kłodawki, Marwicy i Kanału Kłodawskiego. Krajobraz wnętrza „puszczy’’
urozmaicony jest ponadto 3 jeziorami: Parzeńskie, Ciche, Ściegienko, 2 kompleksami stawów
hodowlanych w dolinie Kłodawki i Marwicy oraz enklawami użytków zielonych na
torfowiskach.
W pozostałej części gminy większe kompleksy lasów znajdują się w strefie
wysoczyzny morenowej (na południowy zachód od Giżyna, na południe od Rokitna i
pomiędzy jeziorami Rokitno – Kinickie). Te lasy nie tworzą zwartego kompleksu, granica
polno – leśna jest bardzo nieregularna, związana z osadnictwem i rolniczym użytkowaniem
gruntów.
Pod względem wieku drzewostanu dominują lasy w przedziale od 41 do 80 lat (IIIa –
IVb klasy wieku), których udział w zajmowanej powierzchni wynosi 49%. Drzewostany
najmłodsze do 40 lat zajmują 30% powierzchni, a najstarsze zajmują zaledwie 21%
powierzchni lasów. Starodrzewy liczące powyżej 100 lat tworzą różnej wielkości enklawy
wśród wszystkich kompleksów leśnych gminy z wyjątkiem lasów wokół Trzcinnej, gdzie
23
drzewostan rzadko przekracza 80 lat. Najwięcej starodrzewów w postaci sośnin, dębów i
buczyn znajduje się na obszarze Puszczy Barlineckiej.
Według kategorii użytkowania, lasy gminy Nowogródek Pomorski należą do lasów
gospodarczych i ochronnych Największą powierzchnię zajmują lasy gospodarcze, obejmujące
5926 ha, tj. 91,7% powierzchni lasów. Lasy ochronne (istniejące i w trakcie zatwierdzania)
wyznaczone zostały na powierzchni 534 ha (8,3% powierzchni lasów) jako lasy wodochronne
i lasy stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej.
2.7. Ochrona środowiska przyrodniczego
Obszary chronione ustanowione na podstawie przepisów szczególnych dotyczących
zasobów przyrodniczych i walorów krajobrazowych, reprezentują w gm. Nowogródek
Pomorski kilka form ochrony i zajmują znaczną powierzchnię. Są to formy ochrony
wprowadzone na podstawie ustaw: o ochronie przyrody: o lasach, o ochronie dóbr kultury.
Obszary objęte tymi formami ochrony środowiska zajmują ok. 5160 ha, co stanowi 35%
powierzchni gminy. Około 95% powierzchni obszarów chronionych przypada na obszary
tworzące krajowy system obszarów chronionych (park krajobrazowy, obszary chronionego
krajobrazu). Zajmują one 4904 ha, co stanowi 33,5% powierzchni gminy. Pod tym względem
gmina
Nowogródek
Pomorski
znacznie
wyróżnia
się
na
tle
województwa
zachodniopomorskiego, w którym wskaźnik ten wynosi 20,4%.
2.7.1. Obszary chronione na mocy ustawy o ochronie przyrody
W granicach gminy Nowogródek Pomorski znajduje się 27 obszarów i obiektów
przyrodniczych objętych wyszczególnionymi poniżej formami ochrony.
•
Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy,
•
dwa obszary chronionego krajobrazu: ,,B” Myślibórz (OCK1) i ,,C”
Barlinek (OCK2),
•
17 użytków ekologicznych (UE 1 – 17),
•
7 pomników przyrody (P1 – 7),
•
miejsca rozrodu i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych.
2.7.1.1. Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy
Park utworzony został Rozporządzeniem Nr 27 Wojewody Gorzowskiego z dn.
23.10.1991 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 14 z dn.29.10.1991 r., poz. 87)
Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy obejmuje tereny obecnie leżące na obszarze
województw zachodniopomorskiego i lubuskiego. Powierzchnia Parku wynosi 23,982 ha,
z tego w gminie Nowogródek Pomorski znajduje się 567,39 ha, tj. 2,37% ogólnej powierzchni
24
Parku i 3,99% powierzchni gminy. Powierzchnia otuliny Parku wynosi 31.768,19 ha, z tego
w gminie Nowogródek Pomorski znajduje się 6.362 ha tj. 20% ogólnej powierzchni otuliny.
Otulina Parku wyznaczona jest we wschodniej części gminy i zajmuje 43,5% jej powierzchni.
Na obszarze Parku znajdują się 3 użytki ekologiczne (UE 11,12,15), pomnik przyrody (P7)
oraz proponowane jest utworzenie rezerwatu przyrody „Bukowiec”.
Barlinecko
– Gorzowski Park Krajobrazowy posiada plan ochrony zatwierdzony
Rozporządzeniem Nr 6 wojewody Gorzowskiego z dn. 18.07.1996 r. (Dz. Urz. Województwa
Gorzowskiego Nr 7 z 1996 r, poz 61).
2.7.1.2. Obszary chronionego krajobrazu (OChK)
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na
wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na
możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją
korytarzy ekologicznych.
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski znajdują się fragmenty 2 obszarów
chronionego krajobrazu „B” Myślibórz i ,,C” Barlinek. Obszary te ustanowione zostały na
podstawie Rozporządzenia Nr 12 Wojewody Gorzowskiego z dn. 24.11.1998 r. Dz. Urz.
Województwa Gorzowskiego nr 20 z 1998 r., poz. 226). W gminie obszary chronionego
krajobrazu zajmują łącznie 4337 ha, co stanowi 29,7% jej powierzchni.
Obszar chronionego krajobrazu ,,B” Myślibórz
Obszar ten obejmuje powierzchnię 28.942 ha, w gminach Myślibórz, Nowogródek
Pomorski, Dębno, Lubiszyn. W granicach gminy Nowogródek Pomorski znajduje się fragment
wschodniej części OCK „ B” Myślibórz, obejmujący powierzchnię 350 ha, co stanowi 1,2%
obszaru chronionego i 2,4% powierzchni gminy.
W granicach OCK „B” Myślibórz znajduje się użytek ekologiczny (UE 7) oraz obszar
zaproponowany do Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 na podstawie Dyrektywy
Siedliskowej - SOO „Jezioro Kozie” – PHL 320010.
Obszar chronionego krajobrazu ,,C” Barlinek
Obszar ten obejmuje powierzchnię 33815 ha w gminach Myślibórz, Nowogródek
Pomorski, Barlinek, Kłodawa, Pełczyce, Strzelce Krajeńskie, Santok, Zwierzyń. W granicach
gminy Nowogródek Pomorski znajduje się fragment północno – zachodniej części OCK „C”
Barlinek, obejmujący 3987 ha, co stanowi 11,8%obszaru chronionego i 27,3% powierzchni
gminy. W granicach OCK znajduje się kilka istniejących oraz proponowanych użytków
ekologicznych (UE 1,2,6,) i pomników przyrody (P6, 9 – 11, 18 – 24).
25
2.7.1.3. Użytki ekologiczne (UE 1 – 17)
Na obszarze gminy znajduje się 17 użytków ekologicznych uznanych na podstawie
3 rozporządzeń Wojewody Gorzowskiego:
•
Nr 15 z dn. 25. 11. 1993 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 17
z 1993r., poz. 190) – UE 6,
•
Nr 9 / 95 z dn. 28.08. 1995 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 6
z 1995 r., poz. 58) – UE 1–5, 7, 9–17
•
Nr12 /97 z dn. 23.07.1997 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 8
z 1997 r., poz. 97) – UE 8.
Użytki ekologiczne obejmują zróżnicowane siedliska przyrodnicze: naturalną wyspę na
jeziorze, śródleśne bagna, torfowiska, trzcinowiska, zabagnione łąki i olsy. Ochrona tych
obiektów ma na celu zachowanie różnorodności biologicznej obszaru i zapewnienie
harmonijnego funkcjonowania krajobrazu zwłaszcza tam, gdzie pozostałości cennych,
naturalnych ekosystemów znajdują się w otoczeniu terenów użytkowanych i przekształcanych
przez człowieka. Łączna powierzchnia użytków ekologicznych na obszarze gminy wynosi
133,76 ha, co stanowi 0,9% jej powierzchni. Są to następujące obiekty przyrodnicze:
Lp
Lokalizacja
Pow.
w ha
1
1.
2
Nadl. Różańsko, Leśn. Świątki, oddz.
184 c, po północnej stronie drogi
Giżyn - Rokitno
Nadl. Różańsko, Leśn. Świątki,
oddz.182 j, 250 m na S od
zachodniego skraju wsi Rokitno
200 i, 500 m na SE od Renic
Nadl Różańsko. Leśn. Świątki, oddz.
209 h, 1,25 km na S od SE skraju
Giżyna
Nadl. Różańsko Leśn. Świątki oddz.
225 h, 1km na N od Nowogródka
Pomorskiego
Wyspa w południowej części jeziora
Karskie Wielkie
3
1,16
2.
3.
4.
5.
6.
7.
248 f, 2 km na SW od Trzcinnej
1,04
4,15
0,44
2,34
0,26
4,60
26
Opis obiektu
4
Siedlisko olsu, zarośla wierzbowe i
leszczynowe, stanowiska roślin
chronionych, ostoja zwierzyny
Torfowisko niskie, stanowiska roślin
chronionych
Symbol
na
mapie
5
UE 1
UE 2
Zdegradowane torfowisko niskie,
ostoja zwierzyny, oczka wodne
Zarośla wierzbowe i olszowe,
stanowiska roślin chronionych
UE 3
Torfowisko przejściowe, zarastające
oczka wodne, stanowiska roślin
chronionych, ostoja zwierzyny
Na wyspie olsza czarna, wierzby; w
strefie przybrzeżnej szuwar trzcinowo
- pałkowy
Zarastający zbiornik wodny z
przyległym olsem, kilka gatunków
drzew i krzewów, stanowisko roślin
chronionych. Rzadki w kraju szuwar
kłociowy. Ostoja ptactwa.
UE 5
UE 4
UE 6
UE 7
1
8.
2
Obręb Karsko oddz.4241a na N od
Stawna
3
95,38
9.
Nadl. Barlinek, Leśn. Polana, oddz.
479 g, 1,25 km na SW od Stawna
479 f , 1,25 km na SW od Stawna
523 d, 1 km na SE od Stawna
570 c, 2 km na SE od Stawna
Nadl. Barlinek, Leśn. Szable, oddz.
390 f, 750 m na SE od leśniczówki
Szable
Nadl. Barlinek, Leśn. Ławin , oddz.
488 c, 500 m na SW od Prostek
530 g
445 c, 445 d, 446 b, 1 km na NE od
Jastrzębca
447 d
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
5
UE 8
0,70
4
Łąki długotrwale zalane wodą –
rozlewiska Kanału Kłodawskiego,
szuwar – turzyce, mozga trzcinowa i
trawy, ostoja zwierzyny
Ols, ostoja zwierzyny
0,70
Ols , ostoja zwierzyny
UE 10
1,75
Ols, ostoja zwierzyny
UE 11
1,27
Torfowisko niskie
UE 12
1,64
Zdegradowane torfowisko, ols, ostoja
zwierzyny
UE 13
8,00
Podsuszony ols, zarośnięty trzciną,
ostoja zwierzyny
Ols na torfowisku niskim
(przesuszony), ostoja zwierzyny
Siedlisko boru mieszanego
wilgotnego, ostoja zwierzyny
UE 14
Siedlisko boru mieszanego
bagiennego w dolinie Marwicy,
zalany ols, ostoja zwierzyny
UE 17
3,20
2,70
4,43
UE 9
UE 15
UE 16
Prawie wszystkie użytki ekologiczne położone są na terenach zalesionych lub na polanach
śródleśnych i z tego powodu są mniej narażone na bezpośrednie, szkodliwe działanie
czynników antropogenicznych. Największym zagrożeniem tych użytków, zwłaszcza
ekosystemów bagiennych, jest zakłócenie stosunków wodnych ( obniżanie się poziomu wód
gruntowych). Na obszarze użytków ekologicznych zabrania się m.in. zmiany ich
przeznaczenia na inne cele, niezgodne ze spełnianymi funkcjami ekologicznymi;
wydobywania kopalin; niszczenia gleby, szaty roślinnej, stanowisk bytowania zwierząt;
zmiany stosunków wodnych; zanieczyszczania środowiska. W odniesieniu do UE 6 (wyspa na
jeziorze Karskie Wielkie) dodatkowo obowiązuje zakaz wstępu, przebywania, polowania,
wędkowania (dopuszcza się polowanie i wędkowanie w okresie od 1.07 do 15. 02).
27
2.7.1.4. Pomniki przyrody (P1 – 10)
Na obszarze gminy znajduje się 7 pomników przyrody. Są to drzewa pojedyncze i w
grupie. Przedstawia je poniższe zestawienie:
Lp
Nazwa gatunku
1.
2.
3.
Dąb bezszypułkowy „Chochoł”
Lipa szerokolistna „Brzęczadło”
Jesion wyniosły
4.
Klon pospolity
5.
Dąb szypułkowy
6.
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Wiąz polny
7.
Dąb szypułkowy
8.
Dąb szypułkowy
9.
Żywotnik
10.
Żywotnik
Obwód Wysokość
Lokalizacja
pnia
wm
w cm
550
25
Karsko, park podworski
370
25
Karsko, park podworski
378
27
Nadl. Barlinek, Leśn.
Szable, oddz. 344 b
290
26
Szable, oddz. 344 d
470
27
Szable - oddz.344 d
319
25
- oddz. 344 d
450
27
- oddz. 344 d
467
28
- oddz. 344 d
385
25
- oddz. 344 d
440
26
- oddz. 344 d
365
25
- oddz. 391
366
25
- oddz. 391
362
16
Polana, oddz. 483 b
357
32
Polana, oddz. 577 d
420
32
Leśnictwo Nowogródek
Pom. Oddz. leśny 182 l.
240
24
Pom. Oddz. leśny 225b.
b.
240
24
Pom. Oddz. leśny 225b.
2.7.1.5. Miejsca rozrodu gatunków chronionych
Na obszarze gminy znajduje się kilka gniazd ptaków rodzimych, dziko występujących
objętych ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia MOŚ, ZN i L z dn. 6.01. 1995 r. w
sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Są to gniazda ptaków drapieżnych objętych ochroną
gatunkową ścisłą, dla których Zarządzeniem Nr 260 / 2001 Wojewody Zachodniopomorskiego
z dn. 24.07.2001 r. ustalone zostały granice miejsc rozrodu i regularnego przebywania oraz
terminy ochrony tych miejsc.
Na mocy cytowanego wyżej Rozporządzenia MOŚ, ZN i L oraz aktualnego Rozporządzenia
MŚ z dn. 26.09. 2001 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, ochronie ścisłej podlega
również m. in. bocian biały. Gniazda tego gatunku znajdują się w następujących
miejscowościach: Giżyn, Kinice, Nowogródek Pomorski,; Karsko, Rataje, Trzcinna.
28
2.7.2. Inne obszary chronione
2.7.2.1. Lasy ochronne
Lasy ochronne wyznaczone zostały ze względu na spełniane funkcje przyrodnicze,
ekologiczne i społeczne. W ,,Planie urządzenia lasu Nadleśnictwa Różańsko” oraz w
opracowywanym aktualnie ,,Planie urządzenia lasu Nadleśnictwa Barlinek”, lasy ochronne
obejmują na obszarze gminy Nowogródek Pomorski łącznie 534 ha, co stanowi 8,3% ogólnej
powierzchni lasów gminy. Lasy ochronne wyznaczone zostały w 2 kategoriach:
•
lasy wodochronne – 480 ha,
•
lasy stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej – 54 ha.
Lasy wodochronne wyznaczone zostały na kilku obszarach w Nadleśnictwie Barlinek i
Różańsko:
•
wzdłuż doliny rzeki Kłodawki, w tym wokół jeziora Cichego i stawów
hodowlanych,
•
wzdłuż doliny rzeki Marwicy,
•
wokół jezior: Rokitno, Parzeńskie, Ściegienko, Karskie Małe,
•
na północnym brzegu jeziora Karskie Wielkie.
2.7.2.2 Parki zabytkowe (Pz 1 –2)
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski znajdują się 2 parki zabytkowe wpisane do
rejestru zabytków dawnego województwa gorzowskiego i pozostające obecnie pod opieką
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków województwa zachodniopomorskiego. Są to parki
podworskie w Giżynie i Karsku.
Park w Giżynie (Pz 1), o założeniu krajobrazowym powstał w XVIII w. w granicach
założenia parkowo – dworskiego (zabytkowy dwór został wyburzony w 1984 r.).
Powierzchnia parku wynosi 6 ha. Nr rej. 214 / 77.
Park w Karsku (Pz 2) o cechach ogrodu modernistycznego powstał na pocz. XX w. jako
element kompozycji przestrzennej zespołu rezydencyjno – parkowo – folwarcznego
z kościołem. Powierzchnia parku wynosi 3,2 ha. Nr 239 / 78.
2.8. Zagrożenia środowiska
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski zagrożenia te wynikają głównie z
działalności człowieka dotyczącej nieuporządkowanej gospodarki wodno – ściekowej oraz
gospodarki odpadami, niezalegalizowanej eksploatacji kopalin,
wyrobisk, oraz funkcjonowania obiektów uciążliwych.
•
gospodarka wodno – ściekowa
29
niezrekultywowanych
Prawie wszystkie większe wsie gminy, poza kilkoma niewielkimi lub o rozproszonej
zabudowie, są wyposażone w sieć wodociągową. Jedynie miejscowość Karsko posiada
oczyszczalnię ścieków i sieć kanalizacyjną obsługującą dawne pegeerowskie, wielorodzinne
osiedle mieszkaniowe.
W pozostałych miejscowościach ścieki gromadzone są w indywidualnych zbiornikach
bezodpływowych. W wielu przypadkach nieszczelne zbiorniki lub ich brak, stanowią duże
zagrożenie dla wód gruntowych, wód powierzchniowych i gleby. Ścieki ze zbiorników
bezodpływwowych często wywożone są na pola lub do lasu zamiast do punktu zlewnego
oczyszczalni w Karsku. We wsiach leżących nad jeziorami są liczne przypadki odprowadzania
ścieków bytowych do rowów. Duże zagrożenie jezior stanowią spływy ścieków bytowych z
nieskanalizowanych terenów zabudowy rekreacyjnej funkcjonującej i rozbudowanej nad ich
brzegi em. Dotyczy to jezior: Karskie Wielkie i Parzeńsko.
• obszarowe źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych.
Powierzchniowy spływ zanieczyszczeń z gruntów ornych stanowi duże zagrożenie dla
obszarów naturalnej retencji wody, szczególnie śródpolnych oczek wodnych, terenów
podmokłych i jezior, zwłaszcza nie posiadających naturalnej osłony biogeochemicznej. Na
powierzchniowe spływy zanieczyszczeń narażone są szczególnie jeziora Sumiackie, Kinickie,
Karskie Wielkie, Blade.
• odpady
Na obszarze gminy stwierdzono występowanie dzikich, lokalnych wysypisk odpadów
bytowych. Najczęściej odpady gromadzone są w nierekultywowanych wyrobiskach
poeksploatacyjnych znajdujących się zarówno na terenach otwartych jak i zalesionych. Dzikie
wysypiska stanowią źródło chemicznego i bakteriologicznego zanieczyszczenia wód
gruntowych i gleby w otoczeniu, obniżają estetykę krajobrazu. Wysypiska te należy
bezwzględnie zlikwidować, a teren uporządkować.
•
eksploatacja kopalin
W kilku miejscach gminy widoczna jest dewastacja naturalnego ukształtowania
terenu na skutek prowadzonej dawniej eksploatacji kopalin, głównie żwiru i piasku.
Pozostałością tej działalności są niezrekultywowane wyrobiska. Większość z nich
wykorzystywana jest do dzikiego składowania odpadów bytowych lub podejmowania
okresowej, nielegalnej eksploatacji kopalin na potrzeby lokalne. Tereny niezalegalizowanej
eksploatacji znajdują się w następujących miejscowościach: na południowy wschód od Karska
w pobliżu oczyszczalni ścieków, na południe od Karska w pobliżu masztu telefonii
komórkowej, na południe od Nowogródka Pomorskiego przy składowisku odpadów
30
komunalnych, w Kabatce przy stawach hodowlanych (wydobywany piasek służył do budowy
grobli), na północny zachód od Rokitna.
•
obiekty uciążliwe stwarzające zagrożenie środowiska
-
droga krajowa nr 3 o znaczeniu międzynarodowym (E 65 Świnoujście – Jakuszyce
przebiegająca na obszarze gminy na odcinku Renice – Smolary. Jest to źródło liniowej
emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz hałasu i wibracji.
-
fermy norek w Giżynie (ok. 0,4 km na południe od zabudowy mieszkaniowej)
i w Karsku (ok. 1,1 km na południowy wschód od zabudowy mieszkaniowej). Uciążliwość
tych
obiektów
związana
jest
z
emisją
odorów
o
odrażającej
woni.
Ze względu na niski próg zapachowy zanieczyszczeń, nawet niewielka emisja
wyczuwalna jest w Giżynie, Giżynie – Osadzie i Karsku.
3. ŚRODOWISKO KULTUROWE
Ochronę dóbr kultury materialnej regulują przepisy ustawy o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami, które obok ochrony przez organy państwowe określają kompetencje
gminy w tym zakresie, zawierające warunki ochrony konserwatorskiej obszarów i obiektów
chronionych prawem państwowym i prawem lokalnym.
Studium uwzględnia materiały instytucji związanych z ochroną kultury materialnej,
jako obligatoryjne wytyczne do planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego, w
formie ustaleń.
3.1. Warunki ochrony konserwatorskiej
Warunki ochrony konserwatorskiej określają przedmioty ochrony, zakres ochrony oraz
sposób użytkowania zabytków.
Warunki ochrony konserwatorskiej obowiązują :
a) organy administracji rządowej;
b) organy administracji samorządowej;
c) służby komunalne;
d) państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne;
e) osoby prawne;
f) osoby fizyczne.
Ochrona i opieka nad zabytkami jest celem publicznym i wszyscy
zobowiązani są w
stosunku do zabytków do :
•
zapewnienia im warunków trwałego zachowania, konserwacji, rekonstrukcji i odbudowy
opartych na zasadach naukowych;
31
•
uzgadniania ze służbą konserwatorską - Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków założeń, projektów inwestycyjnych, planów zagospodarowania przestrzennego, decyzji o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
•
uzyskania zezwolenia służby konserwatorskiej na wszelkie prace i roboty w obrębie
obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków i ich otoczeniu;
•
zawiadomienia służby konserwatorskiej o wydarzeniach mogących mieć ujemny wpływ na
stan obiektu zabytkowego wpisanego do rejestru zabytków;
•
zawiadomienia służby konserwatorskiej w ciągu jednego miesiąca o zmianie właściciela
bądź użytkownika obiektu zabytkowego wpisanego do rejestru zabytków;
•
ujawniania w księgach wieczystych na wniosek Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
wpisów do rejestru zabytków;
•
prowadzenia wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków,
•
sporządzania wojewódzkiego i gminnego programu opieki nad zabytkami.
Warunki konserwatorskie winny być przestrzegane przy:
•
określaniu prawa miejscowego i przepisów gminnych,
•
opracowywaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
•
wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
•
wydawaniu decyzji dot. gospodarki terenami i podziałów własnościowych,
•
wydawaniu decyzji dot. sposobu użytkowania i eksploatacji obiektów (budynków
i obszarów) objętych ochroną konserwatorską.
32
3.2. Stan zachowania historycznego krajobrazu kulturowego w gminie
Lp
Miejscowość
Pierwsza
wzmianka
Układ
przestrzenny
Kościół
owalnica
ob. ulicówka
z kolonią
nieznany
ob. zespół
folw.
folwark z
kolonią
ob. ulicówka
z kolonią
owalnica
ob.
wielodrożnica
nieznany
ob. wieś
kolonijna
miasto
ob.
wielodrożnica
przysiółek
ob. osada
śródleśna
wielodrożnica
kol. ob.
wielodrożnica
kolonia
ob.
wielodrożnica
nieznany
ob. ulicówka
z folw.
owalnica
ob. ulicówka
n
1.
Giżyn
1262
2.
Golin
XIII w.
3.
Karlin
2 poł.
XIX w.
4.
Karsko
XIII w.
5.
Kinice
XIII w.
(?)
6.
Nowogródek
Pomorski
XIII w.
7.
Parzeńsko
pocz.
XIX w.
8.
Rokitno
pocz.
XIX w.
9.
Sumiak
pocz.
XX w.
10. Świątki
poł.
XIII w.
11. Trzcinna
1298 r.
Dwór/
pałac
n
Park
Folwark Cmentarz
n
n
n
n
n
n
Przemysł/
technika
Zespół
młyński,
piekarnia
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
Mleczarnia,
gorzelnia
Wiatrak,
kuźnie
n
n
n
n
obelisk
n
n
n
n
n
Zespół
stacyjny,
kuźnia
Piekarnia,
kuźnie
Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków
Lp.
1.
2.
1.
2.
3.
4.
1.
Nr rejestru
Nr i data decyzji
GIŻYN
Park podworski
214/77
KL-IV-5340/214/77 z 29.08.77r.
Kościół (ob. magazyn)
A-109
DZ-4200/28/2000/2002
KARSKO
Kościół filialny p.w. Św. Antoniego
126
KL-V-O/122/56 z 04.07.56 r.
Dwór z XVII w.
757
KL.6801/V/74 z 20.04.74 r.
Park dworski
239/78
KL.III.5340-R/239/78 z 07.02.78 r.
Dwór z 1775 r.
243
KL-V-O/255/57 z 22.10.57 r.
NOWOGRÓDEK POMORSKI
Kościół MB Królowej Polski
138
KI-V-O/137/56 z 31.07.56r.
Obiekt
33
3.3. Krajobraz kulturowy na terenie gminy Nowogródek Pomorski - wytyczne
archeologiczne
Osadnictwo na terenie gminy Nowogródek Pomorski reprezentowane jest przez
stanowiska wziemne typu: osada, cmentarzysko, punkt lub ślad osadniczy.
Specyfika ochrony zabytków archeologicznych polega między innymi na ograniczeniu
zbędnych działań inwestycyjnych na terenach zabytkowych. Zabytki kultury materialnej
jakimi są stanowiska archeologiczne stanowią nieodłączny składnik krajobrazu, należy więc
dążyć do ich zachowania w środowisku w którym powstały i spełniały niegdyś określone
funkcje, a w najgorszym przypadku do
przeprowadzenia interwencyjnych
badań
archeologicznych celem ich udokumentowania w źródłach naukowo-konserwatorskich.
Środowisko
kulturowe
obszaru
gminy
Nowogródek
Pomorski
zawiera
67
zaewidencjonowanych stanowisk archeologicznych od epoki kamienia do średniowiecza.
Należy podkreślić, że ewidencja stanowisk archeologicznych nie jest zbiorem zamkniętym, w
przypadku gminy Nowogródek Pomorski omawiamy stan wiedzy jest aktualny na październik
2003 r.
3.4. System ochrony obszarowej środowiska kulturowego
•
Zespołu Stref Ochrony Konserwatorskiej (ZSOK) Karsko.
Zespół stref ochrony konserwatorskiej (ZSOK) - obszar obejmujący grupę
miejscowości, w których ustalono strefy ochrony konserwatorskiej (SOK), a które
posiadają wyróżniające się wartości, o zbliżonych cechach kulturowych, historycznych
i fizjonomicznych. Celem ustalenia ZSOK jest skoordynowanie polityki przestrzennej,
prowadzonej przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, i ujednolicenie zasad
ochrony wartości zabytkowych łącznie z otoczeniem (ekspozycją i krajobrazem) na
terenach miejscowości objętych tą formą ochrony, realizowaną w drodze wytycznych
konserwatorskich do opracowań planistycznych i egzekwowania w trybie nadzoru nad
realizacją prawa miejscowego w każdej z miejscowości.
4. GŁÓWNE ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA TERENU
4.1. Rolnictwo
Rolnictwo stanowi podstawową funkcję gminy Nowogródek Pomorski. Na potencjał
rozwojowy obszaru gminy składają się następujące czynniki:
•
duży areał użytków rolnych o stosunkowo wysokiej klasie bonitacyjnej,
•
znaczny udział gruntów ornych w powierzchni użytków rolnych;
34
•
korzystne
warunki
klimatyczne
dla
rozwoju
rolnictwa
[łagodny
klimat,
długi okres wegetacji];
•
duże zasoby siły roboczej;
•
wyposażenie większości wsi w wodociągi;
•
dobrze rozwinięta sieć dróg;
•
na terenie gminy występuje wiele obiektów inwentarskich dawnego PGR i RSP; obiekty te
są tylko w części zagospodarowane – istnieje tu rezerwa do zagospodarowania
i jednocześnie pilna potrzeba ich zabezpieczenia i konserwacji
4.1.1. Charakterystyka rolniczej przestrzeni produkcyjnej
Grunty orne
1) Kompleksy korzystne
Są to gleby kompleksu 2-go pszennego dobrego i kompleksu 4-go żytniego bardzo dobrego.
Do kompleksu 2 – go zaliczane są gleby III a i III b klasy bonitacyjnej. Zajmują największą,
zwartą powierzchnię w środkowej części gminy w paśmie Świątki - Nowogródek Pomorski –
Sumiak a w niewielkich połaciach występują na północny wschód od Kinic i od Karska.
Do kompleksu 4 – go zaliczone są najlepsze gleby lekkie III b i IVa klasy bonitacyjnej.
Gleby te zajmują największą, zwartą powierzchnię w środkowej części gminy, sąsiadując z
glebami 2 – go kompleksu w paśmie Świątki – Nowogródek Pomorski – Sumiak – Karlin a w
mniejszych połaciach występują na północ od Karska oraz w okolicy Rokitna i Giżyna Osady.
2) Kompleksy średniokorzystne
Są to gleby kompleksu 3 – go pszennego wadliwego, 5 – go żytniego dobrego, 8 –
go zbożowo – pastewnego mocnego, 9 – go zbożowo – pastewnego słabego. Wśród tej grupy
gleb największą powierzchnię zajmują gleby kompleksu 5 – go (ok. 20%gruntów ornych).
Do kompleksu 5 – go zaliczane są gleby IV a i IV b klasy bonitacyjnej. Gleby 5 – go
kompleksu zajmują największą, zwartą powierzchnię po północnej stronie drogi Trzcinna –
Golin oraz w okolicy Świątek, Karlina i Ulejna.
Do 3 – go kompleksu zaliczane są gleby IV a i IV b klasy bonitacyjnej, okresowo za suche.
Gleby 3 – go kompleksu zajmują niewielką powierzchnię, w największym konturze znajdują
się w północno – wschodniej części gminy.
Gleby należące do kompleksów zbożowo – pastewnych 8 – go mocnego i 9 – go słabego
zajmują na obszarze gminy niewielką powierzchnię, głównie na terenach płaskich lub w
zagłębieniach terenu o utrudnionym odpływie. Do 8 – go kompleksu zaliczone są gleby od IV
35
a do V klasy bonitacyjnej. Gleby 8 – go kompleksu występują w niewielkich, rozproszonych
konturach w okolicy Świątek, Sumiaka, Karlina, oraz na północny wschód od Ulejna i na
północny zachód od Giżyna. Do 9 – go kompleksu należą gleby IV b, V i VI klasy
bonitacyjnej o lżejszym składzie granulometrycznym w porównaniu z glebami 8 – go
kompleksu. Gleby 9 – go kompleksu zajmują niewielką powierzchnię na południe od Giżyna
oraz na zachód od Giżyna Osady.
3) Kompleksy niekorzystne
Są to gleby kompleksów 6 – go żytniego słabego i 7 – go żytniego bardzo słabego. Należą do
nich gleby V i VI klasy bonitacyjnej. Gleby tych kompleksów zajmują największą
powierzchnię w gminie, występują w okolicy Karska , w paśmie Somin – Trzcinna – Rataje –
Golin na południe od Giżyna, w okolicy Kinic, Nowogródka Pomorskiego Kolonii.
Użytki zielone
Wśród użytków zielonych wyróżniają się pod względem przydatności rolniczej
2 kompleksy trwałych użytków zielonych: użytki zielone średnie - 2z oraz użytki zielone słabe
i bardzo słabe – 3z. Przeważająca część użytków zielonych znajduje się w kompleksie 2z
(73%) i obejmuje gleby III i IV klasy bonitacyjnej. Gleby kompleksu 2z charakteryzują się
dobrymi właściwościami fizykochemicznymi i względnie uregulowanymi stosunkami
wodnymi. Użytki zielone w kompleksie 3 z obejmują gleby V i VI klasy bonitacyjnej; użytki
zielone kompleksu 3z są zbliżone do nieużytków. Gleby tego kompleksu wymagają regulacji
stosunków wodnych. Użytki zielone występują w kilku rozległych, zwartych połaciach oraz
w rozproszonych enklawach śródpolnych i śródleśnych. Największą powierzchnię zajmują
w dolinie rzeki Marwicy oraz Kanałów Łączyna i Kozi Rów. Mniejsze połacie użytków
zielonych znajdują się na północny wschód od Trzcinnej, pomiędzy jeziorami Karskie Wielkie
i Rokitno, na północ od Giżyna, na północ od Nowogródka Pomorskiego, nad jeziorami
i ciekami.
36
4.1.2. Charakterystyka gospodarstw rolnych [wg. spisu rolnego]
Lp
Grupy obszarowe
użytków rolnych
Powierzchnia w ha
Liczba
Użytków
gospodarstw
Ogólna
rolnych
rolnych
Ogółem
Lasów
i gruntów
leśnych
do 1 ha
287
137
105
1
od 1ha do 5 ha
170
473
403
3
od 5 ha do 10 ha
49
422
365
6
od 10 ha do 15 ha
29
370
357
0
15 ha i więcej
69
2557
2478
12
Razem
604
3959
3708
22
W tym gospodarstwa indywidualne
do 1 ha
287
137
105
1
od 1ha do 5 ha
170
473
403
3
od 5 ha do 10 ha
49
422
365
6
od 10 ha do 15 ha
29
370
357
0
15 ha i więcej
68
2517
2438
12
Razem
603
3919
3668
22
Charakterystyka gospodarstw rolnych [wg. spisu rolnego] - udział procentowy
Lp
Grupy obszarowe
użytków rolnych
Powierzchnia [%]
Liczba
Użytków
gospodarstw Ogólna
rolnych
rolnych [%]
Ogółem
Lasów
gruntów
leśnych
do 1 ha
47,5
3,5
2,8
4,5
od 1ha do 5 ha
28,1
11,9
10,9
13,6
od 5 ha do 10 ha
8,1
10,7
9,8
27,3
od 10 ha do 15 ha
4,8
9,3
9,6
0,0
15 ha i więcej
11,4
64,6
66,8
54,5
Razem
100,0
100,0
100,0
100,0
W tym gospodarstwa indywidualne
do 1 ha
47,6
3,5
2,9
4,5
od 1ha do 5 ha
28,2
12,1
11,0
13,6
od 5 ha do 10 ha
8,1
10,8
10,0
27,3
od 10 ha do 15 ha
4,8
9,4
9,7
0,0
15 ha i więcej
11,3
64,2
66,5
54,5
Razem
100,0
100,0
100,0
100,0
37
i
Do najważniejszych czynników ograniczających rolnictwa rozwój zalicza się:
•
niekorzystną strukturę własności – 42,8% użytków rolnych stanowi własność Skarbu
Państwa;
•
nieprawidłową strukturę agrarną gospodarstw indywidualnych (83,9% gospodarstw
rolnych posiada wielkość od 1 – 10 ha)
•
ciągły proces transformacji mienia Skarbu Państwa;
•
brak na terenie gminy zakładów przetwórstwa rolno – spożywczego,
•
mała aktywność społeczności lokalnej;
•
małe zasoby finansowe społeczności;
•
niewykorzystanie możliwości produkcyjnych obiektów produkcyjnych;
•
niski poziom rozwoju innych funkcji, które mogłyby się przyczynić do podniesienia
dochodu gospodarstw rolniczych oraz ożywienia gospodarczego rejonu.
4.2. Leśnictwo
Lasy gminy Nowogródek Pomorski stanowią w przewadze własność Skarbu Państwa i
zdecydowaną ich większością (98,7% powierzchni) zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne
Lasy Państwowe tj. Nadleśnictwo Barlinek i Nadleśnictwo Różańsko .
Pod względem wieku drzewostanu dominują lasy w przedziale od 41 do 80 lat, których
udział w zajmowanej powierzchni wynosi 49%. Drzewostany najmłodsze do 40 lat zajmują
30% powierzchni a najstarsze zajmują zaledwie 21% powierzchni lasów.
Według kategorii użytkowania, lasy gminy Nowogródek Pomorski należą do lasów
gospodarczych i ochronnych Największą powierzchnię zajmują lasy gospodarcze, obejmujące
5926 ha, tj. 91,7% powierzchni lasów. Lasy ochronne (istniejące i w trakcie zatwierdzania)
wyznaczone zostały na powierzchni 534 ha (8,3% powierzchni lasów) jako lasy wodochronne
i lasy stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej.
4.3. Przemysł i działalność produkcyjno – usługowa
Na terenie gminy brak zakładów przemysłowych. Usługi dla ludności oraz rzemiosło
zlokalizowane jest głównie w Nowogródku Pomorskim, Karsku i Giżynie.
Czynniki sprzyjające rozwojowi działalności przemysłowo – produkcyjnej:
•
potencjalne zaplecze surowcowe dla rozwoju przemysłu rolno – spożywczego;
•
dobra dostępność komunikacyjna;
•
wolne zasoby pracy;
Czynnikiem
ograniczającym
możliwości
rozwojowe
38
jest
infrastruktura
techniczna
a w szczególności nieuporządkowana gospodarka wodno – ściekowa.
4.4. Rekreacja
Do głównych walorów przyrodniczych gminy sprzyjających rozwojowi niektórych
form turystyki i rekreacji należą jeziora (wskaźnik jeziorności gminy wynosi 2,1%) i
kompleksy leśne (44,2% powierzchni gminy) oraz stosunkowo mało przekształcony krajobraz
z niewielką ilością elementów dysharmonijnych. W oparciu o lokalne walory przyrodniczo –
krajobrazowe możliwy jest rozwój rekreacji pobytowej oraz rozwój turystyki krajoznawczej
pieszej, rowerowej, konnej, uwzględniającej osobliwości przyrodnicze i zabytki kultury
materialnej. Atrakcyjność i przydatność poszczególnych jezior do zagospodarowania na cele
rekreacyjno – turystyczne jest bardzo zróżnicowana. Spośród 9 jezior gminy, 4 powinny być
wyłączone z zagospodarowania na cele turystyczne ze względu na proponowane formy
ochrony przyrody: jezioro Ściegienko, Blade, Ciche, Kozie.
Poza terenami już zagospodarowanymi na cele rekreacyjno – turystyczne (północny,
wschodni i południowy brzeg jeziora Karskie Wielkie, wschodni brzeg jeziora Parzeńskiego),
pozostałe brzegi tych jezior charakteryzują się niewielkimi odcinkami naturalnej dostępności
brzegu. Urządzenie nowych kąpielisk i plaż wymagać będzie znacznego przekształcenia strefy
brzegowej.
Przydatność lasów gminy z punktu widzenia odporności siedlisk na swobodną
penetrację turystyczną oraz atrakcyjności krajobrazu leśnego jest zróżnicowana.
Największą odpornością na degradację i zniszczenia spowodowane przez użytkowanie
rekreacyjne charakteryzują się siedliska lasowe (las mieszany świeży). Rozmieszczenie
siedlisk Lmśw jest dość korzystne. Zajmują tylko ok. 20% powierzchni lasów; towarzyszą
dolinie Kłodawki, Marwicy i Kanału Kłodawskiego oraz znajdują się wokół jeziora
Parzeńskiego i Ściegienko. Walory tych lasów podnosi duża atrakcyjność krajobrazowa
wnętrza lasu.
Z penetracji turystycznej winny być wyłączone lasy w strefach ochronnych miejsc rozrodu i
regularnego przebywania gatunków chronionych oraz lasy stanowiące ostoje zwierząt
podlegających ochronie gatunkowej.
Miejscowościami najkorzystniej położonymi w stosunku do walorów przyrodniczo –
krajobrazowych przydatnych do rozwoju turystyki i rekreacji są wsie śródleśne i nadjeziorne
Parzeńsko i Ulejno (już przekształcone na wsie letniskowe), podobnie śródleśny Ławin; oraz
wsie przekształcające się we wsie rekreacyjne: Kinice Nowe i Kinice leżące nad jeziorem
Karskie Wielkie.
39
5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
5.1. Komunikacja
Główny ruch samochodowy w gminie skupiony jest na drodze krajowej nr 3.
Połączenia lokalne zapewniają drogi powiatowe i gminne.
Drogi powiatowe
Lp
Numer drogi
Nowy
Stary
1. 2108z
11-110
2. 2109z
11-111
3. 2111z
11-113
4. 2112z
11-115
5. 2113z
11-116
6. 2116z
11-119
7. 2118z
11-121
8. 2123z
11-126
9. 2124z
11-127
10. 2143z
11-163
11. 2145z
11-165
Relacja
Sulimierz – Rokitno - Giżyn
Sulimierz – Giżyn – Nowogródek Pomorski
Ławy – Nowogródek Pomorski - Barlinek
Głazów - Nowogródek Pomorski
Nowogródek Pomorski –Karsko - Łubianka
Staw – Karsko - Płonno
Nowogródek Pomorski – Świątki - Trzcinna
PKP Świątki - Świątki
Ławy – Trzcinna - Sołacz
Karlin - Sumiak
Kinice - Karsko
Razem
Długość
[km]
4,004
5,313
11,764
6,107
9,515
12,426
2,458
0,710
6,723
2,271
4,113
65,404
Drogi gminne
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Nr drogi
1124001
1124002
1124003
1124004
1124005
1124006
1124007
1124008
1124009
1124010
1124011
12. 1124012
13. 1124013
14. 1124014
15. 1124015
16. 1124016
17. 1124017
Razem
Relacja
Sulimierz - Rokitno - Rychnów
Mostkowo – Kinice (przez Ulejno)
Rokitno - Ulejno
Nowogródek Pomorski - Golin
Nowogródek Pom. –Trzcinna (przez kol. Nowogródek)
Karsko - Parzeńsko
Dzikowo - Ławin
Sołacz do drogi gminnej 1124009
Od drogi nr 3 do Trzcinca
Myśliborzyce - Chocień
Od drogi Nowogródek Pom. – Karsko do drogi powiatowej Sumiak
– Karlin nr 2143z
Trzcinna do drogi nr 3 przez Smólsko
Trzcinna – Somin - Chocień
Giżyn - Karlin
Karsko ul. Ogrodowa
Karsko ul. Polna
Karsko – Danków przez Słowicze
Na łączną długość dróg gminnych 44,748 km o nawierzchni twardej jest ok. 16 km ,
( w tym ulepszonej ok. 2 km.)
40
Długość
4,4
3,6
1,0
2,5
3,02
4,0
4,8
3,26
4,25
1,5
0,9
9
0,9
1,5
4,83
2,0
0,6
0,3
2,288
44,748
Łączna długość dróg powiatowych i gminnych wynosi 110,152 km.
Wskaźnik gęstości dróg układu podstawowego wynosi;
•
w gminie 75,45 km/100km2 /o naw. ulepszonej 55,76 km/100km2/
•
w powiecie 51,73 km/100km2 /o naw. ulepszonej 49,45 km/100km2/
•
w województwie 44,4 km/100km2 /o naw. ulepszonej 40,40 km/100km2 /
•
Gmina ma dogodny system powiązań drogowych z krajem i województwem. Głównymi
mankamentami istniejącego podstawowego układu drogowego jest jego stan techniczny;
dotyczy to zarówno dróg powiatowych jak i gminnych. Drogi te charakteryzują się zbyt
małą szerokością, ok. 70% (długości) dróg powiatowych wymaga remontu nawierzchni,
jedynie 35% (długości) dróg gminnych posiada nawierzchnię utwardzoną. Główny układ
drogowy w gminie szczególnie przy przejściach przez miejscowości dróg powiatowych nie
jest przystosowany do dużego ruchu samochodowego.
•
Nowa trasa drogi S 3 nie jest prowadzona po trasie obecnej drogi nr 3. Lokalizacja jej
uzyskała decyzję o warunkach zabudowy. Wszystkie skrzyżowania z istniejącą siecią dróg
będą skrzyżowaniami dwupoziomowymi. Zjazd z drogi szybkiego ruchu projektowany jest
z węzła Myślibórz zlokalizowanego poza obszarem gminy między Renicami a Giżynem;
na terenie gminy projektowany jest MOP Nowogródek Pomorski.
5.2. Zaopatrzenie w wodę
W wodę z wodociągu na ogólną liczbę 23 miejscowości zaopatrywanych jest 9 miejscowości
zamieszkałych przez 90,6% mieszkańców.
Systemem zaopatrzenia w wodę objęte są następujące miejscowości:
•
wodociągami zbiorowymi: Golin, Karsko, Giżyn
•
wodociągami grupowymi:
a) Nowogródek Pomorski – Sumiak(d.PGR),
b) Giżyn - Rokitno
c) Kinice z Rychnowa gm. Barlinek,
d) Trzcinna – Świątki – Rataje – Somin – Smólsko z Ław gm. Myślibórz.
Pozostałe miejscowości zaopatrywane są z wodociągów zagrodowych.
Eksploatowane ujęcia wody nie posiadają unormowanego stanu formalno – prawnego;
zastrzeżenia budzi (poza ujęciem w Golinie) również stan techniczny eksploatowanych ujęć
(Nowogródek Pomorski, Giżyn).
41
Wykaz wodociągów
Lokalizacja
Eksploatator
ZKUWiM
Gorzów
ZKUWiM
Karsko
Gorzów
Nowogródek ZKUWiM
Gorzów
Pomorski
Miejscowości
objęte
wodociągiem
Data
Decyzja o
Data
ważności
ważności ustanowieniu
dec.ustana
pozw.
strefy
wiającej
wodnopr.
ochronnej
strefę
Giżyn, Rokitno brak
Giżyn
Wydajność
eksploatacyjne
ujęcia /m3/h/
brak
brak
43,0
2003.12.31 brak
brak
70,0
brak
brak
35,0
ZKUWiM
brak
Gorzów
Przedsiębiorstw Ławy, Trzcinna, 2005.06.30 brak
Ławy
o Wodociągów Świątki, Rataje,
gm.
Myślibórz
Somin,
Myślibórz
Smólsko,
Rychnów,
Rychnów gm. Spółka
2005.12.30 brak
Wodna"Płonia" Kinice
Barlinek
brak
70,0
brak
49,0
brak
73,0
Karsko
Nowogródek, brak
Sumiak(d.PGR),
Łubianka
Golin
brak
Golin
Stan zaopatrzenia w wodę
Lp
Miejscowość
Zasoby
[m3/h]
1
2
4
1 Chocień
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Giżyn
Golin
Karlin
Karsko
Kinice
Lipin
Ławin
Nowogródek
Pachocino
Parzeńsko
Rataje
Rokitno
Smolary
Smólsko
Sołacz
Somin
Stawno
Sumiak
Świątki
Trzcinna
Ulejno
Hierarchia jednostek osadniczych
Stan istniejący
5
Ośrodek o zwiększonej dynamice rozwoju
43
70
70
b.d.
35
1,8
7,0
6
zagrodowy
Ośrodek o zwiększonej dynamice rozwoju zbiorowy
zbiorowy
zagrodowy
Ośrodek usług podstawowych
zbiorowy
z Rychnowa
zagrodowy
zbiorowy
Ośrodek gminny; ośrodek usług podstawowych grupowy
zagrodowy
zbiorowy
grupowy z Ław
grupowy z Giżyna
zagrodowy
grupowy z Ław
zagrodowy
grupowy z Ław
zbiorowy
zagrodowy
grupowy z Ław
Ośrodek o zwiększonej dynamice rozwoju grupowy z Ław
z Rychnowa
42
5.3. Odprowadzenie ścieków
Na terenie gminy jedynie w Karsku eksploatowana jest oczyszczalnia ścieków
obsługująca część miejscowości (zabudowa wielorodzinna). Oczyszczalnia ścieków w Karsku
jest oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną, obecnie po modernizacji przeprowadzonej w
2004 r.. Ścieki z oczyszczalni odprowadzane są do gruntu na podstawie ważnego pozwolenia
wodno – prawnego poprzez rozsączkowywanie na powierzchni ok. 10 ha. Eksploatacją
oczyszczalni ścieków w Karsku, należącą do UG Nowogródek Pomorski, zajmuje się Zakład
Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych w Gorzowie Wlkp.
W pozostałych miejscowościach ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych.
W wielu przypadkach nieszczelne zbiorniki lub ich brak, stanowią duże zagrożenie dla wód
gruntowych (infiltracja odcieków), wód powierzchniowych i gleby. Duże zagrożenie jezior
stanowią spływy ścieków bytowych z nieskanalizowanych terenów zabudowy rekreacyjnej
funkcjonującej i rozbudowanej nad ich brzegiem. Dotyczy to jeziora Karskie Wielkie i
Parzeńskiego.
5.4. Gospodarka odpadami
W gminie funkcjonuje od 1989 r. składowisko odpadów komunalnych zarządzane
przez UG Nowogródek Pomorski.. Ogólna powierzchnia składowiska wynosi 1,4 ha (w tym
powierzchnia robocza 0,55 ha), pojemność 38,5 tys m3. Składowisko wypełnione jest w 21%.
Wyposażone jest w drenaż odcieków i urządzenia odgazowania składowiska, podłoże
uszczelnione jest wielowarstwową folią. Składowisko jest monitorowane.
W wielu miejscach gminy znajdują się dzikie, lokalne wysypiska odpadów bytowych.
Najczęściej odpady gromadzone są w niezrekultywowanych wyrobiskach poeksploatacyjnych
znajdujących się zarówno na terenach otwartych jak i zalesionych.
5.5. Regulacja stosunków wodnych
Gmina Nowogródek Pomorski leży w dorzeczu Odry i jej dopływu Warty. Na obszarze
systemu odwodnieniowego Odry leży północna i zachodnia część gminy, znajdująca się w
zlewni Myśli. W strefie wododziałowej znajduje się w granicach gminy większa część zlewni
bifurkującego jeziora Karskie Wielkie oraz niewielki fragment obszaru bezodpływowego.
Na obszarze systemu odwodnieniowego Warty leży południowo – wschodnia część gminy,
znajdująca się w zlewni Kłodawki.
W przeciwieństwie do naturalnego układu wodnego zlewni Kłodawki
na obszarze zlewni
Myśli w granicach gminy Nowogródek Pomorski, odpływ wód powierzchniowych następuje
poprzez sztucznie wykształconą sieć rowów i kanałów melioracyjnych. Sieć ta powstała przed
43
1945r. w celu osuszenia terenów podmokłych na rozległych torfowiskach.
Sieć rzeczną na obszarze gminy tworzy Kłodawka oraz Marwica i Kanał Kłodawski, które
wpływają do Kłodawki poza granicami gminy.
Do głównych kanałów melioracyjnych należą:
•
Kanał
Nowogródek
–
odwadnia
okolice
Nowogródka
Pomorskiego;
w granicach gminy Nowogródek Pomorski długość kanału wynosi 15,6 km.
•
Kanał Giżyn – odwadnia północną część gminy. Łączy jeziora Rokitno i Sulimierskie z
jeziorem Będzin (przepływowe dla Myśli). Długość kanału w granicach gminy
Nowogródek Pomorski (łącznie z odcinkiem granicznym) wynosi 2,7 km.
•
Kanał Chocim (Kozi Rów) wypływający z jeziora Somin- 2,3 km i Kanał Łączyna – 3km,
odwadniają kompleks użytków zielonych znajdujących się na zachód od drogi Smolary –
Smólsko.
Na obszarze gminy eksploatowana jest przepompownia melioracyjna Nowogródek –
Świątki (powierzchnia zlewni 12,8 km2) oraz zbiornik retencyjny utworzony na bazie jeziora
Karsko Wielkie. Program małej retencji województwa zachodniopomorskiego zakłada
budowę zbiornika retencyjnego na bazie podpiętrzonego jeziora Rokitno (wysokość piętrzenia
w granicach wahań stanów naturalnych).
Na obszarze gminy nie występuje zagrożenie powodziowe.
5.6. Elektroenergetyka
Uwarunkowania ponadgminne
Gmina Nowogródek Pomorski zasilana jest z krajowej sieci elektroenergetycznej
liniami napowietrznymi średnich napięć [15 kV], ze stacji elektroenergetycznych 110/15 kV
zlokalizowanych w gminach sąsiednich – Myślibórz i Barlinek.
Przez wschodnią część gminy przebiega napowietrzna linia wysokiego napięcia
[110 kV] relacji Gorzów – Mostkowo [gm. Barlinek], z obszarem ograniczonego użytkowania
o szerokości 40 m [po 20 m od osi linii w obu kierunkach].
Poszczególne jednostki osadnicze na obszarze gminy zasilane są siecią napowietrzną
średniego napięcia [15 kV]. Część tej sieci, z wyłączeniem linii magistralnych, pracuje
w układzie promieniowym, nie mając rezerwacji zasilania. Jest to system niekorzystny, gdyż
nie zapewnia ciągłości dostaw energii elektrycznej w przypadkach awarii na liniach. Sieć
magistralna średniego napięcia na terenie gminy ma powiązania i współpracuje z sieciami
15 kV w gminach sąsiednich, stwarzając w ten sposób możliwość dwustronnego zasilania.
Linie 15 kV na terenie gminy Nowogródek w większości mają długości w granicach
44
optymalnych [12,5 – 15,0 km] lub nieco większych, co kwalifikuje obszar gminy do obszarów
o dosyć dobrych warunkach zasilania.
Wykaz stacji transformatorowych 15/0,4 kV.
Lp.
Miejscowość
Ludność
[osób]
S T A C J E T R A N S F. 15/0,4 kV
2233
Nowogródek Wieś
W
Moc
[kV[kVA]
63
2.
2234
Nowogródek Młyn
W
40
3.
2235
Nowogródek Wodociągi
S
100
4.
2387
Nowogródek Stadion
S
100
5.
2863
Nowogródek Tartak
obca
2236
Nowogródek Kolonia "B"
2760
Nowogródek Pompy
2043
Chocim Kol.
2715
Chocim
2109
Giżyn Wieś
W
100
11.
2110
Giżyn kier. Kinice
S
75
12.
2111
Giżyn Pole
S
75
13.
2112
Giżyn Kol.
S
75
14.
2113
Giżyn Młyn
W
75
2116
Golin PGR
W
75
2611
Golin Ferma
W
30
2132
Karsko przel.
W
30
18.
2133
Karsko Gorzelnia
19.
2134
Karsko PGR I
W
125
20.
2135
Karsko Sklep
S
50
21.
2137
Karsko Silosy
S
40
22.
2449
Karsko Osiedle PGR
W
400
23.
2496
Karsko Wodociągi
S
100
24.
2569
Karsko Ośr. Wypoczynkowy
obca
25.
2824
Karsko Ferma krów
obca
2138
Kinice Nowe
W
50
27.
2139
Kinice Stare
W
63
28.
2399
Kinice Nowe - Szosa
S
100
29.
2400
Kinice Nowe - Sad
S
63
30.
2665
Kinice Letnisko
S
100
1. Nowogródek Pomorski
6. Kolonia Nowogródek
nr
518
47
7.
8. Chocień
46
9.
10. Giżyn
15. Golin
417
76
16.
Karlin
17. Karsko
26. Kinice
nazwa
rodzaj
S
30
obca
S
30
obca
49
1153
203
obca
31. Lipin
2
2664
Lipin
S
30
32. Ławin
26
2192
Ławin [Nowiny]
S
100
2252
Parzeńsko
S
100
Pachocino
5
33. Parzeńsko
43
45
34. Rataje
74
35.
2283
Rataje "A"
S
20
2284
Rataje "B"
S
20
36. Rokitno
44
2276
Rokitno
W
30
37. Smolary
14
2314
Smolary
S
63
Smólsko
15
38. Stawno
23
2261
Polana
S
75
39. Sumiak
43
2310
Sumiak PGR
W
100
40.
2317
Sumiak Szosa
S
100
41.
2518
Sumiak kier. Karlin
S
100
42. Sołacz
11
2316
Szable
S
40
43. Świątki
143
2292
Świątki przelot.
W
75
44.
2293
Świątki E 14
S
50
45.
2294
Świątki Dworzec
S
50
46.
2295
Świątki Szosa
S
30
2325
Trzcinna przelot.
W
160
2326
Trzcinna E 14
S
100
47. Trzcinna
362
48.
49. Somin
22
2588
Trzcinna CPN
S
160
50. Ulejno
14
2332
Ulejno
S
40
GMINA
3350
3432
Rozmieszczenie stacji w miejscowościach, przyjmując promień obsługi sieciami niskich
napięć – 500 m, jest średniokorzystne. W kilku miejscowościach występuje konieczność
budowy nowych stacji [Giżyn, Karlin, Smolary, Sumiak, Świątki].
5.7. Zaopatrzenie w gaz
Na terenie gminy Nowogródek brak przewodowej sieci gazowej. Odbiorcy
zaopatrywani są w gaz płynny w butlach.
5.8. Zaopatrzenie w ciepło
Na obszarze gminy dominuje system lokalnych źródeł ciepła. Do ogrzewania stosuje
się zarówno paliwa stałe, jak i płynne..
5.9. Telekomunikacja
Abonentów na obszarze gminy obsługują dwie centrale telefoniczne TP SA,
zlokalizowane w miejscowościach Nowogródek i Karsko. Na terenie gminy pracują trzy stacje
bazowe telefonii komórkowej, w rejonie miejscowości: Karsko, Trzcinna i Smolary.
Przez teren gminy Nowogródek przebiega kabel okręgowy oznaczony symbolem OKO 11607
relacji Myślibórz – Barlinek.
46
6. GŁÓWNE PROBLEMY
Głównymi problemami warunkującymi jakość życia mieszkańców i rozwój funkcji
gospodarczych na obszarze gminy są:
•
ochrona środowiska:
-
•
nieuporządkowana gospodarka wodno – ściekowa;
sieć osadnicza:
-
wysoki poziom bezrobocia, szczególnie we wsiach „popegeerowskich”,
-
niski standard życia na wsi ze względu na wysoki stopień dekapitalizacji
substancji mieszkaniowej,
•
•
niski stopień wyposażenia w infrastrukturę techniczną.
rolnictwo:
-
monoprodukcyjny charakter gospodarki rolnej,
-
niekorzystna struktura wielkości gospodarstw rolnych,
-
nie zakończona restrukturyzacja zasobów ANR,
-
przestarzałe zainwestowanie rolnicze;
turystyka:
- brak bazy noclegowej i obiektów obsługi turystyki,
•
•
komunikacja:
-
stan techniczny dróg,
-
brak obwodnicy Nowogródka Pomorskiego dla ruchu tranzytowego,
-
brak urządzonych tras rowerowych;
inżynieria:
- nieuporządkowana gospodarka wodno – ściekowa (jedynie część Karska
skanalizowana),
-
brak sieci gazowej na terenie gminy,
47
III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY
1. W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA.
1.1. Obszary przyrodnicze proponowane do ochrony
1.1.1. Obszary proponowane do ochrony na podstawie ustawy o ochronie przyrody.
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski proponuje się objąć ochroną wiele punktowych i
powierzchniowych obiektów przyrodniczych, wyróżniających się szczególnymi walorami
florystycznymi, faunistycznymi i fizjocenotycznymi, zasługującymi na utrwalenie w
krajobrazie i ochronę przed przekształceniem antropogenicznym. Proponuje się dla tych
obszarów różne formy ochrony na mocy Ustawy z dn. 16 października 1991 r. o ochronie
przyrody. Na podstawie ,,Waloryzacji przyrodniczej gminy Nowogródek Pomorski” oraz
rozpoznania środowiska przyrodniczego proponuje się ustanowić na obszarze gminy
Nowogródek Pomorski:
•
jeden rezerwat przyrody - na mapie oznaczony symbolem (R 1),
•
8 użytków ekologicznych- na mapie oznaczone symbolami (UE 18 – 25),
•
22 pomniki przyrody – na mapie oznaczone symbolami (P 8 – 29).
1.1.1.1. Rezerwat przyrody
Na obszarze gminy proponuje się utworzenie rezerwatu przyrody ,,Bukowiec” (R-1).
Obiekt ten leży przy południowej granicy gminy, na obszarze Barlinecko – Gorzowskiego
Parku Krajobrazowego, w kompleksie lasów Puszczy Barlineckiej Nadleśnictwa Barlinek,
Leśnictwo Polana. Obszar rezerwatu wynosi 145,29 ha, z tego w gminie Nowogródek
Pomorski znajduje się 137,25 ha a pozostała część 8,04 ha leży w gminie Kłodawa.
Celem ochrony tego obiektu przyrodniczego jest zachowanie ze względu na znaczenie
naukowo – dydaktyczne i krajobrazowe zróżnicowanych ekosystemów obejmujących:
śródleśne, zarastające jezioro Ściegienko (Bukowiec) oraz naturalne siedliska drzewostanów
bukowych i olsów, torfowisko niskie, wilgotną łąkę ostrożeniową z licznymi stanowiskami
chronionych gatunków roślin (m.in. różne odmiany storczyków) i zwierząt.
W rezerwacie znajdują się siedliska i gatunki prawnie chronione w Polsce oraz
wymienione na listach Dyrektywy Siedliskowej i Dyrektywy Ptasiej a także chronione
Konwencją Berneńską.
1.1.1.2. Użytki ekologiczne (UE 18 – 25)
Użytkami ekologicznymi są (według ustawy) zasługujące na ochronę pozostałości
ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów
środowisk. Sa to naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew,
48
bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne,
skarpy, kamieńce oraz stanowiska rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt, w tym
miejsca ich sezonowego przebywania i rozrodu.
Powyższe wymogi spełniają następujące obiekty przyrodnicze proponowane do
objęcia ochroną jako użytki ekologiczne:
1) Torfowisko przejściowe koło Kinic – UE 18
2) Torfianki przy Sumiaku – UE 19
3) Łozowisko koło Karska – UE 20
4) Łozowisko koło Karska – UE 21
5) Świątki – UE 22
6) Jezioro Ciche – UE 23
7) Jezioro Kozie – UE 24 (jezioro Kozie zostało zakwalifikowane do Specjalnych Obszarów
Ochrony Siedliskowej - Natura 2000)
8) Rozlewiska Marwicy koło Jastrzębca – UE 25
1.1.1.3. Pomniki przyrody (P 8 - 29)
Na obszarze gminy proponuje się objąć ochroną jako pomniki przyrody 22 obiekty
przyrodnicze 19 pojedynczych drzew, 2 aleje, 1 głaz narzutowy).
Drzewa
1) Dąb bezszypułkowy o obwodzie pnia345 cm i wysokości 25 m. Nadl. Barlinek, Leśn.
Szable, oddz. 391 c – P 8.
2) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 340 cm i wysokości 25 m. Nadl. Barlinek, Leśn. Kinice,
oddz. 38 g – P 9.
3) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 397 cm i wysokości 26 m. Nad jeziorem Kinickim,
północno - zachodni brzeg – P 10.
4) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 490 cm i wysokości 30 m. Nad jeziorem Karskie
Wielkie, południowo - wschodni brzeg – P 11.
5) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 353 cm i wysokości 25 m. Trzcinna, przy drodze obok
szkoły i kościoła – P 12.
6) Lipa szerokolistna o obwodzie pnia 416 cm i wys. 25 m. Sumiak, park podworski - P13.
7) Wiąz szypułkowy o obwodzie pnia 323 cm. Golin, park podworski - P 14.
8) Lipa drobnolistna o obwodzie pnia 328 cm. Świątki, park podworski - P 15.
9) Lipa drobnolistna o obwodzie pnia 487 cm i wysokości 23 m. Giżyn Młyn – P 16.
10) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 421 cm i wysokości 24 m.
Pomorski – Giżyn, ok. 1,5 km na północ od Nowogródka – P17.
49
Droga Nowogródek
11) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 385 cm i wysokości 24 m. Giżyn, przy krzyżu – P 18.
12) Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 430 cm i wysokości 22 m. Nad jeziorem Sumiackim,
północno – wschodni brzeg - P 19.
północno – wschodni brzeg – P 20.
północno – wschodni - brzeg P 21.
wschodni brzeg – P 24.
18) Buk zwyczajny o obwodzie pnia 340
cm. Nadl. Barlinek, Leśn. Karsko ,
Oddz. 580 – P 25.
19) Buk zwyczajny o obwodzie pnia 320 cm. Nadl. Barlinek, Leśn. Karsko, oddz. 580 – P 26.
Aleje
1) Aleja jaworowo - jesionowa przy drodze Renice – Giżyn – P 27.
2) Aleja lipowa w Trzcinnej – P 28.
Głaz narzutowy
1) Głaz oczkowy o obwodzie 10 m przy drodze Trzcinna – Golin., 1 km przed
zabudowaniami d. PGR. Golin - P 29.
1.1.2. Obszary proponowane do ochrony w ramach ustaleń planistycznych
1.1.2.1. Obszary cenne przyrodniczo (OC 1- 17 )
OC 1 - Jezioro Rokitno z pasem nadbrzeżnych zadrzewień. Akwen eutroficzny, zagrożony
spływem biogenów z pól przylegających od północy (gm. Myślibórz).Obiekt
faunistyczny i florystyczny.
OC 2 – Torfowisko, przejściowe, śródpolne znajdujące się ok. 0,5 km na północny zachód od
Rokitna , po prawej stronie drogi do Sulimierza. Obiekt z lustrem wody, zarasta
łozowiskiem. Zagrożony spływem biogenów z przyległych pól. Obiekt faunistyczny i
florystyczny.
OC 3 – Jezioro Sulimierskie z otaczającymi je łąkami. Obiekt faunistyczny. Ochrona
stanowisk fauny wymaga utrzymania ekstensywnej gospodarki łąkarskiej.
50
OC 4 – Śródpolne oczka wodne w południowo – zachodniej części wsi Rokitno. Obiekt
faunistyczny.
OC 5 – Jezioro Kinickie z pasem nadbrzeżnych zadrzewień i łąką przylegającą od północy.
Obiekt faunistyczny i florystyczny, zagrożony jest spływem biogenów z pól i
ścieków bytowych z pobliskich zabudowań. W odsłoniętych miejscach stanowi
wodopój dla bydła.
OC 6 – Staw we wsi Kinice. Obiekt faunistyczny.
OC 7 – Śródpolne oczka wodne ok. 1,0 km na północny zachód od Nowogródka Pomorskiego,
pomiędzy drogami do Giżyna i Giżyna Osady. Obiekt faunistyczny. Zagrożony jest
eutrofizacją, osuszeniem i niszczeniem roślinności.
OC 8 – Śródpolne oczka wodne ok. 1,5 km na zachód od Nowogródka po prawej stronie drogi
do Ław. Obiekt faunistyczny. Zagrożony jest eutrofizacją, osuszeniem i niszczeniem
roślinności.
OC 9 – Śródpolne oczka wodne ok. 0,5 m na wschód od południowej części Kinic Nowych.
Obiekt faunistyczny.
OC 10 – Jezioro Karskie Wielkie z nadbrzeżnym zadrzewieniem Cenny obiekt faunistyczny,
florystyczny i biocenotyczny. Zagrożony jest ściekami bytowymi pochodzącymi z
nieskanalizowanych terenów zabudowy rekreacyjnego realizowanej w bezpośredniej
strefie nadbrzeżnej jeziora.
OC 11 – Jezioro Sumiackie z nadbrzeżnym zadrzewieniem. Obiekt florystyczny i
faunistyczny.
OC 12 – Łąki na torfowisku na północ od Trzcinnej. Obiekt faunistyczny. Zagrożeniem jest
zaprzestanie gospodarowania na łąkach i obniżenie poziomu wód gruntowych.
OC 13 – Śródpolne oczka wodne na północ od drogi Golin – Trzcinna. Obiekt faunistyczny.
OC 14 – Pagórki porośnięte roślinnością ciepłolubną na wschód od Trzcinnej. Obiekt
florystyczny.
OC 15 – Jezioro Parzeńskie z pasmem nadbrzeżnej roślinności i torfowiskiem przylegającym
od północy. Obiekt faunistyczny i florystyczny.
OC 16 – Dolina rzeki Kłodawki na całej długości od jej wypływu z jeziora Karskie Wielkie.
Zróżnicowane ekosystemy: jeziora, podmokłe śródleśne łąki, stawy rybne. Obiekt
faunistyczny i florystyczny. Lokalny korytarz ekologiczny.
OC 17 – Dolina rzeki Marwicy poniżej użytku ekologicznego UE 17. Zróżnicowane
ekosystemy: rozlewiska, stawy rybne, olsy. Obiekt faunistyczny i florystyczny.
Lokalny korytarz ekologiczny.
51
Obszary uznane za cenne przyrodniczo, ważne dla zachowania różnorodności biologicznej
fauny i flory oraz walorów krajobrazowych ,wydzielone poza obszarami proponowanymi do
objęcia
ochroną
na
mocy
ustawy
o
ochronie
przyrody
oraz
w
obrębie
wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody. Dla tych obszarów nie proponuje się
konkretnej formy ochrony, ale wskazuje się je w celu zachowania i ochrony, aby zapewnić
utrzymanie równowagi systemów przyrodniczych.
1.1.2.2. Korytarze ekologiczne
Są to obszary niezabudowane, stanowiące naturalne ciągi powiązań przyrodniczych
pomiędzy obszarami chronionymi, strefami faunistycznymi, umożliwiające swobodną
migrację zwierząt(m. in. doliny rzeczne, tereny podmokłe, pasma zadrzewień i zarośli
śródpolnych, przydrożnych).
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski nie wykształciły się korytarze ekologiczne o
znaczeniu regionalnym. W skali lokalnej funkcjonują następujące układy powiązań
przyrodniczych:
•
dolina Kłodawki – jezioro Karskie Wielkie z jeziorami Sumiackim, Bladym, Kinickim –
ciek łączący jezioro Karskie Wielkie z jeziorem Rokitno - Kanał Giżyn (Myśla),
•
dolina Marwicy – dolina Kłodawki,
•
dolina Kanału Kłodawskiego - dolina Kłodawki,
•
Kanał Nowogródek – jezioro Renickie,
•
Kanał Łączyna i Chocim – Pręga (Myśla),
Korytarze ekologiczne odgrywają bardzo istotną rolę w funkcjonowaniu systemów
przyrodniczych i kształtowaniu krajobrazu zwłaszcza na terenach otwartych; niezbędne jest
utrzymanie ich drożności.
1.1.3. Obszary proponowane do Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000
Utworzenie Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 ma na celu trwałe
zabezpieczenie zasobów przyrodniczych na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej
poprzez zachowanie i ochronę najważniejszych i najbardziej reprezentatywnych dla regionów
biogeograficznych kontynentu europejskiego ekosystemów wraz z towarzyszącą im florą i
fauną, zwłaszcza zagrożonych siedlisk przyrodniczych oraz zagrożonych i rzadkich gatunków
roślin i zwierząt, ważnych z punktu widzenia ochrony różnorodności biologicznej.
Sieć Ekologiczna NATURA 2000 w Polsce, nie ma na celu zastąpienia istniejącego systemu
ochrony przyrody. Wiele obszarów zaproponowanych do sieci NATURA 2000 pokrywa się w
części lub w całości z obszarami istniejącymi lub proponowanymi do krajowego systemu
52
obszarów chronionych, tworzonymi na mocy ustawy o ochronie przyrody. Obszary sieci
NATURA 2000 będą obszarami o znaczeniu międzynarodowym.
W gminie Nowogródek Pomorski znajduje się jeden obszar zaproponowany do
Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 na podstawie Dyrektywy Siedliskowej SOO „Jezioro Kozie” – PHL 320010, o ogólnej powierzchni 184,3 ha, z tego na obszarze
gminy 39,8 ha, tj. 21,6% powierzchni SOO.
Podane na rysunku studium propozycje granic są propozycjami wstępnymi. ostateczne granice
ostoi zostaną określone w planie ochrony.
Na obszarach SOO, nie będących parkami narodowymi i rezerwatami , dopuszczalne jest
użytkowanie gospodarcze, chociaż z uwagi na typy siedlisk, będących podstawą wyznaczenia
obszaru, będą obowiązywać pewne ograniczenia. Mogą one mieć postać zakazów
wykonywania pewnych działań na całym obszarze lub w jego części, albo zaleceń
dotyczących pożądanych sposobów i czasu wykonywania zabiegów gospodarczych.
Obowiązywać będzie zasada, że użytkowanie nie może spowodować zaniku określonego
siedliska, zmniejszenia jego powierzchni czy zaburzenia jego struktury i funkcji. W wielu
przypadkach może okazać się, że kontynuacja dotychczasowego sposobu użytkowania terenu
jest warunkiem utrzymania danego typu siedliska lub całych kompleksów krajobrazowych, z
którymi związane są określone gatunki zwierząt lub roślin.
53
2. W ZAKRESIE OBSZARÓW I OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH ORAZ ZASAD OCHRONY
DZIEDZICTWA KULTUROWEGO, ZABYTKÓW I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO.
2.1 Strefy ochrony konserwatorskiej
Strefa „A” - ścisłej ochrony układów przestrzennych lub ich fragmentów.
Ścisłej ochronie podlega:
•
historyczna kompozycja układu przestrzennego, w tym rozplanowanie zabudowy;
•
istniejąca zabytkowa zabudowa i inne elementy zagospodarowania (starodrzew, mała
architektura);
Obowiązuje:
•
trwałe zachowanie elementów historycznego układu przestrzennego we wszystkich jego
elementach;
•
usunięcie elementów dysharmonizujących;
Strefa „B” - ochrony układów przestrzennych lub ich fragmentów (zabudowa o regionalnych
lub lokalnych wartościach kulturowych).
Ochronie podlega:
•
rozplanowanie i przekroje ulic i placów wraz z ich nawierzchniami;
•
rozplanowanie i linie zabudowy siedlisk gospodarstw chłopskich;
•
formy architektoniczne zabudowy mieszkalnej i gospodarczej (gabaryty wysokościowe,
formy dachów, tradycyjnie stosowany materiał budowlany);
•
mała architektura : ogrodzenia, latarnie i in.;
•
zieleń komponowana w postaci alejowych lub szpalerowych obsadzeń ulic i placów oraz
tzw. bram zielonych.
Warunki ochrony:
•
zachowanie i rewaloryzacja zasadniczych w/w elementów zagospodarowania wsi;
•
usunięcie lub przebudowa obiektów kolidujących z historycznym układem i lokalną
architekturą;
•
dostosowanie skali i charakteru zabudowy uzupełniającej;
Strefa „K” - ochrony krajobrazu związanego integralnie z zabytkowym układem lub obszaru
obsadzonego zielenią, tj. parków, cmentarzy, obsadzeń ulic wiejskich i traktów.
Ochronie podlega:
•
historycznie ukształtowana granica założeń zieleni komponowanej;
•
kompozycja i skład gatunkowy zieleni;
•
rozplanowanie dróg i ścieżek;
54
•
układ kwater cmentarnych;
•
mała architektura, tj. ogrodzenia, bramy i in.;
•
zabytki sepulkralne (nagrobki, ogrodzenia grobów, i in. elementy urządzenia cmentarzy)
Warunki ochrony:
•
zachowanie i rewaloryzacja w/w elementów zagospodarowania zieleni;
•
wyłączenie spod zabudowy terenów parków i cmentarzy;
•
oznakowanie cmentarzy jako historycznego miejsca pochówków;
Strefa „E” - ochrony ekspozycji sylwety zabytkowego układu przestrzennego lub jego
fragmentu.
Ochronie podlega:
•
teren stanowiący zabezpieczenie widoku na sylwetę układu przestrzennego;
Warunki ochrony: wyłączenie terenu spod wszelkiej zabudowy zakłócającej wgląd na sylwetę
miejscowości lub jej fragmentu;
2.2. Wnioski konserwatorskie
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Miejscowość
Chojeniec
Giżyn
Golin
Karlin
Karsko
Kinice
Ławin
Nowogródek Pomorski
Parzeńsko
Rokitno
Sołacz
Stawno
Sumiak
Światki
Trzcinna
Obiekty
chronione
Obiekty w
rejestrze
zabytków
Obiekty prop.do
rejestru
zabytków
Strefy ochrony
konserwatorskiej
1
1
1
4
1
B,K
K
K
A,B,K
K
1
3
2
20
3
5
46
1
2
34
3
1
2
2
7
19
1
1
55
B,K
K
K
K
K
B,K
2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej na terenie gminy
2.3.1. Strefa „A”
Karsko
•
Zespół rezydencjonalno – parkowy – folwarczny z kościołem.
2.3.2. Strefa „B”
Giżyn
•
•
Historyczny przestrzenny układ wsi:
-
zarys pierwotnego układu owalnicowego w granicach zasięgu działek siedliskowych,
-
zespół parkowo – pofolwarczny (z kościołem)
-
trzy ulicowe kolonie chłopskie.
Zespół młyński wraz z zabytkowym ogrodzeniem i kolonią mieszkalną.
Karsko
•
Historyczny układ przestrzenny wsi – pierwotne założenia owalnicowe (ul. Mieszka I)
oraz historycznie wykształcona wschodnia kompozycja przestrzenna (ul. Ogrodowa)
z zespołem d. nadleśnictwa, nasadzeniami śródwiejskimi.
•
Historyczny układ przestrzenny wsi:
-
pierwotny układ miejskiej sieci drożnej,
-
kościół z terenem działki przykościelnej,
-
park z dworem.
Świątki
•
Zespół stacji kolejowej.
Trzcinna
•
Ulicowy układ przestrzenny wsi.
2.3.3. Strefa „K”
Giżyn
•
Cmentarz poewangelicki i katolicki wraz z kaplicą cmentarną, szpalerem kasztanowców
po zachodniej stronie drogi do cmentarza.
•
Aleja klonowo – jesionowa wzdłuż drogi dojazdowej od płn. zachodu.
•
Grupa trzech pomnikowych lip we wschodniej części miejscowości
•
Szpaler lipowy w centrum wsi po północnej stronie drogi.
56
•
Okazałe kasztanowce na północ od zagrody nr 29.
Golin
•
Założenia parkowe wraz z dworem.
•
Cmentarz jeńców wojennych.
•
Aleja klonowa
Karlin
•
Cmentarz poewangelicki.
Karsko
•
Cmentarz poewangelicki i katolicki
Kinice
•
Dworskie założenia parkowe.
•
Cmentarz poewangelicki
•
Aleje - szpaler i aleja robiniowa.
•
Cmentarz poewangelicki, obecnie katolicki wraz z kaplicą cmentarną, szpalerem lip,
ogrodzeniem kamienno – murowanym
•
Aleja lipowa wzdłuż dojazdowej do folwarku od południa (Sumiaka).
•
Pomnikowy dąb w zachodniej części pl. Św. Floriana przed biblioteką, „zielone bramy”
z dwóch kasztanowców przed wejściami do domów.
Parzeńsko
•
Rokitno
•
Sołacz
•
Pomnikowe dęby (5 szt.)
Świątki
•
Dworskie założenia parkowe we wschodniej części dawnego zespołu folwarcznego.
•
Aleje:
-
lipowa,
-
dębowa.
Trzcinna
•
Cmentarz poewangelicki i katolicki wraz z kaplicą grobową
•
Park podworski.
57
•
Aleja klonowa wzdłuż drogi do Karska.
2.3.4. Strefa „E”
Obejmuje:
•
obszar otwartego krajobrazu pomiędzy planowaną trasa S3 na odcinku od MOP do
skrzyżowania S3 z drogą do Trzcinnej a zabudową Nowogródka Pomorskiego.
•
obszar otwartego krajobrazu pomiędzy planowana trasą S3 na odcinku od skrzyżowania z
drogą Trzcinna – Nowogródek Pomorski do skrzyżowania z drogą Trzcinna – Rataje a
zabudową wsi Trzcinna.
2.4. W ZAKRESIE WARUNKÓW OCHRONY KONSERWATORSKIEJ ZABYTKOWYCH OBIEKTÓW
a) Obiekty wpisane do rejestru zabytków i znajdujące się w ewidencji konserwatorskiej
wytypowane do wpisu do rejestru zabytków.
Ochronie podlega :
•
forma architektoniczna obiektu we wszystkich jej elementach,
•
funkcja obiektu (zmiana wymaga zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków)
Warunki ochrony :
•
trwałe zachowanie obiektu wpisanego do rejestru zabytków,
•
utrzymanie otoczenia obiektu zabytkowego zgodnie z historycznym zagospodarowaniem,
•
uzgadnianie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wszelkich zmian w obiekcie
zabytkowym i uzyskiwanie zezwolenia na prowadzenie wszelkich prac remontowokonserwatorskich;
b) Obiekty w ewidencji konserwatorskiej (ewidencję prowadzi samorząd)
Ochronie podlega :
•
zasadnicza forma architektoniczna obiektu (gabaryty wysokościowe, forma i rodzaj
pokrycia dachu, kompozycja i wystrój elewacji);
Warunki ochrony :
•
utrzymanie obiektu i ograniczenie możliwości zmian do ustalonych w miejscowym planie
•
opracowanie dokumentacji konserwatorskiej obiektu w przypadku zdarzenia losowego
mogącego doprowadzić do jego rozbiórki.
58
2.4.1. Obiekty zakwalifikowane do wpisu do rejestru zabytków
Lp
Miejscowość -obiekt
Adres
Datowanie
GOLIN
1. Park dworski
Folw.
XIX w.
KARSKO
1. Dwór d. nadleśnictwa
Mieszka I nr 40
1. Działka kościelna wraz z murem oporowym i
Ul. 700-lecia
ogrodzeniem
2. Chałupa (dwojak)
Mickiewicza 21
3. Wiatrak wieżowy typu holenderskiego (obecnie
pomieszczenie gospodarcze)
XVIII w.
XIII/XVIII w.
XVIII w.
Poł. XIX w.
ROKITNO
1
chałupa
1
Park dworski
Nr 17
Pocz.XX w.
ŚWIĄTKI
folwark
TRZCINNA
Kościół parafialny p.w. św.Józefa
b.nr.
1
Poł. XIX w.
1898 r.
2.4.2. Obiekty do ustalenia ochrony indywidualnej w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego znajdujące się w ewidencji konserwatorskiej.
Lp
1.
2.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
1.
2.
Miejscowość / obiekt
CHOJENIEC
Budynek mieszkalny
Stodoła
GIŻYN
Kościół fil. P.w. Podwyższenia Krzyża Świętego
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalno-gospodarczy
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalno-usługowy
młyn
Budynek mieszkalno-biurowy
Budynek mieszkalno-inwentarski
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
GOLIN
Dwór z oficyną
Stajnia koni roboczych
59
Adres/nr
Datowanie
8
8
pocz. XXw.
pocz. XXw.
d. fol.
14
28
30
31
38
39
41
41
43
57
66
75
72
b.d.
74
73
1936
pocz. XXw.
1926-30
1926-30
1926-30
1926-30
1926-30
1926-30
1926-30
1926-30
1 poł. XIX w.
XIX/XX w.
1926-30
¾ ćw.XIX w.
1 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w.
folw.
folw
Pol. XIX w.
4 ćw.XIX w.
KARSKO
ul. Gorzowska
ul. Gorzowska
pl. Jedności Narodowej
pl. Jedności Narodowej
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
ul. Mieszka I
1.
Bud. mieszkalny
2.
stodoła
3.
Bud. mieszkalny
4.
Bud. mieszkalny
5.
Bud. mieszkalny
6.
stodoła
7.
Bud. mieszkalny
8.
Bud. mieszkalny
9.
chałupa
10.
Bud. mieszkalny
11.
Bud. mieszkalny
12.
Bud. inwent.
13.
stodoła
14.
Bud. mieszkalny
15.
Bud. mieszkalny
16.
chałupa
17.
Bud. mieszkalny
18.
Bud. mieszkalny
19.
Bud. mieszkalny
20.
Bud inwentarski
21.
Bud. mieszkalny
22.
Obora
23.
stodoła
Zespół folwarczny
24.
Dom kościelnego (ob. bud. mieszkalny)
25.
oficyna
26.
Obora
27.
Stodoła
28.
Magazyn
29.
Stodoła
30.
Dom weterynarza
31.
Sezonówka (ob. bud. mieszkalny)
Zespół d. nadleśnictwa
32.
Ośmiorak
33.
Bud. inwentarski
34.
stodoła
Ul. Ogrodowa
35.
Gorzelnia
36.
Bud. mieszkalny
37.
Bud. mieszkalny
38.
obora
Ul. Pionierów
39.
chałupa
40.
chałupa
41.
chałupa
KINICE
1.
Kaplica ze szkołą
60
13
13
16
19
1
1
9
10
28
30
32
32
32
36
50
54
57
60
66
66
73
73
b.nr
4 ćw.XIX w
2 poł. XIX w.
1923 r.
4 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
XIX/XX w.
XIX/XX w.
2 poł. XIX w.
Ok. 1860r.
k. XIX w.
4 ćw.XIX w
2/3 ćw. XIX w.
I poł. XIX w.
3/4 ćw.XIX w
2/3 ćw. XIX w.
XIX/XX w.
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
19
Folw.
Folw.
Folw.
Folw.
Folw.
Folw.
Folw.
Ok. 1890 r.
3 ćw.XIX w
1892 r.
Pocz. XX w.
4 ćw.XIX w
1 ćw.XX w
pocz. XX w.
pocz. XX w.
37
40
40
2 poł. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
b. nr.
4
13
13
1 ćw.XX w
1915 r.
2 poł. XIX w.
1 ćw.XX w
3
8
1/2
2/3 ćw.XIX w
2/3 ćw.XIX w
XIX/XX w.
b.nr.
4 ćw.XIX w
1.
2.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
1
2
1
2
1
2
3
4
ŁAWIN
Budynek mieszkalno - gospodarczy
4
Budynek mieszkalno - gospodarczy
5
Bud. mieszkalny
Boczna 2
Bud. mieszkalny
Boczna 3
Bud. mieszkalny
Boczna 6
Bud. mieszkalny
Boczna 9
Bud. gospodarczy
Boczna 9
Bud. gosp. -magazyn
Boczna 9
Bud. mieszk. Gosp.
Boczna 12
Bud. mieszkalny
Floriana 4b
Bud. gosp. -magazyn
Floriana 4b
Bud. mieszkalny
Gorzowska 19
Bud. mieszkalny
Gorzowska 21
Bud. gosp. kuźnia
Gorzowska 26
Wiatrak
Gorzowska b.nr
Bud. mieszkalny
Kościelna 1
Bud. gosp. -magazyn
Kościelna 1
Bud. mieszkalny
Krótka 3
Bud. mieszkalny
Lipiańska 1
Bud. mieszkalny
Lipiańska 8
d. szkoła, budynek mieszkalny
Mickiewicza 22
Bud. mieszkalny
Pomorska 1
Kuźnia
Pomorska 1
Poczta
Pocztowa 1
Bud. mieszkalny
Barlinecka 9
Bud. magazyn - mieszkalny
Barlinecka 12
dwór
Barlinecka 13
Bud. mieszkalny
Mickiewicza 11
Budynek gosp. składowy
Mickiewicza 11
Budynek inwentarski
Mickiewicza 11
Bud. mieszkalny
Żwirowa 6
Bud. gosp.
Żwirowa 6
ROKITNO
chałupa
nr 8
stodoła
nr 4
STAWNO
Bud. mieszkalny
nr 2
obora
b.nr.
SUMIAK
Szkoła - kaplica
nr 2
obelisk
b.nr.
ŚWIĄTKI
Budynek mieszkalny
Nr 26
Zespół kolejowy
Dworzec kolejowy
b.nr.
Magazyn kolejowy
b.nr.
Wc
b.nr.
61
4 ćw.XIX w
4 ćw.XIX w
l. 20 te XX w
3 ćw. XIX w.
poł. XIX w.
l. 10-te XX w.
l. 10-te XX w.
l. 10-te XX w.
3 ćw. XIX w.
p. XX w.
p. XX w.
l. 20-te XX w.
l. 20-te XX w.
k. .XIX w.
poł. XX w
l. 20-te XX w.
l. 20-te XX w.
p. XX w.
3 ćw. XIX w.
k. XIX w.
l. 20-te XX w.
Ok. 1870 r.
XIX/XX w.
l. 20-te XX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
l. 20-te XX w.
l. 20-te XX w.
I poł. XIX w.
I ćw.XX w.
4 ćw. XIX w.
XIX w.
Pocz. XX w.
Po 1918 r.
XIX/XX w.
pocz, XX w.
pocz, XX w.
pocz, XX w.
5
6
Zespół folwarczny
Stodoła
obora
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
szkoła
kuźnia
Kuźnia (obecnie parnik)
remiza
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
stajnia
stodoła
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
stodoła
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
Budynek mieszkalny
b.nr.
b.nr.
1851r.
k. XIX w.
Nr 84
Nr 20
Nr 57
b.nr.
Nr 20
Nr 21
Nr 27
Nr 27
Nr 27
Nr 34
Nr 42
Nr 43
Nr 50
Nr 52
Nr 52
Nr 71
Nr 74
Nr 82
Pocz. XX w.
1 ćw.XX w.
Pocz. XX w.
4 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w.
2 poł. XIX w.
1926-1930
2 poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
l. 30 XX w.
1 ćw.XX w.
4 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w.
poł. XIX w.
4 ćw.XIX w.
4 ćw.XIX w.
l. 30 XX w.
TRZCINNA
2.4.3. Zasady ochrony archeologicznej w strefach:
Strefa „W.II.” - częściowej ochrony archeologiczno-konserwatorskiej
Obowiązuje:
•
zachowanie stanowisk wpisanych do rejestru zabytków oraz ujętych w ewidencji służby
konserwatorskiej;
•
uzgadnianie i opiniowanie wszelkich inwestycji inżynierskich, budowlanych i innych
przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie. Obowiązuje każdorazowo
występowanie o szczegółowe wytyczne konserwatorskie i opinie, przed podjęciem decyzji
o jakiejkolwiek działalności;
•
w przypadku podjęcia realizacji inwestycji na terenie objętym granicami strefy,
obowiązuje przeprowadzenie badań ratunkowych na koszt Inwestora, wyprzedzających
proces przygotowania inwestycji.
•
właściciele, inwestorzy i użytkownicy terenu zobowiązani są do zawiadomienia służby
ochrony zabytków o podjęciu działań inwestycyjnych lub remontowych związanych z
pracami ziemnymi, z wyprzedzeniem min. 3-miesięcznym, w celu umożliwienia
wykonania badań ratunkowych oraz zsynchronizowania robót inwestycyjnych z nadzorem
archeologiczno - konserwatorskim. Badania archeologiczne mają charakter sezonowy, w
62
okresie od maja do końca września;
•
rozpoczęcie
prac
ziemnych
związanych
z
realizacją
inwestycji
uzależnia
się
od uzyskania stosownego zezwolenia od służby ochrony zabytków.
Strefa „W.III.” - ograniczonej ochrony archeologicznej
Obowiązuje:
•
uzgadnianie i opiniowanie wszelkich prac inżynierskich, budowlanych i innych
podejmowanych w obrębie stanowiska, przez służbę konserwatorską;
•
w przypadku podjęcia decyzji o realizacji inwestycji obowiązuje przeprowadzenie badań
ratunkowych na koszt Inwestora. Właściciele, inwestorzy i użytkownicy terenu
zobowiązani są do zawiadomienia służby ochrony zabytków o podjęciu działań
inwestycyjnych,
remontowych
lub
innych
związanych
z
robotami
ziemnymi,
z wyprzedzeniem min. 14-dniowym;
•
rozpoczęcie prac ziemnych związanych z realizacją inwestycji uzależnia się od uzyskania
stosownego zezwolenia od służby ochrony zabytków;
•
badania archeologiczne mają charakter sezonowy, w okresie od maja do października.
2.4.4.Wykaz stanowisk archeologicznych objętych granicami stref
2.5.4.1. Wykaz stanowisk archeologicznych w ramach strefy "W.II.":
1. Giżyn, stan. 6 (AZP: 40-09/8);
2. Karsko, stan. 4 (AZP: 41-11/2);
3. Karsko, stan. 7 (AZP: 41-11/5);
4. Nowogródek Pom., stan. 1 (AZP: 41-10/1);
63
17. Świątki, stan. 1 (AZP: 41-09/1);
18. Świątki, stan. 4 (AZP: 41-09/4);
19. Świątki, stan. 7 (AZP: 41-09/14).
2.5.4.2. Wykaz stanowisk archeologicznych w ramach strefy "W.III.":
1. Giżyn, stan. 1 (AZP: 40-09/3);
2. Giżyn, stan. 2 (AZP: 40-09/4);
3. Giżyn, stan. 3 (AZP: 40-09/5);
4. Giżyn, stan. 4 (AZP: 40-09/6);
5. Giżyn, stan. 5 (AZP: 40-09/7);
6. Giżyn, stan. 7 (AZP: 40-09/9);
7. Giżyn, stan. 8 (AZP: 40-09/10);
8. Giżyn, stan. 9 (AZP: 40-09/11);
9. Giżyn, stan. 10 (AZP: 40-09/12);
10. Giżyn, stan. 11 (AZP: 40-09/13);
11. Giżyn, stan. 12 (AZP: 40-09/14);
12. Giżyn, stan. 14 (AZP: 40-09/16);
13. Giżyn, stan. 15 (AZP: 40-09/17);
14. Giżyn, stan. 16 (AZP: 40-10/23);
15. Golin, stan. 1 (AZP: 42-10/8);
16. Golin, stan. 2 (AZP: 42-10/9);
17. Golin, stan. 3 (AZP: 42-10/1);
18. Golin, stan. 4 (AZP: 42-10/11);
19. Golin, stan. 5 (AZP: 42-10/12);
20. Karsko, stan. 1 (AZP: 41-10/15);
21. Karsko, stan. 2 (AZP: 41-10/16);
22. Karsko, stan. 3 (AZP: 41-11/1);
23. Karsko, stan. 5 (AZP: 41-11/3);
24. Karsko, stan. 6 (AZP: 41-11/4);
25. Karsko, stan. 8 (AZP: 41-11/6);
26. Karsko, stan. 9 (AZP: 41-11/7);
27. Karsko, stan. 10 (AZP: 41-11/8);
28. Kinice, stan. 1 (AZP: 40-10/28);
29. Kinice, stan. 2 (AZP: 41-10/17);
64
36. Rataje, stan. 1 (AZP: 42-10/7);
37. Świątki, stan. 2 (AZP: 41-09/2);
38. Świątki, stan. 3 (AZP: 41-09/3);
39. Świątki, stan. 5 (AZP: 41-09/5);
40. Świątki, stan. 6 (AZP: 41-09/13);
41. Trzcinna, stan. 1 (AZP: 42-09/1);
46. Trzcinna, stan. 6 (AZP: 42-10/5).
2.4.5. System ochrony obszarowej środowiska kulturowego
Podstawowym celem obszarowej ochrony wartości kulturowych jest utrzymanie i
wyeksponowanie krajobrazu kulturowo-historycznego, zachowanie ciągłości historycznej
zagospodarowania i umożliwienie harmonijnego kształtowania fizjonomii elementów
antropomorficznych, będących składnikami przestrzeni, przy uwzględnieniu zasady „dobrej
kontynuacji” w procesie kształtowania harmonijnego krajobrazu współczesnego.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego ustala ochronę
obszarową w części dotyczącej obszaru gminy Nowogródek Pomorski w postaci:
•
Parku Kulturowgo (PK) - „Karsko”.
Park Kulturowy (PK) - obszar bardzo intensywnego występowania wartości
kulturowych, zabytków i historycznie ukształtowanego krajobrazu, obejmujący całe
jednostki osadnicze lub ich części, o czytelnej kompozycji przestrzennej i znacznym
zachowaniu historycznej zabudowy i zagospodarowania.
Celem ustanowienia Parku Kulturowego jest ochrona wartości kulturowych i
krajobrazowych
poprzez
działania
rewaloryzacyjne,
odbudowę
i
zmiany
zagospodarowania obszaru. Ochrona wartości kulturowych i rozwój obszaru Parku
65
Kulturowego wymaga aktywności właścicieli terenu i obiektów oraz władz lokalnych
w podejmowaniu prac renowacyjno-konserwatorskich zabudowy, rewaloryzacji
obszarów zieleni komponowanej, ochrony ekspozycji i wzbogacania programów
użytkowych dla aktywnego wykorzystania walorów historycznych w budowaniu
tożsamości regionu oraz rozwoju turystyki i rekreacji. Konkretne wymogi, związane z
renowacją
i
rewaloryzacją
oraz
dopuszczalnymi
funkcjami
i
charakterem
zagospodarowania, określi plan ochrony parku po jego uchwaleniu przez Radę Gminy
i miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, którego sporządzenie dla terenu
Parku jest wymagalne.
66
3. W ZAKRESIE ROZWOJU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY I KOMUNIKACJI
3.1. Układ drogowy
•
•
Budowa obwodnicy Nowogródka Pomorskiego w ciągu dróg powiatowych:
-
nr 2111z (Ławy – Nowogródek Pomorski - Barlinek),
-
nr 2113z (Nowogródek Pomorski – Karsko – Łubianka,
-
nr 2112z (Głazów - Nowogródek Pomorski),
-
nr 2109z (Sulimierz – Giżyn – Nowogródek Pomorski).
Nowa trasa drogi S 3 nie jest prowadzona po trasie obecnej drogi nr 3, lokalizacja jej
uzyskała decyzję o warunkach zabudowy.. Wszystkie skrzyżowania z istniejącą siecią
dróg będą skrzyżowaniami dwupoziomowymi. Zjazd z drogi szybkiego ruchu
projektowany jest z węzła Myślibórz zlokalizowanego poza obszarem gminy między
Renicami a Giżynem; na terenie gminy projektowany jest MOP Nowogródek
Pomorski.
•
Zmianie ulegną: funkcja i parametry obecnej drogi krajowej nr 3 relacji północ południe /Szczecin - Jakuszyce/. Droga ta po wybudowaniu drogi szybkiego ruchu S 3
będzie drogą główną ruchu przyspieszonego GP.
•
Schemat systemu transportowego w gminie nie ulegnie zasadniczym zmianom i oparty
będzie na transporcie drogowym. Zmianie natomiast ulegnie rodzaj ruchu na drodze nr
3 (GP) po zrealizowaniu drogi ruchu szybkiego S3. Trasa projektowanej drogi ruchu
szybkiego przechodzi przez teren gminy i poprzez węzeł „Myślibórz” tworzy bardzo
dobre powiązanie komunikacyjne gminy z siecią dróg ruchu szybkiego. Budowa drogi
ruchu szybkiego S - 3 wpłynie w sposób bezpośredni na obsługę komunikacyjną i
rozwój gospodarczy gminy.
•
Obsługę przewozów międzyregionalnych głównie krajowych pasażersko-towarowych
relacji północ-południe dalekiego i średniego zasięgu w dalszym ciągu zapewniać
będzie droga krajowa nr 3 (droga główna ruchu przyspieszonego GP).
•
Powiązania międzygminne i gminne zapewnią po modernizacji drogi powiatowe
i gminne. Nie przewiduje się reaktywacji linii kolejowej.
•
Realizacja tras rowerowych stanowi ważny element kreowania zrównoważonego
rozwoju gminy. W ramach wdrażania programu rozwoju wybranych sektorów turystyki
uznano turystykę rowerową jako tzw. produkt markowy. Trasy rowerowe pokazane na
mapie Studium zaproponowano przy założeniu, że będą służyć do rekreacji oraz
częściowo do dojazdów związanych z pracą. Ponadto tworzą one alternatywę dla
67
przemieszczeń komunikacją rowerową pomiędzy miejscowościami w gminie.
3.2. Zaopatrzenie w wodę
•
Rozbudowa systemu wodociągowego gminy:
a) Golin – Nowogródek Pomorski,
b) Karsko
–
tereny
rekreacyjne
–
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
nad
j. Sumiackim.
c) Trzcinna – strefa produkcyjno – usługowa – Chocień – Smolary - tereny rekreacyjne,
d) Nowogródek Pomorski – Sumiak – Karlin, wariantowo zaopatrzenie w wodę
Nowogródka Pomorskiego, Sumiaka i Karlina z ujęcia w Karsku
e) Nowogródek Pomorski – teren MOP- u z strefą produkcyjno –usługową,
f) Kinice – Ulejno.
•
Uporządkowanie stanu formalno – prawnego eksploatowanych ujęć wody na terenie
gminy, w tym wyznaczenie i ustanowienie stref ochronnych ujęć wody.
•
Uporządkowanie gospodarki ściekowej i odpadami w ustanowionych strefach ochronnych.
•
Pełne zaopatrzenie ludności w wodę z systemów wodociągowych (preferowany system
wodociągów grupowych].
•
Zaopatrzenie w wodę, w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych z systemu
awaryjnych studni publicznych.
•
Likwidacja nie eksploatowanych studni w uzgodnieniu z Starostwem Powiatowym.
3.3. Odprowadzenie ścieków
Kierunki rozwoju systemów kanalizacyjnych w gminie opracowano etapowo:
Etap I wg. „Koncepcji Programowej gm. Nowogródek Pomorski” zakłada budowę dwóch
niezależnych systemów kanalizacyjnych:
a) Kanalizację Giżyna, Nowogródka Pomorskiego, Rataj, Somina, Sumiaka, Świątek, Ulejna,
Trzcinnej oraz projektowanych stref produkcyjno – usługowych (Giżyn i Trzcinna)
z odprowadzeniem ścieków do oczyszczalni w Myśliborzu.
b) Kanalizację Kinic i Karska (wraz z projektowanymi strefami: mieszkaniową, rekreacyjną
nad j. Karsko i mieszkaniową nad jeziorem Sumiackim) z odprowadzeniem
do zmodernizowanej oczyszczalni w Karsku.
Etap II (docelowy) zakłada skanalizowanie miejscowości jak w wariancie I oraz budowę
68
jednego systemu kanalizacyjnego z odprowadzeniem ścieków do oczyszczalni w Myśliborzu.
•
Zakaz
odprowadzania
nieoczyszczonych
ścieków
do
wód
gruntowych
i powierzchniowych.
•
Dopuszcza
się
lokalizację
indywidualnych
oczyszczalni
obsługujących
na terenach wiejskich pojedyncze zabudowania (zabudowa rozproszona).
•
Wody opadowe odprowadzane do naturalnych odbiorników, przed wlotem muszą być
podczyszczone, wg warunków określonych w obowiązujących przepisach.
3.4. Gospodarka odpadami
•
Objęcie wszystkich gospodarstw gminy selektywną zbiórką odpadów „u źródła”,
poprzedzoną edukacją społeczeństwa.
•
Istniejące wysypisko odpadów stałych będzie eksploatowane do czasu budowy zakładu
przetwórstwa odpadów w m. Dalsze gm. Myślibórz.
•
likwidację i rekultywację istniejących na terenie gminy „dzikich” wysypisk,
•
odpady niebezpieczne – zgodnie z ustawą o odpadach.
3.5. Regulacja stosunków wodnych.
•
brak zagrożenia powodzią na obszarze gminy;
•
zgodnie z programem retencjonowania utrzymuje się się piętrzenie jezior:a Karsko
Wielkie oraz zakłada się piętrzenie jeziora Rokitno (w granicach wahań naturalnych);
•
przy opracowywaniu planów miejscowych należy stworzyć rezerwę terenową na pas
techniczny umożliwiający dostęp do wody wzdłuż linii brzegowej jezior, rzek
i kanałów.
3.6. Elektroenergetyka
•
Utrzymanie istniejącej linii wysokiego napięcia wraz z obszarem ograniczonego
użytkowania.
•
Utrzymanie linii magistralnych średniego napięcia [15 kV], z zachowaniem
generalnych kierunków połączeń i możliwością korekty fragmentów tras, wzdłuż
naturalnych granic w terenie; systematyczne przekształcanie sieci 15 kV do modelu
układu pierścieniowego oraz jej rozbudowa, w miarę wzrastających potrzeb.
•
Utrzymanie współpracy sieci 15 kV w gminie Nowogródek, z sieciami w gminach
sąsiednich.
•
Pozostawienie modernizacji odgałęzień od linii magistralnych 15 kV, lokalizacji stacji
transformatorowych 15/0,4 kV i sieci niskich napięć, do ustalania w planach
69
miejscowych i w ramach warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.
•
Na obszarze gminy wskazano tereny potencjalnej lokalizacji elektrowni wiatrowych.
Wytyczne do określenia lokalizacji elektrowni wiatrowych zawarte są w planie
zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego.
3.7. Zaopatrzenie w ciepło
Nie przewiduje się realizacji systemów ciepłowniczych zdalaczynnych, obejmujących całość
lub część miejscowości.
3.8. Zaopatrzenie w gaz
•
gazyfikacja praktycznie wszystkich miejscowości gminy Nowogródek Pomorski
gazem ziemnym średniego ciśnienia z planowanej stacji redukcyjno – pomiarowej I º,
zlokalizowanej w m. Nowogródek.
•
stacja redukcyjno – pomiarowa zasilana będzie z planowanego odgałęzienia od
gazociągu wysokiego ciśnienia Wołdowo – Mostkowo – Myślibórz.
•
należy przewidywać pełne rezerwowe zasilania magistral średniego ciśnienia z sieci
gazowych gmin sąsiednich.
3.9. Telekomunikacja
•
modernizacja i rozbudowa istniejących central telefonicznych oraz układu sieci
telekomunikacyjnych, rozbudowa systemu abonenckich węzłów dostępowych.
•
dalszy rozwój telefonii bezprzewodowej w oparciu o stacje bazowe lokalizowane
na obszarze gminy Nowogródek i gmin sąsiednich.
70
4. STRUKTURA FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNA GMINY
Uwzględniając występujące uwarunkowania rozwoju gminę Nowogródek Pomorski
podzielono na trzy zróżnicowane obszary o różnych preferencjach rozwoju:
•
zachodnia część gminy – preferencje do rozwoju funkcji produkcyjno – usługowych;
•
centralna część gminy – preferencje do rozwoju rolnictwa;
•
wschodnia część gminy – preferencje do rozwoju rekreacji i turystyki.
Istniejące zainwestowanie oraz przyjęte zasady rozwoju gminy uwzględniające
przestrzenne zróżnicowanie obszaru pod względem przyrodniczym pozwala na wyodrębnienie
następujących stref o preferowanych funkcjach:
•
strefa rozwoju osadnictwa – mieszkalno - usługowa [funkcje mieszkaniowe i usługi
związane z obsługą mieszkańców, towarzysząca zieleń urządzona];
•
strefa prowadzenia działalności gospodarczej w następujących zakresach:
-
produkcyjno – usługowym [przemysł, składy, bazy, rzemiosło, drobny przemysł
przetwórczy];
•
strefa rozwoju funkcji rekreacyjnej,
-
turystyki pobytowej (sezonowa i całoroczna),
-
agroturystyka;
•
•
strefa rolniczej przestrzeni produkcyjnej:
-
rolnictwa intensywnego,
-
rolnictwa średniointensywnego ;
strefa gospodarki leśnej [w ramach obecnych zasobów i terenów wskazanych do
zalesienia];
•
wody otwarte o funkcji turystycznej i rybackiej;
W obrębie tych stref występują ograniczenia rozwoju funkcji z tytułu ochrony środowiska
przyrodniczego, kulturowego.
Ze względu na uwarunkowania przyrodniczo – krajobrazowe a także konieczność ochrony
zachowanych zasobów rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustala się zakaz zabudowy na
obszarach gruntów rolnych nie objętych żadną ze stref funkcjonalnych i niewskazanych do
zainwestowania (poza dopuszczalnymi uzupełnieniami rozproszonej zagrodowej zabudowy
kolonialnej
i
osiedlowej
lokalizowanej
wyłącznie
wzdłuż
istniejących
ciągów
komunikacyjnych wyposażonych w niezbędną infrastrukturę oraz lokalizacji elektrowni
wiatrowych i towarzyszącej infrastruktury technicznej, w tym stacji transformatorowych w
71
zależności od potrzeb).
4.1. Strefa mieszkalno - usługowa
Obejmuje rejony określone na rysunku studium tj nowych terenów mieszkaniowo –
usługowych oraz istniejącej zabudowy mieszkalno - usługowej z zielenią, z możliwością
dopełnień funkcji na działkach sąsiednich lub w formie zabudowy plombowej.
Preferencje i warunki zagospodarowania strefy:
Preferencje funkcji:
•
mieszkaniowa;
•
usługowa - obsługa ludności: handel , gastronomia, kultura, ochrona zdrowia, sport,
•
różne formy zieleni urządzonej.
Warunki zagospodarowania:
•
wyklucza się lokalizację funkcji produkcyjnych,
•
możliwość lokalizacji usług i rzemiosła obsługującego ludność, przy czym preferuje
się grupowanie tej funkcji w zespołach,
•
zachowanie istniejących form zieleni urządzonej;
•
tworzenie lokalnych korytarzy ekologicznych - zielonych ciągów.
•
możliwość adaptacji istniejących obiektów na inne nieuciążliwe funkcje;
•
ograniczenie obudowy dróg powiatowych i wojewódzkich.
4.2. Strefa działalności gospodarczej - strefa produkcyjno – usługowa
Wyznacza się tereny produkcyjno - usługowe z dobrą obsługą komunikacyjną, na
kompleksach słabych gleb (rejon Giżyna i Trzcinnej i Świątek).
Zasady rozwoju:
•
rozwój funkcji przemysłowo – produkcyjnej, składy i magazyny;
•
preferencje dla obiektów przemysłu rolno – spożywczego, obsługi rolnictwa, drobnej
wytwórczości;
•
stosowanie technologii nie powodujących degradacji środowiska.
Preferencje i warunki działalności w strefie:
Preferencje funkcji:
-
przemysł nieuciążliwy,
-
bazy i składy budowlane, transportowe i inne,
-
usługi,
-
rzemiosło,
72
-
ze względu na ochronę środowiska, konieczny udział powierzchni ekopozytywnej
[niezabudowanej i nieutwardzonej] - min. 30 %,
-
stosowanie technologii nie powodujących uciążliwości i degradacji środowiska,
-
ewentualne uciążliwości inwestycji powinny zamknąć się w granicach własnych działek.
4.3. Strefa gospodarki leśnej
Obejmuje
tereny
kompleksów
leśnych
oraz
grunty
proponowane
do zalesień.
Zakłada się:
•
zachowanie trwałości istniejących zasobów leśnych oraz obiektów związanych z
prowadzeniem gospodarki leśnej;
•
prowadzenie i gospodarowanie zasobami leśnymi wg planu urządzania lasu Nadleśnictw
Myślibórz i Różańsko;
•
utrzymanie i wprowadzenie funkcji ochronnej lasów;
•
ograniczenie penetracji turystycznej lasów o najniższej odporności;
•
prowadzenie zalesień wg propozycji zawartych w programie zalesień [wg mapy studium].
Do zalesiania mogą być przeznaczone nieużytki, grunty rolne nieprzydatne do produkcji
rolnej oraz inne grunty nadające się do zalesienia, a w szczególności:
grunty położone przy źródliskach rzek lub potoków, na wododziałach, wzdłuż
-
brzegów rzek oraz na obrzeżach jezior i zbiorników wodnych,
-
lotne piaski i wydmy piaszczyste,
-
strome stoki, zbocza, urwiska i zapadliska,
-
hałdy i tereny po wyeksploatowanym piasku, żwirze, torfie i glinie.
-
rekultywacja leśna terenów przyleśnych po wydobyciu surowca naturalnego.
Grunty przeznaczone do zalesienia określa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
4.4. Strefa rolniczej przestrzeni produkcyjnej
Ze
względu
na
korzystne
warunki
do
prowadzenia
produkcji
rolniczej,
w centralnej części gminy zakłada się funkcję rolniczą jako dominującą, o intensywnym
poziomie prowadzenia działalności rolniczej.
Strefa rolnictwa intensywnego obejmuje największą, zwartą powierzchnię w środkowej
części gminy w paśmie Świątki - Nowogródek Pomorski – Sumiak - Karlin, na północny
wschód od Kinic i od Karska oraz w okolicy Rokitna i Giżyna Osady.
73
Zasady i kierunki rozwoju działalności rolniczej
•
na obszarach gleb wysokiej jakości występujących w zwartych kompleksach obowiązują
zasady maksymalnego zachowania przestrzeni produkcyjnej dla rolnictwa, realizowanie
zabudowy wyłącznie na wydzielonych terenach przeznaczonych pod osadnictwo tj. w
bezpośrednim sąsiedztwie istniejącego zainwestowania,
•
wypracowanie polityki rolnej stymulującej procesy umacniania się i zwiększenia sektora
prywatnego,
•
poprawienie struktury wielkości gospodarstw rolnych poprzez restrukturyzację mienia
Skarbu Państwa,
•
preferencja produkcji specjalistycznej,
•
sanitacja wsi oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich,
•
za strategiczne dla rozwoju całej gospodarki rolnej gminy należy uznać preferencję branż
przetwarzających surowce żywnościowe produkowane na miejscu,
•
w strefie rolnictwa średnio intensywnego zakłada się preferencję dla rozwoju agroturyzmu.
•
zakłada się utrzymanie fermy w Giżynie oraz rozbudowę fermy w Karsku na warunkach
określonych w przepisach szczególnych. Ograniczenie przestrzenne
lub likwidacja
uciążliwości odorowej.
4.5. Strefa rekreacyjna
Walory krajobrazowe oraz zasoby środowiska przyrodniczego predestynują gminę do rozwoju
funkcji turystycznej. Miejscowościami najkorzystniej położonymi w stosunku do walorów
przyrodniczo – krajobrazowych przydatnych do rozwoju turystyki i rekreacji są wsie
śródleśne i nadjeziorne Parzeńsko i Ulejno już przekształcone na wsie letniskowe, podobnie
śródleśny Ławin; wsie przekształcające się we wsie rekreacyjne: Kinice Nowe i Kinice leżące
nad jeziorem Karskie Wielkie, oraz teren Puszczy Barlineckiej i tereny stykowe z Puszczą
Barlinecką,
Zasady zagospodarowania:
•
rozwój budownictwa letniskowego poprzez przejmowanie na cele letniskowe zabudowań
mieszkalnych we wsiach gminy,
•
zagospodarowanie
stref
przyjeziornych
wyłącznie
wg
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych;
•
w zagospodarowaniu brzegów jezior należy uwzględnić walory biocenotyczne
i krajobrazowe akwenu oraz proponowane formy ochrony przyrody;
74
•
preferowane formy bazy noclegowej: trwała zabudowa letniskowa, dopuszczalne
pensjonaty;
• dostosowanie form architektoniczno - przestrzennych projektowanej zabudowy
rekreacyjnej do charakteru miejscowości i wymogów konserwatorskich;
•
istniejące i proponowane tereny rozwojowe w formie dopełnień istniejącej struktury wraz
z infrastrukturą rekreacji nawodnej (pomosty, przystanie);
•
otwarcie nowych terenów zagospodarowania rekreacyjnego nad jeziorami powinno być
uwarunkowane wyposażeniem w odpowiednie urządzenia gospodarki wodno – ściekowej.
•
rozwój turystyki kwalifikowanej w kompleksie Puszczy Barlineckiej, w oparciu
o walory przyrodniczo - krajobrazowe oraz o szlaki turystyczne rowerowe, piesze
i konne.,
•
dopuszcza się lokalizację usług uzupełniających.
Strefa agroturystyki obejmuje cały obszar gminy ze szczególną preferencją dla terenów o
wysokich walorach krajobrazowych, kulturowych i przyrodniczych.
5. ZASADY LOKALIZACJI I KSZTAŁTOWANIA STRUKTUR PRZESTRZENNYCH
Ogólne zasady kształtowania układu przestrzennego gminy to:
• rewaloryzacja i restrukturyzacja istniejącego zagospodarowania i wypełnianie luk w
przestrzennej strukturze wsi;
• koncentrowanie zabudowy na wyznaczonych terenach w bezpośrednim sąsiedztwie
istniejącego zainwestowania;
• tworzenie nowych miejsc pracy [rzemiosło, usługi];
• tworzenie zaplecza dla rozwoju turystyki i rekreacji.
W odniesieniu do lokalizacji:
Zakłada się:
•
lokalizację urządzeń z zakresu infrastruktury społecznej w Nowogródku
Pomorskim i Karsku;
•
lokalizację osiedlotwórczych inwestycji sfery gospodarczej w ośrodkach usług
podstawowych (Karsko, Nowogródek Pomorski) oraz w ośrodkach o zwiększonej
dynamice rozwoju (Trzcinna, Giżyn).
•
lokalizację obiektów produkcyjno – usługowych na wyznaczonych terenach w
rejonie Giżyna i Trzcinnej.
75
W odniesieniu do kształtowania struktur
Zakłada się:
•
utrzymanie istniejącej sieci osadniczej,
•
wykorzystanie
na
cele
inwestycyjne
rezerw
terenowych
na
obszarach
zainwestowanych i w ich sąsiedztwie,
•
wykształcenie na nowych terenach osiedleńczych i wewnątrz istniejących struktur
tzw. „centrum obsługi”,
•
możliwość adaptacji istniejących obiektów na inne funkcje,
•
wyklucza się lokalizację obiektów przemysłowych i uciążliwych zakładów
produkcyjnych poza wyznaczonymi terenami produkcyjno – usługowymi w rejonie
Giżyna i Trzcinnej
W odniesieniu do obszarów zainwestowanych zakłada się przekształcenia i uzupełnienia
zabudowy poprzez:
•
adaptację na nieuciążliwe cele produkcyjne i usługowe obszarów zainwestowanych
(dawne ośrodki obsługi rolnictwa, gorzelnia w Karsku itp.)
•
wykorzystanie na cele inwestycyjne rezerw terenowych na obszarach nie oznaczonych
na mapie studium poprzez uzupełnienie istniejącej zabudowy oraz w jej sąsiedztwie.
•
dyslokację
obiektów
uciążliwych
z
terenów
mieszkaniowo
-
usługowych
lub adaptację na funkcje nieuciążliwe;
•
uzupełnienie usług poprzez: adaptację istniejących obiektów o innej funkcji.
W odniesieniu do lokalizacji usług socjalnych, zakłada się:
• lokalizację urządzeń o znaczeniu gminnym w zakresie wszystkich form obsługi w Nowogródku Pomorskim i Karsku,
• lokalizację urządzeń o znaczeniu lokalnym - w ośrodkach usług podstawowych
[w rejonie ciążenia];
• w odniesieniu do hierarchii zadań, za bezwzględny priorytet uznaje się ochronę
zdrowia i opiekę społeczną;
Usługi komercyjne: handel, gastronomia, rzemiosło
Podstawowym celem polityki przestrzennej w tej dziedzinie jest umożliwienie realizacji
inicjatyw mieszkańcom gminy. Biorąc pod uwagę szerszy aspekt społecznych uwarunkowań,
ustala się następujące zasady preferencji lokalizacji:
• koncentracji komercyjnych usług
nieuciążliwych w istniejących układach
zurbanizowanych w jednostkach osadniczych o randze usług podstawowych i
76
ośrodkach o zwiększonej dynamice rozwoju;
• uzupełnienia zainwestowania w jednostkach o niepełnym wyposażeniu, głównie w
usługi elementarne;
• usług o charakterze rzemieślniczym we wsiach położonych wzdłuż głównych
układów komunikacyjnych;
• obiekty uciążliwe [handel hurtowy, usługi uciążliwe] - w wyznaczonych strefach
produkcyjno – usługowych;
• usługi handlowo - gastronomiczne i inne związane z funkcją rekreacyjną, we wsiach
turystycznych;
Biorąc pod uwagę uwarunkowania wewnętrzne zaleca się, zwłaszcza w większych
jednostkach osadniczych, koncentrację zabudowy, w celu wykształcenia tzw. „centrum
usługowego”, w dostosowaniu do istniejących układów urbanistycznych.
5.1. Intensywność i charakter zabudowy:
• dominacja budownictwa jednorodzinnego różnych form;
• minimalna wielkość nowowydzielonych działek (poza istniejącą zabudową):
-
zabudowa mieszkaniowa - min 800 m2,
-
zabudowa letniskowa – min. 1000 m2,
• dostosowanie form architektoniczno - przestrzennych projektowanej zabudowy
do charakteru miejscowości i wymogów konserwatorskich;
• możliwość stosowania dominant [elementów wyższych od zakładanych wyżej wysokości,
pod warunkiem przestrzennego uzasadnienia].
• w odniesieniu do powierzchniowych wód publicznych należy zachować strefę ochronną
wolną od grodzenia zgodnie z ustawą Prawo wodne (z wyjątkiem ośrodków turystyki
i sportów wodnych)
• nie należy zabudowywać terenów nadbrzeżnych rzek i cieków stanowiących urządzenia
melioracji podstawowych. Wzdłuż cieku należy pozostawić niezabudowany pas terenu o
szerokości 6,0 m w celu umożliwienia jego modernizacji lub konserwacji.
• zalecana odległość lokalizacji obiektów kubaturowych wzdłuż północnego brzegu jeziora
Karsko min. 50 m od linii brzegowej jeziora (z wyjątkiem ośrodków turystyki i sportów
wodnych).
• utworzenie pasa zieleni izolacyjnej wokół terenów stref produkcyjno – usługowych.
77
6. POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
Przyjmuje się następujące zasady rozwoju gminy, których realizacja zapewni poprawę
warunków życia jej mieszkańców:
•
rozwój gminy odbywać się będzie przy utrzymaniu jej rolniczego charakteru, w
odniesieniu do niektórych terenów następować będzie rozwój funkcji turystycznej oraz
produkcyjno – usługowej.
•
zapewnienie ładu przestrzennego i estetyki gminy zgodnie z wyznaczonymi zasadami
zagospodarowania stref funkcjonalno – przestrzennych.
•
podniesienie standardu życia mieszkańców poprzez uzyskanie następującego poziomu
wskaźników:
- mieszkalnictwo – 1 mieszkanie na 1 gospodarstwo domowe,
- handel podstawowy – przynajmniej 1 obiekt w każdej miejscowości,
- ochrona zdrowia – utrzymanie istniejącego stanu zainwestowania i usług
medycznych jako minimum,
- szkolnictwo podstawowe – 25 uczniów na 1 oddział, nauka na jedną zmianę,
- przedszkola – dla 60 % dzieci w wieku 3 – 6 lat [łącznie z prywatnymi],
- sport – boisko sportowe w każdej wsi powyżej 100 mieszkańców,
- kultura elementarna – 1 obiekt w każdej wsi powyżej 100 mieszkańców.
Poprawa warunków mieszkaniowych winna nastąpić poprzez:
•
realizację uzbrojenia w infrastrukturę techniczną terenów wiejskich;
•
udział
budownictwa
jednorodzinnego
i
zagrodowego
winien
wynosić
na terenie gminy 100 %
Sytuacja demograficzna i niezrównoważony rynek pracy [ponad 20 % bezrobotnych w wieku
produkcyjnym] skłaniać będą do aktywizacji zawodowej wolnej siły roboczej. Zwiększenie
ilości miejsc pracy możliwe jest przede wszystkim w rzemiośle, usługach, turystyce i
gospodarce żywnościowej.
7. ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI GOSPODAROWANIA
Zwiększenie efektywności gospodarowania
dotyczy
w
największym stopniu
produkcyjnych działów gospodarki, z których największe znaczenie posiada rolnictwo.
Polityka rolna winna zmierzać do:
• racjonalnego zagospodarowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej;
78
• restrukturyzacji byłych państwowych gospodarstw i obsługi rolnictwa;
• tworzenia ekonomicznie mocniejszych gospodarstw rolnych;
• specjalizacji gospodarstw rolnych.
• rozwoju systemu dystrybucji produktów oraz ich przetwórstwa
i przechowalnictwa;
Ponadto należy stymulować procesy aktywizacji gminy poprzez:
• rozwój uzupełniających gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług
wyznaczonych
strefach produkcyjno – usługowych.
• rozwój turystyki a w szczególności agroturyzmu w oparciu o zagospodarowanie
wyznaczonych terenów oraz podniesienie standardu wypoczynku [urządzenie
kąpielisk, plaż, ośrodków jeździeckich, szlaków turystyki rowerowej, konnej
itp.];
8. ZASADY GOSPODARKI GRUNTAMI
•
Zagospodarowanie i użytkowanie terenów w oparciu o założone kierunki rozwoju oraz
ustalenia planów miejscowych.
•
Zagospodarowanie terenów z zachowaniem warunków określonych w ustawach
szczególnych i z tytułu prawa własności.
•
Przestrzeganie
prawa
ochrony
własności
przy
zagospodarowaniu
terenów
sąsiadujących.
•
Tworzenie zasobów gruntów na cele publiczne gminy.
•
Tworzenie zasobów gruntów na cele zabudowy, w tym budownictwa komunalnego
oraz zadań publicznych, realizowanych zarówno przez gminę, jak i organy
administracji rządowej.
•
Tworzenie rezerw terenów własności gminy i Skarbu Państwa na ewentualne zamiany,
na tereny nabywane na cele gminy.
•
Oszczędna gospodarka gruntami w procesie wyłączania z produkcji rolnej, szczególnie
terenów o wysokiej jakości produkcyjnej i cennych przyrodniczo.
•
Rekultywacja terenów zdewastowanych i zdegradowanych w wyniku działalności
gospodarczej i dzikiej eksploatacji surowców mineralnych.
•
Ustalenie
zasad
promocji
dla
użytkowników
79
wdrażających
technologie
ekologiczne, służące poprawie stanu środowiska.
9. ZADANIA SŁUŻĄCE CELOM PONADLOKALNYM I PODNOSZENIU OBRONNOŚCI PAŃSTWA
•
Realizacja drogi ekspresowej S3.
•
Uszanowanie istniejących uwarunkowań i powiązań przyrodniczych regionu w jego
rozwoju gospodarczym.
•
Opracowanie i realizacja programów branżowych z zakresu infrastruktury.
•
Wyznaczenie i zagospodarowanie tras rowerowych regionalnych i lokalnych.
Zgodnie z wymogami obronności cywilnej zakłada się:
•
planowane modernizacje dróg w gminie winny spełniać warunki sprawnej ewakuacji
ludności w okresie zagrożenia;
•
zachowanie istniejących i budowa nowych studni publicznych dla zaopatrzenia
ludności w wodę w warunkach specjalnych.,
•
obiekty rekreacyjno - wypoczynkowe na terenie gminy winny dawać możliwość
rozśrodkowania ludności.
•
utrzymanie istniejących budowli ochronnych, w przypadku remontu lub modernizacji
obiektu, projekt należy uzgodnić z Wojewodą Zachodniopomorskim w zakresie
obrony cywilnej,
•
podziemne
obiekty
kubaturowe
wymagają
uzgodnienia
z
Wojewodą
Zachodniopomorskim w zakresie obrony cywilnej.
10. RODZAJ I ZAKRES DALSZYCH PRAC PLANISTYCZNYCH
10.1 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
•
Zgodnie z art. 14 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, gmina
Nowogródek Pomorski sporządzi miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
dla wybranych jej części (stref funkcjonalnych lub innych obszarów wymagających
opracowania planu). Działalność inwestycyjna na terenie gminy odbywać się będzie na
podstawie ustaleń tych planów.
•
Na rysunku studium wydzielono w ramach jednostek strukturalno – przestrzennych
strefy funkcjonalne, dla których gmina sporządzi plany miejscowe w kolejności
zgodnej z potrzebami gminy.
80
10.1.1. Wykaz planów (zgodnie z rysunkiem studium):
•
Chocień – 1 UT
•
Giżyn – 1 P/U
•
Giżyn – 2 UT
•
Golin – 1 E
•
Karsko – 1UT
•
Karsko – 2 M
•
Karsko – 3 M
•
Karsko – 4 P/U
•
Karsko – 5 P/U
•
Karsko – 6P
•
Karsko – 7 M
•
Kinice – 1 UT
•
Kinice – 2UT
•
Kinice – 3 UT
•
Kinice – 4 UT
•
Kinice – 5 UT
•
Kinice – 6 UT
•
Nowogródek Pomorski – 1U/UT
•
Nowogródek Pomorski – 2P
•
Nowogródek Pomorski – 3 KD
•
Parzeńsko – 1 UT
•
Trzcinna/Świątki - 1 P/U
•
Świątki - 1 P/U
•
Świątki - 2 E
•
Trzcinna – 1P/U
•
Trzcinna – 2 P/U
•
Trzcinna – 3 U
•
Ulejno – 1 UT
10.2. Obligatoryjne opracowanie planów miejscowych wymagane jest dla:
•
terenów wymagających zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele
nierolne i nieleśne, w tym dla wskazanych na tych gruntach poszczególnych stref
81
funkcjonalnych; w ramach prac planistycznych prowadzonych dla poszczególnych
stref funkcjonalnych dopuszcza się scalanie i podział gruntów w zgodzie z przepisami
odrębnymi,
•
innych terenów wymagających opracowania planów miejscowych z uwagi na przepisy
odrębne.
10.3. Inne prace planistyczne i opracowania uzupełniające w tym wymagane przepisami
odrębnymi:
•
Program budowy i oznakowanie tras rowerowych, szlaków pieszych i konnych.
•
Opracowanie programu promowania wschodniej części gminy dla obszarów rozwoju
funkcji turystycznej, rekreacyjnej wg. mapy studium,
•
Ustanowienie stref ochrony zasobowej dla ujęć wód podziemnych.
•
Rozpoznanie możliwości rozmieszczenia i wykorzystania studni w celu awaryjnego
zaopatrzenia ludności w wodę.
•
Program gospodarki odpadami.
•
Program ochrony i rewitalizacji zabytkowych założeń parkowych.
•
Obszary chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody a położone w części bądź
w całości w granicach gminy wymagają opracowania przez odpowiednie organy
planów ochrony: dla rezerwatów, plan ochrony obszaru Natura 2000 – jezioro Kozie.
Park kulturowy „Karsko” i inne.
11. WYKAZ OBOWIĄZUJĄCYCH MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
1. Nowogródek Pomorski (dz. Nr 429/2, 436), Karsko dz. nr 499/1; Nr uchwały Rady
Gminy XVIII/143/97 z 21.04.97 r.; publikacja Dz. Urz. Woj. Gorzowskiego nr 6/97
poz.69.
2. Kinice dz. nr. 152, 153; Nr uchwały Rady Gminy XVIII/144/97 z 21.04.97 r.;
publikacja Dz. Urz. Woj. Gorzowskiego nr 6/97 poz.70.
3. Karsko część działki nr 520/31; Nr uchwały Rady Gminy XVIII/145/97 z 21.04.97 r.;
publikacja Dz. Urz. Woj. Gorzowskiego nr 6/97 poz.71.
4. Nowogródek Pomorski części działek nr 160, 162, 163, 474/3, 474/4; Nr uchwały Rady
Gminy XVIII/146/97 z 21.04.97 r.; publikacja Dz. Urz. Woj. Gorzowskiego nr 6/97
poz.72.
82
5. Karsko dz. Nr 790/6, 790/7; Nr uchwały Rady Gminy XX/138/2001 z 15.10.2001r.;
publikacja Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego nr 41 poz.964 z 2001 r.
6. Giżyn część dz. Nr 296/1; Nr uchwały Rady Gminy XXV/165/2002 z 16.07.2002 r.;
7. Kinice część dz. Nr 230; Nr uchwały Rady Gminy XXVI/170/2002 z 16.09.2002 r.;
8. Kinice dz. nr 223/3, 223/4, 226/6, 226/8; Nr uchwały Rady Gminy XXVI/171/2002 z
16.09.2002 r.; publikacja Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego nr 78 poz.1619
z 2002 r.
12. UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ I SYNTEZA USTALEŃ STUDIUM
Przyjęte w studium kierunki i rozwiązania są odzwierciedleniem i zarazem wypadkową
obecnego stanu zainwestowania i zagospodarowania przestrzeni a także wszelkich innych
uwarunkowań, które zostały zebrane, przeanalizowane, zbadane i usystematyzowane
w konfrontacji z realnymi możliwościami i potencjałem gminy.
Są to uwarunkowania zarówno w sferze społecznej, przestrzennej, gospodarczej, historycznej i
przyrodniczej w kompletnym zakresie analizowanych zagadnień.
Jednym z głównych czynników determinujących przyszły rozwój gminy i jego kierunki jest jej
położenie i to zarówno w układzie przyrodniczo – geograficznym jak i administracyjno gospodarczym.
Uwarunkowania przyrodnicze takie jak czytelny podział na strefę rolniczej i leśnej przestrzeni
produkcyjnych jednoznacznie określają zarówno potencjał jak i przyszłe kierunki i możliwości
rozwoju. Olbrzymi udział powierzchni zalesionej i to lasami o charakterze gospodarczym nie
przekłada się na rozwój chociażby w dziedzinie przetwórstwa drzewnego.
Gmina ma dogodny system powiązań drogowych z krajem i województwem. Głównymi
mankamentami istniejącego podstawowego układu drogowego jest jego stan techniczny;
dotyczy to zarówno dróg powiatowych jak i gminnych. Główny układ drogowy w gminie
szczególnie przy przejściach przez miejscowości dróg powiatowych nie jest przystosowany do
dużego ruchu samochodowego.
Układ przestrzenny gminy związany jest z drogowym układem komunikacyjnym – drogą
krajową DK 3: Skandynawia - Świnoujście - Szczecin - południe kraju - południe Europy.
Nowa trasa drogi S 3 nie jest prowadzona po trasie obecnej drogi nr 3. Lokalizacja jej
uzyskała decyzję o warunkach zabudowy. Zjazd z drogi szybkiego ruchu projektowany jest z
węzła Myślibórz zlokalizowanego poza obszarem gminy między Renicami a Giżynem; na
83
terenie gminy projektowany jest MOP Nowogródek Pomorski.
Głównymi problemami warunkującymi jakość życia mieszkańców i rozwój funkcji
gospodarczych na obszarze gminy są:
-
wysoki poziom bezrobocia, szczególnie we wsiach „popegeerowskich”,
-
niski poziom wykształcenie,
-
niski standard życia na wsi ze względu na wysoki stopień dekapitalizacji substancji
mieszkaniowej,
-
niski stopień wyposażenia w infrastrukturę techniczną.
-
nieuporządkowana gospodarka wodno – ściekowa;
-
monoprodukcyjny charakter gospodarki rolnej,
-
niekorzystna struktura wielkości gospodarstw rolnych,
-
nie zakończona restrukturyzacja zasobów ANR,
-
przestarzałe zainwestowanie rolnicze;
-
brak bazy noclegowej i obiektów obsługi turystyki,
-
stan techniczny dróg,
-
brak urządzonych tras rowerowych;
Uwzględniając występujące uwarunkowania przyrodniczo - kulturowe, przestrzenne i
gospodarcze gminę Nowogródek Pomorski podzielono na trzy zróżnicowane obszary o
różnych preferencjach rozwoju:
•
zachodnia część gminy – preferencje do rozwoju funkcji produkcyjno – usługowych;
•
centralna część gminy – preferencje do rozwoju rolnictwa;
•
wschodnia część gminy – preferencje do rozwoju rekreacji i turystyki.
Dla poszczególnych funkcji lokowanych w strefach określono w zależności od potrzeb zakres
parametrów i wytycznych do planów miejscowych.
We wszystkich wymienionych rejonach występują ograniczenia rozwoju poszczególnych
funkcji ze względu na wymogi ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu,
które należy uwzględniać przy formułowaniu ustaleń planów miejscowych.
Ze względu na szczególne uwarunkowania przyrodniczo – krajobrazowe a także konieczność
ochrony zachowanych zasobów rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustalono zakaz zabudowy
na obszarach gruntów rolnych nie objętych żadną ze stref funkcjonalnych i niewskazanych do
zainwestowania.
84

studium koniec 25.11

Transkrypt

Podobne dokumenty

ogA_oszenie - BIP

GP.K4-Karta informacyjna-opracowanie i zmiany mpzp

Nauczyciel Fundacja Pomorski Instytut Edukacji poszukuje

Artykuł pochodzi ze strony: Miastecki Portal Internetowy Giełda

KARTA PROJEKTU Tytuł projektu Pomorski Park Naukowo

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej realizuje w tym miejscu

Kleszczewo, dnia 14.02.2011 r. PP. 271.1/2011 Dot. : przetargu